GOLDEN
Den Haag verwacht nu
Franse voorstellen
I
Tegenstelling Oost-West in
de Wereldraad van Kerken
PANDA EN DE MEESTER-SCHURK
Wereldnieuws
Overleg van Klein-Europa met
Londen en Washington gewenst
M HUKKlo befmycucw/!
De radio geeft Woensdag
Verpletterende indruk
in West-Duitsland
Stakers bij tunnel
argumenteren
Vier jaar historie van
het plan-Pieven
Veroordeling van communisme stuit
op onoverkomelijke bezwaren
Verpleegde „piloot" in
Enschedé Oost-Duitser?
KEIP
TocU ió Uet
zo
K.
J
DINSDAG 31 AUGUSTUS 1954
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
2
Souvereiniteit en bewapening
op korte termijn gewenst
tegen de Ballast-directie
Examens
Een gulden
genieting
voor 80 ct.
Sneller door
koperdraad
(Van onze parlementaire redacteur)
Op Buitenlandse Zaken verwacht men
dat Mendès-France voor de dag zal komen
met de voorstellen waarop hij tot dusver
steeds gezinspeeld heeft. Het kan zijn dat
hij eerst overleg met de Verenigde Staten
en Groot-Brittannië wil plegen over het
herstel van de souvereiniteit van Duits
land, waartoe de drie partijen volgens het
verdrag van Bonn kunnen besluiten.
Op mijn vraag of er kans bestond op te
rugkomst van minister Beyen, die op het
ogenblik met vaeantie in Frankrijk ver
toeft, luidde het antwoord ontkennend. De
minister is telefonisch geraadpleegd en mi
nister Luns is aanwezig. Den Haag beraadt
zich intussen over de situatie, zoals, naar
aan te nemen valt, gisteren al gedaan is
in de ministerraad, nog voordat het EVG-
verdrag in de Franse Nationale Vergade
ring van de baan was.
Ik kreeg op het Plein de indruk, dat men
het geen slecht denkbeeld zou vinden, als
een bijeenkomst van acht zou worden be
legd, te weten van de zes ondertekenaars
van het EVG-verdrag met de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië en het kan zijn,
dat het die richting uitgaat. De kans op
toetreding van Duitsland tot de NAVO acht
men niet gering, al was de EVG een doel
treffender middel tegen eventuele gevaren
van een herbewapend Duitsland. In de
NAVO komt het er immers op aan, dat
ieder zoveel mogelijk divisies levert.
Op Buitenlandse Zaken voelt men er ten
slotte weinig voor om niet te zeggen
niets te zoeken naar een oplossing,
waarbij Duitsland in een nadelige positie
zou worden gebracht, bijvoorbeeld door het
wel toe te staan deel te nemen aan een zgn.
Europese afdeling van de NAVO, zonder
dat het zelf lid van de NAVO zou kunnen
worden
De overtuigde tegenstander van de EVG,
mr. Jonkman, die bij de behandeling van
het EVG-verdrag in de Eerste Kamer
tijdelijk zijn voorzitterszetel verliet om op
het sprekersgestoelte zijn bezwaren ken
baar te maken, beschouwt het besluit van
de Franse Nationale Vergadering allerminst
als een ramp. Wat Mendès-France tot nu
toe in zijn land vermocht te doen acht mr.
Jonkman bewonderenswaardig, zonder
daarmee alles wat de Fpanse minister
president doet geheel te' onderschrijven.
Volgens mijn zegsman heeft Mendès-
France van zijn kant groot gelijk gehad
met de manier waarop hij de aangelegen
heid van het EVG-verdrag in de Franse
volksvertegenwoordiging heeft behandeld.
Er is nu in elk geval klaarheid gekomen,
zo voegde hij er aan toe. Dat Mendès-
France zeer goed zal weten, wat hij nu zal
gaan ondernemen en welke weg hij zal in
slaan, achtte mr. Jonkman uitgesloten.
Het allerwaarschijnlijkste achtte mr.
Jonkman een bijeenkomst van de acht.
Frankrijk en dat is gelukkig speelt
thasn in dit alles een rol van betekenis.
Men hoeft heus niet bang te zijn dat
Frankrijk de rest in de steek zal laten.
Het zal nu wel de richting uitgaan van
herstel van de Duitse souvereiniteit, van
zijn militaire deelneming in NAVO-ver-
band. Wanneer men nu een herbewapening
van Duitsland, waartoe het nu naar alle
waarschijnlijkheid al dan niet geleidelijk
zal komen grote gevaren ziet moet er toch
op gewezen worden, dat in het NAVO-ver-
band geen der verdragstaten vrij is. Al
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A DAM - TEL 717162
MOTOR-BROMFIETSKLEDING
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Gym
nastiek voor de vrouw. 9.10 Platen. 9.40
Wereldmuziekconcours Kerkrade. 10.00
Boekbespreking. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de vrouw. 11.00 Platen. 12.00 Accordeon
orkest en solist. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Voor het platteland. 12.38
Platen. 12.50 Europese zwemkampioenschap-
pen te Turijn. 13.00 Nieuws. 13.15 Tentoon
stellingsagenda. 13.18 Orgel en zang. 13.45
Platen. 14.00 Medische kroniek. 14,10 Platen.
15.15 Voor de jeugd. 16.45 Voor de zieken.
17.15 Gitaarensemble. 17.30 Europese zwem-
kampioenschappen te Turijn. 17.50 Regerings
uitzending: Jeugduitzending Corresponden
tieclub o. 1. v. Regina Zwart. 18.00 Nieuws
en commentaar. 18.20 Actualiteiten. 18.30
Platen. 19.15 Enige hoogtepunten van ons
Parlementaire Leven, causerie. 19.30 Voor
de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Politiek com
mentaar. 20.15 Metropole-orkest, koor
solist. 20.45 Sterkere banden, hoorspel. 22.15
Holland Festival 1954: Strijkkwartet. 22.45
Europese zwem kampioenschappén te Turijn
23.00 Nieuws. 23.15 Tweede Assemblée van
de Wereldraad van Kerken te Evanston
23.23 Socialistisch nieuws in Esperanto. 23.28
Orgel. 23.45—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.33 Gewijde mu
ziek. 7.45 'n Woord voor de dag. 8.00 Nieuws
en weerbericht. 8.15 Platen. 8.30 Tot uw
dienst. 8.35 Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Platen. 11.55 Pianorecital. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Vo
caal ensemble. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws.
13.15 Protestants Interkerkelijk Thuisfront.
13.20 Metropole-orkest. 14.00 Zar und Zim-
mermann, opera (2e acte). 15.10 Platen. 15.25
Pianokwintet. 16.00 Voor de jeugd. 17.20
Platen. 17.30 Orgel. 18.00 Platen. 18.30
Spectrum van het Christelijk Organisatie-
en Verenigingsleven. 18.45 Geestelijke liede
ren. 19.00 Nieuws en weerbericht. 19.10 Boek
bespreking. 19.25 Platen. 19.30 Buitenlands
overzicht. 19.50 Platen. 20.00 Radiokrant.
20.20 Orgelconcert. 21.25 Het gebed bij de
Roemeinen, causerie. 21.40 Platen. 22.00 Hol
lands roept Holland. 22.15 Volksmuziek.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws en
SOS-berichten. 23.1524.00 Platen.
TELEVISIE (NTS. Gez. programma)
20.1521.45 Dood Water, speelfilm.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Orkestconcert. 15.00
Platen. 15.30 Militair orkest. 16.15 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Voordracht.
17.45 Platen. 17.50 Boekbespreking. 18.00 So
listenconcert. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Strijkkwartet. 20.00 Hoorspel.
20.45 Platen. 21.00 Metropole-orkest. 21.30
Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Jazzmuziek. 22.55
—23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Vrijbuiters radiodagboek. (Op
224 en 75 m.).
ontbreekt daar het boven-nationale gezag
dat men in de EVG wilde invoeren, aan
staten die partij zijn bij de Noord Atlanti
sche Verdragsorganisatie zijn wel degelijk
in tal van opzichten en geenszins onbelang
rijke mate gebonden, en dit geldt dan even
eens voor Duitsland.
Het schijnt dat men thans bevreesd wordt
-or}T3u-uaAoq ^xp u-ba jpaqqodXq ap uauiaou
naming a} apuaaui treuniuog mui jooa
naai Europa, omdat er toch in werkelijk
heid nooit iets van zou zijn terechtgeko
men. De omstandigheid dat Frankrijk nu
met gezag spreekt, hetgeen ook van belang
is met het oog op de betrekkingen met
Groot-Brittannië en de Verenigde Staten,
deed mr. Jonkman kennelijk in een bijkans
opgewekte stemming verkeren.
(Van onze correspondent in Bonn)
Het afwijzen van het Europese defensie
verdrag in Parjjs heeft in Bonn een ver
pletterende indruk gemaakt. In de West-
Duitse ochtendbladen kan men opschriften
en uitlatingen lezen als bijvoorbeeld: „Een
zwarte dag in de geschiedenis, de Europese
Verdedigingsgemeenschap is dood", „Chao
tisch einde van het Europese leger'. Daar
naast doemt zwart op wit de grote vraag
op: „wat nu?"
Men is het er over eens, dat een episode
van na-oorlogse Europese politiek ten einde
is en dat er iets nieuws zal moeten gebeu
ren. Liefst zo vlug mogelijk, want West-
Duitsland, zo zegt men, heeft al twee jaar
met engelengeduld op de toenadering van
een West-Europese militaire samenwerking
gewacht. De Verenigde Staten en Groot-
Brittannië hebben hun opvatting, dat West-
Duitsland zijn souvereiniteit moet krijgen
steeds duidelijker laten blijken. In rege
ringskringen te Bonn laat men uitkomen
dat dit dan ook een echte souvereiniteit
moet zijn.
In politieke kringen wijst men er op, dat
het denkbeeld van de West-Europese sa
menwerking geenszins van de baan is. Ook
in brede kringen in Frankrijk, zo zegt men,
wenst men nauwere betrekkingen met
West-Duitsland. Men is ervan overtuigd
dat West-Duitsland toch zijn herbewape
ning zal krijgen. Het nog onzichtbare West-
Duitse leger heeft al aan de deur geklopt.
Het leger zal te voorschijn treden omdat
West-Europa het nodig heeft. Men meent
dat de Verenigde Staten zullen voorstellen
een conferentie van acht mogendheden bij
een te roepen over de herbewapening van
de bondsrepubliek. Men is ervan doordron
gen, dat de Westelijke troepen voorlopig
op West-Duitse bodem moeten blijven. Men
heeft de laatste tijd van verschillende kan
ten tegen de aanwezigheid van de bezet
tingstroepen geprotesteerd, maar thans
komt men er voor uit, dat dit ondér de hui
dige omstandigheden de grootste domheid
zou zijn.
Aan het perscommuniqué, dat de staken
de arbeiders van de Amsterdamse Ballast-
maatschappij, werkzaam bij de Velser
tunnelbouw hebben uitgegeven, ontlenen
wij het volgende:
„Momenteel worde aan de tunnelbouw
35 percent boven het basisuurloon ver
diend, ruimschoots onder het gemiddelde
loon. De 10°/o verhoging is dus een volko
men gerechtvaardigde eis en tot nu toe
heeft geen enkele instantie dit ontkend,
wat zeer belangrijk is. Niettemin is de
Ballast niet bereid ook maar 1 cent loons
verhoging te geven, hoewel op alle bouw
werken in Kennemerland 10 tot 15
meer wordt verdiend.
De arbeiders zeggen voorts:
Terwijl vooral het bedrijfsleven groot
belang heeft bij het zo snel mogelijk klaar
komen van de tunnel, wordt deze nu be
wust gestagneerd door de directie, door de
arbeiders het rechtmatige loon te onthou
den, dat hun krachtens hun prestaties toe
komt.
Daarom verschuilt de Ballast-Mij. zich
achter het College van Rijksbemiddelaars
en zegt als van ouds dat de actie een
EVC-zaak is en verspreid geruchten
dat de stakingsleiding zou aanzetten tot
terreur en molestatie, hetgeen in strijd is
met de werkelijkheid.
PARIJS. (Reuter). Het plan voor een
Europees leger werd in October 1950 door
de toenmalige Franse minister-pi-esident,
René Pleven, geopperd., nadat zijn rege
ring een Amerikaans voorstel voor een
herbewapening van West-Duitsland ten
behoeve van de Westelijke verdediging
had verworpen.
West-Duitsland, Italië, België, Nederland
en Luxemburg stemden er mee in het plan
te overwegen. De zes landen, stelden een
permanente organisatie van functionaris
sen in om de bijzonderheden uit te werken.
Groot-Brittannië weigerde mee te werken,
doch het verklaarde er mee ingenomen te
zijn en het streven volledig te zullen
steunen, zowel in militair als in politiek
opzicht. Ook de Verenigde Staten gaven
hun volledige steun, daar zij het plan be
schouwden als een nieuwe stap naar een
reeds lang door hen gewenst verenigd
Europa.
He: E.V.G.-verdrag volgens hetwelk
twaalf West-Duitse divisies, ongeveer
500.000 man, op de been zouden worden
gebracht werd op 27 Mei 1952 getekend,
één dag na de ondertekening van de ver
dragen van Bonn. Deze conventies, die
West-Duitsland vrijwel algehele souverei
niteit schenken, zouden van kracht wor
den, zodra zij, evenals het E.V.G.-verdrag,
door de nationale parlementen zouden zijn
geratificeerd Dit jaar werd het E.V.G.-
verdrag bekrachtigd door Nederland, Bel
gië, West-Duitsland en Luxemburg.
Groot-Brittannië en de Verenigde Staten
hebben in het begin van dit jaar laten we
ten, dat aan West-Duitsland behalve op
het gebied van bewapening souvereini
teit moest worden verleend, zelfs indien
het E.V.G.-verdrag zou worden verworpen
of op de lange baan geschoven.
Thans zien de Westelijke mogendheden
zich geplaatst voor de vraag, hoe West-
Duitsland moet worden betrokken bij de
Westelijke verdediging. Dit kan op de vol
gende manieren geschieden: in de NAVO:
in een losser bondgenootschap dan de EVG,
mogelijk met deelneming van Groot-Brit
tannië of volgens een volkomen nieuw
plan, uit te werken op een conferentie
van de belanghebbende staten.
Voor de te Haarlem gehouden hoofdakte
examens zijn geslaagd voor de gehele akte
de heren: J. H. H. Kuijpers te Uitgeest, W.
H. A. Oudshoorn te Castricum en H. A. de
Vries te Zaandam. Voor gedeelte B: de
heren: Fr. Brieffies te Medemblik en J. C.
Poland te Berkhout. De examens zijn ge
ëindigd.
ADVERTENTIE
Maandag is zonder ceremonie de ne
gende Herenmodebeurs geopend, die tot en
met 3 September in het R.A.I.-gebouw te
Amsterdam wordt gehouden.
EVANSTON (Illinois) (van een spe
ciale correspondent) De tweede week
van de Asemblée van de Wereldraad van
Kerken is grotendeels gewijd geweest aan
werk achter de schermen. In zes secties
werd gewerkt aan een rapport, waarin ge
tracht wordt de betekenis van het hoofd
thema van de conferentie, „Christus de
hoop der wereld", uiteen te zetten ten op
zichte van het wezen en de taak der kerk
zelf, van de sociale en internationale vra
gen, van het rassenvraagstuk en het be
roepsleven.
Temidden van dit practische werk richt
te bisscop Beresczky, gedelegeerde van
de Hervormde Kerk in Hongarije, zich tot
de Assemblée om zich aan te sluiten bij
de uitspraak van zijn landgenoot bisschop
Peter, die de vorige week verklaarde, dat
hij en de zijnen wel kwamen uit de an
dere helft van een verdeelde wereld, maar
niet uit een andere helft van de kerk. Na
drukkelijk stelde hij vast, dat de Christe
nen in Hongarije met alle anderen samen
wilden blijven. Hij sprak de hoop van de
kerk in Hongarije uit, dat daar te lande
op korte termijn een belangrijke oecu
menische vergadering van de Wereldraad
gehouden zou worden. Hij zegde toe, dat
binnen de Wereldraad de kerken van Oost
en West elkaar in volle vrijheid zouden
kunnen ontmoeten.
Of de Wereldraad op dit voorstel zal in
gaan, is nog niet bekend. Wel hebben pre
sident dr. Bell, en de secretaris, dr. Visser
't Hooft, die onlangs een bezoek aan Hon
garije hebben gebracht, vastgesteld dat
nergens ae voorbereidende studie voor
Evanston zo grondig was als in de Hon
gaarse gemeenten.
De tegenstelling Oost-West kwam op
nieuw aan het licht in de sectie voor de
sociale vragen. Deze rapporteerde als haar
voornaamste moeilijkheid „het schrijven
van een krachtig rapport tegen het euvel
van het communisme zonder te vervallen
in een aanmoediging van Amerikaanse
hysterie en eigengereid anti-communisme".
De kerken zullen duidelijk de gevaren van
de huidige situatie moeten aangeven:
enerzijds de verleiding om op te gaan in
onvruchtbare, anti-communistische hyste
rie en een zichzelf overschattende verze
kerdheid ten opzichte van Westerse poli
tieke en sociale stelsels, anderzijds „de ver
zoeking om de valse beloften van het com
munisme te accepteren en zijn bedreiging
voor elke verantwoorde samenleving over
het hoofd te zien".
In het verlengde van deze gedachten ligt
de taak der kerken in haar steun aan de
minder ontwikkelde gebieden. Een pro
bleem, dat eerst in de laatste jaren ontdekt
is, aldus rapporteerde de Nederlandse ge
delegeerde prof. E. de Vries, economisch
adviseur en hoofd van het departement
van Landbouw van de Wereldbank te
Washington. Zestig percent van de wereld
bevolking leeft in dergelijke gebieden.
Christenleiders van Aziatische volken
hebben een sterk aandeel in het wekken
van de Christelijke verantwoordelijkheid
aangaande dit probleem. De verzoeking
dreigt krachtige maatregelen te nemen,
die niet op democratische maar op dicta
toriale beginselen, hetzij van rechtse, hetzij
van linkse herkomst, zijn gebaseerd. Zeer
snel echter ontwikkelt zich de landher
vorming in India en Japan. In India zelfs
in een derde deel van het land. De zorg
van de kerken geldt vooral de menselijke
zijde van het probleem: welke geestelijke
gevolgen hebben de diepingrijpende her
vormingen op de bevolking?
In hetzelfde rapport komt ook de tegen
stelling kapitalisme-socialisme aan de
orde. Dr. Bennet verklaarde haar verou
derd en onvruchtbaar. Men moet zich met
vermijding van deze doodgeprate termen,
eenvoudig bepalen tot vraag, welk deel
van het economisch handelen de staat voor
ziin rekening moet nemen en welk deel
aan het particulier initiatief behoort toe
te vallen. Dit zal van geval tot geval ver
schillen. Dezelfde mensen, voegde de Ame
rikaan Charles Taft er aan toe. die op grond
van de begripnen kaoitalisme en socia
lisme diengaand van opvatting verschillen,
vonden elkaar in eenstemmigheid ten aan
zien van de taak van de staat in een wel
omschreven en duidelijke situatie.
FRANKFURT. (United Press). Ame
rikaanse militaire autoriteiten hebben in
Frankfurt bekend gemaakt, dat de zoge
naamde Amerikaanse piloot, die momen
teel in Enschedé verblijft, in feite een
Oost-Duitser is, die aldaar een jaar gele
den dezelfde stunt heeft willen uithalen.
Kolonel Selby, chef der militaire politie
in Frankfurt, deelde mede, dat de beweer
de Amerikaanse piloot niemand anders is
dan de Oost-Duitser Günther Fischer.
„Wij hebben hem. hier in Juni 1953 al in
het legerhospitaal te Frankfurt opgeno
men. Hij zei toen de Amerikaanse soldaat
Ernest Williams te zijn. Om zeker te zijn
zonden wij zijn ving eraf drukken en foto
naar het Federale Bureau van Onderzoek
te Washington. Men deelde ons daar mede,
dat hij, de genoemde Fischer, nooit in het
Amerikaanse leger had gediend. Hierop
boden de West-Duitse autoriteiten ons hulp
aan en zij wisten ons in te lichten, dat Fi
scher een vluchteling was uit de Sovjet-
zóne van Duitsland. Wij hebben hem hier
op vrij gelaten", aldus kolonel Selby.
Oorspronkelijk werd hij door de Franse
bezettingstroepen bij de Zwitserse grens
gearresteerd: hij droeg toen een Napoleon -
aohtige steek, van kranten gemaakt en
beweerde Amerikaan te zijn, zodat de
Fransen hem dus aan de Amerikanen uit
leverden.
„Nauwelijks hadden wij hem losgelaten",
zo deelde kolonel Selby verder mede, „of
hij dook op in de Britse zóne: hij gaf zich
opnieuw uit voor Amerikaan. De Engelsen
vroegen ons om inlichtingen en sindsdien
hebben wij niets meer over hem vernomen"
Fischer zou 24 jaar oud zijn.
De vereniging „Nederlands Fabrikaat"
zal twee sluitzegels in omloop brengen, een
kleine en een grote. De kleine draagt als
opschrift „Koopt Nederlandse waar, dan
helpen wij elkaar". Het opschrift op de
grote sluitzegel luidt: „Bij Neerlands fabri
kaat vindt heel de wereld baat".
Ketenen. „Ik beloof u, dat de Chinezen
niet lang slaven zullen blijven. Op het
Chinese vasteland en op Formosa be
vinden zich talloze vastberaden helden,
die niet zullen rusten voordat de kete
nen van het Chinese volk zijn verbro
ken", aldus verklaarde mevrotrv
Tsjianig Kai Tsjek, echtgenote van de
leider van nationalistisch China, in een
toespraak tot het nationale congres der
Amerikaanse organisatie van oud
strijders te Washington.
Technici. Een aantal technici, werkzaam
bij de Oost-Berlijnse „J. W. Stalin-elec-
triciteitswerken", is gearresteerd op be
schuldiging van „spionnage". De ar
restanten zouden de West-Duitse „spion-
nagegroep, onder leiding van ex-gene
raal Reinhard Gehlen", in het geheim
inlichtingen hebben verstrekt.
Fontein. Reeds enige dagen „speelt" bij
het West-Zweedse eiland Orust een
walvis. Het schouwspel trekt duizenden
toeschouwers. Een van de attracties is
als de walvis „spuit".
Top. Naar schatting heeft Sir Winston
Churchill met zijn geschiedenis van de
oorlog zes millioen gulden verdiend. Ir
Groot-Brittannië zijn meer dan 1.750.000
exemplaren verkocht, in de Verenigde
Staten 2.286.000. Hiermee staat Chur
chill aan de top van de Engelse schrij
vers.
Koord. Een 24-jarige Zweedse koorddan
ser, Allan Lundberg, heeft Zondag en
Maandag 27 uur en twee minuten aan
één stuk op een koord te Avesta in
Midden-Zweden doorgebracht. Hij ver
beterde daarmee het wereldrecord van
de Duitser Ricardo met drie uur.
Klan. De tachtigjarige Engelsman William
Passmore, die de laatste veertien jaar
blind was geweest, heeft zijn gezichts
vermogen herkregen, toen hij bij werk
zaamheden een klap opliep.
Werktuigen. De leiders van het Britse
vakverbond (TUC) hebben in een rap
port aan de jaarlijkse conferentie de
acht millioen leden van de bond aan
bevolen samenwerking met de onder
communistische leiding staande wereld
federatie van vakbonden (WFTU) te
weigeren. Tn de communistische landen
zijn de vakbonden de werktuigen van
de communistische partij, die de staat
en zijn regering beheersen, aldus het
rapport.
Vloedgolven. Grote vloedgolven, veroor
zaakt door een typhoon in de Stille
Oceaan, hebben ongeveer twintig kilo
meter dijk en drie doroen in Zuid-
Formosa weggevaagd. Twaalf vissers
werden gewond en ongeveer 2200 per
sonen werden dakloos. De golven gin
gen door de stad Hoealien en over
stroomden de rijstvelden in het gebied.
Te Thoengkang op het Zuidelijke pun
tje van Formosa kwamen 1600 huizen
onder water te staan.
Soepel. De Sovjet-Unie en Polen staan
thans Zweedse en Deense vissers toe te
vissen binnen hun territoriale 12 mijls
zóne in de Oostzee. De voorzitter van
een vissersbond te Stockholm deelde
mede: „Nauwelijks een maand geleden
zou men ons aangehouden hebben, maar
nu worden zelfs inlichtingen uitgewis
seld over de beste vangplaatsen", zei
hij.
Grap. Boven Darmstadt werd een lich
tend voorwerp waargenomen, dat werd
aangezien voor een vliegende schotel.
Toen een autorijder na enige tijd zijn
schijnwerper op het voorwerp richtte,
bleek dit te bestaan uit twintig kinder-
ballonnetjes, waaraan een ovaal stuk
hout met kleine lampen hing. De lam
pen werden door een batterij gevoed.
Daling. Het ledental van de Britse Labour-
partij is in het vorige jaar met 13.837
gedaald tot 6.093.822.
Wol. Op de eerste wolveiling van het
nieuwe seizoen in Sydney, hebben ver
tegenwoordigers van de Sovjet-Unie
weer geboden. De Sovjet-Unie trok zich
aan het einde van het vorige seizoen
van de Australische wolmarkt terug bij
de verbreking van de diplomatieke be
trekkingen met Australië wegens het
geval Petrov, de Russische diplomaat,
die asyl verkreeg in Australië. Rusland
schijnt echter met zijn grote aankopen
te willen wachten, totdat het duidelijker
zal zijn, hoe de prijzen zich zullen ont
wikkelen.
ADVERTENTIE
De bril en de mode
Steeds de mooiste modellen bi| i*
Gr. Houtstraat 137 naast Luxor
44. Mario stond op het punt de bom in
zee te smijten, toen Panda hem deze uit
de hand griste. „U mag dat horloge niet
overboord gooien!", riep hij. „Het is van
kapitein Paverits!" Met een grauw keerde
Mario zich tegen Panda. „Jou vervelend,
bemoeiziek ventje!", siste hij. „HIER die
bomeh dat horlóge, bedoel ik!"
Maar Panda verweerde zich dapper. „Ka
pitein Paverits!", riep hij luidkeels, „word
wakker! Uw neef wil uw horloge in zee
gooien!!" „Hè? WAT??", riep de oude ka
pitein, wakker schrikkend, „is Mario sta
pel geworden? Dat komt zeker door die
zonnesteek!" Hij snelde toe, maar voor hij
hen had bereikt, verloor Panda het even
wicht. De bom glipte uit zijn handen en
vloog met een wijde boog door de lucht
Met een kreun van angst snelde Mario
achter het gevaarlijke uurwerk aan. „IK
MOET het opvangen", dacht hij, „anders
is het met ons gedaan!" Het volgend ogen
blik klonk er een rinkelende slag... kop
jes, borden, spiegeleieren en andere etens
waren vlogen door de lucht. Toen het laat
ste spiegelei was neergedaald en al het
serviesgoed in scherven op het dek lag,
kon men Mario ontdekken, op de grond
spartelend met een kellner, die hij in zijn
haast onder de voet had gelopen. Maar de
bom had hij veilig opgevangen! Kapitein
Paverits keek hoofdschuddend toe. „Hij
heeft BESLIST een zonnesteek", zei hij,
„het ene ogenblik wil hij mijn horloge
overboord smijten en het volgende breekt
hij bijna zijn nek om het onbeschadigd op
te vangen!"
VOOR EEN WAARNEMING is tijd no
dig. Vroeger meende men, dat de geleiding
langs zenuwbanen geschiedde „met de
snelheid der gedachten". Hoe snel een ge
dachte zich voltrekt is op dit moment een
nog onopgelost geheim, maar vroeger stel
de men zich in ieder geval voor dat ge
dachten een snelheid hadden die niet meet
baar was en vergeleken kon worden met
de lichtsnelheid. (Door de ingenieuze
methode van de Franse astronoom Fizeau
is overigens ook de snelheid van het licht
gemeten kunnen worden, maar
dat doet hier momenteel wei
nig terzake).
Dank zij de onderzoekingen
van Helmholtz die inmid
dels al weer een eeuw oud
zijn weten we dat voor de
geleiding van een prikkel langs
de zenuwbanen tijd nodig is,
die verschilt al naar gelang de diersoort
die we op het oog hebben. Zo bedraagt
de geleidingssnelheid langs de zunuwba-
nen van een kikker 33 m. per seconde,
maar bij de kreeft vond men 6 m. per se
conde en bij de slak, die zich wegens zijn
traagheid een zekere reputatie heeft ver
worven, 0,4 m. per seconde.
Bij warmbloedige wezens is de prikkel
geleiding in de zenuwen veel sneller dan
bij de kikker, want zij bedraagt bij de
mens bijvoorbeeld 124 m. per seconde,
viermaal zo snel als bij de kikker, maar
toch nog slechts 0,000 000 4 van de snelheid
der electrische golven. Deze, verhoudings
gewijs trage geleidingssnelheid van de
zenuwen is echter voor een goede functio
nering van het lichaam alleszins voldoen
de. Indien u bijvoorbeeld plotseling op het
idee komt uw voet op te tillen, vliegt het
bevel in 1/100 seconde naar uw beenspie
ren, want de afstand die de prikkel langs
de zenuwbanen heeft af te leggen bedraagt
slechts 1,25 m.
Meestal reageren we echter niet met
snelheden die honderdste delen van se
conden bedragen. In dit opzicht is de knie
peesreflex het best onderzocht. Zoals u
weet, wipt het onderbeen naar boven wan
neer op de kniepees wordt getikt. Deze re
flex speelt zich af in ongeveer 1/50 seconde.
De gevoelsprikkel heeft echter slechts
0,0032 seconde nodig om het ruggemerg
te alarmeren, terwijl in dezelfde tijd het
bevel tot opwippen van het been naar de
spieren kan worden gezonden. Wanneer
nu rekening wordt gehouden
met het feit dat de spieren
ongeveer 0,004 seconde nodig
hebben om aan het bevel
te gehoorzamen dus sa
men te trekken zou de
hele reflex zich kunnen vol
trekken in 0,0104, of iets
méér dan 1/100 seconde. De
reflex heeft echter 1/50 seconde nodig ge
had, dus 1/100 seconde méér. Deze honderd
ste seconde is nodig geweest om in het
ruggemerg de ontvangen prikkel om te
zetten in het bevel: „wippen". Deze om
zetting geschiedt dus niet met dezelfde
snelheid waarmee de prikkels langs de
zenuwbanen lopen, maar met een aanzien
lijke vertraging. Immers, in deze 1/100 sec.
had een afstand van ongeveer 120 cm. af
gelegd kunnen worden, terwijl deze tijd
in het rugemerg nodig is geweest om over
een afstand van slechts enkele centimeters
de verbinding tot stand te brengen tussen
het ingekomen bericht en het uitgaande
bevel aan de spieren. Men kan zich voor
stellen, dat bij meer ingewikkelde reflexen
de vertraging nog veel groter kan zijn.
Maar nu iets anders. Heeft u wel eens
gehoord van vloedstanden van 21 m.?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
