Albert Plesman gaf ons land een
plaats in de wereld-luchtvaart
Agenda voor
Haarlem
Een jubilerende Thomasvaer
kwam in helicoptère
Duitsers zien in, dat
zij tè hard werken
Zijn durf was de motor en zijn
inzicht het hoogteroer van de K.L.M.
Militaire opleiding
burger-carrière
V olksbruinbrood
een cent goedkoper
Kranten waarschuwen tegen razernij
ZATERDAG 2 JANUARI 1954
3
mm.
Witbroodprijs wordt
„rechtgetrokken"
Het Nederlandse
autopark in cijfers
Groter binnenlands
verbruik waarschijnlijk
Ruimbrand in Duits
vrachtschip te Rotterdam
De stijging der kosten voor levensonderhoud
1940'53 en de loonrondes van 19451954
Dr. Drees sprak voor
Wereldomroep
De botsing tussen twee
tankers in de V.S.
Op de laatste dag van het jaar waarin de luchtvaart haar vijftigjarig bestaan her
dacht, is ons land een man ontvallen, die de mogelijkheden van deze revolutionnaire
vinding heeft gezien en deze voor Nederland heeft aangepakt op een wijze, die het een
van de grootste luchtvaartmaatschappijen ter wereld heeft bezorgd. Nederland kende
hem als de bouwer van de K.L.M.voor de internationale luchtvaart was hij ijveraar
voor vrijheid in het wereldluchtverkeer en men wist van zijn ideaal: de luchtvaart te
maken tot een middel waarmee het saamhorigheidsgevoel tussen de volken zou worden
gesterkt. Het personeel van 13.545 employé's noemde hem vertrouwelijk „de baas" en
wat de passagiers betreft herinnert men zich zijn praatje met de emigranten, die de
Christchurch-vlucht gingen meemaken, waarbij hij de dames adviseerde „neemt u
maar gerust een breiwerkje mee, want het is een hele rukMaar voor alle
Nederlanders, óók zij die hem nooit gezien hadden, was dr. Plesman een goede
bekende, wie zij zoveel respect toedroegen, dat het bericht van zijn plotseling heen
gaan een diepe indruk op hen maakte.
Albert Plesman was het zevende kind
van een Haags zakenman, dat op 7 Sep
tember werd geboren. Als HBS'er koester
de hij de wens beroepsmilitair te worden
en na zijn diploma gehaald te hebben be
zocht hij dan ook achtereenvolgens de Ca
dettenschool in Alkmaar en de K.M.A. in
Breda. In Augustus 1911 werd hij als twee
de luitenant ingedeeld bij het vijfde regi
ment infanterie in Amersfoort. In dat jaar
kreeg de prille ontwikkeling van de vlie
gerij reeds zijn aandacht en zij liet hem
niet meer los, maar zijn wensen dienaan
gaande gingen nog niet in vervulling want
van April tot October 1915 diende hij eerst
nog als eerste luitenant bij het regiment
wielrijders in Gouda. Daar ontmoette hij
Suze van Eijk, die zijn echtgenote werd en
hem in de grootse taak welke hij later od
zich nam tot grote steun was. In October
1915 leek zijn ideaal in vervulling te gaan
want hij werd officier-waarnemer bij de
militaire luchtvaart op Soesterberg, maar
nauwelijks zes maanden later moest hij de
vogels van zeildoek en spanten weer laten
staan en met fietsen genoegen nemen bij
het regiment wielrijders in Roosendaal.
Maar een jaar later werd hij dan toch op
zijn verzoek toegelaten tot de vliegersop
leiding te Soesterberg, waar hij in Novem
ber 1918 zijn brevet haalde.
Eerst belangstelling wekken
In die tijd. toen vliegtuigen over de
grens als geduchte nieuwe oorlogswapens
werden gebezigd, zag hij in dat het vlieg
tuig als vervoermiddel voor passagiers,
vracht en post grote diensten kon gaan be
wijzen: ..dit vliegen, dat een hel is, kan een
hemel worden", zei hij. Maar zoiets zou
eerst de burgers bijgebracht worden, die
het vliegtuig nauwelijks anders dan als een
sluntgeval kenden, waar men veel doods
verachting voor moest opbrengen, of als
een nieuwe factor in strijd. Deze lang niet
eenvoudige taak, waarin hij met veel te
genwerking te kampen kreeg, maar ook
veel hulp van gelijkgezinden ondervond,
heeft de jonge, enthousiaste Plesman op
een zeer populaire wijze volvoerd: hij or
ganiseerde de ELTA, de Eerste Luchtvaart-
tentoonstelling Amsterdam in 1919, die een
groot succes werd. Daarmee had hij de
geesten vast ontvankelijk gemaakt voor een
nog ingrijpender initiatief, dat zij zouden
moeten verwerken: Op 7 October 1919
werd de KLM opgerichtdie in haar eerste
vorm een staf van twaalf man had. Hij
zelf werd administrateur, later directeur
en tenslotte president-directeur.
Het bedrijfje op Schiphol, aan de groene
grasmat, waar toen nog geen brede start
banen haar strepen door trokken, ontwik
kelde zich snel onder zijn leiding, welke
getuigde van een grondig inzicht (ook in
de technische kant van de zaak) een on
dernemingsgeest, die geschraagd werd door
een goed organisatievermogen, en een felle
energie. De reputatie van de KLM nog
ADVERTENTIE
N V. MIJ. „HOLSTER"- OVERVEEN
Tel. K 2500 15597 en 19057
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut. oliestook
ZATERDAG 2 JANUARI
Stadsschouwburg: „Graag of niet", Het
Vrije Toneel, 8 uur. City: „Gekooide Furie"
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Het leven
van Florence Nightingale", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Palace: „Rechter Thomas", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Lido: „Salome", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. „Verboden huwelijk", 18 jaar, 23.30
uur. Frans Hals: „De dief van Damascus"
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy: „De roepstem
der Pampa's", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„Het loon van de angst". 18 jaar, 6.45 en
9.15 uur. Rembrandt: „Puntje en Anton",
alle leeft., 7 en 9.15 uur.
ZONDAG 3 JANUARI
Gebouw Cultura: Wijdingsmorgen van
„Harmonia", 10.30 uur. Zuiderkapel: Th.
Dikkes, 10 en 5 uur. City: „Gekooide Furie",
14 jaar, 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Minerva:
„Het leven van Florence Nightingale",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace:
„Rechter Thomas", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Lido: „Salome", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. „De slangenkuil", 18 jaar, 11 uur.
Frans Hals: „De dief van Damascus", 14 j„
2. 4.30, 7 en 9.15 uur. Roxy: „De roepstem
der Pampa's". 14 jaar. 2, 4.15. 7 en 9.15 uur,
Luxor: „Het loon van de angst". 18 jaar. 1.45,
4.15, 6.45 en 9.15 uur. Rembrandt: „Puntje en
Anton", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
MAANDAG 4 JANUARI
Stadsschouwburg: „Escapade". Het Vrije
Toneel, 8 uur. Minervatheater: N.C.R.V.-ster-
avond, 8.15 uur. Gebouw Zang en Vriend
schap, Jansstraat 74: Bijeenkomst van „De
Grotere Wereld". 8 uur. City: „Gekooide
Furie", 14 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Palace:
„Rechter Thomas", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Lido: Frans Hals: „De dief van Damas-
9.15 uur. Frans Hals: „De dief van Damas
cus", 14 jaar, 2.30. 7 en 9.15 uur. Roxy: „Met
vliegende vaandels", 14 jaar, 2.30 en 8 uur.
Luxor: „Het loon van de angst", 18 jaar, 2,
6.45 en 9.15 uur. Rembrandt: „Puntje en
Anton", alle leeft,, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Begijnhofkapel: Hermann Zaiss-Comité,
Bijeenkomst, 8 uur.
beter in den vreemde bekend als de
„Flying Dutchman" was weldra geves
tigd en werd nog versterkt door een aantal
opmerkelijke initiatieven, die met succes
werden bekroond; de pioniersvluchten van
Nederland naar het toenmalige Ned.-Indië,
de prestatievluchten van de „Pelikaan" en
de „Snip" en vooral de glorie van de
„Uiver" in de handicapklasse van de Mel
bourne Race.
Dr. Plesmans inzicht en intuïtie bij de
keuze van 't vliegendmateriaal waren bij
na spreekwoordelijk. De K.L.M. was de
eerste luchtvaartmaatschappij ter wereld,
die een passagekantoor opende (in 1922 op
het Leidse Plein in Amsterdam) en die
watergekoelde motoren en metalen propel
lers in gebruik nam. Dat inzicht werd ver
sterkt in zijn nauwe samenwerking met de
Nederlandse vliegtuigbouwer Anthony
Fokker.
Verwoesting en opbouw
De oorlog verwoestte veel van dr. Ples
mans levenswerk. De K.L.M. had zijn
diensten toen reeds over vele Europese
landen uitgebreid en onderhield een lijn
met West- en Oost-Indië (de langste in
tercontinentale lijn die toen werd geëx
ploiteerd). In 1928 was hij een van de op
richters van de Koninklijke Nederlands
Indische Luchtvaartmaatschappij (K. N. I.
L. M.), waarvan hij eveneens directeur
werd.
Na de bezetting, gedurende welke hij
achtereenvolgens als politiek gevangene in
Scheveningen en als banneling (hij mocht
niet in het Westen des lands komen) in
Twente heeft gezeten, heeft de K.L.M. in
een ongelooflijk korte tijd haar geschon
den web van luchtlijnen over de gehele
wereld hersteld en uitgebreid. Het is thans
een concern met bijna negentig vliegtuigen
en een luchtnet van 212.156 kilometer,
waarin 102 steden in 67 landen zijn opge
nomen.
Ook tegenslagen en rouw zijn deze grote
Nederlander en zijn echtgenote niet be
spaard gebleven: van zijn drie zoons, die
alle hun toekomst in het luchtruim zoch
ten, is er een in de Tweede Wereldoorlog
als jacht vlieger om het leven gekomen en
de tweede verloor het leven als gezagvoer
der bij het neerstorten van een van de
K.L.M.-vliegtuigen bij Bari.
Vrijheid in de lucht
In de internationale luchtvaart was hij
een man met gezag, wiens oordeel veel
gewicht in de schaal legde. In de talloze
vergaderingen van de International Air
Transport Organization", waarvan hij enige
malen voorzitter is geweest, ontbrak hij
nimmer en hij heeft er veel pleidooien ge
houden voor de vrijheid in de lucht en
groeiende samenwerking. Die bepleitte hij
ook in politiek opzicht. In zijn balling
schap in Twente tijdens de oorlog heeft hij
er veel over nagedacht en zijn gedachten
tot uiting gebracht in een „Plan voor in
ternationale samenwerking" waarin hij de
gezamenlijke uitvoering van grote en voor
de mensheid nuttige en technische projec
ten aanbeveelt.
Dr. Plesman ontving uit binnen- en bui
tenland tal van hoge onderscheidingen,
waaronder het Commandeurschap in de
Orde van Oranje-Nassau, en de waardering
voor zijn werk kwam het treffendst tot
uiting in zijn ere-promotie in de techni
sche wetenschappen in Delft in 1947. „Uw
proefschrift", zo werd bij die gelegenheid
gezegd, „bestaat uit drie letters, een K,
een L, en een M".
Het is vooral de veelzijdigheid van dr.
Plesman geweest, die hem als bouwer van
de Nederlandse luchtvaart zo zeer ten nutte
is gekomen. Nog nauwelijks anderhalf jaar
geleden, op het Haarlems jubileumcongres
van de Nederlandse Maatschappij voor
Nijverheid en Handel, vroeg hij zich in
zijn prae-advies af, of een dergelijke veel
zijdigheid ook bij de huidige stand van de
techniek nog wel mogelijk zou zijn.
„De kracht van de vroegere vorming lag
Op Oudejaarsavond overleed de president-
directeur van de K.L.M., dr. A. Plesman.
De vlaggen hingen op Nederlandss grootste
luchthaven Schiphol, halfstok.
naar mijn mening vooral in het universa
lisme", zei hij, „en het probleem van onze
tijd is dat aan de steeds grotere behoefte
aan kennis slechts voldaan kan worden
door verdergaande specialisering. Het vin
den van een nieuwe synthese is een abso
luut vereiste voor het onderwijs om vol
waardige mensen te kunnen afleveren".
Hij legde daarbij de nadruk op de per
soonlijkheidsvorming als tegenhanger van
de specialisatie. Met hem is een vooral in
de harde practijk gevormde persoonlijk
heid heengegaan, zonder wie men zich de
K.L.M. waarvan zijn durf de motor en
zijn inzicht het hoogteroer was nog
moeilijk kan voorstellen.
Prins: „Onherstelbaar verlies"
„Het heengaan van dr. Plesman is voor
Nederland en voor de K.L.M. een onher
stelbaar verlies", zo zeide Prins Bernhard
in „Hotel Adler" in Grindelwald, toen hij
het bericht hoorde. „Hij had ook naast de
vliegerij zeer veel goede en dynamische
ideeën, die hem stempelden als een groot
man. Hij bezat een grote fantasie, die hij
echter toch altijd wist te paren aan een
grote zakelijke nuchterheid. Plesman was
bijvoorbeeld degene die, toen de „Cornet"
als min of meer revolutionnair vliegtuig op
de markt kwam, zich het sterkst verzet
heeft tegen de aankoop van dit toestel op
dat moment. En de feiten hebben hem ook
hier in het gelijk gesteld. Hij was een van
de mensen, die de luchtvaart nodig had,
en de man die wat durft te doen uit over
tuiging".
Op de laatste dag van het oude jaar nog,
enkele uren nadat dr. A. Plesman was
overleden, begonnen uit alle delen van de
wereld betuigingen van deelneming binnen
te komen, zowel op het hoofdkantoor van
de K.L.M. te 's-Gravenhage, als in de wo
ning van de overledene.
Op Nieuwjaarmorgen kwamen leden van
de directie in het hoofdgebouw bijeen om
een krans te leggen aan de voet van het
door Marianna Gobius vervaardigde borst
beeld van dr. A. Plesman.
Over de zender Hilversum I heeft de
Nederlandse Radio Unie tegen de avond
van Nieuwjaarsdag een gezamenlijk pro
gramma uitgezonden, waarin de minister
president dr. W. Drees namens de Neder
landse regering, en dr. ir. M. H. Damme,
oud-directeur-generaal van de P.T.T., de
president-directeur van de K.L.M. hebben
herdacht en in een speciale uitzending van
de K.R.O. sprak de oudste directeur in
jaren van de K.L.M. de heer F. von Ballu-
seck een woord van herdenking.
Op het vliegveld van Dublin zijn boven
de gebouwen van de Ierse luchtvaart
maatschappij „Aer Lingus" en de K.L.M.
de vlaggen halfstok gehesen. Een der lei
dende figuren van de „Aer Lingus" her
innerde aan het daadwerkelijke medeleven
van de overledene met de Ierse luchtvaart
maatschappij, dat was gebleken uit het
zenden van verscheidene luchtvaartdes
kundigen
De regering heeft besloten de door de
loonsverhoging in het bakkerij bedrijf op
tredende kostenstijging van het volksbrood
op te vangen met een verlaging van de
prijs van de tarwe en daardoor van de
meel- en bloemprijzen voor het brood. De
bestaande maximum- en minimumprijzen
van het volksbrood zullen daardoor in het
algemeen niet worden verhoogd. Alleen de
prijzen van volkswitbrood, geldende voor
bezorgd brood op het platteland gaan, als
gevolg van het feit, dat de loonsverhoging
op het platteland groter is dan in de steden,
een cent omlaag.
In de grote steden (Amsterdam, Rotter
dam, Den Haag, Utrecht en Haarlem) blij
ven de volkswitbroodprijzen onveranderd.
In de provinciesteden met 40.000 of meer
inwoners worden de bezorgprijzen voor
volkswitbrood en, behoudens enkele uit
zonderingen, ook de prijzen voor afgehaald
volkswitbrood, met 1 cent per 800 gram
verlaagd.
In de overige gemeenten blijft de prijs
van het volkswitbrood (afgehaald) onver
anderd en wordt de prijs van dat brood
(bezorgd) met 1 cent per 800 gram ver
hoogd.
Bij de van 4 Januari 1954 af geldende
nieuwe prijzen zijn de prijzen van volks-
bruinbrood overal een cent per brood van
800 gram lager dan die voor het volks
witbrood.
Voor de bakkerij zal de richtprijs voor
de soort tarwebloem, welke voor het bak
ken van volkswitbrood kan worden ge
bruikt, ingaande 4 Januari 1954, op f 35.95
per 100 kg. franco wal of stations zal wor
den gesteld en die van ongebuild tarwe
meel op f 33 per 100 kg.
Volgens de telling van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek bedroeg per 1
Augustus 1953 het aantal personenauto's
in ons land 187.608, bijna 15.000 meer dan
op 1 Augustus 1952. Met 98.495 personen
auto's in de gewichtsklasse tot 1000 kg het
sterkst vertegenwoordigd. Sedert 1 Augus
tus 1952 vertoont het aantal lichte per
sonenauto's de grootste toeneming (ruim
12 pet.). Hen aantal personenauto's in de
gewichtsklasse 10001500 kg bedraagt
thans 69.533 (toeneming 4 pet.); 19.580 per
sonenauto's zijn zwaarder dan 1500 kg.
(toeneming 8 pet).
Het personenautopark was op 1 Augus-
Aug. 1952 slechts weinig toe. Per 1 Augus-
bouwjaar 19491953: 64 pet, 19451948:
21 pet, 1940 en vroeger: 14 pet; onbekend:
1 pet.
Het aantal vrachtauto's nam sedert 1
Augustus slechts weinig toe. Per 1 Augus
tus 1953 bedroeg het aantal vrachtauto's
82.335 tegen 82.196 op 1 Augustus 1952. Uit
de bouwjaarverdeling spreekt wel een ze
kere vernieuwing van het vrachtautopark:
bouwjaar 1949 en later: 42 pet. (vorig jaar
34 pet), 1945—1948: 24 pet. (25 pet), 1941
1944: 19 pet. (21 pet), 1940 en vroeger:
14 pet (19 pet), bouwjaar onbekend: 1 pet
(1 pet).
Per 1 Augustus 1953 waren er in ons
■land 37.658 bestelauto's in gebruik met een
nuttig laadvermogen tot 1,5 ton en 42.377
vrachtauto's met een laadvermogen boven
1,5 ton. Van de overige 2.300 vrachtauto's
was het laadvermogen onbekend. Het aan.-
tal Diesel-vrachtauto's nam sedert vorig
jaar met 30 pet. toe en bedraagt thans
'4.343.
Het aantal trekkers met oplegger be
droeg op 1 Augustus 3.748 (vorig jaar
3.645).
T. J. Twijnstra
De voorzitter van het Verbond van Ne
derlandse Werkgevers, de heer T. J. Twijn-
stra, heeft voor de radio een oudejaarsrede
uitgesproken.
Na een inleiding en een overzicht over
het jaar 1953, dat volgens hem in de reeks
naoorlogse jaren wel als het gunstigste kan
gelden, zei hij, dat voor Nederland het jaar
1954 zal gekenmerkt zijn door hogere lonen
en salarissen en lagere belastingen. Dat zal
naar alle waarschijnlijkheid een groter
binnenlands verbruik ten gevolge hebben.
„Indien wij met alle inspanning onze ex
port weten te handhaven ondanks de
hogere bedrijfskosten die de loonsverho
ging meebrengt, zal de industriële produc
tie enigszins stijgen. Dat zal nog slechts in
geringe mate mogelijk zijn door een ver
betering van de werkgelegenheid en daar
om vooral moeten worden bereikt door een
stijging van de productie per man, dus door
een verhoging van de productiviteit van de
bedrijven. Zo zal 1954 dus een goed jaar
kunnen zijn voor allen, die in de industriële
bedrijven hun dagelijkse arbeid vinden.
Voorwaarde daarvoor is evenwel het be
houd van de arbeidsvrede, die na de oorlog
voor ons land van zo grote betekenis is ge
weest en waarom men ons in vele andere
landen terecht benijdt", aldus de heer
T wijnstra.
Havenbrandweer vocht 14 uur
tegen de vuurzee
Op Nieuwjaarsmorgen heeft in Rotter
dams Waalhaven een felle brand gewoed in
een van de mimen van het 3664 b.r.t.
metende Duitse motorschip „Hildegard Z.
Nimtz" van de rederij Glanz Nimtz te Ham
burg. De brand is vermoedelijk ontstaan
door broeiing in een lading sisal.
De Rotterdamse brandweer is er pas na
19 uur intensief werken in geslaagd het
vuur te blussen. Nadat men aanvankelijk
met 10 stralen was begonnen, moest men
in de loop van de dag meer blussings-
materiaal laten aanrukken. Om 11 uur gis
teravond had men eindelijk het vuur onder
de knie. Een deel van het ruim was nog
door havenarbeiders leeggehaald.
In het geheel zijn 300 balen sisal ver
loren gegaan of zwaar beschadigd. Enig
stuwhout werd eveneens een prooi der
vlammen. De schade wordt door deskun
digen vrij aanzienlijk geacht.
Vermoedelijk heeft het schip zelf niet
zoveel geleden dat het onmiddellijk in
reparatie zal moeten gaan.
Op 53-jarige leeftijd is te zijnen huize
overleden de burgemeester van Dinxperlo, de
heer J. H. W. Haverkamp.
Naar oude traditie had gisteravond in de Amsterdamse Stadsschouwburg de eerste
van een reeks opvoeringen van Vondels treurspel „Gysbreght van Aemstel" gevolgd
door het zangspel „De bruiloft van Kloris en Roosje" plaats. Ditkeer arriveerden
Thomasvaer en Pieternel voor het uitspreken van de door Evert Werkman naar een
idee van Kees Slip geschreven Nieuwjaarswens per helicoptère ten tonele. Terstond
na-afloop daarvan trad burgemeester d'Ailly in het licht der schijnwerpers om met
een doos sigaren en een hartelijke toespraak, hulde, te brengen aan Paul Huf die nu
voor de tiende keer als vertegenwoordiger van de hoofdstedelijke burgerij veel en
velenhad herdacht, geprezen en gelaak!. Vervolgens schaarden de burgemeester,
Thomasvaer en Pieternel (Mimi Boesnach) zich tussen de gasten aan het bruilofts
maal. De première werd ook bijgewoond door minister J. Suurhoff en door dr. J. E.
baron de Vos van Steenwijk, Commissaris der Koningin in de provincie Noordholland.
A n\'Frvri?VTIF.
BARTttOORIS'STRAAT 20 TEL. 13439
FALCON REGENJASSEN 49.75
Een aangelegen
heid die ons allen
raakt is de stijging
van de kosten van
het levensonder
houd. In deze sta
tistiek is de ont
wikkeling gegeven
van de mate waar
in de kosten van
het levensonder
houd zijn gestegen.
In dit „levenson
derhoud" zijn de
artikelen begrepen
van het gezinsver-
bruik.
Als basis is geno
men het peil van
1938-39. De statis
tiek geeft de ver
houding ten op
zichtevan 1938-'39.
Het peil van 1938-
'39 is op het cijfer
100 gesteld. De lijn
geeft dus de mate
van de stijging aan. Op deze lijn zijn de perioden aangegeven wanneer er loonrondes
zijn geweest. De loonstop bestaat in ons land sinds 1940. In de oorlog is er één keer
een loonaanpassing geweest. In Mei 1945 kwam er een loönronde, ivaarbij vergunning
werd verleend om de Ionen te verhogen tot 15 procent fooven het peil van 1942 of
25 procent boven het peil van 1940. Ook in 1947 en 1948 gaven een loonronde te zien.
In 1950 waren er twee wijzigingen van de lonen. In 1951 vparen er wederom wijzigin
gen. Vorig jaar kregen de werknemers een compensatie voor hun aandeel in de premie
voor de wachtgeld- en werkloosheidswet. Op 1 Januari w trd de verplichte loonsver
hoging van 5 procent van kracht ter compensatie van de huurverhoging.
(Van onze correspondent' in Bonn)
Het is ongelijk verdeeld in de wereld.
Terwijl in Engeland het probleem is hoe
dc arbeidsproductiviteit kan worden op
gevoerd en allerlei uitwassen van thee
tijden lange weekends, binnen de perken
moeten worden gehouden, begint men zich
in Duitsland langzamerhand ernstig met de
omgekeerde situatie bezig te houden. Met
hel probleem namelijk, dat de Duitser te
veel in plaats van te weinig presteert, dat-
hij te eenzijdig interesse voor zijn werk
heeft en hard op weg is om een voor zijn
medemensen ongenietbaar erbeidsdier te
worden. Zeker, de Duitser was na de oorlog
bijna uitsluitend op zijn eigen arbeids
prestatie aangewezen, wilde hij er weer
bovenop komen. Maar nu hij er weer aar
dig bovenop is, werkt hij nog even hard,
zo niet harder, en verstandige mensen, die
iets van psychologie begrijpen, achten het
ogenblik gekomen om tegen een huns in
ziens onzinnige, activiteit te waarschuwen.
Zij vrezen dat hun landgenoten aan een
soort van arbeidsrazernij gaan lijden. In
een van de grootste West-Duitse bladen, de
„Frankfurter Allgemeine Zeitung", ver
scheen onlangs een hoogst interessant ar
tikel onder de veelbetekende titel „De
tyrannie van de werkers", waarin de stel
ling werd geponeerd dat de Duitsers waar
schijnlijk sneller vooruit zullen komen als
zij het wat langzamerhand aan doen. De
nadelen van het typisch-Duitse „steeds
harder" zijn dan ook duidelijk aan de dag
getreden.
Zij zijn van drieërlei aard. Het eerste
nadeel is de steeds meer om zich heen
grijpende „Manager-Krankheit", tegen
woordig een gevleugeld woord bij onze
Oosterburen. De een na de ander van deze
mensen knapt af. Over dat verschijnsel
zijn reeds legio medische beschouwingen
geschreven, maar men behoeft slechts naar
een badplaats te gaan om er de realiteit
van vast te stellen. In de tweede plaats be
seffen velen dat het eindeloos gezwoeg van
hun landgenoten hun in het buitenland
de twijfelachtige kwalificatie: „Streberei"
moet bezorgen.
En dan stelt de Frankfurter Allgemeine
Zeiting zich terecht de vraag of zij. die
vrijwillig meer presteren dan van hen ge-
eist wordt, niet een verkeerde invloed op
anderen uitoefenen, die nog wel het nut
van vrije tijd inzien, maar uit angst om
voor lui te worden aangezien en daarmee
hun positie in de fabriek of in het bedrijf
te benadelen, ook na-blijven, zelfs wan
neer zij eigenlijk niets meer te doen heb
ben, enkel en alleen omdat het zo goed
staat en de promotie-kansen er misschien
door bevorderd worden.
„Hoever de tyrannie van de arbeids-
aspecten al gaat", zo zegt de „Frankfurter
Allgemeine", ziet men daaraan dat de
zakenlieden, -die een verzoek om ook
's avonds nog een zakenbespreking bij te
wonen, durven afslaan, omdat zij beloofd
hebben met hun zoon treintje te spelen,
een hopeloze minderheid vormen. Wie het
van de garde van de veel-geplaagden, nog
klaar speelt om een paar uur per week
voor zijn gezin te redden, doet dat onder
alle mogelijke zakelijke voorwendsels. Als
allen, die in het belang van hun gezin zo'n
leugentje om bestwil gebruiken, voor hun
zonden zouden moeten boeten, dan zouden
alleen de harde werkers in de hemel ko
men".
Men heeft na de oorlog veel goeds over
het Duitse gezinsleven gehoord. Inderdaad
heeft het door zijn „solidariteit" de recente
ellende economisch aardig doorstaan. Maar
van hun vader merken de Duitse kinderen
nog immer niet veel meer dan in de oor
log. Die offert weer aan een andere totali
taire, moloch: zijn werk. Hij offert er niet
alleen zijn dag, maar vaak ook zijn avond
aan. Zelfs zijn weekend. Want in de week
enden- vallen de talrijke vergaderingen,
waaraan elke Duitser, die „in het volle
leven" staat, nu verplicht schijnt deel te
nemen.
Welke pogingen men in de laatste jaren
ook aangewend heeft om deze „Tagungen",
die voor de betrokkenen een plaag gewor
den zijn, belachelijk te maken en daarmee
te doden, zij behoren blijkbaar evenzeer
tot het productie-proces als hard werken,
en zij nemen eer toe dan af. Zo komen de
arme managers ook 's Zondags niet in hun
gezin tot rust. Dit alles is natuurlijk niet
tot Duitsland beperkt. Ook in andere lan
den heeft de „revolutie van de managers"
als elke revolutie, zich tegen haar eigen
helden gekeerd. Maar de Duitsers hebben
nu eenmaal de neiging consequenter dan
anderen te zijn, en daarom eindigt bij hen
ook het gezonde arbeidsinstinct eerder in
overdrijving dan elders.
Dat stadium is nu bereikt: de Duitsers,
die het goed met hun landgenoten menen,
roepen niet langer: meer werken, maar:
meer pauzeren. En zoals de Engelsen hun
arbeiders de Duitse arbeiders ten voor
beeld stellen, zo hoort men in Duitsland
nu: „time for tea", in elk geval tijd voor
iets anders dan werk alleen.
VERZENDING VAN ZEEPOST
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de cor
respondentie uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan tussen haakjes achter de naam
van het schip vermeld. Naar Indonesië m.s.
„Oranje" (14 Jan.); naar Nieuw Guinea:
s.s. „Ternate" (7 Jan.); naar de Ned. Antil
len: s.s. „Hermes" (4 Jan.), m.s. „Norin-
da" (6 Jan.) en m.s. „Delft" (7 Jan.); naar
Suriname m.s. „Stentor" (6 Jan.); naar
Canada: s.s. „Grote Beer" (6 Jan.) en s.s.
„American Judge" (7 Jan.); naar Zuid-
Amerika: s.s. „Andes" (9 Jan.).
De minister-president dr. W. Drees heeft
op Nieuwjaarsmiddag voor de Wereldom
roep een toespraak gehouden voor de Ne
derlanders in het buitenland. Hij begon
met de aandacht te vestigen op het zware
verlies, dat Nederland heeft geleden door
het overlijden van dr. A. Plesman.
„Plesman was een van die grote figuren,
die de naam van Nederland over de wereld
dragen," aldus de premier.
De K.L.M. heeft onder de luchtvaart
maatschappijen der wereld een uitnemende
naam en de man die haar groot heeft ge
maakt, die de pionier der Nederlandse
luchtvaart is geweest, door wiens onblus
bare geestdrift, energie en initiatief ons
land in de luchtvaart mee vooraan is komen
te staan, was Plesman.
„Ongetwijfeld denkt ge dezer dagen nog
eens extra aan het land, vanwaar ge ge
komen zijt of waar ge wellicht nog uw
woonplaats hebt, al brengt uw werk mede,
dat ge tijdelijk in het buitenland ver
toeft. Het Nederlandse volk heeft behoefte
aan een ruimte, die ons land alleen het niet
kan bieden. Het heeft ook van oudsher de
ruimte gezocht in zijn handel, zijn zeevaart,
zijn vestigingen over zee. Natuurlijk be
doelt wie naar het buitenland gaat aller
eerst voor zichzelf en voor zijn gezin
levensverruiming te vinden. Dat is zijn
goed recht. Hij dient daarmede echter
tevens ons volk," aldus dr. Drees.
..Nederland zou niet kunnen bestaan zoals
het bestaat, indien het over de wereld zijn
vertegenwoordigers niet had. Het zou even
min al zijn bewoners een toekomst kunnen
verzekeren, indien de groeiende bevolking,
snel aangroeiend mede omdat ons sterfte
cijfer vrijwel het laagst ter wereld is, werk,
woning en vooral landbouwgrond alleen
zocht in eigen land.
Emigratie is in het leven van een mens
een diep-ingrijpende beslissing, die ook
haar verdrietige kanten kan hebben, maar
als geheel is het niet een verdrietig, een
teleurstellend gebeuren, maar een bewijs
van levenskracht en levenswil. Velen biedt
het ongekende mogelijkheden om onge
bruikte energie tot volle en ruime ont
plooiing te brengen."
Over de botsing tussen twee Amerikaan
se tankers, waarvan wij reeds eerder be
richtten, meldden de Amerikaanse kust
wacht nader dat het Chileense schip „Co-
piopo" zeven vain de twaalf bemannings
leden van de „Atlantic Engineer", die
overboord gesprongen waren, heeft gered.
Een sloep van de „Atlantic Engineer" was
op zoek naar vijf mensen, die nog vermist
werden. Uit deze berichten zou kunnen
worden afgeleid, dat men de brand op de
beide in aanvaring gekomen tankers tij
dig heeft kunnen bedwingen.
