Bohlen onderstreept belang van Eisenhowers rede in Moskou Nobelprijzen uitgereikt in Stockholm en Oslo Weerbericht OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Berlijn bereidt zich voor op conferentie der Grote Vier Optimistische uiteenzetting van generaal Gruenther I' 0 1 Amerikanen wachten in grote spanning op Russische reactie Nog geen accoord over Korea-conferentie Voormalig aanklager der nazi's gebrandmerkt Lof voor prof. Zernike als coryphee der „klassieke" natuurkunde Het woord is aan Voor de Stille Armen Engeland houdt voet bij stuk tegen Egypte 68e JAARGANG No 132 VRIJDAG 11 DECEMBER 1953 297e JAARGANG No 285 NA VO-conferetitie in Parijs Staking in Italië Nieuwe prooi van McCarthy Nieuwe Arabisch-Westelijke crisis? Weerrapport Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem. Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor in Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Tel. 12230. Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh.opZon-en Feestdagen. Abonnement per week 47 cent, per kwartaal 6.10, franco per post 6.60. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman WASHINGTON (A.F.P./Reuter) De Amerikaanse ambassadeur in Moskou, Charles Bohlen, zal onmiddellijk stappen bij de Sovjet-regering ondernemen om haar aandacht te vestigen op het belang rijke karakter van president Eisenhowers voorstellen betreffende de oprichting van een internationale „atoom-bank", aldus heeft het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken bekendgemaakt. De woord voerder van het ministerie, Suydam, bracht in herinnering, dat het Witte Huis officieel heeft verklaard te hopen, dat de Sovjet leiders zullen begrijpen, dat Eisenhowers voorstellen „een ernstig en voor de vrede bevorderlijk initiatief" zijn. „De Amerikaanse regering heeft zeer goede hoop, dat het Kremlin Eisenhowers voorstel zal beschouwen als een welge meende en doelmatige eerste stap in de richting van overeenstemming op het ge bied der atoom-energie", aldus een ver klaring van de leider der afdeling pers zaken van het bureau van de president, Hagerty. Hij voegde hieraan toe: „De president heeft nimmer bestreden, dat zijn voorstel aandachtig moet worden bestudeerd. Daar om kunnen alle reacties binnen de 24 uur na het uitspreken van de rede door Rus sische ambtenaren of Sovjet-propagandis ten niets anders zijn dan voorlopige ver klaringen, bedoeld om het tijdsbestek, voorafgaand aan de uiteindelijke Sovjet reactie niet te lang doen schijnen". De rede, die president Eisenhower voor de U.N.O. heeft gehouden is in Sovjet kringen met belangstelling ontvangen, zo meldt A.F.P. Men is van mening, dat de rede een nauwlettende studie behoeft, al dus werd vernomen. Radio-Moskou heeft medegedeeld, dat de Pravda vandaag de door president Eisen hower op 8 December voor de U.N.O. uit gesproken rede over de atoomenergie ge publiceerd heeft. Er werd niet bij vermeld, of het de gehele tekst betrof of een uit treksel, zoals Woensdag door het pers bureau Tass is gegeven. In Franse diplomatieke kringen in Parijs noemde men de Sovjet-reacties tot op heden een „grote teleurstelling". Hoewel, naar men zei, de Franse regering hoopte, dat de eerste Sovjet-reactie niet de uitein delijke zou zijn, koestert men in genoemde kringen weinig hoop, dat de Sovjet-Unie Eisenhowers voorstel zal aanvaarden. In Amerikaanse congreskringen dreigt de vrees voor mogelijke Russische oneer lijkheid eventuele toekomstige goedkeu ring van het voorstel voor het Congres in gevaar te brengen. President Eisenhower zei Dinsdag in zijn rede „alle hoop op goedkeuring" te koesteren, doch een groeiend aantal senatoren voorziet moei lijkheden bij het verkrijgen daarvan. Van diplomatieke zijde te Londen is voorspeld, dat Groot-Brittannië het voor stel van Eisenhower inzake oprichting van een internationale „atoomenergie-bank" zal steunen, wanneer het voor de U.N.O. ter sprake komt, ongeacht de houding van de Sovjet-Unie. Wel liet men uit komen, dat, ingeval de Sovjets zich af zijdig houden, het plan zijn voornaamste waarde zou verliezen. Volgens eerdere onbevestigde berichten zou Churchill, toen hij op Bermuda van Eisenhower inzage van diens rede kreeg, nogal „geschrokken" zijn en de Ameri kaanse president aangeraden hebben „het hele geval maar te vergeten". De Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Van Zeeland, verklaarde aan een correspondent van Reuter, dat België, dat over de rijkste uraniummijnen ter wereld beschikt, van ganser harte Eisenhowers voorstel zal steunen. BERLIJN. (Reuter). De hotels in West-Berlijn hebben reeds een ongekend groot aantal boekingen voor 4 Januari, de dag waarop volgens Westelijk voorstel de Viermogendhedeneonferentie in West-Ber lijn zou moeten aanvangen. De bekendste hotels zijn voor die dag reeds volgeboekt. Sommige hoteldirecteuren „vrezen moge lijke vordering van kamers ten behoeve van dc conferentie-delegaties, maar vol gens geallieerde functionarissen is een der gelijke maatregel onwaarschijnlijk. West- Berlijn beschikt in totaal over zesduizend hotelbedden, waarvan echter een aanzien lijk aantal aan permanente gasten is ver huurd. Men schat, dat meer dan duizend pers- en radiomensen voor de conferentie verwacht kunnen worden. Het West-Berlijnse stadsbestuur heeft honderdduizend mark uitgetrokken voor de voorbereiding van de conferentie. Ook de postdienst bereidt zieh voor op extra drukte door het plaatsen van een aantal PARIJS (Van de A.N.P.-correspondent) Ter inleiding van de ministersconferen tie van de Noord-Atlantische Raad, die Maandag wordt geopend, zijn in het Palais de Chaillot te Parijs besprekingen van het militaire comité van de NAVO begonnen. Aan de vergadering wordt van Nederlandse zijde deelgenomen door de generaals Has- selman, Baretta, Van Dijk en Carp en door vice-admiraal De Booy. Het comité zal zijn besprekingen Vrijdagmiddag beëindigen. De ministersconferentie zal van Neder landse zijde worden bijgewoond door de ministers Beyen, Van der Kieft en Staf en door onze permanente vertegenwoordiger bij de NAVO, jhr. mr. Tjarda van Starken- borgh Stachouwer. De geallieerde opperbevelhebber gene raal Gruenther heeft Donderdag tegenover de stafchefs van de NAVO verklaard, dat 1953 een van de „beste jaren" van het bondgenootschap is geweest en dat de orga nisatie thans beschikt over 40 legerdivisies en 5000 front-vliegtuigen, gereed om een aanval te weerstaan. Gruenther besprak het jaarrrapport met de militaire commissie van de 14 naties van de organisatie. Toen hij het gebruik van atoomwapens te velde ging bespreken, moesten alle aanwezigen beneden de rang van luitenant-generaal de conferentie ver laten. Ongeveer 50 militaire en burgeradviseurs bevonden zich in de wandelgangen, terwijl de generaal zijn verhandeling hield over wat door militaire personen beschreven werd als „het mogelijk revolutionnaire effect van de atoomoorlog op de traditonele gevechtshandelingen te land." Atoomkanonnen, waarvan er reeds enige in Duitsland aanwezig zijn, worden thans gerekend tot „conventionele" oorlogswa pens in de militaire plannen van het At lantische pact. De veertig landdivisies omvatten Turkse en Griekse strijdkrachten, die niet onder het West-Europese commando vallen. In West-Europa is de ernstige zwakte, zo be vestigde de militaire commissie, het ont breken van de 12 divisies, die West-Duits- PANMOENDJOM (Reuter). De Noor delijke onderhandelaars te Panmoendjom hebben Donderdag opnieuw het voorstel van de UNO, om een politieke conferentie over Korea te Genève bijeen te roepen met Rusland als „partij", verworpen. Het hoofd van de vertegenwoordiging der UNO, Arthur Dean, zeide, dat Foster Dulles, de Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken, hem na de conferentie op Bermuda met aandrang had verzocht „alles wat maar denkbaar is" te doen om aan vaarding van de politieke conferentie te verkrijgen. Dean zeide, dat hij alles zou doen wat mogelijk was om de hoop, uit gedrukt in het communiqué van Bermuda, te verwezenlijken. Hij heeft de Noordelijken medegedeeld, dat het niet aanvaardbaar is dat Rusland bij de conferentie aanwezig zou zijn zon der verantwoording te dragen. Dean gaat naar Washington voor overleg. Hij zeide, dat hij Vrijdag of Zaterdag naar Seoel zou gaan om met president Syngman Rh.ee te overleggen inzake neu trale deelneming aan de conferentie. land ingevolge het Europese legerverdrag zou hebben bijgedragen gedurende de afge lopen 18 maanden. Het militaire program voor het volgend jaar, dat Donderdag door de militaire com missie is goedgekeurd, voorziet in iets hogere uitgaven en is nog een jaar van consolidatie. Men hoopt, dat tegen het eind van 1954 alle 125 nieuwe vliegvelden in Europa voltooid zullen zijn. Ongeveer 100 zijn reeds gereed gekomen en klaar voor gebruik. ROME (Reuter) Een millioen leden van het Italiaanse rijkspersoneel zijn Don derdag te middernacht voor 24 uur in sta king gegaan om loonsverhoging af te dwin gen. Op het laatste ogenblik besloten leraren van middelbare scholen, voorlieden bij de spoorwegen, toezichthoudend perso neel van andere staatsdienst en de leden van de klein neo-fascistische vakbond niet aan de staking deel te nemen. De regering heeft Donderdagavond maatregelen tegen de leden van het rijks personeel, die zich bij de staking zouden aansluiten, bekend gemaakt. De stakers zouden een dag loon verspelen en een slechte aantekening op hun conduitestaat krijgen. telextoestellen en telefoons. Er komt ook een extra toestel voor het overzenden van telefoto's. (AFP). Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Donderdag be kend gemaakt, dat de Amerikaanse dele gatie naar de voorbereidende besprekingen te Parijs van Westelijke deskundigen over de conferentie van Berlijn zal bestaan uit mevrouw Douglas Mac Arthur, raadsvrouw van het ministerie, en Brewster Morris en Ray Thurston, beiden van de Europese af deling van het „State Department". De woordvoerder van het Britse ministe rie van Buitenlandse Zaken heeft Don derdag desgevraagd verklaard officieel niets te weten van wrijving tussen de Franse en Britse delegaties oo de Bermu da-eilanden waarover in de pers berichten zijn verschenen. Hij zei geen officiële in lichtingen te hebben ontvangen over „welke druk dan ook" die Sir Winston Churchill op de Franse delegatie zou heb ben uitgeoefend. De Britse eerste-minister, Churchill, en zijn Franse collega, Laniel, zijn Donder dagavond met de stratocruiser „Canopus" van Bermuda vertrokken. WASHINGTON (Reuter). Senator McCarthy heeft de subcommissie voor bin nenlandse veiligheid van de senaat Don derdag medegedeeld, dat de voormalige aanklager bij de processen in Neurenberg, generaal b.d. Telford Taylor, niet benoem baar is in enige regeringsfunctie „wegens loyaliteitskwesties". McCarthy zeide, dat Taylors dossier ge merkt is vanwege de ongewone activiteiten, waarmee hij zich bezig houdt. Zolang dat dossier zo gemerkt bleef zou Taylor onbe noembaar blijven. De senator deelde de subcommissie voorts mede, dat hij Taylor zou dagvaarden voor een verhoor in een onderzoek naar vermeende Sovjet-spionnage. Democratie Senator McCarthy heeft Donderdag een getuige, die voor zijn senaatscommissie was gedaagd, de mond gesnoerd toen hij trachtte te ontkennen, dat hij voor de Sovjet-Unie heeft gespionneerd. De getuige, de vliegtuigingenieur Henry Nathan Shoiket verliet het vertrek schreeuwend en snikkend. Shoiket had ge weigerd te zeggen of hij al dan niet com munist was. Hij werd, toen hij aanhoudend poogde te verklaren dat hij niet had ge spionneerd, door de suppoosten naar buiten gewerkt. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA'S Donderdagavond heeft Z. M. Koning Gustaaf Adolf van Zweden persoonlijk de Nobelprijzen uitgereikt. Prof. dr. F. Zernike, wien de Nobelprijs voor Natuurkunde werd toegekend, ontvangt de prijs uit handen van Koning Gustaaf Adolf. (Telefoto). Koning Gustaaf Adolf van Zweden heeft Donderdag te Stockholm de Nobelprijzen 1953 uitgereikt aan prof. dr. F. Zernike, aan de Duitse hoogleraar Staudmger, aan de Amerikaan Lipmann en de Brit Krebs en aan mevrouw Churchill, die de prijs in naam van haar echtgenoot, de Britse pre mier, Sir Winston Churchill, in ontvangst nam. De uitreikingsplechtigheid vond plaats in het concertgebouw waar de Nobelprijs winnaars werden welkom geheten door de voorzitter van de Nobelstichting, Birger Ekeberg. Vervolgens nam de Zweedse hoogleraar Erik Hulthen van de universiteit van Stockholm het woord. Hij gaf een uiteen zetting van het werk van prof. Zernike. „Het feit, dat een Nobelprijs wordt toege kend voor de klassieke natuurkunde is zo merkwaardig, dat men moet teruggaan tot de eerste Nobelprijzen om iets derge lijks te vinden. Vrijwel al de latere prijzen waren, aldus prof. Hulthen, toegekend voor ontdekkingen op het terrein van de jonge atoom- en kernphysica. Prof. Zernike nam vervolgens zijn prijs uit handen van de Koning in ontvangst. De vorst onderhield zich enkele minuten met de Nederlandse Nobelprijswinnaar, waarna hij hem een chèque ten bedrage van 173.000 kronen (ruim 125.000), het di ploma en de gouden Nobelmedaille over handigde. De Koning reikte vervolgens de prijs voor scheikunde uit aan prof. Staudinger, Deze foto geeft, een indrukwekkend beeld van de grote werken, die momenteel worden uitgevoerd bij de Niagarawaterv Men is van plan de kracht van het water om te zetten in electriciteit, waar men tot in de wijde omtrek van zal kunne, profiteren. Wanneer het werk gereed is, zal het water via een ondergronds kanaal, beginnend bij Chippawa in de staat Ontario geleid worden naar de nieuwe krachtcentrale, 11,2 km. verder. In de centrale zal men uit het water de „witte steenkool" halen. Daarna zal het verder stromen in de Niagara rivier. nadat prof. Fredga van de universiteit van Uppsala het werk van deze geleerde had toegelicht. Na een muzikaal tussenspel en een uit eenzetting van prof. Hammarsten namen Lipmann en Krebs de Nobelprijs voor ge neeskunde in ontvangst. Ze kregen ieder een diploma en een gouden medaille. De geldprijs moeten zij delen. De Zweedse schrijver, criticus en ge schiedkundige dr. Per Siwertz zeide over de toekenning van de Nobelprijs voor lit teratuur aan Sir Winston Churchill: „In het algemeen geeft de Nobelprijs glans aan de prijswinnaar. In dit geval geeft de prijs winnaar glans aan de prijs". Na de toe spraak van Siwertz overhandigde Koning Gustaaf Adolf de prijs aan mevrouw Chur chill. Boodschap van Churchill Op een gehouden gala-banket in het stadhuis van Stockholm heeft mevrouw Churchill later een boodschap van haar echtgenoot voorgelezen, waarin deze zegt, dat de wereld zich op het ogenblik in een stadium bevindt, waarin de macht van de mens op alle gebied is toegenomen, met uitzondering van de macht over zichzelf. „De Nobelstichting wijst de mens een juiste weg", aldus Churchill, „wij moeten een verdraagzame, soepele en kalme houding aannemen jegens het gerommel en de hardheid rondom ons". Prof. Zernike zat tijdens het banket rechts van Koningin Louise. Aan haar an dere zijde zat de voorzitter van de Nobel stichting, Ekeberg. Mevrouw Churchill was gezeten tussen Koning Gustaaf Adolf en kroonprins Bertil. In de zaal stond een veertig meter lange tafel, waaraan de Zweedse koninklijke fa milie, de Nobelprijswinnaars en andere autoriteiten gezeten waren. De overige achthonderd gasten zaten aan negentien andere tafels. De vredesprijzen In de feestzaal van de universiteit van Oslo zijn gisteren de Nobelprijzen voor de vrede voor 1952 en 1953, welke aan Albert Schweitzer en generaal George Marshall zijn toegekend, uitgereikt. De prijs voor Schweitzer werd in ontvangst genomen door de Franse ambassadeur in Noorwegen. Gunnar Jahn, de voorzitter van het Nobelcomité van het Storting, wijdde een rede aan het leven en het werk van Albert Schweitzer. Ambassadeur De Monicault las daarop een boodschap van Schweitzer voor, waar in deze o.m. zegt: De Nobelprijs is voor mij een aanmoediging om in mijn werk te volharden en hij verschaft mij tevens zeer welkome hulp voor de bouw van een dorp, waar de 250 in mijn ziekenhuis verpleegde melaatsen moeten worden ondergebracht. De voorzitter van het Noorse Lagerhuis, Carl Hambrö, die lid is van het Nobel comité, sprak een rede uit over leven en werk van generaal Marshall. Incident Op het ogenblik, dat aan Marshall de médaille en ooi-konde ter hand gesteld werden, veroorzaakten jongelieden op de galerij enige opschudding door pam fletten uit te strooien, waarin Marshall van „oorlogsdaden" werd beticht. Veront waardigde personen uit het publiek en politie werkten de jongelieden de zaal uit. De politie verklaarde later dat twee der gearresteerde pamflettenwerpers journalis ten van communistische bladen zijn. In de pamfletten werd gezegd, dat Marshall „een beslissende bijdrage heeft geleverd tot het levend verbranden van 100.000 mensen te Hirosjima en Nagasaki", en voorts: „Wij protesteren tegen het mis bruiken van de Nobelprijs om het organi seren van oorlog te belonen". William E. Borah: Het wonder der historie is het geduld waarmee mannen en vrou wen berusten in lasten die door hun regeringen zonder noodzaak op hen gelegd worden. (Rede in de Amerikaanse Senaat) Vierde verantwoording 2 x N. ƒ10,—; C. P. ƒ25.—; C. de R. ƒ2,50; G. B. 10,—; J. S. 5,—; A. de K. 5,—; P. G. ƒ1,50; Mevr. K. de W. ƒ10,J. B. S. ƒ5,van Arjan ƒ1,H. F. ƒ2,50; A. W. ƒ1,—; Joos ƒ2.50: C. de J. ƒ2.—; J. W. ƒ5,—; „B/R.N. V." 100; A. V. 30.—A. S. 25,-; ..Wollana" ƒ25,—; M. J. J. ƒ25,—; D. H. 25,—; E. E. V. 10,—; P. P. 10.—; G. A. B. >10.—; G. M. Z.—v. Z. ƒ10,—; W. K. ƒ5,—; G. C. K.—S. ƒ5,—; V. C. ƒ5,—; G. K. ƒ5,—; L. H. ƒ5,—; A. J. v. L. ƒ5.—; A. F. v. A. f 5 W. v. R. 5,—; C. v. H. 2,50; J. R. B. 2.50; P. R. 2,50; N. N. 2,50; A. H. L—W. ƒ2,50; „S.—P." ƒ2.50; I. M. F. ƒ2,—; B. D. 1,—; A. L. 2,50; Mr. F. J. D. T. 35,—; H. K. 2,50. Dagtotaal 456,—. In het geheel is thans bij ons blad bin nengekomen 3544,05. Giften kunnen worden afgegeven aan onze bureaux Grote Houtstraat 93. Haarlem, Soen daplein 37. Haarlem en Kennemerlaan 186, IJmuiden of overgeschreven worden op post girorekening no. 273107 ten name van Haar lems Dagblad-Oprechte Haarlemsche Cou rant onder vermelding „Voor de stille armen". John Foster Dulles, de Amerikaanse mi nister van Buitenlandse Zaken, heeft naar gemeld wordt de Egyptische ambassadeur te Washington meegedeeld, dat Engeland geen duimbreed wil wijken van zijn stand punt in het geschil over de Kanaalzone. President Eisenhower en hij waren er op de Bermudaconferentie niet in geslaagd Churchill tot een concessie te bewegen. Churchill had aangevoerd, dat een 30 tal conservatieve Lagerhuisleden al ontevre den waren over de reeds door Engeland gedane concessies en tegen de regering zouden stemmen als er nog meer conces sie werden gedaan. Enkele functionarissen van het Ameri kaanse departement van Buitenlandse Za ken hebben de vrees geuit, dat deze Brit se weigering misschien zal leiden tot een nieuwe crisis in de betrekkingen tussen het Westen en de Arabische wereld. Naar te Washington vernomen wordt, heeft premier Naguib van Egypte zijn am bassadeurs in Engeland en Amerika opge dragen hem de volgende week verslag uit te brengen opdat hij daarna een besluit kan nemen over het al of niet afkondigen van een boycot tegen de Engelsen en een neutraliteit in de koude oorlog met Rus land. De Egyptische ambassadeur heeft Dulles voor het begin van de Bermudacon ferentie doen weten, dat Egypte zulk een houdiing zou aannemen als de conferentie geen aanvaardbare oplossing van het ge schil opleverde. Het Zuid-Afrikaanse blad „Rand Daily Mail" heeft een bericht van zijn Londense correspondent gepubliceerd, volgens het welk de premiers van Egypte, India en do Goudkust bezig zijn een congres van Afri kaanse nationalistische partijen voor te be- bereiden, dat in Cairo zou worden gehou den. (van hedenmorgen 7 uur) 6ü 2 weers- C i toestand Wind- rich tl Wind- krach Temp 7 uur zS Helsinki geheel bew. ZO 2 Oslo nevel O 2 0 Stockholm motregen NO 2 1 Londen geheel bew. O 2 10 1 Amsterdam mist O 3 7 1 Brussel zwaar bew. O 4 8 0,1 Parijs regen O 2 8 0,2 Bordeaux mist OZO 2 6 0 Grenoble nevel ZZO 1 1 0 Nice onbewolkt NNW 4 9 0 Warschau mist OZO 2 1 0 Berlijn mist windstil 5 14 Frankfort nevel NO 2 5 2 München nevel ZZO 2 1 1 Zürich mist windstil 2 0,3 Genève nevel windstil 6 0 Locarno onbewolkt windstil 5 0 Wenen nevel ZZO 2 2 0 Innsbruck licht bew. windstil -2 0 Rome zwaar bew. O 3 12 0 Neerslag laatste pcoocxxcooocroocoocoooooooooococof 24 uur. -XXCO IETS MEER WIND Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrij dagavond tot Zaterdagavond, opge maakt om 10 uur: Zwaar bewolkt met enkele verspreide opklaringen en vooral aanvankelijk op vele plaatsen nevel of mist. Overwe gend droog Zwakke tot matige wind tussen Oost en Zuid. Dezelfde of iets lagere temperaturen. 12 December Zon op 8.39 uur. onder 16.28 uur. Maan op 12.13 uur. onder 23.38 uur. Hoog en laag water in IJmuiden Vrijdag 11 December Hoog water: 6.44 en 19.03 uur. Laag water: 2.17 en 14.38 uur Zaterdag 12 December Hoog water: 7.30 en 19.52 uur Laag water: 2.58 en 15.22 uur.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1953 | | pagina 1