Franse priester-arbeiders
tegen hun episcopaat
Agenda voor
Haarlem
Zie Boven:
Haarl. Kleding Centrale
op termijn
Vallen en
opstaan
Wèl herdenking op 5 Mei,
geen vrijaf voor werknemers
dubbelddêSuil
n"ToX' ^'''Z2 m «t
miimïïlWsekcr
Sneltrein Zwolle-Amsterdam
bij Oldebroek ontspoord
Ontmoeting tussen de maan
en Mercurius
B. en W. van Amsterdam sturen
ir. W. B. I. Hofman met verlof
Ook de Kamer weet met de
nationale feestdag geen raad
Geen persoonlijke ongelukken, maar
baanvak Zwolle-Nunspeet versperd
Bittere woorden
Wij delen de strijd en de hoop
van millioenen verdrukten"
Onderzoek buiten leiding om
in tramwagenpark toegezegd
DONDERDAG 4 FEBRUARI 1954
3
TWEEDE KAMER
Thermogene
t
Hond redt kind
f 4380
De Speciaalzaak voor
DAMES- EN HERENKLEDING
Van onze "parlementaire redacteur)
Het. debat over de kwestie van de Natio
nale Feestdag ter herdenking van de be
vrijding was al even onbevredigend als de
verwerping met 59 tegen 6 stemmen van
de motie-Gortzak (CPN), die feitelijk in
grote trekken weergaf hetgeen in de harten
van een belangrijke meerderheid der
Kamer bleek te leven.
In feite was het zo, dat de heer Koer
sen (KVP) en zijn geestverwanten, de
heer S c h e p s (P. v. d. A.) en zijn fractie
genoten, de groep van de VVD, als wier
woordvoerder de heer Ritmeester op
trad, en voorts de beide KNP-leden als
mede prof. G er brandy (A.R.) en de
Communisten, het liefst de vijfde Mei als
de nationale bevrijdingsdag gevierd zouden
willen zien. Op een volledige Kamer be
tekende dit dus overeenstemming op dit
punt bij 78 van de 100 afgevaardigden.
Maar doordat de heer Koersen ener
zijds radicaler wensen kenbaar maakte dan
de anderen, wensen die op het ogenblik
niet voor verwezenlijking vatbaar werden
geacht zowel op 30 April als op 5 Mei
de gehele dag vrij en daarna meteen over
men kort na elkaar twee feestdagen had.
Kerstmis en Nieuwjaar komen ook vlak na
elkaar en toch denkt niemand er aan cén
van die twee daarom af te schaffen. Tegen
een combinatie van 30 April en 5 Mei
voerde deze afgevaardigde aan en hier
mee zat hij geheel in het schuitje van de
heer Scheps, dat elk zijn eigen betekenis
had. Verering van Oranje raakt de geboor
te, viering van de bevrijdingsdag de her
leving van de Staat, zo merkte hij op. Hij
noemde het gepraat over die bezwaren van
de vlak bij elkaar gelegen feestdagen een
beetje „zwaarmoedig". Andere volken heb
ben veel meer feestdagen dan wij en die
zijn daarmee erg gelukkig.
De heer Scheps had er eveneens op
gewezen, dat wij, wat nationaal feestvieren
betreft, wel wat kunnen leren van onze
Zuidelijke buren.
Dr. Drees antwoordt
Minister Drees toonde in zijn ant
woord de onjuistheid aan van de commu
nistische betichting, dat hij maar liefst de
5de Mei in het vergeetboek wilde doen ge
raken. Tal van bewijzen van het tegendeel
ADVERTENTIE
RHEUMATIEK...
Uw tergende winterkwaal legt 't
af tegen de weldadige warmte
van de pijnstillende Thermogène.
stag ging door te zeggen, dat als dit nietkon de minister-president aanvoeren. Een
bereikbaar was, de voorkeur van hem en
zijn vrienden er naar uitging op 30 April
zowel de verjaardag van het Staats
hoofd als de bevrijding te vieren, ontbrak
de overeenstemming, die de heer Scheps
nodig had geacht om een uitspraak van de
Kamer uit te lokken. Daarvoor toch voelde
hij alleen, indien men in grote meerderheid
tot overeenstemming kon komen. Dat bleek
nu, door de houding van de KVP, niet
mogelijk. De heer Scheps merkte op, dat
deze kwestie niet een politieke partijzaak
mocht worden en dat er dus geen plaats
was voor een met een betrekkelijk geringe
meerderheid aangenomen motie.
Jammer genoeg echter lieten de Commu
nisten het geval toch, zoals de heer Wei
ter (KNP) opmerkte, in de politiek ver
zanden door desondanks toch een motie in
te dienen.
Het standpunt van de Christelijk-Histo-
rischen en van de Anti-Revolutionnairen
werd weergegeven door respectievelijk
mr. Beernink en dr. Bruins Slot.
Beiden gaven aan. de betekenis van de vie
ring van de verjaardag van onze Koningin
een principieel ander karakter dan de rest
der sprekers. Zij betoogden dat Oranje het
symbool van de bevrijding was. Evenals
mr. Beernink stelde dr. Bruins Slot vast,
dat in de afgelopen jaren de 5de Mei et-
Riet al te goed was afgekomen. Verkeerd
vond de A.R.-woordvoerder het om, ten
einde de kool en de geit te sparen, zowel
op de Koninginnedag als op de Bevrijdings
dag een halve dag vrij zou worden gegeven.
Oranje is het symbool van de strijd om de
vrijheid. De herdenking van onze bevrij
ding geschiedt omdat wij meer dan ooit de
Nederlandse vrijheid willen handhaven.
Daarom, zo eindigde de heer Bruins Slot,
kiezen mijn politieke vrienden en ik in.
volle overtuiging de 30ste April als enige
nationale feest- en bevrijdingsdag.
Hiermee had hij echter iets te veel ge
zegd. want prof. Gerbrandy kwam
verklaren, dat hij het helaas deze keer met
zijn „gewone" politieke vrienden niet eens
was en zich wilde aansluiten bij „zijn poli
tieke vrienden voor deze gelegenheid", de
heren Scheps en Weiter.
De heer Scheps zei dat zeer prettig te
vinden. Hij meende zelfs na deze verkla
ring van prof. Gerbrandy enige blijde poli
tieke toekomstmuziek te beluisteren.
De heer Welter had zich ronduit voor
onverzwakte viering van de 5de Mei ver
klaard. Hij achtte het geen bezwaar, dat
ADVERTENTIE
a U aeven. Maai die
kan niemand U g q1s y moI.
heb, U "g, het nieuwe maag
gen be^r TrpaN dat alles be
middel B CA£™'nodig heel» om
val wat Uw ma g aal en pijn-
spoedig gehe cachet-(ouwel)-
l°os te ln vJ01 maagpatiënten
voim heel Viaag Uw ge- m
- -in smaakloos,
DONDERDAG 4 FEBRUARI
Zuiderkapel: Spreker J. A. Bruyn, 8 uur.
Westerhoutpark I A: ds. A. R. de Jong, 8 uur.
Brinkmann: Studievereniging voor psychical
res-*arch; spreker dr. ir. J. M. J. Kooy, 8
uur. Roxy: „Robin Hood", 14 jaar, 8 uur.
Luxor: „De prins piraat", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „Een nieuwe morgen", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. City: „Bittere rijst", 18
jaar. 7 en 9.15 uur. Palace: „Barbarossa de
zeeschuimer", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido:
„Bekentenis ener liefde", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Frans Hals: „Spijkers met koppen", alle
leeft., 7 en 9.15 uur. Minerva: „Hotel Ber
lijn", 18 jaar, 8.15 uur. Ijsbaan Eindenhout,
Wagenweg: 19—22.30 uur.
VKtJDAG 5 FEBRUARI
St*asschouwburg: „Wiener Blut", Hoofd
stad-Operette, 8 uur. Concertgebouw:
Noord. Ph. Orkest, 8 uur. Doopsgezinde
kerk: filmavond; Remongtr. Ger. gemeente
en Ver. Doopsgezinde gemeente, 8 uur.
Theosofia, Nassauplein 8; Tentoonstelling
Broederschaps Federatie Haarlem, 2—10 uur;
kookdemonstratie „Koken zonder water"
4—5 uur. Brinkmann: Gemeenschap Haar
lem Humanistisch Verbond, lezing door me
vrouw dr. A. Romein—Verschoor 8 uur.
Ijsbaan Eindenhout, Wagenweg: 105.30,
7—10.30 uur. Minerva: „Zondige levens", 18
jaar, 8.15 uur. Frans Hals: „De zoon van
niemand", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„Radar patrouille contra saboteurs", 14 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Contra-spion-
nage", 14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Scaramouche", 14 jaar, 1.45, 4.15, 6.45 en
9.15 uur. City: „Bittere rijst", 18 jaar, 2 15,
7 en. 9.15 uur. Palace: „De woeste hoogte",
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „Obses
sie", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
van zijn sterkste argumenten was, dat bij
kans eenstemmig de door hem omtrent het
vraagstuk van de wijze van viering van de
bevrijdingsdag ingewonnen adviezen in de
richting gingen, die hij thans na allerlei
beraad en overwegingen voorstond. Ook
'het feit dat in tal van plaatsen de 5de Mei
r.iet gevierd wordt, bleek mede bij de
regering gewicht in de schaal te hebben
gelegd. Door deze gang van zaken in de
praktijk had zich een situatie ontwikkeld,
die haar stempel op de door de regering
genomen .beslissing drukte. Het feit dat 30
April, 1 en 5 Mei zo kort op elkaar volgen,
bleek mede een rol bij minister Drees te
spelen. Zijn opmerkingen over een even
tuele verschuiving van de viering van de
verjaardag van het Staatshoofd naar een
ander tijdstip, bijvoorbeeld naar de dag van
de inhuldiging, waren echter zwak. Zij
kwamen hierop neer dat, ook indien men
dit deed, toch velen de 30sle April zouden
blijven vieren. Die stelling is echter niet
houdbaar, want als de overheid voorgaat,
zal daarvan geen sprake zijn.
Hier kom ik nu meteen aan wat in de
ogen van de heer Weiter een fout van de
minister-president was geweest, namelijk,
dat hij in deze kwestie veel te volgzaam
was. Het zou veel meer op zijn weg hebben
gelegen leiding te geven en met krachtige
overtuiging te ijveren voor de 5de Mei. In
tussen zij er nog op gewezen, dat minister
Drees opnieuw onderstreepte, dat de bedoe
ling is, niet slechts op de 4de Mei de in het
verzet gevallenen te hei-denken, maar ook
om de 5de Mei duidelijk het karakter te
laten behouden van herdenkingsdag van de
bevrijding. Niet slechts door het uitsteken
van de vlaggen, maar tevens door het
klemmend verzoek van regeringszijde op
alle scholen op die dag de betekenis van
de bevrijding, en dus van de 5de Mei te
schetsen, voorts de radiouitzendingen geheel
te wijden aan de Bevrijdingsdag en -ge
dachte, hetgeen tot honderdduizenden door
dringt. Nu nog eens met de fractieleiders
uit de Kamer de zaak te bespreken, het
geen door de heer Welter was bepleit, had
in de ogen van de minister-president geen
zin.
Vermeld zij nog, dat blijkens het betoog
van minister Drees het probleem van hele
of halve vrije dagen mede een rol speelt.
Dat was, naar de heer Koersen op
merkte, eigenlijk mis, want het gaat hier
om een geestelijke, niet om een materiële
kwestie. Jammer genoeg is deze in de laat
ste jaren toch al juist door economische
overwegingen vertroebeld.
Dat de motie-Gortzak, die regerings
maatregelen ten behoeve van de 5de Mei
als Bevrijdingsdag voorstond, helaas boven
al uit politieke motieven geboren was, viel,
na wat daaraan in het debat was voorafge
gaan, niet te loochenen. Daaraan lag het
nu, dat zij van niemand anders dan van
communistische zijde instemming verwierf.
Ook dit moet uitermate onbevredigend ge
noemd worden, hoezeer het ook te begrij
pen viel.
In het begin der vergadering kreeg de
heer Reuter (CPN) toestemming om
streeks 23 Februari een interpellatie te
houden over de gevolgen van de huurver
hoging. Tot die datum houdt de Tweede
Kamer geen openbare vergaderingen, daar
er niets voor een agenda gereed is.
Om 7.15 uur Woensdagavond is één kilo
meter voor het stationnetje Legerplaats
Oldebroek de electrische trein no. 1120 uit
het Noorden uit de rails gelopen. De trein
moest over een ander spoor dan gewoonlijk
het emplacement passeren, daar het ge
bruikelijke spoor werd geblokkeerd door de
stoptrein. Aan de bestuurder zou de ver
andering kenbaar gemaakt zijn door middel
van lichtsignalen, welke hij evenwel om
nog onbekende reden niet heeft opgevolgd
of niet heeft kunnen opvolgen, met liet
resultaat dat de uit twaalf wagons be
staande trein met de locomotief en de helft
van de wagons uit de rails vloog. Stukken
rails knapten af als brandhout, bumpers
werden afgerukt en een electrische sein
installatie lag verwrongen in de berm.
De trein die behoorlijk bezet was kan
telde gelukkig niet. Vele tientallen meters
schoof de eerste wagon van de sneltrein
naast de zware electrische locomotief,
waardoor beide hoofdsporen werden ge
blokkeerd.
Van de sneltrein sneuvelden slechts
enkele ruiten en persoonlijke ongelukken
deden zich dan ook niet voor. De laatste
wagons bleven op de rails.
Nader vernemen wij van de zijde der
Spoorwegen, dat op het station Legerplaats
Oldebroek de stoptrein stond, die om 18.15
uur uit Zwolle naar Amersfoort was ver
trokken. Deze trein had om 18.31 de Leger
plaats Oldebi'oek moeten verlaten, maar
doordat er een rijtuig van deze trein defect
was geraakt en dit rijtuig uit de trein moesi
worden gerangeerd, was vertraging opge
treden. De stoptrein hield het spoor, dat
de sneltrein zou hebben moeten volgen,
bezet en daarom werd de sneltrein op het
emplacement van de legerplaats over een
ander spoor geleid. Tijdens het overgaan
op het andere spoor zijn de electrische lo
comotief en zes turquoise D-trein rijtuigen
ontspoord. Er zijn geen persoonlijke onge
lukken ontstaan.
De passagiers van de sneltrein en van
de stoptrein,' ongeveer tweehonderdvijftig
in totaal, zijn met autobussen naar Amers
foort vervoerd.
Sporen versperd
Het baanvake ZwolleNunspeet raakte
over beide sporen versperd. De stoptreinen
uit Amersfoort rijden niet verder dan Nun
speet. Van Nunspeet naar Zwolle ge
schiedt het vervoer voor de reizigers per
bus. Van Zwolle naar Amersfoort is het
vervoer voor personen, die van de stop
treinen gebruik maken op dezelfde wijze
geregeld.
De sneltreinen tussen Zwolle en Amers
foort en omgekeerd zijn voorshands opge
heven. Reizigers uit het Westen voor het
Noorden moeten van Amersfoort via De
venter naar Zwolle reizen. Reizigers uit
het Noorden voor het Westen moeten van
Zwolle via Deventer naar Amersfoort gaan.
Deze reisgelegenheid maakt dat de reizi
gers met een uur vertraging rekening
moeten houden.
Er moet, naar de N.S. mededelen, wel re
kening mee worden gehouden, dat Donder
dag 4 Februari voor het grootste gedeelte
van de dag de stoptreinen van Amersfoort
in de richting Zwolle niet verder zullen
rijden dan Nunspeet. De reizigers voor
plaatsen tussen Nunspeet en Zwolle zullen
met autobussen worden vervoerd.
Reizigers uit het Noorden, die naar het
Westen willen gaan en reizigers uit het
Westen die naar het Noorden willen gaan
wordt aangeraden via ZwolleDeventer
ApeldoornAmersfoort te reizen. Naar
wij voorts vernemen is de vermoedelijke
oorzaak van de ontsporfing, dat de snel
trein met te grote snelheid de wissel is
gepasseerd.
NANCY (AFP). Een hond te Nancy
heeft een baby van achttien maanden
van de honger- en bevriezingsdood ge
red. Het dier zat aanhoudend te janken
voor de deur van een huisje en vestigde
hierdoor de aandacht van de politie op
zich. Enkele politiemannen besloten een
onderzoek in het huisje in te stellen en
zij forceerden de deur. Binnengekomen
troffen zij in een onverwarmde kamer
een huilende baby aan, die naast zijn
wieg lag. Verder was er niemand in
huis. De baby die geheel verkleumd was,
werd onmiddellijk naar een ziekenhuis
gebracht.
De politiemannen vermoedden verband
tussen de afwezigheid van de moeder
van het kind. en het aantreffen van een
toen nog niet geïdentificeerde jonge
vrouw, die bewusteloos in een ander
deel van de stad was aangetroffen. Bij
onderzoek bleek, dat de moeder haar
ouders had opgezocht en dat zij op de
terugweg door de koude bevangen was.
De baby was hierdoor dertig uur aan
zijn lot overgelaten geweest.
ADVERTENTIE
kost een
Renault „Vier
4-d., Sedan
Langdurige garantie. 1 op 17.
GARAGE DEN HOUT
WAGENWEG - HAARLEM
Hedenavond (4 Febru
ari) kort na zonsonder
gang is de maan amper
24 uur oud. Zij is
Woensdag om 16.55 uur
nieuw geweest en zal dus
Donderdag als een nog
maar heel smal sikkeltje
zichtbaar zijn. Maar de
heldere vrieshemel geeft
ons een goede kans, haar
te betrappen.
Het is ons ditmaal
echter niet om de maan
te doen, maar om dat
heldere „sterretje'' dat
zich even links van die
magere maansikkel zal
vertonen: de planeet-
Mercurius.
Mercurius is de pla
neet van ons zonnestel
sel die het dichtst bij de
zon staat. Haar afstand
tot de zon bedraagt ge
middeld nog geen 60
millioen kilometer. (De
afstand aarde-zon is ge
middeld ongeveer 150
millioen km groot).
Wij kijken tegen Mer
curius ongeveer net zo
aan als tegen een bok
die met een zes meter
lang touw aan een paal
tje zit vastgebonden, ter
wijl wij op vijftien meter
afstand van het paaltje
staan te kijken. De bok
kan zich, als hij het.
touw strak trekt, ten
hoogste zes meter van
het paaltje verwijderen.
Zo komt het dat wij
Mercurius aan de hemel
altijd in de buurt van de
zon moeten zoeken en
wij kunnen hem het dui
delijkst zien als hij „zo
ver mogelijk links" of
„zo ver mogelijk rechts"
van de zon staat. (Die
stand „zover mogelijk
links", of zoals de ster
renkundige zegt: de
grootste oostelijke elon-
gatie, zal Mercurius deze
maand bereiken, op de
dertiende)
Links van de zon: dat
wil zeggn dat wij de pla
neet dus aan de. zuid
westelijke avondhemel
moeten zoeken en wel
kort na het ondergaan
van de zon, want pas
dan licht haar schijnsel
op. Het is zeer helder,
dat schijnsel: ongeveer
even helder als dat van
de ster Sirius. Wij zien
het zonlicht op dit ogen
blik namelijk onder een
zodanige hoek op Mer
curius vallen dat deze
planeet er uit ziet in
een sterke kijker zal het
kunnen blijken als de
maan wanneer zij drie
kwart-vol is.
De maan en Mercurius
„vlak bij elkaar" aan de
hemel. In werkelijkheid
scheidt hen een enorme
zfstaiid. Immers de
maan staat op het ogen
blik ongeveer 350.000
'cm van ons af, maar de
ifstand die ons oog
werbrugt als wij naar
Mercurius kijken be-
iraagt circa 180 millioen
c il ometer. Meer dan
vijfhonderd keer zo ver.
G. v. W.
99
PARIJS (A.F.P.) Zoals gemeld, heb
ben de Franse priesters, die onder de arbei
ders werken (vroeger officieel „priester
arbeiders" genoemd en thans „priesters
van de arbeidersmissie") van hun bisschop
pen nieuwe richtlijnen gekregen, die de
bepaling omvatten, dat zij niet langer dan
drie uur per dag in de fabriek mogen
werken en geen lid van een vakvereniging
mogen zijn.
Naar aanleiding van deze richtlijnen is
aan de Franse pers een communiqué \'er-
strekt, ondertekend met de namen van 73
der in totaal ongeveer 200 in Frankrijk
onder de arbeiders werkzame priesters,
waarin verklaard wordt, dat de nieuwe be
palingen van de kerkelijke overheid voor
de betrokken priesters „een prijsgeven van
hun leven als arbeider" betekenen en „een
verloochening van de strijd, die zij solidair
met al hun kameraden voeren". Het leven
als arbeider heeft de betrokken priesters
nimmer belemmerd trouw te blijven aan
hun geloof en hun priesterschap .en zij zien
niet in, hoe men, in naam van het Evange
lie, aan priesters kan verbieden de levens
omstandigheden van millioenen verdrukten
te delen en solidair te zijn met hun strijd,
aldus luidt het in het communiqué.
Het communiqué spreekt van „de op
schudding door het werk der priester
arbeiders teweeggebracht in de kringen,
waar men gewoon was de godsdienst te ge
bruiken voor eigen belangen en klasse
vooroordelen" en uit de mening, dat „de
door die kringen geoefende druk en de
aanklachten van allerlei soort en herkomst
zeker niet vreemd zijn aan de huidige
maatregelen".
„De maatregelen van het episcopaat, in-
ADVERTENTIE
JANSSTRAAT 63
KERKSTRAAT 8
HAARLEM
BEVERWIJK
dien gehandhaafd, zouden er toe bijdragen
het vertrouwen te schokken van de Chris
tenen, die bij de strijd van de arbeiders
klasse betrokken zijn. De priesterg^bei-
ders eisen voor zich en voor alle Christe
nen het recht op, zich met de arbeiders te
verenigen in hun rechtvaardige strijd".
Volgens het communiqué verbiedt het
vertrouwen, dat de onder de arbeiders
werkende priesters van de strijdbare ar
beiders en de arbeidersklasse genieten,
hun de aanvaarding van „elk compromis,
waarbij zij onder de arbeiders zouden blij
ven zonder gewoon te werken en zonder
de verplichtingen en verantwoordelijk
heden van een arbeider op zich te nemen."
,.Dè arbeidersklasse heeft geen behoefte
aan lieden, die zich over haar ellende heen-
buigen, maar aan mannen die haar strijd
en hoop delen. Daarom verklaren wij. dat
wij ons besluit zullen nemen met volledige
inachtneming van de omstandigheden der
arbeiders en hun strijd om bevrijding",
aldus het communiqué.
Van de zijde der bisschoppen is op dit
communiqué nog geen enkel commentaar
gegeven. In Katholieke kringen zegt men,
het document als authentiek te beschou
wen, doch er niets in te zien, dat zou wet
tigen te spreken van een opstand der
priester-arbeiders tegen de bisschoppen.
Het communiqué zegt nog niets ten aan
zien van de uiteindelijke houding der
priester-arbeiders tegenover de voorschrif
ten van het episcopaat.
Wat de omstandigheden van het opstel
len van het communiqué betreft, meent
men te weten, dat een aanzienlijk aantal
priesterarbeiders vorige week vergaderd
heeft om het besluit der bisschoppen te
bespreken. De helft der priester-arbeiders
zou besloten hebben zich aan de beslissing
der bisschoppen te onderwerpen.
Betreurenswaardig
Het Rooms-Katholieke blad „La Croix"
publiceert de gehele tekst van het com
muniqué. Het noemt in een commentaar
deze brief diep betreurenswaardig. Het
zegt, dat er 'een Marxistische weerklank
in te vinden is en dat het, van dit gezichts
punt uit, nuttig zou zijn te kunnen zeggen,
wie het communiqué heeft opgesteld en in
teressant om te weten hoe de handtekenin
gen zijn verzameld.
B. en W. van Amsterdam hebben de di
recteur van het gemeentevervoerbedrijf,
ir. W. B. I. Hofman, schriftelijk meege
deeld, dat hem verlof is verleend met be
houd van bezoldiging hangende het onder
zoek, dat op last van het college buiten de
leiding van het bedrijf om zal worden inge
steld naar de toestand van het tramwagen
park van het Amsterdams vervoerbedrijf.
Dit heeft de wethouder van Arbeids
zaken, de heer B. Ram, aan het eind van
de gewone raadszitting namens B. en W.
meegedeeld, nadat door de voorzitter van
de P.v.d.A.-fractie, de heer A. S. Herfst
om een nadere toelichting was gevraagd
over het beleid van het gemeentevervoer
bedrijf, waarover het college reeds eerder
vragen van raadsleden schriftelijk had be
antwoord. Dit beleid betreft het resultaat
van het op last van de justitie ingesteld
onderzoek naar het motorrijtuig van het
Amsterdamse tramwagenpark, waarmee op
12 October van het vorig jaar een dodelijk
ongeval is gebeurd. Het door de deskundige
uitgebrachte rapport, waarin deze als zijn
mening te kennen gaf, dat de electrische
Meester, waarom is het in
onze geschiedenisboeken altijd
oorlog?
Dat is een vraag om iedere
meester, en zelfs een boven
meester, met de mond vol
tanden te doen staan. De ge
leerde man denkt plotseling
in ontzetting aan die ganse
reeks jaartallen, met bloed in
de historie geschreven, en aan
de moeilijkheid om dat te ar
gumenteren.
Het is er ook wel eens
vrede in, zegt hij zwak. Maar
daar is de kleine vragenstel
ler niet tevreden mee en hij
ontlokt de meester het hoge
woord van de slechtheid der
mensen, de twistziekte en de
machtswellust der heersers.
De meester krijgt al spreken
de de bezieling van een vre
desapostel, met heilig vuur
geeft hij zijn kinderen een
dure vermaning mee. Hij he
kelt zelfzucht en eigengereid
heid, de jacht achter de rijk
dom en het gebrek aan nobele
naastenliefde.
Daarom is het oorlog,
zegt hij met kracht, zodat zij
het op slag geloven.
Kinderen hebben de neiging
zonder aarzelen de dingen te
doen die zij geleerd hebben
ook de goede. De rede van de
meester heeft indruk gemaakt
en de kleinen gaan door de
kou naar huis als engelen, die
naastenliefde willen strooien
met volle hand, gelijk de boer
het graan óver zijn omgeploeg
de akker.
Twee van die engeltjes ko
men in onze straat, waar nog
een eenzame vuilnisemmer
wacht op de huisvrouw om
binnengehaald te worden.
Maar de wind is guur en de
vorst regeert de vrouw
blijft liever in haar warme
huis en laat de emmer op de
stoeprand, tot vader thuis zal
komen.
De engeltjes zien de zinken
bak en in hun gemoed welt de
onweerstaanbare neiging tot
liefdebetoon. Zij nemen met
hun blauwe handen het koude
hengsel en sjouwen de em
mer door het tuinpad naar de
voordeur. Zé bellen, waarna
hun weldaad in het volle licht
komt te staan. De verraste
huisvrouw haalt er een trom
meltje met lokkende snoèpjes
bij, waar de twee engeltjes
begerig in gluren. Maar toch
aarzelen zij.
Ons loon komt in het
'hiernamaals, zegt de meester,
merkt de ene bedachtzaam op,
terwijl hij zijn handen in de
zakken houdt.
Men moet het goede niet
om de beloning doen, zegt de
meester, aldus voegt engel
nummer twee erbij.
Maar hiernamaals of niet
en hoe lang kan dat nog duren
en ze hebben het er immers
niet expres om gedaan
ze nemen elk een snoepje en
hun gevoel van weldoener te
zijn is er niet minder om.
Zo gaat dat een week of
twee. De vuilnisemmer wordt
bezorgd, de snoepjes nader
hand zijn een gewoonte ge
worden, die te prettig is om
mee te breken.
Maar dan komt de dag,
waarop de huisvrouw met lege
handen voor haar weldoeners
staat. Het trommeltje is niet
op tijd gevuld, de beloning
blijft achterwege. Dat kan ge
beuren.
De twee engeltjes vallen uit
de hemel door deze teleurstel
ling. Het wachten op het hier
namaals heeft voor hen wei
nig aantrekkelijks, wanneer
zij bedenken dat zij alvast de
snoepjes op voorschot hadden
kunnen hebben. Hun naasten
liefde bekoelt in ergernis. Hun
zondeval komt tegelijk. Want
inplaats van de volgende maal
de emmer te bezorgen, laten
zij hem eenzaam op de stoep
en gaan baldadig belletje-
duwen bij de arme vrouw, die
voorheen het voorwerp van
hun liefde was.
En daarom is het altijd
oorlog, zegt de meester, die
een kleine herhaling heeft ge
geven van zijn vorige les in
liefde voor de naaste.
De twee gevallen engeltjes
kijken elkander aan en krij
gen rode hoofden. De afschu
welijkheid van hun zondeval
dringt door tot op de bodem
van hun harten.
Zij gaan zwijgend en schoor
voetend naar huis, tot in de
straat waar als een zinken
verwijt de vuilnisemmer op
de stoeprand staat.
Zij aarzelen zij slikken
moeilijk. Zij nemen'de emmer
tussen zich in en drukken op
de bel.
Aha, daar zijn de lieve
boodschappertjes weer! Wacht,
nu krijgt ge twee snoepjes,
want voi-ige keer.
Ze steken hun handen in
hun zakken, alsof ze er door
heen willen. Ze staren in het
trommeltje vol zoete zaligheid,
ze kijken naar elkaar.
En ze zeggen standvastig:
Neen.
Ze weten dat ze nu moeten
weghollen zonder omzien, om
dat de verleiding al te sterk
is. Ze nemen elkander bij de
hand en vluchten.
Als deze twee engeltjes
groot zijn, komt er misschien
tóch een oorlog.
Maar de kans is dan heel
wat kleiner.
J. L.
reminstallatie van de betrokken motor
wagen ernstige gebreken vertoonde en dat
de gehele ondei-houdstoestand van de tech
nische installatie onvoldoende was, is door
de directeur van het G.V.B. niet onmid
dellijk ter kennis van B. en W. gebracht.
B. en W. hebben hierover hun ernstige af
keuring uitgesproken en een onderzoek
toegezegd, dat op korte termijn buiten de
leiding van het G.V.B. om zal worden in
gesteld naar de onderhoudstoestand van
het gehele Amsterdamse tramwagenpark.
Van dit onderzoek is de leiding thans
opgedragen aan dr. ir. J. G. J. C. Nieuwen-
huis, oud-directeur van de Rotterdamse
electrische tram en voorzitter van de Ne
derlandse Vereniging van Transport
ondernemingen, zo heeft de wethouder van
de gemeentebedrijven, mr. F. H. C. van
Wijck, in de verklaring van B. en W. mee
gedeeld.
Nadrukkelijk wenste de wethouder te
verklaren, dat ir. Hofman, de directeur van
het bedrijf, een man is van bijzondere
kwaliteiten. Hij had in het verleden en
heeft ook thans grote verdiensten voor het
vervoerbedrijf. „Deze kwestie is voor de
directeur een zeer pijnlijke aangelegen
heid".
Tweede directeur
Wethouder Ram zei, dat ir. Hofman
er met zijn personeelsbeleid niet in is
geslaagd om van het personeel in zijn
bedrijf een harmoniërend geheel te
maken. Dit moet volgens de heer Ram
toegeschreven worden aan het type
van de heer Hofman, die elk overleg
als een aantasting van zijn beleid ziet.
Volgens de wethouder dient een oplos
sing hiervoor te worden gezocht in het
aanstellen bij dit bedrijf van een
tweede directeur, die speciaal belast
zal worden met het personeel en
zijn aangelegenheden in het alge
meen. Ten aanzien van de heer Hof
man zelf, achten B. en W. het in dit
stadium gewenst, de heer Hofman voor
onbepaalde tijd verlof te verlenen,
hangende het onderzoek, dat zal wor
den ingesteld.
Tot na middernacht heeft de raad van Am
sterdam gediscussieerd over de verklaring,
die B. en W. aan het einde van de mid
dagvergadering. aflegden over het beleid
bij het gemeentevervoerbedrijf en de te
nemen maatregelen. Raadsleden van alle
fracties kwamen hierbij aan het woord.
Ten aanzien van het onderzoek antwoord
de de wethouder voor de Bedrijven, mr.
Van Wijck dat het op zo breed mogelijke
basis zal worden uitgevoerd. Op vragen
van enkele raadsleden op welke gronden
B. en W. hadden besloten om de directeur
van het bedrijf met verlof te zenden,
noemde mr. Van Wijck als belangrijkste
argument, het niet betrekken van de be
drijfsleiding bij het onderzoek. „Vooral
voor het onderzoek naar het personeels
beleid is het beter, dat de directeur niet
in het bedrijf aanwezig is", zo meende hij.
De wethouder voor de Arbeidszaken zeide
hierover, dat de directeur onvoldoende be
grip voor de gezagsverhouding heeft ge
toond, waarin hij staat tegenover het col
lege van B. en W.
4
