Duizenden Haarlemmers zagen
„Walvis" Spaarne openbreken
Agenda voor
Haarlem
Gemeentesecretaris van Bennebroek
haalt herinneringen op uit 1929
Tevreden.
Ontevreden
5
ïJs van 34cm. dikte niet
bestand tegen 900 P.K.
MATRASSEN - REPARATIE
Proefvoorstellingen van
Nederlandse stukken
Emigreren naar
Rhodesia mogelijk
Wegens smokkelarij via
ambassade 10 weken geëist
Electriciteitsbedrijven
houden sporttournooi
Het dispuut D'Ailly-
Fockema Andreae
Hoe komt N.O.-polder
aan tekort van 185.000?
Nieuwe onderzeeboot
jager gaat proefvaren
WASSERIJ DUYN
C. Bregman jubileert
Schilders richten zich
tot Haagse gemeenteraad
Engelse padvinders
wijzen communist uit
Kerkelijk Nieuws
MAANDAG 15 FEBRUARI 1954
DUIZENDEN HAARLEMMERS zijn er gisteren getuige van geweest hoe een
van Nederlands grootste ijsbrekers, de „Walvis", een groot gedeelte van het
Spaarne, van Spaarndam tot de Buitenrustbrug, in een paar uur tijd zonder al
te veel moeite heeft opengebroken. Honderden mensen waren na het lezen van
een bericht in onze editie van Zaterdag naar de oevers van het Spaarne ge
komen om het werk van deze machtige sleepboot met eigen ogen te aan
schouwen, maar onder de tallozen, die van de kant af toekeken mei welk
gemak de ijsbreker door het dikke ijs heensneed, bevonden zich ook vele wan
delaars, die toevallig in de buurt van het Spaarne gekomen waren en vooral
des morgens waren er ook vele mannen en vrouwen, jongens en meisjes, die op
weg naar de kerk waren en die eventjes bleven staan om de „Walvis" voorbij
te zien varen. Om precies half elf begon deze ijsbreker zijn tocht bij Spaarndam
en om ongeveer vier uur was de tocht naar de Buitenrustbrug vice versa vol
bracht. Zes uren waren de mannen van de „Walvis" aan het manoeuvreren
geweest en zes uren hadden de enorme motoren onafgebroken op volle toeren
gedraaid en zes uren lang ook volgden belangstellenden langs de' kant het
werk. Maar toen was het ijs van het Spaarne dan ook goéd gebroken. De
„Walvis" had definitief een einde aan deze, vooral voor de scheepvaart, zo
bijzonder kostbare, winter gemaakt.
Zó zagen de Haarlemmers de ijsbreker
Walvisuit de mist opdoemen. Het schip,
dat een opmerkelijk ronde voorsteven
heeft, had niet de minste moeite met het
varen door de dikke ijslaag.
Om half tien zou de ijsbreker bij de sluis
in Spaarndam arriveren, maar op dat uur
stonden de grote zilvermeeuwen nog met
hoge poten op het ijs en keken een beetje
dromerig de dichte nevel in. Van een ijs
breker was nog geen spoor te bekennen en
dat was ook niet het geval een half uur
later toen zich op het sluisje al een vrij
grote groep dorpelingen had verzameld.
De mannen vertelden elkaar sterke verha
len omtrent de kracht, het vermogen en
de afmetingen van de „Isbeer", die wel
eventjes een brede vaargeul door het
Spaarne zou trekken.
De meningen omtrent de grootte van
deze bekende ijsbreker liepen nogal uiteen,
maar over één ding waren de mannen het
wel eens: de ijsbreker zou als een mes
door de koek van het ijs heensnijden. „Het
is gewoonweg een breekijzer", sprak een
dikke man met een klein alpinotje op en
anderen honoreerden zijn grapje met een
instemmend gelach.
Om half elf was het dan eindelijk zo ver.
In de verte klonk het' geluid als van een
groot trommelcorps, de meeuwen vlogen
krijsend weg en de mensen aan de wal
zagen, dat het niet de „Ijsbeer", maar de
„Walvis" was, die de aanval op cn ijsmassa
zou gaan ondernémen.
Des morgens om tien uur was de „Wal
vis", die uit Amsterdam afkomstig is, uit
Buitenhuizen vertrokken en in Spaarndam
kwamen de heer J. Kalverla, opzichter van
de havendienst van Haarlem en de direc
teur van de Vereniging voor Algemene
Scheepvaartbelangen, de heer T. F. Bastet,
aan boord.
Deze vereniging, die gevormd wordt door
rijk, provincie en gemeente is opgericht in
1892 toen men na de bijzonder strenge
winter van '90 tot de ontdekking was ge
komen, dat er een organisatie moest ko
men, die bij strenge vorst kon ingrijpen
om vooral de binnenschepen uit hun dik
wijls benarde positie te bevrijden.
De vereniging, die bestuurd wordt door
particulieren, kreeg de beschikking over
de: in 1890 gebouwde IJsbreker I en IJs
breker II. Na de bijzonder strenge winter
van 1929 kwam in 1932 de „IJsbeer" erbij
en in 1946 werd het „troetel"-schip van
de vereniging de „Walvis" gebouwd, het
voorbeeld van Nederlands kunnen op het
gebied van de scheepsbouw, uitgerust met
een oneindig aantal technische snufjes.
Negenhonderd P.K.
En al diegenen, die gisteren aan boord
van de „Walvis" waren, wilden daarover
meepraten, de meester-machinist, de schip
per en ook en vooral de, terecht, trotse
directeur.
Toen het schip nog in de haven van
Spaarndam lag heeft de gezellig-dikke
machinist ons zijn domein getoond en ge
durende een kwartier heeft hij ons trach
ten uit te leggen, waar al die assen, moto
ren, kranen en wijzerplaten nu wel voor
dienden. Het oorverdovend lawaai belette
ons echter ook maar één woord van zijn uit
eenzetting te verstaan en de enige kennis,
die wij bij hem opdeden, was de verkla
ring, dat de bemanning nu al zes dagen en
nachten onafgebroken in de weer is ge
weest met het openbreken van vaarten,
vieren en kanalen. Toen stonden we echter
weer op het dek en we bemerkten toen, dat
de meester-machinist toch werkelijk nog
geluid kon voortbrengen.
In een gesprek met de heer Bastet werd
ons het een en ander echter aanmerkelijk
duidelijker.
De „Walvis" werd in 1946 door Neder-
ooooooooooooooocoooooooooor
Overal waar de „V/alvis" verscheen
stond het publiek rijen dik aan de kant
te kijken. Maar voor een bepaalde
groep mensen, was het werk van deze
ijsbreker méér dan een aantrekkelijk
schouwspel. De schippers, die al weken
lang op de dooi wachtten zagen hier
mede namelijk hun middel van bestaan
terugkeren en de meesten van hen ston
den dan ook lachend op hun schip en
staken prijzend de duim omhoog naar
de schipper van de Walvis.
Een groepje eenden in het Spaarne vond
kennelijk het werk van de Walvis" niet
zo geslaagd. Misschien voaren de dieren
aan het wandelen over het koude ijs
gewend geraakt. Hoe het ook zij, luid
protesterend waggelden de eenden voor
de ijsbreker uit en klauterden, toen de
schotsen begonnen te drijven, zo vlug
mogelijk de wal op....
ADVERTENTIE
MAANDAG 15 FEBRUARI
Begijnhofkapel: Hermann Zaiss Comité,
bijeenkomst, 8 uur. Gebouw Zang cn Vriend
schap: bijeenkomst van „De grotere wereld",
8 uur. Stadsschouwburg: „La Bohème", Ita
liaanse Opera, 8 uur. Lido: „Slaven der
hartstocht", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva:
„Het leven van Beethoven", 14 jaar, 8.15 uur.
Frans Hals: „Taxi 85 rijdt voor", 18 jaar, 7
cn 9.15 uur. Roxy: „Grens-incidcnt", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Luxor: „De gevolgen van een
misstap", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Gaslicht", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. City: „Be
schermt het ongeboren leven", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Palace: „Zolang jij bij mij bent",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Brinkmann: Vertoning
van kleurendia's uit Zwitserland, Oosten
rijk, Rivièra en Nederland, 8 uur.
DINSDAG 16 FEBRUARI
Stadsschouwburg: RotterdamsBallet
ensemble, Haarlemse Kunst Gemeenschap,
8.15 uur. Minerva-theater: Noordh. Ph. Or
kest, 8 uur. Lido: „Slaven der hartstocht",
18 jaar, 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Taxi 85 rijdt voor", 18 jaar, 2.30 en 8 uur.
P.oxy: „Grens-incident", 18 jaar, 2.30, 7 en
9.15 uur. Luxor: „De gevolgen van een mis
stap", 18 jaar. 2, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Gaslicht", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
City: „Beschermt het ongeboren leven", 18
jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Palace: „Zolang jij
bij mij bent", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
landse scheepsbouwers gemaakt en behoort
met zijn drie diesel-electromotoren, die te
zamen een vermogen hebben van negen
honderd paardekrachten tot een van de
grootste en sterkste ijsbrekers in ons land.
Het schip heeft een lengte van 30 meter,
is 7.60 meter breed en is voorzien van alle
mogelijke technische snufjes. Schipper Jan
Primé bijvoorbeeld, die met zijn boot als
het waren lezen en schrijven kan, bedient
zijn roer niet met het aloude stuurrad,
maar met een klein handletje; hij geeft zijn
bevelen van „volle kracht vooruit" en
„halve kracht achteruit" niet meer met de
bij vrijwel alle schepen aanwezige scheeps-
telegraaf, maar hij regelt zelf, van zijn brug
uit, de snelheid van het schip. In de machi
nekamer zorgt men alleen nog maar voor
de smering, de brandstofvoorziening en wat
dies meer zij.
Voorts kan het hokje op de brug in zijn
geheel enkele meters naar beneden zak
ken, zodat een groot aantal bruggen zonder
al te veel moeite „genomen" kunnen wor
den. Het schip is voorzien van enkele bij
zonder sterke zoeklichten, een groot aantal
reserve-onderdelen, ballast-tanken, enz.
Toch is er midden tussen al deze tech
nische wonderen nog plaats voor een ge
zellig en uitermate practisch verblijf voor
de bemanning en een complete woning
voor de schipper en zijn gezin.
Opschuiven en doorzakken
On ongeveer elf uur begon de „Walvis"
met op de brug de heer Kalverla van de
gemeentelijke havendienst, die de schipper
aanwijzingen gaf omtrent de te varen route
de strijd tegen de ijsmassa in het Spaarne.
Het systeem van het ijsbreken met dit
schip komt neer op het volgende: het schip
schuift met de stompe neus enkele meters
het ijs op, het ijs houdt nog enkele ogen
blikken stand, maar dan zakt de boot er
door. Direct duwen de negenhonderd pk's
het schip weer op het ijs en het karwei
begint weer opnieuw. Geen ogenblik heeft
deze enorme breker op zijn tocht door het
Spaarne gehaperd, hoewel het ijs een zeer
behooxdijke dikte had. Een van de leden
van de bemanning heeft het midden op
het Spaarne nagemeten. Met behulp van
een laddexdje stapte hij op een der schot
sen en de duimstok wees aan, dat het ij
een dikte variërend van 26 tot 34 centi
meter had. De dikste korst die de „Wal
vis" in zijn zevenjarig bestaan te verwerken
heeft gekx-egen.
Dit belette de ijsbreker echter niet con
stant door te varen tot groot vermaak van
de duizenden, die van de kant af het werk
volgden.
Na het Noorder Buiten Spaarne kwam de
industriehaven aan de beurt en alles ging
vlot tot de spoorbrug. Toen kwam er echter
een kink ixx, de kabel, tot begrijpelijke er
gernis van de heer J. H. W. Scholte, de
directeur van het haven- en maxkt wezen
die onderweg aan booi'd gekomen was.
Men had namelijk van te voren een sche
ma opgesteld, waarbij men rekende op de
opening van de spoorNug om precies half
één. De spoorwegen waren met dit plan
accooi'd gegaan, maar toen het schip een
maal luid toeterend om doorgang ver
zocht, bleek er niemand in het brugwach-
tershuisie aanwezig te zijn. Er verstreek
een half uur en toen werd de brug, nadat
er een agent op onderzoek was uitgegaan,
eindelijk geopend.
Neen, dan ging het bij de Koudenhorn
en de andere bruggen in de stad vlotter.
De heer Scholte had er voor gezox-gd, dat
twee van zijn mannen de bruggen open
den, het schip doox-lieten, de brug weer
dichtdraaiden en vervolgens op de fiets
stapten op weg naar de volgende brug.
■de „Walvis" en zijn bemanningsleden weer
nieuw werk wacht. Want hoewel deze ijs
breker reeds vele grote kanalen, zoals het
Amsterdam-Rijnkanaal, de Amstel, de
Oude Rijn, de Ringvaart en het IJ heeft
opengebroken, zijn er talrijke vaarten, die
nog „dicht" zitten en een belemmering
voor de binnen-scheepvaart vormen.
En wanneer al dat ijs opgeruimd is, dan
meert de „Walvis" weer in de haven van
Amsterdam, waar deze breker een geheel
andere rol zal gaan vervullen. In^ de tijd
dat er geen ijs is, gebruikt men deze ijs
breker namelijk als drijvende brandspxxit.
ADVERTENTIE
Bijvulling alleen met prima
JAVAKAPOK. In één dag retour.
Februari 10 korting op reparatie.
E. G. 3. v. d. WERFF en Zn.
Van Marumstraat 18 Werkplaats No. 5
Haarlem
Telefoon 18900
Het komende voorjaar, waarschijnlijk in
de maand Mei, zullen in Den Haag, Rotter
dam en Utrecht proefvoorstellingen worden
gegeven van nog onuitgevoerde theater
stukken, met een xiitgezochte bezetting van
amateurs, onder leiding van beroepsregis
seurs en met medewerking van dito décor-
ontwerpers. In Rotterdam wordt opgevoerd
„De jade Bodishadva" van mevrouw De
Jong-Keesing onder regie van Ton Lutz, in
Utrecht: „Voor wie zij zingt" van Maurits
Dekker onder regie van Ad. Hooykaas en
in Den Haag: „A la manière devan
Leonhax-d Huizinga onder regie van Jan
Retèl.
Dit is bekend gemaakt door een com
missie, waarin onder meer vex-tegenwoor-
digers van het ministerie van Ondex*wijs,
Kunsten en Wetenschappen en van de twee
landelijke ox-ganisaties voor het amateur
toneel zitting hebben. Deze Commissie tot
bevordei'ing van de Nederlandse toneel
schrijfkunst heeft tot taak zo mogelijk een
„Maand van het Nederlandse Stuk" in te
stellen. Haar werkzaamheden worden door
het ministex-ie financieel gesteund.
Leden zijn: mr. P. Cleveringa, Louise
Treves, Elisabeth Andersen, Maurits Dek
ker, Robert de Vries, A. T. Kamphoff en
Wim Vesseur. De uit te voeren toneelstuk
ken zijn geselecteex-d door Nel Bakker, Ton
Lutz en Emmy van Lokhorst.
De onderhandelingen tussen de Neder
landse emigratie-autoriteiten en de rege
ring van Rhodesia over de emigratie van
Nederlanders naar Rhodesia hebben tot
overeenstemming geleid. Hierdoor is de
mogelijkheid geschapen, dat ook Neder
landers naar Rhodesia emigreren. Deze mo
gelijkheid zal hoofdzakelijk gelden voor
geschoolde arbeiders vooral uit de bouw
en metaalnijverheid. Ook gehuwden en hun
gezinnen zxillen naar Rhodesia kunnen
emigreren, lot nu toe heeft een aantal Ne
derlandse spoorwegarbeiders in Rhodesia
werk gevonden. Deze arbeiders werden in
ons land evenwei aangeworwen door de
spoorwegen van Rhodesia.
Voor de economische strafkamer van de
rechtbank te Rotterdam stond de 61-jarige
koopman F. B. uit Allentown (Pennsyl
vania) terecht. Hem was ten laste gelegd
diat hij in strijd met het deviezenbesluit
1945 aan een voormalig employé van de
Amerikaanse ambassade in Den Haa.g, mej.
V. B. K. ongeveer 470 overhemden uit
Kopenhagen en een étui vishaken uit Fair-
sumd zouden hebben doen toekomen, deze
goederen aldus op verboden wijze invoe
rend. Ook zou hij te Amsterdam deze hem
den aan personeel van een warenh-uis te
koop hebben aangeboden.
De verdachte vroeg aanhouding van de
zaak tot zijn advocaat uit Amerika zou
zijn overgekomen. De officier verzette zich
tegen dit verzoek, dit niet in verdachte's
belang achtend. Er werd een gevangenis
straf van tien weken met aftrek geëist
maar de raadsman bepleitte ontslag van
rechtsvervolging en vrijspraak. Aan zijn
verzoek cm onmiddellijke invrijheidstel
ling werd voldaan.
De px-ovinciale electriciteitsbedrijven in
Nederland houden jaaxiijks een interprovin
ciale sportdag. Aan dit festijn, dat het voi-ige
jaar in Zwolle werd gehouden en waarvoor
dit jaar op 26 Juni het stadion „de Vliert"
in 's Hertogenbosch is gekozen wordt ook
door leden van het Provinciaal Electrici-
teitsbedrijf van Noordholland deelgenomen.
Als een van de minstens acht electriciteits
bedrijven, die hiervoor hebben ingeschreven,
zullen desportieve ambtenaren eikaars
krachten onder meer meten bij lawn- en
tafeltennis, voetbal, volleybal en verschil
lende athletieknummers.
De ernstige critiek, die de burgemeester
vain Amsterdam, mr. Arrx. J. ó'Ailly, heeft
geuit op de vakbeurzen van de Utrechtse
Jaarbeurs en het antwoord daarop van de
voorzitter van de Raad van Beheer van
de Jaarbeurs, mr. W. H. Fockema Andreae
betekende n.iet het einde van dit dispuut.
Gisteren antwoordde de heer Fockema An
dreae in het kort op nieuwe critiek van
mr. D'Ailly.
Deze had gewaagd van „pressie" en
„minder faire concuxn-entie" van het be
stuur van de Jaarbexxrs.
Een feit is, aldus de Amsterdamse bur
gemeester, dat de handel de zakenbeurzen
het liefst organiseert in Amsterdam.
Utrecht is klaarblijkelijk bevreesd, dat die
takken van handel voor haar verloren zul
len gaan. De Utrechtse Jaarbeui-s, aldus
nog steeds de burgemeester, heeft die
kringen nu aangeboden hun vakbeux-zen te
houden in de maanden tussen de beide
jaarbeurzen in, in de Utrechtse ruimten,
tegen zéér lage standhuren, mits zij ook
deelnemen aan de beide officiële beurzen.
„Is het niet sprekend, dat de Kamer van
Koophandel voor Amsterdam zich er reeds
op bezint, of zij wel moet voortgaan de
Utrechtse Jaarbeurs te subsidiëren en
daax-mee te helpen vakbeurzen aan Am
sterdam te enttreken?", aldus mr. D'Ailly.
Mr. W. H. Fockema Andreae verklaarde
geen r.ut te zien in het vexxler uitspinnen
van een discussie. Alleen had hij nog een
klein wederwoord, om geen misverstand
bij het publiek te laten wat betreft het
bedrag dat de Jaarbeurs ontvangt aan sub
sidies. Dit vormt nog geen half percent van
de jaarlijkse exploitatiekosten. De subsi
dies die de Jaax-beurs van Kamers van
Koophandel ontvangt zijn geen subsidies
doch eigenlijk een blijk van belangstelling,
dat als geldsbedrag geen gewicht in de
schaal legt bij een instituut, waar jaar
lijks millioenen omgaan.
Eerste Kamerleden vragen:
Volgens de begroting van het Zuiderzee-
fonds ligt het in de bedoeling de helft van
het geraamde nadelige saldo der begroting
van het openbaar lichaam De Noordoost
polder 185.000, aan dit lichaam uit te
keren. Het is verscheidene leden der Eerste
Kamer niet duidelijk, hoe het openbaar
lichaam aan zulk een groot nadelig saldo
is gekomen, te meer niet, daar de kosten
van de aanleg van electriciteit en watex--
leiding ten laste van het Zuiderzeefonds
komen. Uit welke fondsen is het gemeen
schapshuis, dat blijkbaar aan het openbaar
lichaam behoort, gesticht? Hoe worden de
waterschaps- en de dijklasten, die bij de
becijfering van het tekort in rekening zijn
gebx-acht, becijferd op het ogenblik, waarop
in de Noord-Oostpolder nog geen water
schap bestaat, zo vroegen deze leden voorts.
Andere leden zijn van mening dat de
samenstelling der bevolking in de Noord-
Oostpolder weinig in overeenstemming is
met de vastgestelde richtlijn, die princi
pieel hierop neerkomt, dat uiteindelijk de
Zuiderzeepolders een prestatie van het
gehele Nederlandse volk een beeld zou
den geven, dat in overeenstemming is met
dé bestaande verhoudingen op levensbe
schouwelijk terrein in het gehele land.
Deze leden betreurden het, dat dit niet in
die mate is geschied, als op grond van de
toezeggingen had mogen worden verwacht.
Voorts vestigden enkele leden er de aan
dacht op, dat de door de steeds verdere
inpoldering van het IJselmeer gedupeerde
vissers behoorlijk schadeloos gesteld die
nen te worden en dat maatregelen moeten
worden getroffen om de gemeenten met
een talrijke vissersbevolking in staat te
stellen zich aan de gewijzigde en nog ver
anderende omstandigheden aan te passen.
mmmm
Zaterdagmorgen keerden manschappen van het eerste detachement Suriname Com
pagnie in Nederland met het s.s. „Bonaire" van de K.N.S.M. terug. Na aankomst in
de haven van Amsterdam, „huistoe".
De ondex-zeebootjager „Holland", de eer
ste van de serie van twaalf die in Neder
land wordt gebouwd, zal volgende week
een proefvaart van enkele dagen maken.
De „Holland" behoort tot de provincie
serie van de A-klasse. De watervex-plaat-
sing is 2160 ton, de snelheid 32 zeemijlen
per uur.
De „Holland" is op 11 April van het
vorig jaar te water gelaten. Tot comman
dant is aangewezen kapitein-luitenant ter
zee D. J. van Doorninck.
ADVERTENTIE
VMSTEKD.VMSKV\ART20 TEL-11053
EEN 100-JARIGE ERVARING
Terug
En steeds bleef de „Walvis" vergezeld
van de duizenden Haarlemmers, die elkaar
wezen op het gemak waarmee de ijsbreker
„opschoof" en „doorzakte". Tientallen
amateur-fotografen kiekten het schip en
de drijvende ijsschoten en iedereen had
plezier toen het schip keurig de door bosjes
stro afgezette ijsbaan volgde.
De „Walvis" trok zich van dit alles ech
ter niets aan, maar voer rustig door, draai
de bij de Buitenrustbrug om cn keerde te
vreden dreunend terug: langs de bruggen,
de spoorbrug, de industrieën aan het Noor
der Buiten Spaarne terug naar Spaarndam,
terug naar Amsterdam, waar morgen voor
Maandag 1 Maart zal het feest zijn in
Bennebroek; dan is het vijfentwxnug jdm
geleden, dat 'de heer C. Bregman tot ge
meentesecretaris wex^d benoemd. De aan
slaande jubilaris gaf er aanvankelijk de
voorkeur aan, de dag van zijn zilveren
jubileum ongemerkt te laten passeren, om
dat hij 1 September 1955, tegelijk met de
bux-gemeester van Bennebroek, mx\ K. J. G.
baron van Hardenbroek van Bergambacht,
wegens het bereiken van de pensioenge
rechtigde leeftijd zijn functie zal moeten
neerleggen. Deze datum ziet de heer Breg
man met een zekere weemoed naderen,
want zijn werk is hem bijzonder lief ge-
wox-den.
De heer Bx-egman heeft intensief aan het
openbare leven van Bennebroek deelge
nomen hij doet dit trouwens nog steeds
hetgeen uit zijn verschillende functies in
verenigingen en organisaties blijkt. Geen
wonder dat er dus van deze zijde een aan
drang op hem is uitgeoefend, zodat hij zijn
toestemming tot een huldiging in intieme
kring niet langer kon onthouden. Deze zal
dan Maandag 1 Maart worden gehouden in
café-restaurant „De Oude Geleerde Man"
aan de Rijksstraatweg te Bennebroek.
De stoomtram rookte
„Er is in vijfentwintig jaar in Benne
broek het een en ander veranderd," ver
telde de heer Bregman tijdens een gesprek.
„Waar nu het i-uime en mooie villapark
„Bijweg" is aangelegd, was vroeger een
grote buitenplaats in verval; het „Huis te
Bijweg" was reeds eerder afgebroken, zo
dat de Beukenlaan en de zijlanen naar de
Zwax'te weg de plaats hebben ingenomen
van gras- en weilaxxd. De oude stoomtram
i-ookte, klingelde en hotste nog onvervaard
door de statige Bennebroekerlaan, waar de
prachtige bomen nog niet door de fatale
iepenziekte waren weggevaagd. Ook „Het
Duin" verkeerde in ongerepte staat en was
een ideale vei-blijfplaats voor spelende kin
deren. Wij kenden een actieve IJsclub en
een Oranjevereniging, die de daarvoor aan
gewezen jaargetijden van gepaste festivi
teiten voorzagen. Alleen „Kunst Na Ar
beid" is er nu nog altijd. Ook bij het ge-
meentebestuxxr ging het gemoedelijker toe
dan thans, al is de onderlinge verhouding
nu eveneens uitstekend. De x-aad van zeven
leden kwam slechts sporadisch in vergade
ring bijeen, maar in December vex-zuimde
toch niemand, want dan wex-d niet alleen
de begroting vastgesteld, doch de bui'ge-
meester liet bovendien loten om het door
hem geschoten wild. Zonder dat er nu be
paald vals werd. gespeeld, wist de burge
meester het dan toch wel zo te regelen dat
ieder tevreden gesteld naar huis ging. De
begi-oting wex-d dan zo en passant wel even
ongewijzigd vastgesteld.."
De heer Bregman had enige interessante
vergelijkingen tussen 1929 en thans. Zo
werd in 1929 1000 uitgetrokken voor
armenzorg, van welk bedrag nog 1.45 kon
v/orden overgeschreven naar de post „On
derhoud van wegen". Voor 1954 is niet
minder dan 23.000 gei-aamd voor hulp
aan behoeftigen en het staat te bezien of
deze som toereikend zal zijn. In die dagen
kon ook nog worden volstaan met een be
drag van 7500 per jaar, waarmee dan de
salarissen van de burgemeester, de wet
houders, de secretaris en de secretarie-
ambtenaar betaald konden worden. Boven
dien waren hiex-bij dan nog de presentie
gelden van de raadsleden inbegx-epen. Nu
is alleen voor de ambtenaren reeds
17.500 uitgetrokken. De veldwachter
mocht voor 1675 een jaar lang sxirveil-
leren. In zijn vrije tijd verzamelde hij post
zegels; een lucratieve handel in zelfver
vaardigde zalf verschafte hem nog een
welkome bijverdienste. Welk een verschil
met het huidige politiecorps, compleet met
motor en zijspanwagen!
De toenmalige bi'andweer zou nu de
lachlust opwekken. Thans een geünifor
meerd corps, uitgerust met de moderixste
bestrijdingsmiddelen en blakend van ijver,
om elke brand te bestrijden.
Een gemeentewex-kman was met het on-
onderhoud van wegen en voetpaden belast,
doch bovendien moest hij er voor zorgen
dat het bewoonde gedeelte van Bennebroek
iedere Zaterdag voorbeeldig was aange
veegd. Nu heeft een aantal bekwame vak
lieden de handen meer dan vol met het
C. Bregman
aanleggen en betegelen van het zich ge
stadig uitbreidende wegennet.
Wanneer een gemeentesecretaris van
Bennebroek zich in zijn herinneringen ver
diept, kan dit moeilijk anders zonder hier
bij de ovex-leden ambachtsvrouwe, jkvr. H.
I.. Willink van Bennebroek te heidenken.
Deze laatste telg van haar geslacht wordt
door de heer Bregman een edele vrouw
genoemd, aan wie talrijke inwoners bij
zonder veel te danken hebben. Zoals be
kend heeft zij haar kapitale buitenplaats
nagelaten als tehuis voor bejaarden. Ook
de „Willink-school" te Bennebroek draagt
deze naam zeker niet voor niets.
Vei-der gaf de heer Bregman te kennen,
zijn gemeente te zien voorbestemd als een
rustige woonplaats, waarbij hij zich voor
de toekomst niet de minste zorgen maakte.
Hij beschouwt de annexatie-geruchten als
volkomen voorbarig, temeer omdat er met
Heemstede een voorbeeldige samenwerking
bestaat en deze nabuur allerminst blijken
heeft gegeven van expansie-zucht.
Tenslotte vertrouwde de heer Bregman
ons toe, dat hij reeds lang het voornemen
koestert de historie van Bennebroek nog
eens te boek te stellen. Een ongetwijfeld
loffelijk idee, waarvoor hij straks de tijd
zal kunnen vinden, die hem nu wegens zijn
veeleisende taak nog ontbreekt.
De voorzitter en secretaris van de be
roepsvereniging van beeldende kunstenaars
hebben zich tot de gemeenteraadsleden van
's-Gravenhage gewend met het verzoek
ten minste l'/s percent van de bouwsom
van door de gemeente of met gemeentesub
sidie te plaatsen' en daarvoor in aanmer
king komende nieuwe gebouwen te reser
veren voor de versiering daarvan. Zij
vraagt tevens een fonds te stichten, zo
nodig per suppletoire begroting, tot 't doen
van aankopen en het geven van opdrachten
aan beeldende kunstenaars.
Het doel van het verzoek is, de mogelijk
heid te scheppen, dat althans aan beelden
de kunstenaars met een inkomen van be
neden f 3000 en voor zover niet in een
steunregeling opgenomen, een tegemoet
koming wordet verstrekt ter compensatie
van de huurverhoging en de inmiddels ge
stegen prijzen van materialen en levens
onderhoud, waarbij het geval tot geval be
oordeeld kan worden hoe hoog de tege
moetkoming zal zijn.
BRISTOL (United Press). De Engelse
padvindersbeweging heeft bekend ge
maakt, dat de verkenner Paul Garland uit
de beweging moet treden of, zo hij niet
eigener beweging gaat, hieruit gezet zal
worden, daar hij „een voox-aanstaande
communistische functie bekleedt".
Hiermede heeft de Britse padvindersbe
weging haar officiële standpunt bepaald
tegenover de 19-jarige Garland, die door
de afdeling Bristol reeds eerder verzocht
was zijn lidmaatschap op te geven.
Garland is onlangs gekozen tot secretaris
van de afdeling West-Engeland van de liga
van jonge communisten.
Paul Garland heeft medegedeeld, dat hij
ervoor zal strijden om lid van de padvin-
dersbeweging te blijven.
Het socialistische lagerhuislid Anthony
Wedgewood Benn is Garland te hulp ge
komen door de leider van de Britse pad
vindersbeweging uit te dagen tot een debat
over de kwestie „of een padvinder com
munist kan zijn".
Het hoofdbestuur van de padvindersbe
weging heeft in haar verklaring gezegd,
dat de leden van de liga van jonge com
munisten verplicht zijn anti-godsdienstige
propaganda te voeren.
Dit was volgens de vexklaring in strijd
met de gelofte, die elke padvinder aflegt
en welke luidt: „Ik beloof op mijn ere
woord, dat ik mijn plicht tegenover God
zal doen.
Ncd. Herv. kerk
Beroepbaarstelling. De heren H. der
Nederlanden, cand. te Hillegom en D. Plan-
tinga, cand. te Rotterdam-N. stellen zich
bex-oepbaar.
Geref. kerken
Beroepen te Achlum G. Rikkers, cand. te
Hillegom.
Chr. Geref, kerken
Beroepen te Delft J. de Bruyne te Hil-
versum-C,
