ZE VEN DA GEN HAARLEM
Oude muziek door „De Cantorij"
in de Renaissancezaal
Doe het beter met
TREINTJE SPELEN
TREIN
Gevaar van rangeren
't Gevaar niet zien"
Bijna 40.000 bezoekers
aan Halsmuseum en Bavo
Stijging blijft achter
bij landelijk gemiddelde
„Kijk, zo krijg je nou een
verschrikkelijke botsing
Van mensen en dingen
onder de Damiaatjes
TAAL VAN TEKENEN
H.T.C. met Hélène
Derde kwartaal 1954:
Omzetten Haarlemse industrie
Drie benoemingen voor
Vic. J. Wolfensberger
Nu tijdelijk
„Kerstoratorium" van
Hubert Guypers
Bloemendaalse raad
vergadert Donderdag
Ut%„. HUNTER Jkcjgjt!
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Dialoog
Thomas hebben
Etalage-kunst
5 5 55
Gemeen
Kunst-étalage
Laat u uit het
lood slaan
Agent
Portefeuille terecht
Amateurtoneel
„Scrooge en Marley" in
het Minervatheater
VRIJDAG 10 DECEMBER 1954
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Onder auspiciën van het Comité voor
jonge Toonkunstenaars musiceerde Don
derdagavond in de Renaissancezaal de
muziekfcring „De Cantorij" met een zeer
interessant programma. „De Cantorij"
(een groep van zeven historisch-musico
logisch ingestelde enthousiastelingen)
specialiseert zich in het uitvoeren van oude
muziek, die in het normale concertbedrijf
niet of zeer zelden aan bod komt en door
velen en dat zijn dan ju-ist zij die haar
niet of zeer oppervlakkig kennen als
onbelangrijk beschouwd wordt of als kunst
die nog in de kinderschoenen staat.
Het is waar: men behoeft voor deze
voorklassieke kunst een' apart muzikaal
aanpassingsvermogen en een speciaal ge
richte smaak, die slechts langs cultuur
historische weg te bereiken is, maar dit
geld! tenslotte voor elke tak van kunst.
In fcie geleidelijk in deze materie door
dringt van barok tot renaissance en
zo verder terug tot gotbiek en romaanse
kunst kan clan ervaren, dat het met die
kinderschoenen nog al los loopt, want
elke periode heeft de kunst geproduceerd
die haar volmaakt vertegenwoordigt. Een
motet van Josquin des Prés is waarach
tig niet achter te stellen bij een motet van
Bruckner of Poulenc en een Psalm van
Schütz kan zich qua uitdrukking meten
met het sterkste dat het Wagneriandsme
op dit gebied aan de kunst heeft toege
voegd. Maar men moet het allemaal in zijn
eigen tijd, in zijn eigen stijl kunnen zien
en beleven. En dan blijkt het, dat er van
kinderperioden in de muziek geen sprake
hoeft te zijn. Hoe verder men in de ge
schiedenis teruggaat, hoe klaarder alles
wordt, zoals ook het water het d'ichtst bij
de bron het minst troebel is.
Ram Kalma, een onzer nobelst getim-
breerde baszangers, verraste ons met de
heerlijke cantilenen van minnezang en
troubadourskunst uit de middeleeuwen
melodieën die volmaakt zijn op zichzelf en
geen begeleiding behoeven. Hij en zijn in
strumentale begeleiders (altblokfluiten en
continuo) overtuigden van de waardige
schoonheid van Schütz' Psalm 18. Rom
Kalm?, liet ons tevens de melodieuze
kracht en het uitdrukkingsvermogen proe
ven van Engelse minneliederen uit de
tijd van Koningin Elizabeth, onder meer
var: het prachtige „Now, now" van Down-
land, welke melodie door Valerius werd
gebruikt voor zijn „Heere, keere van ons
af". Een boeiend staaltje van middel
eeuwse musiceer-practijk hoorden wij in
een vertolking door zangstem, tenorfluit
en gamba van motetten van Loyset Com-
père en Josquin.
Van Obrecht liet Maarten Kooy op een
door hemzelf gebouwd portatief, dat een
opvallend milde klank produceert, gedeel
ten boren uit een miscompositie. Dit kleine
orgeltje en een tenorfluit tekenden de zui
vere lijnen van een paar Sou ter lied ekens
van Clemens non Papa.
De gambaspeler Hans Bol vertolkte tref
zeker ik zou haast zeggen brillant
een paar Ricercares van de 16de eeuwse
Spanjaard Ortiz, de eerste die de knie
vedel solistisch toepaste. Behalve uit por
tatief en gamba bestaat het instrumenta
rium van het ensemble uit clavecimbel,
vedel, discant-viola en blokfluiten-kwar
tet. Dat maakt d>at sommigen van de exe
cutanten nu eens dit en dan weer dat in
strument ter band nemen. Wim Meybaum,
de aanvoerder van het blokfluiten-kwar
tet, zagen we nogal eens van speeltuig ver
wisselen. Hij toonde zijn vaardigheid voor
al met een vertolking van de Sonate in
ADVERTENTIE
c van Loedllet, waarvan hij het Adagio zeer
muzikaal coloreerde.
Een danssuite van Praetorius (gespeeld
door het blokfluitenkwartet) en vooral
een suite van Melchior Franck (in zeer ge
varieerde bezetting vertolkt) konden mede
een hoge dunk geven van de ernst waar
mee „De Cantorij" deze oude muziek be
oefent. Men musiceert met een geestdrift,
die menigmaal boven de orthodoxe pro
bleemstellingen inzake stijl en manier uit
gaat. De kunsthistorie beleven en deze
met zuiver besef, doch vooral ook met le
vendige impuls uitdragen, moge het doel
van deze groep blijven.
JOS. DE KLERK
De bezoekcijfers van het Frans Hals
museum en de Grote Kerk (resp. 24.273
en 14.573 in het derde kwartaal 1954)
geven enige indruk omtrent het sterk toe
genomen vreemdelingenverkeer in Haar
lem. Combinatie van beide cijfers over het
derde kwartaal van de vier voorafgaande
jaren levert het volgende resultaat op:
1950: 23.537; 1951: 20.002; 1952: 23.085;
1953: 27.828 en 1954: 38.846 bezoekers.
Wanneer men 1950 op 100 stelt, komt
men voor dit jaar op een indexcijfer van
165.
De totale omzetten van de Haarlemse in
dustrie gedurende het tweede kwartaal
1954 (f52.897.000) vertonen een stijging
van f3.183.000 (6 ten opzichte van de
omzetten in het eerste kwartaal 1954
Voor Nederland bedroeg deze stijging in
procenten uitgedrukt ongeveer acht pro
cent.
Vergelijkt met de omzetten van de voor
naamste takken van nijverheid met die in
het overeenkomstige kwartaal van 1953,
clan blijken deze, met uitzondering van de
chemische industrie, een stijging te verto
nen. De totale export van de industrie
(f9.446.000) maakte gedurende het twee
de. kwartaal 1954 plusminus 18 van de
totale omzetten uit (voor Nederland be
droeg dit percentage 26). Ten opzichte van
het vorige kwartaal daalde het totaalcijfer
der exportomzetten met plusminus 2
(voor Nederland was er stijging van 6
Vergeleken met het tweede kwartaal 1953
is er een stijging van f 1.009.000 voor de
totale exportomzetten, een stijging voor de
metaalindustrie van f 427.000 en een daling
voor de chemische- en voedingsmiddelen
industrie van resp. f 340.000 en f 363.000.
De vicaris J. Wolfensberger in wijk II
van de Nederlands Hervormde Gemeente
van Haarlem heeft achtereenvolgens drie
benoemingen tot vicaris in andere gemeen
ten gehad: één op 1 December in Lisse en
vervolgens op 6 December een in Nieuw
Buinen (Dr.) en een in Oosterbeek. Vicaris
Wolfensberger houdt de benoemingen in be
raad.
ADVERTENTIE
éfve&fiWC Mat $ci€oe*ie/i>
per doos
en kleur naar keuze
(^a-va-Seul 's werelds beste schoencrème (met ricinus-olie) is de enige schoencrème,
die door haar bijzondere samenstelling bet leder niet alleen hoogglanzend en zacht houdt
«naar ook waterdicht. (^a-va-Seul spaart gezondheid, schoenen en beurs!
Op verzoek van enige muziekliefhebbers
zal Haarlems Gemengd Koor onder leiding
van Jan Booda in plaats van het Kerst
oratorium van Bach dit jaar het Kerst
oratorium van Hubert Cuypers uitvoeren.
De componist, in 1953 tachtig jaar gewor
den en wegens het bereiken van deze leef
tijd in het Amsterdamse Concertgebouw
hartelijk gehuldigd, hoopt deze uitvoering
op Maandag 20 December in de gemeente
lijke Concertzaal bij te wonen. Als vocale
solisten zullen daaraan meewerken de so
praan Greet Koeman en de bas Herman
Hulsmann en het koor zal worden versterkt
voor deze gelegenheid met de gemengde
zangvereniging „Polyhymnia". De begelei
ding wordt toevertrouwd aan het Noord
hollands Philharmonisch Orkest en de or
ganist Gosse Kroese.
Donderdag 16 December komt de ge
meenteraad van Bloemendaal in openbare
vergadering bijeen. Aan de orde zal komen
een voorstel van B. en W. om een regeling
te treffen met de gemeente Haarlem inza
ke de behartiging van de zorg voor de gees
telijke volksgezondheid in het district
Haarlem en omliggende gemeenten.
B. en W. stellen de raad voor van de
heer A. H. Kleiweg te Nederlangbroek „om
niet" in eigendom over te nemen, om aan
het bestaande wegennet der gemeente toe
te voegen, enige strookjes grond (180 m2)
voor de toegangsweg van perceel Boeken-
rodeweg hoek Nachtegalenlaan te Aerden-
hout.
HAARLEM, 9 December 1954.
ONDERTROUWD: 9 Dec., J. A. Eekhof en
W. M. G. de Vries.
GEHUWD: 9 Dec., H. J. Maertens en A. van
Helden; C. Koeman en G. J. Bosch; J. A. Aal
en A. Hilgeman; H. Baars en M. L. van Drim-
melen; W. A. Reinhardt en M. G. Schrama;
K. Bouma en E. Peper.
BEVALLEN van een zoon: 8 Dec., J. A.
M. MaertenSlewe; E. H. van den IJssel—
van den Eijkhof; C. M. B. de Vries—van der
Meer; -Th. VertonKoelemij.
BEVALLEN van een dochter: 8 Dec.,
L. J. VetterVoigt; C. M. B. de Vriesvan
der Meer; 9 Dec., M. Th. Peper—Drogtrop;
W. J, j. HoekstraLips; M. BosmaHumme.
OVERLEDEN: 7 Dec., A. A. van Riet, 64 j.,
Hogerwoerdstraat; S. J. KagieBenschop,
85 j., PijlslaanC. van den Bos, 59 j., Wouwer-
manstraat; 8 Dec., L. C. Eijpe, 69 j.. Generaal
de la Reijstraat; A. Schaafsma. 41 j., Oltmans-
straat; M. Faber—Kromhout, 85 j., Lambrecht
van Dalelaan.
Johan Flaskamp is nu 45 jaar en hij heeft het zijn leven lang
moeilijk gehad met het zoeken naar een baan, waarin zijn tech
nische talenten, zijn liefde voor kinderen, zijn vrijheidsdrang en
gebrek aan zakelijk inzicht alle vier verenigd waren, terwijl
hij er toch door aan de kost kon komen. Tot een paar jaar na de
oorlog was hij bedrijfselectricien. Maar hij kon maar niet wen
nen aan het gescheiden zijn van zijn beroep en zijn aanleg, die
hij alleen in zijn vrije tijd volledig kon uitbuiten.
Hij knutselde met een miniatuur-treintraject dat 20 vierkante
meter in beslag nam. Hij ging er mee naar de N.S'. in Utrecht en
kreeg er alle medewerking, maar geen geld. Maar die mede
werking was ruim genoeg voor Flaskamp om de gok te wagen.
Hij trok met zijn „emplacement" door het land, „telkens een
week voor het opbouwen en een dag voor het afbreken". In
April 1952 bezochten 16000 Haarlemmers zijn treinenspel in
de Vishal.
Twee maanden geleden echter na een zeer moeilijk op
losbare financiële klap bracht hij zijn prachtige miniatuur-
N.S. op een schip. De NEMISO zo heet zijn onderneming
schijnt eindelijk vaste grond onder de rails te hebben, zij het
dan ook op een schip. De boot is van een kunstsmid, die door
het land vaart naar steden en dorpen, waar Flaskamp de kin
deren wil laten kennis maken met zijn leerzame speelgoed, dat
even geperfectionneerd werkt als bij de echte spoorwegen.
Achter een schakelbord kan hij tientallen treintjes en wagen
tjes stuk voor stuk meesterstukjes van speelgoed laten
rijden, rangeren, stoppen. Lichtjes floepen aan en uit, wissels
zwaaien om, spoorbomen openen en sluiten zich, seinpalen rea
geren en de treintjes hebben nu elk in totaal zo'n 13000 kilo
meter afgelegd. „Geloof me," zegt Flaskamp, „die treintjes
hebben hun nukken, ze léven, je moet ze goed aanvoelen." On
langs nog hebben Flaskamp en Winkler, chef van de technische
dienst van het station Haarlem, een paar uur gezocht naar een
fout in de leiding. Ze hebben hem gevonden en het was even
spannend alsof er werkelijk een hele dienstregeling van af
hing.
Dat Flaskamp's eerste bezoek per boot weer Haarlem gold
is te begrijpen, gezien zijn succes in de Vishal. En toen be
lastingautoriteiten hem vrijstelling van belasting gaven voor
schoolkinderen, dacht hij weer een groot succes te krijgen.
Maar de schoolinspecteur gaf gezien de Sinterklaastijd
geen vrij voor bezoek aan de Nemiso. Het zit Flaskamp weer niet
mee. „Ik ga hierna naar Ilpendam, ik hoop dat ik daar wel de
kinderen op bezoek krijg." „De kinderen leren hier spelender
wijs ontzettend veel, er hangt zoveel met de spoorwegen
samen."
In de foyer van de Stads
schouwburg staan twee heren
deel te nemen aan het koffie-
pauze-geworstel. „Het lykt wel
of er iets mis is met de zaal
verlichting".
„Ja, Elektra gaat niet door".
„Het Donker is Licht ge
noeg" zal dan wel een reprise
krijgen".
De politierechter zat deze
week met een taaimoeilijkheid.
Een verdachte motiveerde het
feit, dat hij zo maar ontslag
genomen had met: ,,De baas
zei „Ik heb je toch nog 14 da
gen Thomas" en toen dacht ik
Jat ik ontslag kon nemen".
De politierechter zocht steun
bij de officier, die als Fries
nogal wat vreemde uitdrukkin
gen pleegt te begrijpen. Deze
niet!
De verdediger bracht licht.
Thomas hebben betekent beet
nemen; het is een plaatselijke
uitdrukking. Als een of andere
ongelovige Thomas zou menen
dat wij hem hier Thomas heb
ben: de uitdrukking is waarlijk
een bestaande (tenzij ze ons
Thomas hebben).
Op 6 December jongstleden
waren Hendrikus van Leen (76
jaar) en Reinoutje Pool (75
jaar) 55 jaar getrouwd. Hen
drikus was vroeger broodbe
zorger in de wittebroods
weken nam hij vrijaf en het
echtpaar heeft 6 zoons en 2
dochters, allen getrouwd. Nog
onze hartelijke gelukwensen.
Het genootschap Kunst zij
ons Doel heeft verschillende
winkeliers in de binnenstad be
reid gevonden schilderijen te
4?
De hoogste greep, die men
met speelgoed naar de reali
teit van de spoorwegen kan
doen, heeft Flaskamp gede
monstreerd met zijn Nemiso.
Maar de sprong naar de wer
kelijkheid blijft nog geweldig.
Piet Wiedijk is voorman-ran
geerder. Hij is jeugdig geble
ven bij het werk, hij is nu 60
jaar en men kan hem nauwe
lijks 50 aanzien. Zeven-en-der
tig jaar rangeert hij en „ik heb
me nooit verveeld". Hij ver
veelde zich verschrikkelijk,
toen hij op „seinen" zat als
jonge man. Toen zei hij: „Laat
me liever rangeren, dit werk
hier is voor ouwe kerels".
Maar nu hij in de'beste helft
van zijn leven is beland: „Ik
zou het nu nog niet willen, ik
zei toch al, het is werk voor
ouwe kerels". Piet Wiedijk is
een geziene figuur in de we
reld der wandelsport, „ik ben
dol op lopen".
Rangeren is niet erg moei
lijk, maar wel gevaarlijk. Het
is vooral gevaarlijk als het zo'n
routine is geworden, dat je het
gevaar niet meer ziet. „In het
begin durfde ik niet tussen die
rijdende wagens te springen
Wiedijk kwam een keer knel
te zitten tusseit een wagen en
een „waterklomp". Onder zijn
haren zit nu nog het lidteken.
„Eigenlijk moet het rangeren
gebeuren door een voorman-
rangeerder en twee rangeer
ders, maar meestal gebeurt het
met een of twee".
Het grootste gevaar komt als
je het gevaar niet meer ziet
Piet Wiedijk is 60 jaar en hij
weet nu wel dat hij moet op
passen. De kinderen bij Flas
kamp kunnen het gevaar zien,
als ze zelf met die miniatuur
treintjes rangeren. Alleen ge
bruiken zij niet de toeter, de
spreekbuis van de rangeerder
naar de locomotief-bestuurder,
die zijn leven in handen heeft.
Enkele stoten achter elkaar
betekent gevaar; één stoot:
vooruit; twee stoten: achter
uit; drie stoten: stoppen. Wie
dijk komt in de buurt van de
pensioengerechtigdheid. Dan
zal hij nog één keer de toeter
aan de mond zetten en drie
keer blazen. Voor zichzelf.
plaatsen, die- van een opwek
king vergezeld gaan om een
bezoek te brengen aan de ten
toonstelling van werken van
een tiental leden, welke in het
museum het Huis Van Looy
van 11 December tot en met 1
Januari zal worden gehouden.
Deze leden zijn W. A. van der
Colk, Jan van Geem, Julia
Giesberts, Jos Hoogwout, Ge
rard Huysser, C. J. Laan, An
ton Molkenboer, A. Potgieter,
Leen Spierenburg en S. Wal-
brecht.
De heer Dekker, Van Al-
phenstraat 15, schrijft ons:
„Mijn zoontje van negen jaar
had afgelopen Zaterdag een
ballon weten te bemachtigen,
waaraan een mooie prijs was
verbonden, in de Amsterdam
se Buurt. Iemand heeft mijn
zoontje deze ballon afgeno
men, en draaide hem eerst de
arm om. Ik vind dit zeer
laag en gemeen en ik wil
langs deze weg andere ouders
waarschuwen voor dergelijke
individuen, die een kind dur
ven mishandelen om een prijs
te krijgen".
De kunsthandel Leffelaar
betekende vroeger een onmis
bare hoek van de Grote
Markt. Een onmisbaarheid,
die vooral bleek toen de Ne
derlanden van 1845 met de
nieuwe inrichting van de twee
étalages de oude herinnering
niet uit kon wissen. Vandaag
is Leffelaar weer terug ge
komen, zij het dan alleen om
een der étalages aan de
Grote Houtstraat weer
het oude aanzien terug te
geven in samenwerking met
de directie van het belenden
de Flowershop, dat de bloe-
menverzorging voor zijn re
kening neemt. De schilder
stukken zullen van jonge
Haarlemse kunstenaars zijn
en om de drie weken verwis
seld worden. De Nederlanden
van 1845 passen zich bij het
geëxposeerde aan door een
spreuk er bij te leggen. Dit
maal wordt werk van Wim
Steyn tentoongesteld in de
étalage. Het werk heeft be
trekking op de spreuk „Zorg
U heeft wel afgeleerd zich
te verbazen. U zou wel aan
de gang kunnen blijven; er
is elke dag iets, waarover
men zich vijftig jaar gele
den een week lang verwon
derd zou hebben. Elke ctdg
heeft zijn wereldvreugden
en wereldellenden, en het
is bijna een kwestie van
zelfbehoud er afstand van
te houden. U laat zich niet
gauw uit het lood slaan
Over de stille armen hoeft
u zich niet te verbazen; ze
zijn stil. Het geluid,dat hun
stilte schijnt aan te tasten,
komt niet van hen, maar
van een andere groep; de
groep van mensen, die zich
juist door die stilte hebben
laten verbazen en hulp wil
len bieden in een strijd om
zelfbehoud, die achter de
coulissen van een „wij wil
len geen geld aannemen"
verschrikkelijk gestreden
wordt.
Schaart u zich bij de groep
van mensen, die lawaai
maken voor de stille armen.
Laat u uit het lood slaan
door de stilte van de stille
armen en maak lawaai.
Breng uw gift naar ons
kantoor, Grote Houtstraat
93 of naar ons bijkantoor
Soendaplein, of schrijf het
over op gironummer 273107
onder vermelding „Stille
Armen". En begin dan la
waai te maken; praat er,
over bij uw vrienden en
kennissen. De stille armen
zijn hun opperste verbazing
waard; er moet veel geld
komen.
voor uw kind" en op alle
doeken is het kind uitgebeeld.
Het is goed, dat Leffelaar
weer terug is, dank zij de Ne
derlanden van 1845.
Een week of vier geleden
wandelde wethouder Geluk
over de Grote Markt, toen een
agent hem attent maakte op
het feit, dat er geen richting
bordje Zandvoort op de weg
wijzer zat, Daar is werk van
gemaakt en momenteel be
vindt zich een schrijven van de
A.N.W.B. die van het feit
op de hoogte is gebracht
door Haarlems Bloei, de onvol-
prezene bij B. en W. met
het verzoek alsnog tot een be
wegwijzering Zandvoort te mo
gen overgaan. Dat heeft die
agent gedaan! Er zijn twee
mogelijkheden: of hij keek be
ter uit dan al zijn voorgangers
op die standplaats dan is
hij te prijzen of hij keek niet
beter uit, maar stelde wel de
verlossende daad dan is hij
ook te prijzen. Leve de agent.
„Tekenen is een wereldtaal"
is het motto van het streven
om kinderen over de gehele
wereld met elkaar door hun
tekeningen in contact te bren
gen. Toen koningin Juliana en
prins Bernhard hun goodwlll-
reis aan Amerika brachten,
werd een collectie tekeningen
van Nederlandse kinderen in
verschillende Amerikaanse ste
den tentoongesteld. Na het be
zoek werden deze prenten
overgedragen aan „Art for
World Friendship", een instel
ling, die uit talloze landen kin
dertekeningen krijgt en distri
bueert.
In enkele Nederlandse ste
den is nu reeds een collectie
geëxposeerd, die afkomstig is
uit Duitsland, Frankrijk, In
dia, Italië, Amerika en vele
andere landen. Het is traditie
geworden dat zo'n tentoonstel
ling vergezeld gaat van een
expositie van tekeningen van
kinderen uit de tentoonstel-
lingsstad. Elk kind, dat wil
corresponderen met een broe
der of zuster in de kunst in
een ander land, kan een teke-
nig uitkiezen, die het mag be
houden op voorwaarde van die
correspondentie. Zo vormen te
keningen de basis van een in
ternationaal kindercontact. De
stedelijke collectie wordt op
gestuurd naar Art for World
Friendship, die dan weer een
nieuwe collectie samenstelt en
doorstuurt.
In Haarlem zal de tentoon
stelling plaats hebben van 18
December tot 4 Januari by de
Gebr. Gerzon's Modemagazij
nen. De officiële opening door
de wethouder van Onderwijs,
de heer D. J. A. Geluk, vindt
plaats op Vrijdag 17 December
om half-vijf.
ayyyjyzcr^y^croyyyyyyyyxKX>yyyyyyyyyxcoyyyyyvxiooixc
3
De portefeuille van de jonge landbou-
J; toer is terecht! De jongeman heeft het
6 waardevolle object zelf teruggevon-
i den.in de voering van zijn jas. Men
y begrijpt nu dat de actie, die de hulp-
3 vaardige mevrouw A. Peters op touw
heeft gezet, thans geen doorgang vindt.
Girostortingen en bijdragen aan haar
5 adres worden in dank geretourneerd.
>5 De geschiedenis heeft in ieder geval
5 geleerd, dat men voeringen niet onder
st schatten moet zomin als menslievend-
heid!-
x.r.-yyyx&yx&yyyyyxyxxyyyx&yzxzttttx&yyyyzMyyyyyyyy'ö
Paul Géraldy's toneelspel „Hélène" is
geruime tijd geleden opgevoerd door de
toneelgroep „Comedia". Het oogstte toen
een groot succes. Bij het weerzien van het
stuk, zoals het gisteravond door de Haar
lemse Toneel Club onder regie van Wim
Paauw voor het voetlicht werd gebracht,
is dat succes nog altijd verklaarbaar, want
de spelers krijgen een tekst te hanteren,
die met de fijnste schakeringen een wereld
opbouwt, waarin het gevoel als het licht
van de dag in tonen en half tenen het we
zen van de mensen blootlegt. Drie men
sen. Een jonge vrouw, die in haar huwe
lijk gerijpt een nieuwe liefde leert kennen,
maar de oude niet prijs geeft, omdat zij
zich niet van het verleden en zijn ver
trouwde schoonheid, droefheid en zeker
heid kan losmaken. Haar echtgenoot, die
haar steeds de keuze laat en daarbij zelf
niet ingrijpt, die niets doet om haar voor
zichzelf op te eisen en haar liefde te ver
dedigen tegen de krachten, die er op in
werken. Hii behoudt die liefde maar het is
als een prijs op de kermis. Tenslotte de
aanbidder-, wiens vurigheid niet de brug
tussen verleden en toekomst kan slaan,
een man, die aan zichzelf genoeg heeft,
omdat hij sterker is dan het lot. Een be
wonderenswaardig man, die gedoemd is in
het leven van de jonge vrouw te ver
schijnen en. te verdwijnen als een verlan
gen, dat tastbaar werd en toch niet voor
vervulling geschapen.
Het spel, dat deze drie mensen spelen
is een ernstig spel, omdat het de liefde als
inzet heeft. Er is veel innerlijke bewogen
heid, die in uiterlijke actie niet kan wor
den omgezet. Op die innerlijke bewogen
heid steunt heel de toneelkunst der acte-
renden. Zij moeten ze waar maken met
vooral hun stem. Ik moet zeggen, dat i'k
hier stuit op de leemte in de voorstelling
van de H.T.C., want juist in dit opzicht be
vredigde zij niet. Om onbegrijpelijke rede
nen had regisseur Paauw een tempo aan
gegeven, dat te laag lag. Zodoende bleven
de spelers precies dat tempo achter de ge
voelens, dat hun woorden een te sterke
nadruk gaf en een vals effect sorteerde,
veelal dat van sentimentaliteit. De tekst
stond nu op zichzelf. Ze was, zoals gezegd,
de moeite waard, maar ze kreeg geen re-
lief. Tenzij in de scènes, waarin de emo
ties door de woorden heenbraken: dan leef
de het stuk, kreeg het kleur en gloed en
voelde men, streed men, deed men mee.
Misschien ligt er voor de gememoreerde
leemte een verklarende verontschuldiging
in het feit, dat de H.T.C. pas laat dit stuk
heeft, gekozen, toen bleek, dat de voorge
nomen opvoering van „Je kunt het toch
niet meenemen" niet mogelijk was. Ik
wil dat graag aannemen. Toch moet hier
bij worden aangetekend, dat Géraldy's
stuk het uiterste vraagt van het talent van
de spelers. Men moet over zo'n scala van
mogelijkheden in taal, plastiek, in uitbeel-
dingsvermogen beschikken, als weinigen
is gegeven. Ik zie daarin en in Paauiws
regieopvatting de voornaamste oorzaak van
mijn onbevredigdheid.
De drie medespelenden in kwestie wa
ren mevrouw M. G. v. d. Broek Flerruming
als Hélène, mr. N. Drost als de minnaar
en L. Straus als de echtgenoot. Men con
stateerde opnieuw hun begaafdheid voor
het toneel, in het bijzonder tot' uitdruk
king komend in de momenten, waarop
sterk spel mogelijk was. Men mocht van
hen niet meer verlangen dan zij onder de
geschetste omstandigheden konden op
brengen. Het was op zichzelf zeker ver
dienstelijk. P. W. FRANSE
ADVERTENTIE
A. H. Gerhardschool op de planken
Dertig leerlingen van de A. H. Gerhard
school voor MULO te Haarlem zullen op
Woensdag 15 December in het Minerva
theater te Heemstede een tweetal opvoe
ringen geven van „Scrooge en Marley" in
een vrije Nederlandse bewerking naar
Charles Dickens van Eduard N. Veterman.
De middagvoorstelling is bestemd voor
de leerlingen van de school; des avonds
vindt een heropvoering plaats voor ouders,
oud-leerlingen en genodigden.
