Britse spoorwegmannen dreigen met een Kerststaking Transportcrisis vormt het probleem KEM^fe PANDA EN DE SPOKEN-MEESTER Wereldnieuws De radio geeft Zaterdag Opperrabbijn Tal overleden VRIJDAG 10 DECEMBER 1954 Ton van Laar verlaat de luchtvaart Onderdirecteur van de K.L.M. overleden FUELSLIP Opnieuw 3 jaar geëist tegen bankbediende Kerkelijk Nieuws Engeland en de EKSG Johan de Meester als Jan van Riebeeck Vereniging Facultatieve Lijkverbranding ontevreden Boete geëist tegen treinbestuurder Ruim 2.113.000 voor ontheemden binnen <€cch ió liet zo Temperatuur bij de mensen (Van onze correspondent in Londen) Het schijnt ook al tot de Britse tradities te gaan behoren, dat de spoorwegmannen, zodra het tegen Kerstmis loopt, met een slaking gaan dreigen, welke in dit feeste lijk seizoen een ware ramp zou betekenen. Vorig jaar kon deze nog maar op het nip pertje voorkomen worden door de belofte van de leiding van het genationaliseerde spoorwegbedrijf om de loonstructuur te herzien. Dat is inmiddels gebeurd met het resultaat dat het spoorwegpersoneel in October j.L een geringe loonsverhoging heeft gekregen, veel minder dan geëist was. Vandaar dat men deze onder protest accepteerdé en als eerste termijn be schouwd wenste te zien van een verhoging, welke in totaal vijftien procent zou dienen te bedragen. Zoals reeds een jaar geleden bleek, toen de officieel door de vakbond gesteunde agitatie in volle gang was, konden de spoorwegmannen rekenen op de sympathie van het publiek, ondanks het feit dat zij met een chaos dreigden op een moment, dat in Engeland de jaarlijkse volksverhui zing pleegt te geschieden. Want Kerstmis is de tijd voor een alge mene reünie van familieleden en vrienden. Daarom is er geen ergerlijker wandaad denkbaar dan de verstoring van deze Kerstidylle door een spoorwegstaking, welke, als ze algemeen zou zijn, millioenen en nog eens millioenen zou treffen. Totnu- toe blijft de vakbond nog op de achter grond, doch heeft desniettemin een waar schuwing doen klinken, omdat de leiders waarschijnlijk niet in staat zullen zijn hei personeel van een staking te weerhouden. De kans op een aantal plaatselijke of ge deeltelijke wilde stakingen is zeker vrij groot. Enorme achterstand Het spoorwegbedrijf bevindt zich met de rest van het transportwezen reeds lang in een crisis. Het staat voor de enorme taak cm de door twee oorlogen achterop geraak te industrie van top tot teen te moderni seren, terwijl ook uitkeringen moeten wor den gedaan aan de aandeelhouders der vroegere particuliere maatschappijen welke staatsobligaties ontvingen toen de spoor wegen in 1947 werden genationaliseerd. Deze nationalisatie stond toen niet op zich zelf, maar vormde een onderdeel van de nationalisatie van het gehele Britse trans portwezen, omvattende spoorwegen, bin nenscheepvaart, havens, vrachtautover- voer en ook de spoorweghötels en stations restauraties. Het financiële tekort van het totale transportbedrijf kromp van jaar tot jaar in. Volgens Labour heeft dé regering de spoor wegen de doodsteek gegeven, omdat zij het winstgevende wegvervoer, dat de spoor- wegverliezen moest dekken, aan de natio nalisatie heeft onttrokken. Het is echter nog te vroeg om de regering te veroordelen, omdat het nieuwe transportsysteem mis schien juist de gewenste doelmatigheid zal bevorderen, welke de nationalisatie even min bij toverslag te voorschijn kon roepen. De moeilijkheid is, dat de lonên van het spoorwegpersoneel over het algemeen ver achter liggen bij die van andere bedrijfs- ADVERTENTIE Haarlem - Telefoon 11828 RADIO en TELEVISIE Keuze als nooit tevoren HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed en liturgische kalender. 8.00 Nieuws, weer bericht en katholiek nieuws. 9.00 Voor de huisvrouw. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Salon orkest. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Pla ten. 1^.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 Lichte muziek. 13.40 Platen. 14.00 Boekbespreking. 14.10 Platen. 14.20 Engelse les. 14.40 Amateurprogramma. 15.15 Kroniek voor letteren en kunsten. 15.55 Platen. 16.00 De schoonheid van het Grego riaans. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Platen. 17.20 Voor de jeugd. 18.00 Platen. 18.15 Journa listiek overzicht. 18.25 Platen. 18.30 Van het Binnenhof. 18.40 Platen. 18.45 Regerings uitzending. Atlantisch allerlei, een en ander over de 14 landen van het Atlantisch Pact. 19.00 Nieuws. 19.10 Lichtbaken. 19.30 Avond gebed en lithurgische kalender. 19.45 Ne derlands programma. 20.15 Gevarieerd pro- pramma. 21.00 Actualiteiten. 21.15 De gewone man. 21.20 Platen. 22.00 Wie 't weet mag 't zeggen. 22.30 Adventsmuziek. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto. 23.22-24.00 Platen. HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek. 7.33 Platen. 7.45 Even opkrikken, causerie. 7.50 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.35 Orgel. 8.55 Voor de vrouw. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Platen. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de arbeiders in de continubedrij ven. 11.30 Pianorecital. 12.00 Accordeon orkest en solist. 12.30 Land- en tuinbouw mededelingen. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws. 13.20 Platen. 13.45 Voor de jeugd. 14.20 Soort- praatje. 14.30 Lichte muziek. 15.00 West-Fries programma. 15.25 Het volle pond, causerie. 15.40 Orgel. 16.00 Boekbespreking. 16.15 Maastrichts stedelijk orkest en solist. 17.00 Radioweekjournaal. 17.35 Lichte muziek. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20 Platen. 19.00 Artistieke staalkaart. 19.30 Passepar tout, causerie. 19.40 Wij zoeken een stads tuin, stemmenspel. 19.55 Deze week, causerie. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerd programma. 22.00 Socialistisch commentaar.. 22.15 Platen. 22.45 De molen aan de rivier, hoorspel. 23.15 Nieuws. 23.50—24.00 Platen. TELEVISIE (N.T.S.) 15.5716.45 Relais van de BBC: Voor het kind. BRUSSEL, 324 M. 11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio-Almanak. 14.30 Kamerorkest. 15.05 Platen. 15.15 Idem. 15.45 Accordeonmuziek. 16.00 Platen. 16.15 Accordeonmuziek. 16.30 Platen. 16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.20 Liturgi sche gezangen. 17.30 Orgelconcert. 18.15 Platen. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Omroen-orkest. gemengd koor en so list. 22.00 Nieuws. 22.15 Dansmuziek. 23.00 Nieuws. 23.0524.00 Platen. BBC 17.0017.15 Engelse les voor beginnelingen, inleiding en les 1, deel 1. fOp 224 en 49 m.). 22.0022.30 Nieuws. Feiten van de dag. Op de planken. (Op 224 m.). takken, terwijl bovendien de beter betaal den bij de spoorwegen niet gedogen dat de ongeschoolden hun loonpeil benaderen. Dat betekent dat het niet mogelijk is uitslui tend de laagst betaalden tegemoet te komen, zonder de gehele loon- en salaris schaal te herzien. Een pensioenstelsel is overigens pas in October jd. ingevoerd. Het reizend publiek is er al aan gewend geraakt steeds maar weer een nieuwe tarievenverhoging voorgezet te krijgen, niet alleen van de bussen, maar ook van de treinen. Dit heeft n'iet weinig bijgedragen tot de toeneming van de algemene duurte. Want reizen is geen luxe, zeker niet voor de millioenen Londense forensen. De grens schijnt thans bereikt. De Britse transportcommissie, welke de spoorwegen beheerst, deinst er voor terug het publiek opnieuw het kind van de rekening te laten worden. Maar men is evenmin in staat een loonsverhoging te dragen, zonder deze op de reizigers af te wentelen. Vandaar dat de spoorwegvakbond een regeringssubsidie voor het bedrijf aanbeveelt, te verrekenen met de grote winsten, welke het spoorweg bedrijf gedurende de oorlog voor de staat opleverde. Dit zou dan geen permanente subsidie zijn, waarvoor men in Engeland nooit gevoeld heeft en welke bovendien uit de belastingen zou dienen te worden ge financierd. Een andere noodoplossing, welke wordt aanbevolen, is een algemene reorganisatie van het bedrijf, versnelling van de moder nisering en electrificatie een tienjaren plan is juist begonnen en vooral afvoe ring van overtollige arbeidskrachten, die in sommige delen van het land te vinden zijn, hoewel zich elders tekorten aan personeel voordoen wegens betere lonen en arbeids voorwaarden in andere industrieën ter plaatse. Sommigen propageren een subsidie naar het voorbeeld van de Franse spoorwegen welker organisatie belangrijk is geholpen door een staatssubsidie, terwijl zij door eigen interne maatregelen het hunne bij droegen tot de verbetering, hoewel er ook in Frankrijk nog veel geld bij moet. Het is een enorme puzzle. Maar de nieu we spoorweg„baas", generaal Sir Brian Robertson, die in de oorlog en tijdens de periode van de Berlijnse luchtbrug, als mede in Suez zijn „sporén" verdiend heeft, is er de man niet naar zich uit het veld te laten slaan. Ook niet door het dreigement van een Kerststaking! Vandaag heeft de hoofdwerkmeester van de Rijksluchtvaartschool, Ton van Laar, de leeftijd van de pensioengerechtigden be reikt en afscheid genomen van de Neder landse luchtvaart, die hij 44 jaar onafge broken heeft gediend. De heer A. van Laar heeft de ontwikkeling van de lucht vaart van de latjes- en draadjesvliegtui gen tot de grote moderne verkeersvlieg tuigen van dichtbij meegemaakt. Gedu rende de eerste wereldoorlog heeft hij met de vliegtuigbouwer Frits Koolhoven in Engeland militaire vliegtuigen gebouwd^ Met het eerste verkeersvliegtuig ter we reld, de F.K. 26, keerde hij in 1919 in Ne derland terug, waar hij achtereenvolgens aan de N.V. Nationale Vliegtuigindustrie en de N.V. Koolhoven Vliegtuigenfabriek verbonden was. In 1932 trad hij in dienst van de N.V. Nationale Luchtvaartschool te Schiphol als chef van de technische dienst. Op 1 Januari 1946 trad hij in dienst bij de Rijksluchtvaartdienst, af deling Rijksluchtvaartschool, waar hij hoofd werkmeester van het schoolbedrijf Ypenburg werd. Na een langdurige ziekte is in Den Haag in de leeftijd van 61 jaar overleden de heer David Millar, onderdirecteur Financiën van de KLM. De heer Millar werd op 17 Januari 1893 te Paramaribo geboren. Op 23 Mei 1920 trad de heer Millar in dienst van de KLM als chef van de administratie. Tijdens de tweede wereldoorlog was hij adviseur van de rijksverkeersinspectie en van de autobevrachtingsdienst. Op 1 Sep tember 1948 werd hij benoemd tot onder directeur van de KLM en belast met de leiding van de dienst Financiën. ADVERTENTIE 't Kan aan een kleinigheid liggen....! Een klein plantje kan een rots doen splijten. Een halve liter toegevoegd aan 1.000 liter vloeibare brandstof, heeft als gevolg: a. een volledige verbranding, b. minder roetvorming, c. minder koolafzetting, d. een slibvrije tank, e. afdoende bescherming tegen corrosie. FUELSLIP is uit voorraad leverbaar door N.V. HERINGA WüTHRICH, Ztflweg 133 tel. 11966, Haarlem en door de Importeur L. F. WILL Co. N.V., Postbus 470, Amsterdam. Vraag eens een gratis brochure aan bij een der bovenstaande adressen. FUELSLIP is massa's meer waard dan 't kost Verdacht van verduistering van 50.000 De 34-jarige bankbediende M. P. B. uit Goes, die door de rechtbank te Middelburg wegens verduistering van 50.000 ten na dele van de Amsterdamse Bank tot drie jaar gevangenisstraf was veroordeeld, heeft in hoger beroep terecht gestaan voor het gerechtshof te 's-Gravenhage. Ook nu ont kende hij alle schuld. Hem was ten laste gelegd, dat hij uit een enveloppe, die verzonden werd van het bij kantoor van de Amsterdamse Bank te Goes naar het hoofdkantoor te Amsterdam op 3 April 50.000 had gestolen. B. bracht de enveloppe naar het postkantoor, maar bij aankomst in Amsterdam bleken er slechts waardeloos krantenpapier en cartonknip- sels in te zitten. De procureur-generaal kwam in zijn re quisitoir tot de conclusie dat B. ondanks zijn ontkenning de dader moet zijn ge weest. Hij requireerde bevestiging van het vonnis van de rechtbank. De verdediger, mr. M. A. Terwoerdt uit Middelburg, be pleitte vrijspraak, omdat hij meende dat het misdrijf een te intellectuele inslag had dan dat B. dit had kunnen uitvoeren. Het hof zal over veertien dagen arrest wijzen. Ned. Herv. Kerk Beroepen te Wierden (toez.) J. W. de Bruin te Harderwijk. Geref. Kerken Beroepen te Beverly (Edmonton, Alber ta, Canada) (Chr. Ref. Church) N. B. Knoppers te Hilversum: te Dresden-Blen heim, Ontario, Canada, S. de Vries te Sel- lingen. Donderdag is te Amsterdam plotseling overleden de opperrabbijn van het Neder- lands-Israelitiesch Kerkgenootschap, de hr. Justus Tal. De heer Tal werd in 1881 te Arnhem geboren. Hij studeerde aan het Ne- derlands-Israelietische Seminarium te Am sterdam en aan de gemeente-universiteit van Amsterdam. In 1918 werd de heer Tal opperrabbijn van het synagogale ressort Utrecht en Drente. Na sinds 1945 het op perrabbinaat in Amsterdam te hebben waargenomen, werd hij in 1951 opperrab bijn. Opperrabbijn Tal was ridder in de or de van de Nederlandse Leeuw. De begrafenis is heden geschied op de Joodse begraafplaats te Muiderberg. Te Luxemburg werd bekend gemaakt, dat de Britse regering zich in beginsel be reid heeft verklaard het nieuwe ontwerp verdrag inzake verbindingen met de Euro pese Kolen- en Staalgemeenschap te aan vaarden. De Franse minister van Arbeid en presi dent van de raad van ministers der E.K.S. G. heeft in een persconferentie medege deeld, dat de raad de bijzonderheden van het ontwerp heeft uitgewerkt. De raad heeft overeenstemming op alle essentiële punten bereikt en er moeten nog slechts enige details van minder belang nader worden uitgewerkt. De Britse regering had gevraagd dat een lid van de National Coal Board en van de Steel Corporation zouden worden opgenomen in de Britse vertegenwoordi ging. De raad van minsters der E.K.S.G. zou dit Britse verzoek hebben ingewilligd. ADVERTENTIE In Zuid-Afrika De Nederlandse regisseur en acteur Johan dé Meester zal de uitnodiging van het comité Suid-Afrikaanse Nazionale Win- gerdfees op 22 Februari naar Zuid-Afrika vertrekken om mee te werken aan een groot openluchtspel, dat te Paarl bij Kaap stad wordt opgevoerd. Gedurende de fees ten, die van 23 Februari tot 5 Maart in de Kaapprovincie worden gehouden, georga niseerd door de verenigde wijnbouwers van Zuid-Afrika, zal Johan de Meester de eregast zijn van het comité. Het openluchtspel, waaraan duizend per sonen meewerken, brengt'de geschiedenis van de wijnbouw aan de Kaap in beeld. Vier'acten worden in het Engels en .Afri kaans uitgevoerd. In de vijfde acte, waarin in Kaapstad woonachtige Nederlanders op treden, zal Johan de Meester de rol van Jan van' Riebeeck vervullen. Het comité beoogt met deze herdenkings feesten de culturele banden van Zuid- Afrika en Nederland te verstevigen. De voorstellingen van het openluchtspel zullen op 2, 3 en 4 Maart worden gegeven. Voor enkele toneelscholen in Zuid-Afrika zal Johan de Meester voorts een aantai lezingen houden. Het ontwerp voor de nieuwe Begrafenis wet, dat binnenkort in het parlement zal worden behandeld, heeft het bestuur van de Vereniging voor Facultatieve Lijkver branding allerminst bevredigd. Het bestuur meent, bij zijn streven naar gelijkstelling tussen begraven en cremeren en ook naar ontwikkeling van de crematie-gedachte op ideële, ethische en ook aesthetische en so ciaal-economische gronden, opnieuw een aantal belemmeringen op zijn weg te ont moeten. ,.Het betrokken ontwerp zal naar het zich laat aanzien eerder een achteruit gang dan een vooruitgang van de huidige, overigens ook onbevredigende, toestand betekenen", zo meent het bestuur. Bij de doelstellingen die de vereniging nastreeft komt nu ook het motief van het grondgebruik. Volgens ramingen van het Nationaal Planbureau zal de bevolking van 1951 tot 1981 toenemen met vier mil- lioen zielen. De eerste 15 jaar zal 400 hectaren grond nodig zijn voor de aanleg van nieuwe begraafplaatsen. De beide nu in ons land in bedrijf zijnde crematoria hebben 2 millioen gekost en werden uit particuliere bijdragen gefinan cierd. De overheid deed daarin niets. In Engeland daarentegen bevordert de over heid gaarne de crematie, omdat het onder houd van begraafplaatsen enorme sommen gelds verslindt om niet te spreken van an dere nadelen. Op 22 December 1953 zijn op de bewaak te overweg in de Kleiweg te Rotterdam een auto en een bromfiets door een trein aangereden. De afsluitbomen waren niet neergelaten. De autobestuurder en de brpmfietser zijn ten gevolge van deze aan rijding overleden. De wagenvoerder van de trein heeft thans voor de Rotterdamse rechtbank te rechtgestaan. Hem.was ten laste gelegd dat hij kort vóór. de overweg door een onveilig sein was gereden. De wagenvoerder verklaarde dat het voorsein op veilig had gestaan. „En dan let men "niet-zo op de volgende seinen", zei hij. De officier van justitie noemde dit een grove verzaking van zijn plicht. „Op de afstand van 700 meter tussen 'voofsèin en hoofdsein kan er van alles gebeuren, voor al als de verdachte met een, naar mijn mening te grpte snelheid van 75 a 80 kilo meter per uur heeft gereden", zei de offi cier. „Het was bovendien zeer mistig en de verdachte had volgens de voorschriften moeten stoppen als hij de stand van de seinen niet goed kon zien. Het is een ge luk geweest, dat men bij de volgende over-, weg aan de Erasmussingel, waar de af sluitbomen ook nog omhoog stonden, een groep schoolkinderen nog juist heeft kun nen tegenhouden, toen de door verdachte bestuurde trein naderde. Anders was ook daar een ernstig ongeluk gebeurd". Omdat de directie der N.S. reeds maat regelen tegen-de wagenvoerder had geno men wilde de officier geen gevangenisstraf eisen. Hij requireerde 200 boete. De verdediger merkte op dat de wagen voerder, die 33 dienstjaren had, bekend stond als een goed en ervaren bestuurder, die enige tijcl vóór het ongeluk een tevre denheidsbetuiging van de directie der N.S. had gekregen. Op 21 December zal de rechtbank uit spraak doen. De opbrengst van de actie voor de vluch telingen is gestegen tot 2.113.000 gulden. Sinds Woensdag is 26.000 gulden ont vangen. Staking. In de haven van Brest is een staking van twee duizend havenarbei ders uitgebroken. Op zeventien schepen ligt het werk stil. Het conflict begon, doordat twintig-dokwerkers het lossen van bevroren Nieuw-Zeelands vlees staakten omdat de voorwaarden voor het lossen gewijzigd waren. Voortdurend. Uit Oost-Duitsland zijn Donderdag nieuwe vonnissen in spion- nagezaken gemeld. Te Maagdenburg wei-den de 62-jarige Margret Lumma en Liselotte Maihs respectievelijk tot vijftien en drie jaar gevangenisstraf veroordeeld. Te Potsdam werd me vrouw Wegen tot vijf jaar gevangenis straf veroordeeld wegens „samenwer king met West-Berlijnse spiormage- organisaties". Vier personeelsleden van de bedrijfsleiding van het centrale con structiebureau in hét Oost-Duitse mi nisterie van opbouw kregen te Halle gevangenisstraffen van acht jaar tot twintig jaar. Dit viertal was beschul digd van nalatigheid bij inspectie werkzaamheden. Reactie. De voorzitter van de Amerikaanse republikeinse partij, Leonard Hall, heeft Donderdag verklaard, dat presi dent Eisenhower „zelfs nog grotere eenheid en steun" van de republikein se Congresleden zal verkrijgen als ge volg van de aanval van senator McCarthy op hem. „Stilte!" Wanneer in de toekomst buiten landse staatslieden de trappen van het stadhuis van Bonn bestijgen om daar binnen hun handtekening in het gouden boek der stad te zetten, dan zullen zij niet meer door het geschreeuw der marktkooplieden worden gestoord. Aan de voet van het stadhuis ligt het nauwe marktplein der stad, waar doorgaans een rumoerig bedrijf heerst. Het stads bestuur heeft nu verordend, dat bij elk officieel bezoek van staatslieden en tij dens het spelen van de volksliederen de verkoop voortaan zal worden stop gezet. Geen commentaar. De commandant van het Amerikaanse legioen. Seaborn Collins, heeft president Eisenhower Donderdag meegedeeld, dat de organi satie van oud strijders hem zal steunen, wanneer hij bevel zou geven het Chi nese vasteland te blokkeren ten einde de invrijheidsstelling van de Ameri kaanse vliegers, die in communistisch China worden vastgehouden, te bewer ken. Na afloop van zijn onderhoud op het Witte Huis zeide Collins, dat de president geen commentaar op de kwes tie had geleverd. Grootste. De „Edgard Bonnet", de groot ste sleepboot ter wereld, die in Neder land werd gebouwd, is Donderdag door de eigenaresse, de Suez-kanaalmaat- schappij, in dienst gesteld. De „Edgard Bonnet" is uitgerust met twee Diesel motoren, die tezamen een vermogen van 5.509 paardekracht bezitten. De Nederlandse bemanning, die de sleep boot naar Port Said heeft gebracht, zal heden per vliegtuig naar Rotterdam terug keren. Voedselreserve. De economische commis sie der UNO heeft Donderdag een re- solutie aangenomen, die de vorming van een wereldreserve van voedingsmidde len tot strekking heeft. Alle leden der commissie stemden voor, behalve de Verenigde Staten, die zich van stem ming onthielden. De resolutie heeft ook ten doel te komen tot een grotere pro ductie en consumptie van voedings middelen in de talrijke gebieden, waar nog honger wordt geleden of de bevol king aan chronische ondervoeding lijdt. Moord. Vandaag begint te Carpentras, in Zuia-Frnakrijk, het proces tegen de 66- jarige verzekeringsagent Louis More nas, die er van wordt beschuldigd acht jaar geleden zijn Engelse vriendin Mary Goddard te hebben vermoord. More nas is in Januari 1953 gearresteerd. Hij heeft tegenover de politie bekend de moord te hebben gepleegd en het lijk in een kist in zijn tuin te hebben be graven. Het hoofd verborg hij drie weken in een bijgebouw en ontdeed er zich vervolgens van door het in een rivier te werpen. Terecht. De Amerikaanse maatschappij General Electric heeft Woensdag mede gedeeld, dat door middel van een teles coop en een „electrisch brein" de pla neet „Athalia, die vijftig jaar lang „verloren" is geweest, is teruggevonden. Sinds Maandag wordt in diergaarde Blijdorp een Europese kraanvogel vermist. Men vermoedt, dat de vogel door de storm wind is meegevoerd en wellicht ergens in een polder is neergestreken. De Europese kraanvogel is iets groter dan een reiger, grijs van kleur en heeft twee witte vlekken op de kop. r~ 17. „Aha!", riep de belastinginspecteur watertandend, „wat een winsten maakt u met dit spookhuis! Dat is spekkie voor mijn bekkie, daar zullen we eens flink het fis cale mes in zetten! Hmm!" „Arme inspec teur", zei Joris meewarig, „arme vlijtige ambtenaar. Het stemt mij droef, dat uw vlijt de oorzaak van uw bitter lot zal zijn".. „Hè?" Wat bedoelt u?", vroeg de belasting ambtenaar scherp, „is dat een bedreiging?" „Welnee", antwoordde Joris, „beschouw het als een goedgemeende waarschuwing aan een ambtenaar in functie". „Een waar schuwing?", herhaalde de inspecteur, „waarvoor?" „Voor de spooksels van dit huis", antwoordde Joris. „Zij zijn vaak erg jaloers en kleingeestig. Zij zullen niet dul den, dat een fiscaal spookbeeld over dit huis komt". „Smoesjes", zei de inspecteur. „Praatjes! Ik geloof niet in spokenmaar wel aan de belastbare winsten, die zij u opleveren". „Welaan", zei Joris,- „gaat u dan hier zitten, inspecteur. Maar zeg niet, dat ik u 'niét bijtijds heb gewaarschuwd Non mea culpa, zoals wij latinisten zeg gen HET VERSCHIL tussen warmbloedige en koudbloedige dieren is werkelijk niet alleen gelegen in de bedekking van de huid met haren of veren, waardoor 'n te grote warm- te-afgifte aan, en een te grote warmte-op- name van de omgeving wordt voorkomen. Integendeel, deze huidbedekking speelt slechts een passieve rol. De actieve functie is toebedeeld aan de regelende mechanis men, die er voor zorgen dat het lichaam homotherm d.i. even warm blijft. Nu is- het zo merkwaardig, dat alle warmbloedigen onge veer dezelfde lichaamstempe ratuur hebben. Het mag dan een paar graden schelen, maar veel is dii in het algemeen niet. De laagste temperaturen vinden we bij de vogelbekdie ren, n.l. 27 tot 32 gr. C. en de hoogste temperaturen hebben de vogels die een lichaamswarmte hebben van 40-44 gr. C. U moet werkelijk niet denken dat uw hond koorts heeft, indien de thermometer 30 gr. aanwijst, want afhankelijk van ras, grote en ouderdom kan de normale tem peratuur van dit dier variëren van 37,5 tot 39 gr. Bij de kat bedraagt zij gemid deld 39 gr., evenals bij het konijn, bij paarden 37,8 gr., bij het rund 38,5 gr., enz. Dat de normale lichaamstemperatuur van de mens tussen 36,5 en 37 gr. C. ligt, is u natuurlijk bekend. Maar bij hardlopers zijn bij de finish 39 gr. gemeten en bij lange afstandlopers zelfs 40 gr.! Zij hadden dus hoge koorts, maar waren desondanks niet ziek. Zij hadden slechts meer warmte ge produceerd dan in dezelfde tij.d aan de omgeving kon worden afgestaan, zodat hun temperatuur belangrijk steeg. Tijdens werkelijke koorts is de regeling van de lichaamswarmte tijdelijk ingesteïd op een hoger niveau, hetgeen waarschijn lijk wel een doelmatige reactie zal zijn, omdat bij hogere temperatuur een krach tiger verweer kan worden gevoerd tegen allerlei schadelijke invloeden, vooral te gen infectiekiemen. Maar aan de andere kant stoort de koorts meestal het welbe vinden in ernstige mate en leiden lang durige, sterk schommelende of hoge koort- sen tot uitputting. De mees te mensen hebben voor koorts als zodanig dan ook geen goed' woord over, maar zij vergeten vaak dat koorts niet de oorzaak van de ziekte is, maar een begelei dend verschijnsel. Een andere misvatting is, dat het lichaam geen hogere koortsen zou kunnen verdra gen dan 42 gr. C. (en de schaal van de thermometer gaat ijaak ook niet hoger). Toch zijn er aanzienlijk hogere koortsen gemeten. De hoogste temperaturen die ooit met zekerheid bij de mens werden vastgesteld, bedroegen 49,9 gr. en in één geval zelfs 50,3 gr. C.! Wat de laagste temperaturen betreft, constateerde prof. Formijne in het laatste jaar van de bezetting bij een volwassene een temperatuur van 26,9 gr. en in de strenge winter van 1942 vond prof. Jong bloed bij Uitgehongerde kleine kinderen zelfs 25 gr. C.! Maar er zijn over temperaturen nog wel andere merkwaardigheden te vertellen. Die homen dan morgen. H. PéTILLON (Nadruk verboden)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1954 | | pagina 2