Washington verplicht zich tot
verdediging van Formosa
Haarlem wenst uitbreiding
naar het Oosten
Weerbericht
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Communistische aanval zal
tot oorlogstoestand leiden
Churchill maakte vergissing
met het beruchte telegram
Annexatie van Schalkwijk
(Haarlemmerliede) voorgesteld
Amerikaans-Chinees defensiepact voltooid
Verkeersperikelen op
het Soendaplein
McCarthy is het eens
met collega Knowland
Het woord is aan
Zijn zienswijze verandert echter niet
Ruimte voor 60.000 Haarlemmers
Afscheid van Monnet
Bespoedigd vertrek van
fregat naar Nieuw Guinea
Ook Dulles ziet in blokkade
een uiterste mogelijkheid
Nederland niet meer
bij Nieuw-Guinea-debat
Paus Pius XII herstellende
Triest gebeuren na blijde verjaardag
Engelse kustvaarder
vermoedelijk vergaan
Buitenlandse orders voor
West-Duitse scheepswerven
Weer rapport
Is
69e JAARGANG No 124
Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem,
j Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd
redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor
in Haarlem-Noord, Soendaplein, Tel. 12230.
Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295.
Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom
DONDERDAG 2 DECEMBER 1954
Haarlems Dagblad
298e JAARGANG No 278
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. opZon-en F eestdagen.
Abonnement p. week 50 et, p. kwartaal 6.50,
franco p.p. /7.-Losse nrs. 12ct. Postgiro 273107
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
WASHINGTON (Reuter/A.F.P.) De Verenigde Staten en nationalistisch China
hebben een verdrag voor wederzijdse beveiliging voltooid, waarbij de Amerikanen
beloven Formosa, de Percodores, alsmede de eilanden, die in het Westelijk deel van
de Stille Oceaan onder Amerikaans beheer staan, in bescherming te nemen. Het
verdrag zal nog deze week in Washington worden ondertekend. De Amerikaanse
Senaat moet dit bekrachtigen. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken,
John Foster Dulles, verklaarde op zijn wekelijkse persconferentie, dat op grond
van het nieuwe verdrag een communistische aanval op Formosa waarschijnlijk zal
leiden tot een toestand van oorlog tussen de Verenigde Staten en communistisch
China en een tegenaanval op het Chinese vasteland.
Dulles gaf in antwoord op vragen te
kennen, dat het verdrag niet zou gelden
voor Quemoy. de Tatsjen-groep en andere
eilanden voor de Chinese kust, die dooi
de nationalisten worden bezet, maar dat
nieuwe overeenkomsten mogelijk zijn.
Formosa en de Pescadores komen op
één lijn te staan met Korea, Japan, de
Philippijnen, Australië en NieUw-Zeeland.
Het verdrag maakt duidelijk, dat bij inter
nationale onderhandelingen met Formosa
en de Pescadores niet kan worden gemar
chandeerd. Velen hadden gemeend, dat
he" feit, dat Formosa het enige, niet door
een verdrag beschermde, grote eiland in
het gebied is, betekende, dat de Verenigde
Staten misschien bereid waren tot een
overeenkomst, waarbij het aan communis
tisch China zou worden gegeven. De Ver
enigde Staten zullen niet automatisch elk
deel van het vasteland, dat de Chinese
nationalisten zouden kunnen binnen
vallen of bezetten, in het door het ver
drag beschermde gebied opnemen. Dit ge
bied zou echter door verdere overeen
komsten kunnen worden uitgebreid.
Gevraagd over een eventuele afspraak,
dat de nationalisten het vasteland pas zoU-
den kunnen binnenvallen met Amerikaan-
Woensdag voor het eerst heeft een ver
keersagent dienst gedaan op het Soenda
plein. Daarbij is gebleken, dat het plaat
sen van een stopbord op deze vijfsprong
inderdaad de problemen oplevert, die de
verkeerspolitie reeds had voorzien.
Het is namelijk de bedoeling, dat het
verkeer op de Schoterweg en in het
Julianapark, rijdend in de richting Noord,
gelijktijdig doorrijdt, wanneer het stop
bord op groen staat. De moeilijkheid is
evenwel, dat de groene zijde van het ver
keersbord uitstekend! zichtbaar is voor het
verkeer, dat op de Schoterweg staat te
wachten, maar dat zij, die in het Juliana
park wachten, zowel de gx-oene als de
„stop"-zijde zien, zodat zij niet weten,
waar zij aan toe zijn. Een zelfde moeilijk
heid doet zich voor bij het verkeer in het
Julianapark, dat linksaf de Pijnboom
straat in moet rijden. Dit vei'keer moet
namelijk tegelijk rijden met dat uit de
■Soendastraat, doch ook in dit geval levert
de stand van het stopbord een moeilijk
heid op.
Voorlopig zal de verkeerspolitie de
agent op het Soendaplein handhaven;
men zal trachten het stopbord zodanig te
wijzigen, dat daardoor de bovenvermelde
moeilijkheden uit de weg zullen worden
geruimd. Lukt dit niet en blijkt, dat het
publiek niet voldoende i-eageert op de aan
wijzingen van het hord, dan zal deze
proefneming waax-schijnlijk gestaakt wor
den.
Eén categorie weggebruikers intussen is
zeer ingenomen met de nieuwe gang van
zaken op dit bex-uchte verkeerspunt: de
voetgangers, die thans veilig het Soenda
plein kunnen oversteken.
Tenslotte nog een aanwijzing voor hen,
die door het Julianapark rijden: zii, die
rechtdoor willen rijden in Noordelijke
richting, moeten gelijktijdig rijden met het
verkeer, dat over de Schoterweg in Noor
delijke richting rijdt: zij, die linksaf wil
len, dienen gelijktijdig te rijden met het
verkeer uit de Soendastraat.
se toestemming, zeide Dulles, te verwach
ten, dat regelingen zullen worden getrof
fen, waardoor geen der beide partijen een
actie in het gebied zou ondernemen, welke
de ander in gevaar zou brengen. Nu de
Verenigde Staten op zich genomen hebben
Formosa en de Pescadores te vei-dedigen,
verwachte hij van de Chinese nationalis
ten geen onbezonnen daad, waardoor de
eilanden in gevaar zouden komen.
Dulles verklaarde voorts, dat een Ame
rikaanse tegenactie tegen communistisch
China niet noodzakelijkerwijs een alge
mene oorlog, waarbij „overal atoombom
men zouden worden gegooid", zou beteke
nen. Hij wilde zich niet uitlaten over de
mogelijke reikwijdte van eventuele Ame
rikaanse tegenacties.
Het vertrek van een fregat naar Nieuw
Guinea, dat begin 1955 zou plaats hebben,
zal zoveel mogelijk worden vervroegd, al
dus deelt het ministerie van Marine mede.
WTSHINGTON (Reuter) Senator Jo
seph McCarthy heeft het denkbeeld ge
opperd, dat de Vei-enigde Staten commu
nistisch China kunnen blokkeren door be
kend te maken, dat de landen die met
continentaal China handel drijven, geen
hulp meer krijgen. Hij zeide in te stem
men met het voorstel van senator Know
land tot een blokkade van de Chinese kust
teneinde de communisten te dwingen de
dertien wegens spionnage gevangen ge
houden Amerikanen in vrijheid te stellen.
Ook de republikeinse senator Jenner heeft
zich voor een blokkade uitgesproken naar
aanleiding van de veroordeling van de
dertien Amerikanen, welke volgens hem
„gevaarlijk veel lijkt op een oorlogsdaad".
Minister van Buitenlandse Zaken Dulles
heeft op een persconferentie verklaard
dat een marineblokkade een mogelijkheid
is als vreedzame pogingen om vrijlating
van de dertien Amerikanen te verkrijgen,
geen resultaat hebben. Hij zei er Maan
dag, in zijn toespraak te Chicago, de na
druk op te hebben gelegd dat de Verenig
de Staten alle vreedzame middelen zullen
proberen om de mannen vrij te krijgen.
Alleen als die middelen falen, zal Washing
ton andere maatregelen moeten over
wegen. Zelf heeft Dulles veel vertrouwen,
dat het langs vreedzame weg zal gelukken.
Desgevraagd zei de minister, dat hij met
andere UNO-delegaties over de zaak ge
sproken heeft. Het Handvest bevat, be
palingen die de Veiligheidsraad toestaan
een blokkade tegen een bepaald land te
verzoeken. Die mogelijkheid werd echter
zeer verkleind door het feit, dat de Sov
jet-Unie als lid van de Veiligheidsraad
een veto kan uitspreken.
NEW YORK (Reuter) De Nederland
se delegatie zal na dit jaar niet meer deel
nemen aan een debat over Nieuw-Guinea
in de Verenigde Naties. Dit heeft de Neder
landse minister van Buitenlandse Zaken,
J. M. A. H. Luns, in New York vex\klaard.
De zetel der Nederlandse delegatie zal dus
niet bezet zijn, als de kwestie-Nieuw-Gui-
nea op de zitting-1955 van de Algemene
Vergadei-ing wordt geplaatst.
ROME. (Reuter). Paus Pius XII hei-stelt
zich langzaam van een maagstoornis. In
het begin van dit jaar werd zijn leven hier
door in gevaar gebracht, waarop herstel
intrad, gevolgd door een inzinking, waar
van de Paus zich thans herstelt. De Paus
heeft minder last van hik dan in de afge
lopen dagen. Hij volgt een hem door zijn
geneesheren voorgeschreven rustkuur.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
Friedrich Nietzsche:
Menigeen vindt zijn hart pas als
hij zijn hoofd verloren heeft.
(Van onze correspondent in Londen)
Sir Winston Churchill heeft gisteren in
het Lagerhuis openlijk erkend dat hij in
zijn opzienbarende rede te Woodford over
eventueel gebruik van Duitse strijdkrach
ten tegen de Russen in 1945 een vergissing
had gemaakt. Hü wist niet precies hoe het
gewraakte telegram aan Montgomery had
geluid en zelfs niet of het wel ooit had
bestaan. Maar tijdens zijn rede had hij wel
degelijk in de veronderstelling verkeerd
dat hij het telegram had verzonden niet
alleen, maar ook dat het was opgenomen
in zijn oorlogsmémoires. Hij had verzuimd
te doen wat hij van anderen altijd eiste
namelijk dat zij citaten dienen te contro
leren.
Hij 'gaf volmondig toe dat voor zijn ar
gumentatie het helemaal niet noodzakelijk
was geweest het punt ter sprake te bren
gen. Men was nog steeds in de archieven
naar het telegram aan het zoeken om de
tekst aan het Lagerhuis te kunnen voor
leggen, zei hij onder het gelach van de
onthutste toehoorders.
Churchill zeide echter dat zijn opmer
king diende te worden gezien in historisch
verband. Zijn opvatting was niet veran
derd. Wij waren in 1945 verantwoordelijk
voor meer dan een millioen Duitse krijgs
gevangenen, d'ie op onze bescherming re
kenden. Om het uitbreken van een nieuwe
oorlog op dat tijdstip te voorkomen, zou
het zeker nuttig zijn geweest een waar
schuwing te richten tot de Russen dat de
geallieerden in geval van Sovjet-aggressie
de Duitsei-s opnieuw van wapens zouden
voorzien.
Gewone mensen
Sir Winston voegde er nog aan toe dat
hij ook niet in 1945 de Duitse strijdkrach-
De verkeersagent op het Soendaplein in Haarlem-Noord, die gistermiddag voor het
eerst op dat gecompliceerde kruispunt dienst deed, trok veel belangstelling.
ten als nazi's wilde bestempeld zien, want,
zeide Churchill, de meerderheid bestond
uit gewone mensen, die gedwongen waren
hun land te verdedigen. Ook deze opmer
king van Churchill werd met gemengde
gevoelens ontvangen.
De .centrale gedachte toen en nu, zo ver
volgde Churchill, is verzet tegen nieuwe
aggressie. Daarvoor stond ik op het ogen
blik der overwinning in 1945 eri op dat
standpunt staat, naar ik geloof, vandaag
ook de meerderheid van het Lagerhuis. Sir
Winston was niet bovenmatig verontrust
over de Russische i-eactie op zijn Woodford-
speech. De Pravda schrijft al naar de wind
draait. Op het ogenblik is het overheer
sende Russische belang vrede en welvaart,
aldus Churchill. Omdat hij in onderhan
delingen met de Sovjet-Unie gelooft was
hij nog in het Lagerhuis, zinspelend op
zijn poging om als laatste staatsmansdaad
een brug te slaan tussen Oost en West.
Met een van aandoening trillende stem
herinnerde Churchill er aan dat hij iets
gedaan had dat zelden was voorgekomen.
namelijk zijn spijt betuigen voor een op
merking, die niet zo maar was opgeweld,
maar in een rede hij bedoelde een zorg
vuldig op schrift gestelde rede was
gemaakt. Churchill sprak op sombere
toon. Na de glorierijke verjaarsviering van
de dag tevoren, was de stemming in het
Lagerhuis uiterst triest.
Plicht
Toen Shinwell, minister van Defen
sie in het Labour kabinet, namens de
oppositie Churchill aan de tand voelde,
wilde hij hem daarbij kennelijk sparen.
Shinwell zeide dat het hem speet Chur
chill zo spoedig na het feest aan te vallen.
Churchill stond op en zeide dat Shinwell
zijn plicht deed.
Shinwell suggereerde zelf dat het ge
heugen Churchill wellicht parten had ge
speeld. Hij zeide dat het in het belang
van de wereldvrede was dat Churchill de
tekst van het telegram openbaar maakte,
als het telegram tenminste niet alleen in
zijn fantasie had bestaan, en ook het ant
woord van Montgomery.
Montgomery, die op 4 December in Lon
den terugkeert, zal ook gaan snuffelen in
zijn persoonlijke papieren, aldus Churchill.
Shinwell zeide dat Churchill's speech in
Woodford een allerongelukkigste aanloop
was voor een viei-mogend'hedenconferentie.
Churchill had, aldus citeerde Shinwell
uit Churchill's gedenkschriften. in 1945
aangedrongen op een persoonlijke bijeen
komst met de Russische leiders teneinde
de toen bestaande dreiging af te wenden.
Daartegen kon niemand bezwaar maken,
maar het was heel iets anders vrijwel
tegelijkertijd voor te stellen Duitse wapens
vast te houden oin deze zo nodig aan de
gecapituleerde Duitse troepen uit te reiken.
LONDEN. (AFP). Dinsdag zijn aan het
strand van Wales een reddingsgordel en
een oliebli'k met het opschrift „Lady
Sheila" aangetroffen. De „Lady Sheila" is
een kleine kustvaarder. De rederij van het
schip heeft medegedeeld, dat van het schip,
met een bemanning van zeven koppen,
niets meer was vernomen.
V/oensdag mor gen is het derde van de vijf patrouillevaartuigen, die op de Rijkswerf te Den Helder voor Amerikaanse rekening
ten behoeve van Nederland worden gebouwd, door kapitein ter zee R. S. Hitchcock aan commandeur G. B. M. van Erkel
overgedragen, die het namens de minister van Marine aanvaardde en het schip in dienst deed stellen als Hr. Ms. patrouille
vaartuig „Freyr". Het schip heeft onmiddellijk zee gekozen met bestemming Vlissingen. Foto: Het hijsen van de Nederlandse
vlag op het achterschip van de „Freyr".
Binnen afzienbare tijd zullen Burgemeester en Wethouders van Haarlem de gemeen
teraad voorstellen bij Gedeputeei-de Staten een verzoek aan de Kroon in te dienen
tot het verkrijgen van een grenswijziging tussen Haarlemmerliede en Spaarnwoude
enerzijds en Haarlem anderzijds. Het betreft hier de 4625 m lange grens welke
van de Israëlitische begraafplaats aan de Amsterdamse vaart naar het Zuiden door de
weilanden loopt langs het tracé van de vroegere locaalspoorweg naar de Haarlem
mermeerpolder. Na ongeveer twee kilometer maakt de grenslijn een hoek van
negentig graden en loopt zij in Westelijke richting tot het Spaarne, waar zij tegen
over de Crayenestervaart eindigt. Uit een gisteren in een besloten vergadering van
de gemeenteraden van Haarlem en Haarlemmerliede behandelde nota van Haarlem
blijkt, dat Haarlem als nieuwe grens de Liede en de Ringvaart tussen de uitmonding
van de Liede en het Spaarne wenst. Hierdoor zullen de weilanden Oostelijk en Zuide
lijk van Haarlem de zogenaamde Romolenpolder bü de Spaarnestad worden
gevoegd, evenals de buurtschap Zuid-Schalkwijk. Het gaat in totaal om ongeveer
450 hectaren met een bevolking van 450 zielen. Deze 450 zielen zullen er echter 60.000
zijn geworden wanneer Haarlems toekomstige satelliet-stad Schalkwijk zal zijn
voltooid. Maar dat heeft nog even de tijd.
In de Haarlemse nota wordt het sti'even
naar gebiedsuitbreiding gemotiveerd met
het grote gebrek aan grond voor de toe
komstige stadsuitbreiding. De bestaande
uitbreidingsplannen Dèïftwijk en Zinnevelt
bieden ruimte voor 4100 woningen, het
toekomstige Parkwijk ten Oosten van de
Prins Bernhardlaan voor duizend en
Schalkwijk, het nog op Haarlems grond
gebied gelegen poldeidand ten Zuiden van
de Schipholweg voor 3600 woningen. Bij
het huidige tempo van de woningbouw zou
Haarlem in 1966 volgebouwd zijn, bij een
opvoering van het tempo hetgeen drin
gend nodig is zelfs al in 1961.
In de Haarlemse gemeenteraad bleek
tegen deze plannen in het algemeen geen
bezwaar te bestaan, in Haarlemmerliede
heeft het Haarlemse voorstel uiteraard
enige opschudding verwekt, te meer omdat
Amsterdam al heeft laten weten dat het
zeventig hectaren van de Grote IJpolder
begeert om nieuwe kanaalverbindingen tot
stand te kunnen brengen.
Aan de andere kant is men in Haarlem
merliede reeds lang ervan doordrongen
dat het gebied om Zuid-Schalkwijk zeer
weinig samenhang met de gemeente heeft
en het eveneens om bouwgrond verlegen
zittende Halfweg daar geen uitbreidings
mogelijkheden bezit. Vandaar dat het niet
uitgesloten is, dat het gemeentebestuur
van Haarlemmerliede de Haarlemse wen
sen zal aangrijpen om de samenvoeging
van het geheel op Halfweg georiënteerde
Zwanenburg in de Haarlemmer meerpolder
met Haarlemmerliede te bepleiten, zodat
er van enige compensatie voor het verlies
aan grond zal kunnen worden gesproken.
Na de bevrijding werd xreeds voor die
samenvoeging een actie gevoerd, welke
door 85 der Zwanenburgers gesteund
werd.
Een uitvoerige uiteenzetting van de ar
gumenten voor de annexatie van het gebied
ten Westen van de Liede en de Ringvaart,
zoals deze te vinden zijn in de nota van
B. en W. aan de Haarlemse raad, vindt
men eldex-s in dit nummer.
(Van een speciale verslaggever)
Jean Monnet, de voorzitter van de Hoge
Autoriteit der Europese gemeenschap voor
Kolen en Staal, zal in Februari periodiek
aftreden en niet voor herbenoeming in aan
merking komen. Dit was al eerder bekend
gemaakt en Monnet heeft het nog eens
persoonlijk medegedeeld in de vergadering
van het Kolen- en Staalparlement. Giste
ren heeft het parlement daarop gereageerd
met een resolutie, ingediend door de voor
zitters van alle fracties. In deze resolutie
heeft het parlement de wens geuit, dat het
de heer Monnet mogelijk gemaakt worde,
op zijn besluit terug te komen. Hoe dat
moet gaan, vermeldt de resolutie niet.
In dezelfde resolutie wordt de regeringen
aanbevolen, vóór de benoeming van de
Hoge Autoriteit overleg te plegen met de
voorzitters van het Kolen en Staalparle
ment. Op die manier zou er althans enig
verband gelegd kunnen worden tussen de
samenstelling van het parlement en die
der Hoge Autoriteit; zo'n verband mag
men in een parlementaire democratie ver
wachten. De resolutie, die ook nog aan
dringt op een verklaring van de Hoge
Autoriteit na de benoeming van de presi
dent, is met algemene stemmen behou
dens de onthouding van twee Gaullisten
aangenomen.
Het debat over de kolenkartels, waar
over wij gisteren ietwat uitvoerig rappor
teerden, is gesloten verklaard zonder dat
een of andere uitspraak is geformuleerd.
Het moet worden beschouwd als een tus
sentijds onderzoek, waaraan men nog geen
conclusies wilde verbinden. Tevreden was
men kennelijk nog niet, doch over een
maand of wat zal men dit onderwerp nader
bespreken.
BONN (ANP) De West-Duitse scheeps
werven zijn thans veel beter van opdrach
ten voorzien dan in de eerste helft van
het jaar. De vrees, dat het aantal lopende
opdrachten be-langrijk zou dalen tegenover
vorig jaar, is ongegrond gebleken. Men
rekent er op, dat men dit jaar zal kunnen
afsluiten met lopende opdrachten tot een
totaal van 1.43 millioen brthetgeen on
geveer evenveel is als aan het begin van
het jaar in portefeuille was. De vex-bete
ring is in de laatste drie maanden voor
namelijk ingetreden door meer opdrachten
van het buitenland. De export-or-ders over
wegen op de grote Duitse werven in nog
sterkere mate dan aan het begin van het
jaar, toen 57 percent der bestellingen voor
buitenlandse rekening waren.
(van hedenmorgen 7 uur)
weers-
toestand
o 5
v ft
k
•si
ft 3
ES
zS
Stockholm
geheel bew.
ZZW 2
5
1
Oslo
motregen
windstil
2
3
Kopenhagen
motregen
ZW 8
5
0,1
Londen
regen
ZZW 10
11
0,1
Amsterdam
zwaar bew.
ZZW 8
7
0
Brussel
zwaar bew.
ZZW 6
7
0
Parijs
mist
ZO 3
3
0
Bordeaux
onbewolkt
WNW 1
1
0,6
Grenoble
zwaar bew.
windstil
5
0
Nice
zwaar bew.
NW 2
12
38
Warschau
nevel
W 5
5
9
Berlijn
nevel
Z 2
4
0
Frankfort
mist
OZO 1
1
0
München
mist
windstil
-2
3
Zürich
mist
WNW 2
1
0
Genève
nevel
windstil
3
0
Locarno
half bew.
NNO 1
5
4
Wenen
motregen
windstil
1
2
Innsbruck
mist
windstil
1
3
Rome
geheel bew.
NNO 3
11
0
Neerslag laatste 24 uur.
ZUID-WESTELIJKE WIND
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Donder
dagavond tot Vrijdagavond, opgemaakt
om 10 uur:
Voor de Noord-Westelijke helft van het
land:zwaar bewolkt met plaatselijk wat
lichte regen of motregen. Krachtige tot
matige Zuid-Westelijke wind. Iets
zachter.
Voor de Zuid-Oostelijke helft van het
land: overwegend droog weer met
later enkele opklaringen. Overwegend
matige wind tussen Zuid en Zuid-West.
Ongeveer dezelfde temperaturen.
3 December
Zon op 8.27 uur, onder 16.32 uur.
Maan op 12.53 uur, onder
Maanstanden
3 Dec. 10.56 uur: Eerste kwartier
10 Dec. 1.56 uur: Volle maan
17 Dec. 3.21 uur: Laatste kwartier
25 Dec. 8.33 uur: Nieuwe maan
Hoog en laag water in IJmuiden
Donderdag 2 December
Hoog water: 7.47 en 20 07 uur.
Laag water- 3.15 en 15.36 uur.
Vrüdag 3 December
Hoog water: 8.39 en 21.08 uur.
Laag water: 3.56 en 16.23 uur.
J_X3O3Oö0CCCCCCCCOCCCCCODCCCOCCCCCOCOCCOC'CCCGOCOCOCCCO!