-ecJitgeed'
Portret van Else Mauhs in
Amsterdamse Schouwburg
OR
Nieuwe uitbarsting van de
Merapi is onvermijdelijk
„Structuurfouten in zieken
fondswezen mede oorzaak"
Gezin bedreigd met
langzame vergiftiging
fie/we i/cuiïuif!
Fabrieksbranden in
Zaandam en Enschedé
„Hoe langer het duurt, hoe erger
het wordt," meent vulcanoloog
Eerste Kamer over artsenconflict
Rijk helpt Scapino
Tochten over Wadden
ijs levensgevaarlijk
MAANDAG 8 FEBRUARI 1954
S
Gasleiding stukgevroren
Aubade was ïn strijd
met Zondagswet
Vereniging voor
V rouwenbelangen
Conferentie van de
Oecumenische Jeugdraad
Oeteldonk heeft een
nieuwe carnavalsprins
Gevangenhouding van
advocaat verlengd
Koningin bij Diesviering
te Leiden
„Spaar je geld en je leven"
Première van „The robe"
Holland-Nautic en
werkgelegenheid
Aantal werklozen
ruim 100.000
Vijfde Auschwitz-rapport
van Rode Kruis.
„Buitenbeentjes" waren ook
op Loosdrechtse plassen
Eb en vloed doen zich
krachtig gelden
Sedert Zaterdag
middag hangt in de
Stadsschouwburg te
Amsterdam het door
Jan Poortenaar ge-
schilderde portret van
mevrouw Else Mauhs,
de grote Nederlandse
actrice, die ruim vijf
tig jaar geleden haar
indrukwekkende car
rière begon, doch al
meer dan vijftien jaar
niet meer op de plan
ken is verschenen. Zij
was zelf bij de ont
hulling aanwezig,
daartoe voor het eerst
;inds de oorlog het
theater, waar zij zo-
irele triomfen vierde,
iveer betredend.
Als voorzitter van
iet comité, dat de
gelden voor aankoop van 't schilderij heeft
bijeengebracht, voerde dr. A. Saalborn hel
woord. Else Mauhs is door Jan Poortenaar
afgebeeld in haar rol van Elisabeth in het
stuk „De vrouw zonder man". Het portret
ontstond niet als gevolg van een opdracht,
maar uit een wens van de schilder, die zo
zeer door deze creatie getroffen was, dat
hij haar wilde vereeuwigen. Mede uit deze
rol is gebreken, aldus de heer Saalborn,
welk een begenadigde actrice zij was. Ver
der bracht spreker creaties als Nora, Eline
Vere, Grusinskaja (uit „Mensen in het
hotel") en het Adelaarsjong in herinnering
om de veelzijdigheid van deze uiterst sub
tiele actrice, die met zoveel bezie"ing zulke
rijkgeschakeerde gevoelens tot uitdrukking
kon brengen, te illustreren.
Nadat de heer J. M. Bendien, directeur
van de Stadsschouwburg, het zwarte doek
had weggenomen, aanvaardde burgemees
ter mr. A. J. d'Ailly met een even korte als
hartelijke toespraak dit waardevolle ge
schenk, dat hij een plaats in een der corri
dors ter hoogte van de beste rangen vcr-
zekei*4e. Mevrouw Mauhs sprak een kort
dankwoord, waarin zij zich zeer getroffen
verklaarde door de vriendelijke waar
dering, die zij bij deze gelegenheid onder
vond. „Aanvankelijk had ik het gevoel", zo
verklaarde zij, „naar mijn eigen begrafenis
te gaan. Maar dit heeft plaats gemaakt
voor een grote blijdschap".
Tijdens de na afloop van deze plechtig
heid gehouden receptie hoorde men aller
wegen de hoop uitspreken, dat Else Mauhs,
nu zij de eerste stap heeft gezet, ook eens
en zo mogelijk bij herhaling de verrich
tingen van de huidige generatie zal komen
gadeslaan. Men wenst dit temeer, omdat
zij nog altijd de draagster is van de haar
in 1934 geschonken Theo Mann- Bouw-
meesterring, welke door haar aan een
daartoe waardig bevonden opvolgster moet
worden overgedragen.
In Alphen aan de Rijn is het hele gezin
M. Tatje onder doktersbehandeling gesteld,
nadat zich bii alle gezinsleden verschijnse
len van gasvergiftiging hadden voorgedaan.
De oorzaak daarvan was, dat een onder
de straat gelegen gasleiding tengevolge van
de strenge vorst onklaar was geraakt. Het
gas vond een weg tot onder de woningen
en kwam daar aan de oppervlakte.
Een week lang al had de familie Tatje
last van onpasselijkheid en hoofdpijn. Toen
de vader Donderdagavond, toen niemand de
slaap kon vatten, op onderzoek uitging,
viel hij van de onderste traptreden en ver
loor het bewustzijn. Vermoedelijk doordat
hij met zijn hoofd vlak bij de geopende
deur naar de gang terecht was gekomen,
kwam hij weer bij kennis. Hij vond toen
zijn vrouw bewusteloos naast zich. Nadat
in een woning in de nabijheid gaslucht was
waargenomen en na een onderzoek door
het desbetreffende gemeentebedrijf werd
de oorzaak ontdekt.
Er waren slechts kleine hoeveelheden
gas in de woning terechtgekomen, maar
toch genoeg om de gezondheid der bewo
ners aan te tasten. De minste last hadden
de kinderen, die een groot deel van de dag
buitenshuis zijn. Mevrouw T. moest met
een zuurstofapparaat behandeld worden.
Technici van de gemeente hebben de
leiding hersteld.
In Kerkrade is Zondagmorgen een gou
den bruidspaar met muziek onthaald. Maar
op Zondag mag volgens de nieuwe Zon
dagswet 's morgens in het openbaar geen
muziek ten gehore worden gebracht. In
Kerkrade heeft men dat Zondag toch ge
daan, de eerste keer ondanks alle bepa
lingen van de Zondagswet legaal, de
tweede keer illegaal.
net gouden bruidspaar woont in een
straat die gedeeltelijk in Nederland en
gedeeltelijk in Duitsland ligt. De grens
wordt halverwege de straat aangegeven
door een hoog hek van prikkeldraad. Aan
de oostzijde van dit prikkeldraad mar
cheerde Zondagmorgen de harmonie van
het Duitse plaatsje Herzogenrathstrass -
tot welk plaatsje de huizen aan de Duitse
kant van de straat behoren - naast de
koets waarin het gouden paar aan de
andere kant van het prikkeldraad, kerk
waarts werd gereden. Voor die koets liepen
de muzikanten van het Kerkrader muziek
corps „Wilhelmina", die echter hun instru
menten thuis hadden gelaten. De Duitse
harmonie maakte evenwel goed wat het
Nederlandse corps achterwege moest laten.
Maar na de kerkgang bracht de Kerk-
raadse harmonie „St. Caecilia" het gouden
paar een aubade. Het is zeer oude ge
woonte alle Kerkraadse gouden bruids
paren na afloop van de kerkelijke plech
tigheid een aubade te brengen. Het bestuur
van St. Caecilia besloot Zondag deze tra
ditie te handhaven en het desnoods op een
proces te laten aankomen. Dat proces zal
de harmonie krijgen wart op het ogenblik
dat de harmonie de straat van het gouden
paar al musicerende bereikte, maakte de
politie proces-verbaal op. De muzikanten
hebben daarna maar in de tuin achter het
huis van het jubilerende paar de muzikale
hulde voortgezet.
JAN HEYSE OVERLEDEN
Te Veeire is op 72-jarige leeftijd over
leden de kunstschilder Jan Heyse, een
bescheiden figuur, die zich op de achter
grond hield, doch niettemin enige bekend
heid kreeg door drie bundeltjes houtsne
den.
Met burgemeester d'Ailly bekijkt Else
Mauhs het Zaterdagmiddag in de Amster
damse Schouwburg onthulde portret.
Rechts de schilder Jan Poortenaar.
Koningin woonde viering
van 60-jarig bestaan bij
De Koningin is Zaterdagmiddag aanwe
zig geweest bij de viering van het zestig
jarig bestaan van de Nederlandse Vereni
ging voor Vrouwenbelangen, Vrouwenar
beid en Gelijk Staatsburgerschap, eertijds
geheten „Vereniging voor Vrouwenkies
recht", in het stadhuis te Naarden.
De presidente, dr. H. VerweyJonker,
zei onder meer in haar openingswoord, dat
60 jaar geleden een kleine groep vrouwen
en een enkele man gezamenlijk de vraag
stelden waarom in Nederland de vrouwen
geen staatsburgerlijke rechten konden be
zitten. Mevrouw Verwey was van mening,
dat als de deelneming van de vrouwen aan
het staatkundige leven een werkelijke be
tekenis zal hebben, dat dan ook merkbaar
moet zijn. „Wat wij vrouwen als onze bij
dragen zouden willen brengen in het be
stuursapparaat is een stuk menselijkheid
en ook heel vaak een directe practische
aanpak van de problemen zeif, een benade
ring van de feiten van uit de werkelijk
heid",
Tot de Koningin zei de presidente: „Wij
weten hoe zeer u zelf de problemen weet
te bekijken van de menselijke en de prac
tische kant en er naar streeft een traditio
neel formalisme te doorbreken. Wij zijn
blij met deze gelegenheid u eens- te zeggen
hoezeer u ons daarbij een voorbeeld en
een aanmoediging bent".
Na een toespraak van de heer J. Visser,
burgemeester van Naarden, voerden het
woord mevrouw A. E. J. de VriesBruins,
oud-lid van de Tweede Kamer, en mej. mr.
E. H. Schaffers. Nel Oosthout declameerde
een fragment uit „Hilda van Suylenburg"
en enkele gedichten van Henriette Roland
Hólst, alsmede een fragment uit „Vor
stenschool" van Multatuli.
De 80-jarige mevrouw W. Wynaendts
Francken—Dyserinck hield een rede over
de totstandkoming van de vereniging voor
vrouwenkiesrecht op 4 Februari 1894.
De presidente deelde mede, dat een vijf
tal „veteranen", mevrouw Duysman
Blocq Wy'orandy uit Leeuwarden, mej. E.
H. Piepers, mevouw A. E. J. de Vries
Bruins, mevrouw W. Wynaendts Francken
Dyserinck en mevrouw E. van Itallie
Van Emden, het erelidmaatschap was aan
geboden.
AnVERTF.N'l IE
IRIS'S
TRAAT 20 TEL. 13439
WOLLEN TRUIEN EN VESTEN
Ruim tweehonderd jongeren hebben Za
terdag en Zondag deelgenomen aan de Fe-
bruari-conferentie van de Oecumenische
Jeugdraad in de Bergkerk te Amersfoort.
Onder hen waren vertegenwoordigers van
de Remonstrantse Broederschap, de Ned.
Hervormde Kerk, het Leger des Heils en
Oud-Katholieken. Ook de Gereformeerde
jongeren, hoewel niet aangesloten bij de
Oecumenische Jeugdraad, waren aanwezig,
omdat zij voor het streven een bijzondere
belangstelling aan de dag leggen. De be
sprekingen van de conferentie waren ge
richt op hetgeen besproken zal worden in
de tweede assemblée van de Wereldraad
van Kerken, die in Augustus in Evanston
in de Verenigde Staten zal bijeenkomen.
De conferentie was ook een voorbereiding
op het Evanston-congres dat 27 en 28
Maart in het Hervormd Lyceum te Am
sterdam zal worden gehouden.
Zondag sprak ds. B. T. Molander uit
Genève, secretaris van het jeugddeparte-
ment van de Wereldraad. Hij betoogde,
dat de taak van de wereldraad in hoofd
zaak gericht moet zijn op Azië en Afrika
omdat men meent dat daar de beslissingen
van de wereldpolitiek zullen vallen.
Mejuffrouw ds. B. Ruys, predikante te
Oost-Berlijn, belichtte de spanningen die
in Berlijn leven en hoe de kerk daar de
conferentie van de Grote Vier gespannen
volgt. Mej. Ruys gaf als haar mening te
kennen, dat zij, die uit Oost-Duitsland
vluchten niet altijd de besten zijn. Opval
lend is dat zij, die leven in de Christelijke
sfeer, niet aan vluchten denken.
Reverend B. Perkins sprak over de we
reldwerkkampen. Er zijn op het ogenblik
29 werkkampen in 21 landen. Ook in Oude
Tonge en op Schouwen is in dit opzicht
belangrijk werk gedaan.
's-Hertogenbosch, dat drie dagen in het
jaar Oeteldonk heet, heeft een nieuwe car
navalsprins gekregen.
Op de troon van het Oeteldonkse rijk
heeft Zondagavond de opvolger van Prins
Amadeiro XVI plaats genomen, nadat de
scheidende Prins een groots afscheid was
bereid. De nieuwe Prins is drs. H. Jonker
uit Hilversum.
Na een regeringsperiode van 25 jaar
heeft Prins Amadeiro XVI om gezondheids
redenen afstand moeten doen.
In het centrum van het gebouwencomplex
van de textielfabriek „Schuttersveld" (Ge
broeders Van Heek N.V., Enschedé) heeft
in de afgelopen nacht een felle brand ge
woed.
Door tot nu toe onbekende oorzaak vatte
een grote hoeveelheid fluweel, welke in de
snijzaal was behandeld, vlam. Het vuur
breidde zich met grote snelheid uit, doch
de gemeentelijke brandweer, die met groot
materiaal uitrukte, alsmede de fabrieks-
brandweer, konden het vuur beperken tot
de snijzaal, welke zware schade kreeg.
Deze wordt voorlopig geschat op een ton,
doch het zal waarschijnlijk bliiken, dat zij
nog aanzienlijk groter is. De nachtploeg,
d'ie om 12 uur in de fabriek kwam, is on
middellijk begonnen om de duizenden me
ters fluweel, die lagen te schroeien en die
zware waterschade hadden opgelopen, naar
buiten te brengen. In de afgelopen nacht
omstreeks één uur konden enkele secties
van de brandweer inrukken, waarna de
rest zich bepaalde tot nablussen.
Om kwart over twaalf Zaterdagmiddag
ontdekte personeel van de Bruynzeelfa-
brieken te Zaandam, dat brand was ont
staan in het kantoor, dat boven de vloe-
renfabriek is gebouwd. De brand woedde
in de nabijheid van luchtkokers, waardoor
hetelucht voor verwarming wordt aange
voerd. In een oogwenk stond het grote
kantoorgebouw dicht onder de rook, zodat
men hals over kop het kantoor moest ver
laten. Steekvlammen schoten uit de vloe
ren omhoog, waartegen de gealarmeerde
bedrijfsbrandweer weinig kon uitrichten
door de enorme rookontwikkeling. De
hulp van de vrijwillige gemeentelijke
brandweer, die met groot materiaal ver
scheen, was zeer welkom.
Met behulp van zuurstofmaskers kon
men het kantoor binnendringen. De vloer
werd opgebroken en een erjorme water
massa werd naar binnen gespoten. Om
streeks twee uur was men de brand
meester. De sehade kon nog niet worden
vastgesteld, doch zal vermoedelijk enkele
tienduizenden guldens belopen. De oorzaak
van de brand is niet bekend.
Door de vorst werd het terrein rond de
fabriek, doordat het bluswater onmiddel
lijk bevroor, zo glad a'ls een ijsbaan. Door
zaagsel te strooien kon men ongelukken
voorkomen.
Loods afgebrand
In een half uur tijd is Zondagmiddag in
het Zwaanhals te Rotterdam een houten
loods totaal afgebrand. Er waren rijwielen,
motorrijwielen en een auto in gestald, en
voorts waren er enige meubels opgeslagen.
De brandweer, die spoedig ter plaatse was,
kon niets anders meer doen dan de aan
grenzende gebouwen voor aantasting te
behoeden. Met vijf stralen werd tenslotte
het vuur bedwongen. Van de loods met in
houd was zo goed als niets meer over. De
schade is op het ogenblik nog niet te schat
ten, maar loopt in de duizenden guldens,
De loods was eigendom van J. M. Woning
te Zoetermeer. Het ernaast gelegen pand
van de firma Cohen, waarin behangselpa
pier lag opgeslagen, heeft ook enige brand
en waterschade opgelopen.
De rechtbank te 'sGravenhage heeft van
ochtend in raadkamer beslist dat de gevan
genhouding van mr. M. H. H., een van de
verdedigers van de Berkelse arts O., met
één maand verlengd zal worden.
Ter gelegenheid van de 397ste Diesvie
ring der Leidse universiteit zijn Zaterdag
en Zondag in de Sleutelstad bijeenkomsten
van velerlei aard gehouden. Vandaag, de
eigenlijke Dies, zijn de nieuwe klokken
voor de academietoren gedoopt en heeft
de rector de gebruikelijke Dies-rede uit
gesproken. Koningin Juliana, oud-alumna
van de Leidse universiteit, heeft Zaterdag
avond een schouwburgvoorstelling bijge
woond en Zondag een bijeenkomst, belegd
door de Christen Studenten Raad.
Zaterdagavond werd in de schouwburg
een voorstelling gegeven van „The Grass
Harp" van Truman Capote door het
Leidsch Studenten Toneel en de Toneel
vereniging van Vrouwelijke Studenten te
Leiden, met medewerking van een aantal
oud-alumni. Regisseur was Jan Retèl.
De Christen Studenten Raad had Zon
dag een bijeenkomst belegd tijdens welke
geleerden van uiteenlopende godsdiensti
ge overtuiging een probleem belichtten
dat zowel godsdienst als wetenschap raak
te. Deze bijeenkomst werd gehouden in de
Zuiderkerk te Leiden.
De zevenjarige Marleentje Kint, leer
linge van de eerste klas der St. Joseph-
school uit Hulst, is Zaterdag naar Amster
dam gekomen, om daar als eerste uit han
den van de burgemeester Arnold J. d'Ailly
haar prijs in ontvangst te nemen, die zij
gewonnen had in de landelijke tekenwed
strijd „Spaar je geld en je leven". De Na
tionale Spaarraad en het Verbond voor
Veilig Verkeer hadden deze tekenwed
strijd voor leerlingen van de lagere scho
len en het V.G.L.O. uitgeschreven. Me°-
dan 900 scholen, met een totaal aantal v i
150.000 leerlingen, hebben aan de wei-
strijd deelgenomen. De aanwijzing der
prijswinnaars geschiedde per klas en per
provincie door een jury uit de betrokken
provincie.
De eerste Twentieth Century Fox film
in cinemascope zal 12 Februari haar pre
mière in Nederland beleven in het Flora
en Rialto theater te Amsterdam en het
Asta theater te Den Haag. Het is „The
robe" (de mantel) naar de roman van
wijlen Lloyd C. Douglas, met Richard Bur
ton, Jean Simmons en Victor Mature in de
hoofrollen.
In het Asta-theater gaat een gala-voor
stelling de openbare voorstellingen vooraf.
De drie bovengenoemde bioscopen zijn
ingericht op de vertoning van cinemascope-
films met toepassing van rtereophonisch
geluid.
Ook het Luxor theater te Rotterdam zal
binnenkort starten met „The Robe".
f/y
ADVERTENTIE
ZEGT IEDERE ROKER VAN
MILD SHAG
DJAKARTA (Aneta). „We vliegen
over het door de Merapi geteisterde gebied.
Daar liggen de onverhoeds door de gloed-
wolken overrompelde gehuchten Bakalan,
Sumber, Pentjarduwur en Pentjarmgisor
of beter gezegd, wat er van deze dorpjes
nog rest. Bijna niets dan in elkaar geklap
te huisjes, die de indruk wekken of ze
door een reusachtige voet omver zijn ge
schopt", aldus beschreef een verslaggever
van de „Preangerbode" te Bandoeng, het
geteisterde gebied rondom de Merapi.
„Men ziet uit de lucht niets bijzonders
aan de Merapi. Maar in het topgebied ko
men nog dagelijks gloedwolken voor. De
lavaprop aan de Westzijde groeit gestadig
In het Voorlopig Verslag van de Eerste
Kamer over de begroting van Sociale Za
ken en Volksgezondheid hebben de sena
toren niet nagelaten naar het huisartsen
conflict te informeren.
„Kan de minister tot op zekere hoogte
nog zijn handen in onschuld wassen ten
aanzien van het specialistenconflict, dit is
niet mogelijk met betrekking tot het con
flict, dat met de huisartsen is ontstaan,
doordat de minister de tussen de zieken
fondsen en de huisartsen gesloten en door
de ziekenfondsraad goedgekeurde overeen
komst heeft geschorst", aldus enige leden.
Hen had deze schorsing verwonderd. Im
mers, na langdurige onderhandelingen was
hier een resultaat omtrent een voorlopige
voorschotregeling bereikt, waarmede ook
de Ziekenfondsraad zich had kunnen ver
enigen.
Er moesten dus wel zeer ernstige rede
nen voor deze schorsing bestaan. Deze le
den konden daarvan voorshands nog niet
overtuigd zijn.
Overigens waren deze leden van mening,
dat op het gebied van het Ziekenfonds-
De V.A.R.A. is van plan zijn omroepgebouw te Hilversum belangrijk uit te breiden.
Hier ziet men het ontwerp van de architecten Merkelbach en Ellink in vogelvlucht.
Het gedeelte op de voorgrond met gebogen kap en toren.is de tegenwoordige studio;
het overige behoort tot de voorgenomen nieuwbouw, die zal bevatten een grote studio
met plaatsen voor publiek, een ruime muziekstudio en een derde nieuwe studio, met
alle daarbij behorende technische ajdelingen, met kantoorruimten e.d. De V.A.R.A.
hoopt nog dit voorjaar te kunnen beginnen met de bouw, die zeker twee
jaren zal duren.
Enkele leden der Eerste Kamer hebben
bij het Voorlopig Verslag van deze Kamer
over de begroting van Sociale Zaken en
Volksgezondheid verklaard het niet eens
te zijn met de minister betreffende maat
regelen tot behoud van de werkgelegen
heid. Zij doelden hierbij met name op het
gebeuren bij de Holland-Nautic en waren
van oordeel, dat de regering hier wel de
gelijk de taak had deze werkgelegenheid
voor de arbeiders te behouden door het
verlenen van financiële bijstand aan het
bedrijf. „Zoals het lid van de Tweede Ka
mer de heer Reuter terecht betoogde,
moet de regering verplicht worden geacht
een bedrijf als dit, dat wel in financiële
moeilijkheden verkeerde, doch zeker over
orders beschikte, met het oog op de werk
gelegenheid de helpende hand te bieden",
aldus deze leden.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, mr. J. M. L. Th. Cals,
heeft de stichting Scapino, ballet voor de
jeugd, meegedeeld dat haar een extra rijks
subsidie van 3000 is verleend als tege
moetkoming in de schade ten gevolge van
de brand, die onlangs de studioruimte heeft
verwoest, waarbij décors en costuums ver
loren zijn gegaan.
In zijn brief heeft de minister de hoop
uitgesproken, dat mede door deze sub
sidie de werkzaamheden spoedig hervat
zullen kunnen worden.
Het aantal werkloze mannen nam in de
loop van Januari voornamelijk als gevolg
van het winterseizoen toe van 91.229 tot
101.070. Het aantal personen, werkzaam op
door de Rijksdienst voor de Uitvoering van
Werken gesubsidieerde objecten steeg van
20.403 tot 22.502. Het direct beschikbaar
aanbod nam derhalve toe van 111.632 tot
123.572. Het aantal zogenaamde vorstwerk-
lozen is hieronder niet begrepen.
Behalve door het winterweer verminder
de de werkgelegenheid enigszins ten ge
volge van het aflopen van de werkzaam
heden aan het dijkherstel. In de meeste
bedrijfstakken evenwel handhaafde de
werkgelegenheid zich op een behoorlijk
peil. Het aantal aanvragen voor mannelijke
arbeidskrachten nam toe van 21.019 tot
24.633.
Het beschikbaar aanbod van bouwvak
arbeiders steeg van 19.646 tot 22.214, veen
arbeiders van 2281 tot 2497, metaal
arbeiders van 5887 tot 6089, landarbeiders
van 22.572 tot 26.636, transportarbeiders
van 6873 tot 7921 en losse arbeiders van
20.680 tot 25.038.
De werkloosheid was eind Januari het
hoogst in Groningen met 62 werklozen per
1000 mannelijke beroepsbeoefenaren en het
laagst in Limburg met 16. Het rijksgemid
delde bedroeg 32 legen 29 op 31 December
Het aantal als werkloos geregistreerde
vrouwen steeg van 8590 tot 8737. De vraag
naar vrouwelijk personeel steeg van 19.716
tot 23.012.
wezen een nieuwe wettelijke regeling
dringend nodig is ter vervanging van het
in de bezettingstijd tot stand gekomen
Ziekenfondsbesluit. Zij waren tegenstan
ders van een verhoging van de grens van
de verplicht verzekerden tot f 6000.
Naar hun mening zou een verhoging
van de grens zich moeten beperken tot de
normale loonsverhoging van 5 percent en
is er geen voldoende aanleiding deze grens
te koppelen aan de Ziektewet.
Sommige leden vroegen of de minister
niet van mening is, dat op grond van de
opgedane ervaring met de toepassing van
het Ziekenfondsbesluit, onder meer wat
betreft het niet afhalen van recepten, het
noodzakelijk is een zodanige regeling te
treffen, dat de ziekenfondspatiënten, in
dien zij een arts moeten raadplegen en een
recept ontvangen, daarvoor een kleine
bijdrage hebben te betalen?
Vele leden waren van oordeel, dat een
aantal moeilijkheden, die het Ziekenfonds
wezen in de laatste jaren te zien heeft ge
geven, en met name de tijd en moeite, die
het kost om tegenstrijdige belangen tot
elkander te brengen, geenszins alleen aan
tekortkomingen der betrokkenen zijn te
wijten, maar mede het gevolg zijn van
structuurfouten van het Ziekenfondswezen.
Deze leden meenden, dat de tegenwoor-
woordige wetgeving ten spoedigste door
een betere moet worden vervangen. Zij
zouden in dit verband aan alle te treffen
regelingen een voorlopig karakter willen
toekennen en vroegen zich af, of onder
deze omstandigheden de bestaande bepa
lingen niet met grote soepelheid moeten
worden gehanteerd, zodat de gebreken van
het stelsel niet worden geaccentueerd.
Dezelfde leden merkten op, dat bij de
Ziekenfondsen zowel bij de verzekerden
als bij de deelnemers gelijkelijk klachten
bestaan over overbelaste spreekuren. Zij
achten dit een ernstige zaak.
Gevraagd werd, hoe het staat met het
bekende conflict tussen de specialisten,
Verenigd in de Nederlandse Vereniging
van Specialisten, en de Ziekenfondsen.
Enige leden stelden de vraag, of het be
reiken van overeenstemming niet wordt
bemoeilijkt door de vorig jaar uitgevaar
digde pr ij zenbeschikking. Nu gebleken is,
dat deze beschikking geenszins bevorder
lijk is geweest voor het bereiken van over
eenstemming, veeleer het tegendeel, vroe
gen zij, of de minister van Sociale Zaken
er bezwaar tegen zou hebben, indien zijn
ambtgenoot van Economische Zaken deze
beschikking introk.
Het informatiebureau van het Neder
landse Rode Kruis heeft met het thans
gereed gekomen vijfde deel zijn serie pu
blicaties over de deportaties van Joden
naar Auschwitz in de bezettingstijd vol
tooid. In dit rapport worden de acht trans
porten behandeld, die in 1944 tussen 25
Januari en 3 September uit Westerbork
en Vught naar Auschwitz zijn gegaan. Deze
transporten omvatten 5269 personen van
Joodsen bloede en 234 zigeuners, waarvan
slechts 549 personen de ellende hebben
overleefd.
Het Rode Kruis hoopt nog één publica
tie te wijden aan de deportaties van Joden,
die van Nederland naar andere kampen
dan Auschwitz en Sobibor werden ver
voerd.
Zaterdagmiddag deden zich verscheidene
ongelukken op de Loosdrechtse plassen
voor, doordat schaatsenrijders waarschu
wingen in de wind sloegen, buiten de uitge
zette baan reden en in wakken raakten.
De 16-jarige Flip Hamers uit Kortenhoef,
zoon van de kunstschilder, slaagde er ge
heel alleen in 'n vader en zijn 8-jarig zoon
tje te redden. Het was een redding op het
laatste nippertje, want het tweetal dreef
reeds ruim zes minuten in het ijskoude
water rond, waarbij de vader met water
trappen zijn kind en zichzelf boven water
wist te houden. Juist toen hij de hoop op
gaf kwam de dappere redder opdagen. Óp
een der andere plassen wist T. Vlug uit
Loosdrecht een 10-jarig kind te redden, en
nog in vier andere gevallen moesten dren
kelingen uit wakken worden bevrijd.
en hetzelfde is het geval met de lavatong,
die zich aan de Noordzijde bevindt.
Het gevaar van dit laatste bestaat hieruit,
dat deze tong (niet te verwarren met een
lavastroom, zoals men die bijvoorbeeld kent
bij de vulkanen op Hawaii), voortdurend
aangroeit zonder af te brokkelen. Hierdoor
hoopt de massa vast gesteente van zeer
hoge temperatuur, waaruit deze lavatong
bestaat, zich meer en meer op. Vindt op
een gegeven moment nu toch een afstorting
plaats, dan zijn de gevolgen veel erger dan
wanneer de tong bij stukjes en beetjes zou
zijn afgebrokkeld.
Het gebied dat in dit geval met vernie
tiging bedreigt wordt, is gelegen tussen de
valleien van de Kali Apu en de Kali Tri-
sing, in welk gebied de desa's Tabelan,
Takeran, Belang, Karang, Djengil, Gowok-
sabang, Gowok en Tlogolele op advies van
drs. De Neve reeds werden ontruimd.
„Gelijk een enorme heksenketel ligt de
krater daar in de ijle morgenlucht te dam
pen. Zwavel- en zoutzuurdampen dringen
het toestel binnen", aldus de verslaggever
van de Preangerbode.
„De onweerlegbare kentekenen van een
eruptie, legde de heer De Neve uit en dan
wijst hij op de blauwachtige rook, die uit
de krater kronkelt en die volgens onze
gastheer duidt op temperaturen boven de
900 graden. Aan de Westzijde van de kra
ter is de lavaprop nu duidelijk zichtbaar.
Het is moeilijk zich te realiseren wat de
gevolgen zullen zijn als deze prop, waar
van de inhoud door drs. De Neve wordt
geschat op 250.000 kubieke meter, omlaag
komt. Dan zal de streek tussen de kali
Trising en de kali Wonowo even radicaal
in een dorre, droge woestenij werden her
schapen als nu het geval is met het gebied
tussen Apu en Adjang. Doch naar alle
waarschijnlijkheid zal de verwoesting, ge
zien de omvang van de lavaprop zich dan
veel verder uitstrekken. Reeds nu is de
prop groter dan in de rampzalige dagen
van 1930 en nog steeds neemt zij in om
vang toe. En daarom hoe vreemd het
ook moge klinken hoe eerder de lava
prop naar beneden komt, hoe beter het is.
„Wat we nu beleven", .zo schreeuwt de
heer De Neve boven het dreunen der moto
ren en het gieren van de wind uit, „is
slechts uitstel van executie".
Eens moet die gloeiende klomp toch naar
beneden komen en iedere dag langer be
tekent een grotere omvang van de te ver
wachten catastrofe. Het ongelukkige met
zo'n vulkaan is, dat er geen peil op valt te
trekken. Dat het komen moet is zeker,
maar wanneer het komen zal, blijft een
open vraag".
De ruim drieënéenhalfduizend bewoners
van het grootste der Friese Waddeneilan
den, Terschelling, gingen Zondag de zesde
dag van hun isolement in. Dagelijks landen
op het noodlandingsterrein op de uitge
strekte zandplaat Noordsvaarder, dat Rijks
waterstaat heeft aangelegd, de vliegtuigen
der Koninklijke Luchtmacht, die post bren
gen en halen en in urgente gevallen ook
passagiers vervoeren.
Zolang het vroor kon het landingster
rein gebruikt worden. Wanneer echter de
dooi doorzet en de wind gaat draaien is het
afgelopen, want dan komt de Noordsvaar
der bij vloed onder water te staan en dan
wordt het zand zacht en pappig. Dan
wordt verwacht, dat het eiland enkele da
gen volledig geïsoleerd zal zijn. De Wad
denzee zal als het kwik boven nul komt
te -staan niet direct bevaarbaar zijn. Als
het ijs door de wind de zeegaten wordt
uitgedreven kan het in een dag of drie
vier bekeken zijn, maar als dat niet ge
schiedt kan men er nog vele weken mee
zitten.
Zaterdag en Zondag hebben enkelen van
Hornhuizen en Warmenhuizen op het vaste
land uit de overtocht naar Schiermonnik
oog volbracht. Het ijs is echter slecht door
de. eb en vloed, welke zich hier doen
gelden. Het betreden van het Waddenijs is
levensgevaarlijk.
Zaterdagmiddag zijn vier personen, af
komstig uit Dokkum, over het ijs van de
Waddenzee naar Ameland gelopen.
Naar aanleiding hiervan heeft de burge
meester van Ameland er met de meeste na
druk op gewezen, dat deze tocht als levens
gevaarlijk moet worden beschouwd.
De vier Dokkumers zijn de heren
Hacquebord, Boorsma, dr. Gunster en
Piersma. Zij zijn goede wad-kenners. Toch
hebben zij zich na aankomst tot de burge
meester van Ameland gewend om voor de
terugreis transport per vliegtuig te krijgen.
Er was echter op het eiland geen vliegtuig
meer aanwezig, zodat zij ook de terugtocht
te voet zijn begonnen.
De verbinding van Texel met de vaste
wal wordt vandaag uitgebreid tot twee
diensten per dag v.v. Dank zij de Wes
tenwind is er meer water gekomen. De
hoeveelheid ijs is sterk verminderd.
De directeur-materieel luchtmacht,
generaal-ma.ioorvlieger J. A. Bach, is met
vier hoofdofficieren der Koninklijke Lucht
macht van Schiphol naar de Verenigde Sta
ten vertrokken. Zij zullen enkele bases van
de Amerikaanse luchtmacht en enige vlieg
tuigfabrieken bezoeken.
