GTABLETTEN
PANDA EN DE KALKERKAR
Wereldnieuws
„Trambaan tot Leidse Vaart
speciale rijweg voor bussen"
Brandstichting in Loosdrechts
café „De Djumpol" berecht
Verstopping
Zandvoorts burgemeester geeft zijn
visie op de tram-bus vervanging
De radio geeft Donderdag
Radio-reparatie
Straffen van 12 en 15
maanden geëist
helpen prompt!
De staatkundige eenheid
der R.K. Nederlanders
Plannen voor Plesman-
monument
^Loclx ió Aet zo
J
WOENSDAG 20 JANUARI 1954
2
Als tram Amsterdam-Zandvoort verdwijnt:
Minstens twee viaducten
nodig
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
H. J. MAERTENS N.V.
Bromfietsen maken teveel
lawaai
Faillissementen
in 1953
Botersmokkelarij in Zuid-
West Brabant ontdekt
Goudvooraad uitgebreid
deviezenreserve kleiner
Televisiefilms in België
Commissie-Van der Grinten
rapporteert
Faillissementen
ÊttERMOGÈNf
Zeepbellen in
bewaring
De kop en de staart van de Zandvoortse
raadsvergadering, die gisteravond werd
gehouden, waren zeker het belangrijkst.
De jaarrede van de voorzitter, waarvan
wij elders in dit blad een aantal punten
weergeven, ging vooraf en er kwam een
bijzonder krachtige toespijs in de vorm
van een uiteenzetting over het probleem
van de vervanging van de tram Amster-
dem-Zandvoort door bussen. De voorzit
ter, mr. H. M. van Fenema, hield daar aan
de hand van enige kaarten een causerie
over, waarbij hij voorop stelde, dat er
uiteraard nog geen sprake is van vast om
lijnde plannen doch slechts van sugges
ties, Van de zijde van de N.Z.H. heeft men
er geen bezwaar tegen, dat het eindpunt
van de bussen der toekomst eveneens ge
fixeerd wordt op het Zwarte Veld (waar
nu de eindhalte van de tram is) mits het
een circulair eindpunt wordt, zodat de
bussen er kunnen keren en zij vervolgens
hun eigen baan hebben om uit de ge
meente te komen. De suggestie van mr.
Van Fenema is nu om de bussen niet al
leen in het dorp een eigen baan te geven
maar ook daarbuiten door van dé tram
baan een weg te maken, die in de eerste
plaats door bussen wordt bereden - naast
de Zandvoortselaan voor het andere ver
keer.
Zulk een plan (waarvan wij de hoofd
lijnen reeds in ons nummer van 28 Juli
1953 publiceerden) zou uiteraard moeten
worden uitgevoerd in samenwerking met
de gemeenten Bloemendaal en Heemstede,
want bij de Bentveldse weg houdt het
terrein van de gemeente Zandvoort op.
Het is voorlopig de bedoeling, indien Am
sterdams raad de concessie met de N.Z.H.
opzegt, zodat de tram na het seizoen 1955
verdwijnt, een nood-busdienst in te stellen
(naast een zomer- en winterdienst via
Overveen op Zandvoort), die natuurlijk
nog een andere route dan de gesuggereerde
zal moeten volgen.
Omdat de „busbaan" en de Zandvoortse
laan elkaar niet zo mogen raken dat het
gevaar voor het verkeer oplevert, zal er
ook een verkeersplein nabij de plaats
waar het bejaardentehuis aan de Zand
voortse laan geprojecteerd is, moeten
worden aangelegd. Voorts is het te hopen
dat ook de beruchte Viersprong in Aerden-
hout tegen die tijd de vorm van een over
zichtelijke verkeersrotonde heeft gekregen.
Maar er doemen ook al is dat niet op
Zandvoorts grondgebied grotere pro
blemen op, waar de badplaats toch ten
nauwste bij betrokken is. Het belangrijkste
probleem is de spoorbaan HaarlemDen
Haag, die de bussen zowel letterlijk als fi
guurlijk „dwars" zal zitten. Er zouden
zoals de voorzitter terloops al eens eerder
in de raad mededeelde ter vervanging
van de tram zestig bussen op Zandvoort
moeten worden ingezet, met tussenpozen
van vier vijf minuten. Dat geeft in het
bijzonder bij de overgang Heemstede
Aerdenhout een toestand, die chaotisch is
en slechts kan worden overwonnen door
ophoging van de spoorbaan.
Deze mogelijkheid heeft reeds een pa
pieren stadium bereikt: er zijn tekeningen
ADVERTENTIE
Haarlem
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.50 Dagopening.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Morgenwijding.
9.15 Platen. 9.25 Voor de huisvrouw. 9.35
Platen. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Omroep
orkest en solist. 11.45 Voordracht. 12.00 Me-
tropole-orkest. 12.25 In 't spionnetje. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Pla
ten. 12.50 Uit het bedrijfsleven. 13.00 Nieuws.
13.15 Mededelingen en platen. 13.25 Lichte
muziek. 14.05 Rijk en geen geld, hoorspel.
14.35 Pianorecital. 15.00 Voor de zieken. 15.45
Platen. 16.15 Voordracht. 16.30 Platen. 16.45
Voor de jeugd. 17.30 Platen. 17.45 Regerings
uitzending: Rijksdelen Overzee: Het Cari-
bisch gebied en Nederland. 18.00 Nieuws.
18.15 Sportproblemen. 18.25 Orgel. 18.40
Reportage of platen. 18.45 Bill Sheriff en zijn
Prairie-duivels, hoorspel met muziek. 19.00
Voor de kinderen. 19.05 Gesproken brief uit
Londen. 19.10 Jazzmuziek. 19.40 Rondetafel-
parlement. 20.00 Nieuws. 20.05 Platen. Con
certgebouw-orkest, Toonkunstkoor en solist.
(In de pauze: pl.m. 20.5021.15 a. De Unie
van Utrecht en de vorming van de Neder
landse Staat, causerie: b. Platen). 22.30 Pla
ten. 22.45 Sportactualiteiten. 23.00 Nieuws.
23.15 Dansorkest en solist. 23.45—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.40 School
radio. 10.00 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00
Voor de zieken. 11.45 Vocaal dubbelkwartet.
12.00 Angelus. 12.03 Lunchconcert. (12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
12.40 Wij van het land). 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws. 13.20 Zang en piano. 13.45 Pla
ten. 14.00 Platen. 14.45 Voor de vrouw. 15.15
Kamerorkest. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Pla
ten. 17.00 Voor de jeugd. 18.10 Bariton, bas,
piano en voordracht. 18.35 Raadhuispraat.
18.45 Leger des Heilskwartier. 19.00 Nieuws.
19.10 Voor de jeugd. 19.30 Platen. 20.00 Radio
krant. 20.20 Gevarieerd programma. 21.45 Ik
denk er zo overen U? 21.55 Amusements
muziek. 22.20 Orgelconcert. 22.45 Avondover
denking. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.00 Orkest-concert. 12.30
Weerbericht. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Platen. 14.00 Engelse les. 14.15 Platen. 14.30
Franse les. 14.45 Platen. 16.00 Macbeth, opera.
17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor de
kinderen. 18.15 Platen. 18.30 Voor de solda
ten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Poli
tieke causerie. 20.00 Platen. 21.15 Ethnolo-
gische muziek. 22.00 Nieuws. 22.15 Platen.
22.30 Electronische muziek. 22.45 Platen.
22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws. Beste allerr>nl. En
gelse litteratuurgeschiedenis. (Op 224 m.).
Mr. H. M. van Fenema
van een dergelijke tunnel uitgewerkt, waar
bij tevens het station Heemstede-Aerden-
hout „omhoog" gaat. Maar even Noorde
lijker zou de busbaan óók op de spoorweg
stuiten, namelijk daar, waar thans de
trambaan over de spoorweg gaat. Ook daar
zou dus de spoorbaan opgehoogd dienen te
worden, welke ophoging met die bij de
overweg Heemstede-Aerdenhout aan één
stuk zou moeten geschieden.
Ook Haarlem heeft in dit opzicht zijn
wensen. Het heeft zijn hinderlijke over
wegen aan de Pülslaan en aan de Wester
gracht, en zou graag zien dat de ophoging
maar helemaal naar de Zijhveg doorge
trokken wordt.
En in de besprekingen, die er reeds over
zijn gevoerd voegt Amsterdam zich er nog
bij met de wens om ook de overweg-Slo-
terdijk en die bij Halfweg te verhogen ea
daar tunnels te maken.
Het is niet moeilijk zich voor te stel
len dat de N.S. tegemoetkoming aan al
deze wensen onmogelijk achten, te meer
waar één viaduct op drie millioen wordt
besomd. Indien er echter tot de verwezen
lijking van een van al deze tunnels mocht
worden overgegaan dan zal dat ongetwij
feld Heemstede-Aerdenhout zijn.
Deze tunnel zou dan mogelijk twee maal
zo breed worden als de normale spoorweg
tunnel, omdat naast de spoorbaan een toe
komstige Noord-Zuidverbinding in het
Westen van Haarlem geprojecteerd is. Er
zouden dan dus zowel een spoorweg als
een verkeersweg over de Zandvoortse laan
geleid worden.
Twee van de tunnels, die men wenst,
verdiénen in elk geval de aandacht van
Zandvoort: die van Heemstede-Aerden
hout, maar ook die op de plaats van de
huidige tram-overgang over de spoorbaan,
iets Noordelijker. Het busvervoer van en
naar Zandvoort zou zich in twee belang
rijke richtingen splitsen: door Haarlem
naar Amsterdam en door Heemstede naar
Utrecht en Den Haag. Voor de eerstge
noemde richting kan de oude trambaan
tot aan de Leidse Vaart toe gevolgd wor
den vandaar dat de ophoging van de
trambaan daar zal moeten veranderen in
een ophoging van de spoorbaan verder
zou er een brug in het verlengde van de
huidige trambaan over de Leidse Vaart
moeten komen, een verkeersrotonde waar
de buslijn de Herenweg zou kruisen in de
richting van de Buitenrustbrug en zo ver
der naar de hoofdwegen naar Schiphol en
Amsterdam „Maar dat is natuurlijk een
Haarlemse aangelegenheid", aldus de voor
zitter, „Zandvoort heeft er in zoverre
belang bij dat de Amsterdammers op weg
naar of van Zandvoort zo snel mogelijk
door Haarlem heen geholpen worden".
Voor Haarlemmers komt op een dergelijke
„sneldienst" maar één halte in het Ooste
lijk deel van de stad. Inwoners van Haar
lem zullen dan ook aangewezen zijn op
andere bussen met andere routes naar
Zandvoort.
De andere ader van het busvervoer, naar
Utrecht en Den Haag, zou van de Vier
sprong af niet langer de oude. trambaan
moeten volgen maar de Zandvoortse laan
en dan onder het viaduct bij Heemstede-
Aerdenhout door naar het Oosten en Zui
den moeten worden geleid.
Zo is de visie van Zandvoorts burge
meester op de netelige problemen, die de
vervanging van de tram door bussen met
zich mee zal nemen. Hij sprak tenslotte
de verwachting uit, dat de bussen in Am
sterdam volgens de daartoe te sluiten con
cessie waarschijnlijk tot aan de Oude
Groentenmarkt bij de Marnixstraat in de
stad zullen kunnen „doordringen".
ADVERTENTIE
BETROUWBARE
Nassaostraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
Wetenschappelijk onderzoek bepleit
De minister van Verkeer en Waterstaat
heeft het PALC (Permanent Anti-Lawaai
Comité) meegedeeld, dat hef. gunstig re
sultaat van de „zwijgend verkeer"-acties
dreigt te niet te worden gedaan door het
sterk toegenomen lawaai van motorfietsen,
bromfietsen en scooters, enz., dat een plaag
voor weggebruikers en omwonenden begint
te worden.
Uit een reeks proeven van de Haagse
politie is gebleken, dat bijna alle brom
fietsen beneden de dom- de wet gestelde
lawaai-grens blijven. Aangezien nochtans
de geproduceerde geluiden veelal zeer hin
derlijk zijn, wil men trachten te bevorde
ren, dat de bromfietsen geruislozer worden,
hetgeen slechts kaïn geschieden door con
structieve verbeteringen. Er zal een weten
schappelijke analyse nodig zijn vast te stel
len of en hoe zulke verbeteringen mogelijk
zijn zonder nochtans de bromfietsmotor als
krachtbron waardeloos te maker.
In December zijn in Nederland 140 fail
lissementen uitgesproken tegen 137 in De
cember 1952. Zij waren als volgt verdeeld:
Noordholland (zonder Amsterdam) 19
(14); Amsterdam 13 (26);, Zuidholland
(zonder Den Haag en Rotterdam) 12 (12);
Den Haag 11 (8); Rotterdam 16 (14);
Utrecht 11 (13); Gelderland 18 (16);
Noord-Brabant 18 (8); Limburg 7 (8);
Zeeland 3 (5); Friesland 3 (2); Groningen
0 (2); Drente 3 (2): Overijsel 6 (7).
In 1953 werden totaal 1628 faillissemen
ten uitgesproken, namelijk in Noordholland
(zonder Amsterdam) 217; Amsterdam 225;
Zuidholland (zonder Den Haag en Rotter
dam) 154: Den Haag 159; Rotterdam 108;
Utrecht 102; Gelderland 182; Noord-Bra
bant 175; Limburg 95; Zeeland 19; Fries
land 51; Groningen 51; Drente 21 en Over
ijsel 69.
Te Putte, in de Zuid-Westhoek van
Brabant, is een botersmokkelaffaire ont
dekt. Het ging om een partij boter van
1500 kilogram, die smokkelaars naar
België vervoerden. Wegens deze smokke
larij zijn thans vijf personen opgesloten.
De Nederlandse douane was over de
grens op het spoor gekomen van een com
plot. Zij deed huiszoekingen die tot resul
taat hadden dat uit alle mogelijke schuil
hoeken de boter vandaan kon worden ge
haald. De boter zat tussen plafonds en was
zelfs in weilanden verborgen. In totaal
kon 3.000 kg in beslag worden genomen,
de 1500 kilo die werd vervoerd en de
1500 kilo die in de huizen werd aangetrof
fen. De speurtocht van de douane veroor
zaakte heel wat opschudding. De bewo
ners, die nog kans hadden gezien elkaar
te waarschuwen, probeerden op verschil
lende wijzen met de boter té ontkomen.
De rechtbank te Utrecht heeft de zaak
behandeld van de vermoedelijke brand
stichting in café restaurant „De Djumpol"
te Loosdrecht op 11 September. Tegen de
26-j. D. H. M., vertegenwoordiger te Loos
drecht werd wegens opzettelijke brand
stichting 12 maanden gevangenisstraf met
aftrek waarvan 2 maanden voorwaarde
lijk, geëist. Zijn verdediger vroeg onmid
dellijke invrijheidstelling van verdachte,
maar de rechtbank wees dit verzoek zon
der beraad af. Tegen de 38-jarige boot
bouwer F. V. te Loosdrecht wérd ter zake
van opzettelijke uitlokking van het voor
gaande misdrijf een jaar en drie maanden
gevangenisstraf geëist, zonder aftrek, om
dat de verdachte zo hardnekkig bleef ont
kennen. Diens verdediger bepleitte vrij
spraak of een lichtere straf. Het niet af
trekken van het voorarrest achtte hij on
juist.
Tegen de derde verdachte, de 33-jarige
hotelhouder en gérant van „De Djumpol"
D. G. B. te Loosdrecht eiste de officier
eveneens 1 jaar en drie maanden gevange
nisstraf, in dit geval echter wel met af
trek. Zijn raadsman meende dat er van
uitlokking door verdachte geen sprake is
geweest. Tegen V. is immers wel straf ge
ëist, maar alléén wegens uitlokking, zodat
verdachte B. de verdachte V. niet kan heb
ben uitgelokt en de verdachte M. heeft
nooit iets van B. gehoord, dat op uitlok
king geleek.
Daarom diende B. te worden vrijgespro
ken, meende pleiter. Hij vroeg tegelijker
tijd onmiddellijke invrijheidstelling, waar
in de rechtbank na raadkamer bewilligde.
Het onderwerp van de avond
Uit de verschillende verklaringen
van de verdachten kwam tot uiting,
dat naar veler mening de gérant B.
in moeilijke financiële omstandigheden
verkeerde. Verschillende van zijn
cliënten meenden dan ook, dat hij al
leen uit de moeilijkheden zou kunnen
geraken als „de tent in de fik" ging.
Hierover schijnt vrij openhartig ge
sproken te zijn en ook in de avond
van 10 September. De verdachte B.
schijnt zich die avond te hebben geuit
in die zin, dat het hem een paar rooie
ruggen waard was, als de tent af
brandde. En ook de bootbouwer V.
heeft die avond bij herhaling gezegd,
dat „Kees", dat was dan B. gered
moest worden. Er zijn die avond veel
borrels gedronken en daaraan deed
ook de verdachte M. mee. Zijn stem
ming was tenslotte zo, dat hij uit bal
dadigheid op een der closets een rol
papier in brand stak, hetgeen echter
geen gevolgen had.
Maar het gebabbel in opgewonden toestand
over „die fik" duurde voort. Tenslotte brak
het gezelschap op. Men wilde echter een
fles jenever meenemen om het feest elders
voort te zetten. M. ging die halen, maar
kwam met slechts een halve fles terug. V.
maakte daarop aanmerking en ging, uit de
auto stappend, mee terug met M. V. ver
klaarde vandaag echter, dat hij buiten de
auto eigenlijk niet van zijn plaats is ge
weest en hij ontkende ook in de auto ge
zegd te hebben, dat er tien mille te ver
delen zou zijn, als de zaak in de fik ging.
M. verklaarde echter, dat V. met hem mee
is gegaan naar „De Djumpol", dat hijzelf
daarna een stuk papier in brand heeft ge
stoken en daarmee waarschijnlijk vuur
heeft gejaagd in een rietmat, die tegen
een houten wand stond.
In ieder geval wisten getuigen te ver
halen dat M. en V. hard lopend en zenuw
achtig later weer naar de auto kwamen
gelopen. M. zou gezegd hebben, dat hij
„De Djumpol" in brand had gestoken.
Waarop V. had aangeraden een speciale
route te nemen, zodat men kon zien of de
zaak brandde. Het bleek toen inderdaad
het geval te zijn. M. ontkende niet, dat hij
de boel in brand zou hebben gestoken,
maar was positief in zijn verklaringen dat
V. daarbij tegenwoordig zou zijn geweest,
hoewel V. volhield, dat hij achter een
hoop stenen langs de weg had gelegen. M.
wist echter niet te zeggen, of hij inder
daad het vuur in de rietmat had gestoken.
ADVERTENTIE
ntaclde
De verkorte balans van de Nederlaindiscihe
Bank, opgemaakt per 18 Januari, bevat en
kele belangrijke mutaties. In de eerste
plaats spring), een grote vermeerdering van
de goudvoorraad, diie mei f 95 millioen ge
stegen is tot f 2.920,5 millioen iin het oog.
De post Nederlands schatkistpapier, waarin
guldenssaldo's uit foetalimgsaccoorden zijn
belegd, geeft een vrij uitzonderlijke stijging
te zien met f 101.8 millioen tot f 124.3
ihihioen. Aan het einde van de maand, als
de EBU-saldi verrekend worden, zal deze
post waarschijnlijk weer een flinke ver
mindering te zien geven. De netto devie
zenreserve is met f 196 millioen achteruit
gelopen tot f 1.424 millioen. Goud en devie
zen tezamen belopen thans f 4.344 millioen
tegen vorige week f 4.446 millioen.
De bankbiljetten-circulatie is met f 56
millioen verminderd tot f 3.166.7 millioen.
Het rijk zag ondanks grote betalingen
zijn tegoed met f 36 millioen stijgen tot
f 1.075 millioen. Op de geldmarkt is de si
tuatie zo mogelijk nog ruimer geworden.
Naar uit het antwoord van de Belgische
minister van verkeer op een parlemen
taire vraag blijkt, zal op films, die via de
televisie worden uitgezonden, geen cen
suur worden uitgeoefend door de filmkeu
ring. De culturele commissie van advies
voor de televisie heeft in haar rapport
verklaard dat zij tot de bevinding is geko
men, dat een voorafgaande censuur van
televisiefilms weinig wenselijk en dikwijls
zelfs onmogelijk is.
De leiding van de Belgische televisie
uitzendingen zal buitenlandse program
ma's moeten weren, waarvan bij herhaling
gebleken is, dat zij aanstoot geven aan
Op verzoek van het bestuur van de
K.V.P. heeft het bestuur van het „centrum
voor staatkundige vorming" ongeveer een
jaar geleden een commissie ingesteld, die
het vraagstuk van de eenheid der katho
lieke Nederlanders in studie zou nemen.
Deze „commissie-Van der Grinten" heeft
thans rapport uitgebracht van haar be
vindingen.
In de slotbeschouwing van dat rapport
wordt o.a. geconcludeerd: „Door de vor
ming van een politieke partij, welke in
zekere zin een isolement betekende, heeft
Schaepman de Nederlandse katholieken
een vaderland geschonken. Hun samen
blijven schenkt aan de staatsgemeenschap
een op beginselen gegrondveste volkspartij,
dwarsdoorsnede van het gehele Neder
landse volk, welke het bestaan van andere
beginselpartijen mogelijk maakt. Het sa
menblijven van de katholieken verhindert
het uiteenvallen van het volk in een libe
raal rechts en een socialistisch links.
Slechts zij, die alle gevolgen van zulk een
splitsing positief begeren, kunnen van
ganser harte naar die toestand streven.
Zij, die deze begeerte niet koesteren en
dat zijn er onder onze niet-katholieke
landgenoten velen zullen aan het be
staan van een katholieke partij in dé toe
komst evenmin aanstoot nemen als zij het
in het verleden hebben gedaan".
„Noch de historie, noch het belang van
het katholicisme, noch het belang van de
staat eisen in deze tijd de ontbinding van
de politieke eenheid van de katholieke
Nederlanders".
ADVERTENTIE
VlUg, zacht en pijnloos werken
Mijnhardt's Laxeertabletten 65ct.
10. Met een daverende slag boorde de
racewagen zich door de schutting en een
houten loodsje, dat daar achter lag. Ver
splinterde balken, wielen, verbogen moe
ren en andere beschadigde zaken vlogen
door de lucht; het volgende ogenblik werd
de hele ravage door een dichte wolk van
rook en stof aan liet oog onttrokken. Toen
deze wolk eindelijk optrok, kon men Pan-
aan het afgebroken stuur zat te draaien.
Ook Pat O'Nozel dook uit de wrakstukken
op en bekeek de toestand afkeurend door
zijn vergrootglas. „Bekorrah!", riep hij,
„alles in stukkens en brokkens! Nu heb
je niet alleen dat racewagen Pan professor
Kalker beschadigd, maar ook nog zijif
werkloods!" „Professor Kalker?", herhaal
de Panda wazig, „is die hier?" „Zeker",
zover ik kan nagaan, nog compleet". Een
paar verbrijzelde planken weken uiteen
en daar verscheen het goedige gelaat van
de geleerde. Hij schudde enkele moeren
en' spijkers uit zijn hoed en wierp vervol
gens een bijziende blik op Panda. „Wel,
wel", zei hij, „daar hebben we de kleine
Pampa, geloof ik. Aardig, dat je me een
bezoek komt brengen, hoewel je wel wat
da ontdekken, die nog enigszins verwezen antwoordde een bekende stem, „en voor- ruw bent binnengekomen".
Op verzoek van burgemeester mr. F.
M. A. Schokking, is itn het Haagse Stad
huis een bespreking gevoerd met dr. ir. M.
H. Damme, oud-directeur-generaal van
P.T.T.. luitenant-generaal-vlieger b.d.
J. A. Aler, oud-chef Luchtmachtstaf, luite-
namt-generaal-waamemer A. Baretta, chef
luchtmachtstaf, en dr. A. A. L. Rutgers,
voorzitter van de raad van commissaris
sen vain de K.L.M., om te komen tot de
oprichting van een nationaal monument
ter ere van de nagedachtenis van wijlen
dr. A. Plesmam, in leven president-direc
teur van de K.L.M.
De heer J. W. F. Backer, directeur-
generaal van de rijksluchtvaartdienst, kon
wegens ziekte deze bijeenkomst niet bij
wonen.
De gemeenteraad van Oudewater heeft
besloten tot de aanleg van een plantsoen dat
naar Dr. Plesmam genoemd zal worden.
De Arrondissements-rechtbank te Haar
lem heeft op Dinsdag 19 Januari 1954 in
staat van faillissement verklaard:
H. Bruyn, handelende onder de naam Sui-
kerwerkenfabriek „De Out Zaense", te Wor-
merveer, Tuinstraat 43. Rechter-commissaris:
mr. J. P. Petersen. Curator: mr. J. O. Baron
te Beverwijk.
H. J. van Duuren, koopman te Haarlem,
van Zeggelenplein 88. Rechter-commissaris:
mr. J. P. Petersen. Curator: mr. K. A. F. J.
Pliester, te Haarlem.
Wegens gebrek aan baten is op Dinsdag
19 Januari 1954 opgeheven het faillissement
van:
T. A. Immers, magazijnbediende te Over
veen, gem. Bloemendaal, Bloemendaalseweg
291. Rechter-commissaris: mr. J. A. Bletz.
Curator: mr. J. A. M. Thijssen te Zaandam.
Door het verbindend worden van de
enige uitdelingslijst zijn geëindigd de na
volgende faillissementen:
op 16 Januari 1954: P. J. Bunschoten, aan
nemer van grond-, riool- en wegwerken,
Haarlem, Bloemfonteinstraat 3. Rechter-com
missaris: mr. N. Reeling Brouwer. Curator:
mr. A. Beets te Haarlem en mr. C. W. van
Rhijn te Hengelo.
Op 18 Januari 1954: J. Meesters Sr., aan
nemer, te Driehuis, gem. Velsen, Driehuizer-
kerkweg 19. Rechter-commissaris: mr. H. G.
Rambonnet. Curator: mr. P. J. Prinsen Geer-
ligs te Haarlem.
J. van der Raad, bakker te Vogelenzang,
gem. Bloemendaal, Leidsevaart 142. Rechter
commissaris: mr. J. A. Bletz. Curator, mr.
H. Jonker, advocaat en procureur te Haarlem.
ADVERTENTIE
HOEST. GRIEP...
De weldadige warmte van Ther-
mogène stilt de pijn in keel en
borst en verjaagt de aanval.
Ontkenning. De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Foster Dulles,
heeft Dinsdag verklaard, geen bewijs te
hebben, dat leden van de buitenlandse
dienst dubbelzinnige rapporten opsturen
omdat zij denken, dat hun opvattingen
in het licht vain latere ontwikkelingen
zouden kunnen worden gecritiseerd. Het
diplomatieke corps verricht zijn werk
goed en geen lud vam de buitenlandse
dienst behoeft ongerust te zijn, dat
medogenloze veiligheidsmaatregelen op
hem zouden worden toegepast.
Moed. Dinsdag heeft zich te Managua, de
hoofdstad van Nicaragua, bij een de
monstratie van een eskader van de
Amerikaanse luchtmacht een ernstig on
geluk voorgedaan. Een straaljager van
het type Safere moest een noodlanding
maken en verongelukte daarbij. De pi
loot van het toestel, die de dood vond,
schijnt het risico dat hij met zijn toestel
op de menigte zou storten, vermeden te
hebben door te pogen een terrein, drie
kilometer va,n het vliegveld, te berei
ken. Hij makte echter met zijn toestel
een boomtop. De regering van Nicara
gua heeft een nationale rouw afgekon
digd.
Vervangen. De opperste Sovjet van Geor
gië heeft de eerste plaatsvervangende
premier, Ivlian Zodelava, van zijn func
tie ontheven, aldus is door een blad in
Tiflis gemeld. Hij is vervangen door
Mitrofam Koetsjava. De redenen van
deze vervanging zijn niet bekend ge
maakt.
Incident. Een Britse soldaat is bezweken
aan de verwondingen, die hij had op
gelopen bij een aanval door Egyptena-
ren, die acht kilometer ten Zuiden van
Port Said een Brits militair voertuig
wilden stelen, aldus hebben Britse mi
litaire autoriteiten Dinsdag bekend ge
maakt. De betrokken militair was als
geleide aan de chauffeur van de auto
meegegeven. Volgens Britse militaire
autoriteiten te Fayid in de Suez-kanaal-
zöne is het aantal incidenten in de zóne
de afgelopen week toegenomen.
Vluchtelingen. De vluchtelingenstroom uit
de Sovjet-zóne en Oost-Berlijn naar het
Westen was Dinsdag, vijf dagen voor
het begin der Vier Mogendheden-be-
sprekingen, aanzienlijk groter dan in
vorige dagen. Dinsdag zijn bijna 500
vluchtelingen in West-Berlijn aangeko
men en gedurende het weekeinde 725.
De vluchtelingen verklaarden nadruk
kelijk dat een zeer groot aantal Oost-
Duitsers sceptisch tegenover de komen
de Berlijnse besprekingen staat.
Verklaring. Het Spaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft een verkla
ring uitgegeven, waarin het voor het
eerst het Spaanse publiek op de hoogte
brengt van het onderhoud van de
Spaanse ambassadeur en de Britse mi
nister van. Buitenlandse Zaken over het
aanstaande Koninklijk bezoek aan Gi
braltar. De verklaring zegt, dat het
protest tegen het voorgenomen bezoek
van Koningin Elizabeth aan Gibraltar
bedoeld was als waarschuwing tegen
de ernstige gevolgen, die dit bezoek
voor de Spaans-Britse betrekkingen zou
hebben".
Verbod. Minister Seebohm, de West-Duitse
minister van Verkeer, wenst korte met
ten te maken met de concurrentie van
het wegvervoer voor de spoorwegen,
Zijn sanerings-voorstellen voor het
Duitse verkeer willen kort en goed de
autowegen afsluiten voor dat verkeer,
dat op de spoorbaan thuis hoort. Krijgt
de minister zijn zin, dan zal het verbo
den worden aarde, ertsen, stenen, kolen,
cement, schroot, hout, graan en ruwe
suiker over grote afstanden langs de
weg te vervoeren.
Kartel. De West-Duitse Zeepindustrie is
de eerste, die het recht heeft verkregen
op grond van crisisverschijnselen voor
een beperkte tijdsduur een prijskartel
aan te gaan. Na langdurige onderhan
delingen heeft het West-Duitse mi
nisterie van Economische Zaken er in
toegestemd, dat half Februari de zeep
industrie zich aaneensluit 'om het prijs
peil te verhogen en tevens om maatre
gelen te nemen om de bestaande over
matige productiecapaciteit af te breken.
Handel. Langs diplomatieke weg worden er
door Hongarije en Engeland pogingen
ondernomen om te komen tot het ope
nen van handelsbesprekingen. Zoals be
kend is, werden de handelsbetrekkingen
tussen de beide landen ongeveer 3 jaar
geleden door Engeland verbroken we
gens de gevangenneming van Edgar
Saunders, een Engels onderdaan, die
door de Hongaarse autoriteiten vain
spionnage werd beschuldigd. Saunders
werd in Augustus vrijgelaten.
DE vraag of een zeepbel bestaat dank
zij öf ondanks de oppervlaktespanning
van de vloeistof zullen we hier onbespro
ken laten. Een feit is het echter dat de
spanning aan het oppervlak van water 75
milligram per vierkante centimeter be
draagt, voldoende om speciaal daarvoor
toegeruste inseqfen over de waterspiegel te
laten kuieren als bevonden zij zich op een
ijsbaan. Dit is mogelijk, doordal de mole
culen aan het oppervlak van het water
door de daaronder gelegen moleculen wor
den aangetrokken. Er is dus
sprake van een binnenwaarts
gerichte trekkracht, die over
wonnen moet worden willen
we de waterspiegel doorbre
ken. Zoals ti weet, is water
niet of nauwelijks samendruk
baar. Willen we dus door de
waterspiegel heenkomen, dan
dienen andere waterdeeltjes te worden
weggeperst, hetgeen pas mogelijk is wan
neer de binnenwaarts gerichte kracht, of
cohesie, wordt overwonnen.
Wanneer we ons nu met het bellenblazen
gaati bezig houden, behoeft u daarvoor
werkelijk niet minachtend de neus op te
trekken, want het zijn heus niet de kin
derachtigste natuurkundigen geweest die
zich met zeepbellen intensief hebben be
moeid. Voor wetenschappelijke onderzoe
kingen werd zelfs een speciaal sopje van
zuivere glycerine en vetzuur gemaakt,
waarmee bellen werden geblazen van meer
dari een halve meter in doorsnee. Deze
producten waren zo sterk, dat zij het we
ken- en soms maandenlang uithielden.
Na het voorafgaande, is het u waarschijn
lijk reeds duidelijk waaraan de zeepbel
haar bestaan dankt. De moleculen van de
vloeistof worden door de zojuist genoemde
trekkracht, die het oppervlak zo klein
mogelijk tracht te houden, naar binnen ge-
trokken tot er een evenwicht ontstaat met
de spanning van de lucht in de bel. Wordt
nu de spanning van de lucht in de zeepbel
verhoogd, dan zal het vloeistofvlies uit
rekken tot het moment waarop de binnen
waarts gerichte krachten van het vlies de
zaak niet meer kunnen bijeen houden en
nu ja, iedereen weet wel hoe een zeepua
uit elkaar spat.
Hier vergissen we ons toch, want zo
min als een binnenband uit elkaar spat, zo
min doet een zeepbel ■dat. Het vlies van de
zeepbel scheurt, en wel betrek
kelijk langzaam, n.l. met een
snelheid van 32 m. per seconde.
Hoewel we geen gebruik
kunnen maken van de bijzon
der zuivere mengsels waar
mee de natuurkundigen heb
ben gewerkt, kunnen we u
toch een recept aan de hand
doen waarmee de jeugd op het gebied van
zeepbellen iets groots kan verrichten. Het
lijkt wel wat op een kookboek: men neme
1 liter gedistilleerd warm water en make
met 40 gram groene zeep een lekker sopje.
Daarna 8 gram geschaafde Spaanse (of
Marseillaanse) zeep en 100 gram suiker
toevoegen. Na goed roeren, dit mengsel
twee dagen laten staan, de oplossing afgie
ten in een aparte kom en het bezinksel
weggooien. Met de oplossing in de kom
kunnen dan bellen worden geblazen die
tegen tocht en een stootje bestand zijn,
want met wollen handschoenen kan er
zelfs mee worden gebald, mits niet te ruw.
Wat nu komen gaat is wat moeilijker,
omdat we u gaan vertellen van een stof
met een zö sterke oppervlaktespanning,
dat het gewicht van een kleine planeet
nodig zou zijn om het vlies te doorbreken.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON
