Regen en arbeiderstekort
bedreigen aardappeloogst
nu
Wereldnieuws
Londense havenstaking brengt
voedseltoevoer in gevaar
Bonden zijn arbeiders niet de baas
PANDA EN DE MEESTER-BUIKSPREKER
Ruim 2500 man extra nodig als
tenminste regen eens ophoudt
De radio geeft Donderdag
JSepih, tkgL ^*0^ 7^-JAM
TocU ió Uet
zo
WOENSDAG 6 OCTOBER 1954
2
r
is
Kamerlid vraagt meer
van militairen
hulp
Stichting „Leidende
Ogen" opgeheven
Tandarts benadeelde
ziekenfonds
'n TIP VAN BOOTZ
Kerkelijk Nieuws
Faillissementen
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
West-Duitse grenspolitie
drie dagen op manoeuvres
Hondt altijd Rennies
bij de hand.
Hoe ruiken
wij'?
Regen en tekort aan mankracht, en, als
er mankracht is, gebrek aan arbeidsmo
gelijkheden door de regen. Dat zijn de fac
toren, die de Nederlandse oogst en spe
ciaal die van aardappelen, op het ogenblik
bepalen. Onomwonden zeggen de deskun
digen: als het zó doorgaat dan wordt deze
oogst een ramp.
De weersomstandigheden zijn oorzaak
van het totaal der moeilijkheden, die thans
met de dag groter worden. Een droge voor
zomer, een kletsnatte zomer en een wel
licht even nat najaar hebben de oogst van
vrijwel alle akkerbouwproducten twee tot
vier weken vertraagd. Hierdoor schuiven
de arbeidsperioden, die men per product
ongeveer nodig heeft, steeds meer in
elkaar. Gewoonlijk is het zo, dat het over
grote deel van de oogst van consumptie
aardappelen begin October geruimd is. Op
het ogenblik zit in de kleigebieden van de
beide Hollanden, bij voorbeeld in de
Beemster, de Haarlemmermeer, het eiland
van Dordt, de Hoekse Waard. Rozenburg,
IJsselmonde, Voorne-Putten en de Bies-
bosch nog maar liefst veertig tot vijfen
zestig percent in de grond. Zolang het re
gent, is rooien niet mogelijk. En als het
droog is, dan kan men ook niet dadelijk
beginnen, omdat de meeste percelen, mede
vanwege de zwaarte van de grond, moei
lijk afwateren.
Zo tobt men voort. De „troepen" van het
Bureau Oogstvoorziening, 2600 man sterk
plus 1100 man, die door bemiddeling van
dit bureau vervoerd worden, moeten da
genlang werkloos toezien, dat de regen het
voedsel, dat op oogsten wacht, Onbereikbaar
houdt. De grote, kostbare rooimachines
staan stil. Zij zijn in het land van regen
en modder onbruikbaar. Met plaatselijke
verschillen kan men zeggen, dat in de
vorige week slechts 18 tot 28 uur oogst-
werk in de aardappelvelden kon worden
verricht. Bij de bietenoogst, die grovere
methoden kent, liggen deze tijden iets gun
stiger.
Indien er dus van een arbeidstekort ge
sproken wordt, dan kan men dit tot twee
oorzagen terug brengen: de opschuiving
van de oogsttijden en de regen van dit sei
zoen.
Zou het weer vandaag den dag voor
de komende vier tot vijf weken droog
worden, dan nog zou een leger van
2500 man bóven de bestaande bezet
ting en de manschappen van het bu
reau Oogstvoorziening moeten wor
den aangeworven om tot een nog raa-
ADVERTENTIE
--
Hoedt U
HM
Jr WT voor
f_ VERKOUBHEiO
l iw HOEST
KEELPIJN
GRIEP
neem direct
a
a
rum
Re keelont&mettende tabletten
tig te noemen oogstresultaat te kun
nen komen.
Dit zijn de inzichten van de in dit
geval nauw samenwerkende Stichting
voor de Landbouw, het rijks-arbeids
bureau en de betrokken diensten van
het ministerie van Landbouw. Blijft
het dus regenen, dan is de situatie ho
peloos en wordt speciaal de aardappel
oogst een ramp. Wordt het droog weer,
dan zal het „help man, help vrouw"
geboden zijn, tenminste 2500 extra
volwaardige arbeidskrachten dus, om
een redelijk resultaat te bereiken.
Aardappelmeelfabricage in de war
In de veenkoloniale gebieden is de situa
tie bij de oogst van farbrieksaardappelen
uiterst moeilijk. Hoewel, bij goed weer, het
gebrek aan arbeidskrachten vrijwat gerin
ger is dan op de Hollandse klei, haalt de
regen hier toch ook een zware streep door
de rekening. De oogst stagneert en dus
ook de aanvoer naar de aardappelmeelfa
brieken, die een veel langere en bovendien
zeer onregelmatige campagne beleven.
Ieder ogenblik stagneert het werk met alle
narigheid, risico's en kosten van dien. Ook
daar ziet men de toekomst somber in, als
niet in de eerste plaats de vrijwel voortdu
rend neerdrenzende regen plaats maakt
voor een blauwe lucht.
In Drente is een speciale oproep om ar
beidskrachten gedaan. Het resultaat was
om twee redenen niet bjjster verheugend:
ten eerste was de reactie vrij gering en ver
volgens kon men vele dagen met de extra
krachten niet veel beginnen, omdat het
regende. Het slechte weer werkt boven
dien remmend op het aanbod van vrijwil
ligers. De „natte vicieuse cirkel" is op dit
punt ook nauwelijks te doorbreken.
De arbeidsbureaux slagen er ongeveer in
de beschikbare krachten van het Bureau
Oogstvoorziening op peil te houden. De
cultuurtechnische dienst en landbouwhcr-
stel staan zoveel mogelijk mensen af ten
behoeve van de aardappeloogst.
In het Westen van Zuid-Holland is een
beroep gedaan op vrijwilligers uit de ste
delijke gebieden. Men had tien dagen gele
den reeds 800 man nodig. Men kreeg er ze
ventig en die zeventig hebben nauwelijks
kunnen werken. In Amsterdam en Haar
lem is dezer dagen ook een beroep op vrij
willigers gedaan. Men hoopt op beter re
sultaat. Maar als het blijft regenen, dan
zal men nog niet veel kunnen beginnen.
De lonen bij werkbaar weer zijn aantrek-
Kelijk genoeg. Studenten van de Economi
sche Hogeschool te Tilburg zijn reeds be
zig geweest, maar de regen bedierf hun
mogelijkheden
In Overijsel werken reeds patiënten uit
een zenuw-inrichting (volgens deskundigen
zeer goed). Alle geschikte beschikbare lie
den worden op basis van vrijwilligheid
aangespoord aan de slag te gaan. Men
overweegt om in de universiteitssteden een
beroep op de studenten te doen De dien
sten der gemeentelijke Sociale Werkvoor
ziening worden reeds doorgekamd om uit
deze groepen niet geheel volwaardige ar
beidskrachten nog geschikte vrijwilligers
te werven. Men krijgt wel mensen, maar
niet voldoende. En waar voldoende man
kracht is, kan niet volledig of nauwelijks
gewerkt worden.
Indien men bedenkt, dat bijvoorbeeld in
Groningen nog een deel van de „witte
oogst" (granen) te velde staat, soms zelfs
nog ongemaaid, en dat nog tal van andere
werkzaamheden zijn blijven liggen, dan is
het duidelijk, dat de boeren voor een oogst
ramp vrezen. De eerste voorwaarde om de
ze te voorkomen is: droogte
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en titurgische kalender. 8.00 Nieuws, weer
bericht en kath. nieuws. 8.20 Platen. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 10.00 Gewijde
muziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Voor de
zieken. 11.45 Pianospel. 12.00 Angelus. 12.03
Lunchconcert. (12.3012.33 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.3312.40 Wij van het
land). 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
katholiek nieuws. 13.20 Tenor en piano. 13.50
Platen. 14.00 Platen. 14.23 Mezzo-sopraan en
piano. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Platen. 15.30
Pianokwartet. 16.00 Bijbellezing.- 16.30 Ge
mengd koor en solist. 16.50 Platen. 17.00 Voor
de jeugd. 17.30 Kamermuziek. 18.13 Amuse
mentsmuziek. 18.30 Fries programma. 18.45
Leger des Heilskwartier. 19.00 Nieuws en
weerbericht. 19.10 Platen. 19.20 Sociaal ge
sprek. 19.35 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20
Gevarieerd programma. 22.10 Periodieken
parade. 22.20 Orgelconcert. 22.45 Avondover
denking. 23.00 Nieuws en SOS-berich. 23.15
—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.35
Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 De Antwoordman.
11.15 Platen. 11.35 Bij ons in het dorp, hoor
spel. 12.00 Platen. 12.25 In t spionnetje. 12.30
Land- en tuibouwmededelingen. 12.33 Lichte
muziek. 12.50 Uit het bedrijfsleven, causerie.
13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen.
13.20 Dansmuziek. 13.50 Paul Vlaanderen en
het Gilbert Mysterie, hoorspel. 14.30 Platen.
14.45 Voor de zieken. 15.30 Pianorecital. 16.00
Van vier tot vijf. 17.00 Voor de jeugd. 17.45
Regeringsuitzending: Uitwisselingsprogram
ma over Spanje, door Paco de Mulder Bo-
nello. 18.00 Nieuws. 18.15 Sportproblemen.
18.25 Voor de jeugd. 18.40 Platen. 19.00 Voor
de kleuters. 19.05 Gesproken brief uit Lon
den. 19.10 Reportage. 19.15 Jazzmuziek. 19.45
Veertig jaar en dan te oud?, causerie. 20.00
Nieuws. 20.05 Radio Philharmonisch orkest
en solist. 21.00 Cabaret. 21.40 Platen. 21.50
Orfeo, opera. 22.45 Buitenlands overzicht.
23.00 Nieuws. 23.15 Sportactualiteiten. 23.30
24.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S., gezamenlijk progr.).
22.4223.45 Internationaal Concours Hip-
pique .relais v. d. BBC).
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel. 13.30 Platen
13.45 Orgel. 14.00 Engelse les. 14.15 Platen.
14.30 Franse les. 14.45 Platen. 15.00 Orkest
concert. 15.45 Platen. 16.02 Platen. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor de kinderen
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Platen. 19.50 Politieke causerie. 20.00 Zang
en piano. 20.25 Platen. 20.45 0>-kestconcert
21.30 Verzoekprogramma. 22,00 Nieuws. 22.15
Ethnische muziek. 22.5223.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Engelse litteratuurge
schiedenis. (Op 224 en 75 m.).
Het lid van de Tweede Kamer de heer
Van der Weijden heeft aan de ministers
van Oorlog en van Marine en van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening
schriftelijk gevraagd of de ministers we
ten, dat door de weersomstandigheden van
de laatste maanden en het tekort aan
arbeidskrachten in de landbouw thans nog
50 a 60 procent van de aardappelen, welke
in normale jaren begin October gerooid
zijn. niet gerooid zijn kunnen worden? Hij
vestigde daarin voorts de aandacht op de
grote ongerustheid, nu ook de suikerbie-
tenoogst voor de deur staat, waarvoor al
evenmin arbeiders in ook maar enigszins
voldoende mate zijn te verkrijgen. Voorts
gewaagt hij van de grote nationaal-econo-
mische belangen, die met de mogelijkheid
van het rooien van aardappelen en bieten
op het spel staan.
ADVERTENTIE
Voor hét haar van Gentlemen
Hoof ({propagandist aangehouden
Door het optreden van de politie is er
een einde gekomen aan het bestaan van
de stichting blindengeleidefonds „Leiden
de Ogen", aanvankelijk gevestigd te Dor
drecht en later te Rotterdam. De 49-jarige
hoofdpropagandist W. F. V. uit Rotterdam
is aangehouden. Hij wordt er van verdacht
over de jaren 1953 en 1954 een groot be
drag van de inkomsten van de stichting,
die bestonden uit de opbrengst van een
maandblad niet te hebben afgedragen. Hij
ontving bovendien over deze jaren een be
drag van 18.000.aan provisie. De poli
tie heeft uitgerekend, dat van de opbrengst
van de abonnementsgelden en de verkoop
van losse nummers slechts 3/14 deel voor
het goede doel werden aangewend. Elke
contróle op de uitgegeven bladen bleek te
ontbreken.
De politie te Arnhem heeft proces-ver
baal opgemaakt tegen de daar wonende
secretaris-penningmeester, die zich ook aan
knoeierij zou hebben schuldig gemaakt.
De stichting is opgeheven.
Ds. E. H. BROEKSTRA WORDT 80 JAAR
Ds. E. H. Broekstra, emeritus-predikant
te Oegstgeest, hoopt op 11 October zijn
80ste verjaardag te vieren.
Hij is nog voorzitter van de Chr. psy
chiatrische inrichting „Vogelenzang" te
Bennebroek. Ds. Broekstra was tal van
jaren voorzitter van de Statencentrale en
vice-voorzitter van de kieskringcentrale
der Anti-Revolutionnaire Partij.
Op zijn verjaardag zal ds. Broekstra in
zijn woning te Oegstgeest recipiëren.
De 34-jarige tandarts A. P. S.f die van
1950 tot 1953 in Bussum praktijk heeft
uitgeoefend en zich daarna in Rotterdam
vestigde, heeft voor het Amsterdamse ge
rechtshof terechtgestaan. Hij was door de
Amsterdamse rechtbank tot 8 maanden ge
vangenisstraf voorwaardelijk veroordeeld,
omdat hij bij het ziekenfonds te Bussum
vele valse declaraties voor behandelingen
had ingediend en had geïncasseerd. Hij
deed dit om sommige patiënten, die de be
handeling niet konden betalen en niet ver
zekerd waren, te kunnen helpen. Ter zit
ting werd hem verweten, dat hij deze lief
dadigheid niet voor eigen rekening maar
ten nadele van het ziekenfonds had be
oefend.
De procureur-generaal achtte de tand
arts schuldig aan het hem ten laste ge
legde, vooral nu gebleken is, dat de ver
gissingen alle ten nadele van het fonds zijn.
Niet één was er ten nadele van de tand
arts zelf. De procureur-generaal geloofde
wel, dat de verdachte gaarne arme patiën
ten wilde helpen, maar dit gaf hem niet
het recht het fonds te misbruiken. Het
vonnis van de rechtbank achtte hij te
licht. Hij vorderde 9 maanden gevangenis
straf, waarvan 6 voorwaardelijk.
De verdediger, mr. H. de1 Waard, bestreed
dat de verdachte alleen het fonds had
benadeeld. Er zijn vele behandelingen
van fondspatiënten, waarvoor nooit décla-
raties zijn verzonden. De raadsman ver
zocht het hof er rekening mede te houden,
dat bij een onvoorwaardelijke straf de ver
dachte zeer waarschijnlijk uit zijn beroep
ontzet zal warden door het medisch
tuchtcollege.
Het hof zal op 14 October uitspraak
doen.
ADVERTENTIE
Wanneei ik Ce lof ga bezingen,
Van. Ces levens neerlijke
dinger.,
Dan ontbreekt ln mijn lieC
Tip van Bootz zeker niet,
Als een eer aarese zegeningen I
Inz. Hr. J. D., Hilversum ootv.
1 fl. Tip en 1 Lfl. Bootz' Oude Genever.
Ned. Herv. Kerk
Bedankt voor Waddinxveen W. L. Tuk
ker te Delft; voor Lexmond J. W. de
Bruyn te Harderwijk.
Geref. Kerken
Tweetal te Elspeet: A. de Blois te Rot-
terdam-Z. en H. Ligtenberg te Rotter
dam-W.
Beroepen te Drachtster-Compagnie A.
ten Hoeve, cand. te Amsterdam; te Water
graafsmeer (vac. A. W. Schaafsma) C. B.
Bavinck te Brussel; te Hoek (Z.) F. L.
Schalkwijk, cand. te Heemstede; te Oude-
mirdum C. v. d. Giessen, cand. te Hille-
gersberg; te Spyk (Gr.) G. Sinia te Jut-
rijp-Hommerts; te Ezinge O. van Noort te
„Zijn de ministers niet van oordeel, dat Nieuwendijk (N. Br.).
het ter voorkoming van grote nationale
schaden noodzakelijk geacht moet worden
de bestaande verlofsmogelijkheden, welke
in de praktijk zeer onvoldoende blijken,
zodanig te verruimen, dat aan alle mili
tairen, die de genoemde werkzaamheden
willen en kunnen verrichten, een onafge
broken verlof zal worden verleend tot
deze werkzaamheden ten einde zijn?', zo
luidt zijn laatste vraag.
Bedankt voor Andijk W. Feenstra te
Dokkum.
Geref. Kerken ond. art. 31 K.O.
Bedankt voor Scheveningen W. de Graaff
te Giessendam-Neder-Hardinxveld.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Werkendam H. Ligtenberg
te Rotterdam-W.
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent in Londen)
De Londense haven wordt met verlam
ming bedreigd en de voedseltoevoer van de
Britse hoofdstad en een belangrijk deel
van het land verkeert in gevaar, want de
helft van de havenarbeiders staakt of kan
niet werken doordat anderen staken. Het
gaat over een reeks conflicten, welke al
enige tijd aan de gang zijn en die zich thans
als een olievlek hebben uitgebreid over
het gehele havengebied. Bijna 18.000 man
hebben de arbeid neergelegd. Op 65 van de
130 schepen, die in de dokken liggen, ligt
het werk stil.
De 7000 stakers, die deel uitmaken van
de stuwadoorsbond, worden officieel door
hun leiders gesteund. Het conflict ontstond
uit het verzet tegen de nieuwe regeling
voor het lossen van vlees. Deze kwestie zou
nog door middel van onderhandelingen
kunnen worden opgelost, ware het niet dat
de stuwadoors-organisatie voor de dag is -
gekomen met een lijst van meer dan hon- £aveon Groottandelm Verfwaren te
raat alleen door staking op gang kan wor
den gebracht.
Merkwaardig is dat er meestal gestaakt
wordt in tijden van welvaart in de haven.
De arbeiders kunnen zich de staking dan
veroorloven omdat zij later door overwerk
de financiële schade weer kunnen inhalen.
Juist omdat er gedurende de laatste jaren
een terugslag was in 't havenbedrijf als ge
volg van de internationale economische toe
stand, was het toen betrekkelijk kalm.
(Reuter) De 2300 havenarbeiders, die
Maandag te Manchester staakten, zijn weer
aan het werk gegaan.
De arrondissementsrechtbank te Haarlem
heeft op Dinsdag 5 October 1954 in staat van
faillissement verklaard:
J. Schelling Sr., handelende onder de naam
derd grieven, waarvoor terstond een oplos
sing wordt geëist. De werkgevers weigeren
op dit voorstel in te gaan.
Meer dan 3000 havenarbeiders, aange
sloten bij de machtige transportarbeiders-
bend, hebben zich onofficieel achter de
stakers gesteld. Tenslotte zijn al enkele
weken 8000 scheepstimmerlieden in sta
king, zodat het grootste deel van het
scheepsreparatiebedrijf stil ligt. Het gevolg
daarvan was dat een passagiersschip naar
Rotterdam werd gestuurd voor reparatie.
Het conflict van de stuwadoors is inge
wikkeld omdat er naijver bestaat tussen
hun bond, die bestaat uit geschoolden en
de transportarbeidersbond, welke voorna
melijk uit ongeschoolden uit tientallen be
roepen bestaat, en waarvan de eersten zich
willen losmaken.
Uude spanningen
Na enkele jaren rust in de havens blijken
de spanningen, die zich in het verleden zo
vaak hebben voorgedaan, niet te zijn ver
dwenen. Ze zijn een gevolg van het feit
dat de transportarbeiders-organisatie met
anderhalf millioen leden, de grootste vak
bond ter wereld uit haar kracht dreigt
te groeien. Er heerst al jaren eeh vertrou
wenscrisis tussen de leiders aan de top en
de mannen in de havens wier klachten
vaak niet tot hun recht komen als gevolg
van de vakbewegingsbureaucratie.
Er is nog steeds niets op gevonden om de
over grote afstand verspreid werkende en
wonende havenarbeiders behoorlijk in te
lichten over de aard van de moeilijkheden,
en bij te brengen dat een staking een ave
rechtse uitwerking heeft, zolang de weg
van vrije onderhandelingen nog open staat.
De arbeiders schijnen van oordeel te zijn
dat hun vaak trage onderhandelingsappa-
ADVERTENTIE
Haarlem
17. Terwijl zij zich naar het toneel bega
ven, vertelde Panda haastig, wat er alle
maal in de kleedkamer was voorgevallen.
„We moeten die Piedro in de gaten hou
den", voegde hij er aan toe, „hij is een
grote schurk". Piedro was inderdaad
iemand, die men in de gaten moest hou
den. De schurkachtige slangenmens had
zijn schuilplaats verlaten en sprak nu de
barones van Edelsteln aan. „Pardon Sig-
norita", zei hij, „ik hoorde, dat u graag de
poppetis van Signor Echo wilt hebben".
„Ach ja", antwoordde de barones verdrie
tig, „ik zou die schatjes dolgraag hebben.
Maar die buikspreker wil ze niet verko
pen". „Triestemento", zei Piedro met ge
veinsd medelijden, „maar misschien kan
ik Signor Echo overhalen om zijn poppetis
toch aan u te verkopen". „Dat is erg vrien
delijk van u", zei de barones met een stra
lende glimlach. „Hier is mijn kaartje. Ik
zal volgaarne tienduizend florijnen voor
elk betalen". Zij overhandigde haar kaartje
en schreed met een vriendelijk knikje heen,
Piedro verbluft achterlatend. „Tienduizend
florijnen...", mompelde hij, „voor elk
poppeti
Haarlem. Rechter-commissaris: mr. N. Smits.
Curator: mr. J. H. van Wijk.
Wegens gebrek aan baten is op Dinsdag 5
October 1954 opgeheven het faillissement van
M. Vastenhouw, bontwerker te Heemstede,
Rembrandtlaan 6. Rechtercommissaris: mr.
J. P. Petersen. Surator: mr. J. H. van Wijk,
te Haarlem.
BONN (A.N.P.) Vlak aan de grens
der Russische bezettingszone bij Coburg is
de West-Duitse federale grenspolitie drie
daagse manoeuvres begonnen, die in mili
taire stijl gehouden worden. De politie-
troepen zijn volledig gemotoriseerd en be
schikken over pantserwagens en machine
geweren. Drieduizend van de twintigdui
zend grensjagers, waarover de bondsrepu
bliek sedert twee jaren beschikt, nemen
aan de oefening deel. Zij moeten een
„vijand", die van twee zijden oprukt, uit
eenjagen. De leiding heeft de vroegere ge
neraal Höffer. Ook dr. Schroder, de minis
ter van Binnenlandse Zaken, woont de
oefening bij.
ADVERTENTIE
Tegen overtollig maagzuur,
dat Uw maag iu lichtelaaie zet
Zo snerpend kan de pijn niet zijn, met één of
twee Rennies zet U er een domper op. Op
't zelfde moment behoort de pijn tot het ver
leden. Daarom hoeft U met Rennies bij de
hand niet zo akelig voorzichtig te zijn,
kunt U gerust alles eten waar U van houdt.
Zo wordt ge met Uw Rennies weer de gezel
lige disgenoot. En komt soms de nood aan de
man. dan hebt ge Uw Rennies bij de hand en
neemt ze onopvallend in. Geen haan die
ernaar kraait, want iedere zuurbrand is zó
geblust
Verhoogd. Het Engelse ministerie van
Financiën heeft bekend gemaakt, dat
voor de op 1 November beginnende
jaarperiode de deviezentoewijzingen
voor Engelse toeristen verhoogd zullen
worden van 50 tot 100 pond sterling per
jaar voor volwassenen en van 35 tot 70
voor kinderen.
Weerloos. India heeft in een nota aan Por
tugal „scherp geprotesteerd tegen het
geselen van een weerloze vrouw" en de
Portugese legatie nog eens gewaar
schuwd voor de mogelijke reacties op
de „nog steeds binnenkomende berich
ten van wreedheid van de kant van de
Portugese politie'. De vrouw had ge
agiteerd voor vereniging van Goa met
India.
Zekerheid. Prof. Ralph S. A. Sawyer, een
der leidende Amerikaanse atoomgeleer
den, heeft op een persconferentie te
Stuttgart verklaard, dat men met zeker
heid kan verwachten, dat electriciteit
over vijf tot tien jaar met dezelfde kos
ten uit atoomenergie als uit steenkool
zal kunnen worden gewonnen. Prof.
Sawyer houdt zich bezig met onder
zoekingen op het gebied van de in
dustriële toepassing van atoomenergie.
Zomerweelde. De Duitse paraplufabrikan
ten hebben sedert mensenheugenis de
beste zomer gehad. Zij hebben aan de
sterk gestegen vraag naar paraplu's niet
kunnen voldoen, ofschoon zij vijf tot
achtmaal zoveel hebben geproduceerd
als in normale jaren. Voornamelijk de
vraag naar heren-paraplu's heeft vor
men aangenomen, waarvan men in
vroeger jaren niet heeft durven dromen.
Eetlust. De Beieren hebben bij hun Octo-
berfeest in München dit jaar bijna al
hun eigen records geslagen. Weer werd
op het feest 2,5 millioen liter bier ge
dronken en dat is „slechts" evenveel
als vorig jaar. Het worstrecord werd
evenwel verbeterd: er werden nu 1,4
millioen gebraden varkensworsten ge
geten. Voorts werden 122.900 gebraden
haantjes en zestien ossen verslonden. De
Beieren hebben voor het eerst ook een
exotische invloed op hun nationale
feest toegelaten: zij aten tussen worst
en haan ook nog tienduizend cocos-
noten.
Abnormaal. Het orgaan van de Russische
communistische partij, Pravda, heeft er
over geklaagd, dat „er een abnormale
toestand ontstaat, daar zomerkleren pas
in de herfst voorradig zijn en winter
kleren pas in het voorjaar verschijnen".
Verscheidene Moskouse klerenfabrieken
vervaardigen goederen van slechte kwa
liteit, die de klanten in de winkels wei
geren te kopen. Een fabriek, die de
voorgeschreven hoeveelheid kinderkle
ren niet had vervaardigd, had gezegd,
dat deze niet „winstgevend" zijn. Een
andere fabriek had haar programma
voor zomerkleren zelfs overschreden,
maar ze pas in September afgeleverd,
aldus het door radio-Moskou aange
haalde artikel in Pravda.
Begrip. Twintig Britse politici, vakbonds
functionarissen en geleerden zijn uit
Londen vertrokken voor een bezoek aan
China als gasten van de Chinese volks
vereniging voor culturele betrekkingen.
De groep zal via Praag en Moskou rei
zen, waar zij drie of vier dagen zullen
doorbrengen. De leider, het Labour-
parlementslid Smith zeide evenals Att-
lee te geloven, dat bezoeken van Brit
ten en Chinezen aan de wederzijdse
landen een beter begrip en vriendschap
kunnen helpen bevorderen.
McCarthy-mars. De rabbijn Benjamin
Schultz, directeur van anti-communis
tische organisaties, heeft bekend ge
maakt, dat op 11 November een mars
naar Washington zal worden gehouden
om de Senaat te vragen de motie waar
in senator McCarthy berispt wordt,aan
genomen door de commissie-Watkins,
te verwerpen. „Deze mars zal een be
toging van het volk zijn ten gunste van
McCarthy die belasterd is. Wij hopen,
dat duizenden uit alle streken van de
Verenigde Staten er aan deel zullen
nemen," aldus rabbijn Schultz.
Handwerk. Een bij Rijssel in Noord-Frank
rijk gelande „vliegende schotel" is ge
bleken te zijn gemaakt van stevig pa
pier. Een gepensionneerde mijnwerker
heeft toegegeven, dat hij meer dan dui
zend van dergelijke schotels heeft ge
maakt, aldus deelt de politie mede.
Sommige hadden een middellijn van wel
drie meter. Aan de schotels maakte hij
een in petroleum gedrenkte lap vast,
die in brand werd gestoken. Overigens
zijn uit vele delen van Frankrijk gis
teren weer berichten over vliegende
schotels ontvangen.
Dc 34-jarige uitvoerder J. Hendriks uit
Oosterbeek is, toen hij in een nieuw gedeelte
van de papierfabriek van de N.V. Van
Gelder te Renkum aan het werk was, van
een steiger gevallen. Lij werd zeer ernstig
gewond en is later in een ziekenhuis over
leden.
HEBBEN WE de vorige maal de vraag
onder ogen gezien hoe het komt dat een
reukstof geur afgeeft, veel diepzinniger
wordt de kwestie wanneer we ons afvra
gen hoe het komt dat de uiteinden van
onze reukzenuwen een bepaalde geur kun
nen waarnemen. We kunnen wel zeggen
dat de reukstof in de reukcellen een be
paalde chemische verbinding aangaat en
dat deze verbinding door de
reukzenuwen als een bepaalde
geur worden waargenomen,
maar dat is misschien toch wel
een wat al te gemakkelijke op
lossing.
Wat is n.l. het geval? We
ruiken iets, doordat een be
paalde reukstof zich in de at
mosfeer bevindt en in aanraking komt met
de reukcellen in de neus. Op deze reuk
cellen ligt een vloeistof laag, waarin het
reukgas oplost. Dit zou dus wijzen op een
chemische reactie die daarnd ontstaat en
als gevolg waarvan wij een reukindruk
krijgen. Maar nu doet zich het merkwaar
dige geval voor dat opgeloste reukstoffen,
die direct op het reukslijmvlies werden
gebracht, géén reukgewaarwording bleken
tc geven! Als er alleen maar sprake is van
een chemische reactie, zou in oplossnty
gebrachte reukstoffen toch ook een reactie
moeten geven. Dat blijkt voor zover de
proeven althans hebben uitgewezen niet
het geval te zijn. De zaak is dus waar
schijnlijk veel ingewikkelder dan uit het
eenvoudige woord „chemische reactie" valt
te lezen.
In Amerika is na de oorlog dan ook een
andere theorie ontwikkeld die erop neer
komt dat we eigenlijk een soort radar-
neuzen zouden hebben. Zoals de vleermuis
trillingen uitzendt, die door het pantser
van insecten worden teruggekaatst, welke
echo dan weer door de vleermuis wordt
opgevangen, zo zouden ook door onze reuk
cellen trillingen worden geproduceerd,
waarmede de moleculen van
de reukstof als het ware
zouden worden afgetast. De
teruggekaatste trillingen zou
den dan de vorm van de
moleculen aan de reukzenu
wen kenbaar maken, en deze
vorm zou bepalend zijn
voor de reukindruk welke
wij krijgen. Door verschillende onderzoe
kers is echter ten stelligste tegengesproken
dat het essentiële vgn de reuk met de
vorm van de moleculen in verband zou
staan. We vermelden deze opvatting dan
ook alleen, om u te doen zien hoe ver men
het zoekt om tot een verklaring van de zo
eenvoudig schijnende reuk te kunnen ko
men.
O ja, nu moeten we het ook eens hebben
over een onbegrijpelijk kunststukje dat
sommige potvissen en robben weten uit
te halen en waarvoor de wetenschap wer
kelijk qeen verklaring kan vinden.
Daarover morgen.
H. PéTILLO^
(Nadruk verboden
