zietméérin
Agenda voor
Haarlem
Miezérus
Koningin en Prins bezochten
Leidse industrieën
HEROPEND I
Wilde staking bij de Britse
spoorwegen breidt zich uit
Financiële verhouding
rijk en gemeenten
Engels geleerde werd
uit ons land gezet
Generaal bepleit
insubordinatie
„Uraniumvoorraden goed
voor 2 eeuwen energie"
<:jBrieven aan
de redactie
ZATERDAG 22 MEI 1954
3
Vragen over onderwijs
en fictieve diensttijd
Kantoormachinehandel p. HARTOG
Straaljagerpiloten zagen
hoe groot de Veluwe is
Succes voor jeugdige violist
Jean Louis Stuurop
[r. M. H. Damme treedt
af als directeur
van Werkspoor
Spreekbeurt ging niet door
J
Libelle adopteert de drielingen
„Leger had politionele
actie niet moeten stoppen"
Zó boeiend is nu PANORAMA
Agitatie tegen gedwongen logeerpartijen3
Vakbonden en autoriteiten
willen niet wijken
Film van Marcel Pagnol
in Holland Festival
Op de tweede dag van het Koninklijke bezoek aan de Rijnstreek en het merengebied
heeft Koningin Juliana Leiden bezocht, waar de vorstelijke gasten grote belang
stelling toonden voor de lammerenmarkt.
Koningin Juliana hoeft gisteren in Lei
den een bezoek gebracht aan de speeltuin
„Ons Eiland" en aan de textielfabrieken
van de firma Parmentier. Daar nam zij
kennis van het ontwikkelingswerk, dat „De
Sleutelbloem" en de Mater Amabilisschool
verrichten voor de meisjes, die werkzaam
zijn in de Leidse industrie.
De arbeidende jeugd heeft weinig vrije
tijd voor een persoonlijkheidsontwikkelimg.
De ideale vorm om deze meisjes te berei
ken is het opvangen in de werktijd. Dank
zij de medewerking van de Leidse in
dustrieën en de steun van de huishoud
scholen is dit in Leiden gelukt. De Konin
gin stelde zich in de bedrijfscantine van
ddt werk op de hoogte. In de cantine wa
ren groepjes meisjes bezig met handenar
beid, koken, naaien en andere ontwikke
lende arbeid. De Koningin sprak met de
meisjes en liet zich inlichten over haar
werkzaaimh eden
Bij de Lakenhal is Koningin Juliana
daarna uit de Sleutelstad vertrokken met
het koninklijk jacht „Piet Hein", om in
Alphen een gedeelte van de Hollandia-
roeiwedstrijden bij te wonen.
Dekens voor de prinsessen
Prins Bernhard had tevoren een bezoek
gebracht aan de Leidse textielfabriek ge
broeders Van Wijk en Co. Dit bedrijf heeft
opdracht tot het melken van 96.000 leger-
dekens, waarvan er reedis 40.000 zijn afge
leverd. De directie bood voor de vier prin
sessen een speciaal voor deze gelegenheid
ontworpen wollen deken aan, waarin be
halve het stadswapen een gevleugeld paard
en de naam der prinsesjes zijn ingeweven.
De vier dekens ziin uitgevoerd in vier
kleuren en de Prins werd verzocht voor
elk der prinsessen een passende, kleur uit
te zoeken. Maar tot grote hilariteit ant-
Het Tweede Kamerlid de heer Roosjen
heeft aan de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen schriftelijke vra
gen gesteld over het feit, dat tal van ge
meentebesturen en schoolbesturen er niet
toe durven overgaan, bij de salarisbereke
ning van bezitters der onderwijsakte, die
naar het lager onderwijs zijn overgegaan,
de toegezegde fictieve diensttijd in aan
merking te nemen. Dit zou komen omdat
zij in onzekerheid verkeren met betrekking
tot de datum van inwerkingtreding der be
treffende regeling. Hij vraagt voorts de
minister te bevorderen, dat bedoelde on
zekerheid zo spoedig mogelijk wordt weg
genomen.
ADVERTENTIE
SchoterwegJ22 A- Haarlem - Teï. 12681
TEL- EN REKENMACHINES
ZATERDAG 22 MEI
Vishal: Voorjaarsmarkt, Ned. Jeugdge
meenschap, 1423 uur. Stadsschouwburg:
„St. Joan', Nederl. Comedie, 7.30 uur. Kleu
terschool, Lange Lakenstraat 18, Fancy-fair,
1523 uur. Frans Hals: „Verzwegen verle
den", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Waren
huis op stelten", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
„Dedee, de havenmeid", 18 jaar, 23.30 uur.
City: „Gekke touristen", alle leeft.,, 7 en 9.15
uur. Luxor: „BerlijnOost-zone!", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Roman
Holiday", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Roxy:
„Bandieten van Minnesota", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Palace: „Vergeef mij!", 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Minerva: „Carnaval in Texas",
alle leeft., 7 en 9.15 uur.
ZONDAG 23 MEI
Stadsschouwburg: „Het lagboek van een
deugniet", Nederl. Comedie, 8 uur. Cultura,
Jansstraat: Wijdingsmorgen van „Ned. Ver.
van Spir. „Harmonia", 10.30 uur. Frans
Hals: Kleurenfilm over Zuid-Afrika, alle
leeft., 11 uur. „Verzwegen verleden", 14 jaar,
2, 4.30. 7 en 9.15 uur. Lido: Oekraïnsch zang
en dantheater, alle leeft., 11 uur. „Waren
huis op stelten", alle leeft., 2, 4.15. 7 en 9.15
uur. City: „Gekke touristen", alle leeft.. 2.15,
4.30, 7 en 9.15 uur. Luxor: „BerlijnOost-
zóne!", 18 jaar, 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Roman Holiday", alle leeft.. 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Roxy: „Joe Brown als de pech
vogel", alle leeft., 2 en 4.15 uur. „Bandie
ten van Minnesota", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Vergeef mij!", 18 jaar, 2. 4.15, 7 en
9.15 uur. Minerva: „Carnaval in Texas", alle
leeft., 7 en 9.15 uur.
MAANDAG 24 MEI
Begijnhofkapel: Hermann Zaiss Comité,
Bijeenkomst, 8 uur. Zang en Vriendschap,
Jansstraat: Bijeenkomst van „De grotere
Wereld", 8 uur. Minervatheater: „In pyjama",
Toneelgezelschap Johan Kaart, 8.15 uur.
Hotel „De Leeuwerik", Kruisstraat: Vereni
ging Nederland-Canada; lezing van ir. Koe
ten, 8 uur. Frans Hals: „Verzwegen verleden",
14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Lido: „Waren
huis op stelten", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. City: „Gekke touristen", alle leeft.,
2.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „BerlijnOost-
zóne!", 18 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Roman Holiday", alle leeft., 2, 4.15. 7 en
9.15 uur. Palace: „Vergeef mij!", 18 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Amsterdam bij
nacht", 14 jaar, 2.30 en 8 uur.
woordide de Prins, dat hij het een aardig
idee voind, maar de keuze liever overliet
aan zijn dochters, omdat hij vreesde, in
haar ogen de verkeerde keus te zullen
doen.
Daarna volgde een bezoek aan de meel
fabriek vain de N.V. De Sleutels.
Na afloop van de rondgang volgde nog
een bespreking met Leidse industriëlen,
waarna de Prins per auto naar het paleis
Soestdijik vertrok.
ADVERTENTIE
5000000000000000000000000000
Dames- en Herenconfectie O
Maatkleding
ZIJL WEG 55 - HAARLEM TEL. 10815
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOGOOü
Oefening Loopeend
In de oefening „Loopeend" hebben ruim
150 vliegers van de Koninklijke Lucht
macht de afgelopen twee dagen met steun
van de „ondergrondse" getracht zich een
weg te banen over de Veluwe, die voor hen
door de vijand bezet gebied was. Meer dan
1000 mannen van de maréchaussée, van de
Nationale Reserve in Gelderland en rijks-
en gemeentepolitie stonden klaar hen in te
rekenen en vooral ook van hun uithou
dingsvermogen werd op deze grotendeels te
voet gemaakte tocht vaak het uiterste ge
vergd. Dat was hun dan ook wel aan te
zien, als zij na dikwijls meer dan 65 km
langs paden en karresporen te hebben af
gelegd, op een van de punten van de lijn
HarderwijkWageningen aankwamen en
daarmede weer „eigen terrein" hadden be
reikt, waar een douche, koffie en een maal
tijd voor hen klaar stonden. Maar niet
allen waren zo gelukkig het vijandelijke
cordon te doorbreken. Dan was een „krijgs
gevangenkamp" hun bestemming, waar zij
weliswaar niet voor 100 percent als vijand
werden behandeld, maar toch wel in de
verleiding werden gebracht in ruil voor
rust en koffie inlichtingen te verstrekken
aan de officieren van de inlichtingendienst
van de tegenpartij. Ongeveer 20 van hen
waren gelukkiger: zij slaagden er in de
punten te bereiken, waar een helicopter
van de Koninklijke Marine hen uit alle
moeilijkheden hielp. Met de tegenstander
op een afstand van enkele honderden me
ters was er minder dan een halve minuut
nodig om hen buiten bereik van hun bela
gers te brengen. Een grote rol in deze oefe
ning heeft de „ondergrondse" gespeeld. De
mannen van het Korps Luchtwachtdienst
hadden verspreid over de Veluwe 25 con
tactadressen ingericht, die samen vijf ont
snappingsroutes vormden en waar de vlie
gers een veilig onderdak en voedsel von
den.
De Veluwe, die de vliegers van straal
vliegtuigen gewend zijn in enkele minuten
onder zich te zien voorbijschieten, bleek
dan een uitgestrektheid te hebben, die alle
verwachtingen overtrof, vooral ook, omdat
werd gelopen over kleine binnenwegen en
bospaden, waardoor de af te leggen afstand
niet zelden werd verdubbeld.
De ministers van Financiën en van Bin
nenlandse Zaken hebben aan de TweeBe
Kamer medegedeeld dat de nieuwe rege
ling van de financiële verhouding tussen
rijk en gemeenten niet eerder dan I Januari
1958 zal kunnen ingaan. Zij stellen voor de
werkingsduur van de huidige regeling tot
dat tijdstip te verlengen.
De ministers verklaren dat het voorstel
van de commissie-Oud inzake een duur
zamer regeling tot dusver niet bij de rege
ring is ingediend. Zelfs is inmiddels vast
komen te staan, dat dit voorstel, in legen-
stelling met de verwachtingen, oqk in het
gunstigste geval nog geruime tijd op zich
zal laten wachten. Het is thans reeds zeker,
dat het niet mogelijk zal zijn de op het
voorstel te baseren wettelijke voorzienin
gen nog in 1955 of zelfs in 1956 in het
Staatsblad te doen opnemen, zodat, indien
1 Januari 1956 als ingangsdatum zou wor
den gehandhaafd, ten aanzien van deze
nieuwe regeling een zelfde situatie zal ont
staan als zich thans voordoet, namelijk dat
de beslissing omtrent de inhoud ervan pas
kortere of langere tijd na afloop van de
werkingsduur der voorafgaande regeling
bekend is.
Een dergelijke ontwikkeling willen de
ministers tot elke prijs vermijden. Zij zijn
van mening, dat er naar gestreefd moet
worden, dat zowel de departementen als
de gemeenten bij het opstellen der begro
tingen over een definitief vastgesteld com
plex van regelingen beschikken, waaraan
zij hun begrotingen in dit opzicht hebben
aan te passen. Is dit niet het geval, dan
loopt men, naast alle uit de huidige practijk
al te zeer bekende moeilijkheden, de kans,
dat ook bij het begin van de werking der
nieuwe regeling wederom een aantal ge
meentebegrotingen een tekort zullen ver
tonen, een omstandigheid, die het beoogde
systeem van zo objectief mogelijke ver
delingsmaatstaven voor het gemeentefonds
reeds in het begin in belangrijke mate zou
kunnen doorkruisen.
Een niet minder groot bezwaar tegen
een herhaling van een wetloos tijdperk, zo
als de financiële verhouding tussen het rijk
en de gemeenten thans reeds meer dan een
jaar kent, achten de ministers de omstan
digheid. dat daardoor zowel regering als
volksvertegenwoordiging in de dwang
positie kunnen worden gebracht snelle en
daardoor wellicht overhaaste beslissingen
te moeten nemen omtrent aangelegenheden
die zich daartoe allerminst lenen.
De 17-jarige Nederlandse violist Jean
Louis Stuurop, leerling van professor Oscar
Back, heeft de derde prijs, groot 1500, de
enige die werd toegekend, van het inter
nationale violistenconcours Arrigo Ferato
te Rome verworven.
In de te Amsterdam gehouden jaarver
gadering van aandeelhouders van Werk
spoor N.V. is medegedeeld dat ir. M. H.
Damme, die thans 73 jaar is. de wens te
kennen heeft gegeven als president-direc
teur af te treden. De voorzitter, mr. F. H.
Fentener van Vlissingen, memoreerde het
vele dat ir. Damme, die in 191? in dienst is
getreden, voor Werkspoor heeft gedaan in
een uiterst moeilijke tijd. In 1931 werd hij
tot directeur benoemd. Ir. Damme werd bij
acclamatie tot commissaris gekozen.
Over de fusie met Stork werd in deze
vergadering weinig nieuws meegedeeld. De
naam zal niet luiden N.V. Verenigde Ne
derlandse machinefabrieken, maar Ver-
nigde Machinefabrieken (V.M.F.)
De minister van Justitie, mr. L. A. Don
ker, heeft, mede namens de minister van
Buitenlandse Zaken, mr. J. Beyen en de
minister zonder portefeuille mr. J. M. A. H.
Luns. geantwoord op schriftelijke vragen
van het Tweede Kamerlid de heer Gortzak
inzake het verhinderen van het houden van
een lezing aan- en het over de grens ge
leiden van de Engelse geleerde dr. N.
O'Connor.
De minister antwoordt, dat dr. N. O'Con
nor, die de cuanmunistische beginselen is
toegedaan, was uitgenodigd om onder
auspiciën van het maandblad „Politiek en
Cultuur" een lezing te houden. Gezien de
gegevens, welke ter beschikking stonden
omtrent d'it geval, is de genoemde vreem
deling belet te spreken en is zijn terug
keer naar Engeland bevorderd, een en an
der uit overwegingen van openbare orde
en veiligneid.
De vraag of de ministers niet van me
ning zijn dat een dergelijke behandeling,
een buitenlandse geleerde aangedaan, niet
bevorderlijk is voor de naam van Neder
land in het buitenland en schadelijk voor
de internationale culturele betrekkingen,
wordt ontkennend beantwoord. Ook op de
vraag of de ministers bereid zijn, aan dr.
O'Connor hun leedwezen te betuigen over
de smaad, door deze behandeling hem aan
gedaan, luidt het antwoord ontkennend.
Op een desbetreffende laatste vraag,
antwoordt minister Donker, dat aan bui
tenlandse geleerden, die ons land komen
bezoeken tot het houden van een weten
schappelijke voordracht geen moeilijkhe
den in de weg worden gelegd, tenzij er bij
zondere omstandigheden aanwezig zijn, zo
als in het onderhavige geval.
ADVERTENTIE
Deurnedorp der drielingen
Lees in Libelle van 29 Mei de hartveroverende
reportage van Scheherazade over het unieke ge
val van het Brabantse dorp, dat vier drielingen
telt! Maar neem vooral kennis van de sensatio
nele aankondiging:
De na 1 Juni 1954 in ons land ter wereld komende drie-, vier
en vijflingen worden (op in het nummer van 29 Mei te noemen
voorwaarden) door LIBELLE geadopteerd! Geschenken voor
moeders, spaarbankboekjes voor de kinderen en nog een hele
reeks verrassingen meer! Zo biedt Libelle steeds wat nieuws.
Want U weet het toch:
EXTRAIedere week het leuke kinderblad
TOMBOLA of maandelijks een COMPLETE
ROMANBl/LA GE.
De commandant van de voormalige 7
December-divisie, de generaal-majoor b.d.
H. J. J. W. Dürst Britt, heeft op een pro
paganda bijeenkomst van de afdeling Am
sterdam van het Veteranen Legioen een
daverende ovatie geoogst, toen hij in een
redevoering uitriep:
„De eerste politionele actie in Indië
werd helaas stopgezet. Toen hadden we
alles nog kunnen bereiken. Als er ooit een
moment geweest is, dat het leger niet had
moeten gehoorzamen was het op de dag,
dat deze eerste actie moest worden ge
staakt".
Nadat het gejuich en het applaus in de
zaal van „De brakke grond" was verstor
ven, vervolgde de generaal, die als lid van
de raad van advies van het Legioen „voor
eigen verantwoording" zeide te spreken,
met de woorden:
„Het klinkt misschien oproerig en in
strijd met de krijgstucht, maar er staat
nog altijd in de voorschriften, dat militai
ren eigen initiatief moeten nemen, wan
neer zij menen, dat men in de hoogste
kringen niet goed is ingelicht. In die tijd
ADVERTENTIE
1
f rCi
f w t
(Van onze correspondent in Londen)
Na een periode van betrekkelijke arbeids-
rust wordt Groot-Brittannië thans door
een staking geplaagd. Het gaat om de Wes
telijke sector van de Britse genationali
seerde spoorwegen, welke de verbindingen
verzorgt tussen Londen en een gebied, om
vattende Wales, Devon en Cornwall.
Acties als deze zijn altijd gehuld in een
geheimzinnig waas, omdat het moeilijk is
vast te stellen of, en hoe. ongewenste poli
tieke invloeden zich in het conflict doen
gelden. Meestal eindigen stakingen als deze
op een even plotselinge manier als waarop
zij begonnen zijn, nadat zij zich eerst als
een olievlek uitbreiden, als gevolg van een
onder de arbeiders heersend solidariteits
gevoel.
In moderne omstandigheden is de arbeid,
Honderdvijftig vliegers van de Koninklijke Luchtmacht hebben de afgelopen twee
dagen moeten bewijzen, welke kansen zij maken op hun basis terug te keren als
zij in geval van oorlog boven vijandelijk gebied zouden worden neergeschoten. Zij
werden 's avonds in kleine groepjes op verscheidene punten ten Oostesi van de
Usel met vrachtauto's afgezet, met de opdracht, met behulp van de „ondergrondse
beweging", ditmaal bestaande uit leden van de luchtwachtdienst, naar een lijn
45 km. verderop te trekken naar het Westen. Zij waren alleen in het bezit van een
kompas, een kaart en één rijksdaalder en mochten niet „liften"Niet allen
slaagden er echter in aan de „vijand" te ontkomen. Hier zien we een gesnapte
vlieger tijdens een kruisverhoor door een vijandelijk officier.
zeker in grote bedrijven, zo georganiseerd,
dat stakingen uit de tijd lijken. Er moet
daarom heel wat gebeuren voordat ver
antwoordelijke vakbonden een conflict op
die spits drijven. Ook thans verzetten de
bonden zich tegen deze staking, maar hun
beroep op het personeel om weer aan het
werk te gaan heeft, nu de actie pas be
gonnen is, tot dusverre een averechtse uit
werking gehad. Dit schijnt nu eenmaal de
natuurlijke gang van zaken.
Ontladen van spanningen
Wilde stakingen, vooral in monster-
ondernemingen met een onpersoonlijk ka
rakter, zijn ook een middel om spanningen,
welke altijd wel aanwezig zijn, te ont
laden. Het is vaak de gewone man, die
ver verwijderd van de machtigen van de
bedrijfsleiding en de vakbondspotentaten
zich wil laten gelden. Dit vormt een
belangrijk element bij alle wilde stakingen,
waaronder Groot-Brittannië in de na-oor-
logse jaren heeft geleden. Hetgeen ook
weer niet betekent dat men er altijd maar
lichtvaardig op losstaakt. Zoiets kan men
zeker niet van de Britse spoormannen ver
wachten, die een sterk verantwoordelijk
heidsgevoel jegens het publiek bezitten, al
laat hun betaling nog altijd veel te wensen
over. Zij weten echter dat zij, wat hun
financiële verlangens aangaat op ieders
goede gezindheid kunnen rekenen, ook op
die van de regering.
„Weg van moeder de vrouw"
Het huidige conflict staat echter los van
elke looneis. Het gaat om de noodzaak dat
treinpersoneel, dat op lange afstanden
opereert, af en toe een nacht van huis weg
blijft. Het zijn uitsluitend de machinisten
en stokers, die uit protest tegen een uit
breiding van dit systeem in staking zijn
gegaan. De spoorwegen kunnen hun taak
niet doelmatig vervullen zonder dit stelsel,
dat in overleg met de bonden op de kleinst
mogelijke schaal wordt toegepast. Het be
tekent dat het locomotief-personeel ge
middeld eens in de tien dagen of twee we
ken één nacht moet doorbrengen in spe
ciale logementen van de spoorwegen. Aan
de inrichting daarvan zijn sinds de oorlog
grote sommen besteed. De nieuwste zijn
waarlijk model-tehuizen, waar men over
alle comfort beschikt. Desondanks hebben
de overnachtingen („weg van moeder de
vrouw") vanoaids een grief gevormd.
Voor een aantal hunner komt het systeem
er echter op neer dat ze gedurende elke
drie weken, gedurende één week, ten hoog
ste drie nachten elders moeten verblijven.
Een andere oplossing is echter niet moge
lijk, willen de zaken goed marcheren. Men
zou op de helft van het traject de trein-
ploeg moeten aflossen en haar huiswaarts
sturen, waarbij de uren, die het personeel
zou reizen als passagier, dienden te worden
doorbetaald. Nu is het zo, dat treinperso
neel naar het eindpunt doorrijdt, daar
overnacht, en de volgende dag gewoon
dienst doet op de terugreis.
De verzekering is gegeven, dat extra-
ploegen, welke door uitbreiding van het
logement-systeem overbodig worden, ander
werk zullen krijgen, zodat niemand door
de maatregel wordt getroffen. Bovendien
is vorig jaar al met de vakbonden over
eengekomen dat overnachtingen alleen
zullen geschieden op reizen over afstanden
van meer dan 120 kilometer.
Helemaal onbegrijpelijk is het niet dat
het locomotief-personeel vreest dat de uit
breiding van het gehate overnachtings
systeem zal leiden tot een terugkeer naar
de vooroorlogse toestand, toen het gezins
leven vaak ontwricht werd, omdat buitens
huis slapen schering en inslag was. Tijdens
de oorlog werd het afgeschaft, zodat ten
onrechte de indruk werd gewekt dat het
voor goed van de baan zou zijn. Daar het
aantal „logeerpartijen" thans tot een ab
soluut minimum is beperkt, acht men de
agitatie uitermate onredelijk.
Vandaar ook dat noch de autoriteiten,
noch de vakbonden bereid zijn aan de eisen
om een einde aan het systeem te maken,
tegemoet te komen. Integendeel, elk com
promis lijkt uitgesloten omdat de stakers
zondigen tegen een beginsel, zijnde de door
de spoorwegen en de bonden getroffen re
geling, waarbij het nieuwe overnachtings
schema na een nauwgezet onderzoek werd
goedgekeurd.
Het transport is door de staking in hoge
mate ontwricht. Het couranten-vervoer
geschiedt nu voor een aantal plaatsen per
vliegtuig. Verhuiswagens zijn nodig om de
postzakken naar hun bestemming te bren
gen. De melk-, vlees- en groentevoorzie
ning van Londen wordt ernstig belemmerd
Het vis-vervoer ondervindt grote vertra
ging. Trawlers moeten naar havens worden
gedirigeerd buiten het stakingsgebied. De
industrie wordt bedreigd met stagnatie van
de grondstoffenaanvoer.
Van Paddington Station in Londen, dat
het Westen bedient, vertrekken maar en
kele tientallen treinen in plaats van de
ongeveer 150, die dit station dagelijks ver
laten.
De staking heeft zich uitgebreid en om
vat thans bijna 2000 man. De vakbonden
hebben echter besprekingen voorgesteld
met de leiding van het genationaliseerde
transportbedrijf om de klachten, welke
aanleiding gaven tot de staking, te onder
zoeken. Er kan echter niet gepraat worden
als de stakers niet eerst aan het werk gaan.
ADVERTENTIE
N.V. MIJ. „HOLSTER". OVERVEEN
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut. oliestook
Tel. K 2500 - 15597 cn 19057
zat ik in West-Java, doch als ik bij Djokja
had kunnen komen, dan zou ik er naar toe
gegaan zijn. Ik zeg dit niet, omdat ik de
Indonesiërs hun onafhankelijkheid misgun,
maar ik ben van mening, dat het overdra
gen van de souvereiniteit een te snel ver
loop heeft gehad met alle nadelige gevolgen
van dien".
„Ons legioen wil duidelijk maken", aldus
generaal Dürst Britt, „dat met Nederlands-
Indië niet alles is verloren, doch dat er
nog overzeese rijksdelen zijn, die pas aan
het begin van hun ontwikkeling staan en
waar ook iets groots verricht kan worden".
Voor het departement Groningen van de
Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid
en Handel heeft dr. J. H. Bannier, directeur
van de Nederland je Organisatie voor Zui
ver Wetenschappelijk Onderzoek, een rede
gehouden over de economische gevolgen
van het kernphysisch onderzoek. Hij zeide,
dat de behoefte aan energie in de wereld in
het verleden een stijgende tendens vertoon
de, en dat in de komende jaren deze be
hoefte nog belangrijk zal toenemen. Wan
neer wij de gehele energieproductie putten
uit de delfstoffen dan zullen zich in het
begin van de volgende eeuw ernstige moei
lijkheden voordoen. Overscnakeling op
atoomenergie is noodzakelijk, zij het dat
zulks geleidelijk zal moeten geschieden, ge
zien de vele economische en sociale facto
ren die daarbij een rol spelen. Hij gaf en
kele schattingen over de groei van de be
volking. Op het ogenblik is de wereldbe
volking ongeveer twee en half milliard; in
2000 zal dit cijfer 3,5 tot 4 milliard bedra
gen en in 2500 ongeveer 6 milliard. Met
deze groei moet rekening worden gehouden
bij de bepaling van de energiebehoefte.
Dr. Bannier betoogde dat men moet trach
ten de geweldige hoeveelheden energie van
de zon productief te maken. Hieraan wordt
wel gewerkt, maar er is voorlopig nog geen
sprake van een verantwoorde toepassing.
De enige bron is dan de atoomenergie.
Over dit onderwerp sprak dr. Bannier in
het tweede gedeelte van zijn rede, uitgaan
de van een technische uiteenzetting over
het begrip atoom en de stof uranium. De
iin het uranium aanwezige energie is vol
doende voor twee eeuwen en het is mo
gelijk deze energie volkomen vrij te ma
ken. De grote vraag is wat deze msjwe
energiekproductie kost.
Di-, Bannier verklaarde aan de hand van
cijfers, die hem waren bekend gemaakt,
dat de energieprodxictie-aan-de-bron ge
lijk in prijs blijft. Engelse geleerden, bezig
met de voorbereidingen voor een kernreac
tor in Noord-Schotland hadden dit bere
kend. Weliswaar zijn de kapitaalskosten
hoger dan bij de traditionele energiepro
ductie, maar de bedrijfskosten zijn even
redig lager. Het is voor het eerst dat men
tot een dergelijke verrassende berekening
is gekomen. Tot dusver waren de kosten
hoger berekend, maar ook dain is overscha
keling zeker rendabel, temeer daar er al
lerlei belangrijke nieuwe stoffen ontstaan,
die als zij radioactief zijn voor wetenschap
en techniek een grote rol spelen.
De film „Manon des sources" van de
schrijver en regisseur Marcel Pagnol is aan
het Holland Festival toegevoegd. De pre
mière heeft plaats in het Alhambra-Thea-
ter te Amsterdam op Vrijdag 18 Juni. De
Nederlandse titel zal luiden: „Manon van
de bronnen".
(Verkort weergegeven)
Gas Het aantal kinderen dat 's avonds
gerust is gaan slapen, maar 's morgens door
gasverstikking niet meer wakker wordt, is
de laatste jaren ontstellend groot- Zo groot,
dat men zich afvraagt of dit maar domweg
moet blijven doorgaan en of hiertegen van
Overheidswege geen maatregelen getroffen
dienen te worden, door het gebruik van de
gevaarlijke gasslang te verbieden en een
metalen buisverbinding verplichtend te
stellen. Meestal toch blijkt de oorzaak
„slechts" een gescheurde gasslang, terwijl
men de wandkraan niet gesloten had.
Zolang een dergelijke maatregel nog niet
getroffen is, zou ik echter de ouders met de
meeste klem op het hart willen drukken:
Beschermt toch zelf het leven van uw huis
genoten. Sluit 's avonds ook de wandkraan
van uw gastoestel. Maak er een gewoonte
van dit gelijk te doen met het sluiten van
uw huisdeur.
En zou hier geen dankbare taak voor de
Radio liggen? Evenals er vroeger een zen
der s avonds omriep: „Vergeet niet uw
antenne te aarden", zou men, na de pers
berichten te 11 uur 's avonds, kunnen wor
den omgeroepen: „Vergeet niet de wand
kraan van uw gastoestel te sluiten." Het
groot aantal verstikkingsgevallen, waar
tegen iets kan en dus ook moet worden ge
daan, wettigt mijns inziens een dergelijke
maatregel alleszins, D. K.
