WW
Lr
Hebt u
vandaag uw
Davitamon 10
al gehad?
Wereldnieuws
Indonesisch kabinet keert zich
tegen minister Hazairin
5 doktoren
Accoord over toepassing 6 °/o
loonronde in textielbedrijf
PANDA EN DE MEESTER-BUIKSPREKER
io Aet
zo
Zijn beleid wordt onderzocht nu
hij uitgetreden en in oppositie is
het misbruik van
laxeermiddelen
De radio geeft Donderdag
Werkgevers: „Onze industrie
wordt minder arbeidsintensief"
Gouden jubileum van
Residentie-Orkest
J
woensdag 3 november 1954
2
waarschuwen tegen
n TIP VAN BOOTZ
Aniem in Midden- en
Oost-Java genationaliseerd
Index landbouwprijzen
gedaald
Nieuwe Deense gezant
in ons land aangekomen
Een tien voor gezondheid: DaviïAMON-10
ORGANON - OSS
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
Tourist op treinonderstel
geen vluchteling?
Mijnbouwers
der oudheid
(Van onze correspondent in Djakarta)
De Indonesische regering heeft besloten
om alle overeenkomsten, die door de voor
malige minister van Binnenlandse Zaken,
prof. Hazairin, zijn gemaakte, te „bevrie
zen" en een onderzoek naar het „hoe en
wat" van deze overeenkomsten in te stel
len.
Tot de meest becritiseerde ministers, die
deel uitmaakten van het thans in een crisis
verkerende kabinet-Ali, behoorde de mi
nister van Binnenlandse Zaken, prof. Ha
zairin, een van de drie bewindslieden, die
voor de Partai Indonesia Rava, de P.I.R.,
(ruim 20 parlementsleden) in de regering
zitting hadden.
Met de andere P.I R.-ministers, de eerste
vice-premier, mr. Wongsonegoro en prof.
Roosseno, minister van Verbindingen, is hij
afgetreden, toen de (onvolledige) partij
raad van de P.I.R. daartoe het besluit nam,
een besluit dat geleid heeft tot een crisis
in de partij, die zelfs moeilijker te over
winnen lijkt dan die in het kabinet.
De P.I.R. is in twee delen uiteengevallen,
een vleugel onder leiding van de vice-pre-
mier Wongsonegoro, waarbij zich ook ex-
minister Roosseno heeft aangesloten, en
een andere vleugel, onder aanvoering van
mr. Tadjuddin Noor, een der vice-voorzit-
ters van het parlement, welke groep ex-
minister Hazairin onder haar leden telt.
Op minister Hazairin is reeds lang vóór
de kabinetscrisis ernstige critiek door de
oppositie uitgeoefend, zoals dat ook het
geval was met minister Iskaq (Econo
mische Zaken) en mr. Ong (Financiën).
De crtiek op prof. Hazairin gold vooral de
wijze waarop hij mutaties uitvoerde onder
de top-ambtenaren, ressorterende onder
het departement van Binnenlandse Zaken.
Hem werd verweten, dat hij bij deze mu
taties partijgenoten en politieke mede
standers de plaatsen liet innemen van wie
.hem politiek niet welgezind waren. Prof.
Hazairin heeft het, wat dit betreft, zijn
critici niet moeilijk gemaakt, want hij
heeft eenmaal in het openbaar verklaard,
dat het inderdaad zijn streven was, zoveel
mogelijk P.I.R.-leden in overheidsdienst te
plaatsen.
Doch ook op ander terrein is het beleid
van (nu ex-) minister Hazairin aange
vochten. Dat betrof de aankopen ten be
hoeve van de algemene verkiezingen, na
melijk voor millioenen rupiahs aan schrijf
machines en andere kantoorbehoeften.
Een bedrag van 90 millioen rupiahs is
op de begroting uitgetrokken voor de ver
kiezingen en ter beschikking gesteld van
het centrale verkiezingscomité. De minister
bepaalde evenwel, dat de aankopen over
zijn ministerie moesten lopen en hij wees
twee van zijn partijgenoten aan om de
aanschaffingen uit te voeren.
Veel deining heeft nog maar betrekke
lijk korte tijd na zijn aftreden, zijn op-
ADVERTENT1E
Als u geregeld laxeermiddelen slikt. Is er nu
een manier om er van af te komen, S3 van de 100
personen lukte het; u kunt het ook. En wel zo:
Drink in de loop van elke dag enkele glazen
water en bepaal een vast uur voor uw stoelgang.
Neem de le week elke avond twee Carter s Lever
pilletjes. 2e Week - elke avond één. 3e Week - om
de andere avond één. Daarna niets meer, want
Carter's Leverpilletjes stellen uw Ingewanden
in staat weer op eigen kracht te werken, zonder
laxeermiddelen.
Wanneer zorgen, vermoeidheid of teveel eten
het tempo van uw ingewanden tijdelijk vertragen,
neem dan tijdelUk Carter's Leverpilletjes om u
weer op gang te helpen. Zo raakt u uw verstop
ping kwijt en vervalt u niet in de laxeermiddelen
gewoonte. Haal direct Carter's Leverpilletjes,
f 1.20 per flacon. 60
dracht aan alle verkiezingscommissies ver
wekt, om de stembussen in Djakarta tegen
een door zijn ministerie vastgestelde prijs
te kopen. Het bezwaar daartegen was, dat
men deze houten stembussen plaatselijk
tegen een veel lagere prijs kon laten ver
vaardigen.
Al deze feiten waren bekend: de dag
bladen der oppositie schreven er vrijelijk
over. Behalve eenmaal een mislukte poging
om minister Hazairin het benoemingsrecht
in topfuncties te ontnemen heeft men nooit
gemerkt, dat er iets door het kabinet is
gedaan, dat de critici van minister Hazai
rin de wind uit de zeilen kon nemen. Maar
thans komt het kabinet plotseling met de
aankondiging, dat de overeenkomsten, die
prof. Hazairin heeft afgesloten „de ijskast"
ingaan, en dat een onderzoek naar die
overeenkomsten zal worden ingesteld, nu
hij geen deel meer uitmaakt van de re
gering en behoort tot de oppositie-groep
van de P.I.R., die het kabinet-Ali naar het
leven staat!
ADVERTENTIE
Een echtpaar, dat woonde
in Lisse,
Moest bezuinigen en zat
te beslissen.
Geen snoep, niet roken,
Eenvoudiger koken.
Slechts TIP bleef, die kon
men niet missen.
Inz. Hr. G. R., Amsterdam ontv.
1 fl. Tip en I Lfl. Bootz' Oude Genever.
DJAKARTA (Aneta). De bedrijven
van de electriciteitsmaatschappij Aniem in
Oost-Java en Midden-Java werden Maan
dag door ir. G. S. Goemans aan de minister
van Openbare Werken, Mohammed Has
san, overgedragen. Hiermede is de natio
nalisatie van deze bedrijven een feit ge
worden. De plechtigheid werd besloten
met het hijsen van de nationale vlag voor
het Aniem-gebouw in Soerabaja. Genatio
naliseerd zijn thans de Aniem-bedrijven
in de residenties Pekalongan en Semarang,
de regentschappen Koedad, Pati. Djepara.
Magelang, Temanggoen, Poerwordjo en
Jogja, alle in Midden-Java, in de residen
ties Soerabaja, Malang en Kediri en de
regentschappen Bondowoso, Djember Ban-
joewangi en Lamongan.
Minister Hassan zei, dat de regering door
deze nationalisatie „enige stappen verder
is gekomen met het verwezenlijken van
artikel 38 van de voorlopige grondwet,
waarin bepaald wordt, dat voor het land
essentiële productietakken door het land
beheerd moeten worden".
Volgens het Centraal Bureau voor de
Statistiek vertoont het indexcijfer van de
landbouwprijzen een daling van 108.2 in
Augustus tot 102.8 in September 1954.
Het prijsindexcijfer voor akkerbouw
producten liep als gevolg van de lagere
prijzen voor late aardappelen (nieuwe
oogst) terug van 130.2 in Augustus tot 98.9
in September.
Bij de veehouderijproducten daalde het
indexcijfer van de prijzen van rundvlees,
varkensvlees, paarden en eieren, daaren
tegen steeg het indexcijfer voor schapen en
melk, waardoor het groepsindexcijfer op
liep van 101.9 in Augustus tot 104.0 in
September.
Het indexcijfer van het totaal der pro
ductiekosten onderging onder invloed van
een stijging der prijzen van voederstoffen,
meststoffen en zaaizaden een geringe toe
neming, namelijk 111.2 in Augustus tot
112.1 in September.
De nieuwe Deense gezant bij het Neder
landse hof, de heer Wilhelm Eickhoff, is
na ruim 36 jaren teruggekeerd in het
land, waar hij zijn loopbaan in de buiten
landse dienst van het Deense ministerie
van Buitenlandse Zaken is begonnen. Dat
was in Juni 1918. De jonge Wilhelm Eick
hoff had juist zijn 554-jarige studie in de
rechtswetenschappen beëindigd. Hij kwam
bij Buitenlandse Zaken in Kopenhagen,
vanwaar hij werd uitgezonden naar Rot
terdam, als secretaris van de Deense con
sul aldaar. Dat was van niet lange duur,
want in 1920 keerde hij naar Kopenhagen
terug, om vervolgens tal van andere pos
ten in het buitenland te bekleden.
Het nieuwe hoofd van de Deense diplo
matieke missie in ons land heeft dezer
dagen zijn geloofsbrieven aan de Koningin
aangeboden. De heer Eickhoff is de op
volger van de heer Fin Lund, die hier
ruim drie jaren gezant was en daarmee
zijn diplomatieke carrière afsloot.
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws, weerbe
richt en Katholiek nieuws. 8.20 Platen. 9.00
Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 10.00 Ge
wijde muziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Voor
de zieken. 11.45 Piano. 12.00 Angelus. 12.03
Lunchconcert. (12.3012.33 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.3312.40 Wij van het
land). 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Katholiek nieuws. 13.20 Pianorecital. 13.55
Platen. 14.00 Platen. 14.25 Mezzosopraan en
piano. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Zang, viool
en piano. 15.45 Platen. 16.00 Bijbellezing.
16.30 Cembalorecital. 17.00 Voor de jeugd.
17.30 Kamerorkest en soliste. 18.10 Trio
sonates. 18.30 Friese uitzending. 18.45 Leger
des Heilskwartier. 19.00 Nieuws en weerbe
richt. 19.10 Een goed woord voor een goede
zaak. 19.15 Platen. 19.20 Sociaal gesprek.
19.35 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Geva
rieerd programma. 22.00 Periodiekenparade.
22.10 Platen. 22.20 Orgelconcert. 22.45 Avond
overdenking. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.35
Platen. 9.40 Mongenwijding. 10.00 Platen.
10.50 Voor de kleuters. 11.00 De Antwoord
man. 11.15 Lichte muziek. 12.00 Metropole
orkest. 12.25 In 't spionnetje. 12.33 Metropole
orkest. 12.50 Staatsiebezoek van Keizer Haile
Selassie. 13.00 Nieuws. 13.15 Medelingen en
platen. 13.25 Dansmuziek. 13.55 Beursberich
ten. 14.00 Paul Vlaanderen en het Gilbert
Mysterie, hoorspel. 14.40 Platen. 14.45 Voor de
zieken. 15.30 Bas-bariton en piano. 16.00 Van
vier tot vijf. 17.00 Voor de jeugd. 17.45 Rege
ringsuitzending: Kroniek van overzee. 18.00
Nieuws. 18 15 Sportproblemen. 18.25 Voor de
jeugd. 18.40 Reportage. 18.45 Sopraan en
piano. 19.00 Voor de kleuters. 19.05 Gespro
ken brief uit Londen. 19.00 Statiebezoek
van Keizer Haile Selassie. 19.20 Jazzmuziek.
19.45 Kleine oorzaken, grote gevolgen", cau
serie. 20.00 Nieuws. 20.05 Omroep-orkest.
21.10 Cabaret. 21.55 Lichte muziek. 22.20
Koorzang. 22.40 Staatsiebezoek van Keizer
Haile Selassie. 22.45 Buitenlands overzicht.
23.00 Nieuws. 23.15 Sp irtactualiteiten. 23.30
—24.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S.)
20.1522.00 Audrey Hepburn als gast in
'n programma van Toon Hermans.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel.
14.00 Engelse les. 14.15 Symphonie orkest.
14.33 Platen. 15.00 Kamerorkest en solist.
16.02 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Voor de
kinderen. 18.15 Verzoekprogramma. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
19.50 Vrije politieke tribune. 20.00 Verzoek
programma. 21.00 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 i
Ethnologische muziek. 22.55—23.00 Nieuws, ^bereiken, haar de pop te ver-
ADVERTENT1ET
Eén enkele dragée Davitamon-10 (met de hoge vitamine-
waarde) heft vitaminetekorten radicaal op. Verhoog uw
weerstand en die van uw gezin met dagelijks één dragée
Davitamon-10 per persoon.
Flacons a 50 en 100 dragées
Dinsdagavond te Utrecht gehouden be
sprekingen tussen organisaties van werk
gevers en werknemers met het college van
Rijksbemiddelaars en de looncommissie
van de Stichting van de Arbeid over bij
enige textielbedrijven in Enschedé en naas
te omgeving in verband met de toepassing
van de zes percent gerezen moeilijkheden
hebben tot overeenstemming geleid, aldus
is van bevoegde zijde vernomen.
De avondploeg van de N.V. katoenspin
nerij „Bamshoeve" alsmede de morgen-
ploeg van Dinsdag hadden het werk op
deze spinnerij reeds hervat. Op de Bams
hoeve waren 700 personen in staking ge
gaan uit protest tegen de wijze van toepas
sing van de 6 percent loonsverhoging. De
vakbondsbestuurders hebben echter een
bespreking gehad met de directie en toen
het resultaat van dit overleg was meege
deeld aan de arbeiders, hervatten dezen
kort daarop het werk, echter onder protest.
Men zou de besprekingen met het College
van Rijksbemiddelaars afwachten.
Eveneens Dinsdag werd een persconfe
rentie gehouden in Enschedé, waarop de
problemen van de katoen-, rayon- en lin
nen-industrie in ons land, die 125 bedrij
ven omyat welke in 1953 een omzet hadden
van 1.Ö70.470.0G0."werden besproken.
Deze Industrieën van de katoen-, rayon-
en linnensector zijn sedert 1949 verenigd
in de K.R.L., de Vereniging Katoen-,
Rayon- en Linnenindustrie, welker leden
in 1953 voor een waarde van 337.000.000
(zijnde 36 percent van de totale export
van de gehele Nederlandse textiel- en con-
fectie-industrie), hebben geëxporteerd.
De voorzitter van de K.R.L., drs H. J.
Geerkens te Enschedé, vestigde de aan
dacht op de gevaren, die de Nederlandse
exportpositie in de toekomst bedreigen,
waarbij hij vooral op Japan doelde, dat
vecht om weer een plaats te bemachtigen.
Tegen de achtergrond van deze externe
strijd om de markt bezag hij de toestand in
Nederland en het toegenomen kostenpeil
als gevolg van de loonsverhogingen.
Het kostenpeil
Bij de bespreking van het kostenpeil
werd opgemerkt, dat de textiel nog steeds
een relatief arbeidsintensieve industrie is,
welke van nature gevoelig is voor het
loonpeil. Globaal genomen kan worden
geconstateerd, dat zij niet in staat is de
gevolgen van de loonronde van 5 percent
van 1 Januari haar afnemers in rekening
te brengen. Het ligt voorts in de lijn der
verwachtingen, dat de gevolgen van de
loonronde van 1 October, waaraan de in
dustrie zich, gezien de verhoudingen op
de arbeidsmarkt, moeilijk kan onttrekken,
hoewel zij tracht de gevolgen daarvan
speciaal voor wat betreft de „zwarte lo
nen" binnen redelijke grenzen te houden,
niet in het exportpeil zullen kunnen wor
den verwerkt. Het laat zich echter aan
zien, dat ditmaal op de binnenlandse
markt enige compensatie zal kunnen wor
den verkregen. Spreker zeide, de opvat
tingen van de industrie juist te vertolken,
indien hij zei, dat zij, het belang van een
haar werknemers bevrediging schenkend
loonniveau zeer wel inziende, niettemin
ernstig meent te moeten waarschuwen te
gen een eventuele verdere verhoging der
loonkosten.
„Wij geloven", aldus de heer Geerkens,
„dat ons huidige loonniveau niet verder
kan worden opgevoerd zonder dat dit ern
stige gevolgen voor onze exportpositie en
daarmee voor de werkgelegenheid in onze
industrie met zich mee zou kunnen bren
gen. Wij staan in de Nederlandse export in
het eerste gelid en wij beschouwen het
als onze plicht dit realistisch geluid te la
ten horen, om te waarschuwen tegen een
al te grote mate van conjunctuuropti-
misme. Het spreekt inmiddels natuurlijk
vanzelf, dat de industrie met alle haar ten
dienste staande middelen zal trachten de
balans tussen opbrengsten en kosten te
handhaven en, waar dit evenwicht ver
broken mocht zijn, dit te herstellen. On
getwijfeld zal de laatste loonronde een
krachtige stimulans zijn tot verdere ver
beteringen in de organisatie en efficiëncy
alsmede tot een, zo mogelijk in sneller
tempo, verder gaan op de weg van ver
mindering der arbeidsintensiteit door
automatisering. Dat het niet uitgesloten
is, dat een een ander gepaard zal moeten
gaan met het afsluiten van arbeidskrach
ten, is duidelijk", aldus spreker.
Ter gelegenheid vain het vijftigjarig be
staan van het Residentie-Orkest is een
erecomité gevormd, dat onder de hoge be
scherming van Koningin Juliana en de
Prins der Nederlanden staat. In dit comité
hebben onder anderen zitting gendtaen: de
minister-president dr. W. Drees, de mi
nisters Suurhoff, Beyen, Luns, Beel en
Cals, verder mr. A. Jonkman, voorzitter
van de Eerste Kamer der Staten Generaal,
mr. L. G. Kortenhorst, voorzitter van de
Tweede Kamer, mr. L. A. Kesper, Commis
saris der Koningin in de provincie Zuid-
Holland, dr. M. J. Prinsen, Commissaris
der Koningin in de provincie Noordholland,
de burgemeester van 's-Gravenhage, mr. F.
M. A. Schokking en de oud-burgemeesters
S. J. R. de Monchy en mr. J. A. N. Pa-
tij n, leden van de Generale Staf, verte
genwoordigers van het Internationale Hof
van Justitie, de vice-president van de
Raad van State, de president van de Hoge
Raad en alle leden van het corps diplo
matique in Nederland.
De burgemeester van 's-Gravenhage is
ere-voorzitter van het jubileum-comité.
Hierin hebben ruim vijfhonderd personen
zitting. Vertegenwoordigd zijn: het ministe
rie van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, het rijk, de provincie, de ge
meente 's-Gravenhage, nationale vereni
gingen, het bedrijfsleven, de omroepen,
impresario's en concertdirecties, culturele
instellingen, solisten en dirigenten, ook uit
het buitenland (onder anderen Arturo
Toscanini, Leopold Stokowski en Yehudi
Menuliin), orkestbesturen, de pers en vele
andere personen of groepen, die de afgelo
pen jaren in contact stonden en nog staan
met het Residentie-Orkest.
ADVERTENTIE
Haarlem
41. Boos stapten de portier en de slan
genmens de loods uit. „Carrrramba!"
gromde Piedro, „die zee-signor gelooft het
weerberichti! Kletskoekamente!" „We zul
len wel ergens anders een boot opscharre
len", zei de portier. „In elk geval moeten
we vandaag nog het jacht van die juffrouw
BBC
22.0022.30 Nieuws, zoëven verschenen
®n: Eng. litteratuurgeschiedenis. (Op 224 m.).
kopen". Panda en de buikspreker, die zich
wat schuil hielden, hoorden deze opmer
king. „Ze zullen lelijk op hun neus kijken,
als zij daar aankomen", fluisterde Eric
Echo, „dat zullen we eens even voor ze
versieren. Kom, Panda, nu is het onze
beurt om de boot te huren". Zij wachtten
tot de, twee boeven hun hielen hadden ge
licht en stapten de loods binnen. „Meneer
de zeeman", zei Panda, „we wilden graag
uw boot huren". „Komt niks van in", ant
woordde de zeebonk, „het weerbericht
heeft juist storm voorspeld en daar waag
ik mijn schuit niet aan". „Storm op
komst?", zei de buikspreker, „dat moet een
vergissing zijn. Heeft u wel goed geluis
terd?" Hij liet zijn adamsappel dansen en
meteen klonk een stem uit de radio, die
monter verkondigde: „Hier is het weer
bericht. Een compressie uit het zachte
Zuiden houdt het weder warm en stra
lend. Verdere vooruitzichten: het weer is
weer best". „Asjemenou!", hijgde de zee
man.
Het is gebleken, dat het verhaal van
de Bulgaar, die op Vrijdag 15 October op
het Utrechtse spoorwegemplacement on
der een internationale trein werd aange
troffen, niet klopt. Aan een landgenoot,
die bij zijn verhoor als tolk fungeerde,
zeide hij de 40-jarige Bulgaar Jordan Ta-
sev te zijn. Hij zou uit een Joegoslavisch
gevangenkamp zijn ontvlucht en van
Graz (Oostenrijk) een reis van 27 uur ge
maakt hebben naar Utrecht, hangend on
der aan de trein. Aan de vreemdelingen
politie, die dit verhaal onderzocht en
daarin onwaarschijnlijkheden ontdekte,
heeft hij later een nieuwe geschiedenis
verteld. Ook die bleek echter niet te klop
pen. Er zijn reeds bewijzen dat de vreem
deling, die inmiddels naar het huis van
bewaring is overgebracht, van België uit
ons land binnenkwam en zich van ver
schillende namen heeft bediend.
Het onderzoek wordt voortgezet
De wereldberoemde Zwitserse clown Grock
heeft te Hamburg zijn laatste optreden
gegeven. Onze foto toont het moment,
waarop Grock de circusdirecteur Kurt
Collin omhelst. Vlak daarvóór had hij
Collin een grote sleutel overhandigd, die
het doordraaien van het circus symboli
seert.
Zorg De aartsbisschop van Canterburry,
dr. Geoffrey Fisher, heeft op een con
gres van de koninklijke vereniging voor
het voorkomen van ongevallen gezegd
dat wegongelukken een ware smet op
onze beschaving wierpen en een wer
kelijke schande vormden voor ons
maatschappelijk leven. Hij drukte de
automobilisten op het hart om met
zorg en met een gebed te rijden, (to
drive with care and a prayer).
Herkozen Generaal Fulgencio Batista is
tot president van Cuba herkozen ver
klaard na eew Maandag gehouden ver
kiezing, die door vele aanhangers vin
zijn tegenstander dr. Ramon Grau San
Martin geboycot werd. Dr San Martin,
de candidaat van de revolutionnaire
partij, had zich tegen deelneming aan
de verkiezing uitgesproken, aanvoerend,
dat er geen waarborgen waren voor een
vrije stemming. Generaal Batista kwam
in 1952 door een militaire staatsgreep
aan de macht.
Straaljagers Volgens het West-Berlijnse
blad „Der Tag" zijn veertien Russische
straaljagers van het type Mig-15 in
Oost-Duitsland afgeleverd aan de Oost-
Duitse gekazerneerde volkspolitie.
Goethe Binnenkort zal in New York
een „Goethe-huis" worden geopend,
waarin een instituut tot bevordering
van Amerikaans-Duitse culturele be
trekkingen zal worden gevestigd, aldus
heeft de West-Duitse ambassadeur in
Washington, Krekeier, verklaard.
Reizend In de Sovjet-Unie zijn ver
scheidene treinen ingericht als reizen
de warenhuizen, waar de bevolking van
kleine plaatsen die aan spoorlijnen ge
legen zijn, allerlei artikelen, zoals le
vensmiddelen, huisraad en kleding, kan
kopen.
Ondergronds Mevrouw Martha Stone,
die de Amerikaanse recherche als een
der leiders van de Amerikaanse com
munistische partij beschouwt en sedert
1951 ondergrondse activiteit zou heb
ben bedreven, is gearresteerd.
Ver gezocht Te Oakland (Californië) is
dezer dagen Otto van Bourbon Habs-
burg, een pretendent naar de Franse
troon, in de ouderdom van 79 jaar over
leden. Hij maakte er aanspraak op een
achter-achter-kleinzoon van Marie An
toinette en Lodewijk XVI te zijn. Zijn
enige nog levende zoon George zeide
geen belangstelling voor de Franse
troon te hebben.
Optocht Mevrouw Janet Jagan, secre
taresse van de progressieve Volkspartij
van Brits Guyana, is te Georgetown
veroordeeld tot drie maanden gevange
nisstraf wegens het houden van een
illegale optocht in April. Zeven mede-
beklaagden, leden van de Volkspartij,
kregen geldboeten, doch gaven er de
voorkeur aan twee maanden in ge
vangenschap te gaan. Mevr. Jagan zit
reeds een straf van drie maanden uit
wegens het organiseren van een illegale
bijeenkomst.
Dreigbrieven Alle gerechtelijke ambte
naren die deelnemen aan het onder
zoek naar de moordaanslag op premier
Nasser hebben, anonieme brieven ont
vangen, waarin zij met de dood worden
bedreigd als zij het onderzoek voort
zetten, aldus heeft een officiële woord
voerder te Cairo bekend gemaakt. Men
gelooft, dat de brieven afkomstig zijn
van een geheime terreurorganisatie van
de fanatieke Mohammedaanse Broeder
schap.
Bijzetting Het stoffelijk overschot van
prins Ali Reza Pahlevi zal in de graf
tombe van zijn vader, Reza Sjah, te
Rey, bijgezet worden. Rey ligt ongeveer
acht kilometer ten Zuiden van Tehe
ran. De natie is in rouw gegaan. Radio-
Teheran brak de uitzendingen af en de
kranten verschenen met een rouwrand.
De vlaggen werden halfstok gehangen.
Condoleantietelegrammen voor de Sjah
en de koningin-moeder Tadjal Moeloek
begonnen uit de Mohammedaanse lan-
deh binnen te stromen.
Opleiding De vijfde Amerikaanse lucht-
machtgroep heeft te Tokio meegedeeld,
dat het Japanse luchtmachtpersoneel
met ingang van Januari zal worden
geoefend in het besturen van straal
vliegtuigen. De Japanners zullen hun
opleiding krijgen van een speciale
Amerikaanse eenheid op het eiland
Kioesjoe. Tot nog toe oefenden zij te
Matsoesjima in vliegtuigen met pro
pelleraandrijving.
MET EEN ZEKERE luchthartigheid ple
gen we te spreken van de primitieve mens
die door vermenging van koper en tin het
brons wist te vervaardigen, waarvan wa
pens en allerlei gebruiksvoorwerpen gego
ten en gesmeed konden worden. Een be
langrijke vraag zien we daarbij over het
hoofd, n.l. hóe de mensen uit de oudheid
met hun gebrekkige gereedschappen de
ertsen, waaruit de metalen gesmolten moes
ten worden, wisten te winnen.
Nu is het inderdaad waar, dat koper in
de natuur ook in gedegen toestand voor
komt, maar we moeten ons
toch zeer zeker niet voorstel
len dat zo'n ruwe 3000 jaar
geleden uitsluitend en alleen
het gedegen metaal, dat aan de
oppervlakte van de bodem
kwam, de moeite van het win
nen waard werd geacht.. In
tegendeel, ook in die tijd werd
in de volle zin van het woord de mijnbouw
bedreven, welke leidde tot een stelsel van
gangen die 50, ja soms wel 100 meter onder
de oppervlakte van de grond liepen.
We moeten daarover niet te gering den
ken, vooral niet omdat voor het bereiken
van een dergelijke diepte springmiddelen
onontbeerlijk zijn. De bronzen houwelen
konden wellicht dienen om daar, waar een
aan de oppervlakte tredende ertsader
in de rotsen verdween, een open sleuf in
het gesteente te hakken, maar op deze
wijze kon hoogstens een diepte van een
paar meter bereikt worden omdat de ge
reedschappen op de harde gesteenten af
geschampt, of tot onherkenbaar wordens
toe, verwrongen zouden zijn.
We zeiden het reeds: springmiddelen
waren onontbeerlijk voor een dergelijke
mijnbouw in de oudheid. En het onderzoek
van de prae-historische kopermijn in de
Alpen bij Salzburg heeft dit bevestigd. De
oude mijnbouwers blijken methoden te
hebben gekend om de hardste rotsen te
doen springen en murw te maken, zonder
een voortijdige kennis van buskruit of
dynamiet. Zij stookten in de mijn gewel
dige vuren en koelden de verhitte gesteen
ten dan plotseling af met water, waardoor
spleten en barsten in de rotsen optraden.
Hierin werden vervolgens met houten
voorhamers wiggen geslagen, waarna de
losgewrikte brokken op een slee geladen,
en met behulp van een haspel langs een
schuin lopende schacht, werden opgetrok
ken. Deze ontginningsmethode met behulp
van vuren was uiteraard alleen mogelijk
indien de lucht vrij kon
toetreden en rook en hete gas
sen gemakkelijk konden ont
snappen, zodat het u niet
maar zal verbazen, dat bij
voorbeeld in de Mitterberg
bij Salzburg overal dubbele
schachten werden aangetrof
fen om de luchtcirculatie
mogelijk te maken. Op gevaarlijke punten
werden de gangen gestut en zelfs van een
volledige betimmering voorzien. Het prin
cipe van de mijnbouw was dus hetzelfde
als thans.
Overigens moeten we ons over de
springmethoden uit die tijd niet al te zeer
verbazen, want toen Hannibal zijn beroem
de tocht over de Alpen maakte, lieten ook
de Karthagers stenen obstakels uit elkaar
springen door ze te verhitten, waarna zij
op het gloeiende gesteente azijn goten. Ook.
in Oostenrijk liet men nog in de 18de eeuw
rotsen door verhitting springen. Ja, deze
methode werd zelfs in 1914 nog in Lapland
gebruikt, toen in de omgeving van Vittangi
een weg moest worden aangelegd.
Zullen we van de wegenaanleg maar
eens overstappen op het kanaal van Kra,
waarvan iedereen overtuigd is dat het ge
graven móet worden, maar dat desondanks
niet gegraven wordt?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLON.
