Sport in het kort
Was steun aan Darul Islam
veelal prijs voor veiligheid?
De Engelse roker heeft
de schrik te pakken
Russische hardrijders veel
te snel voor Noren in Oslo
Clowntje Riek
Zit vast vaster met VELPAFIN
Een aarzelende
liefde
Kleine zege van DWR
(dames) op Haarlem
Revanche-wedstrijden
gedeeltelijk gereden
De gearresteerde Nederlanders
Feuilleton
MAANDAG 15 FEBRUARI 1954
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Waterpolocompetitie
Het dooide te stiel
Heringa Wuthrich
Biljartuitslagen
Rapport over mogelijkheid van verband tussen
roken en longkanker deed tabaksaandelen dalen
Ds. Hofland brengt
bezoek aan S*arnia
Zwemclub Haarlem
vergaderde
door Dorothy Quentin
De tweede wedstrijd tussen Noorwegen
en Rusland werd, evenals de eerste, die in
December in Moskou werd gehouden, door
de Russische schaatsenrijders gewonnen.
Op beide dagen woonden 28.000 toeschou
wers de wedstrijden bij en waren er getui
gen van, hoe de Noren op alie afstanden
door de Russen verslagen werden. Op drie
van de vier afstanden bezetten de Russen
de eerste twee plaatsen. Op de 1500 meter
nam Roald Aas, als eerste Noor, de zesde
plaats in achter vijf Russen. Op de 500 en
10.000 meter waren het respectievelijk
Hroar Elvenes en Knut Johannesen, die de
derde plaats veroverden.
Op de 5000 meter konden de Noren hun
prestige handhaven. Hjaimar Andersen no
teerde de snelste tijd, 8 min. 22.8 sec., doch
hij moest de eerste plaats delen met Oleg
Gontsjarenko, die dezelfde tijd noteerde.
Mocht Hjallis dc hoop gehad hebben op
zijn speciaie afstand de 10.000 meter, die
hij tegen Gontsjarenko moest rijden zijn
kracht te laten gelden en een overwinning
althans op één afstand voor de Noorse
ploeg te behalen, ook deze hoop vervloog
toen hij tegen zijn Russische concurrent
viel, waarbij zijn schaats in het ongerede
In het Sportfondsenbad in Haarlem is
DWR 1 (dames) Zaterdagavond na een felle
strijd tegen Haarlem 1 als overwinnaar uit
het strijdperk gekomen. Bij de heren had
Haarlem 1 weinig moeite om ook VZV aan
de zegekar te binden. HVGB 1 wist in de
wedstrijd tegen DWR 1 op het nippertje
de zege te behalen.
De eerste wedstrijd was een spel van kat
en muis dat ging tussen Haarlem 3 en HV
GB 4. Na een ruststand van nulvier werd
de eindstand nulzeven, waarmede HV
GB 4 ongeslagen de eerste helft van de
derde klasse heren competitie afsloot.
In de wedstrijd DWR 2DWT 2. tweede
klasse heren, wist DWT 2 de eerste winst
te boeken door DWR 2 met eennul te
kloppen.
Voor het spelen van de eerste klasse
heren wedstrijd HaarlemVZV verscheen
Haarlem met een invaller voor Bijlsma en
doken er slechts 6 VZV'ers in het water.
Haarlem liet een speler toekijken. Het zag
er in het begin naar uit dat het een harde
strijd zou worden, waarin beide partijen
elkander weinig toe zouden geven. Nadat
Jan Paanakker echter een gewaagd spelle
tje van VZV, dat de Haarlem-verdediging
met een snelle aanval dacht te kunnen
overrompelen, met een doelpunt had afge
straft was het verband in de VZV-verdedi-
ging zoek en werden door Jan Paanakker
nog drie doelpunten voor Haarlem ge
maakt. VZV herstelde zich hierna. Door
Bakker kon VZV voor de rust de achter
stand nog iets inlopen.
Na de hervatting wisten de Velsenaren
na goed samenspel de achterstand nog
verder in te lopen waardoor het door Bak
ker en Elzerman vierdrie werd. Verder
liet Haarlem echter de VZV'ers niet ko
men en zo kon Paanakker de Haarlem
overwinning op zevendrie brengen.
Een veel aantrekkelijker wedstrijd was
de strijd tussen DWR 1Haarlem 1, welke
wedstrijd voor de eerste klasse dames ge
speeld werd. In snelheid deden beide ploe
gen weinig voor elkaar onder. Nanny
Franke werd door de DWR-verdediging
goed bewaakt. Voor de rust bezorgde R-ia
SpaansVerhagen DWR de leiding.
In de tweede speelhelft weerden de
Haarlem-dames zich danig om de DWR-
voorsprong te niet te doen. Maar de DWR-
verdediging gaf geen kans, zodat het eind
signaal klonk met een eennul zege voor
DWR.
De stand is:
DWT 1
DWR 1
Nereus 1
HVGB 1
Haarlem 1
De laatste wedstrijd van de avond, HV
GB 1DWR 1, van de eerste klasse heren,
gaf een afwisselende strijd te zien, waarin
aan beide kanten de verdedigingen de aan
vallen vrijwel regelmatig wisten te keren
Rol bezorgde HVGB de leiding,maar na
een achterwaarts schot van Jan Kollerie
was de balans in evenwicht. Uit een scrim
mage voor het DWR-doel passeerde Nater
de DWR-keper, waarop Wisker met een
ver schot de HVGB-doelverdediger ver
schalkte. Het laatste woord was aan de
HVGB'ers. Hoekstra bracht de eindstand
op drietwee. De stand luidt nu:
4
4
0
0
8
12— 2
4
3
0
1
6
7— 5
4
2
0
2
4
8— 9
4
1
0
3
2
6—13
4
0
0
4
0
8—12
Haarlem 1
HVGB 1
HPC 1
Nereus 1
DWR 1
DWT 1
VZV 1
11
10
8
6
4
3
0
32—12
22—13
25—16
21—22
24—18
14—27
9—39
Voor de vierde klasse heren zijn ge
speeld: HPC 4—VZV 2 1—2; DWR 3—
HZV 1 O0. Afdeling meisjes: Haarlem
DWT 16. Afdeling jongens: DWTHV
GB 3—2.
raakte Hij reed de rit toch uit. doch zijn
tijd bedroeg 17 min. 45.6 seconde, ruim
24 seconden langer dan Gontsjarenko. Het
zat de Noren niet mee, want ook Ivar Mar-
tinsen viel op de 10 km., waarna hij de
strijd moest staken.
Met een verschil van 18.769 punten won
Rusland deze landenwedstrijö.
Het klassement van de 500 meter was:
1. Sergejev (R.) 42.9. 2. Grishin (R.) 44.1,
3. Elvenes (N.) 44.4, 4. Hodt (N.) 44.6, 5/6
Shilkov (R.) 44.9, Titov (R.) 44.9. 7/8 Kis-
lov (R.) 45 3, Sakunendo (R.) 45.3, 9. Nil-
sen (N.) 45.6, 10. Gontsjarenko (R.) 45.7.
De uitslagen van de 5000 meter luiden:
1. en 2. Andersen en Gontsjarenko 8.22.8,
3. Shilkov 8.26.7, 4. Aas 8.27.5, 5. Haugli
8.29.7, 6. Johannesen 8.29.8, 7. Tangen
8.30.7, 8. Merkulov 8.31.3, 9. Kislov 8.32.6,
10. Sak'.ienko 8.34.0.
De uitslag van de 1500 meter luidde: 1.
Shilkov 2.19.8, 2. Gontsjarenko 2.20.4, 3/4.
Kislov en Sakunenko 2.21.4. 5. Grishin
2.22.0, 6. Aas 2.22.6, 7. Radits.ievtsev 2.24.4,
8. Johannesen 2.25.5, 9 Titov 2.24.6, 10/
Elvenes 2.25.2,
De uitslag van de 10.000 meter luidde: 1.
Gontsjarenko 17.21.2, 2. Sakunenko 17.31.5,
3. Johannesen 17.35.8, 4. Kislov 17.41.0, 5.
Shilkov 17.41.1, 6. Aas 17.44.9, 7. Ander
sen 1745.6, 8. Merkulov 17.49.8, 9. Haugli
17.52.9, 10. Tangen 18.09.
Het landenklassement luidde na de vier
afstanden: 1. Rusland 1377.692 punten. 2.
Noorwegen 1396.461.
Het persoonlijk eindklassement van de
wedstrijd luidde: 1. Gontsjarenko (R.)
194.840 pnt.; 2. Shilkov (R.) 195.225 pnt.;
3. Sakunenko (R.) 196.408 pnt.; 4. Kislov
(R.) 196.743 pnt.; 5. Aas (N.) 197.328 pnt.;
6. Andersen (N.) 198.693 pnt.; 7. Johan
nesen (N) 198.937 pnt.
Vierduizend toeschouwers hadden zich Za
terdag op de baan van de ijsclub „Eigen
Kracht" in Midwolda verzameld toen da
revanches van de Nerierkmdse kampioen
schappen in het hardrijden op de schaats
een aanvang namen. Ondanks het feit, dat
er water op ae baan stond het dooide
matig gleed het ijs nog behoorlijk. Kees
Broekman moest wegens een keelaandoening
verstek laten gaan.
De uitslagen waren:
500 meter: 1. Van der Voort 48.3 sec 2.
Maarse 43.7; 3. De Graaff 49.3; 4. en 5. Van
't Oever en I-Iuiskes 43 4: 6 Van der Eist
49.5; 7. Van der Beiv 50.6. F. Bruine de
Bruin 50.7; 9. Tinus Roozendaal 59 8, 10.
Schüler 51.3
5000 meter: 1. De Graaff '1 min. 15 4 sec.;
2. Van der Voort 9.14.4; 3. Van der Berg
9.16.4; 4. Maarse 9.20.1. 5. Van t Oever 9.20 S;
6. Schüler 9.20.9; 7. Huiskes 9.29 3; 8. Doets
9.40.5; 9. Wervers 9.49; 10. Van der Eist
9.55.6.
Na deze twee nummers had Van der Voort
met 103.740 pnt. de leiding vóór De Graaff
(104.640 pnt/, Maarse (104.710 pnt.). Van 't
Oever (105.480 pntó oil Van der Berg
(106.240 pnt.).
Het vervolg van de revanches, die Zondag
in Groningen zouden worden gereden, kon
den door de slechte toestand van het ijs geen
doorgang vinden.
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTR1SCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
Het district „Haarlem" van de Koninklijke
Nederlandse Biljartbond heeft op 8 Februari
j.l. een aanvang gemaakt met zijn jaar-
lijkst competitie. Hiervoor hebben 272 aan
gesloten leden ingeschreven, die zijn onder
gebracht in 68 teams terwijl deze teams
weer in 6 afdelingen spelen.
De uitslagen van de gespeelde wedstrijden
in de week van 8 tot en met 12 Februari
luidden:
Afd. A: Centrum 1Vriendenkr. 1 44;
SVV 1—Suisse 1 2—6; 't Noorden—Hof v.
Holland 2 6—2; Hof v. Holland 1—Hof v.
Holland 3 5—3.
Afd. B: IVO 1—'t Noorden 2 6—2; 1939-
Bl'daal—SVV 2 6—2: ADO 1—TOP 1 5—3;
OVS 1—Hof v. Holland 4 2—6; Vriendenkr.
2Centrum 2 26; DES 2Park Soc. 3
4—4.
Afd. C: Fans Hals—SVV 3 0—8; DES 3
—TOP 2 6—2; ADO 2—Vriendenkr. 3 6—2;
Suisse 2Insulinde 1 08; Park Soc. 4
Rood Wir 4—4.
Afd. D: Suisse 3Insulinde 2 4—4; Cen
trum 3—Vriendenkr. 4 2—6; Centrum, Hst.
1—De Vaart 1 4—4; TOP 3—DES 4 4—4:
SpaarndamIVO 2 44; ADO 3ADO 4
44.
Afd. E: Centrum, Hst. 2—ADO 6 4—4;
Haarlem-N. 1—Haarlem-N. 2 4—4; Suisse 4
't Noorden 3 4—4; ADO 5—ADO 7 4—4;
Vriendenkr. 5—DES 5 6—2; De Vaart 2—
IVO 3 6-2.
Afd. Beverwijk: Scheywijck 1Scheywijck
3 44; 't Vosje 1—'t Vosje 2 2—6; Excelsior
1—Excelsior 2 2—6; Scheywijck 2—Hof van
Heemstede 62; Meerenstein 1Meerenstein
2 2—6.
CARLO FASSI PROF. De Italiaan
Carlo Fassi, de Europese kampioen in het
kunstrijden bij de heren, zal niet aan de
wereldkampioenschappen, die op 16 Februari
in Oslo beginnen, deelnemen. De Italiaanse
bond heeft hem als trainer gekwalificeerd,
waardoor Fassi professionalist is geworden.
DODELIJK ONGELUK IN FRIEDRICHS-
RODA. Bij een bobslee-wedstrijd in Frie-
drichsroda (Thüringen) is de 31-jarige Lein-
los verongelukt. De vierpersoons-bob waarin
hij zat. vloog uit de baan en werd tegen een
boom geslingerd. Leinlos was on slag dood.
Van de andere inzittenden moet'" er één met
rib- en beenbreuken naar het ziekenhuis
worden overgebracht. De twee anderen
kwamen er met lichte wonden af.
SCHALKE IN ONDERHANDELING MET
NAUSCH. Schalke '04. oud-voetbalkam
pioen van Duitsland is in onderhandeling
getreden met de Oostenrijkse bondscoach
Walter Nausch en heeft hem de. post van
trainer aangeboden. Alhoewel Nausch nog
niet geantwoord heeft, gelooft men niet dat
Schalke genoeg zal kunnen betalen om de
post voor hem aantrekkelijk te maken.
CLEVELAND EVENAARDE WERELD
RECORD. Tijdens de universiteitswed
strijden in Columbus blijven de zwemmers
van de Ohio-universiteit tijden van wereld
formaat noteren. Na de wereldrecordverbe
teringen op de 4 x 100 yards wisselslag
estafette en de 220 yards vrije slag door Ford
Konno zwom Dick Cleveland de 100 yards
vrije slag in 49.2 see., waarmee hij het sedert
23 Februari 1952 op zijn naam staande we
reldrecord egaliseerde.
BOROTRA EN DAVIDSON VERLOREN.
De finale herendubbelspel van de inter
nationale Franse tenniskampioenschappen
overdekte banen in Parijs werd gewonnen
door de Denen Ulrich en Nielsen. Zij ver
sloegen de Franse veteraan Borotra en zijn
Zweedse partner Davidson in 5 sets: 46,
2—6, 6—1, 6—4, 6—2.
OOST-NEDERLAND—WEST-DUITSLAND
(VOETBAL). Naar wij vernemen zal op
27 Mei (Hemelvaartsdag) de semi-landen-
wedstrijd tussen Oost-Nederland en West-
Duitsland worden gespeeld. De ontmoeting
is vastgesteld in het Gofferstadion in Nij
megen, aanvang halfdrie.
RUSLAND—TSJECHOSLOWAKIJE (IJS
HOCKEY). In het Dynamo-stadion in
Moskou heeft de Russische ijshockeyploeg
voor 50.000 toeschouwers revanche genomen
voor de nederlaag van Vrijdag jongstleden
tegen Tsiechoslowakije geleden. Rusland
won met 20 (00).
TWEEKAMP EUAVEDE JONG. De
eerste partij van de tweekamp tussen Euwe
en de Oostelijke kampioen De Jong uit
Winterswijk, werd na 5 uur-spelen afgebro
ken, waarbij Euwe in gunstiger positie met
één pion voorstond. De partij zal uitgespeeld
worden na de zesde ronde. De tweede partij
van de tweekamp EuweDe Jong, eindigde
in een overwinning voor Euwe. Na 28 zetten
stond De Jong mat.
STAUNTON—HAARLEMS SG 4—5. De
in Groningen voor de le klasse A van de
KNSB-competitie gespeelde schaakwedstrijd
tussen „Staunton" en Het Haarlems Schaak
gezelschap is in een voorlopige 45 uitslag
geëindigd.
KLOK VERLIEST VAN LESAGE. De
(Van onze correspondent te Djakarta)
Een paar dagen geleden overviel een
bende, vermoedelijk behorende tot de
T.I.I. (Tentara Islam Indonesia Indone
sische Islamietische Leger) de woning van
de administrateur der theeonderneming
„Gunung Mas", gelegen aan de Noordzijde
van de Puntjak-pas. Zij roofde geld en goe
deren ter waarde van 3200 roepiahs, doch
liet de administrateur, Anthony, ongedeerd,
Het was reeds de tweede maal binnen
enkele maanden, dat op deze onderneming
een overval werd gepleegd.
„Gunung Mas" ligt dicht bij de grote
verkeersweg, die van Djakarta over de
Puntjak-pas naar Bandoeng leidt, en ook
als men in aanmerking neemt dat het be
boste en geaccidenteerde terrein aan ram-
pekbenden een goede kans biedt op een vei
lige aftocht, blijft het nochtans een brutaal
stukje.
Wij halen deze overval niet aan als een
voorbeeld van de onveiligheid in West-
Java. De toestand wordt gelukkig geleide
lijk beter, maar hij zegt toch wel, dat lijf en
gced van de werkers op de ondernemingen
nog steeds gevaar lopen, ondanks de toege
nomen en met succes bekroonde activitei
ten van leger en politie.
Tientallen ondernemingsemployé's, Euro
peanen en dan meest Nederlanders
zowel als Indonesiërs hebben in de loop dei-
maanden het leven gelaten, wreed ver
moord bij hun arbeid in de binnenlanden
van Java.
En als wij nu daaraan herinneren, dan
doen wij dat in verband met de jongste
arrestaties van Nederlanders. Over de
redenen van deze aanhoudingen is tot dus
verre van officiële zijde nog maar weinig
meegedeeld: in het kort heet het, dat de be
tlokkenen zich schuldig hebben gemaakt
aan het verlenen van steun aan subversieve
organisaties.
Voormalige NEFIS
Het spreekt vanzelf, dat men bij het ont
breken van duidelijke feiten, die men ook
in de opgewonden commentaren en sensa
tionele berichten in een deel der Indonesi
sche pers niet vindt, poogt zich een beeld
te vormen van de achtergrond der aanhou
dingen.
Wij hebben reeds eerder opgemerkt de
mogelijkheid niet uitgesloten te achten, dat
bepaalde avontuurlijke en politiek-onver-
antwoordelijke lieden zich met subversieve
organisaties zouden hebben ingelaten, dus
het zo lang kon duren eer men daartegen
in actie kwam.
Het door Bintang Timur genoemde aan
tal deed het gerucht de wereld ingaan, dat
het in de bedoeling lag alle personen, die
vroeger op enigerlei wijze met de NEFIS
te maken hadden, aan te houden en even
tueel hel land uit te zetten. De aanhouding
van het voormalige hoofd van de NEFIS,
Jungschlager, van wie men op grond van
zijn positie bij een grote Nederlandse maat
schappij niet wil aannemen, dat hij bij een
of andere subversieve actie is betrokken,
heeft clit gerucht nog versterkt.
Om huid te redden
Wellicht kan men zich echter nog het
duidelijkst een beeld vormen van de moge
lijke achtergrond der zaak, als men de
arrestatie van een aantal vooraanstaande
planters in ogenschouw neemt.
Wij nemen daarbij als voorbeeld de zaak
van Schmutzer, directeur van de rubber-
onderneming „Bandjar Negara", die met
zijn administrateur en een employé werd
gearresteerd, wegens het verlenen van
steun aan de Darul Islam, gelijk werd ge
meld.
Maar het is ook hier weer moeilijk aan
te nemen, dat Schmutzer c.s., als zij inder
daad de D.I. hebben gesteund, dit zouden
hebben gedaan omdat zij voor deze, tegen
het Indonesische gezag gerichte beweging
zoveel sympathie koesteren.
Het is veeleer waarschijnlijk dat zij dit
deden uit drang naar lijfsbehoud. Het is in
West-Java (de in de aanvang aangehaalde
overval spreekt daarvan) nog niet vol
komen veilig. Er is een tijd geweest, dat die
onveiligheid nog veel groter was, dat er be
paalde gebieden waren, waarin niet de ge-
zagsapparaten, maar de subversieve ele
menten de baas waren.
Wellicht hebben in die tijd leiders v?.n
ondernemingen voor zich èn hun employé's
de veiligheid, die de machtsapparaten van
de Staat hun nog niet konden geven, ge
kocht met geld en levensmiddelen. Natuur
lijk was dat strikt genomen niet toelaat
baar. Maar de betrokkenen stond geen
andere weg open. Zij hadden te kiezen: de
legale weg met plundering en wellicht de
dood of de illegale weg met gekochte vei
ligheid.
Het verlenen van steun aan de Darul Is
lam komt hierdoor in een ander licht te
staan. Daarom ook is het te wensen, dat er
spoedig meer licht komt over de jongste
arrestaties en de redenen daarvan. Want
men kan nu wel de felle anti-Nederlandse
commentaren in.een deel der Indonesische
pers met een schouder-ophalen voorbij
gaan, met de wetenschap dat de welden
kende Indonesiër niet alle Nederlanders
over één kam scheert. Maar de sfeer wordt
er hier uiteraard niet beter door.
(Van onze correspondent in Londen)
Een rapport van minister MacLeod over
de mogelijkheid van verband tussen roken
en longkanker (hoewel nog niet officieel
wordt beweerd, dat de ziekte door roken
ontstaat) heeft een schrik onder het pu-
publiek teweeggebracht, ook al omdat er
op de dag van de bekendmaking weinig
nieuws was en de borden van de kranten
verkopers op de voorbijgangers een zo
sterke werking uitoefenden, dat in vele
buurten de verkoop van sigaretten een op
vallende daling vertoonde, maar van pijp
tabak een stijging. Ook op de beurs tui
melden de tabakskoersen. De val ver
tegenwoordigde een waarde van maar
steun zouden hebben verleend aan de Darul» eventjes 160 millioen gulden.
Franse vedergewicht Marcel Lesagë heeft Jlam- Men kan deze mogelijkheid niet zon-
een overtuigende overwinning behaald op
de Nederlandse kampioen Henk Klok. die in
de zesde ronde door k.o. buiten gevecht
werd gesteld.
TULI—VAN DER ZEE OP 23 FEBRUARI.
De onderhandelingen over een wedstrijd
tussen Jake Tuli, kampioen van het Britse
Empire en nummer twee op de wereldrang
lijst der vlieggewichten, en de Nederlandse
bantamkampioen Henk van der Zee hebben
een gunstig resultaat opgeleverd. Beide
boksers zullen 23 Februari in de Royal
Albert Hall in Londen tegen elkaar uit
komen over 10 ronden.
BONDAREVSKY WON TELEGRAFISCHE
SCHAAKWEDSTRIJD. De Russische
grootmeester Ignor Bondarevsky heeft een
vijfdaagse telegrafische schaakwedstrijd
tegen de Canadees Frank Anderson gewon
nen. Zijn tegenstander gaf na 41 zetten op.
der meer verwerpen. Daarnaast is echter
een aantal Nederlanders gearresteerd, van
wie men moeilijk kan aannemen, dat zij zo
onverstandig zijn geweest om zich met
tegen de Indonesische regering gerichte
acties in te laten. Wij denken daarbij in de
eerste plaats aan enkele gearresteerde
voormalige functionarissen van de NEFIS
(Netherland Expeditionary Forces Intelli
gence) en aan een aantal planters, dat in
hechtenis werd genomen.
Een Indonesisch blad (Bintang Timur)
heeft bij het begin der arrestaties het op
zienbarende bericht gebracht, dat het aan
tal aanhoudingen tot 1400 zou oplopen.
Waarop een ander blad (Kci.g Po) spottend
de vraag stelde hoe het mogelijk was, dat
bij een dusdanige omvang van het complot
Rick tuurde aandachtig door het raam naar binnen. Er was niemand: hij zag allerlei
gereedschap en vreemde dingen; het leek wel een werkplaats te zijn.
„Ik ga eens binnen kijken", besloot Rick. „Er is niemand en daar ben ik tenminste
een ogenblik veilig!"
Hij liet zich van de vensterbank zakken en vond een opening, waar hij door kon. Zo
stond hij in de halfdonkere schuur, en daar keek hij nieuwsgierig rond.
Er lagen allerlei ronde voorwerpen, en ook aan de wand hingen weer andere. Toen
Rick eens goed keek, begreep hij, wat dat waren.
„Vuurwerk!', dacht hij. „Dat zijn vuurpijlen!"
Hij liep wat rond en bekeek alles van dichtbij. Ja, dat waren werkelijk vuurpijlen;
hij had ze in Speelgoedstad ook wel zo gezien. Als je de lont van zo'n pijl aanstak,
begon hij te sissen, en dan ging hij fluitend en vuurspuwend hoog de lucht in.
En toen kreeg Rick opeens een idee. Ja, hij kreeg een plan in zijn hoofd, dat misschien
wel kon lukken
Hij voelde aan één van de vuurpijlen. Die was wel zwaar, maar hij kon 'm toch wel
tillen. En toen nam hij er een op zijn schouder en droeg die naar buiten.
De waarschuwing over het rookgevaar
komt op een ogenblik, dat de Britten meer
dan ooit tevoren roken. De gemiddelde
roker spendeert jaarlijks 350 gld. aan
sigaretten en pijptabak. Een pakje siga
retten kost hier bijna twee gulden en voor
28 gram pijptabak betaalt men ongeveer
hetzelfde. Sigaren zijn absolute luxe. Een
niet al te slechte sigaar kost een gulden
dertig per stuk. Alles vanwege de enorme
belasting. Aan tabak wordt jaarlijks meer
besteed dan aan huur of reizen of verma
kelijkheden of bier, namelijk ruim acht
milliard gulden, waarvan de schatkist er
zes krijgt.
Gemiddeld roken de mannen vijftien, de
vrouwen zes sigaretten per dag. Opmer
kelijk is het roken op straat door vrouwen
in de volksbuurten en door werksters,
terwijl zij haar taak verrichten. Men stelt
thans de vraag, waar de veiligheidsgrens
ligt, nu de minister alarm heeft geblazen
en zwaar roken ontraden, speciaal van
sigaretten.
Men herinnert er overigens aan, dat
sinds Sir Walter Raleigh tabak introduceer
de aan het hof van Elizabeth de Eerste, ni
cotine de blaam kreeg voor elke ziekte uit
de medische handboeken.
Dood tengevolge van longkanker in
Engeland nam toe van 1358 gevallen in
1931 tot 11.981 in 1952 bij mannen en van
522 tot 2237 bij vrouwen.
De toeneming valt samen met het uit
schakelen van andere mogelijke doods
oorzaken door de vooruitgang der medische
wetenschap. Uit de statistiek blijkt verder,
dat er in Engeland ruim anderhalf mil
lioen zware rokers zijn (23 sigaretten per
dag of meer), ruim tien millioen zijn nor
male rokers (8 tot 22 per dag) en ruim zes
millioen matige rokers (tot 7 per dag).
Sinds een in samenwerking met prof.
Bradford Hill in het Brits geneeskundig
tijdschrift (British Medical Journal) ge
publiceerd opzienbarend artikel zijn het
statistisch onderzoek en de experimenten
op grote schaal begonnen. Men liet dieren
tabaksrook inademen en vergeleek de
sterftecijfers tussen rokers en niet-rokers.
Oorzaken van kanker worden eveneens
toegeschreven aan stoffen, die ontstaan bij
de nikkel- en asbestproductie, aan teer-
producten bij de gasproductie en radio
actieve bestanddelen. Het Britse genees
kundige genootschap was het eens met de
verklaring, dat er verband tussen roken
en longkanker bestaat. Verbeterde diag-
ADVERTENTIE
vlekvrije koudliim
van CETA BEVER
nose heeft longkanker aangewezen als
doodsoorzaak in gevallen, die vroeger aan
andere oorzaken werden toegeschreven.
Minister MacLeod deed zijn medede
lingen aan dé pers, terwijl hij de ene siga
ret na de andere opstak. De voorzitter
van de advies-commissie voor kanker en
radio-therapie, de 76-jarige Sir Ernest
Rock Carling, rookt tien sigaretten per
dag. Hij verklaarde dat hij zijn hele leven
gerookt had en niet van plan was het op
te geven. Een troost voor degenen, die
thans aarzelen, is dat de bijna 80-jarige Sir
Winston Churchill, 's werelds kampioen
sigarenroker is. Maar weinigen kunnen
zich herinneren Churchill ooit met een
sigaret, evenmin als met een pijp te heb
ben gezien.
Er zijn nog vele vragen, die moeten wor
den opgelost voor er van een definitieve
conclusie sprake kan zijn. In de eerste
plaats is er nog slechts sprake van de vraag
of er een verband tussen roken en long
kanker is aan te wijzen en gaat men nog
niet zo ver om roken als oorzaak van de
ziekte te beschouwen. Nog nagegaan moet
worden (als dat tenminste mogelijk is) of
alleen inhaleren gevaarlijk is, of filters
het gevaar kunnen bezweren en of in
derdaad pijproken en sigaren veiliger zijn
dan sigaretten. Kunnen absorberende ste
nen pijpen helpen? Ook wil men weten
hoe het met al of niet van tabak vervaar
digde snuif staat. Want in dit land wordt
nog wel snuif gebruikt. In het Lagerhuis
mag niet worden gerookt, maar bij de
ingang van de zittingszaal hangt een grote
snuifdoos, om ieder van gemalen tabak te
voorzien, die zin heeft die in zijn neus
gaten te stoppen.
Ds. A. B. C. Hofland, Gereformeerd predi
kant te Haarlem-Noord, zal op 5 Maart als
geestelijk verzorger een emigrantenreis met
de Grote Beer" meemaken naar Canada.
Ds, Hofland zal daar tevens de gemeente
Sarnia (Ont) bezoeken, waar hij een beroep
gekregen heeft. Omstreeks Mei hoopt ds. Hof
land weer met de Grote Beer naar Holland
terug te keren.
Onder voorzitterschap van de heer Th.
Hölsken heeft de zwemclub „Haarlem" in
restaurant Brinkmann haar jaarvergadering
gehouden. In zijn openingswoord memoreer
de de voorzittter de succesvolle viering van
het 25-jarig bestaan der vereniging in 1953.
Het uitvoerig jaarverslag van de secretaris
gaf een beeld van de successen in het afge
lopen jaar geboekt en hierbij bleek dat het
aan activiteit niet heeft ontbroken.
Voor de beste vorderingen bij de training
gemaakt mocht Tineke Steensma voor één
jaar de Najade-beker uit handen van de
voorzitter in ontvangst nemen. Bij de jongens
was dat Bert Fabel, die één jaar met de
Comming man-beker" mag pronken.
Bij de bestuursverkiezing werd in de vaca
ture, ontstaan door het bedanken van de
heren C. Zeeman, secretaris, C. van Ellinck-
huyzen en J. Eosch door de vergadering ge
kozen F. van Kampen, mej. R. Brendel en D.
Forma, waarvan laatstgenoemde als secre
taris.
In Waalwijk is de 15.000ste Inwoner
geboren. Het is Jacqueline Jacoba Joanna,
dochter van de heer en mevrouw Valentijn
Mekenkamp.
69)
Het zaakje van de Chinees had iets van
Aladdin's grot: in de smalle etalage en
langs de muren stonden kisten met vers
fruit en groenten, torenhoog opgestapeld;
een bonte mengeling van waime kleuren.
„Ik hou van mensen", zei Gavin. „De
schouwburg is maar een miniatuur-we-
reldje en als je niets van de wereld daar
buiten weet. kun je nooit een goed acteur
of actrice worden. Kijk in dit winkeltje
maar eens goed rond, Rosemary! Chinezen
zijn altijd ware artisten heb je thuis
\oit zulke groente gezien?"
Tegen haar zin in moest ze met hem in
stemmen. Ze had tot nu toe nooit beseft
dat kolen, prei, wortelen en uien er mooi
uit konden zien; hier was alles schoon en
goed verzorgd, de hoge pyramides in de
kisten glommen en waren helder van
kleur. De kolen waren fel-lichtgroen, de
wortpliy^s warm-oranje. Het fruit leek op
een verzameling juwelen: goedkleurige
grapefruits, donker-oranje sinaasappels en
bleek-gele citroenen, blozende appels en
hard gele bananen, bruine cocosnoten met
lange baarden en enkele kleurrijke vruch
ten, die Rosemary niet thuis kon brengen.
„Aladdin's Grot", fluisterde Gavin, voor
dat hij de Chinese winkelier meedeelde
wat hij hebben wilde.
De paarse eierpruimen en de enorme
vuurrode Spaanse pepers gaven een exoti
sche tint aan het zaakje.
Rosemary vond 't vreemd, dat Gavin
haar gebroken hart wilde helen met brood
jes, limonade en vruchten.
Ontvankelijk voor schoonheid als ze was,
onderging ze de charme van 't winkeltje
evenzeer als Gavin.
Ze glimlachte zelfs, toen ze een tomaat
koos uit 't kistje, dat de winkelier haar
voorhield om le proeven.
„Erg zoet, sappig, voor warme dag".
De geur was bijna even heerlijk als de
smaak. Zonnewarmte en de rijkdom van de
vulkanische grond, waarin ze gegroeid was,
waren in de vrucht verenigd.
Ze leken wel op donkerrood geverfde
eieren, die in een groen dopje stonden.
„Verfde jou moeder vroeger met Pasen
ook eieren voor je?", vroeg ze plotseling
toen ze al een tijdje door de gestadig stij
gende vallei, langs het riviertje de Hape,
gelopen hadden.
„Dat doet ze nog steeds. Voor mijn
broers".
Gavin zei verder niets over zijn familie,
alhoewel Rosemary er erg nieuwsgierig
naar was. Ze wilde dat hij zou gaan ver
tellen over zijn vrouw, over ziin eigen le
ven. Hij leefde toch niet alleen in de
schouwburg en alleen voor het toneel?
Maar hij scheen er nooit over te willen
praten. Ze vroeg zich af, of hij misschien
ongelukkig was.
Nu ze hier in de vrije natuur liepen, ter
wijl de zon vrolijk scheen en ze steeds ho
ger op de groene heuvel kwamen, leek
haar de scène met Val steeds onwerkelij
ker toe. Bijna onbelangrijk zelfs. Ondanks
haar verlangen om in bed te gaan liggen
en zich af te zonderen, begon ze zelfs al
weer belangstelling te krijgen voor aller
lei dingen en voor de mensen. Val en Cor
nelia zouden zeker nog wel aan 't repete
ren zijn en Val zou waarschijnlijk een af
schuwelijk humeur hebben, cmdat Gavin
niet was komen opdagen. Ze barstte plot
seling in lachen uit. kon geen stap meer
doen en ging op een grote steen bij de
oever van de Hape zitten. Het was onmo
gelijk je adem te bewaren voor een klim
partij als jc zo moest lachen
Gavin keek haar vragend aan en
wachtte.
„Val zal Elseneur helemaal stukscheu-
renl", kon ze er tenslotte met moeite uit
brengen.
Gavin grinnikte..
„Hij niet hoor. We hebben die décors
trouwens nog twee weken nodig".
„Wat gaan we doen met al die décors?
Terugsturen naar Engeland?", vroeg ze,
toen ze weer een beetje op adem gekomen
was.
„Niks hoor! Val geeft ze aan een paar
amateur-gezelschappen; ze worden in
Poatake, van waar we weggaan, opge
haald.
Rosemary zweeg even. Ze moest goed in
zich opnemen wat hij had gezegd. Tenslot
te zei ze hatelijk:
„Weer zo'n prachtig gebaar van Her-
rick
„Luister nu eens goed, Rosemary", be
gon Gavin ernstig. Hij stond met een voet
op een rotsblok en leunde over haar heen.
Hij had niet over Val willen praten. Nu
nog niet althans. Niet voordat zij op het
plekje waren gekomen, waar ze zouden
gaan uitrusten en eten. Daar zou ze mis
schien 't hele verhaal uit zichzelf verteld
hebben. Hij kon echter haar goedkope
sarcasme ten koste van Val niet verdragen.
„Wees niet kleinzielig, liefje. Probeer
Val als mens niet te kleineren, omdat je
geprobeerd hebt c-en god van hem te ma
ken en hij nu van zijn voetstuk is afge
vallen. Hij heeft je toch nooit gevraagd
een tempel voor hem te bouwen, is 't wel?
Hij is een man, en wel één met zeer be
hoorlijke opvattingen, vergeleken met een
heleboel andere acteurs. Zijn ideeën over
toneel zijn cprecht. Niemand wil trouwens
geld verliezen voor valse reclame".
Rosemary staarde naar de stoffige weg.
Ze voelde zich beschaamd. Zc had gepro
beerd te vergeten, hoe dwaas ze zich eigen
lijk had aangesteld, ze had getracht Val te
haten en daardoor was ze onrechtvaardig
en kleinzielig geweest. Gavin had 't bij 't
rechte eind. Ze had, of hij het wilde of
niet, een voetstuk voor Val gebouwd en
nu hij daarvan was afgestapt en haar pijn
had gedaan, wilde zij het doen voorkomen,
alsof 't zijn schuld was en niet de hare!
,,'t Spijt me", mompelde ze.
„Kom, meisje, laten we wat gaan doen.
Stil zitten en voor zich uit zitten staren
heeft nog nooit iemand geholpen".
Gavin hielp haar overeind en 't daarop
volgende uur wandelden ze aan één stuk
door zonder iets te zeggen.
Tenslotte zei hij zachtjes:
„Doe je ogen dicht en open ze niet, voor
dat ik 't zeg
Gehoorzaam sloot zij haar ogen.
Toen ze met de wandeling begonnen
waren, had ze zich geestelijk en lichame
lijk uitgeput gevoeld. Ze had gemeend dat
ze tot niets in staat zou zijn en ze had er
helemaal geen zin in gehad om de heuvel
op te klimmen.
Gavin had echter met zijn gezonde ver
stand Rosemary gedwongen mee te gaan
en zij was door zijn begrijpende houding
getroffen. Nu tintelde ze van opwinding
en was ze op een gezonde manier moe van
de fikse klimpartij.
't Was een warme dag en 't laatste deel
van de wandeling was lang niet gemak
kelijk geweest; een behoorlijke klimpartij
langs een ruw pad.
Nu ze echt moe was, voelde ze zich ge
lukkiger, lichter zelfs, alsof een ondrage
lijke last van haar schouders was wegge
nomen.
Ze voelde Gavin's hand op haar schou
der. Hij draaide haar in de richting van
waar zij gekomen waren. Zijn stem zei:
„Open je ogen!"
Ze deed wat hij zei als een gehoorzaam
kind, vol vertrouwen en met een beetje
verbazing. Maar toen ze het panorama zag,
dat zich voor haar uitstrekte, voelde ze een
grote blijdschap in zich opkomen.
Rechts en links van haar strekte de
„bush" zich hoog en wijd uit. een groen
oerwoud van boomtoppen en een wirwar
van bladeren, hier en daar onderbroken
door de bloemen van de wilde clematis.
Het dal was vrij steil en slingerend liep
het pad, waarlangs zij zo juist naar boven
waren geklommen, naar omlaag. Naast
jt weggetje stroomde 't riviertje, waarvan
't water als kristal glinsterde in de felle
zonneschijn.
En diep beneden hen, ver weg, weken
de twee met geboomte bedekte heuvels
uiteen om een stukje zee; dat een bleek
blauwe kleur had, als 't ware te omarmen.
Rond hen hing in de trillend warme
lucht de geur van aarde, groeiende plan
ten en bomen, de muskusachtige geur van
het bos; en zo nu en dan bracht een wind
vlaag de frisse geur van de zee met zich
mee.
Dit was het échte Nieuw Zeeland, een
oer-wèreld, die niet bedorven was door
een commerciële civilisatie.
(Wordt vervolgd)a j
