Industriegassen trekken bruin
spoor over de bollenvelden
BRYLCREEM
Wereldnieuws
V
/Biro
Vrouw, die buurman neersloeg
thans opnieuw voor rechtbank
PANDA EN DE MEESTER-ALCHEMIST
keml$^
De radio geeft Zaterdag
Tzvee zieïkundigen rapporteren ten
gunste van haar verweer: noodweer
TocU ió liet zo
J
2
HARTEKREET VAN KENNEMER TUINDERS
Onderzoek naar oorzaken in volle gang; kwekers ongerust
'tSIL VER STOEPKE
Zes jaar geëist tegen daders
van bankoverval
de haarcrème die
het „glansrijk" wint
OMDAT Brylcreem smetteloze
haarverzorging waarborgt.
OMDAT Brylcreem waardevolle,
haarvoedende stoffen en zuivere,
natuurlijke oliën bevat.
OMDAT Brylcreem droog haar
weer vitaal maakt en de hoofd
huid verkwikt.
Inkomen per hoofd VI Vz
hoger dan vóór oorlog
Generaal-majoor
Bach herstellende
Jan van Zutphen pleitte
voor een oud-patiënt
llllllllllll III»"""-
Voor Moeder
Ook koptelefoons in
Amerikaans museum
Doodslag met een treefje
Horecafbedrijven
betreuren anti-Duitse
plakkaten
|V ZIJLSTR.56
Vüfde
wereldwonder
VRIJDAG 7 MEI 1954
Het tuindersprobleem in de IJmond is een oud en veelzijdig probleem. Het wentelt
om drie oorzaken: de industrialisatie, de woningbouw door die industrialisatie en de
wateronttrekking. En sinds een paar jaar om een vierde: de „vergassing" van het
gewas. Wie de zorgen heeft afgelezen van de gezichten der kwekers onder de smook
van de IJmond-industrieën, is telkens weer dezelfde vraag tegengekomen: „wat wordt
daar aan gedaan?" En deze vraag is het klemmendst voor de laatste dreiging, die
de tuinbouw letterlijk boven het hoofd hangt: de beschadiging der gewassen door de
rook, die uit de schoorstenen der fabrieken langs het Noordzeekanaal over de velden
drijft en zich bij vochtig, stil weer en Zuidwestenwind als een ziekte hecht aan bla
den en bloemen van de bloembollen. Lichtblauw is die rook en ze drijft op zulke
dagen tot ver achter Heemskerk, een spoor van bruingeschroeide akkers achter zich
latend, bruiner naarmate men dichter bij de bron komt.
Het ergst is het dirt jaar op 3 en 4 April
geweest: toen hebben schadelijke gassen
als fkiorwaterstof en zwaveMioxycte iin
luttele uren voor tienduizenden schade
aangericht op die bollenvelden rond Bever
wijk. Zowel op het zand van de du in p er -
celen als op de lager gelegen gronden wa
ren na die „gasaanval" de ..aristocraten", de
„albino's" en de „John Schepers" veran
derd in troosteloze plukjes tulp, waarvan
het armetierige gezicht voor die inkopers
voldoende was om liever geen orders te
plaatsen.
Tonnen per etmaal
Men heeft berekend, dat per etmaal 2500
kilo schadelijke gassen over de IJmond
wordt uitgestrooid. Als het flink waait,
drijft dat wel over, maar bij stil weer en
ongunstige wind zijn de gevolgen om rade
loos te worden voor de kweker, die een vol
jaar zijn zorgen aan de tuin heeft gegeven,
die pompen heeft moeten slaan, omdat zijn
akkers droog 9taan, die misschien al aan
zijn tweede tuin "bezig is, omdat de nieuwe
huizen hem van de eerste hebben verdre
ven.
Er zijn commissies benoemd en er is in
laboratoria gezocht naar de samenstelling
van het gas, er zijn dure meetinstrumenten
uitgezet in het district, er is gepraat en
gedreigd maar de Hoogovens, de PEN,
de Plaatwellerij en al die andere fabrieken
in Velsen móéten doorgaan met de produc
tie moeten verder gaan met het uitspu
wen van schadelijke gassen.
Schuldvraag
Steeds meer wint bij de kwakers rend
Beverwijk de overtuiging veld, dat het niet
het PEN en niet de Plaatwellerij zijn, die
de schade veroorzaken. De PEN-centnale
stookt tenslotte al andere olie en heeft haar
schoorstenen verlengd en bij Zuidwesten
wind kan de Plaatwellerij al heel weinig
kwaad d'oen. Elke tuinder, die ge er naar
vraagt, zal in de richting van de Hoog
ovens wijzen. Zolang het echter nog niet
zeker is, dat de K.N.H.S, de „schuldigen"
zijn, is het moeilijk om over schadevergoe
ding te gaan spreken.
Het bevreemdt de kwekers, dat de Hoog
ovens tot nog toe geen rook-analyse heb
ben gepubliceerd. (Wij komen daar in het
naschrift op terug.)
Naschrift van de redactie:
Inmiddels is gistermiddag op het moment
dat enige gedupeerde tuinders op eigen
initiatief een persconferentie belegden, een
commissie-vergadering gehouden onder
voorzitterschap van een ingenieur van het
T.N.O.
Daaruit bleek in de allereerste plaats, dat
de Hoogovendirectie de ernst van de situa
tie beseft en al het hare wil doen, om de
getroffen tuinders te helpen.
Men i>s zo vernamen wij het er
over eens, dat niet de schade en de daaruit
voortvloeiende schadevergoeding op de
voorgrond staan, maar de vaststelling der
oorzaken vain de gasschade, met de daaruit
ADVERTENTIE
voortvloeiende vraag, of en zo ja hoe ddt
alles verminderd of voorkomen kan wor
den. De zaak wordt in genen dele onder
schat, aldus onze informaties. Ten aanzien
van de rookanalyses, die niet gepubliceerd
zouden zijn, deelde men ons mede, dat deze
in alle gangbare handwerken over ver
branding zijn na te slaan.
De onderzoekingen gaan wel in de rich
ting van het fluorwaterstofzuur en de zwa-
velstofdioxyde hoewel men niet geheel
zeker is van de aanwezigheid dezer beide
stoffen; nog minder van de gevaarlijkheids-
graad voor verder afgelegen percelen.
De schuldvraag blijft dus een omstreden
punt, hoewel de Hoogovens zeker niet
blind zijn voor het feit, dat zij in deze aan
gelegenheid een belangrijke rol spelen.
Voorlopig is het echter beter te spreken
van „de industrieën" dan. van de Hoog
ovens alleen.
ADVERTENTIE
STEENS HICK t-m-U»GNETISCH STALEN ACHTERKAST
2 JAAR VERZEKERD TEGEN VERLIES EN DIEFSTAL
GROTE HOUTSTRAAT 49, TEL. 20049
De kleine zaak met de
grootste keuze
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu
ziek. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Voor de huisvrouw. 9.35 Waterstanden.
10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00
Voor de zieken. 11.45 12.00 Angelus. 12.03
Platen. (12.3012.33 Land- en tuinbouw-
mededelingen). 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Niews. 13 20 Amusementsmuziek. 13.50 Pla
ten. 14.00 Boekbespreking. 14.10 Platen. 14.20
Engelse les. 14.40 Vrouwenkoor. 15.00 Kro
niek van letteren en kunsten. 15.40 Fanfare
orkest. 16.00 Platen. 16.20 De vliegende Hol
lander, causerie. 16.30 De Schoonheid van het
Gregoriaans. 17.00 Voor de jeugd. 18.15 Jour
nalistiek weekoverzicht. 18.25 Instrumentaal
trio. 18.45 Buitenlands correspondenties. 19.00
Nieuws. 19.10 Voor de jeugd. 19.20 Parlemen
tair overzicht. 19.30 Platen. 20.25 De gewone
man. 20.30 Lichtbaken, causerie. 20.50 Platen.
21.00 Gevarieerd programma. 21.50 Actuali
teiten. 22.00 Een mens kan wat meemaken.
22.30 Wij luiden de Zondag in! Gebed. 23.00
Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto. 23.22
24.00 Les pêcheurs de perles, opera.
HILVERSUM H, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 3.18 Platen. 8.55
Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10
Platen. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, causerie.
10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de arbeiders
in de continubedrijven. 11.35 Clavecimbel-
voordracht. 12.00 Platen. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Orgel. 13.00 Nieuws.
13.20 Dansmuziek. 13.45 Sportpraatje. 14.00
Platen. 14.25 Fries programma. 14.50 Volks
dansen. 15.15 Van de wieg tot het graf. 15.30
Accordeonorkest. 16.00 Radio-Philharmonisch
orkest en solist. 17.00 Weekjournaal. 17.30
Platen. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Dansmuziek. 18.40 Regeringsuitzending: At
lantisch allerlei. Een en ander over de 14
landen van het Atlantisch Pact. 19.00 Ar
tistieke staalkaart. 19.30 Passepartout, cau
serie. 19.40 Het Boek Handelingen, causerie.
19.55 Deze week, causerie. 20.00 Nieuws. 20.05
Gevarieerd programma. 22.00 Socialistisch
commentaar. 22.15 Franse liedjes.'22.40 Onder
de pannen, hoorspel. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Verzoekprogramma.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio-almanak. 14.30
Orkest-concert. 15.00 Hohe Messe. 17.15 Re
portage. 17.35 Nieuws. 17.45 Engelse les. 18.00
Accordeonrecital. 18.30 Voor de soldaten.
19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45 Omroep-
Ommeganck. 21.15 Gevarieerde muziek. 22.00
Nieuws. 22.15 Verzoekprogramma. 23.00
Nieuws. 23.05 Dansmuziek. 23.3524.00
Platen.
BBC
17.0017.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 224. 49 en 42 m.). 22.00—22.30 Nieuws.
Spiegel van de week. Sportjournaal. (Op 224
en 75 m.).
De officier van justitie bij de Bredase
rechtbank heeft zes jaar gevangenisstraf
geëist tegen twee mannen, die op 16 Fe
bruari van dit jaar een overval hadden ge
pleegd op de boerenleenbank in Made. De
verdachten waren de 29-jarige L. V. uit
Leiden en de 55-jarige K. van der W. uit
Rotterdam. Zij hadden elkaar leren kennen
in de strafgevangenis te Leeuwarden.
Daar werd besloten, dat zij na hun invrij
heidstelling samen een kippenfarm zou
den oprichten. Toen zij hun vrijheid voor
waardelijk herkregen, besloten zij, teneinde
het benodigde geld bijeen te krijgen, een
overval te plegen. Hun keuze viel op de
bank te Made, die enkele keren door Van
der W. werd bezocht om polshoogte te ne
men. Op 16 Februari kwamen beide man
nen de bank binnen. De kassier, de 33-ja-
rige heer G. J. Segeren, werd met een
pistool bedreigd door V. Ook Van der W.
kwam met een pistool voor de dag. Toen
het tussen Van der W. en de kassier tot
een vechtpartij kwaim, haalde V. een gum
mistok voor de dag, waarmee hij de kas
sier te lijf wilde gaan. Ondanks de over
macht wist de heer Segeren de aanvailen
af te slaan. Hij veroverde zelfs de gummi
stok en begon er zelf klappen mee uit te
delen. Tom de vrouw van de kassier op
het lawaai afkwam, sloegen de overvallers
op de vlucht. Zij reden met een gehuurde
auto en wisten te ontkomen. Even buiten
Made echter reden zij in een sloot. Korte
tijd later werden zij door de rijkspolitie
gearresteerd. De pistolen, waarmee zij de
kassier hadden bedreigd bleken kinder
pistooltjes te zijn.
V. bleek reeds vier veroordelingen ach
ter de rug te hebben, waaronder een we
gens roofoverval te Giekerk. Van der W.
'was zes keer veroordeeld. Hun laatste von
nissen luidden zes jaar. Zij waren echter
voorwaardelijk in vrijheid gesteld.
De rechtbank bepaalde de uitspraak op
20 Mei.
ADVERTENTIE
MOEDERDAG
GEEF JE VROUW EEN TRAP Wringers v.a.
34,95 met garantie. Kop en schotels, Pannen,
Keukenuitrustingen. Strijkplanken enz. enz.
DE KLOMPENCENTRALE
Dr. Leydsstraat 10 Haarlem Tel. 11784
ADVERTENTIE
BRYLCREEM
Is geëmulgeerd...
geen overdadige
vettigheid
dus I
County Perfumery Co. Ltd., Stanmore, England - Imp. Jacq. Mot Jr., Amsterdam
Dr. M. W. HoltroP
De president van de Nederlandse Bank,
dr. M. W. Holtrop heeft Donderdag het
nieuwe kantoor van het agentschap van de
Nederlandse Bank aan het Mariënburgplein
te Nijmegen officieel geopend. Het oude
gebouw werd op 21 September 1944, kort
na de bevrijding van Nijmegen, door brand
deels verwoest, toen een Duitse granaat
een in de nabijheid staande munitiewagen
trof.
In zijn toespraak schetste dr. Holtrop de
deplorabele toestand van Nederland kort
na de bevrijding, maar ook het vele, dat in
tien jaar van wederopbouw is verricht.
Voorts zeide hij, dat het inkomen van ons
land in vergelijking tot voor de oorlog met
171/2 percent per hoofd is gestegen. De
werkloosheid baart geen overgrote zorgen.
Meer, aldus spreker, doordat industrie,
handel en landbouw een sterke vlucht
nemen. Het Nederlandse transport steeg
sinds 1939 zelfs met 100 percent.
Generaal-majoor Bach van de Neder
landse Luchtmacht, die twee weken geleden
bij eén auto-ongeluk in Engeland werd ge
wond, is herstellende. Hij zal waarschijnlijk
over een week naar huis kunnen terug
keren.
De 90-jarige „Ome" Jan van Zutphen
heeft als getuige a décharge voor een der
oud-patiënten van het sanatorium „Zonne
straal", die samen met een vriend in Am
sterdam iemand van zijn portefeuille had
beroofd, een vurig pleidooi gehouden voor
het Amsterdamse gerechtshof.
Terecht stonden twee Surinamers, van
wie de oudste de 29-jarige metaaldraaier
F. J. van der B. geruime tijd in het sana
torium verpleegd was. In Augustus, van het
vorig jaar was hij genezen ontslagen. Kor
te tijd later pleegde hij samen met zijn
medeverdachte, de 27-jarige zeeman E. E.
Chr. V., eveneens uit Suriname, de bero
ving.
„Wij hebben Van der B. in ons sanato
rium als een voorbeeldig mens leren ken
nen", aldus de heer Van Zutphen, „een
mens met zachte aanleg, een hulpvaardige
jongen, die door zijn medepatiënten bui
tengewoon gewaardeerd werd om zijn
goedheid. Dat deze jongeman tot misdaad
is vervallen, kan ik niettemin wel verkla
ren. Hii heeft hier in Nederland alles tegen
zich. Zijn eerste struikelblok is dat 'hij
kleurling is, zijn tweede dat hij oud-tbc-
patiënt is, een odium, dat onze patiënten
steeds met zich mee schijnen te blijven
dragen en dat voor de maatschappij dik
wijls een reden gebleken is te zijn hen niet
meer op te nemen. Deze jongen kon niet
meer aan de slag komen. Hij is een goed
moedig, ijverig, rechtschapen mens, maar
de drank heeft hem even tot een duivel ge
maakt. Straf zal hem niet verbeteren. Wij
hebben de gemeenschappelijke plicht hem
de hand te reiken".
De rechtbank had de beide verdachten
in eerste instantie ieder een jaar en 3
maanden gevangenisstraf opgelegd. De pro
cureur-generaal requireerde voor ieder een
jaar, waarvan voor Van der B. 8 maan
den en voor V. 5 maanden voorwaardelijk.
Op 20 Mei doet het hof uitspraak.
ADVERTENTIE
In het Stedel'jk Museum te Amsterdam
werd geruime tijd geleden een proef geno
men met rondleidingen die op de band of
op de plaat waren vastgelegd, en die de
door het museum wandelende bezoekers
via een koptelefoon, attendeerden op aller
lei bezienswaardigheden. Deze wijze van
voorlichting is nu overgenomen door het
Amerikaanse museum van Natuurlijke His
torie te New York, zo meldt „The New
York Herald Tribune". De bezoekers krij
gen daar een klein ontvangtoestel mee,
waarmee zij in iedere zaal een steeds wis
selende toelichting kunnen ontvangen. Ook
kan men, naar keuze, het toestel afstellen
op een tekst voor kinderen, voor ouderen
en één, gesproken in een buitenlandse taal.
Maar Amerika zou Amerika niet zijn, in
dien er geen speciale attractie aan verbon
den was. Men kan namelijk ook nog kiezen
uit twee soorten koptelefoons, al naar ge
lang van de kleding of haardracht. Zo
heeft men liet bekende telefonisten-model
voor gewone gelegenheden, en een in de
vorm van een lorgnette, voor dames die
haai- kapsel willen sparen.
De thans 38-jarige mevrouw E. J. van
H.S. uit Weesperkarspel, die volgens
haar eigen verklaringen op 3 Juli van het
vorig jaar 's morgens in de kleine keuken
van haar woning haar 63-jarige buurman
G. van der R. met een treefje van een drie-
pits petroleumstel doodsloeg, stond gister
middag weer terecht voor de Amsterdamse
rechtbank.
De officier van justitie had in December
bij de eerste behandeling van dit proces
wegens doodslag drie jaar tegen haar ge-
eist. De rechtbank hield de uitspraak ech
ter aan om in de woning een schouw te
verrichten. Dat geschiedde op 6 Januari.
Nadat hét college zich daar van de si
tuatie op de hoogte had gesteld, werd het
onderzoek opnieuw aangehouden. De recht
bank wenste een tweede psychiatrisch
rapport over de verdachte. Het eerste was
uitgebracht door de Amsterdamse zenuw
arts dr. W. F. Theunissen.
Gistermiddag werd het tweede rapport
besproken. De rapporteur was dr. A. H.
Fortanier van de psychiatrische kliniek te
Ooestgeest. Zijn conclusies stemden in grote
lijnen met die van dr. Theunissen overeen.
Dr. Fortanier zelf die als getuige was op
geroepen, zeide te geloven, dat het ver
haal van de vrouw geloofwaardig is. Vol
gens haar verklaring toonde de buurman
haar een aantal bankbiljetten als beloning
voor een onoirbaar voorstel, dat hij deed.
Toen zij hierop niet in wilde gaan zou hij
haar zijn aangevallen, waarop zij hem met
het treefje, dat ze net afgewassen had en
dat ze aan het afdogen was, tér verdedi
ging een harde slag op het hoofd zou heb
ben gegeven.
„Schemertoestand"
Volgens de psychiater is de persoonlijk
heidsstructuur van de vrouw zodanig, dat
zij het optreden van de man te ernstig heeft
geïnterpreteerd. „Zij schrok zó hevig, dat
ze in een schemertoestand geraakte en
zinloos doorsloeg, ook toen de man op de
grond was gevallen. Mogelijk heeft ze zich
toen een moment in geringe mate gereali
seerd, wat ze gedaan had, maar haatgevoe
lens tegen de man, die ze al zolang kende
en van wie ze zulk gedrag nimmerhad
verwacht, vermengd met een soort drang,
ontstaan uit angstige wanhoop, om alles
weg te werken, bracht haar er toe haar
slachtoffer op de ogenschijnlijk koelbloe
dige en weloverwogen wijze weg te slepen
naar het luik in de gang en hem daarin
te duwen", zo meende dr. Fortanier.
Onomstotelijke zekerheid is overigens niet
te verkrijgen, aldus dr. Fortanier. Gedacht
was nog aan de mogelijkheid om de vrouw
onder hypnose te brengen en haar dan
over het gebeurde op 3 Juli te ondervagen.
„Maar wij hebben niet het recht om dat
te proberen", zeide hij, „ook al zou zij zelf
daarin toestemmen. Men kan niet mét 100
percent zekerheid zeggen, dat dit geen na
delige invloed op haar zal hebben en bo
vendien hebben we ook dan geen zekerheid,
dat haar antwoorden juist zullen zijn, noch
of u ze als bewijs kunt gebruiken".
Drie jaar geëist
„Ik heb destijds bij mijn eis van 3 jaar
wegens doodslag al rekening gehouden met
noodweer, dat de vrouw aanvoert", zeide
34. Toen een uur verstreken was zonder
dat Panda en de alchemist waren komen
opdagen, ging de koning tot strenge maat
regelen over.-„Breng ze hierheen... dood
of levend!", beval hij zijn soldaten. „Ha,
ze zullen het betreuren, dat ze mijn zwaard
tot slappe was verwerkt hebben! Als zij
dit kwaad niet kunnen herstellen, zal hun
straf voorbeeldig zijn!" Dus begaf het le
ger zich in stormpas naar de hut, waar de
alchemist nog ijverig bezig was met een
brouwsel, waarmede hij het koninklijke
zwaard weer de vereiste hardheid hoopte
te kunnen geven. „Meneer de alchemist!",
riep Panda, door het raam kijkend„de
soldaten van de koning komen er aan!"
„Vrees niet, jonker Panda", antwoordde
de alchemist, „het brouwsel is juist gereed
gekomen; het zal het koninklijke zwaard
herstellen en ons redden van de konink
lijke-toorn!" Het volgend ogenblik werd
de deur ruw open geworpen en de sol
daten drongen binnen. Toen gebeurde er
een rampDe verstijfde Jolliepop, die
tegen de deur tvas gezet, viel om en sleepte
in zijn val een rek met flesjes en potjes
mee, die alle in het borrelende brouwsel
plonsten. De alchemist uitte een kreet van
wanhoop. „O ruw soldatenvolk!", jammer
de hij, „ge hebt het kostbare brouwsel be
dorven!!"
de officier in zijn requisitoir. „Ik heb re
kening gehouden met de roes, waarin zij
verkeerde. Maar ik blijf het merkwaardig
vinden, dat men op het lijk precies 2200
heeft aangetroffen en geen cent klein geld.
Al vreesde deze vrouw het ergste, wat haar
kon overkomen, in haar afweer is ze te
ver gegaan. Stel u voor, dat alle vrouwen,
die door mannen worden lastig gevallen
(en dat gebeurt helaas zo vaak) zo ver
gaan in haar afweer".
Hij pesisteerde daarop bij zijn eis van
drie jaar.
„Twee van de grootste deskundigen uit
ons land hebben haar geestesgesteldheid
onderzocht", aldus mr. R. Hermans, raads
man van verdachte, in zijn pleidooi. „Deze
zijn beiden tot de overtuiging gekomen,
dat van opzettelijke moord geen sprake is,
doch dat de vrouw voor zover ze zich
alles kan herinneren de waarheid
spreekt. Iedere Nederlandse vrouw moet
het recht hebben zich te verweren, wan
neer ze aangerand wordt. Wat ze in zo'n
situatie doet mag men toch niet op 'n goud
schaaltje gaan afwegen. De wet kent daar
voor toch juist het noodweer-exces". Hij
vroeg ontslag van rechtsvervolging.
De verdachte zelf is de vorige zomer na
een korte detentie ingevolge een beslissing
van de rechtbank in raadkamer op voor
lopige vrije voeten gesteld. Zij heeft zich
nadien steeds in vrijheid bevonden. De
rechtbank zal in deze zaak uitspraak doen
op 20 Mei.
In een te Deventer gehouden gecombi
neerde vergadering van de besturen der
afdelingen van de Nederlandse Bond van
Exploitanten van Hötel-Café-Restaurant-
houders, Slijters en aanverwante bedrijven
in de provincies Overijsel, Gelderland en
Utrecht werd algemeen de dezer dagen ge
constateerde verspreiding van aanplak
biljetten met anti-Duitse propaganda be
treurd. De mening werd uitgesproken, dat
deze biljettenactie aan het vreemdelingen
verkeer onnoemelijke schade heeft toege
bracht.
ADVERTENTIE
De grootste keuze Koelkasten
FrankrijkIndia. Op 14 Mei zulilen te New
Delhi besprekingen tussen Frankrijk en
Indiia beginnen over die toekomst van de
Franse bezittingen in Voor-Imdiië. Het
gaat om de factorijen van Pondticheriry,
Karikad, Mahé en Yanaon.
Niets te dol. De echtgenote van die im
Spandiau gevangen gehouden voormalige
Duitse admiraal Rader heeft tijdens een
feest van de vereniging van de Duitse
marine in Lippstadit een boot gedoopt
met de naam „Groot-admiraal Rader".
De jeugdige deelnemers aan het feest
waren gestoken in uniformen, welke
tamelijk veel overeenkomst vertoonden
met die van de vroegere „Hitier Ju-
ge nd". „Daar bij ons in dit opzicht
blijkbaar niets meer onmogelijk is, mo
gen we wel verwachten, diat binnenkort
nog meer echtgenoten van voormalige
nazi-grootheden tot inwijdingen zullen
wordien uitgenodigd", aldus het West-
Duitse blad der vakbonden.
Radio-dag. Radio Moskou meldt dat het
morgen in de Sovjet-Unie „radio-dag"
zal zijn op de 59e verjaardag van de uit
vinding van radio „door de eminente
Russische geleerde Alexander Popov".
In de uitzending werd gezegd dat Popov
op 7 Mei 1895 op een bijeenkomst van
de Russische vereniging voor natuur
kunde en chemie in Petersburg het
eerste radio-ontvangtoestel ter wereld,
dat hij had uitgevonden, heeft gedemon
streerd.
Huiszoekingen. De Franse politie is be
gonnen huiszoekingen te doen in de on
derwereld van Casablanca, het Ben
Msik-d'istrict, in een poging om een
einde te maken aan het anti-Franse
terrorisme. De politie zeide dat de huis
zoekingen waarschijnlijk verscheidene
dagen zullen duren. Meer dan 800 Ara
bieren zijn al aangehouden in afwach
ting van een diepgaande controle van
hun identiteitspapieren.
St. Laurens zeeweg. Het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden heeft de wetgeving,
betreffende die Amerikaanse dieeflnemimg
aan de aanleg van de internationale
zeeweg van de St. Laurens door Canada,
goedgekeurd. Reed's 20 jaar lang zijn
pogingen gedaan om de toestemming
voor deze samenwerking met Canada te
verkrijgen.
An«-herbewanening. Een tweede grote
Britse vakbond, die der arbeiders in de
machinebedrijven, heeft zich tegen een
West-Duitse herbewapening uitgespro
ken. De Engelse socialistische partiilei-
ciers hebben zich vóór West-Duitse her
bewapening uitgesproken.
„Huweliiken uit berekening". Op een bij
eenkomst van hoogst ontevreden amb
tenaren in Kopenhagen zijn zeven man
nen en zeven vrouwen „uit berekening"
een verloving aangegaan. Twaalf an
dere gegadigden staan op het punt dit
yoorbeeld te volgen. De dertien paar
tjes ziin van ntan binnenkort „en masse"
in het huwelijk te treden om vervolgens
verzoeken tot echtscheiding in te die
nen en dat alles om in een hogere
salarisklasse te komen.
Willem Barendsz. Het Noorse opperge-
rechtshof heeft het vonnis tegen Hans
Beckmanu die bij de walvisexpeditie
van de Willem Barendsz beeft gediend,
gehandhaafd. De Noorse wetten verbie
den een Noor dienst te riemen bii expe
dities, die niet reeds vóór de oorlog der
walvisvaart uitvoeren, zuliks ter be
scherming van de Noorse walvisvaart.
Beckmann moet 60.000 kronen boete en
schadevergoeding betalen.
Journalisten-conferentie. Volgens het voor
lichtingsbureau van de UNO in Genève
verslaan 1200 journalisten en helpers
de conferentie van Genève. Aan 701
kranten en ndeuwsbureaux, 104 radio
verslaggevers, 103 fotografen, 61 came
ramannen voor radio en televisie, als
mede aan 231 assistenten, technici en
anderen zijn perskaarten uitgereikt.
Valkenjacht. Een groep van zestig Franse
senatoren heeft een wetsontwerp inge
diend, dat valkenjacht, sedert meer dan
een eeuw in Frankrijk verboden, wil
toestaan aan houders van jachtacten.
„G"-gas. Ongeveer zeventig arbeiders in
het Amerikaanse legerarsenaal bij Den
ver hebben te lijden gehad van een
lichte besmetting met het dodelijke
zenuwgas, dat aangeduid wordt met de
letter „G". Bij vele patiënten hadden
zich zenuwstoornissen en een verwarde
gedachtengang geopenbaard, doch deze
verschijnselen waren van voorbijgaan
de aard.
óór we ons verlustigen in de aanblik
van het vijfde wereldwonder uit de
oudheid, t.w. de tempel van Diana te Ephe-
se, moeten we een kleine naamsverande
ring toepassen. Want Diana is een Oudita-
lische, dus Romeinse godin, die weliswaar
vereenzelvigd kan worden met de Klein-
Aziatische Artemis, maar dat wil nog niet
zeggen dat we de Romeinsè naam mogen
koppelen aan de Griekse Tempel te Ephese.
We spreken dus in het vervolg van de
tempel van Artemis te Ephese,
welk bouwwerk volgens de
sobere Griekse schrijver Pau-
sanias alles overtrof wat door
mensenhanden was gebouwd".
Een dergelijk oordeel wilde
wel iets zeggen in die dagen!
Wij, die zoveel eeuwen later V
léven en slechts beschikken
ovet wat relikwiën, brokstukken en scher
ven van dit roemruchte bouwwerk, wij
kunnen ons moeilijk een voorstelling ma
ken van de betekenis van deze tempel,
noch van de godin Artemis, aan wie dit
heiligdom gewijd was. Want wèl hebben
we hierboven in één zinnetje Artemis
voorgesteld als de godin die in Klein-Azië
werd vereerd, maar eigenlijk droeg deze
dame in Klein-Azië vele namen (evenals
later in Griekenland) en zij bezat ook ver
schillende eigenschappen al naar gelang
de landstreek en het tijdperk waarin zij
werd vereerd die de Grieken van de
vóór-Griekse bevolking hebben overgeno
men, terwijl voorts de functies van deze
godin in de loop der tijden aanzienlijk
werden uitgebreid. Artemis, die we ge
makshalve als de natuurgodin aanduiden
(geboorte, leven, dood, vruchtbaarheid,
jacht, enz.) is dus eigenlijk een samenvat
ting van vele verschillende godinnen uit1 (Nadruk verboden)
een lange reeks culturen die zich hebben
uitgestrekt over vele tijdperken.
Ware Artemis uitsluitend een godin van
de jacht geweest, zoals kortheidshalve in
vele boekjes wordt vermeld, dan zou voor
haar werkelijk geen heiligdom zijn opge
richt dat zijn weerga in de wereld niet
vond. Want de jacht was waarlijk niet het
belangrijkste in een tijd waarin de land
bouw reeds een overheersende plaats in
nam.
Nu we echter weten dat het
verleden van Artemis in de
verre oudheid van Voor-Azië
wortelt en dat haar werk
terrein zich over de belang
rijkste lotgevallen der men
sen uitstrekte is de grote
verering voor deze godin
begrijpelijk, evenals het feit
dat haar heiligdom in Klein-Azië stond.
Het behoeft ons dan tevens niet meer te
verbazen dat de voorwerpen die op de ere
dienst aan Artemis wijzen, zelfs ouder
zijn dan de Griekse beschaving.
Maar goed, in welk aanzien Artemis in
de oudheid ook heeft gestaan en welke
schitterende tempel haar ook was toege
wijd, het was voor de oudheidkundigen
die uitsluitend over wat schriftelijke over
leveringen beschikten, een hele toer uit
te maken waar in Ephese (ten Zuiden van
Smyrna) dit bouwwerk had gestaan. Want
de eeuwen hadden op deze plaats elk spoor
van pracht en praal en schittering volko
men uitgewist.
Tot systematische opgravingen, welke
zich uitstrekten over een periode van ruim
40 jaar de overblijfselen van maar liefst
5 Artemis-tempels aan het licht bracht!
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
