I
Uitgaan in Haarlem
Film naar Shakespeare's „Julius Caesar"
Agenda voor
Haarlem
Het woord beeld geworden
Een Eeuw Geleden
Proces-Barkey wierp geen licht
op „Nederlands complot"
DAVITAMON
Vorst stimuleerde verkoop
van wintersportartikelen
Barkey's straf: loon
van de angst
Neem geregeld Uw
Toe is het ontstaan? i
VRIJDAG 26 MAART 1954
3
ffiffifflTttW-U m 11 M
Nieuwe daling der
eierprijzen
Volapük 75 jaar
Veiling van inventaris
van gasbedrijf
Een |[jj voor
gezondheid!
Omzetverloop in Januari
Dit woord:
HARTSTIKKE
Uit de Opregte Haarlemsche
Courant van 25 Maart 1854
Uitgaande van de regel, dat men geen
rechtszaak bespreekt, waarvan de behan
deling nog niet is geëindigd, schreven we
tot dusver niet over het proces tegen de
ADVERTENTIE
f hel
Meestal veidiaag^^ He, nieu.
meesi"' liptet eet nc'
minst wat U het BjCARpAN ovet-
we mooq^J'„naabezwaien (b v
wint snel al w de maag, op-
maagpij- dt_u_r„vheid. maagzuur)
lispingen, mi
Barkey, een in Indonesië geboren en ge
togen Nederlander, is dus tot een jaar ver
oordeeld. Dat is een naar veler begrip, en
ondanks de achtergrond van onveiligheid
en Noodwet, zware straf in dit non-poli
tieke proces voor een zielig man, niet zo
jong meer en niet zo gezond. Hij kan in
hoger beroep gaan, maar dat zal weinig
baten. Hij kan gratie vragen, en als dan
Nederlander V. Barkey, die op 25 Februari«dvies moet worden uitgebracht door de
voor het landgerecht in Djakarta terecht voorzitter van het landgerecht, die deze
stond wegens het in bezit hebben van 49 [echtszaak met zoveel begrip en geduld
patronen en die dezer dagen tot een ge- leidde, dan ligt hierin wellicht een kans
vangenisstraf van een jaar met aftrek van j voor Barkey.
preventief (ruim twee maanden) is veroor-
deeld. Tegenover de eis van drie jaar, is
men geneigd, dit een mild vonnis te noe-;
men. Wij kunnen ons overigens indenken,1
dat men buiten Indonesië de straf van een
jaar voor het simpel bezit van patronen
heel zwaar vindt. Men zal dit vonnis ech
ter moeten zien tegen de Indonesische ach
tergrond: niet zo heel ver van de hoofdstad
Djakarta leveren leger en politie nog steeds,
slag met benden. In West-Java geldt nog]
altijd de staat van oorlog en beleg (sob),|
en de noodwet, die o.m. het ongeoorloofd j
bezit van wapens en munitie strafbaar stelt,
kent de doodstraf, levenslang en twintig
jaar, als maxima voor bepaalde delicten.
Dat Barkey „maar" een jaar kreeg, dankt
hij aan zijn hoge leeftijd en het feit, dat hij
geen enkele kwade bedoeling had: hij stond i
met geen bende in contact, noch is iets
anders van deze aard gebleken.
Wie het proces heeft gevolgd, kan geen
andere indruk krijgen en de rechter
bleek van dezelfde mening dat hier een
deerniswekkende man terecht stond. In
zekere zin was deze rechtszaak hoe
vreemd dit klinkt dan ook een teleurstel
ling. Barkey is gearresteerd in de tijd, dat
enkele tientallen Nederlanders werden aan
gehouden, toen een deel van de Indonesi
sche pers sprak van een Nederlands com
plot om de Indonesische regering ten val te
brengen. En het leek dus, dat dit'eerste pro
ces wellicht licht zou verspreiden over dat
complot, waaromtrent het publiek nog al
tijd in het- duister tast.
De zaak-Barkey bleek echter met geen
complot uitstaande te hebben: een op zich
zelf staand geval, waarin de hoofdfiguur
feitelijk toevallig tegen de lamp bleek te
zijn gelopen. De politie was op zoek naar
de zoon en bij de huiszoeking in de woning
van de oude Barkey, die daarmee gepaard
ging, vond men, in een gereedschapskist,
in een kartonnen doos, de 49 kogels, en
toen was ook de vader er bij.
Het bleek, gelijk al gemeld, dat B. deze
patronen in zijn huis gevonden had. Zij
zouden hebben toebehoord aan een aantal
ex-leden van de Peladjar Tentara (studen-
tenleger), die enige tijd in B.'s huis hebben
gewoond.
De vraag, die het proces min of meer
beheerste, was, waarom B. van deze vondst
geen aangifte bij de politie had gedaan,
waardoor hij zich moeilijkheden zou heb
ben bespaard. Wèl had hij enige maanden
geleden de politie gewaarschuwd, dat de
ex-P.T.'ers in zijn huis schietoefeningen
hielden. De politie had dat toen ook onder
zocht, waarop de studenten verdwenen
waren. Waarom hij, toen hij de kogels vond,
niet opnieuw naar de politie is gegaan, was
de vraag, waarop de landrechter met
véél geduld en groot begrip, want de ver
dachte bleek moeilijk tot een goede formu
lering te kunnen komen een antwoord
zocht.
Vrees
De prijsdaling van eieren, welke einde
vorig jaar begon heeft zich tot nog toe
voortgezet als gevolg van het feit, dat de.
exportmogelijkheden zeer beperkt zijn.
Donderdag werd te Barneveld slechts
10,40 per 100 stuks eieren van 61 gram
betaald (kiloprijs 1,70), wat betekent,
dat de eierprijzen vergeleken met Novem
ber met ongeveer de helft zijn terugge
lopen.
Op 31 Maart zal het 75 jaar geleden zijn
dat de wereldtaal Volapük is uitgedacht.
Een Rooms-Katholiek geestelijke, Johann
Martin Schleijer, afkomstig uit het Baden-
se dorpje Oberlanda, is de vervaardiger
van deze wereldtaal. Het eerste congres
van Volapükisten werd in 1884 in Fried-
richshafen aan het Meer van Konstanz
gehouden. In 1887 werd tijdens een congres
te München een Volapük-academie opge
richt. In Nederland is dr. Arie de Jong,
oud-officier van gezondheid, de voorvech
ter van de Volapük. Hij heeft in 1931 een
herziene spraakkunst en een woordenboek
van deze wereldtaal uitgegeven.
Donderdagmiddag werd in Treslong de
inventaris geveild van het productiebedrijf
van het gasbedrijf. Er bestond grote be
langstelling voor deze veiling.. De totale
opbrengst bedraagt ongeveer 26.000.
Het bleek wel dat vrees de oorzaak was,
vrees om met de gevaarlijke vondst naar de
politie te gaan, vrees ook voor de ex-
P.T.'ers, die hun eigendom konden komen
opeisen en dan wellicht weinig gesticht
zouden zijn als zij bemerkten, dat B. op
nieuw naar de politie was gelopen. En die
laatste vrees is zeker niet ongegrond: de
ex-leden van de P.T. de gedemobili
seerde studenten, die in Semarang hun cen
trum hebben zijn „geen gemakkelijke
jongens".
ADVERTENTIE
het ideale vitamine-preparaat
&M 0RGAN0N-0SS
VRIJDAG 26 MAART
Concertgebouw: Noordh. Philharm. Orkest,
8 uur. Frans Halsmuseum: Kamermuziek
avond m.m.v. Louise Wijngaarden en Janny
van Wering, 8 uur. Hotel „De Leeuwerik":
Kleurenopnamen uit Zwitserland. Rivièra en
Nederland, 8 uur. Vroom Dreesmann:
Modeflitsen, 2.30—3.30 en 4—5 uur. Station
Haarlem: Rondleiding door de internationale
hotelplan expres, 1022 uur. Luxor: „Zij die
van de zonde leven", 18 jaar. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Vrouwen om Puccini", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. City: „De zoon van niemand",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Huwelijks
bureau", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido:
„Sluiers van Bagdad", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „De kuise bruidegom", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Roxy: „De schatten van Da-
karu", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva:
„Nacht zonder zonde", 14 jaar, 8.15 uur.
ZATERDAG 27 MAART
Stadsschouwburg: „De leeuwerik", Haagse
Comedie, 8 uur. Brinkmann: Elfde Open
Tafelronde,, Open Religieuse Gemeenschap.
4 en 8 uur. Luxor: „Zij die van de zonde
leven", 18 jaar, 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Vrouwen om Puccini", 14 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. City: „De zoon van nie
mand", 14 jaar, 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Huwelijksbureau", 18 jaar, 2. 4.15,
7 en 9.15 uur. Lido: „Sluiers van Bagdad",
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. „Parasieten der
wereldstad", 18 jaar, 23,30 uur. Frans Hals:
„De kuise bruidegom", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15
uur. Roxy: „De schatten van Dakaru", 14
jaar. 2.30. 7 en 9.15 ur. Minerva: „Circus
Bollinj", ade leeft.. 2.30 uur. „N»cht zonder
zonde", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Het Economisch Instituut voor de Mid
denstand heeft gegevens gepubliceerd over
het- omzetverloop in het midden- en klein
bedrijf gedurende Januari. In de voedings
middelenbranches werden omzetten be
haald, welke over het geheel genomen niet
belangrijk afweken van die in Januari van
1953.
Bij de branches in duurzame consumptie
goederen, met name in de détailhandel in
sportartikelen en in de handel in ijzerwa
ren en gereedschappen werd ten opzichte
van Januari 1953 een aanzienlijke toene
ming van de geldomzetten geconstateerd.
Deze omzetvermeerdering moet voor een
belangrijk deel worden toegeschreven aan
de grote verkoop van schaatsen en andere
wintersportartikelen. De in Januari val
lende vorstperiode heeft het omzetverloop
in deze branches dus gunstig beïnvloed.
In de détailhandel in glas, aardewerk,
porselein en huishoudelijke artikelen be
reikten de Januari-omzetten niet het peil
van die in 1953.
De omzet in genotmiddelen kon in Ja
nuari niet onverdeeld gunstig worden ge
noemd. Naast branches met hogere treft
men branches aan met lagere geldomzet
ten dan in Januari 1953.
De vorstperiode beïnvloedde ook de ver
koop van pantoffels en bontlaarsjes in
gunstige zin. In de détailhandel in schoei
sel werd een toeneming van de geldomzet
met 14 pet. geconstateerd. Ook in de boek-
handei en in de kantoorboekhandel gaven
de geldomzetten een stijging te zien van
respectievelijk 6 en 10 pet.
In de détailhandel in glas, aardewerk,
porselein en huishoudelijke artikelen werd
een omzetvermindering geboekt van 4 pet.
Bij de détailhandel in alcoholhoudende
en alcoholvrije dranken werd een omzet
stijging van 4 pet. en voor de détailhandel
in parfumerieën, cosmetische en toiletar
tikelen van 3 pet. geconstateerd.
Zowel in het chocolateriebedrijf als in
de détailhandel in tabaksfabrikaten waren I
de Januari-omzetten in 1954 lager dan die
in 1953, respectievelijk 5 en 3 pet.
Indien men de omzetten in Januari ver
gelijkt met die in December, dan blijkt in
vele branches een aanzienlijke omzetdaling
te zijn ingetreden.
Donderdagavond hielden leerlingen van de Academie voor dramatische kunst De-
Toneelschool'onder leiding van Erik Vos in de Vleeshal een generale repetitie van
„De brief van Don Juan" van Luisa Treves, welke geestige éénacter zij daar Zaterdag
avond opvoeren als onderdeel van het feestelijke programma „Tussen de regels" ter
gelegenheid van de Boekenweek 1054 (zie onder: Toneel en dans). Op de foto ziet
men alle medewerkenden. De voorstelling wordt op 3 April in Krasnapolsky te
Amsterdam herhaald in de jaarlijkse manifestatie van de Samenwerkende. Instituten
van Kunststuderenden en op 8 April voor het Nederlands Studenten
sanatorium te Laren.
ADVERTENTIE
GABARDINE MANTELS ƒ89.50
TONEEL EN DANS
Vrijdag 26 Maart, De Vleeshal, 20 uur:
Openingsavond van de iioekenweek 1954.
Albert Vogel draagt het door Aleida Schot
vertaalde verhaal „De Vlinder" van Tsje-
chov voor. Muzikale medewerking ver
lenen de pianiste Miep van Luin en de
fluitist Frans Vester
Zaterdag 27 Maart, Stadsschouwburg, 20 uur:
De Haagse Comedie vertoont „De Leeuwe
rik" van Jean Anouilh in de vertaling van
J. W. F. Werumeus Buning onder regie
van Cees Laseur, met Elisabeth Andersen
als Jeanne d' Arc. Verder: Jan Retèl, Luc
Lutz, Johan Valk, Gerard Hartkamp en
vele anderen.
Zaterdag 27 Maart, Vleeshal, 20 uur: Fees
telijk programma ter gelegenheid van de
Boekenweek onder de titel „Tussen de
regels". Medewerking verlenen: Georgette
Hagedoorn en Pierre Verdonck, Guus
Oster, Wouter Denijs en leerlingen van de
Toneelschool met „De brief van Don Juan".
Om 23 uur: optreden van Jan de Cler.
Zondag 28 Maart, Stadsschouwburg, 20 uur:
„Een dag aan zee" van N. C. Hunter in de
vertaling van Louis Saalborn door de
Haagse Comedie onder regie van de zelf
medespelende Cees Laseur, met verder:
Fie Carelsen, Enny Meunier, Ellv Ruim-
schotel, Theo Frenkel, Pim Dikkers en
anderen.
Woensdag 31 Maart, Stadsschouwburg, 20
uur: Optreden van Ballet Recital onder
leiding van Sonia Gaskell, dat onder meer
het „Ballet van de Lezer" (scenario Jan
Iiulsker, muziek Jurriaan Andriessen) ver
toont. Eerste solisten: Marianne Hilarides
en Jaap Flier, Des middags 14 uur: ma
tinee voor scholieren.
Vrijdag 2 April, Stadsschouwburg, 20 uur:
Vertoning ter gelegenheid van de Boe
kenweek en ten bate van de UNESCO van
een bloemlezing uit de programma's van
muziek, koorzang, toneel, voordracht,
dans en cabaret van het Interscholair
Jeugdtournooi 1954.
MUZIEK
Vrijdag 26 Maart, Frans Halsmuseum, 20 uur:
Kamei'muziekavond door de violiste Louise
Wijngaarden en de claveciniste Janny van
Wering. Het programma vermeldt werken
van Francoeur, Scarlatti, Gibbons, Swee-
linck, Handel, Bach en Sammartini.
Vrijdag 26 Maart, Concertgebouw, 20 uur:
Buitengewoon concert door het Noordhol
lands Philharmonisch Orkest onder leiding
van Toon Verhey, met medewerking van
de beroemde pianist Alexander Brai-
lowsky, die het eerste pianoconcert van
Chopin en het tweede van Rachmaninov
vertolkt-
Maandag 29 Maart, Grote. Markt, 15.30 uur:
Bespeling van het carillon van de oude St.
Bavo of Grote Kerk door de stadsbeiaar-
dier Arie Peters, die eveneens is te be
luisteren des Vrijdags van 11.3012.30 uur.
Dinsdag 30 Maart, Concertgebouw. 20 uur:
Negende D-concert door het Noordhollands
Philharmonisch Orkest onder leiding van
Toon Verhey. Programma: Suite in D-dur
van Bach, de Achtste Symphonie van
Schubert en het Tweede Pianoconcert van
Brahms. Solist is Stevan Bergmann.
Woensdag 31 Maart, Huize Hesmerg, 20 uur:
Uitwisselingsconcert door de cellist Henri
Honegger, met begeleiding van de gast-
vrouwe, Ans Bouter. Er worden werken
uitgevoerd van Bach, Couperin, Martinu
en anderen.
Woensdag 31 Maart, Frans Halsmuseum, 20
uur: Laatste van drie pianorecitals met
toelichting door Johan Patist voor de
Volksuniversiteit. Het programma is ge-
DE FILM JULIUS CAESARnaar
het. toneelstuk van Shakespeare,
hieclt de gelegenheid, een korte beschou
wing te wijden aan de essentiële ver
schillen tussen film en toneel. Het is een
proeve van vergelijking, die nuttig is om
misverstanden uit de weg te ruimen,
welke nog dagelijks van kracht zijn. Over
de vraag of Shakespeares spel niet veel
meer handelt om de nobele Brutus en
de constructie van zijn drama daardoor
werd verzwakt, spreek ik hier niet. De
film heeft de dramaturg van Stratford
on Avon vrij getrouw gevolgd en zich
niet aangemeten de twee delen waarin
het spel feitelijk uiteenvalt nauwer te
verbinden ofschoon haar dat geen
kwaad zou hebben gedaan. Ik wil hier
ook niet dieper ingaan op de tijdsbepa
ling van het stuk noch de door Shakes
peare geraadpleegde bronnen. Dat alles
staat maar in indirect verband tot de
vraag waar het hier om gaat: of de ver
filming van een toneelstuk mogelijk is en
met welke hoedanigheden men daarbij
te maken krijgt.
NIET zelden is de verfilming van een
toneelstuk een mislukking. De verkla
ring lijkt mij niet moeilijk wanneer men
er van uitgaat dat toneel en film twee
onderscheiden grootheden zijn die hoog
stens in schijn veel met elkaar gemeen
hebben. Men maakt vaak de vergissing te
menen dat de film niet meer is dan gefo-
Cassius (John Gielgud) en Brutus (James Mason)
Marcus Antonius (Marlon Brando)
tografeerd toneel. Alsof ergens in de zaal
een camera staat, die nauwlettend alles
wat op het toneel gebeurt opneemt. To
neelspelers zijn dan tegelijk filmspelers en
de toneelregisseur is de filmregisseur.
Maar zo is het niet. Filmen is niet toneel
fotograferen. De camera beweegt. Er zijn
beelden van dichtbij en van ver. Van bo
ven en van onderen af genomen. En die
beelden in hun opeenvolging, snel of
langzaam al naar het verloop der gebeur
tenissen in een bepaald rhythme voort
vloeiend vormen de film. Alles is erin ge
richt op het zien. Dode dingen kunnen er
dezelfde betekenis in krijgen als levende.
De actie en het belang der figuren worden
bepaald door de filmmaker. Zoals hij het
belieft te zien zo zien wij het. En daaraan
aangepast is elk gebaar, iedex-e beweging,
iedere situatie. Al wat in het beeldvlak
verschijnt heeft ons als beeld iets te zeg
gen.
Het toneel heeft andfere wetten. Het
toneel is een vaste ruimte, onveranderlijk
voor wie er naar kijkt, waarin de gebeur
tenissen zich voltrekken. De figuren zijn
er op afgestemd, op hun gebaren, hun mi
miek. Afgestemd ook op hun afstand van
de zaal. Heel het dramatisch gebeuren
voltrekt zich door de figuren. De dode
dingen nemen nooit deel aan de handeling.
Omdat er een afstand is die het toneel van
de zaal scheidt en de emoties toch duide
lijk waarneembaar dienen te worden ge
maakt, worden de figuren iets aangezet.
De taal van het toneel is daarop bere
kend. In de tekst is deze lichte overdrij
ving aanwezig. Projecteert men de toneel
figuren op het platte vlak binnen het. vier
kant van het witte doek dam worden ze,
als ze niet van hun toneelhoedanigheid
worden bevrijd, al spoedig vertekend. Het
is of hun proporties te groot zijn, zozeer
afgesteld op die van het toneel dat ze het
bestaand verhaal zijn toneelstukken maak
te, zo werkt de film naar het bestaande
toneelstuk. De tekst zal dan eerf leidraad
zijn, een aanwijzing. Ze blijft gehand
haafd voor zover ze de primaire betekenis
van het beeld niet schaadt. Maar het beeld
overheerst.
Shakespeare nu schreef niet voor de
film maar voor het toneel. Men krijgt al
tijd op de film een andere Shakespeare
dan op het toneel. In het geval van Julius
Caesar zeker geen mindere, maar dan toch
een andere. Want de film Julius Caesar
is van Joseph E. Mankiewick. Shakespeare
leverde er de karakters voor. Hij gaf er,
kan men zeggen, ook de toon voor aan. En
hij schreef het scenario. Een scenario, dat
dankbaar materiaal voor de film oplevert,
zolang het op de wijze van de film wordt
verwerkt. Soms met gebruikmaking van
de letterlijke tekst, soms die couperend
waar het beeld genoeg zegt.
Ik moet mij gezien de lengte mijner in
leidende beschouwing, thans beperken tot
een vluchtige bespreking van de film en
stel dan vast, dat in „Julius Caesar'
Shakespeare's tekst zelden zwaarder weegt
dan het beeld dat heeft opgenomen met
krachtige autonome zeggingsmacht. Er zijn
inderdaad frappante scènes. De rede van
Marcus Antonius is een voorbeeld van
harmonie tussen woord- en beeldkunst,
de moordaanslag op Caesar met het „Ook
gij Brutus" hevig en ontroerend, de scènes
in het legerkamp van Brutus zeer sterk,
(met soms een burgerlijke tendenz). Een
van de scènes die mij het meest is bijge
bleven en die wel het beste demonstreert
wat ik bedoel is die waarin men Cassius
na de samenzwering heen ziet gaan. Hij
witte doek als het ware bedekken. Het
innerlijk komt er niet uit. Het is of ze
afgeplat worden. Soms ook geheel verte
kend, soms verschrikkelijk overdreven.
Een voorbeeld daarvan is de handelsrei
ziger uit „De dood van een handelsreizi
ger". De film kwam niet los van het to
neel. De handelsreiziger werd een psycho-
paath, geheel verschillend van de handels
reiziger op het toneel.
Het toneel kan niet bestaan zonder de
dialoog. De film wel; de film gebruikt de
dialoog, die altijd aan de zeggingsmacht
van het beeld ondergeschikt is. Dialoog en
beeld kunnen samengaan in volstrekte
harmonie. Het grote euvel der meeste
films is echter dat men te veel aan het
gesproken woord overlaat
wat het beeld moet doen.
De speelfilm is dan ook dik
wijls op haar sterkst als ze
het karakter draagt van de
documentaire, waarin het
beeld altijd nummer één is.
Van een toneelstuk een film maken be- meeslepende rol van
tekent dan ook: net zo veel van dat toneel
stuk gebruiken als nodig is om het dienst
baar te doen zijn aan de filmische ver
beelding. Eigenlijk komt het er op neer,
dat men of het toneelstuk in zijn geheel
van een vaste plaats in de zaal af opneemt
(gefotografeerd toneel, maar geen film)
of er het mes in zet, het louter beschouwt
als een gegeven. De karakters zijn vastge
steld, de handeling bepaald. Nu gaat het
er maar om met de middelen van de film
te bereiken wat het toneel met zijn mid-
delen doet. Zoals Shakespeare naar een
loopt op ons toe. De camera gaat achter
uit. Hij blijft in het beeldvlak alsof hij ons.
terugdeinzend achtervolgt. Zo dwingt hij
ons hem aan te horen. Zijn woorden krij
gen in deze filmversie een kracht, die ons
een duidelijk inzicht geeft in 's mans in
nerlijke drijfveren. Dat is film. En zo
treffen we meerdere van deze ecfite film-
kunstige staaltjes met zeker zwakkere
episodes, welke echter niet de indruk weg
nemen dat de film erin slaagt al wat naar
toneel zweemt aan zich ondergeschikt te
maken. De karakters krijgen de volle
maat. Mankiewicz heeft ze met inachtne
ming van Shakespeares bedoelingen zeer
wel benaderd, daarbij terzijde gestaan
door een uitstekende bezetting. De beste?
Naar mijn smaak Cassius in de uitgemeten
vertolking van John Gielgud. Zeer fraai
acteert ook James Mason als Brutus, een
filmspeler bij uitstek, deze James Mason,
met een feilloze intuïtie voor de eisen van
de camera. Werkelijk een openbaring vind
ik Marlon Brando in een beheerste en
Marcus Antonius.
Louis Calhern speelt Caesar, minder he
roïsch, minder veldheer dan gewenst, een
zwak en week man, een ijdeltuit. De vrou
wenfiguren imponeren niet. In alle op
zichten onovertroffen kan men deze „Ju
lius Caesar" dan ook niet noemen, maar,
in alle oprechtheid: ik zal de film zeker
een tweede keer gaan zien. Ze mag dan
al eens de grote dichterlijke visie niet
kunnen opbrengen, ze bevat zoveel mooie
en indrukwekkende episodes, dat ze Man
kiewicz noch Shakespeare oneer aandoet.
P. W, FRANSE
Eigenlijk kan het woord hartstikke al
leen gebruikt worden bij: dood. Het be
tekent dan: volkomen dood, morsdood.
Er is vermoedelijk in het Middelneder
lands een uitdrukking geweest: bi hart-
steke dood, door een steek in het hart
gedood. Daaruit is dan hartsteke of hart
stikke dood ontstaan. Met deze afstam
ming is in overeenstemming dat men de
zegswijze alleen gebruikt bij een plot
selinge, gewelddadige dood.
Langzamerhand heeft echter hartstikke
zich van het woord dood losgemaakt en
is het een zelfstandig bestaan gaan lei
den in de betekenis: volslagen, geh'eei,
erg. Men zegt: hij is hartstikke doof; het
yjs hartstikke vol; in 't hartstikke donker^
wijd aan: de fantasie. Uitgevoerd worden
composities van Haydn, Beethoven, Cho
pin en Schubert.
Donderdag 1 April, Concertgebouw, 20 uur:
Uitvoering van de Johannes Passion door
de Kennemer Oratoriumvereniging onder
leiding van Piet Halsema. Solisten: Rein-
hard van Randwijk, Annie Schoen, Bep
Misset van Andel, Kees Deenik en Henk
van Monsjou. Begeleiding: Zuid Hollands
Orkest en de organist Anton de Beer.
Vrijdag 2 April, Waalse kerk, 20 uur: We
derom een verzoekprogramma door de
organist Hendrik Lasschuit, die dit keer
werken vertolkt van Buxtehude, Martini,
Handel, Arne en Boëllmann.
DIVERSEN
Vrijdag 26 Maart, Stadsschouwburg, 20 uur:
Voor de vereniging Geloof én Wetenschap
spreekt de populair-wetenschappelijke
schrijver Anton Zischka over het onder
werp „Dc wereld blijft rijk".
Vrijdag 26 Maart, Dansschool Schroder, 20
uur: Optreden van de Engelse blues
zangeres en wasbord-bespeelster Beryl
Bryden met begeleiding van de Jig Rhythm
Club (Raamsingel).
Vrijdag 26 Maart, Sociëteit Kenaustraat, 20.15
uur: Voor Haerlems Studenten Gilclt en
andere spoorstudenten spreekt dr. B. Delf-
gauw over Franse existentiefilosofen
(Kenaustraat 8 g-h).
Zaterdag 27 Maart, Brinkmann, 16 uur: Be
gin van de elfde open tafelronde vari de
Open Religieuze Gemeenschap over de
vraag „Waar gaan wij heen?" Inleiders: dr.
P. J. Meertens, de arts A. G. Degenaar. ir.
J. van Wettum en ds. G. J. Waardenburg.
Verder: Zaterdag 20 uur cn Zondag 10,en
15 uur.
Zaterdag 27 Maart, Lido Theater, 23.30 uur:
Nachtvoorstelling van de film „Parasieten
der wereldstad" met Evelyn Kayes en
Charles Corvin. Zondag 11 uur: „De
pastoor van Kirchfeld" met de „Wiener
Sangerknaben".
Maandag 29 Maart, Stadsschouwburg, 20 uur:
De arbeiderstoneelvereniging „Herman
Heijermans" vertoont het blijspel „Tropen-
adel" van Henri van Wermeskerken.
Maandag 29 Maart. Frans Halsmuseum, 20
uur: Derde van drie voordrachten met
lichtbeelden voor de Volksuniversiteit
door de architect A. V. Hartogh. die dit
keer behandelt: „De kleur in huis bij de
kleding".
Maandag 29 Maart, Concertgebouw, 20 uur:
Voor de Nederlandse Reisvereniging wordt
de onder leiding van de heer J. Panman
vervaardigde film „Naar Italië, land van
zon en palmen" vertoond, opgenomen door
de cineast I. van Friesland.
Dinsdag 30 Maart, Brinkmann. 20 uur: Ter
gelegenheid van de Boekenweek lezen
dichters (Harriet Laurey. Ellen Warmond,
Remco Campert, Gaillaume van der Graft,
W. J. van der Molen en Nico- Verhoeven)
uit eigen werk. Inleiding door Ad den
Besten.
Dnsdag 30 Maart, De Leeuwerik, 20 uur:
Voor de Reclasseringsraad spreekt de
heer J. E. Verwoerd over „Reclassering
der jeugdige delinquenten uit de inrich
ting 'te Zutphen". Na de pauze vertoning
der film „Hallo, hallo, hier R.P. 10".
Dinsdag 30 Maart, Stadsschouwburg, 20 uur:
Uitvoering door de Centrale Johez Ver
eniging van de operette „De kuise Su
zan na" van Gilbert.
Wroensdag 31 Maart, gebouw Thcosofia, 20
uur: In de reeks lezingen van de plaatse
lijke afdeling van de Nationale Vrouwen
raad onder het motto „Van gemeente tot
Verenigde Naties" spreekt moj. mr. J. de
Vink (Nassauplein 8).
Donderdag 1 April, Brinkmann, 20 uur:
Onder voorzitterschap van de heer H. W.
M. van Run wordt ter gelegenheid van de
Boekenweek een „Forum" gehouden. Deel
nemers: mej. Cl. Vinkneburg en de heren
P. Coebergh, H. L. Prenen, B. Rijdes.en
Nico Verhoeven.
Vrijdag 2 April. Brinkmann. 20 uur: Voor
de vereniging Geloof en Wetenschap houdt
de heer Grant Colin Clark een lezing over
het onderwerp „Het probleem der wereld
bevolking".
TENTOONSTELLINGEN
Het Huis Van Looy: Herdenkingstentoon
stelling van werken van Frans Baljon.
Geopend tot en met 12 April van 1012.30
en van 13.30—15 uur.
't Huis met de Kogel: Tentoonstelling van
tekeningen van D. Lindeboom. Dagelijks
geopend van 10—18 uur, uitgezonderd
's Zondags. Tot 11 April.
Tevlers Musuem: Etsen, gravuren en teke
ningen van Jacques Callot (15921635).
Tot 31 Maart. Het museum is in de winter
maanden dagelijks geopend van 11-15 uur.
behalve op Maandag, benevens op de
eerste Zondag van elke maand van 13—17
uur.
Frans Halsmuseum: Groepsportretten van
Frans Hals in nieuwe formatie en perma
nente expositie van nieuwe aanwinsten.
Dagelijks geopend van 1015 uur, des
Zondags van 1315 uur.
Schotersingel 117 a: Palestina-diorama's
(Bijbelse voorstellingen). Dagelijks ge
opend van 1417 uur.
Woonhuis Van Looy: Het voormalig woon
huis van schilder-schrijver Jacobus van
Looy is te bezichtigen op Donderdagen
van 1012 en van 1417 uur, op Zon
dagen alleen van 1417 uur.
Kunsthandel Bier: Derde expositie van Azia
tische kunst, onder meer antieke graf
figuren. Op werkdagen geopend (Groot-
Heiligland).
Kunsthandel Leffelaar: Expositie van
Franse impressies van de Haarlemse schil
ders Poppe Damave, Frans Funke. Willem
Steyn en Frans Verpoorten. Geopend op
werkdagen, uitgezonderd Maandagmorgen.
's-GRAVENHAGE. In zijne Memorie
van Beantwoording aan de Tweede Kamer
heeft de Minister van Oorlog verklaard,
dat de verwikkelingen in het Oosten de
Regeering de overtuigng hebben gegeven,
dat er een staat van oorlog zoude kunnen
ontstaan en dat men daarop niet onbedagt
mogt blijven. De Regeering verlangt de
begrooting zoo lang mogelijk te houden
op het eindcijfers van 10.400.000.—. Doch
inmiddels is zij overtugd van de noodzake
lijkheid, eene verbetering der strijdkrach
ten tot stand te brengen. Om op éene ge
paste wijze in de behoefte te voorzien zal
de begrooting ongeveer 12. millióen
dienen te bedragen.
