Lot der gevangen landgenoten
eist aandacht van ons volk
Nell Herbert
Blijft
het meest
opzienbarend!
PANDA EN DE MEESTER-BUIKSPREKER
Wereldnieuws
f""> -atelier
De Nederlandse nota aan Djakarta
Proces-Schmidt wekt bevreemding;
prestige-kwestie voor politie
"fijc/elijk 3. paMsto voorce/tP:
Nieuwe fiscaal bij
de Zeekrijgsraad
Ongeveer 8200 man
aan het rooien
(Mwmotfummf
<€ocU ió lx et zo
r
VRIJDAG 22 OCTOBER 1954
2
Als een slachtoffer
van Dachau
EEN GOED PORTRET
De radio geeft Zaterdag
Advocaat zou 50.000
hebben verduisterd
Fraude met melkflessen
berecht
Heemsteedse fabrikant
gaat vrijuit
KVP-commissie ontwierp
noodvoorziening voor
weduwen
Geheime
kracht
(Van een bijzondere medewerker)
Het was hoog: tijd dat de Nederlandse regering: in haar deze week gepubliceerde
nota de aandacht van het Nederlandse volk vroeg voor een reeks processen, die tegen
een aantal Nederlanders in Djakarta begonnen is met de rechtzaak-Schmidt. Er is
in geen dezer zaken nog een vonnis geveld. Er zijn alleen vele moties van vele en
veelsoortige verenigingen in Indonesië, die druk op de rechter pogen uit te oefenen
om de doodstraf over Schmidt" en zijn kameraden uit te spreken. Maar wat aan
dit proces is voorafgegaan blijkens berichten, die ons uit Djakarta hebben be
reikt geeft het Nederlandse volk alle aanleiding, sterker verplicht het zelf, om zUn
aandacht te richten op het lot van deze groep landgenoten. Sedert het begin van dit
jaar zuchten zU in Indonesische gevangenissen, maandenlang, of nog steeds, ver
stoken van elke consulaire en juridische bijstand, beschuldigd te hebben deelge
nomen aan een conmplot tegen de Indonesische staat. Een ernstige aanklacht, waar
van echter de zaak-Schmidt de indruk wekt, dat zij op absurde beschuldigingen
is gebaseerd.
Een Nederlandse consulaire vertegen
woordiger die eindelijk tot enkele be
klaagden werd toegelaten, schrok van de
toestand, waar in hij sommige hunner
aantrof. Een hunner, J. Kolk, employé van
de onderneming Serpong, een man, die
enige jaren geleden een zware maag
operatie heeft ondergaan, kon door deze
consulaire vertegenwoordiger slechts be
schreven worden als „een slachtoffer van
Dachau". Enige dagen geleden heeft een
Aneta-telegram uit Djakarta gemeld dat
J. Kolk „het hem ten laste gelegde bij de
politie heeft bekend". Negen maanden ge
leden ongeveer werd Kolk gearresteerd.
Feiten bekend
De Nederlandse regering was er reeds
geruime tijd van op de hoogte dat op de
gearresteerde Nederlanders „lichamelijke
dwang" wordt toegepast. In een nota aan
Djakarta heeft de Nederlandse regering
indertijd al duidelijk laten blijken, dat die
mishandelingen haar tot in details bekend
zijn. In verband met de toen aan de gang
zijnde Unie-besprekingen is die nota des
tijds echter niet gepubliceerd: men vrees
de in Nederland zeer felle reacties en wil
de die kennelijk voorkomen in verband
met de aanwezigheid hier van de Indo
nesische vertegenwoordigers. Maar nu de
Unie-besprekingen achter de rug zijn en
de Indonesische delegatieleden vertrokken,
gold dat argument niet meer. Vandaar na
tuurlijk de thans gepubliceerde nota. Bo
vendien heeft de Indonesische regering tot
dusverre in haar antwoord weinig blijk
gegeven de ernstige klachten van Den
Haag de ernstige aandacht te schenken,
die zij verdienen. Er was dus alles voor te
zeggen, deze zaak thans in de publieke
belangstelling te brengen in het belang
ADVERTENTIE
maken, heeft TUD nodig.
5 Dec. komt reeds in zicht.
Lange Veerstraat 13 - Tel. 11178
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Marialiede-
ren. 7.45 Morgengebed en literaire kalender
8.00 Nieuws, weerbericht en kathol, nieuws.
8.20 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.40 Pla
ten. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00
Voor de zieken. 11.45 Platen. 12.00 Angelus.
12.03 Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Platen. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 Pro
menade-orkest en soliste. 14.00 Boekbespre
king. 14.10 Platen. 14.20 Engelse les. 14.40
Platen. 15.05 Kroniek voor letteren en kuns
ten. 15.40 Koorzang. 16.00 De schoonheid van
het Gregoriaans. 16.30 Voor de jeugd. 17.00
Amusementsorkest. 17.20 Voor de jeugd. 18.00
Reportage. 18.10 Platen. 18.15 Journalistiek
overzicht. 18.25 Platen. 18.30 Van het Binnen
hof. 18.40 Hammondorgel. 19.00 Nieuws. 19.10
Lichtbaken. 19.30 Avondgebed en litteraire
kalender. 19.45 Symphonette-orkest, kinder
koor, gemengd koor en sol. 21.00 Actuali
teiten. 21.15 De gewone man. 21.20 Platen.
22.00 Wie 't weet mag 't zeggen. 22.30 Platen.
23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto. 23.22
24.00 Platen.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.45 Even opkrikken! 7.50 Platen. 8.00 Nieuws.
8.18 Platen. 8.35 Orgel. 8.55 Voor de vrouw.
9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Platen.
10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Voor de arbeiders in
de continubedrijven. 11.35 Pianorecital. 12.00
Orgel. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws. 13.20 Platen.
13.45 Voor de jeugd. 14.35 Lichte muziek.
15.00 Volksdansen. 15.25 Het volle pond, cau
serie. 15.40 Strijkkwartet. 16.00 Van de wieg
tot het graf. causerie. 16.15 Radio Philharmo-
nisch orkest en solist. 17.00 Journaal. 17.35
Politiekapel. 18.00 Nieuws en commentaar.
18.20 Amusementsmuziek. 18.45 Regerings
uitzending: Atlantisch allerlei. 19.00 Ar
tistieke staalkaart. 19.30 Passepartout, cau
serie. 19.40 Het Boek Handelingen, causerie.
19.55 Deze week, causerie. 20.00 Nieuws. 20.05
Een overbodig woord. 20.10 Gevarieerd pro
gramma. 22.00 Socialistisch commentaar. 22.15
Amusementsmuziek. 22.40 Wereldkampioen
schap dammen 1954. 22.45 De molen aan de
rivier, hoorspel. 23.15 Nieuws. 23.30—24.00
Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Kamermuziek. 12.55 Platen. 12.30
Weerbericht. 12.35 Platen. 12.50 Omroepkoor.
13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.30 Z. Ameri
kaanse muziek. 15.30 Platen. 15.45 Accor-
deonmuziek. 16.00 Platen. 16.15 Accordeon-
muziek. 16.30 Platen. 16.45 Engelse les. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Orgelconcert. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
19.45 Omroep-Ommeganck. 21.15 Groeten.
21.45 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Verzoek-
concert (pl.) 23.00 Nieuws. 23.05 Lichte mu
ziek. 23.45—24.00 Platen.
BBC
17.0017.15 Engelse les voor beginnelin
gen. (Op 224 en 49 m.). 22.00—22.30 Nieuws,
zoeven verschenen en Spiegel van de week.
Sportjournaal. (Op 224 m.).
van een aantal in Indonesische gevange
nissen vertoevende Nederlanders. Daar
mede was ook het belang van Indonesië
gediend: de regering van dat land krijgt
aldus gelegenheid een einde te maken aan
het optreden van een aantal harer die
naren, alvorens terecht te komen bij die
groep van staten, waarvan de wereld weet,
dat de rechten van de mens overigens
in de Indonesische grondwet verdiscon
teerd er niet gelden.
Een „constructie"?
Wie de verslagen van de zittingen, waar
in Schmidt terecht stond, nauwkeurig leest
en kennis heeft gekregen van de metho
den, waarmee getuigen „rijp" zijn ge
maakt om straks hun verklaringen af te
leggen, kan zelfs reeds in dit stadium
van de behandeling concluderen, dat de
zaak-Schmidt „gemaakt" is.
Alleen op het „waarom" is geen positief
antwoord mogelijk. Men aarzelt dit proces
en de komende processen tegen de
andere deelnemers van het „complot"
te zien als iets, dat „pour raison d'état"
om staatsbelang werd georganiseerd.
Men neigt dan ook tot de conclusie, dat
ter verhoging, dan wel tot redding van
persoonlijk prestige van enkele lagere
politie-ambtenaren de zaak-Schmidt werd
voortgezet, ook toen men tot de ontdek
king was gekomen, dat de Bandoengse
ex-K.N.I.L.-kapitein Schmidt, die als ma
kelaar, in dienst van de N.V. Denis, een
rustig bestaan leidde, niet dezelfde was
als Van Kleef, alias Smit.
Deze Van Kleef van uiterlijk een
duidelijke Indo-Europeaan was reeds
vóór de souvereiniteitsoverdracht door de
Nederlandse regering als inspecteur van
politie ontslagen en schijnt zich inderdaad
daarna met subversieve acties tegen de
Indonesische overheid te hebben bezig ge
houden, tot hij kans zag naar Nederland
te verdwijnen.
Over de Bandoengse ex-kapitein Schmidt,
moesten dus, doen niet kon worden volge
houden, dat hij Van Kleef, alias Smit, was,
nieuwe feiten worden eeconstrueerd om
hem voor de rechter te kunnen brengen.
Men heeft dat gedaan met behulp van een
dertigtal getuigen, waarvan de kwaliteit
al werd gedemonstreerd, nog vóórdat een
hunner de getuigenbank had betreden en
een mond had open gedaan. Zij waren
namelijk op de eerste zitting van het
proces-Schmidt onder zware politiebewa
king. Het merendeel dezer getuigen be
vindt zich óf in verband met deze zaak,
óf in verband met door hen gepleegde
misdrijven (één der getuigen heeft een
veroordeling van negen jaar wegens ram-
pok) in voorlopige hechtenis.
In het „complot tegen de Indonesische
staat", dat in het begin van dit jaar heette
te zijn opgerold, hebben ettelijke tiental
len arrestaties plaats gevonden. Tot goed
begrip dient men te weten, dat die talrijke
arrestanten in een viertal groepen uiteen
vallen. Allereerst onder meer de Neder
landers ex-K.N.I.L.-kapitein Schmidt,
Jungschlager, chef van de nautische dienst
K.P.M., Doornik, een gewezen assistent
resident, Van Geuns, Kolk, ondernemings
employé, Mollema, gewezen bestuursamb
tenaar en Prins, gymnastiekleraar, ex-
luitenant K.L.
Getuigen verdachten
Daarnaast staat een groep van vier
mannen: twee Nederlanders en twee Indo
nesiërs, van twijfelachtige reputatie en
met niet-onbeschreven strafbladen, die
min of meer als hoofdgetuigen in de zaak-
Schmidt fungeren. Tot hen behoort onder
meer de Ambonees Tomasoa, oud-Nefis-
burger spion, driemaal veroordeeld, die
reeds al getuige werd gehoord en wiens
verklaringen de verdedigers verscheidene
leugens hebben kunnen aantonen.
Dan is er een groep van „getuigen"
meest Indo-Europeanen, al dan niet warga
negara's door hiervoor genoemd viertal
„aangebracht". Het merendeel van deze
lieden is lid geweest van het K.N.I.L.
Enkelen hunner hadden wat op hun kerf-
ADVERTENTIE
In een bijzondere zitting van de Zee
krijgsraad te Den Haag is mr. N. B. Spoor
geïnstalleerd als fiscaal bij dit college.
Sedert 1914 is de fiscaal steeds officier
jurist geweest. Mr. Spoor is de eerste
burger. De president zei er evenwel van
overtuigd te zijn dat de militaire rechts
beginselen bij de nieuwe fiscaal, die oud
officier is, in goede handen zijn. De presi
dent herinnerde eraan dat volgens de ju
risprudentie nog steeds „de tijd van oor
log" geldt. Hierdoor komen vele zaken bij
de krijgsraad terecht, die anders krijgs-
tuchtelijk afgedaan hadden kunnen wor
den. Hij zag het grote personeelsverloop
bij de marine onder meer als het gevolg
van deze situatie.
f f
Bij de installatie waren ook aanwezig de
staatssecretaris van marine, vice-admiraal
b.d. H. C. W. Moorman, en de secretaris
generaal, de heer J. J. van Houten.
Dinsdag is op last van de officier van
justitie te 's-Gravenhage de 65-jarige
Haagse advocaat mr. W.F.H.Z. aangehou
den. Hij wordt verdacht van verduistering
van ongeveer f 50.000.Het betreft gel
den, die hij voor verscheidene personen in
beheer had. Het ondeizoek is nog gaande.
Mr. Z. is in het Huis van Bewaring opge
sloten.
ADVERTENTIE
|vl F* ZIJLSÏR.56
HOOGTEZONNEN vanaf ƒ76.50
stok en dus reden om de politie te vrezen.
Tot slot is er een groep van vermoedelijk
werkelijke leden van Darul Islam-benden,
allen Indonesiërs, getuigen, die verklaren
Schmidt nooit te hebben gesproken, alleen
te hebben „gezien".
Maar vrijwel alle „getuigen" hebben, bij
alle verschillei v, één ding gemeen: zij be
vinden zich alien in hechtenis. Het zijn
dus geen verklaringen van vrije mensen,
die in het proces-Schmidt zijn of zullen
worden afgelegd. Men zal het ons niet
kwalijk nemen, dat wij aan de getuige
nissen van deze mensen, die voor en nadat
zij in de getuigenbank zullen verschijnen,
„onder de hoede" van de politie staan,
weinig of geen waarde hechten erger:
met groot wantrouwen tegenover deze
verklaringen staan. Over de reden van dit
wantrouwen zullen wij het in een volgend
artikel hebben.
De omvangrijke fraude met lege melk
flessen ten nadele van de Verenigde Gooise
Melkbedrijven, waarbij deze melkfabriek
voor ongeveer 15.000 is gedupeerd, is
door de Amsterdamse rechtbank behan
deld.
In deze fabriek, waarin per jaar 20
millioen flessen rouleren, was de controle
op de in te leveren flessen uiterst moeilijk,
omdat geen enkele melkbezorger hetzelfde
aantal flessen terug kan geven, dat hij
heeft afgenomen. In de eerste plaats
breekt steeds een zeker percentage en in
de tweede plaats bestaat er een wissel
werking: vele flessen worden door parti
culieren bij de ene melkbezorger gekocht
en bij een andere tegen retournering van
statiegeld teruggebracht.
De bezorgers gingen onder één hoedje
spelen met chauffeurs en flessencontro-
leurs van de fabriek. De chauffeurs schre
ven bij het ophalen der lege flessen een
groter aantal op de bonnen dan zij bij de
fabriek inleverden. Een controleur zag dit
met opzet door de vingers. De valse bon
nen werden bij de administratie van de
fabriek ingeleverd en die vergoedde aan
statiegeld meer aan de betrokken melk
handelaren dan waarop zij recht hadden.
Tegen een 32-jarige chauffeur van de
melkfabriek en een 40-jarige zuivelhande
laar eiste de officier van justitie een jaar
gevangenisstraf.
Tegen de controleur, die pas sedert be
gin 1954 in dienst van de fabriek was,
luidde de eis drie maanden.
Daarna stonden vier melkslijters uit
Hilversum terecht. Tegen drie van hen
luidde de eis acht maanden, waarvan vier
voorwaardelijk. Tegen de laatste eiste de
officies zes maanden, waarvan drie voor
waardelijk.
Tegen een tweede chauffeur van de fa
briek, die niet was verschenen, werd twee
maanden gevangenisstraf geëist.
De rechtbank te 's-Gravenhage heeft
vanmorgen de officier van justitie niet ont
vankelijk verklaard in zijn eis in de zaak
tegen een 37-jarige fabrikant uit Heem
stede.
Tegen deze verdachte had de officier van
Justitie wegens smaadschrift 75 gulden
boete geëist.
De fabrikant had aan enige mensen in
Ter Aar, die in de zelfde straat woonden
als een van zijn debiteuren, brieven gezon
den. Deze brieven, die volgens de ver
dachte bestemd waren voor de debiteur
stelden de laatste in een minder gunstig
licht. De Heemstedenaar verweerde zich
tijdens het onderzoek ter zitting met de
verklaring oat hij het adres van de debi
teur niet meer wist. Daarom had hij meer
dan één brief verzonden, verwachtende dat
er dan in ieder geval wel één terecht zou
komen.
Ongeveer 8200 man vechten aan het
aardappelfront om de oogst nog vóór de
nachtvorst gerooid te krijgen. Hiervan zijn
buiten de werkers van de cultuurtechnische
dienst 3000 vrijwilligers bezig en wel stu
denten, scholieren, brandweerlieden, ge
meentewerklieden en zelfs een klein aantal
Belgische arbeiders.
Het weer is in de afgelopen tijd zodanig
geweest, dat de oogst nu vrij aardig op
schiet, al zal met het „kruipend leger" nog
wel enige tijd gestreden moeten worden,
voordat de overwinning defintief behaald
zal zijn. Het Bureau Oogstvoorziening
maakt zich thans niet zulke grote zorgen
meer als voorheen over de afloop van de
oogst. Men wijst er op, dat een aantal vrij
willigers per eigen gelegenheid naar de
tekortgebieden is gereisd en zich meldde
bij het arbeidsbureau ter plaatse. Dit geeft
wel eens administratieve moeilijkheden.
Vrijwilligers voor de aardappeloogst kun-
oen zich beter melden bij 't arbeidsbureau
van hun woonplaats. Dan krijgt het Bureau
Jogstvoorziening in de eerste plaats ee/.
beter overzicht van de verdeling der ar
beidskrachten en op de tweede plaats krij
gen de vrijwilligers al hun reiskosten ver
goed.
Eind volgende week klaar?
Het optimisme over de aardappeloogst,
dat de inspecteur van de Oogstvoorziening
aan het eind van de vorige week deed blij
ken, is door deze ene dag slecht weer nog
geenszins geschokt. „Als het weer opknapt,
dan kunnen we in Noord en Zuid-Holland
tegen het eind van de volgende week de
hele zaak uit de grond hebben," zo zei hii.
De extra-werkkrachten, die zich het eind
van de vorige week aankondigden, zijn ge
komen: de middelbare scholieren uit Den
Helder, de plantsoenarbeiders uit de hoofd
stad en de tweehonderd leerlingen van de
Technische School te Hoofddorp. En allen
houden vol. Vooral voor de prestaties der
ambachtsscholieren heeft men waardering.
Het K.V.P.-bestuur heeft zijn instemming
betuigd met een nota, samengesteld door
een commissie der partij, over een nood
voorziening voor weduwen en wezen.
In 1949 had van de gehuwd geweest zijn
de vrouwen beneden de leeftijd van 65 jaar
56 pet. een jaarlijks inkomen van mnder
dan f1000; nog 13 pet. had een inkomen
tussen de f 1000 en f 1500. Slechts 10 pet.
had een inkomen van meer dan f 3000. De
ze inkomens zijn in vele gevallen mede be
stemd voor het levensonderhoud van de
nog afhankelijke kinderen.
Op grond van deze cijfers meent de
K.V.P.-commissie „weduwen- en wezen
voorziening", dat een op korte termijn te
treffen voorziening voor de weduwen en
wezen behoort tot de eisen van sociale
rechtvaardigheid. De commissie acht het
een onjuiste situatie, dat weduwen, die een
uitkering genieten van de sociale diensten
der gemeenten, deze pas ontvangen als
haar eventuele kapitaaltje is geconsu
meerd. Immers een dergelijk klein bezit is
voor de wedwe van bijzondere betekenis
voor de eventuele studie van haar kinderen.
In een door de commissie samengesteld
ontwerp voor een noodregeling worden
maximum-uitkeringen voor weduwen van
f 594 tot f 696 voorgesteld te vermeerderen
met 6 pet.; uitkeringen voor kinderen van
f 150 voor het eerste kind tot f 264 voor
het zesde en volgende kind.
De noodwet zou moeten worden uitge
voerd door de Raden van Arbeid en de
Rijksverzekeringenbank.
De commissie taxeert, dat ongeveer
75.000 weduwen voor de bedoelde uitkering
in aanmerking zullen komen en dat de
kosten van de noodregeling maximaal f 50
millioen per jaar zullen bedragen.
Het gevecht tussen slangenmens en
portier eindigde onbeslist; de lenigheid
van de een bleek tegen de kracht van de
ander te zijn opgewassen. „Laten we ermee
ophouden, Piedro", hijgde de portier, toen
zij even uitpuften, „anders gaat Eric Echo
er intussen met de poppen vandoor". Deze
opmerking deed Piedro al zijn boosheid
over de vermeende beledigingen vergeten.
„Caramba!" riep hij, „de buikprater is
foetsi met de poppetis! Triestemento! Weg
beloningki van baronesa Edelsteinio!"
„Kalm, Piedro", zei de portier, „we krijgen
hem heus nog wel. Hij kan niet uit het
gebouw weg. Vlug, kom mee, dan pakken
we hem weer in z'n kladden!" Eric Echo
en Panda hadden intussen moeten erva
ren, dat de snode portier gelijk had: ze
konden het gebouw niet verlaten. „Drom
mels, de tent is afgesloten!", riep de buik
spreker hees, „en alleen de portier, die
schurk, heeft de sleutels! Wat nu?" Ja, wat
nu? Terwijl zij zenuwachtig aan de ge
sloten deuren morrelden, hoorden zij d-
voetstappen van hun achtervolgers snel
naderbij komen.
ADVERTENTIE
BARTELJ0RISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. B0LSTR. 48 A DAM- TEL. 717162.
j FALCON GABARDINE JASSEN
Uitslag. De definitieve uitslag van de in
Oost-DuitsJand gehouden algemene
verkiezingen luidt: 99.46 percent van
alle stemmen zijn uitgebracht op het
door de communisten beheerste na
tionale front.
Te knap. Een echtpaar te Boston (V.S.) is
beboet cimdat het zijn negerjarige zoon
niet naar school liet gaan, aanvoerende
dat hij de school niet „intellectueel sti
mulerend" vond. De jongen kan Chinees
en Duits lezen en ook wat Sanskrit.
Massaal. Op een massabijeenkomst op het
„Plein van de Revolutie" in Cairo heb
ben 50.000 Egyptische functionarissen
een resolutie aangenomen, waarin het
Brits-Egyptische accoord over de ont
ruiming van de zóne van het Suezka-
naal wordt goedgekeurd. De bijeen
komst werd bijgewoond door de leden
van de regering en van de Revolution-
naire Raad.
Poging. Margaret Chase Smith, het enige
vrouwelijke lid van de Amerikaanse Se
naat, is voor een bezoek van enkele da
gen aan de Sovjet-Unie op het vlieg
veld te Moskou aangekomen. Zij zal
trachten een onderhoud te krijgen met
eerste -minister Malenikov en de mi
nister van Buitenlandse Zaken, Mo-
lotov.
Voorstel. De regering van de Sovjet-Unie
heeft officieel aan Japan voorgesteld
een economische conferentie door verte
genwoordigers van beide landen te hou
den. Van Russische zijde wenst men een
conferentie ter bestudering van alle
economische kwesties, welke beide lan
den raken.
Duurzaam. De Amerikaanse commissie
voor atoomenergie werkt aan een ap
paraat om aardappelen met atomische
stralen te behandelen, waardoor zij
twee jaar kunnen worden bewaard.
St. Paul. De burgemeester van Londen,
Sir Noel Bowater, heeft bekend ge
maakt dat er een fonds zal worden ge
vormd voor herstel en onderhoud van
de kathedraal van St. Paul. Voor drin
gende reparaties en onderhoudskosten
heeft men ruim vier millioen gulden
nodig.
Gemakkelijker. Willam Willis, de Ameri
kaan, die alleen op een vlot de Stille
Oceaan is overgestoken, is met een
vliegboot op weg naar New York. Hij
zeide, dat een vliegboot gemakkelijker
te besturen was dan een vlot. Willis
heeft de kat meegenomen, die hem op
zijn lange vlotreis van Peru naar Pago
Pago vergezelde en die in een onbe
waakt ogenblik zijn andere metgezel
een papegaai opgepeuzeld had.
Zichtbaar. De directeur van het instituut
ter bestudering van hoge frequenties te
Essen-Mülhelm, professor Esau, heeft
verklaard, dat zijn instituut er in ge
slaagd is de Amerikaanse uitvindingen
op het gebied van radar zodanig te ver
beteren, dat bijvoorbeeld niet alleen te-
tegraafpalen, doch ook de draden op
het scherm zichtbaar worden. De „Ge
neral Electric" heeft aan het Ameri
kaanse leger een groot aantal nieuwe
radarapparaten, geleverd, waarmee
vliegtuigen op een drie maal grotere
hoogte dan voorheen kunnen worden
ontdekt.
Vrijgelaten. Uit de Britse gevangenis te
Werl in Westfalen zijn drie Duitse oor
logsmisdadigers: Friedxich Koch, Hein-
rich Kühne en Erich Martin, vrijgelaten.
Aanvankelijk nadden zij langdurige ge
vangenisstraffen gekregen wegens mis
handeling van personen uit geallieer
de landen in concentratiekampen.
Behouden. De Britse Labourpartij heeft bij
tussentijdse verkiezingen in Oost-Lon-
den en in Yorkshire haar parlements
zetels behouden. In het district Shore-
dith and Finsbury (Oost-Londen) werd
78.1 percent van de uitgebrachte stem
men op de Labourcandidaat uitgebracht
en 21.8 op de conservatief. Bij de laat
ste algemene verkiezingen bedroegen
deze percentages respectievelijk 72.5 en
27.4. In Wakefield kregen de socialisten
thans 58.1 percent en de conservatieven
41.8. Bij de algemene verkiezingen was
de verhouding 58.28 tegen 41.72 percent.
WE HEBBEN de vorige maal verteld,
dat de Nederlandse geneesheer en lijfarts
van Willem van Oranje, Pieter van For eest,
sprak van een geheimzinnige werking die
het aftreksel van lepelblad op scheurbuik
uitoefende en dat hij de genezende kracht
van dit aftreksel toeschreef aan een „vis
occulta", of geheimzinnige kracht. De mo
derne mens kan hierover smalend lachen
en opmerken dat Van Foreest kennelijk de
vitamine C bedoelde, een stof waarvan we
weten dat zij in groenten en fruit voor
met de onwelluidende term „vreetcellen"
zouden moeten vertalen. Deze phagocyten
zijn het die via een uiterst gecompli
ceerd proces de bacteriën te niet doen.
Maarde bacteriën dienen eerst op
de maaltijd te worden voorbereid. Bacte
riën brengen bepaalde stoffen voort, welke
antigenen worden genoemd en deze anti
genen wekken het lichaam op tot het op
bouwen van zgn. anti-lichamen. Deze anti
lichamen bestaan uit twee componenten,
waarvan de samenstelling weliswaar niet
komt en die in staat is in korte tijd de bekend is, maar waarvan men weet dat
scheurbuik te genezen. Met
deze opmerking hebben we dan
getoond precies even ver te
zijn als de Nederlandse arts
van vier eeuwen geleden, ech
ter met dit verschil dat hij een
juistere term gebruikte dan
wij thans bezigen.
Wat is nu de eigenlijke wer
king van de vitamine C? De Hongaarse
onderzoeker Szent-Györgyi wist deze stof
in 1928 uit de bijnieren en in 1933 uit
citroenen af te scheiden en ontdekte dat
het hexuronzuur was, algemeen ascorbine-
zuur genoemd wegens haar anti-scheur
buik (scorbut) werking. Dit zuur is geble
ken zeer belangrijk te zijn voor de vor
ming van immuun-makende stoffen bij
infecties. Maar waarom? Dit is een zeer
ingewikkelde geschiedenis, waarvoor we
terug moeten gaan naar het einde van de
vorige eeuw.
Met Kerstmis 1882 zat de grote Russische
bioloog Metschnikoff gebogen over zijn
microscoop en bekeek aandachtig de larve
van een zeester. In die larve ontdekte hij
bewegende cellen, die klaarblijkelijk het
lichaam tegen indringers trachtten te ver
dedigen. Er waren twee soorten van ver
dedigers, de kleine, gespikkelde witte
bloedcellen, of microphagen en de grote
zwerfcellen, of macrophagen. Het duurde
geruime tijd, eer ontdekt werd dat de
zwerfcellen voortkomen uit een zeer fijn
web van stervormige cellen langs de fijn
ste bloedvaten, welk wijd verbreide net
een belangrijke rol speelt bij de immuni
teit. In ieder geval en dat is voor ons
het belangrijkste noemde Metschnikoff
de cellen die het lichaam tegen indringers
verdedigen: phagocyten, welke naam we
"N
één component altijd in het
lichaam aanwezig is, terwijl
de tweede component ver
vaardigd moet worden. Al
léén als die tweede com
ponent aanwezig is, kan de
eerste component de bacte-
rie aanpakken en gereed
maken voor de maaltijd van de
phagocyten. Dan rukt het leger der phago
cyten op, beladen met ascorbinezuur en
beginnen hun vertering. Dit proces is al
leen mogelijk, indien er voldoende ascor
binezuur, dus vitamine C, in het lichaam
aanwezig is.
Personen met te weinig vitamine C lijden
dus zwaarder onder een infectie, dan men
sen die over voldoende vitamine C be
schikken en in wier lichaam het bacterie-
gif onmiddellijk onschadelijk kan worden
gemaakt.
Het heeft er de schijn van dat de hele
zaak thans is verklaard, maar de opletten
de lezer zal bemerken dat in werkelijkheid
de vraagtekens slechts zijn verplaatst. En
dan spreken we nog niet eens over de vele
vitaminen, waarvan niemand ook maar
bij benadering de werking weet. Zodat
Pieter van Foreest met zijn „vis occulta"
of geheimzinnige kracht, toch wel de juiste
naam heeft getroffen. Want in diepste we
zen blijft het een geheimzinnige kracht,
ook al hebben we een andere naam daar
aan gegeven. Dat dienen we niet te ver
geten.
Weet u tussen twee haakjes dat
vergeten een van de belangrijkste functies
van de hersenen is?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
