De vreemde historie van Amerika's
Staatsinbreker Nummer Eén
Piet van Wijngaerdt tachtig jaar
Sïïï HET ZOU, DE MOEITE WAARD ZIJN om eens te ver-
HERMAN VAN DER HORST
Wieter
zag maar één film voor hij
zelf begon te filmen
Toestand in Italië
Marineofficier zette honderd vijftig
„kraken" om redenen van landsbelang
Ere^tentoonstelling
Stedelijk Museum
Eerstvolgende film gaat over
de zwaan in het rietland
KERKELIJK LEVEN
Opera, film en ballet
voor de H.K.G.
Internationale prijsvraag
voor Esperantisten
99
99
Het bier was weer bock
vechten in het pikkedonker
EEN DER VREEMDSTE CARRIÈRES en zijn mannen meer dan honderdvijttig vallen en zulke metingen werden bij voor
uit de iongste wereldoorlog was die van van dergelijke „kraakjes" opgeknapt zon- keur 's nachts gedaan, opdat het verkeer
rte Writainse marine-officier Willis der ooit betrapt te worden. Was dat wel de resultaten niet zou beïnvloeden. Inmid-
cie AmeriKaanse marine ie er gebeurd, dan waren zij zonder enige twijfel dels had een nachtelijke voorverkenning
George, die zichzelf vrijwillig buiten de jn ,je gevangenis beland, want wat zij de- ons onthuld, dat Ziggly zijn geheimen goed
wet plaatste om een groot aantal inbra- den, gebeurde uitsluitend op hun eigen beschermd had. We vonden in zijn kantoor
kon fp kiinnen hpoaan in het helano van verantwoording „officieel"' wisten de onder meer een zeer gevoelige wirecorder,
Ken te Kimi^n oegaan m ner Deiang x an Amerikaan?e autoriteiten niets van hun verborgen in een bureaulade, die automa-
Zijn land. Hij slaafde daarin zo goed, actjviteiten. tisch ingeschakeld werd, wanneer iemand
dat hij zich de officieuze eretitel van een voet over de drempel zette.
„Staatsinbreker nummer één" verwierf. TOCH WAREN diezelfde autoriteiten
bijzonder verguld met de resultaten van DRIE DAGEN na die verkenningstocht
WILLIS GEORGE was kort na de over- Georges werk. zo verguld zelfs, dat hij na kwam de groev in actie. We waren met
val op Pearl Harbour bij de inlichtingen- die eerste „inbraak onder staatstoezicht" zijn elven en reden 's nachts om één uur
dienst van het Derde Maritieme District opdracht kreeg, om in allerijl nog een aan- naar het gebouw in twee gesloten vracht-
in New York tewerk gesteld. Maandenlang tal werkteams te vormen. auto's, waarop de naam, het adres en het
had zijn taak bestaan uit het onderzoek De technische uitrusting werd aange- telefoonnummer van een ingenieursbureau
naar de politieke betrouwbaarheid van vuld met draagbare zend- en ontvanginstal- geschilderd waren. Weken tevoren hadden
candidaat-marinemensen, maar op een laties voor het contact met de buitenwacht. w(j op dat 'adres inderdaad een kantoortje
avond kwam er een telexbericht uit Wash- een verstuiver waarmee ieder onderzocht gehuurd dat in de nacht van de inbraak
ington binnen met de opdracht een zekei voorwerp en document van een nieuw bemand'was om eventuele twijfelaars aan
buitenlands consulaa in New York „scherp laagje stof voorzien kon worden en tal van onze betrouwbaarheid" te overtuigen. In
m het oog te houden Washington meende andere handige hulpmiddelen. Het team de trucks vervoerden wij de kisten en kof-
namelijk te weten, dat de ambassade van leerde tevens, hoe men verborgen micro- fers mel onze inbTekerswerktuigen. die wij vrijesafe in minder dan twintig minuten
de betrokken mogendheid die dag haai foons en andere stille getuigen moest op- naQT z{ bracMen, en ook een en de rest was routinewerk. In vier uur
archieven vernietigd had - en dus was het sporen en werd verder bekwaamd nv het Qantal i ante meet-apparaten die in tijds lazen en fotografeerden onze mannen
roïJnïï? 0mvl\We'en' °v a iaar tT van situatietekeningen het han- de hall van het gebouw opgesteld werden, meer dan tweeduizend brieven, codes, rap-
ün/hi27 n »liquldaÜe" lire" Va"h£aSnPvïinnw h6t gelmdloOS Daarna verzochten wij de concierge - die porten en ander materiaal, toén was ieder
opruiming hield. vechten in het pikkedonkerook in het complot raas - de liften stil te uk onderzocht of gecoverd. Met de
zetten, oudat het trillen van de motoren grootste zorg verwijderden wij alle sporen
onze metingen niet zou beïnvloeden. Aldus van onze visite zelfs de glimmende par-
beschermd tegen eventuele pottenkijkers, 'cetvloer werd opnieuw gewreven met een
drongen wij Ziggly's kantoor binnen, van- reukloos soort boenwas! en daarna ver
waar onze radioman contact maakte met zamelden we ons bi de hall van het ge-
de uitkijkpost in de vrachtauto's. Daarna bouw. Daar verrichtten wij pro forma nog
ging iedereen aan de hem opgedragen taak, oen aantal zwaaïing smeting en, toen plct-
Met toestemming van zijn commandant DE VOORBEREIDINGEN tot een „kraak" maar nauwelifkshadden wij de eerste ar- seling Ziggly in eigen persoon naar bin-
King George de volgende nacht naar het duurden nu echter veel langer dan vroe- chief kast open, of de radwpost in de truck Hen kwam stormen. Hij rolde woest met
kantoor van de consul, dat op de derde ger, omdat ieder denkbaar risico van tevo- me-dde, dat een van Ziggiy s mensen het zijn ogen en brulde met overslaande stem,
étage van een groot zakenpand gevestigd ren grondig overwogen en geëlimineerd debouw binnengekomen was. Binnen en- dat hij direct met de lift naar boven ge
was en verschafte zich, verkleed als een moest worden. Een sprekend voorbeeld ^'ele m^nuten ontruimden wij met al ons bracht moest worden. Overtuigd dat hij
schoonmaker met behulp van een loper daarvan was de inbraak in de kantoren hebben en houden het kantoor, geen sporen zou vinden, negeerden wij
toegang. Een scherpe brandlucht en een van Ziggly in Chicago, die het hoogtepunt Inmiddels hadden onze mensen in de hem. maar een kwartier later kwam hij
haard vol verkoolde papieren in het kan- van hun inbrekerscarrière werd. Stephen hall. die de meet-apporaten ..bedienen weer beneden, breeduit glimlachend en
toor bewezen hem, dat ook de consul Ziggly was voor het oog der (Westelijke) moesten, de employé van Ziggly aan de grote belangstelling voor onze metingenv
schoon schip gemaakt had. Maar George wereld een achtenswaardig zakenman met Praat gehouden met allerlei technische uit- aan de dag leggend. Blijkbaar had hij al
zag twee formidabele brandkasten en was grote belangen in het bank- en verzeke- eenzettingen. U stuurt al onze proeven zijn valstrikken intact gevonden en ver-
er zeker van dat daarin de belangrijkste ringswezen. Maar Washington vermoedde, \n de tvar", klaagde een van de zogenaamde moedde hij niets. Hij knikte tevreden toen
documenten berustten. dat hij ook andere zaken dreef, namelijk ingenieurs. „Kan uw werk niet tot morgen pen der „ingenieurs" hem vertelde, clat het
een nazi-spionnagecentrum. wachten? gebouw veilig was en vertrok toen, een
DE VOLGENDE DAG stelde hij zijn chef „Drie maanden lang", zo schrijft George ..Maar ik ga helemaal niet werken", zei vrolijk deuntje fluitend.
voor om in die safes in te breken. De com- in zijn boek, „verzamelden wij alle oud de man. ,.Ik wou alleen even een fles
mandant ging accoord zonder Washington papier uit de prullenbakken van zijn kan- whiskey halen die ik in mijn bureau heb TWEE DAGEN later werd Ziggly en zijn
erin gekend te hebben, maar wees zijn lui- toor, dat op de twaalfde étage van een *k ben zo terug....". Dus brachten ze kantoor gearresteerd door detectives van
tenant erop. dat hij geheel voor eigen risico wolkenkrabber lag, maar dat hielp ons hem met de lift naar boven en weer bene- de federale recherche en een maand
zou moeten handelen.Daarmee ging George niets verder. De eigenaar van het pand den. waar na hii met zijn fles drank het later was zijn hele spionnagebende die
accoord en nog diezelfde dag bracht hij een bleek „goed" te zijn en was bereid ons te gebouw verliet. Een van onze rechercheurs geopereerd had en zes der grootste steden
specialistenteam bijeen, bestaande uit een helpen. Wij zouden ons uitgeven voor in- volgde hem en pas toen die gerapporteerd van Amerika opgerold. Maar noch Ziggly
slotenmaker, een brandkasten-experl. een genieurs, die de zwaaiing van het gebouw had, dat de man zich in een bar bij een zelf, noch zijn agenten hebben ooit ge-
fotograaf, een talenkenner om die docu- kwamen opmeten. Dat gebeurde toen vrij meisje gevoegd had, werd het werk hervat, weten, hoe wij achter hun geheimen ge-
menten aan te wijzen, die van belang zou- veel met het oog op eventuele luchtaan- Onze expert opende Ziggly's „inbraak- komen warenH. C.
den zijn. Verder was er een chemica, die
ieder verzegeld stuk „onzichtbaar" kon
openen (èn weer sluiten). Beschermd door
een cordon van uitkijkposten rond het ccn-
sulaatsgebouw drong deze „werkgroep"
twee nachten later onder leiding van
zo schreef George later in zijn mémoires nemen welke indruk een tentoonstelling, als die van de nu
(..Surreptitious Entry", New York) „dan tachtigjarige Piet van Wijngaerdt in het Stedelijk Museum te
viaag ik mij nog af hoe het ons geiukt is. Amsterdam, maakt op de jonge generatie van na de oorlog.
We gingen ongelooflijk dillettanterig te- rt 1 1 i L j b u-u i j- r
werk. dromden allemaal rond de brand- Daarom interessant, omdat deze schilderkunst, die voor de
kast-expert en waren zo opgewonden als ouderen een weerzien is, ten nauwste verbonden aan de
scnooljongens, toen de deur tenslotte open- periode waarin het Museum aan de Paulus Potterstraat be-
laIi.°Zu1sporen van ons heerst werd door de toenmalige collectie Boendermaker,
nezoek achtergelaten hebben, maar als i„ u- i i
door een wonder werden ze niet ontdekt. voor JonFeren misschien een eerste ontmoeting betekent,
zodat we de volgende nachten onze stroop- De indrukken onzer jeugd zijn dikwijls bepalend voor het
tocht konden voortzetten. De derde nacht leven, in zoverre dat wij ze als maatstaf hanteren ter verge-
echter viel onze camera met een luide klap
op de parketvloer. Natuurlijk staakten wij
het onderzoek om snel een goed heenkomen
rpnru KfTaLer ^Gb?urde mets. De vol- De proef die de schilderkunst van Piet
KUIL' wu» echter berichtten onze recher- Van Wijngaerdt bij de huidige tentoonstel-
Eninnt 'J, -ot' eCn nacb*™aker in bet con- ling doorstaan moet is deze: kan hij zich,
lonió ï- fne" W3S' maakte voor- losgemaakt van de destijds leiding gevende,
volppnrin'-^v »atn ?nZ.e-?Perat'??' maar de richting, als afzonderlijk fenomeen in de
heipn Tb- -w es 00 - .^en *e pr0~ latere periode, de onze, handhaven en door
consulaat Pn "if31" boven het eigen kracht overtuigen? In het algemeen
lawnai' ppn utnni i u ijzelde daar met veel kan gezegd worden, dat men een kunste
schacht. Een half "uur later aTrivee^de'dê d°h°/ hCm °-P Z° h°ge \eefm mel ee"
waker' ultTelTgeb^ d°°r nacM~ lijdelijk a?n" dit criterium blootetèlt^Voor
Va"n .1» ctra. t g uw aan overz0de figuren, die ten nauwste aan een „bewe-
hfi onLwnnln lnZ(i verkenners. hoe ging" gelieerd waren, zal deze proef nog
tenslotte afdronn Twpa 1!^°^ aoorzocht en riskanter zijn dan voor de eenling, die zich
haaldetk h/t c^iT^ CMen later ner" terzijde der „richting" een eigen plaats
na korte liid 1p ('rrfi''veei v®'scheen veroverde in de kunst. Tegenover het or.-
vL, woede RIHkhoar bnesenfl miskenbaar voordcel aan inspirerende
kens voor loos alarm"" fJ "vfn tP'~ kracbt- die de deelhebber aan een bepaalde
haaid te worden want de n- rhtwiwb,f£" richtin^ kan puren uit bet gelukkigmaken- geooomte, oeneersen met nun gehele vo-
ben wij sindsdien niet teruggezier bewustzijn, dat hij samen met geestver- Gedeelte van het portret van de moeder lume de compositie, waarin voor de hemel
lijking met later opgedane ervaringen. Voor de schilders
generatie, die na de eerste wereldoorlog volwassen werd,
waren de „Bergense School" en het „Vlaams Expressionisme"
de toonaangevende richtingen. In hun gelederen vond men
de erkende modernen, wier werken vele zalen van het Stede
lijk Museurn vulden. Tot hen behoorde ook Piet van Wijn
gaerdt. Diensdonkerkleurige schilderijen van boerenbehui-
zingen, van jagers en zwervers, van maaiers op de akker nu
weer terug te zien in dezelfde omgeving, verschaft ons een
eigenaardige sensatie, die het totaalbeeld van wat dit
museum destijds voor ons betekende, wakker roept.
ondergaan. Kasper Niehaus, die de inlei
ding tot de catalogus schreef, merkt op dat
men beter van een wisselwerking tussen
de Franse en de Hollandse schilder kan
spreken. Evenmin als Le Fauconnier zal
Van Wijngaerdt gedisponeerd zijn geweest
voor het streng theoretisch eubisme, zoals
dat in Frankrijk bedreven werd. Voortge
komen uit het Haagse impressionnisme
groeide Van Wijngaerdt uit tot een der
markantste figuren van het Hollands Ex-
pressionnisme.
Het landschap blijft echter steeds het
voornaamste onderwerp. Alleen de instel
ling is totaal gewijzigd. Zijn „Boerenerf"
ligt niet gedoken ondei een hoge hemel in
een verre polder, maar de huizenmassa's,
de schuren en hooibergen, het omringend
geboomte, beheersen met hun gehele vo-
-- teruggezien.
Weer werd het onderzoek hervat.
wanten een zelfde ideaal nastreeft, staat
van de schilder.
nog slechts een smalle strook overblijft.
VaVi Wijngaerdt is niet alleen dichter bij
George en zijn helners bet gevaar dat hij, met het onvermijdelijk
tiger tewerk omdat zii wie?" voorbijgaan der richting, van het eerste mag worden. Dat bij een impulsief ras- zijn onderwerp gaan staan, hij heeft zich
sul argwaan koesterde Het k u i C«°n" pla" geschoven wordt. schilder als Van Wijngaerdt een groot kwa- er in geplaatst, zich geïdentificeerd met de
wekei? om het kaïwei Piet van Wijngaerdt heeft zich evenmin liteitsverschil kan ontstaan, doet niets af grote halve figuren, die het doek oversnij-
toen had Washington rin? maar als z'in ..bentgenoten" van de Bergense aan de bewondering die zijn beste werken den en er de dramatische kracht aan gevën.
van alle belanei iikp rr,i >h °'t totocopjeen School geheel aan dit lot kunnen onttrek- in ons opwekken. Het schilderij „Jager in Op dezelfde manier de massa's van hui
ten en brieven die rlo '..anHklV ken" Des le verheugender is het dat Piet de sneeuw" (1920), het „Portret van zijn zen, geboomten, schuren en schuiten schik
ten. Zij leverden het mrmJ' fr-k" van Wijngaerdt met zijn keuze-tentoonstel- moeder" (1922), het „Boerenerf" (1923) kend tot eenvoudige grote vormen, maakte
dai het consula.it in kwe«' e,' .e. ,w 1JS bng de proef niet alleen glansrijk door- het zijn alle doeken, die door de grootsheid Van Wijngaerdt een serie zeer mooie litho's,
hot middelpunt 'was van êfC jarenlang staat, maar zelfs de toch enigszins vervaag- van vorm en door de warme, nimmer troe- welke ook de tegenwoordige generatie zon-
nazi-spionnagc-net C 1 Wljöverlakt de indruk, die in onze herinnering voort- bele kleur een diepe impressie achterlaten, der twijfel zullen aanspreken.
T leefde, door een veel helderder verving, Van Wijngaerdt heeft evenals vele zijner
n ae volgende twee jaar hebben George zodat gerust van een verrassing gesproken tijdgenoten de invloed van Le Fouconnier OTTO B. DE KAT
Het gebeurt zelden, heel
zelden dat een film in een
Nederlandse bioscoop de
handen der bezoekers op
elkaar brengt. De film is
voor het publiek als een
gramofoonplaat. Ze wordt
afgedraaid. Voor een gra
mofoonplaat applaudisseert
ook niemand. Film en plaat
zijn een kwestie van tech
nische weergeving. De ac
teur op het toneel kan na
het vallen van het doek het
applaus van het theater
publiek in ontvangst nemen.
Hij staat er springlevend:
de verbeelde werkelijkheid
zelf. De acteur op de film is
een schim, wiens aanwezig
heid ophoudt als de film op
houdt. Nee, na een film
klap je niet. Ofhet spel
met het beeld moet zo le
vend zijn, zo echt, dat de in
drukken nog voortduren,
wanneer de laatste meter
celluloid is afgerold. In de
climax der gevoelsontlading
brengen we onze handen op
elkaar en klappen. Van be
wondering en van dank
baarheid. De man, die dat
te weeg brengt in een Ne
derlandse bioscoop moet wel
wat in zijn mars hebben.
Herman van der Horst
(Het schot is te boord, Hou-
en zo) heeft het klaar ge
speeld. Hij maakt, zoals dat
heet, documentaires. Het
wooi-d documentaire is niet
bepaald populair. In de re
gel schrikt het de mensen
af. Er treden geen sterren
in zulke films op, men ziet
geen verzonnen geschiede
nis. De werkelijkheid zelf
komt op het witte doek. Om
bij de films van Van der
Horst te blijven: in „Het
schot is te boord" is het de
haringvangst, die wordt uit
gebeeld, in „Houen zo" de
wederopbouw van Rotter
dam. Deze films hebben het
enthousiasme van de bio
scoopbezoekers gaande ge
maakt. Niet door het spel
van de ster. Er was geen
ster in deze documentaires.
Het spel met de beelden,
de taal die zij spreken, een
taal die meesleept, bewon
dering afdwingt, ontroert,
zie, daarin is het succes van
een film gelegen. Op het
filmfestival te Cannes sleep
te Van der Horst er de twee
hoogste onderscheidingen
mee in de wacht. Zijn werk
bleek veelzeggender dan
talloze inzendingen van
waarlijk niet de minsten
onder de filmers.
En toch is het zuiver toeval geweest, dat
Herman van der Horst de filmerij als be
roep ging beoefenen. Voor hij zijn eerste
film maakte had hij er, op één uitzonde
ring na de film „Trader Hora" nog
nooit een gezien. Opgegroeid in een omge
ving, waar film en bioscoop werden ge
weerd en vermeden, kwam hij er prac-
tisch niet mee in aanraking.
Tot zijn liefste en hartstochtelijk be
oefende bezigheid, hét bestuderen der na
tuur, hem plotseling met de film in aan
raking bracht. Zo kon het gebeuren dat hij
in 1945 een filmpje bij Multifilm bracht
om het te laten ontwikkelen. Daar zag men
wel wat in dat filmpje en er ontstond een
samenwerking, waarvan het eerste resul
taat was: een film over het leven van vlin
ders en rupsen. Onder de naam „Metamor
phose" deed het zelfs mee op het eerste
Filmfestival in Cannes in 1946, het jaar
waarin de Russen favoriet waren. Er is
daar toen veel gewikt en gewogen over
„Metamorphose" en een Russische film
over het leven der bijen. Maar tenslotte
verwierven de Russen ook in deze sector
de Grand Prix.
De natuur vormde het onderwerp
voor zijn tweede film: „Ontluisterd land",
waarin de verwoesting van het Nederland
se landschap wordt getekend. Met zijn vol
gende film over de Veluwe ontdekte hij
pas goed de betekenis van het juist toege
paste geluid. Het was het geluid uit de na
tuur zelf, dat zijn beelden vergezelde. De
natuur leverde er de beste effecten bij.
Een half jaar heeft het echtpaar Van dei-
Horst voor het maken van die film op de
Veluwe gewoond. „Een heerlijke tijd!"
Heel wat anders dan het leven in een ba
rak, ook een half jaar, toen de droogleg
ging van de Noord-Oostoolder op het cel
luloid werd vastgelegd. „Ofschoon
het was toch ook wel iets waar je achteraf
met genoegen aan terugdenkt".
Van de polder naar de zee: Herman van
der Horst kreeg van de ECA de opdracht
een film over de haringvangst te maken.
Van de polder naar de zee: Herman van
der Horst kreeg van de ECA de opdracht
een film over de haringvisserij te maken,
waarin de samenwerking der vissers van
acht nationaliteiten die op Doggersbank
achter de haring jagen, een practisch voor
beeld van integratie geven.
De film werd een compleet succes met een
Grand prix in Cannes toe. Henri George
Clouzot (Manon, Le salaire de la peur) die
altijd dan pas een bioscoop binnenging als
de hoofdfilm begon en per ongeluk bij „Het
schot is te boord" verdwaalde, zwoer met
een die gewoonte af. De reputatie van Van
der Horst was gevestigd.
Maar is het moeilijk naam te maken,
niet minder moeilijk is het naam te hou
den. En dat zeker, wanneer men de op
dracht krijgt in vier maanden een film te
maken, die de opbouw van een stad (Rot
terdam) in beeld brengt en tegelijk de op
bouw van Nederland, ja van Europa,
symboliseert. „Houen zo" schonk de
naam van haar maker nieuwe glans. De
film appellleerde aan het hart, sprak tot
de verbeelding, gaf het trotse gevoel van
kracht in verbondenheid, die rampen te
boven- komt: ze was het leven zelf, krach
tig en hevig, als een vuist gebald. En ze
sprak tot iedereen. Een herrie schoppende
troep kwajongens die was gekomen om een
knokfilm te zien in een klein achteraf-
theatertje werd zo stil als een muis, toen
de film begon te draaien, zogoed als het
grote publiek in een der voornaamste Am
sterdamse theaters spontaan applaudisseer
de, toen het „Houen zo" had gezien. Van
der Horst heeft beide gevallen meege
maakt. Hij gaat er niet prat op. Hij weet
alleen, dat hij is geslaagd.
Vaak doet het echtpaar Van der Horsl
dat: zien hoe de reacties zijn van het pu
bliek. Binnenkort komt de nieuwste film
„Vieren maar" in première. Is de cineast
erover tevreden? De film is weer heel an
ders dan de vorige. Er blijft nog veel te
leren, veel ervaring op te doen. In vrije
opdracht gaat Van der Horst straks een
film maken over de vogels in de rietlan
den, waarvan een wilde zwaan het middel
punt vormt. „Een natuurfilosofietje", zoals
hij zelf zegt.
En de speelfilrn? Hij is er niet afkerig
xxxxxxooooooocooccooccooocooccooooogoooococoooooooooooooocooooco
Vandaag hebben alle mensen het koud;
in de glasdunne lucht zijn hun neuzen van steen,
hun lippen van gebarsten hout,
hun handen en voeten vel over been.
De Oostenwind blaast zijn longen leeg
en de oorschelpen vol brandend ijs;
de vorst, een bandeloos strateeg,
zendt legers vol stof voorgoed op reis.
Een nuchtere zon drijft door een wak
van blauwwit licht, een boom hangt schr>'''
bevroren aan een zwarte tak,
het laatste armgebaar der ziel.
De vensters dicht, de deuren dicht
de tanden van de koude gaan
door steen en mortel; de schoorsteen richt
vergeefs een vinger naar de maan.
M. Mok
lOOOOCX)OOOOOOOOOOOC oo
In Italië maken de kerken moeilijke
tijden door. Van verschillende zijden is
men bezig de oorzaken op te sporen van
de vraagstukken die zich voordoen,
waarna men natuurlijk zoekt naar op
lossingen.
We willen in verband hiermee eens
luisteren naar enkele stemmen, zowel uit
het Rooms-Katholieke als uit het Protes
tantse „kamp".
De eersten zijn ontleend aan artikelen,
die onlangs gepubliceerd werden in het
weekblad „II nostro Tempo".
Een tweetal paters constateren hierin,
dat in belangrijke R.K. centra op feest
dagen slechts 10 a 20 procent naar de mis
gaan. Op gewone Zondagen dienen deze
cijfers op zijn minst gehalveerd te worden.
Ook bij de jeugd is de situatie voor veel
verbetering vatbaar, want nauwelijks 30
procent van de Italiaanse kinderen volgt
de leer der R.K. kerk, hetgeen voor een
R.K. land als Italië zeer weinig is. Een
niet onbelangrijk deel van de jongeren
heeft zelfs geen cathechismusboekje. In
een parochie als Rome gaan er van de
15.000 kinderen nog geen 1.000 naar de
R.K. cathechismus.
Men vraagt zich natuurlijk voortdurend
af, hoe dit alles toch komt, waarbij men
zich herinnert, dat deze cijfers jarenlang
een heel wat ander beeld toonden.
Er zijn er, die menen, dat de armoede
en - de geestelijke nood van het voljf het
zijn, die de huidige situatie tot gevolg
hebben. Neen, zeggen anderen, het komt
door de tactiek van het communisme.
Toch zijn het nog anderen, waarvan
men aanneemt, dat ze gelijk hebben. Zij
nemen aan, dat de hoofdoorzaak is: de
zeer grote onwetendheid op godsdienstig
gebied bij het voL't. Heel wat priesters,
bisschoppen en kardinalen zijn het hier
over eens.
En dit komt niet uitsluitend door het
teruglopen van het aantal leerlingen,
maar is evenzeer een gevolg van de om
standigheid, dat een deel van de geeste
lijkheid tekort schiet bij het onderwijzen
in de leer der kerk, zowel bij de prediking
als bij het geven van cathechisatie.
Het is ook logisch, dat drie dingen
worden aangegeven, waaraan bijzondere
zorg dient te worden besteed, te weten
verbetering van de prediking; meer en
beter onderricht aan kinderen en volwas
senen en een intenser pastoraal werk.
Met dit laatste wordt bedoeld het huis
bezoek bij meelevende gemeenteleden en
ook bij de onverschilligen.
De Protestanten
„La Luce" is de beide priesters dank
baar voor de openhartige manier waarop
zij de geestelijke toestanden in Italië
hebben besproken. De Waldenzen vragen
zich inmiddels af, o.f een en ander ook
voor de Protestanten van belang is.
Met het geven va.a een antwoord is
men gauw klaar. Men is er namelijk vast
van overtuigd, dat, wat voor de R.K. kerk
in het land geldt, op bijna alle punten
eveneens geldt voor de Protestantse
kerken.
Ook hier doet zich veel onwetendheid
voor. Er zijn veel te weinig gemeente
leden, die, nadat ze hun catechisatie
hebben beëindigd en als belijdend lid tot
van. maar hij zou wel de nodige vrijheid
willen hebben.
Misschien dat er zich nog eens de gele
genheid voordoet voor Van der Horst zijn
gaven hieraan te besteden. Men moet hem
veel vrijheid laten. Vrijheid is ontplooiing
van talent. Ook voor een filmer. Fr.
de kerk zijn toegetreden, ook verder
pogingen in het werk stellen, zich zoveel
mogelijk eigen te maken met de geloofs
leer.
Hierbij komt dan nog een schrikbarend
tekort aan voorgangers. Dit is zó erg, dat
in sommige streken van een noodtoestand
gesproken kan worden.
„De Tafel van de Waldenzen" komt tot
conclusies, die wel zeer veel overeen
stemming vertonen met die van R.K.-
ziide. Er zal aan drie dingen vóór alles
aandacht moeten worden besteed: de
catechisatie, de prediking en de pasto
rale zorg. Men heeft de indruk dat tot
dusver het godsdienstonderwijs nogal wat
te wensen overlaat, terwijl de zorg, die
aan de prediking besteed wordt, niet
groot genoeg kan zijn.
Aan dit alles voegt „La Luce" dan nog
toe: „Het is nu misschien het ogenblik om
zich uitsluitend te wijden aan drie pun
ten en andere dingen terzijde te laten en
ons werk te verdiepen. Dit zal wellicht
beperkingen opleggen en zeker minder
opvallen, maar in wezen zal het zonder
twijfel nuttiger zijn. Wij geloven, dat als
onze kerken geestelijk tot kracht gewekt
zijn en het Christelijk getuigenis tot
nieuw leven is gekomen in de zielen van
de gelovigen, dat dan het Evangelie, hoe
ook verkondigd, nog steeds zijn aantrek
kingskracht en verlossingskracht zal tonen."
Het Februari-programma van de Haar
lemse Kunstgemeenschap wordt geken
merkt door verscheidenheid. Op Donderdag
4 Februari heeft in het Rembrandt Thea
ter de eerste voorstelling te Haarlem van
de fascinerende film „II Cristo proibito"
(Dë verboden Christus) van Curzio Mala
parte plaats. In hetzelfde theater geven de
sopraan Greet Koeman, de alt Anny Delo-
rie. den tenor Chris Reumer en de bas
Siemen Jongsma, begeleid door Joan Kalff,
een concert van fragmenten van werken
uit het répertoiie van de Nederlandse
Opera.
Op Dinsdag 16 Februari heeft in de
Stadsschouwburg het eerste optreden in
Haarlem van het Rotterdamse Ballet-
Ensemble onder leiding van Netty van der
Valk plaats, met medewerking van de En
gelse danser Leo Kersley, als balletmeester
en choreograaf aan het gezelschap verbon
den. Op het programma staan onder meer
„L'estro armonico" op muziek van Vivaldi
en „Fète Champêtre" op muziek van Géza
Frid. De solisten zijn Barry Treure en
Mariene Huyts.
Tenslotte is er in Februari nog een lezing,
te geven door de Podium-redacteur G. Bor-
gers over de Belgische dichter Paul van
Ostayen (1896—1928).
De heer Gino Catarzi te Verona heeft in
totaal 50.000 lire uitgeloofd voor litteraire
en muzikale prestaties, die het gebruik van
Esperanto ten grondslag hebben. De te be
kronen verrichtingen zijn:
1. Het componeren van een lied op een
tekst, die de componist kiezen moet uit
bestaande originele Esperanto-gedichten
van erkende litteraire waarde.
2. Het schrijven van een dichtwerk in
het Esperanto tot een totaal van 108 ver
zen.
3. Het in het Spaans herschepuen van
één tot drie oorspronkelijk in het Esperan
to verschenen gedichten met een totaal
van 108 verzen.
4. Het in dichtvorm vertalen in het Es
peranto van de zogenaamde balkonscène
uit „Romeo en Julia" van Shakespeare.
