Verkeerstheorie en -practijk
op leergang van ANWB
Uitgaan in Haarlem
Fa.J.H.SCHOUS
St. Nicolaas geschenken
Algemeen veiligheidsartikel
grondregel van het verkeer
r
Begrotingswijziging voor bruggen
over IJmuiden en Oranjesluizen
C=L effelaar
Vijftig jaar geleden
Aandacht voor l
de voetganger
Hoe is het ontstaan?
J
Vier millioen voor brug bij Rhenen;
dertig millioen voor dijkverbetering
I. KAN
Vliegveld De Peel
in gebruik genomen
Een kleine greep uit
een grote sortering
voor de Sint
Wat ziet de chauffeur?"
Magnetisch veld
Dit woord
9 KARBONADE
Kerkelijk Nieuws
WAT KAN KAN KAN KAN ALLEEN
Geef eens iets luxe
In 7 maanden aangelegd
Uit Haarlems Dagblad
van 26 November 1904
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1954
De voordrachten welke op de middagvergadering van de Donderdag gehouden regionale
verkeerstechnische leergang van de A.N.W.B. in de Kroonzaal van „Brinkmann" te
Haarlem werden uitgesproken droegen een aanmerkelijk minder algemeen karakter
dan die van de ochtendvergadering. Met name belichtte de chef van de juridische
afdeling van de A.N.W.B., mr. J. H. Harmsen, de verkeerstechniek als bindend
element tussen verkeerswetgeving en verkeersrechtspraak, waarna de hoofdingenieur
van de Rijkswaterstaat ir. A. E. J. Nap een verhandeling hield over de aspecten
van het kruispuntenvraagstuk buiten de bebouwde kom. Intussen vormde de eerst
genoemde voordracht een welgeslaagde poging om verkeerstheorie en verkeers-
praktijk onder één noemer te brengen waartoe de vele voorbeelden welke de spreker
ter illustratie van zijn betoog inlaste veel bijdroegen.
Uiteraard moeten wij volstaan met hier
de hoofdlijnen van het gesprokene weer
te geven.
In de met ingang van 1 Januari 1951 in
werking getreden verkeerswetgeving zijn
de gedragsregels, welke voor de verschil
lende soorten weggebruikers zijn voorge
schreven, in hoofdzaak ondergebracht, niet
in de Wegenverkeerswet zelf, maar in het
bij deze wet behorende Wegenverkeers
reglement, dat is tot stand gekomen krach
tens algemene maatregel van bestuur.
Dit heeft tot gevolg, dat men bij twijfel
omtrent de betekenis van bepaalde voor
schriften tot het verkrijgen van zekerheid
geen stukken kan raadplegen, waaruit de
opvatting van de wetgever zou kunnen
blijken. Men weet derhalve officieel niets
omtrent de opvattingen, die aan de in dit
reglement opgenomen gedragsregels voor
alle weggebruikers ten grondslag liggen.
Het is duidelijk, dat verschillende van deze
gedragsregels een zekere problematiek in
zich zullen bergen en dat deze problematiek
zal worden voorgelegd ana de rechter, ten
einde hierin een beslissing te nemen.
De vraag rijst nu, welke methode van
uitlegging de rechter zal toepassen bij het
geven van zijn beslissing omtrent de gere
zen problematiek. In de loop van de ge
schiedenis der wetstoepassing zijn er ver
schillende methoden aan de orde geweest
inzonderheid de systematische methode,
waarbij naast de taalkundige uitleg van
de woorden van de wetgever aandacht
wordt geschonken aan de gronden, waarop
een bepaling berust en aan het 'verband,
waarin een voorschrift dient te worden
gezien.
De uitlegging van de in de verkeerswet
geving opgenomen gedragsregels wordt het
beste gediend, indien hierbij wordt uit
gegaan van de systematische methode. Men
zal derhalve in geval van twijfel moeten
nagaan, welke plaats de desbetreffende ge
dragsregel inneemt in het door de wet
gever ontworpen systeem, maar allereerst
op welke gronden zij berust. Deze gronden
zullen vaak van verkeerstechnische aard
zijn.
In artikel 25 van de Wegenverkeerswet,
dat wel het algemeen veiligheidsartikel
wordt genoemd, is een voorschrift opge
nomen, dat als volgt luidt:
„Het is verboden zich op een weg zoda
nig te gedragen, dat de vrijheid van het
verkeer zonder noodzaak wordt belem
merd of de veiligheid op de weg in ge
vaar wordt gebracht of redelijkerwijze
is aan te nemen, dat de veiligheid op de
weg in gevaar kan worden gebracht".
Ten aanzien van een soortgelijke bepa
ling in de aan de huidige verkeerswetge
ving voorafgaande Wegenverkeersregeling
besliste het hoogste rechtscollege, de Hoge
Raad, dat hierin de grondregel van het
verkeer moest worden gezien. Deze grond
regel omvat als de twee hoofdelementen
de veiligheid op de weg en de vlotte af
wikkeling van het verkeer, en deze twee
hoofdelementen moeten inderdaad worden
beschouwd als de basis van het systeem,
dat de wetgever zich bij het opstellen van
de gedragsregels heeft gedacht. Dit vloeit
voort uit het karakter van de verkeerswet -
ADVERTENT1E
noococxxxtooyyyx&xyoooc'xooc&occccooooocioccccococcaxcn
geving als zodanig. De projectie van deze
twee hoofdelementen op de gedragsregels
voor de weggebruikers kan in feite worden
aangeduid als verkeerstechniek.
Bij twijfel omtrent de betekenis van een
gedragsregel zal derhalve steeds moeten
worden gezocht naar deze projectie van
de twee hoofdelementen der verkeerswet
geving, dus naar de verkeerstechnisch
juiste betekenis van de gedragsregels.
Op deze wijze wordt de verkeerstechniek
het bindend element tussen verkeerswet
geving en verkeersrechtspraak, hetgeen
voor een juiste uitlegging van de wettelijke
bepalingen op verkeersgebied noodzakelijk
moet worden geacht.
Indien de wetgever van mening is, dat
de rechter zijn bedoeling, gebaseerd op de
veiligheid en de vlotheid van het verkeer,
en dus op de verkeerstechniek, onjuist heeft
geïnterpreteerd, brengt de eis van dyna
miek in de verkeerswetgeving met zich
mede, dat de wetgever zijn bedoeling zo
spoedig mogelijk alsnog dient te realiseren
door het wijzigen van de desbetreffende
bepaling, zo betoogde mr. J. H. Harmsen-
Ir. Nap ging bij zijn verhandeling over
de aanleg van kruispunten uit van de kern
vraag bij dit probleem, namelijk: hoe groot
is het gezichtsveld van de chauffeur?
Te weinig realiseert men zich, hoe wei
nig de bestuurder van een vrachtauto of
autobus kan zien van hetgeen zich afspeelt
in de sector van 180 graden, die zich rechts
en links achter hem uitstrekt. Bij metin
gen aan een willekeurige moderne vracht
auto bleek, dat de bestuurder rechts, zon
der zijn lichaam te bewegen slechts over
13 graden naar achteren kon kijken, aan
zijn linkerzijde bedroeg deze hoek 33 gra
den. De achteruitkijkspiegel opzij van de
wagen toont een inhalende auto veelal pas
als deze reeds met inhalen is begonnen.
Op „kale" kruispunten in drukke wegen
komen vaak zeer ernstige ongelukken voor,
die verklaard kunnen worden, wanneer
men zich dieper in het probleem van het
zien op kruispunten verdiept.
Aan de hand van tekeningen lichtte ir.
Nap toe, welke verkeerstechnische bezwa
ren verbonden zijn aan een bepaald soort
T-aansluitingen, waarbij het afslaand ver
keer ter weerszijden van een groter of
kleiner driehoekig eiland in twee richtin
gen kan passeren, en hoe aan deze bezwa
ren tegemoet wordt gekomen, wanneer
men dit driehoekige eiland vervangt door
een druppelvormig eiland, dat slechts aan
de rechterzijde mag worden gepasseerd.
Eveneens werd aan de hand van teke
ningen aangetoond, hoe een Y-splitsing,
of anders gezegd: een situatie, waar twee
wegen zich onder een scherpe hoek ver-
Zeker niet het onbelangrijkste onder-
deel van de x>erkeerstechnische dag van
de A.N.W.B. vormden de discussies na 8
de voordrachten. Daarbij werden soms
opmerkelijke uitspraken gedaan, zoals
die van de Rotterdamse chef van de f.
verkeerspolitie, de heer K. J. Müller, die
van oordeel was dat er bij de huidige 5
verkeerswetgeving teveel gelet was op g
de belangen van het motorische verkeer 8
en dat de belangen van de voetganger
daardoor niet tot hun recht waren ge-
komen. Voorts laakte hij het, dat na de 8
oorlog de politie in een streven om
verloren populair it eit te herwinnen met
te zachte hand was gaan optreden en
met name teveel kleine verkeersover-
tredingen door de vingers had gezien.
Tevens bepleitte hij het gebruik van
j suggestieve middelen om slordevossen
in het verkeer af te schrikken, zoals
zwarte vlaggen, doodskoppen en andere
lugubere signalen.
Ir. W. C. Richter van Rijkswaterstaat
i te Haarlem merkte naar aanleiding van
die tirade op, dat de automobilist als
regel al zoveel verkeersborden te be-
studeren krijgt, dat de aanwezigheid
j van nog meer wa.arschuwingsseinen
j hem eerder zou verwarren dan op de
goede weg helpen.
Een andere interessante opmerking over
de voetganger en zijn aandeel in de
verkeersongelukkenstatistiek werd ge
maakt naar aanleiding van het feit, dat
in 95 van de gevallen waarin de voet-
5 ganger het slachtoffer van een verkeers-
ongeluk wordt dit zijn eigen schuld is.
In werkelijkheid, zo werd gezegd, wil
i dit alleen maar zeggen, dat er geen
andere schuldige viel aan te wijzen.
Hetgeen een argument te meer vormde
voor de in de ochtendvergadering ont-
5 wikkelde stelling, dat het er vooral om
gaat de verkeerssituatie in het algemeen
'i voor de weggebruiker, zoals de over-
zichtelijkheid van de weg, te bevorde-
:j ren.
ÓOCOCOOOCXX»OOOCCOOOCCCCOCOOCXXX«)CCCOCX:<XIOOCCCOOOCCOOO
ADVERTENTIE
enigen, belangrijk kan worden verbeterd
door een der beide wegen af te buigen en
loodrecht op de andere aan te sluiten.
Bij de demonstratie werden de tekenin
gen bevestigd tegen houten schotten, die
aan de voorzijde met blik zijn bekleed.
Deze wijze van ophangen maakte het m.o-
gelijk speelgoedautotjes, die aan de onder
zijde van sterke magneetjes zijn voorzien,
in elke stand tegen de tekening te plaat
sen, zodat elke gewenste verkeerssituatie
kon worden gedemonstreerd.. Deze methode
zal zeker ook zijn nut bewijzen bij het ver
keer sonderwijs.
Tenslotte werd aan de hand van lan
taarnplaatjes de situatie bij Den Devl te
Wassenaar toegelicht. Duidelijk werd ge
maakt welke voorzieningen kunnen wor
den getroffen om het linksafslaan op der
gelijke zeer drukke kruispunten zo veilig
mogelijk te maken.
Hoe zeer men zich in de verkeerstech
niek verdient, hoe meer men overtuigd
raakt van de juistheid van de uitspraak
van Mac Donald: „Wij wegenbouwers, wij
hebben enerzijds te maken met de dode
materie, bouwstoffen voor de wegenbouw;
anderzijds hebben wij te maken met de
levende mens, de weggebruiker. De dode
materie kunnen wij volkomen onderge
schikt maken aan onze wil. doch de gedra
gingen van de weggebruiker hebben wij
niet in de hand. Het is derhalve niet alleen
onze taak onze kennis van deze dode ma
terie te vergroten, maar ook en in het
bijzonder moeten wij ons inzicht in de
gedragingen van de mens verdiepen", al
dus eindigde ir. Nap zijn lezing.
Huisvrouwen weten natuurlijk precies
wat een karbonade is. Ik meen dat men
er thans een ribstukje van een lam, kalf
of varken onder verstaat. Eigenlijk mag
het vlees de naam karbonade pas dra
gen, wanneer het toebereid is. En dat
bereiden dient te geschieden boven een
open kolenvuur. Dat wijst de ethymolo-
gie van het woord uit. Het Latijnse
woord carbo (dat men ook in karbonkel
terugvindt) betekent: kool en caro car-
bonata is dus: boven kolen gebraden
vlees.
TONEEL EN DANS
Vrijdag 26 November, Stadsschouwburg, 20
uur: Voor „Geloof en Wetenschap" speelt
de Haagse Comedie het blijspel „Een Mid-
zomernachtdroom" van Shakespeare met
de muziek van Mendelssohn, onder regie
van Cees Laseur, choreografie van Sonia
Gaskell en Aart Verstegen, in de vertaling
van J. W. F. Werumeus Buning, met Elisa
beth Andersen en Gijsbert Tersteeg als
Titania en Oberon, benevens Albert van
Dalsum als gast.
Zaterdag 27 November, Stadsschouwburg,
19.30 uur: Opvoering van „De drie zusters"
van Anton P. Tsjechof dóór de Neder
landse Comedie onder regie van Peter
Scharof, met Ank van der Moer, Mimi
Boesnach, Ellen Vogel in de titelrollen.
Voor de andere medewerkenden: zie Zon
dag. De décors zijn ontworpen door Nico-
laas Wijnberg.
Zondag 28 November, Stadsschouwburg,
19.30 uur: Herhaling van ..De drie zusters"
van Tsjechof door de Nederlandse Come
die. met Ank van der Moer, Mimi Boes
nach, Ellen Vogel, Bep Dekker*. Guus
Hermus, Ko van Dijk, Ton Lutz, Fons
Rademakers, Johan Schmitz, Louis van
Gasteren en vele anderen onder regie van
Peter Sharof.
Maandag 29 November, Concertgebouw, 10
en 14 uur: Als onderdeel van het 43ste
Onderwijzers St. Nicolaasfeest vertoont
de balletgroep „Scapino" onder meer
„Reinaart de Vos" op muziek van Hugo
Godron, in de choreografie van Jean Rebel,
met tekst en naar een gegeven van Max B.
ADVERTENTIE
8,95
24,95
5,95
10,40
21,50
11,65
2,60
Autopeds m.3 wieltjes
Autopeds m. luchtb. 27,50
Fietsjes nr
Speelstoeltjes
Speeltafeltjes
Tafelstoelen
Kruiwagens
Dejeuners
Drinkbckertjes
m. rietje 1,65
Boxtrapeze 2,55
In onze textielafdeling:
Babymutsjes 1,70
Kindermutsen 4,50
Eknit shawls 4,55
Wantjes v.a. 2,60
Slofjes v.a. 4,30
Slabben 0,80
Kraagfrontjes 3,
Hacoma overgooiers 11,45
Tinneroy
peignoirtjes 20,30
Regencapes m. cap. 12,15
Zo juist ontvangen:
Orig. geruit jack v.a. 15,20
OUDE GROENMARKT 14—16
HAARLEM Tel. K2500 - 11266
Zaterdag en de gehele volgende week
's avonds tot 10 uur geopend.
!<XöaXXX>CCCOC<XXXXXXXCO':< X-,:<X>COOCC<X)CCOOOOCOOOCOCOOOOCO
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Huizum (vac. wijlen D.
Bakker) A. D. Klaassen te Scherpenzeel
(Fr.) te Katwijk aan Zee L. Lagerwey te
's-Gravenhage.
Benoemd tot hulppred. te Helenaveen
en te Cothen (U.) S. C. v. Wijngaarden,
a.s. em. pred. te Veenendaal.
Geref. Kerken
Bedankt voor 's-Gravenhage-Wefet (vac.
A. J. v. Sluijs) A. Brouwer te Barneveld.
Beroepen te Westbroek P. M. Veldhuy-
zen te Arnemuiden.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Aalten D. Coppoolse te
Kornhorn.
In 'n nota van wijzigingen op de begroting
van Verkeer en Waterstaat, die thans door
minister Algera is ingediend, wordt voor
het maken van een weg over het terrein
van de sluizen bij IJmuiden met een vaste
brug over de kleine Zuidelijke sluizen, be
weegbare bruggen over de Middensluis en
een verkeersbaan over ieder der deuren
van de Noordersluis, een bedrag van
1.000.000 aangevraagd. Hoewel deze ver
binding niet een vlot en onafgebroken ver
keer waarborgt en alleen zal kunnen die
nen voor personenauto's en lichte bestel
auto's, moet de aanleg er van als een be
langrijke verlichting van de veerdienst en
daarom als noodzakelijk worden be
schouwd.
Ofschoon de tunnel bij Velsen over
enkele jaren in gebruik zal kunnen worden
genomen, zal deze buitengewone verbete
ring nog geen algehele oplossing brengen
van het probleem der verkeersvoorzienin-
gen tussen de gebieden bezuiden en be
noorden het Noordzeekanaal en het IJ. De
bouw van nog andere tunnels is in studie,
doch het zal nog vele jaren duren voordat
een tweede tunnel gereed zal zijn, zodat het
verkeer nog lange tijd gebruik zal moeten
blijven maken van de 'veren bij Buitenhui
zen, Hembrug en over het IJ te Amster
dam. Nagegaan is op welke wijze de ver
keersstroom op deze veren kan worden
teruggebracht, hetgeen zal kunnen worden
verwezenlijkt door het maken van een
overgang bij de Oranje-sluizen, welke ver
binding mede is aanbevolen door de com
missie oeverver-binding Noordzeekanaal en
IJ. Zij zal in twee jaren tot stand kunnen
worden gebracht en volgens voorlopige
raming een som van omstreeks 7.000.000
vorderen. Het ligt in de bedoeling ten spoe
digste met het werk te beginnen, waartoe
wordt voorgesteld voor 1955 een som van
2.000.000 beschikbaar te stellen.
Brug bij Rhencn
Vervolgens moet het wenselijk worden
geacht op zeer korte termijn over te gaan
tot de bouw van een brug voor gewoon
verkeer over de Rijn bij Rhenen met ge
bruikmaking van de pijlers van de voor
malige spoorbrug, welke niet meer voor
haar oorspronkelijke doel zal worden ge
bruikt. Met de provincies is overeenge
komen dat zij de aanleg der wegen zullen
verzorgen en financieren en dat het rijk de
onmisbare schakel in die verbinding, de
rivierovergang bij Rhenen, op zijn kosten
tot stand zal brengen. Deze kosten zullen
ongeveer 4 a 4,5 millioen bedragen.
Hiervan wordt voor 1955 een som van
1.500.000 aangevraagd.
Dijkverbe teringen
Bij een binnenkort in te dienen wetsont
werp worden uitgewerkte voorstellen ge
daan, zowel voor wat betreft de uiteinde
lijk ter beveiliging van de Nederlandse
kust te treffen maatregelen (Deltawerken)
als met betrekking tot de voorlopige ver
sterking van verschillende zwakke plaat
sen in de bestaande hoogwaterkeringen ter
overbrugging van het tijdvak, dat met het
treffen der definitieve voorzieningen ge
moeid zal zijn.
Het zou evenwel niet verantwoord zijn,
indien de versterking van de zwakke plek
ken, zoals die na de stormvloed van 1
Februari 1953 nodig wordt geoordeeld, in
afwachting van de totstandkoming van ge
noemde wetten zou stagneren.
Integendeel is het dringend gewenst de
totstandkoming van de beoogde noodzake
lijke verbeteringen, waartoe de betrokken
beheerders zullen moeten besluiten, wegens
hun spoedeisend karakter, reeds nu van
rijkswege te stimuleren door de nodige
fondsen beschikbaar te houden om deze
werken geheel of gedeeltelijk te financie
ren. Voorgesteld wordt een som van
30.000.000 beschikbaar te stellen. De
totale kosten van déze verbeteringswerken
worden zeer globaal geraamd op zeventig
millioen gulden.
ADVERTENTIE
BARTEL JORIS STRAAT 2
JUWELIER - HORLOGER
HAARLEM - TELEFOON 13004
Donderdag heeft de chef van de Lucht
machtstaf, luitenant-generaal A. Baretta,
het vliegveld De Peel officieel in gebruik
genomen door een landing met een Dakota
van de Koninklijke Luchtmacht. Het is het
dertiende en voorlopig laatste vliegveld dat
in Nederland is aangelegd ten behoeve van
een eventueel gebruik door NAVO-strijd-
krachten. Het vliegveld De Peel is in ruim
zeven maanden aangelegd.
Op 12 April van dit jaar werd de eerste
spade er voor in de grond gestoken. Er is
220.000 vierkante meter veen van het dras
sige Peeloppervlag afgegraven en daarvoor
in de plaats werd 235.000 kubieke meter
zand gestort. Pompen die dag en nacht
doorwerkten, onttrokken een millioen
kubieke meter water aan het terrein, dat
een oppervlakte van 550 ha. beslaat. Daar
van zal een deel gebruikt worden voor
cultuurgrond; 45 ha. is reeds in exploitatie.
In de 2400 meter lange startbaan bevindt
zich een grote duiker als overkoepeling
van het Peelkanaal, dat destijds uit strate
gische overwegingen is gegraven.
Teipe. Pianobegeleiding door Luctor
Ponse.
Maandag 29 November, Stadsschouwburg, 20
uur: De Nederlandse Comedie met de door
Henk Rigters geregisseerde voorstelling
van „Muiterij op de Caine" door Herman
Wouk, naar diens gelijknamige roman, in
de vertaling van Alfred Pleiter, met Han
Bentz van den Berg. Joan Remmelts' en
Guus Oster in de hoofdrollen. Zie verder:
Dinsdag.
Maandag 29 November. Minerva Theater,
20.15 uur: Het toneelgezelschap „Johan
Kaart" geeft een opvoering van de klucht
„Potasch en Perlemoer met vacantie"
(auteur niet genoemd) met Johan Kaart en
Johan Boskamp in de titelrollen. Verder:
Tilly Périn-Bouwmeester, Matthieu van
Eysden en vele anderen.
Dinsdag 30 November, Concertgebouw, 10
en 14 uur: Het Scapino-Ballet vertoont
als onderdeel van het Onderwijzers St.
Nicolaasfeest onder meer „De Prinses op
de erwt" naar het sprookje van Andersen
door Jean Rebel cp muziek van Donizetti,
met tekst van Annie Winkler-Vonk en
décors van Herman Berserik. Verteller:
Alex Faassen, begeleider Luctor Ponse.
Dinsdag 30 November. Stadsschouwburg, 20
uur: Herhaling van „Muiterij op de
Caine" (ize Maandag) door de Nederlandse
Comedie, met Han Bentz van den Berg,
Joan Remmelts. Guus Oster, Fons Rade
makers, Paul Hul, Louis van Gasteren.
Philippe la Chapelle. Sieto Hoving. Bert
van der Linden en anderen. Des middags
14 uur: matinée voor de Vereniging van
Huisvrouwen.
Woensdag 1 December, Stadsschouwburg, 20
uur: Wederom een voorstelling van „Mui
terij on de Caine" 'nor de Nederlandse
Comedie voor houders van een zogenaamd
personeelsabonnement. Laatste voorstel
ling op Donderdag 2 December.
Woensdag 1 December. Minerva Theater,
20.15 uur: De toneelclub van de British
Society uit Amsterdam geeft onder regie
van de gewezen Engelse actrice Daphne
Tromo een opvoering van de thriller „The
late Edwina Black" (bij het Nederlands
beroepstoneel opgeoverd onder de titel:
Wijlen Edwina Black).
MUZIEK
Vrijdag 26 November, Concertgebouw, 20
uur: Marinus Adam dirigeert het derde
V-concert. Het programma vermeldt de
ouverture „II martimonio segreto" van
Cimarosa, de suite „Les Indes galantes'
van Rameau, Vioolconcert van Haydn en
de Vierde Symphonie van Beethoven.
Solist is de violist Jo Juda.
Maandag 29 November, Grote Markt, 15.30
uur: Gedurende een uur bespeelt de stads-
beiaardier Arie Peters het carillon van de
Grote Kerk. Men kan het klokkenspel ook
beluisteren des Vrijdags van 11.3012.30
uur.
Maandag 29 November. Frans Halsmuseum,
20 uur: Annette de la Bije, sopraan, geeft
een zangvoordracht in de Renaissancezaal,
begeleidt door de pianist Jan Nederpelt,
die zich ook solistisch laat horen.
Dinsdag 30 November, Concertgebouw, 20
uur: Het Noordhóllands Philharmonisch
Orkest speelt onder leiding van Toon Ver-
hey werken van Gluck. Berlioz (Carnaval
Romain) en Schubert (Derde Symphonie).
Medewerking verleent de barton Pierre
Mollet in „Hymne au soleil" van Rameau
en „Don Quichotte a Duleinée" van Ravel,
wiens Rhapsodie Espagnole eveneens ten
gehore wordt gebracht.
Woensdag 1 December. Frans Halsmuseum,
20 uur: Pianorecital door Berthe Davelaar,
die werken van Soler, Cantallos, Bias Ser
rano. Mateo Ferrer. J. S. Bach. César
Franck en Claude Debussy (delen uit
„Images") vertolkt, onder auspiciën van
de Volksuniveristeit voor Haarlem en om
streken (Renaissancezaal).
TENTOONSTELLINGEN
Teylers Museum: Tentoonstelling van teke
ningen van Hendrick Goltzius (15581617).
Geopend tot 31 December op iedere werk
dag behalve Maandag van 113 uur en de
eerste Zondag van elke maand van 1—3
uur.
Huis Van Looy: Vijfde jaarlijkse tentoon
stelling van werken van Jacobus van
Looy. Op werkdagen geonend van 10—12.30
en van 13.30—17 uur; 's Zondags van 14—17
uur.
Frans Halsmuseum: Groepsportretten van
Frans Hals, expositie van nieuwe aan
winsten uit de Recuperatie, gerestaureer
de goudleerzaal. Geopend van 1015 en
Zondags van 13—15 uur.
Schotersingel 117 a: Palestina-diorama's
(Bijbelse voorstellingen). Geopend op
aanvraag.
Vrijburglaan 17, Overveen: Tinholtcollecte.
Op werkdagen geopend van 9 tot 12 en
van 14 tot 16 uur.
Cruquiusmuseum, Heemstede: Historische
stoommachines en grote maquette van
Nederland met waterstanden en overzicht
overstromingsramp Februari 1953.
Kunsthandel J. R. Bier. Groot Heiligland:
Schilderijen van Poolse expressionisten.
Tot eind November.
Kunsthandel Leffelaar, Wagenweg: Tentoon
stelling van schilderijen, gouaches en teke
ningen door Wim Steijn. Op werkdagen
tot 3 December geopend van 10 tot 5 uur.
Vleeshal: Slagers-vaktentoonstelling, ge
opend op 30 November van 14.30—22.30 uur
en op 1 December van 10—12.30 en 13.30
tot 22 uur.
Spaarne, bij Langebrug: Tentoonstelling in
het schip „De Smidse" van miniatuurspoor
weg met rijdende treintjes. Zelf rangeren
enz. Geopend van 912, van 25 en van
79.30 uur. 's Zondags van 25 en van
79.30 uur.
Rudolf Steiner School, Wilhelminastraat
43 a: Tentoonstelling van werk der leer
lingen. Geopend Vrijdag van 20—22 uur.
Zaterdag en Zondag van 15—17 en van
20—22 uur.
DIVERSEN
Vrijdag 26 November, Aula HBS-a, 19.30 uur:
Voor de Academie voor voortgezet econo
misch onderwijs te Haarlem spreekt prof.
dr. P. Kuin over „De betekenis der econo
mie voor het bedrijfsleven".
Vrijdag 26 November, gebouw St. Bavo, 20
uur: Foto-flits-avond onder leiding van
Wim Jansen, met demonstraties, vertoning
van films en wedstrijden, onder auspiciën
van de Bond van Nederlandse Foto-detail
handelaren.
Vrijdag 26 November, Brinkman, 20.15 uur:
In de Kroonzaal spreekt prof. dr. W. H. C.
Tenhaeff voor de Haarlemse Kunstge
meenschap over „Voorspellende dromen,
en aanverwante verschijnselen".
Zaterdag 27 November, Westerhoutpark 3,
20 uur: De Haagse musicoloog Henri Ge-
raedts spreekt voor de afdeling Haarlem
van de Koninklijke Nederlandse Toon
kunstenaars-Vereniging over „Béla Bar-
tök, groot kunstenaar en paedagoog".
Zaterdag 27 November, gebouw St. Jan, 20
uur: De toneelgroep van de amusements
vereniging „Openbare Werken" vertoont
het blijspel „Adel in livrei" van Henk
Bakker.
Zaterdag 27 November, Lido-Theater, 23.30
uur: Nachtvoorstelling van de film „Ge
kooide meisjes". Zondag 28 November 11
uur: wederom een herhaling van „Moe
derlied" met Benjamino Gigli.
Zaterdag 27 November, gebouw Cultura, 20
uur: Concert door diverse orkesten van de
Haarlemse Klavarskribo Accordeonclub
met talrijke populaire nummers en na af
loop bal onder leiding van de heer W.
Kempenaar.
Zondag 28 November, Rembrandt Theater,
11 uur: Bijzondere voorstelling van de
expeditiefilm „Kon Tiki" per vlot over
de Stille Zuidzee van Thor Heyerdahl.
Dinsdag 30 November. Brinkmann, 20 uur:
Wethouder W. F. Happé spreekt voor de
vereniging „Haerlem" over „Het Haar
lemse Verkeersplan".
Dinsdag 30 November, Het Wapen van
Heemstede. 20 uur: Vergadering van de
Christelijke Besturenbond met vertoning
van films, onder meer „De Nachtwake".
Spreker is de heer D. Jaarsma uit Den
Haag.
Dinsdag 30 November, Café Rusthoek te
Bloemendaal, 20 uur: Praatavond van de
Koninklijke Nederlandse Maatschappij
voor Tuinbouw en Plantkunde. Sprekers:
de heren A. Jager en J. de Groot over
„Keuring van tuinen" en „Het kweken van
rozen".
Woensdag 1 December. Concertgebouw. 10
en 14 uur: Als onderdeel van het Onder
wijzers St. Nicolaasfeest wordt opgevoerd
het toneelstuk „De prins die de hik had"
van J. H. Kuling onder regie van Henk
Bakker.
Donderdag 2 December, Concertgebouw, 10
en 14 uur: Herhaling van het onder Woens
dag vermelde programma als onderdeel
van het 43ste Onderwijzers St. Nicolaas
feest.
Vrijdag 3 December, Concertgebouw, 10 en
14 uur: Herhaling van „De prins die de hik
had" en filmvertoning als onderdeel van
Onderwijzers St. Nicolaasfeest.
Vrijdag 3 December, Stadsschouwburg, 20
uur: Voor de vereniging ..Geloof en We
tenschap" houdt mr. Th. Reeout uit Den
Haag een lezing met klcrenfi'm over ..De
wondere wereld van de Stille Zuidzee".
VOLKSUNIVERSITEIT
Alle bijeenkomsten worden gehouden in het
Frans Halsmuseum (ingang Klein Heilig
land) en beginnen om 20 uur.
Vrijdag 26 November: Laatste van drie voor
drachten met lichfbeelden over „Atoom
energie voor oorlogs- en vredesdoelein
den" door dr. H. Groot. Onderwerp: „De
U-bom, de H-bom, nuttige toepassingen,
perspectieven".
Dinsdag 30 November: „Onze labiele kust",
lezing met lichtbeelden door dr. A. Brou
wer. Factoren die van invloed zijn op de
toekomst van onze kuststreek.
Donderdag 2 December: Tweede van drie
voordrachten „Inleiding tot de philoso
phic" door professor dr. B. A. M. Ba-
rendse O.P.
Donderdag 2 December, Minerva Theater,
20 uur: Laatste van twee voordrachten
over „Aspecten der Amerikaanse vrijzin
nigheid" door ds. E. Frater Smid. Onder
werp: Universalisme, een religie van
godsvertrouwen en levensaanvaarding.
(Afdeling Heemstede).
ADVERTENTIE
KUNSTHANDEL
«1DEL /""V
HAARLEM
WAGENWEG 102
c
Immortelle Bloemsierkunst
DEN HAAG. Woensdag hield de
Vereeniging voor Verbetering van Vrou-
wenkleeding hare algemeene vergadering
in Den Haag. Uit het jaarverslag van de
secretaresse, mej. Johanna A. Kersten,
bleek, dat de toestand der afdeelingen
over het algemeen zeer bevredigend is.
In Indië steeg het ledental van 23 tot 76,
dank zij den ijverigen arbeid van me
vrouw Stibbe. Het verslag der centrale
keuringscommissie wer> uitgebracht door
mevrouw De Pfeiffer. Het aantal aanvra
gen tot keuring van kleedingstukken nam
toe, waaronder verschillende nieuwe
modellen. Voor corpulente dames wordt
nog ijverig gezocht. Enkele dames deden
de kleedingstukken op het eigen lichaam
aanmeten en passen.
