ZWIÏSARUB
GOLDEN FICTION
IN DE WERELDPOLITIEK
Het aaneenklitten van verblinden
M*J.ÜIhraciet
Agenda voor
Haarlem
r
Buitenlandse machinaties
tegen het kabinet-Ali
Vijftig jaar geleden
Merdeka" signaleert:
Nederlanders zouden complot leiden
Breedband-arbeidér
door olie getroffen
Autobandieten maken de
Duitse wegen onveilig
Onder ons
gezegd:
Dr. Gerstenmaier volgt
dr. Ehlers op
Hoe is het ontstaan?^
3
Verkouden kinderen?
eeniZwïtsa
M23033EEïa
Portret van actrice voor
Koninklijke Schouwburg
Regering neemt deel
aan „E 55"
Politie schoot op onschuldigen:
vrouwelijke passagier gedood
toch maar liever
Opnieuw protestant voorzitter
van West-Duitse Bondsdag
Race-auto reed op publiek
in: 9 doden, 5 gewonden
Dit woord:
JAN KALEBAS
J
Prix de Rome 1954 voor
schone bouwkunst
Rentmeester ging
huiten zijn boekie
T.
Uit Haarlems Dagblad
van 16 November 1904
DINSDAG 16 NOVEMBER 1954
pp
DJAKARTA (Aneta) Tn grote opmaak
meldde het regeringsgezinde blad „Mer
deka" Maandag, dat 750 millioen rupiah
ter beschikking zijn gesteld om de huidige
regering ten val te brengen vóór December,
namelijk, voordat de Russische ambassade
in Djakarta geheel geoutilleerd is. Het blad
voegt hier echter aan toe, dat men nog
niet met zekerheid kan vaststellen, welke
groep dit geld bijeenbracht. Wel staat vol
gens „Merdeka" vast, dat enige buiten
landse maatschappijen, die in Indonesië
grote investeringen hebben, bijdragen
leverden aan een fonds om de regering van
Ali Sastroamidjojo ten val te brengen.
Deze publicatie volgt op de opzienbaren
de rede van Sukarno te Palembang, waar
in hij zeide dat „de tvui'djge oppositie tracht
Indonesië aan het buitenland te verkopen".
„Het blad zegt, dat een „topfiguur van
de Iraanse oliemaatschappij, die erin slaag
de met 100 millioen dollar de regering van
Mossadeq ten val te brengen", onlangs in
Indonesië is aangekomen. Het blad voegt
hieraan toe, d'at het niet bekend is, of die
man zich in Indonesië bevindt als vertegen
woordiger van een internationaal oliecon
cern, of om de regering ten val te brengen.
„Merdeka" zegt ook. dat een Nederlander,
„die een hoge functie bekleedt bij een be
kend aannemers- en uitvoeringsbureau ac
tief betrokken is bij de pogingen om de
regering ten val te brengén." Het blad
zegt voorts, dat de procureur-generaal be
schikt over een lijst van namen van per
sonen, die betrokken zijn bij een organisa
tie om de regering te doen vallen, welke
organisatie zou bestaan uit „Westerse lan
den met belangen in Indonesië." „De or
ganisatie wordt echter geleid door Neder
landers, aangezien zij d'e situatie in Indo
nesië het. beste kennen. De werkers van de
organisatie bestaan grotendeels uit voor
malige leden van de Nederlands-Indische
inlichtingendienst, die in staatsapparaten
infiltreren", aldus „Merdeka".
„Ped'oman" (socialistisch) meldt daaren
tegen, dat tot nu toe als gevolg, van de rede
van president Sukarno in Palembang vier
personen door het hoofdparket zijn ver
hoord: twee Indonesiërs en twee Ameri
kanen; „al deze vier personen hebben ech
ter niets te maken met de oppositie, maar
onderhouden innige relaties met d:e grote
regeringspartij", aldus „Pedoman".
Verontwaardigde oppositie
De bladen van de oppositie blijven in
hun hoofdartikelen de rede van de presi
dent afkeuren en betreuren.
„Pemandangan" (Islamietiseh) noemde
deze rede vanochtend „een goedkope tac
tiek om het kabinet-Ali Sastroamidjojo te
handhaven en de oppositie in een kwaad
daglicht te stellen".
Zondagavond hebben de parlementsleden
van de Masjumi, de Partai Katholik, de
P.S.I., de Democraten, de P.I.R. (de groep
Tadjuddin Noor) en de Christenpartjj een
interpellatievoorstel van de heer Amelsz
(partijloos) inzake de rede van de presi
dent, ondertekend. Hierin wordt gezegd:
„Overwegende, dat het verkopen van
land en volk een grote misdaad en ernstig
verraad is, in aanmerking nemende: ten
eerste de rede van de president te Palem
bang, waarin hij verklaarde, dat bij hem
als president rapporten binnen zijn ge
komen, waaruit (volgens de president)
gebleken is, dat er enkele Indonesische lei
ders zijn, die reeds actief hebben deelge
nomen aan de activiteiten van buitenlan
ders. die thans in een strijd zijn gewikkeld
om elkaar te vernietigen en dat deze lieden
het land en volk voor een millioen hebben
verkocht aan een buitenlands volk; ten
tweede: de verklaring van de minister van
Voorlichting, dat deze rede van 'de presi
dent te verantwoorden is, wordt het nodig
geacht, dat de regering een toelichting
geeft aan het parlement van de bedoeling
van deze rede van de president om de
heersende sfeer van onzekerheid en wan
trouwen in de maatschappij op te heffen",
ald'us dit interpellatievoorstel.
Jusuf Wibisono. lid van het hoofdbestuur
van de Masjumi, verklaarde inmiddels
Zondag aan Aneta te gissen, d'at de presi
dent hem en Tadjuddin Noor ervan be
schuldigde Indonesia te willen verkopen
aan buitenlanders. Wibisono had namelijk
ADVERTENTIE
Genezende warmte door wrijven met
DINSDAG 16 NOVEMBER
Concertgebouw: Noordh. Philharm. Orkest,
met medewerking van Naum Sluszny, 8 uur.
Frans Halsmuseum: Volksuniversiteit: pop
pen maken met demonstratie, 8 uur. Brink-
mann: Lezing over speelgoed met demonstra
tie, 8 uur. Minervatheater: Film ten bate van
Koningin Wilhelminafonds: optreden van
Hetty Blok en Pierre Palla. 8.15 uur. Rem
brandt: „Maarten Luther", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Lido: „Het liefdeleven van Lucretia
Borgia", 18 jaar. 7 en 9.15 uur. Luxor: ..De
groene halsdoek", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „De drie musketiers", alle leeft.,
8 uur. Palace: „De privé secretaresse, alle
leeft., 7 en 9.15 uur. Roxy: „Het gevecht op
de rotswand", 18 jaar, 8 uur.
WOENSDAG 17 November
Koningin Emmaschool, Raafstraat: Cultu
reel comité „Over de Brug"; „Oud-Haarlem"
door dr. C. Spoelder, 8 uur. Concertgebouw:
Muzikale show met o.a. Tom Erich en Joop
de Knegt, 8 uur. Cultura: Ned. Ver. van Spir.
„Harmonia"; schilderséance, 8 uur. Frans
Halsmuseum: Volksuniversiteit; „Een eigen
wereld van geluk", A. J. van Leusen, 8 uur.
Minerva: „Moulin rouge", 18 jaar, 2.30 en
8.15 uur. Rembrandt: „Maarten Luther", 14
jaar, 2, 4.15 7 en 9.15 uur. Lido: „Het liefde
leven van Lucretia Borgia". 18 jaar. 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Luxor: „De groene balsdoek",
14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: ,,D_e drie
musketiers", alle leeft., 2.30, 7 en 9.15 uur.
Palace: „De privé secretaresse, alle leeft., 2.
4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Het gevecht op
de rotswand", 18 jaar, 2.30 en 8 uur.
vernomen, dat de minister van Defensie
een geluidsband bezit, waarop de beken
tenis van een Chinees is opgenomen, dat
Tadjuddin enkele millioenen had ontvan
gen en daarvan een deel aan Wibisono zou
hebben gegeven. Wibisono verzocht on
middellijk stappen tegen hem te nemen,
indien deze opname op de geluidsband
authentiek is. „Indien later zou blijken, dat
het laster is, zal ik gerechtigd zijn hierover
verantwoording te eisen van de betrokken
gezagsdrager", aldus Wibisono.
Maandag zou de 49-jarige Hillegomse ar
beider W. P. M., werkzaam in het olie
pomphuis van de koudbandwalserij der
Breedband N.V. te IJmuiden een olieprop
verwijderen uit een verstopte leiding. Hij
zou de verstopte leiding doorblazen met
stoom onder enige druk en maakte bij het
kijkglas in de ketel de afvoerleiding los,
waardoor het zich nog in deze leiding be
vindende mengsel van olie en geconden
seerde stoom (zogenaamde „sludge") er uit
spoot en de arbeider aan de borst trof. Ge
schrokken draaide deze zich om, stootte
daarbij hevig het hoofd en riep om hulp.
Men dacht aanvankelijk niet, dat de man
ernstig gewond was. maar bij het losmaken
van ziin kleding kwamen er grote verbran
de huidplekken aan het licht, zodat opne
ming in het Rode Kruisziekenhuis te Be
verwijk nodig was. Daar constateerde men
verbranding in de tweede graad; levensge
vaar was echter niet aanwezig.
Hand onder plakken staal
Maandagavond was men in de plakken-
hal van de Breedband N.V. bezig enige
plakken staal od te hijsen. De ketting
schoot los, terwijl de arbeider R. de R. uit
Beverwijk met zijn hand een balkje er
onder verzetten wilde. De plakken vielen
enige centimeters en de arbeider raakte er
tussen. Met ernstige wonden aan de hand
werd ook hij in het ziekenhuis opgenomen.
Ter gelegenheid van het neerleggen van
zijn functie als chef van het Militaire Huis
van Koningin Juliana heeft vice-admiraal
N. A. Rost van Tonningen in het Paleis
Noordeinde te 's-Gravenhage een af
scheidsreceptie gegeven. Foto: vice-admi-
raal Rost van Tonningen neemt met een
handdruk afscheid van zijn opvolger,
generaal-majoor C. F. Pahud de Mor tanges
In opdracht van de erfgenamen van
wijlen de heer C. L. de Bussy te Amster
dam heeft de heer J. H. Ie Cosquino de
Bussy te Laren aan de gemeente 's-Gra
venhage ten geschenke aangeboden een
door Jan Sluyters geschilderd portret van
de actrice Esther de BoerVan Rijk ten
behoeve van en ter plaatsing in de Ko
ninklijke Schouwburg.
B. en W. van Den Haag stellen de raad
voor het portret met bijzondere dank aan
de schenker te aanvaarden.
De regering wil deelnemen aan de ten
toonstelling „E 55", welke van Mei tot en
met Augustus 1955 te Rotterdam zal wor
den gehouden. Minister-president dr. W.
Drees, meent, dat het verantwoord is, een
bedrag van f 250.000 uit te trekken voor
deze tentoonstelling, welke naar men ver
wacht een nationale manifestatie zal wor
den. Van dit bedrag kan f 50.000 worden
getrokken uit het normale budget voor de
rijksvoorlichtingsdienst. Om de resterende
f 100.000 ter beschikking te krijgen is bij
de Tweede Kamer een nota van wijzigingen
op de begroting van algemene zaken inge
diend.
BONN (ANP) In sommige delen van
West-Duitsland rijden automobilisten
's nachts in colonne. De vrees voor de be
ruchte gangsterbenden die sedert twee we
ken autowegen in de buurt van de West-
Duitse hoofdstad onveilig maken, beeft
zulk een omvang aangenomen, dat talrijke
automobilisten het niet meer wagen alleen
te rijden. De autorovers opereren nu ook
>n Zuid-Duitsland, waar uit de buurt van
Mannheim en Karlsruhe ettelijke overval
len worden gemeld, die op dezelfde wijze
worden uitgevoerd als die in de buurt van
Bonn. Sommige bandieten hebben met hun
snelle auto's hun slachtoffers naar de kant
van de weg gedwongen, anderen deden of
zij panne hadden en trachtten voorbij
rijdende auto's tot stilstand te brengen,
door zogenaamd om hulp te vragen.
De koortsachtige jacht van de politie op
de autobandieten heeft een tweede slacht
offer geëist. Terwijl men van een jonge
man die Zaterdagnacht op de vlucht in de
buurt van Dusseldorp werd neergeschoten,
vermoedt, dat hij inderdaad tot de bende
heeft gehoord, is men er zeker van dat
het tweede slachtoffer onschuldig is. In
de nacht van Zondag op Maandag richtte
de politie in een buitenwijk van Dussel
dorp haar machinepistolen op een auto
met drie inzittenden, die met volle snel
heid en gedimde lichten door een politie-
afzetting reed. Daarbij werd een vrouw
dodelijk gewond.
In verband met dit voorval en omdat
allerwegen angstige automobilisten wei
geren te stoppen voor politieseinen uit
vrees met bandieten te doen te hebben,
heeft men verordend dat alle op de auto
wegen uitgezette politieposten door sterke
schijnwerpers moeten worden bestraald.
De politiemannen die aan de speurtocht
naar de misdadigers deelnemen, zijn in
lichtgevende kledij gestoken. Tot dusverre
heeft de grootscheepse jacht evenwel nog
geen resultaten opgeleverd. Berichten over
overvallen van nachtelijke autorijders blij
ven aan de orde van de dag.
In Zuid-Duitsland meent men over een
deugdelijk signalement van de daar ope
rerende lieden te beschikken. Beroofde
slachtoffers hebben verklaard, dat de ro
vers met buitenlands accent spraken, en
dat een van hen in uniform gekleed was,
maar veel meer aanknopingspunten heeft
de politie op het ogenblik nog niet. Zij wa
ren volgens U.P. weggereden in een Duitse
ford met Nederlandse internationale num
merplaten.
ADVERTENTIE
Je probeert wel eens iets anders, maar
Een gulden genieting voor 80 ct.
Dr. Eugen Gerstenmaier, een vooraan
staand lid der Christelijk Democratische
fractie, zal voorzitter van de West-Duitse
bondsdag worden, als opvolger van de on
langs overleden dr. Ehlers. De fractie der
CDU koos de 48-jarige Gerstenmaier tot
haar candidaat en men neemt aan, dat hij
morgen met algemene stemmen gekozen
zal worden. Gerstenmaier is een der lei
ders van de protestantse vleugel der CDU
en heeft zich vooral als voorvechter van
een Europese eenheid grote verdiensten
verworven. Hij is in Straatsburg sterk op
de voorgrond getreden. Hij werkte daar
iange tijd met jhr. mr. M. van der Goes
van Naters samen, om tot een oplossing
van het Saarvraagstuk te geraken. Ger
stenmaier is een der Duitse politici die al
hun hoop op het tot stand komen van de
Europese federatie hadden gezet, en die
zich niet' zonder ernstige bedenkingen
Tijdens een autorace voor sportwagens, in
Caracas (Venezuela), werden negen personen
gedood en vijf ernstig gewond, toen een
Alfa Romeo met een snelheid van meer dan
100 kilometer per uur door onbekende oor
zaak met een Austin in botsing kwam en
vervolgens in volle vaart op de toeschouwers
inrêed. Hierbij werden vijf personen direct
gedood. Onder de slachtoffers bevonden zich
drie kinderen. Vier ernstig gewonden over
leden korte tijd na aankomst in het zieken
huis. De autobestuurders bleven ongedeerd.
De naam Jan Kalebas komt slechts
in één uitdrukking voor: dat is een re
denering van Jan Kalebas, wat wil zeg
gen: een zotte, dwaze, onlogische rede
nering.
Een kalebas is een pompoen, die van
binnen vol zaad zit en waarvan dus
slechts een zeer klein gedeelte eetbaar
is. Reeds bij de Romeinen komt het
woord pompoen, dat daar cucurbita
luidt, voor in de zin van domkop. In het
Italiaans, waarin de kalebas zucca heet,
is een zucca pelataeen kaalkop. Met
Jan Kalebas wordt dus een leeghoofd,
een ezel bedoeld.
Een aparte vraag is of wij in ver
band met het woord kalebas ook mogen
denken aan de Markies de Carabas uit
het sprookje van de Gelaarsde Kat.
willen neerleggen bij de vorming van een
natio-1 al Duits leger. Hij heeft als oud-
verzeLoStrijder tegen het nazi-bewind her
haald? malen zijn vrees voor een herleving
van militairistische elementen in Duits
land onder woorden gebracht. Gersten
maier was tot dusver voorzitter der bui
tenlandse commissie van de Bondsdag. Hij
zal in die kwaliteit worden opgevolgd
door zijn partijgenoot Kiesinger die even
eens in Straatsburg naam gemaakt heeft.
Door alle eeuwen heen is de wereldhistorie gedomineerd door figuren,
die er op een of andere manier in slaagden grote volksmassa's onder hun
vaandel te brengen. Op zeker ogenblik stond ergens een geweldenaar op,
die door zijn daden, zijn eigenschappen en meestal door zijn beweringen
volgzame lieden inspireerde tot een overgave, een verering, een obsede
rende soort religie, in naam waarvan massale activiteiten werden ont
ketend, die de plaats innamen van het individuele denken. Wat door deze
massabewegingen werd bedreven of misdreven, was in zeker tijdperk
vaak bepalend voor de loop der geschiedenis. Doch steeds is gebleken
dat slechts dan bet geluk der mensheid werd gediend, wanneer de dogma's
of leuzen, waarachter ganse menigten zich schaarden, deze zelfde menigten
bedachtzaam leidden tot grotere individuele verantwoordelijkheid en
grotere persoonlijke overweging. Op gevaar af dat het een profaan voor
beeld wordt genoemd, kan men het christendom beschouwen als een mas
sabeweging van deze laatste soort waartegenover tientallen voorbeelden
van tegengestelde stromingen staan, die slechts onheil en ellende hebben
gebracht.
De opgang der mensheid naar hogere be
schaving dat wil zeggen naar een beter
verstaan der menselijke waarden en plich
ten, naar een edeler praktijk der samen
levingsnormen, naar een groter persoon
lijk beleven van het bestaan in het licht
der eeuwigheid is slechts zelden in de
historie gediend door massabewegingen.
Dat is trouwens zeer begrijpelijk. Massa
beweging heeft altijd elementen van fana
tisme, verdwazing, verblindheid, bewust
zijnsverenging en bruutheid in zich, omdat
nivellering van gedachten en uitschakeling
van persoonlijkheid vereisten zijn. Wan
neer het christendom daarop een uitzonde
ring maakte, dan was dat het gevolg van
het dominerende feit, dat de beleving naar
binnen en dus de versterking van de indi
viduele levensnormen de basis der chris
telijke „gelijkschakeling" vormde. Een ge
lijkschakeling dus, die tegelijk de hoogste
differentiatie veroorzaakte. Daarom heeft
het christendom in zijn eerste en moeilijk
ste tijden nooit massabetogingen en revo
luties tot gevolg gehad en zijn de christe
lijke „volksmenners" pas opgestaan nadat
zij de christelijke leer verkeerdelijk aan
hun politieke aspiraties hadden gekoppeld.
Dit alles is slechts bedoeld ter inleiding
van een beschouwing, die het ontstaan en
voortbestaan van „massabewegingen" in
deze tijd wil laken als een verschijnsel van
beschavingsgebrek, als een falen van het
individu ten aanzien der persoonlijke ver
antwoordelijkheid en het individuele on
derscheidingsvermogen.
In de wereldpolitiek dreigt deze massa-
ficering hier en daar weer haar funeste
dommekracht achter bepaalde ideeën te
zetten, waardoor een verkrachting van het
recht en de rede opnieuw en voor de
zoveelste maal in de geschiedénis drei
gend tevoorschijn treedt. Een tijdlang heb
ben bewegingen als communisme, natio-
naal-socialisme en fascisme gefungeerd als
de extreme voorbeelden van de wijze,
waarop massaficering ganse werelddelen
in ellende en neergang kan werpen. De
genen die de oorspronkelijke ideeën, aan
deze ideologieën ten grondslag liggend,
gebruikten om zichzelf op een voetstuk te
hijsen en daar, met misdaad en geweld als
wapenknechten, te blijven, zijn stuk voor
stuk gevallen. De een onder de stormvloed
van een voor hem mislukte oorlog, de an
der onder de wraak van het verzet, de der
de eenvoudig door de natuurlijke dood,
waartegen ook voor dictatoren geen kruid
gewassen is. Nog is de neiging, om deze
praktijk van demagoog en volksleider
voort te zetten, niet uitgestorven, al heeft
de voortschrijdende individuele ontwikke
ling van het denken ganse volksgroepen
immuun gemaakt voor het gif der nivel
lerende leuze. Nog is de massa gevoelig
voor schijnbare grootheid van één mens
en geeft zij toe aan blinde volgzaamheid,
ondanks de'groeiende bewustwording van
individuen in haar eigen rijen.
Een figuur, die duidelijk de eigenschap
pen heeft om te marcheren aan het hoofd
van een troep met een vaandel te pron
ken om later, als bepaalde hindernissen
onder de voet gelopen zijn, met geweld en
autoritaire zelfgenoegzaamheid als een
supermens de scepter te zwaaien, is in onze
tijd zeker die Amerikaanse senator Mac
Carthy, die zich reeds een uitgebreide aan
hang heeft verworven. De bei-ichten ma
ken duidelijk, dat MacCarthy speelt op het
klavier der volksgunst. Hij huilt in open
bare bijeenkomsten over het leed van vrou
wen en moeders, die hun zoon verloren
hebben in Korea, hij spreekt massaverga
deringen toe in een taal, die herinnert aan
de op de handen gedragenen in zekere
tijdperken in andere delen der wereld, hij
tracht het zelfbewuste denken en het per
soonlijke beleven der Amerikanen te ver
stikken in het enge keurslijf van één leuze.
Hij werkt met vervalste documenten en
getruqueerde foto's, zoals anderen met
Rijksdagbranden en Van der Lubbe's werk
ten. Kortom, hij is een geboren massalei
der, en de massa is er eveneens.
Meent niet, dat dit verschijnsel dat
ongetwijfeld ook in Duitsland reeds weel
de kop opsteekt als een logische voortzet
ting van de niet-uitgeroeide volksneiging
tot heldenverering beperkt blijft tot het
politieke terrein. Merkwaardig genoeg
schijnt het zelfs toe te nemen op andere
gebieden, waar men een dergelijk gebrek
aan individuele beschaving niet zou dur
ven veronderstellen. Op het terrein der
sport, der film, ja zelfs der litteratuur
kruipt nu en dan dat monster van massa-
verdwazing overeind, dat mèt de blincle-
lingse naloperij op politiek gebied eerder
een teruggang dan een groei der innerlijke
beschaving van de hedendaagse mens zou
kunnen betekenen.
Ook Nederland kent dat monster. Het is
tragisch, dat bijvoorbeeld een zo aantrek
kelijke jonge vrouw als Audrey Hepburn
in één adem met dit gedrocht moet worden
genoemd, doch de wijze waarop een zekere
massa zich gedroeg ten tijde van haar be
zoek aan ons land, is ongetwijfeld een
symptoom van de mogelijkheid, dat ook
Nederlanders om een of andere duistere
reden hun hoofd als persoonlijke mens
kwijtraken eri zich onderdompelen in de
hysterie van een onberedeneerde doch voor
de toeschouwer afschuwelijke massale
obsessie.
En toch is er een reden, om ondanks
deze schijnbaar ontmoedigende tekenen
niet te wanhopen aan de om zich heen grij
pende kracht van een onweerstaanbaar
baanbrekende beschaving. Alle nivelleren
de en gelijkschakelende invloeden van het
moderne leven ten spijt, gaat zij voort
langs kronkelende wegen, haar bloemen
plantend in .schuilhoeken en verborgen
heid, haar weldadige invloed vasthechterfti
aan alleenstaande, eenzame figuren. De
beschaving is geen massabeweging. De
apostelen der beschaving zijn geen volks
menners. Maar zij leven hier en daar, om
ons heen, in hun kluis van eigen levens
normen tussen de millioenen aaneengeklit-
te blinden van geest.
Een recent woord van Einstein, de man
die door zijn gaven het voorrecht kreeg
door vele geheimen van het leven heen
iets van de bron aller beschaving te zien,
is in dit opzicht de moeite van het citeren
waard. „Als ik opnieuw moest beginnen,
zou ik niet proberen een groot geleerde pf
een invloedrijk docent te worden," zei hij.
„Ik zou liever loodgieter of venter zijn, op
dat ik dat beetje onafhankelijkheid zou
kunnen vinden, dat onder de huidige om
standigheden nog te bereiken is."
In de huidige omstandigheden, nu ook
geleerden en filosofen hun werk steeds
meer moeten uitleveren aan de nivelleren
de macht vari de staat, die aldus zijn eigen
inzichten op liet politieke terrein -voedt met
de producten van individuele denkers, is
de klacht van een man als Einstein wel
licht de klacht van alle werkelijk grote
mannen, die steeds meer afhankelijk-wor
den van wat als gelijkschakelende leuze
door een aantal staatslieden als richtkoers
voor een heel volk wordt gehuldigd. Mac
Carthy is de vijand van alle onafhankelijk
heid, en daarmee van alle werkelijke, be
schavende grootheid. Doch niet alleen
MacCarthy. Hij heeft machtige en willige
bondgenoten in delen van pers, radio en te
levisie, wier taak steeds verantwoorde
lij ker en zwaarder wordt, doch waarin
en dit moge tot dankbaarheid stemmen
bij tijd en wijle ook „de eenzamen der be
schaving" hun stem verheffen, en blijven
verheffen.
Als zij ageren tegen militarisme, oorlogs
zucht, onrecht, onbezonnenheid, materia
lisme, holle leuzen en hypnose, zijn zij
ernstige aandacht waard. En als zij tijdelijk
in het niet verdwijnen omdat zij geen
volksmenners zijn mogen velen hun
woorden indachtig blijven en bij zichzelf
te rade gaan. J. L.
De 27-jarige ir. G. J. van der Grinten uit
Delft zal door de commissie van toezicht
van de Rijksacademie van Beeldende
Kunsten te Amsterdam aan de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen worden voorgedragen voor de toeken
ning van de Prix de Rome voor schone
bouwkunsten 1954, waaraan zijn verbon
den de gouden eremédaille en een stipen
dium. Voor de zilveren erepenning werd
de 30-jarige I{. van Leeuwen uit Rotter
dam candidaat gesteld.
De opgave voor de eindstrijd was het
ontwerpen van een nieuw gebouw voor
de Rijksacademie van Beeldende Kunsten,
geprojecteerd op een terrein gelegen tus
sen de Haringvlietstraat en het West er -
scheldeplein in de Rivierenbuurt, bestaan
de uit een representatief en een instructief
gedeelte. In 1909 is deze opgave voor de
eerste keer het onderwerp voor de Prix
de Rome geweest.
Boete van 20.000en
2 maanden geëist
Voor de rechtbank te Roermond heeft
terecht gestaan de rentmeester J. van C.
uit Herten. Hij is beheerder van de lande
rijen van tal van grootgrondbezitters in
midden-Limburg. Hem was ten laste ge
legd dat hij vele malen de de pachtwet
had overtreden.
De officier van Justitie eiste een boete
van f 20.000 en een voorwaardelijke ge
vangenisstraf van twee maanden.
In een geval van een landbouwer te
Horn had de rentmeester behalve de
pacht-som van f 250, nog jaarlijks f 25 en
2 kg boter bedongen. Een landbouwer uit
Vlodrop moest behalve de pacht jaarlijks
f 23.60 betalen en vier kg boter leveren.
Een andere pachter te Horn moest de
straatbelasting betalen tot. een bedrag van
f 89.43, hoewel die ten laste van de ver
huurder komt. Ook moest de huurder de
brandassurantie betalen. Een tuinder te
Valkenburg had een pachtcontract waar
van het bedrag door de pachtkamer met
f 1010 verlaagd was. De rentmeester liet
een ander contract opmaken waarin de
nachtér verplicht werd zes jaar lang deze
f 1010 afzonderliik te betalen naast de
verlaagde pachtprijs. Tenslotte werd de
verdachte ten laste gelegd dat hij de pacht
wet overtrad door inscharintrsconfracten
te maken voor overeenkomsten die fei-
teh'ik pachtcori tra eten waren. Alles teza
men was de C.C.D. on een viiftiv a zestig
«evallen <?estoten hi'i het onderzoek, waar-
bi TTan G. ziin boekie te buiten «ing.
De verdachte verdedigde zieh met te
zeggen dat sommige gebruiken noe stam
den uit de oorlogstijd en soort traditie
waren geworden.
Japanse geleerden doen beroep
Twee Jananse geleerder, hebben een
beroep op de Sovjet-Unie cn de Verenigde
Staten gedaan, om voor Japan minder on
gunstige jaargetijden te kiezen voor atoom-
proeven, als zij deze niet geheel en al ach
terwege konden laten. In het voorjaar
wordt Japan bereikt door winden uit de
Stille Oceaan en in het najaar en de win
ter uit Siberië. De Verenigde Staten had
den juist in het voorjaar proeven gedaan
in de Stille Oceaan en de Sovjet-Unie in
Siberië in het naiaar proeven uitgevoerd.
Maandag is een zware regenbui met sterke
radio-activiteit gevallen.
ADVERTENTIE
i
o
HAARLEM. De Haarlemse Tramweg
Maatschappij heeft voor haar paarden
tram een nieuwen, kleineren wagen aan
geschaft, die aan'eiding geeft tot het ge
rucht. dat er weldra een tramdienst zal
worden geopend van café Brinkmann
naar Overveen. Wij eten den Over-
veeners deze illusie ontnemen: de kleine
wagen is gemaakt met het oog op een
door de Maatschappij gevraagde ver
lenging van haar lijn van het Stations
plein naar de begraafplaats aan den
Schoterweg.
Intusschen is bij der. raad een concessie
aanvrage ontvange.. van den heer R. A.
M. Grippeling te Heemstede voor het ex-
ploiteëren van een tramlijn, met electri-
sche beweegkracht, loopende van de
Kruissstraat over de Krocht, de Oude
Groenmarkt, de Zijlstraat, de Oude
Gracht, de Raaks en den Zijlweg naar de
grens van de gemeente Bloemendaal.
