Onttrekking van grond aan
landbouw niet verontrustend
PANDA EN DE MEESTER-ZAKENMAN
Wereldnieuws
Studiecommissie rapporteert:
De radio geeft Zaterdag
Reserve-officieren
krijgen huiswerk
Besluit werd buiten
minister om genomen
Politiek delinquent liep
acht jaar vrij rond
*Eoclt ió l\et zo
VRIJDAG 11 JUNI 1954
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHS COURANT
2
In komende 15 jaar slechts 1 a V/z percent van
alle cultuurgrond
Maar zij némen het niet
Handel met de Sovjet-Unie
LIKDOORNS SSSuT
Uitwijzing van een Sloveen
Antwoord op vragen
van Eerste Kamerlid
Voor gezonde regelmaal
MIJNHARDT's LAXEERTABLETTEN
R.K. Middenstand ageert
tegen bisschoppelijk
mandement
Sleepboot „Oceaan" brengt
s.s. „Dioni" naar Rotterdam
Ambtenarenbond
royeerde C.P.N.-leden
Fransen verliezen twee
posten
Ontslagen bij secretariaat
van de UNO in geding
u
Wwtouwd.
ctimude,...!
i
i
m.
Woorden en
uitdruk
kingen
J
In de periode 19501965 zullen naar
schatting ongeveer 810.000 woningen moe
ten worden gebouwd, waarvan ongeveer
750.000 door de provincie worden verdeeld
en ongeveer 60.000 woningen als speciaal
contingent „bijzondere ontwikkeling" niet
door de provincies worden toegewezen.
Van deze 750.000 woningen zal ongeveer
45 percent van de te bouwen woningen in
de min of meer stedelijke gemeenten (met
meer dan 20.000 inwoners) worden ge
sticht, waarvan ongeveer 18 percent in de
steden boven de 200.000 inwoners.
Voor de uitbreiding van de bebouwing
met alles wat daarbij behoort, alsmede
voor aanleg van verkeerswegen, defensie
enzovoort zal uiteraard een beroep op de
aanwezige cultuurgrond en woeste gron
den moeten worden gedaan. Naar schatting
zal hiervoor in de genoemde periode jaar
lijks maximaal 3500 ha en minimaal 2800
ha nodig zijn.
Regionaal bezien zullen hiervan voor het
Noorden (Groningen, Friesland Drente)
nodig zijn ongeveer 9 percent van het jaar
lijks totaal, voor het Oosten ongeveer 19
percent, voor het Westen (exclusief Zee
land) ongeveer 43 percent, voor Zeeland
ongeveer 1.5 percent en voor het Zuiden
ongeveer 27,5 percent.
Tot deze conclusie is een studie-com
missie gekomen, bestaande uit vertegen
woordigers van het ministerie van Land
bouw, de centrale directie van de weder
opbouw en de volkshuisvesting en de rijks
dienst voor het nationale plan. Deze com
missie heeft zich intensief met het pro
bleem van de overgang van grond naar
niet-agrarische doeleinden beziggehouden.
Zij heeft haar bevindingen neergelegd in
een rapport, dat thans is verschenen.
Rekent men de totale hoeveelheid
cultuurgrond (inclusief bos) in 1950 op
ongeveer 2.740.000 ha, dan zou het
verlies aan cultuurgrond per jaar iets
meer dan 0,1 percent bedragen en in
de periode van 19501965 een kleine
2 percent. Van de totale oppervlakte
cultuurgrond (inclusief bos) en woeste
grond tezamen zal in de genoemde pe
riode van 15 jaar ongeveer 1 a 1,5 per
cent in beslag worden genomen. Lan
delijk gezien is de overgang van grond
naar niet-agrarische bestemmingen
dus niet zo verontrustend als dikwijls
wordt verondersteld. Dit houdt niet in,
dat er in ons land voldoende ruimte
zou zijn voor de snel groeiende bevol
king. De landbouw en de recreatiege
bieden, die grond moeten afstaan voor
stadsuitbreiding zullen dit slechts node
doen. Elk plekje cultuurgrond, elk
stuk recreatieterrein is hard nodig
voor onze dichte bevolking.
Ons volk zal zelfs voorzover het is
aangewezen op voeding van eigen bodem
een uitbreiding van cultuurgrond best
kunnen gebruiken. Om dus voor de voor
ziening in onze eigen behoeften niet ach
teruit te gaan, zijn ook de grote inpolde
ringen lang niet voldoende. Het zal daar
naast nodig zijn de productie der bestaan
de cultuurgronden belangrijk op te voeren
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu
ziek. 7.45 Morgengebed. 8.00 Nieuws en weer
berichten. 8.15 Platen. 9.00 Voor de vrouw.
9.40 Platen. 10.00 Voor de kinderen. 10.15
Platen. 10.55 Idem. 11.00 Voor de zieken.
11.45 Chansons. 12.00 Angelus. 12.03 Platen.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen, 12.33
Platen. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Katholiek nieuws. 13.20 Amusementsmu
ziek. 14.00 Boekbespreking. 14.10 Platen.
14.20 Engelse les. 14.40 Amateursprogramma.
15.15 Kroniek voor Letteren en Kunsten.
15.55 Promenade-orkest. 16.20 De Vliegende
Hollander, causerie. 16.30 De schoonheid van
het Gregoriaans. 17.00 Voor de jeugd. 18.00
De Van 6en Klaar Club. 18.15 Journalistiek
weekoverzicht. 18.25 Platen. 18.40 Regerings
uitzending: Atlantisch allerlei. 19.00 Nieuws.
19.10 Pianomuziek. 19.20 Parlementair over
zicht. 19.30 Platen. 20.25 De gewone man.
20.30 Lichtbaken, causerie. 20.50 Platen. 21.00
Metropole orkest en solist. 21.35 Actualitei
ten. 21.45 Musette orkest en soliste. 22.05
Fanfare orkest. 22.20 Platen. 22.30 Wij luiden
de Zondag in! 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in
Esperanto. 23.22 Franse muziek. 23.5024.00
Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55
Voor de vrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10 Platen.
10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Voor de arbeiders in de
continubedrijven. 1.35 Clavecimbelvoor-
dracht. 12.00 Platen. 12.30 Land- en tuin
bouwmededelingen. 12,33 Orgelspel. 13.00
Nieuws. 13.20 Lichte muziek. 13.45 Sport-
praatje. 14.00 Draaiorgel. 14.10 Filmprogram
ma. 14.40 Voorbeschouwing Holland Festival.
15.20 Van de wieg tot het graf. 15.35 Orgel
spel. 16.00 Kamerorkest en soliste. 17.00 Jour
naal. 17.30 Platen. 18.00 Nieuws en commen
taar. 18.20 Platen. 19.00 Artistieke staal
kaart, 19.30 Passepartout, causerie. 19.40 Het
Boek Handelingen, causerie. 19.55 Deze
week, causerie, 20.00 Nieuws. 20.05 Platen.
20.50 't Hangt aan de muur en 't tikt. 21.15
Accordeonorkest. 21.45 Socialistisch commen
taar. 22.00 Weense muziek. 22.30 Een Rubens
op drift, hoorspel. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
TELEVISIE (NTS, Gez. programma).
14.2816.30 Relais v. d. BBC: 1. Internat,
athletiekwedstrijden. 2. Parade v. d. Royal
Navy. 3. Horse Show. 20.5821.30 Relais v.
d BBC: Studioprogramma. 22.4023.00
Relais v. d. BBC: Tocht door Londen.
BRUSSEL, 324 M
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio-Almanak. 14.30
Vlaamse muziek. 15.15 Platen. 15.45 Accor-
deonmuziek. (16.00—16.15 Platen). 16.30 Pla
ten. 16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10
Platen. 17.20 Liturgische gezangen. 17.30
Orgelconcert. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Platen. 20.00 Gevarieerd pro
gramma. 21.00 Platen. 21.15 Gevarieerd
programma. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoek
programma. 23.00 Nieuws. 23.05-24.00 Platen
BBC
17.0017.15 Luister en spreek, Eng. les
v. beginnelingen. Lessen 99 en 100. Deel 4.
(Op 224 en 75 m.). 22.0022.30 Nieuws. Spie
gel van de week. Sportjournaal. (Op 224
door middel van ruilverkavelingen, betere
waterhuishouding en dergelijke.
Het blijft karig
Ook aantasting van onze recreatiegebie
den door de zich uitbreidende bebouwing
geeft grote bezwaren. In verhouding tot
het ons omringende buitenland is Neder
land met recreatieterreinen karig bedeeld
(per inwoner slechts ongeveer 250 vierk. m.
bos en 200 m. woeste - grondDaar komt
bij, dat deze terreinen vooral in het Westen
beperkt aanwezig zijn, waar juist het
grootste aantal woningen zal worden ge
bouwd, de bevolking het- sterkst zal toe
nemen en waar de grootste grondbehoefte
bestaat. De overgang van grond in het
Westen komt voor de gehele 15-jarige pe
riode neer op 3 a 4 percent van het daar in
1950 aanwezige areaal cultuurgrond.
In de woningbouw is naar het zich
laat aanzien nog de meeste besparing
van grond mogelijk. De commissie heeft
daarom enkele voorlopige richtlijnen voor
de bebouwingsdichtheid in verschillende
soorten gemeenten opgesteld. In een mas
sale toepassing van hoogbouw wat en
kelen tot oplossing van het ruimteprobleem
bepleiten ziet de commissie weinig heil.
Eerder zal er vooral aan gedacht moeten
worden die gronden te sparen, die voor de
huidige gebruiksvorm de meeste waarde
hebben. Het komt dus niet zozeer aan op
het hoeveel, hoe belangrijk dit ook kan
zijn, maar vooral ook op het waai". De
commissie dringt dan. ook in dit verband
sterk aan op het bodemkundig onderzoek
bij het ontwerpen van plannen.
De minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting komt door middel van subsi
die tegemoet in de kosten van bcdemkar-
tering. Het rapport wordt voorshands nog
slechts als een ontwerp ter discussie aan
geboden.
ue Arnhemse advocaat en reserve
majoor, mr. J. Waller, heeft bij het mili
taire ambtenarengerecht in Den Haag
vernietiging gevraagd van een maatregel
van de minister van Uorlog, waarbij hij,
als reserve-officier buiten werkelijke
dienst, verplicht wordt een schriftelijke
huiswerk-cursus te volgen. De bedoeling
van deze maatregel is de reserve-offi
cieren gedurende een half jaar door
schriftelijke lessen en vraagstukken ver
der te vormen, zodat zij voor korter tijd
dan normaal in werkelijke dienst opge
roepen zouden kunnen worden. Dit als
faciliteit tegenover het volgen van deze
cursus.
In kringen van reserve-officieren voelt
men verschillende bezwaren tegen dit
„huiswerk". Een week werkelijke dienst
is voor velen minder bezwaarlijk dan een
half jaar huiswerk in avonduren. Ook zou
er een onbillijkheid schuilen in het feit,
dat voor deze tijd en dit werk geen ver
goeding wordt toegekend, terwijl de tijd,
in werkelijke dienst doorgebracht, wel
vergoed wordt naar rang en naar duur.
Een ander bezwaar, zo deelde mr. Wal
ler mede, schuilt in „totalitaire" strek
king van deze maatregel.
In het jaarverslag over 1953 van het
instituut NederlandTJ.S.S.R. wordt mede
gedeeld dat voor het eerst na de oorlog
Nederland uit de Sovjet-Unie maanzaad,
lucifers, cellulose, ruwe katoen en perso
nenauto's heeft ingevoerd. Uitgevoerd
werden olie, cacaoboter, kaas en textiel.
De uitvoer van boter en haring is zeer
sterk gestegen.
Wanneer men aan de cijfers van de
zichtbare in- en export nog de onzichtba
re exporten, de vooruitbetalingen op de
lopende scheepsbouworders en de betalin
gen voor scheepsreparaties toevoegt, blijkt
dat het totale handelsverkeer met de Sov
jet-Unie in 1953 een bedrag vertegenwoor
digde van ongeveer 215 millioen gulden,
tegen circa 190 millioen gulden in 1938.
ADVERTENTIE
Weg met onhandige likdoornrtngen en gevaar
lijke scheermesjes. Een nieuw vloeibaar middel,
NOXACORN, neemt de pijn weg in 60seconden.
Eeltplekken en eksterogen verschrompelen
met wortel en al.
Bevat gezuiverde wonderolie, jodium en het
pijnstillende benzocaïne. Een flesje NOXA
CORN Antiseptisch Likdoornmiddel van 11.35
bespaart U veel ellende.
Gisteren is in Londen de traditionele jaarlijkse „Trooping the colour"-ceremonie
gehouden. Op de foto: Koningin Elizabeth, gevolgd door de hertogen van Edinburgh
(links) en van Gloucester, onderweg naar de Horse Guards Parade Grounds, waar
zij de vaandelparade afnam. (Telefoto).
Op vragen van het Eerste Kamerlid de
heer Ruys de Beerenbrouck (KVP)
betreffende de uitwijzing van Karl Pouch,
een uit Joegoslavië afkomstige, doofstom
me Sloveen, heeft de minister van Justitie
geantwoord dat deze beslissing door de be.
treffende autoriteiten niet buiten zijn voor
kennis om genomen had dienen te worden.
Hij heeft besloten de Sloveen, die tien jaar
van zijn jeugd in ons land doorbracht
en hier familieleden heeft, in afwachting
van een nadere beslissing weer in ons land
toe te laten.
Pouch, dde uit Joegoslavië was gevlucht,
waar hij door zijn gebrek, maar naar hij
zeide óók door zijn gebrek aan interesse
voor bepaalde politieke meningen zonder
werk was geraakt, overschreed illegaal de
Nederlandse grer.s en vervoegde zich bij
zijn familie in Geleen. Deze vroeg voor
hem bij de politie om politiek asyl. Het
verhoor gaf de politie geen aanleiding tot
de conclusie, dat er in Joegoslavië gevaar
voor zijn leven of zijn vrijheid zou heb
ben bestaan en omdat zij er voorts niet
achter is gekomen of hij zelf achter het
door zijn familieleden gedane verzoek om
politiek asyl stond, heeft de politie hem na
ruggespraak met het parket van de procu
reur-generaal te 's-Hertogenbosch ons land
doen uitleiden. Dat in dit geval aan de ge
stelde richtlijnen niet de gewenste uitvoe
ring is gegeven behoeft echter, naar de
minister zegt, niet tot een algemene ge
volgtrekking van de waarde en de doel
matigheid van deze richtlijnen te leiden.
ADVERTENTIE
Werken vlug, zacht en pijnloos.
Tijdens een in Beverwijk gehouden ver
gadering van de vereniging van R.K.
markt-, straat- en rivierhandelaren is
onder meer het bisschoppelijk mandement
besproken. Unaniem sprak de vergadering
zich tegen de gang van zaken.uit, daar het
mandement voor het zakenleven zeer ern
stige consequenties meebrengt. Reeds nu,
zo zegt men, worden de R.K. handelaren en
winkeliers in de uitvoering van hun be
drijf door andersdenkenden belemmerd.
Een tweede punt van overdenking vorm
de het marktwezen in IJmuiden, in welke
opzet, zo meende de vergadering, tot nu
toe, ondanks het besluit van Velsens raad,
om spoedig een markt te beginnen, nog
geen voortgang valt te bespeuren.
De zeesleepboot „Oceaan" van L. Smit
en Co's internationale lseepdienst heeft het
Panamese s.s. „Dioni", groot 6157 ton, dat
met roerschade in de Golf van Biscaye
ronddreef, opgepikt en koers gezet naar
Rotterdam. De „Oceaan" lag te Ferrol in
Noord-Spanje gestationneerd.
Te Rotterdam is het congres van de Al
gemene Bond van Ambtenaren gehouden.
De bondspenningmeester deelde mede dat
plannen bestaan voor een nieuw gebouw.
Een bedrag van 130.000 werd uit het fonds
voor bijzondere doeleinden overgebracht
naar een bouwfonds.
Daarna werd het beroep behandeld van
zes vroegere leden van de afdeling Am
sterdam tegen hun royement. Dit punt
werd toegelicht door de secretaris, die zei,
dat onlangs van communistische zijde op
dracht is gegeven zich in te werken in bij
het NW aangesloten organisaties. Geble
ken was, aldus de secretaris, dat twee leden
van de CPN, mederedacteuren van het blad
De stem van de NVV-er", aangesloten
waren bij de bondsafdeling Amsterdam. Zij
zijn thans door deze afdeling geroyeerd.
Vier andere leden, die volgens spreker een
oppositiegroep hadden gevormd, werden
eveneens geroyeerd. De vergadering be
krachtigde deze royementen.
Het dagelijks bestuur, dat moest aftreden,
werd herkozen.
De 29-jarige bakker G. G. te Bergen op
Zoom, die in het begin van dit jaar werd
gearresteerd omda| hij degene bleek te zijn,
die wegens dienstneming bij de vijand in
1949 bij verstek was veroordeeld tot vijf
jaar gevangenisstraf met ontzetting uit de
kiesrechten, heeft thans, in beroep tegen dit
vonnis terechtgestaan voor de bijzondere
strafkamer van de Haagse rechtbank.
Hij was na de oorlog gevangen gezet in
een kamp in Numansdorp, waaruit hij ont
snapt is. Acht jaar lang stond zijn naam in
het Opsporingsblad, terwijl hijzelf al die
tijd onbelemmerd in de bakkerij van zijn
vader in Halsteren werkte. „Dank zij een
merkwaardig soort politie in het dorp, waar
hij woonde," zo zei de president tijdens de
behandeling. Onbewust van het feit, dat hij
bij verstek was veroordeeld, trad hij in het
huwelijk, maar toen hij in begin van dit
jaar zo vrijmoedig was een eigen zaak in
Bergen op Zoom te openen, kwam de politie
daar hem ophalen.
De officier van justitie vond, dat vijf jaar
gevangenisstraf nu wel wat te lang was ge
worden en eiste drie jaar. Volgens de ver
dediger vei-keerde G. in de veronderstel
ling, dat de zaak was afgelopen en had hij
zich uitstekend gerehabiliteerd. Er werd
dan ook een voorwaardelijke straf bepleit,
maar dat achtte de president te gemakke
lijk voor hem, omdat alle politieke delin
quenten hun straf hebben moeten onder
gaan. Uitspraak over veertien dagen.
„Nooit op gelet"
„Wij meenden, dat hij was vrijgelaten",
zeide de waarnemend korpscommandant
van de rijkspolitie te Halsteren in ant
woord op de vraag hoe het mogelijk was
dat G., die in 1946 uit een kamp in Nu
mansdorp was gevlucht, kalmpjes thuis in
dit kleine dorp had kunnen verblijven zon
der gearresteerd te worden.
„Wij hebben honderden keren een praat
je met hem gemaakt en gingen vaak samen
„met de voetbal" mee. De familie G. is hier
heel goed bekend. We hebben er echt nooit
op gelet, dat hij jaren lang in het opspo
ringsblad heeft gestaan, omdat wij onze
aandacht steeds voornamelijk richten op
woonwagenbewoners", vertelde de opper
wachtmeester voorts.
G. had toch steeds een oproepingsbiljet
om aan de verkiezingen deel te nemen ont
vangen omdat de gemeentesecretaris van
Halsteren nooit bericht had ontvangen dat
hem de kiesrechten waren ontzegd.
„Wij wisten wel dat hij van de beweging
was geweest, maar wij bemoeiden ons
nooit met uitspraken van de bijzondere
rechtspraak", zo verklaarde men van de
zijde der secretarie.
HANOI (Reuter) De Franse strijd
krachten in Indochina hebben twee mili
taire posten verloren: Haiyen, 40 km ten
Zuid-Oosten en Lat Khiem 50 km ten Zui
den van Hanoi.
Volgens militaire kringen bestuderen de
Franse generaals drie problemen: Maat
regelen die moeten worden genomen als
generaal Giap deze maand zijn offensief
zou beginnen. In dit geval mag het opper
bevel alleen maar rekenen met de strijd
krachten die nu in het deltagebied aanwe
zig zijn; een reorganisatie van de strijd
krachten op lange termijn, waarorider
schattingen en versterkingen, indien Giap
zijn offensief uitstelt tot October, als het
water van de moessonregens is gezakt, en
het hergroeperen van de Franse strijd
krachten in geheel Indochina als in Genève
overeenstemming wordt bereikt over een
staking van de vijandelijkheden.
Haagse Hof in zitting
Het internationaal gerechtshof heeft
hedenmorgen een aanvang gemaakt met
de audities in de kwestie der ontslagen
personeelsleden van het secretariaat van
de UNO. De Algemene Vergadering van
de UNO heeft in een resolutie van 9 De
cember 1953 het advies van het hof in
deze kwestie verzocht.
Voor het hof hadden aan afzonderlijke
tafels de vertegenwoordigers plaats ge
nomen van de secretaris-generaal van de
UNO, de Verenigde Staten, Frankrijk,
Griekenland, Nederland en het verenigd
koninkrijk, die allen in deze zaak zullen
pleiten.
De openingszitting werd door tal van
belangstellenden bijgewoond. Daaronder
waren de Britse ambassadeur, de gezanten
van Polen en Uruguay, de zaakgelastigde
van de Duitse bondsrepubliek, de voor
zitter van de Eerste Kamer, mr. J. Jonk
man en anderen.
ADVERTENTIE
75 m.).
en
20. Nadat Joris Panda ertoe gebracht had,
de CO van Loodgietersbedrijf Goedbloed
Co. te worden, nam hij resoluut de lei
ding in handen. „Komaan", zei hij, „laat
ons thans eens de gas- en watermoeilijk-
heden in ogenschouw nemen. We beginnen
met de keuken". Allen daalden af naar de
keuken, en daar zagen zij, dat de koks
inderdaad voor een moeilijk probleem wa
ren gesteld. Potten, pannen en ketels dan
sten op waterfonteinen, die uit de gasfor
nuizen omhoog spoten. Met een smartelijk
gebaar wees de hoofdkok naar dit kille
tafreel. Hoe kunnen we koken", riep hij,
„als er water uit de gasfornuizen komt?"
„En hoe kunnen we baden", riep een der
gasten, als er gas uit de douches komt?
Wat is dit voor een raar hótel?!" „Kalm
te", riep Joris, „het antwoord op deze
brandende vragen ligt voor de hand; al
thans voor een doelmatigheids-expert zo
als ik". Meteen gaf hij een paar flinke
krassen door het bordje, dat bij de ingang
van de keuken was aangebracht en hing
er een ander voor in de plaats. „Ah, ik zie
het al", zei de kok, „u wilt, dat de keuken
voortaan als badkamer wordt gebruikt.
Tja, water genoeg daar, maar waar moe
ten wij dan voortaan koken?" „In de bad
kamers natuurlijk", antwoordde Joris
„daar is nu gas genoeg!"
wett.I
ged
Uitsli
i itend
verkrijgbaar
bij:
amsterdam - utrecht
haarlem -
hilversum
Onbekende. Luchtverkenners hebben in
het Zuid-Oosten van Australisch Nieuw,,
Guinea in een gebied dat nog nooit door
blanken betreden is, volksstammen onU
dekt. Er wonen naar schatting 100.000
mensen. De dorpen der inlanders zijn
omgeven door tuinen en akkers.
Helpende hand. Jonge mensen van kapi
talistische afkomst zullen geen belang
rijke staatsbetrekkingen in Oost-Duits-
land krijgen, aldus heeft de secretaris
van de communistische partij, Walter
Ulbricht, volgens het partijblad Neues
Deutschland vorige week op het jeugd-
congres te Oost-Berlijn verklaard. „Wij
zullen hen echter helpen op een nieuwe
manier te denken, te werken en te
leven", had Ulbricht hieraan toegevoegd.
Zes millioen. De bond van arbeiders en
employé's bij de openbare vervoersbe
drijven te New York heeft zijn 44.000
leden opgeroepen Maandag het werk
neer te leggen. Als de staking doorgaat,
zullen de ondergrondse en bovengrondse
treinen en de autobussen, waarvan
dagelijks zes millioen mensen gebruik
maken, niet rijden.
Goud. De bank van Finland heeft heden
medegedeeld, dat de Sovjet-Unie aan
Finland goud heeft gezonden ter waarde
van 5 millioen dollar ter regeling van
het betalingstekort krachtens de tussen
de twee landen bestaande handelsover
eenkomst. Eerder in dit jaar had de
Sovjet-Unie zich bereid verklaard een
gedeelte van haar betalingstekort met
Finland in goud te regelen.
Overdoen. De Iraakse regering heeft in elf
districten nieuwe verkiezingen gelast.
Er waren namelijk ongeregeldheden uit-
gebroken naar aanleiding van beschul
digingen tegen de regering van open
lijke inmenging en vervalsing van de
uitslagen bij de verkiezingen van
Woensdag. De nieuwe „tussentijdse"
verkiezingen zullen Maandag gehouden
worden.
Zeer spoedig. De president der Anglo
Iranian Oil Company heeft medegedeeld,
dat vertegenwoordigers van het inter
nationale consortium van oliemaat
schappijen zeer spoedig naar Teheran
zullen terugkeren ten einde de onder
handelingen over de afzet van Perzische
olie te hervatten.
„Verschijning". Brusselse kranten melden,
dat zes kinderen uit Grune bij Marche-
en-Famenne beweren, dat zij Maandag
en Dinsdag langs een bosweg in het
kreupelhout een „verschijning" hebben
gezien: een geknielde vrouw, van kleine
gestalte, die in een grote donkergrijze
mantel, welke geheel haar lichaam be
dekte, was gehuld. Haar hoofd was met
een sluier bedekt. Dezelfde kranten
melden, dat ruim 400 personen, die
Dinsdagavond naar de plaats der ge
melde verschijningen waren getrokken
een vreemd verschijnsel hebben kunnen
waarnemen. De kinderen hadden op een
boomstronk, bij het kreupelhout, kaar
sen aangestoken. Er brak een hevig on
weer uit, het regende bij stromen, doch
de kaarsen bleven branden.
Onderscheidingsvermogen. Een Ameri
kaanse maatschappij heeft een nieuw
radar-apparaat voor vliegtuigen ver
vaardigd, dat de weersomstandigheden
op 250 km afstand van het vliegtuig
registreert. Volgens de fabrikant is het
toestel zo gevoelig, dat het een hagel- en
een regenbui van elkaar onderscheidt
Piloten menen, dat het toestel zeker tot
de veiligheid bij het vliegen zal bij
dragen.
Kruising. Te Toronto is een nieuw vlieg
tuig van Amerikaans-Canadese makelij
gemonstreerd, dat een tussenvorm is van
een toestel met vaste vleugels en een
hefschroefvliegtuig. De minimum snel
heid in de lucht is 50 km, terwijl het
kan landen met een snelheid van 28
kilometer.
Verleden. Electrische impulsen op de her
senen doen bij een patiënt het verleden
„herleven", aldus heeft dr. Wilder Pen
field, directeur van het neurologisch in
stituut te Montreal op een internatio
naal psychologisch congres aldaar ge
zegd. Bij een bepaalde behandeling van
epileptische patiënten met electroden op
gedeelten van de hersenschors had hij
opgemerkt, dat deze soms dingen uit het
verleden zeggen, hoorden of voelden
hoewel zij zich van het heden bewust
bleven. „Tijdens het horen van muziek
worden de instrumenten herkend en
ziet men de concertzaal of het café voor
zich. Bij een gesprek schijnt de patiënt
weer met zijn vrienden te lachen". Vol
gens dr. Penfield registreert dit gedeelte
van de hersenschors ervaringen en
houdt ze vast.
OM TE LATEN ZIEN hoe vaak de let
tergreep ten in één woord kan voor
komen, heeft een vindingrijk man (mis
schien was het wel een kind) het woord
Hottentottensoldatententententoonstelling
in elkaar geknutseld, waarmee aangeduid
wil zijn een tentoonstelling van tenten die
gebruikt worden door de soldaten die tot
de stam der Hottentotten behoren. U ziet,
de omschrijving is aanzienlijk uitgebreider
dan het zelfstandige naamwoord dat er
echter ook mag zijn.
Een dergelijk woord van zó
uitgebreide samenstelling is in
het Nederlands niet gangbaar,
om de eenvoudige reden dat
we er geen behoefte aan heb
ben bij het spreken zo com
pleet mogelijk te zijn. Niemand
is er op gebrand alle eigen- V
schappen of kenmerken van
staande heeft. Van al dat nodeloze gecon
cretiseer moeten we niets hebben.
Bij vele primitieve talen is dat echter
anders. Weliswaar ontbreken in die talen
in het algemeen de vele abstracte begrips
woorden welke ons eigen zijn, maar daar
staat tegenover een grote schat van woor
den die tot in de kleinste bijzonderheden
alle wezenskenmerken van een zaak tot
één geheel verenigen. Zo kent de taal der
Paiute Indianen, die het Z.W. deel
Utah (V.S.) wonen, het 14-lettergrepige
woord „wiitokuchumpunkurii
ganiyuwivantümü"waarmee
aangeduid wordt „degenen
die zittend met een
een zwarte buffel die
eigendom is, gaan verde
len". Dit éne woord,
nooit alleen staat, maar
tijd in verband met andere
«"c/u. w* t/c/yuitu met u/iuei*
het benoemde voorwerp te vernemen. De woorden in een zin wordt gebezigd, blijkt
wachter bij een van onze kustlichten zullen
we dan ook nooit horen vragen naar het
vuurtorenlampenglasschoonmaakmiddel-
flesje, maar wél zal hij eventueel verzoe
ken de fles met spiritus even aan te reiken.
Hoe slecht dergelijke samengestelde woor
den in onze gedachtengang passen, moge
blijken uit het volgende woord dat welis
waar niet gangbaar, maar toch wel denk
baar is: bromfietsbenzinepomponderdelen
verkoper suniformknopendoosje. Omschre
ven zou dit zijn: het doosje, waarin de kno
pen bewaard worden die passen bij het
uniform dat gedragen wordt door verko
pers van onderdelen voor bromfietsbenzine
pompen. Het valt niet te ontkennen dat dit
20-lettergrepige woord hoogst onwellui
dend en bovendien uiterst verwarringwek
kend is. Eerst denken we met iets technisch
te maken te hebben, daarna wordt aan
dacht gevraagd voor de handel en uitein
delijk komen we terecht bij een heel ge
woon knopendoosje, waarmee al het voor
afgaande volgens onze begrippen niets uit-
beoorlijk ingewikkeld in elkaar te zitten,
wanneer het in de samenstellende delen
wordt uiteengerafeld. We zullen op dit
woord geen sectie toepassen, maar ver
klappen slechts dat „kuchum" in dit woord
de. eigenlijke buffel weergeeft en dat door
het daarachter geplaatste „punku" wordt
aangegeven dat de buffel het eigendom
van bedoelde mensen is; het afzonderlijke
woord punku betekent echter paard. Bij
verandering van één der opgesomde bij
zonderheden moet een ander woord wor
den samengesteld om dit stelletje buffel-
verdelende mensen naar behoren aan
duiden.
Lijkt de taal der Paiute Indianen inge
wikkeld door deze fijnzinnige onderschei
dingen? Ach, eigenlijk is het nog maar
kinderspel in vergelijking met wat er bij
sommige andere talen uit de bus komt.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
