Onderwijs moet mensen,
geen machines afleveren
Z WITS AL
PUliL
PANDA EN DE SPOKEN-MEESTER
Wereldnieuws
2
De radio geeft Dinsdag
I
Coasfertje „FRIBLO"
zonk bij de Hoek
Vijf kustvaarders
vergaan29 doden
Groot tekort aan
schooltandartsen
Concertgebouw-orkest
weer in Amsterdam
MAANDAG 13 DECEMBER 1954
Oud-minister Gielen waarschuwt:
Verhouding tussen beroeps- en algemene vorming ter
sprake op Landdag voor Economisch Onderwijs
houdt devsinter
uit handen en voeten
Repatriëringsfonds voor
Nederlanders uit Indonesië
Gezonde Bob/es
Betaling
abonnementsgeld
per giro
Bemanning veilig aan de wal
In 18 dagen tijd
„Mastreechter Staar"
naar Parijs
Toeneming van snoepzucht
en tandbederf gaan samen
rteyuiïmy!
Jan Damen ridder in de
Orde van Oranje Nassau
Kerkelijk Nieuws
Onze Puzzle
ZocU ió ket
zo
t
GULDEN
GETAL
(Van een verslaggever)
„Een van de moeilijkste problemen die de onderwijsvernieuwing zal hebben op
te lossen, betreft het afstemmen van de school op de maatschappij. Het be
drijfsleven wil een meer op de practijk des levens gericht vakonderwijs, het
belang van het individu vereist daarentegen een zo breed mogelijk algemeen
vormend onderwijs twee verlangens waartussen heel moeilijk een synthese
te vinden is. De tijd aan de beroepsvorming besteed, mag zeker niet beknot
worden, maar de maatschappij mag nooit, zoals Colijn wilde, norm van het
onderwijs zijn, want de totale mens kan slechts tot ontplooiing komen als hij
een zo ruim mogelijke algemene vorming genoten heeft en naar mijn mening
zal aan die algemene vorming dan ook veel meer tijd ten koste gelegd moeten
worden dan thans het geval is."
Aldus de conclusie van prof. dr. Jos. J.
Gielen oud-minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, thans hoogleraar
in Nijmegen, aan het slot van een referaat
over de verhouding tussen algemeen vor
mend en vakonderwijs, dat hij Zaterdag
voor de deelnemers aan de 22ste Landdag
voor het Nederlands Economisch Onder
wijs in Amsterdam hield. De hooggeleerde
Inleider noemde een groot aantal factoren,
dat de noodzaak tot meer algemene vor
ming onderstreept: de invloed der moder
ne publiciteitsmedia, de democratie, het
gevoel van angst en onzekerheid, de toe
nemende massaficatie en het maatschap
pelijk infantilisme, de crisis van het den
ken. Bovendien werkt de mens van heden
niet meer uitsluitend voor zijn levens
onderhoud, maar ook voor zijn vrije tijd,
d;e quantitatief nu reeds een even belang-
ke plaats in zijn leven inneemt als zijn
arbeid. Dat velen hun vrije tijd aan futi
liteiten en trivialiteiten verdoen, bewijst
alleen maar dat hun opvoeders tekortge
schoten zijn: meer en beter algemeen vor
mend onderwijs zou ook hun smaak ten
goede hebben kunnen beïnvloeden, althans
de basis gelegd hebben voor een grotere
waardering voor natuur en cultuur, zo
meende prof. Gielen. De nieuw „filosofie
van de arbeid" moet volgens hem een
pendant vinden in een nieuwe filosofie
van de vrije tijd, welke laatste niet meer
alleen tot herstel van lichamelijke krach
ten, maar veeleer als middel tot geestelij
ke verrijking van de mens gezien moet
worden. Daarnaar moet ook de opvoeding
en in het bizonder het onderwijs zich rich
ten; doen zij dat niet, dan kweken zij
werkmachines inplaats van denkende we
zens en kuddedieren instede van persoon
lijkheden. Een deel van „de practijk" be
seft dit al en handelt ernaar: vandaar de
groeiende belangstelling in vele bedrijven
voor de „human relations" in personeels
aangelegenheden en ook voor de P.B.O.
Maar ook de paedagogen zullen er reke
ning mee moeten houden en hun scholen
en onderwijssystemen niet te zeer moeten
afstemmen op specialistische beroepsoplei
dingen, zoals in het verleden o.m. met ver
schillende „handels-mplo's" het geval was.
Vakonderwijs moet er wezen, zo besloot
prof. Gielen zijn doorwrochte betoog,- maar
het mag nimmer ontaarden in eenzijdige
„klaarstomerij" voor een bepaald beroep
of ambacht, waarbij aan alle overige le
vens- en cultuurwaarden opzettelijk voor
bijgegaan wordt. Het dient integen
deel een veel grotere plaats in te ruimen
aan algemeen vormend onderwijs en daar
toe leerkrachten te bezigen die zelf, be
halve specialistische vakkennis, ook een
brede en diepe algemene ontwikkeling be
zitten.
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 en 7.15 Platen. 7.45 Mor
gengebed en liturg kal. 8.00 Nieuws, weer
berichten en katholiek nieuws. 8.20 Platen.
9.00 Voor de vrouw. 9.40 „Lichtbaken", cau
serie. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen.
10.30 Parijse liedjes. 11.00 Voor de vrouw.
11.30 Schoolradio. 11.50 „Als de ziele luis
tert", causerie. 12.00 Angelus. 12.03 Platen.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Platen. 12.55 „Sla uw slag". 13.00 Nieuws
en katholiek nieuws. 13.20 Platen. 14.00 Ge
varieerd programma. 14.45 Platen. 15.00 Pla
ten. 15.30 „Ben je zestig?" 16.00 Voor de
zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor de jeugd.
17.15 Felicitaties voer de jeugd. 17.45 Rege
ringsuitzending: Rijksdelen Overzee: De
nieuwe rechtsorde in het Koninkrijk der
Nederlanden. 18.00 „Dit is leven", causerie.
18.15 Platen. 18.20 Sportpraatje. 18.30 Piano
recital. 19.00 Nieuws. 19.10 Lichte muziek.
19.30 Avondgebed en lit. kal. 19.45 Gevar.
muz. 21.00 Actualiteiten. 21.15 „Sla uw slag"
21.20 „Tartuffe", hoorspel met muziek. 23.00
Nieuws. 23.15-24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.35
Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen.
10.50 Voor de kleuters. 11.00 Voor de zieken.
11.30 Alt en piano. 12.00 Platen. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor het
platteland. 12.40 Twee piano's. 13.00 Nieuws.
13.15 Mededelingen of platen. 13.20 Metro-
pole orkest. 13.55 Koersen. 14.00 Voor de
huisvrouw. 14.15 Platen. 14.40 Schoolradio.
15.00 Pianorecital. 15.30 Voor de vrouw.
16.00 Platen. 16.30 Voor de jeugd. 17.30 Lich
te muziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Piano. 18.30
Rep. 18,35 Platen. 18.50 Idem. 19.00 Voor de
kleuters. 19.05 „Paris vous parle". 19.10
Koorzang. 19.45 Filmpraatje. 20.00 Nieuws
20.05 Gevar. progr. 21.15 Lichte muz. 21.35
Meded. 21.40 Dansmuziek. 22.20 „De Ant
woordman". 22.35 Negro-spirituals. 22.55
„Ik geloof, datcaus. 23.00 Nieuws.
23.15 New York calling. 23.20-24.00 Film
programma.
TELEVISIE (NCRV)
20.15 Journ. en weerberichten. 20.30 ,,'t Is
een toer", amateur-goochelaars. 21.00 Volks
verhalen uit Drente, Groningen en West-
Friesland. 21.35-21.45 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00
Schoolradio. 15.45 Platen. 16.30 Orgelconc.
17.00 Nieuws. 17.10 Gevar. muziek. 17.42
Liederen. 17.50 Boekbespreking. 18.00 Jeugd
en muziek. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Orkestconcert. 19.50 Causerie.
20.00 „Porgy and Bess", opera. 21.15 Platen.
22.00 Nieuws. 22.15 Zang en piano. 22.55-
23.00 Nieuws.
BBC EUROPEAN SERVICE (Uitz. v. Ned.)
22.00-22.30 Nieuws. Feiten van de dag.
Boeken en schrijvers (op 224 m.K
Als algemene mogelijkheden zag hij
verlenging van de leerplicht, toepassing
van een ruim „part time" systeem, als
mede het bestand maken tegen en voor
bereiden op het leven in een industriële
maatschappij. Voor het economisch onder
wijs is de consequentie, dat de ontwikke
ling van economisch- naar handelsonder-
richt zich moet voortzetten in de richting
van een echte „Maatschappijschool".
Openingsrede mr. Bruch
Tèvoren had de voorzitter van de Sa
menwerkende verenigingen voor Econo
misch (handels-) onderwijs, die het con
gres organiseerde, mr. A. Bruch uit Haar
lem, de 330 deelnemers aan deze Landdag
- waaronder vele prominente figuren uit
onderwijskringen en bedrijfsleven - ver
welkomd met een toespraak, waarin hij er
onder meer zijn vreugde over uitte, dat
het vernieuwde leerplan voor de handels
wetenschappen in de litterair-economische
H.B.S.-en thans bekrachtigd is en dat van
1956 af volgens dit programma geëxami
neerd zal worden. Mr. Bruch wees erop,
dat het sterk verouderde boekhoudonder-
wijs van de HBS-A nu hopelijk voorgoed
het veld zal ruimen en bracht dank aan
de autoriteiten die deze veranderingen het
aanzijn gaven. Met dat al bleef er ten
aanzien van het handelsonderwijs nog veel
te wensen over, vooral terzake van de
avondscholen. De Haagse werkgeversver
eniging en het Departement Haarlem der
Kon. Mij. voor Nijverheid en Handel heb
ben door het organiseren van excursies
van scholieren naar allerlei bedrijven in
beginsel de mogelijkheid geschapen tot
een systematisch contact van school en
bedrijfsleven, een voorbeeld dat mr.
Bruch ter navolging aanbeval.
Middelbaar Economische scholen als te
genhanger van de MTS leken mr. Bruch
nie'. noodzakelijk, nu de Haarlemse Aca
demie voor Voortgezet Economisch On
derwijs en ook de Amsterdamse Uni
versiteit (door het instellen van het bac
calaureaat in de handelswetenschappen)
bewezen hebben, in deze lacune te kun
nen voorzien.
Tenslotte wees mr. Bruch erop dat in de
Commissie voor Middenstands Vak- en
Handelsonderwijs geen vertegenwoordi-
lemse Academie en ook de .Amsterdamse
gers van de „Samenwerkende Vereni
gingen" zijn opgenomen. Het leek hem
dan ook nodig er nogmaals de aandacht
op te vestigen dat zijn organisatie de re
gering gaarne met al haar kennis en er
varing ten dienste zal staan.
Des middags hield prof. dr. H. J. van
der Schroeff uit Amsterdam een inleiding
over „Opleiding van hoger leidinggevend
personeel" die, evenals het ochtendrefe
raat van prof. Gielen, aanleiding werd tot
levendige discussies.
Dezer dagen is te 's-Gravenhage door
een vijftal Nederlanders, die een groot deel
van hun levén in Indonesië hebben door
gebracht, een stichting in het leven geroe
pen onder de naam „Repatriëringsfonds",
voor repatriëring van en hulpverlening
aan Nederlanders in Indonesië. Deze stich
ting stelt zich verder ten doel het Inscha
kelen van deze Nederlanders in het Ne
derlandse arbeidsproces, een en ander in
de meest uitgebreide zin van het woord,
te bevorderen. In het bijzonder heeft de
stichting hierbij het oog op die gevallen,
waarin de Nederlandse overheid geen hulp
kan bieden. Voorzitter is dr. H. A. Colijn
te 's Gravenhage.
Zij heeft bereids een bankrekening ge
opend bii de Rot.terdamsche Bank-Ver-
eniging, Kneuterdijk 8 te 's Gravenhage,
postgiro 5850.
ADVERTENTIE
POEDER -ZALF-ZEEP 0LIE
Uitsluitend bij Apothekers en Drogisten
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op
onze postgirorekening no. 273107 ten
name van Haarlems Dagblad. U
bespaart daarmee incassokosten en
vermijdt geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is 6.50, post
ab onnés f 7.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij
behoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn for
mulieren op aanvraag gaarne ter
beschikking.
DE ADMINISTRATIE
Op 12 m\jl ten Zuid-Westen van Hoek
van Holland Is Zondagochtend de Neder
landse kustvaarder „Friblo" vergaan. Het
schip 167 bruto regsterton groot en ge
bouwd in 1917 onder commando van ka
pitein J. Blokzyl was op weg van IJmuiden
naar Londen met een lading jjzer. De be
manning, die geheel gered werd, bestaat
uit: J. Blokzijl, gezagvoerder en eigenaar
uit Vaardingen; G. Haan, best-man uit
Oude Pekela, de matroos J. Kool uit Zui
len b\j Utrecht en G. Keizer, matroos-kok
uit Ruinerwold.
Zaterdagavond had het schip de IJmui-
dense Staalhaven verlaten. Zondagochtend
omstreeks kwart voor tien begon de motor
abnormaal te roken. Bij contróe bleek, dat
er ongeveer 50 cm. water in de machine
kamer stond. De oorzaak hiervan is onbe
kend. De hele bemanning werd ogenblikke
lijk gewekt, waarna men de reddingboot
uitzette. De wind was Zuid, kracht zes tot
zeven. Om kwart voor elf verliet de be
manning het schip, dat later zonk. Men be
gon te roeien in de richting van het licht
schip „Goeroe" in de hoop daar opgepikt
te worden door passerende schepen. Om
streeks half twaalf werden de drenkelin
gen aan boord genomen door de „Prins Fre-
derik Willem" van de Oranje-lijn, die op
weg was van Antwerpen naar Bremen. La
ter werden zij overgenomen door de loods
boot „Sirius", die hen omstreeks drie uur
's middags aan wal zette in Hoek van Hol
land.
De „Friblo" was verzekerd voor f 70.000.
Het schip had een 100 pk. „Kromhout"-
motor en het was eveneens voorzien van
zeilen. De reddingboot „Maria Blanken-
heim" uit Veere, die ter assistentie was uit
gevaren hoefde geen hulp meer te verlenen
en keerde omstreeks vier uur onverrichter-
zake terug.
Het vertrek uit IJmuiden van dc „Friblo"
is een week vertraagd, doordat de beman
ning niet compleet was. Men vermoedt, dat
het oude coastertje door de mist van Za
terdagnacht uit de koers is gedreven.
De Friblo is het vijfde Nederlandse kust
vaartuig dat binnen het korte tijdbestek
van 16 dagen verloren is gegaan. De onder
gang van deze schepen heeft in totaal 29
slachtoffers gekost. Het begon twee we
ken geleden met de „Carpo", die bij Liz-
zard verging met man en muis (12 doden).
De „Gramsbergen" liep in de Ierse Zee op
de rotsen en zonk (geen slachtoffers). De
„Westward Ho" voer uit en is, naar wordt
aangenomen in de Ierse Zee met man en
muis vergaan (11 doden, onder wie een
vrouw en een kind). De „Ariel" verging
voor de Franse kust, waarbij zes opvaren
den verdronken, drie wisten zich te redden.
Als laatste verging gisteren voor onze kust
de „Friblo", maar de bemanning bleef ge
spaard.
(A.F.P.) Het lichaam van de 16-jarige
lichtmatroos E. Bolt uit Siddeburen, een
van de opvarenden van het voor de Franse
kust gezonken Nederlandse schip „Ariel",
is door het Franse vaartuig „Loulou" op
ongeveer twintig mijl van Les Sables
d'Olonne opgevist, aldus werd Zondag
vernomen.
De dirigent van de Société Philharmonique,
Charles Münch, heeft de Koninklijke zang
vereniging „Maastreechter Staar" uitgeno
digd voor het geven van een concert in de
Salie Gaveau te Parijs. Het concert zal wor
den gegeven op 28 December. Het koor, dat
onder leiding staat van Martin Koekelkoren,
zal onder meer populaire Nederlandse en
Franse liederen ten gehore brengen.
Op de algemeene jaarvergadering van de
Nederlandse Vereniging voor Sociale Tand
heelkunde, welke te Utrecht is gehouden,
heeft prof. P. H. Buisman gesproken over
het grote tekort aan schooltandartsen als ge
volg van het tekort aan tandartsen in ons
land. Met moeite kan men de 240 functies
voor een halve dagtaak bezetten. Het aantal
tandartsen in ons land bedraagt 2300 voor een
bevolking van 10.6 millioen zielen. Dit be
tekent 1 tandarts op de 4600 personen. Ook de
toeloop naar de studie der tandheelkunde is
volgens prof. Buisman niet voldoende om dit
tekort in de toekomst weg te werken. In de
laatste 15 jaren studeerden gemiddeld per
jaar 76 tandartsen af, hetgeen van 19401954
tot een vermeerdering met 1000 practiseren-
den heeft geleid. Als verklaring noemde prof.
Buisman de aanzienlijk hogere opleidings-
kosten dan van iedere andere studie van ge
lijke duur, als gevolg van de verplichte aan
schaffing van instrumenten, voorts de ge
ringe aantrekkingskracht die van het beroep
op de studerende jeugd uitgaat. Bovendien
legt de zich steeds uitbreidende ziekenfonds
behandeling een toenemend beslag op de
werkzaamheden van de tandartsen. Ruim 1400
of 61 percent van hen zijn daarbij ingescha
keld.
Als een der oorzaken van het tekort aan
schooltandartsen zag prof. Buisman in de
eerste plaats de trek naar de algemene prac
tijk en vooral naar de ziekenfondspractijk
vanwege de hogere inkomsten, nodig om de
zware financiële verplichtingen na te komen
welke zijn aangegaan om met geleend geld
dure installaties te kunnen bekostigen.
Prof. Buisman meende een oplossing te
moeten zoeken in een speciale opleiding voor
schooltandverzorgsters: jonge vrouwen, die
van nature aanleg bezitten om met kinderen
om te gaan en deze te behandelen.
Bij de vorming van een corps schooltand
verzorgsters zou dan voor algemene leiding,
toezicht en behandeling van de moeilijke ge
vallen volgens prof. Buisman met een klein
aantal toegewijde tandartsen kunnen worden
volstaan.
Tenslotte wees prof. Buisman op het toe
nemende tandbederf en de slechte gebitstoe
stand der kleuters: 31 percent der kinderen
van 2 tot 3 jaar hebben reeds een aangetast
gebit, welk percentage bij kleuters van 3 tot
4 jaar toeneemt tot 59 en bij 4 tot 5-jarigen
zelfs tot 70 percent. Dit is volgens prof. Buis
man in hoge mate het gevolg van de toene
mende snoepzucht die door steeds nieuwe
producten der genotmiddelenindustrie wordt
aangewakkerd en ten aanzien waarvan het
publiek niet bereid is zich beperkingen op te
leggen.
ADVERTENTIE
BARTELiORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
JERD. B01SIR. 48 A'DANI- TEL,. 717162
MOTOR BROMFIETSKLEDING
Bij de aankomst van het uit Amerika
teruggekeerde Concertgebouw-Orkest op
het Centraal Station te Amsterdam heeft
prof. dr. L. J. M. Beel als minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
a.i. de volgende rede gehouden:
„Ongeveer twee-en-halve maand ge
leden vertrok het Concertgebouw-Orkest,
vergezeld van vele goede wensen, naar
Amerika. Hoewel bij de achterblijvenden
geen twijfel bestond over de vraag, of het
orkest in Amerika succes zou oogsten, had
niemand durven hopen, dat het met zoveel
roem en lauweren overladen, als thans
het geval is, zou terugkeren. Het is mij
een grote vreugde u als minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen ad
interim hedenmorgen een welkom op va
derlandse bodem te kunnen toeroepen.
Muziekminnend Nederland heeft met span
ning de artikelen gelezen, die in de pers
verschenen over de concerten en de bele
venissen van het orkest. Met de zeer velen
in het land, die zich bewust zijn van de
betekenis van het Concertgebouw-Orkest
voor het nationale en het internationale
muziekleven, verheugt de regering zich
erover, dat het ontreden zoveel weerklank
heeft gevonden bij het Amerikaanse pu
bliek.
Ik ben mii er van bewust, dat dirigenten
en orkestleden steeds hun beste krachten
hebben gegeven en dat de prestaties, die
zij hebben geleverd, grote inspanning heb
ben gekost. Het Nederlandse volk is hun
daarvoor bijzondere dank verschuldigd. De
regering heeft gemeend, dat een bewijs van
dankbaarheid en erkentelijkheid niet ach
terwege mag blijven. Het verheugt mij te
kunnen bekend maken, dat het H.M. de
Koningin heeft behaagd de eerste concert
meester Jan Damen te benoemen tot ridder
in de Orde van Oranje Nassau, in wiens
persoon het gehele orkest, de administra
tieve staf en alle anderen, die er aan heb
ben medegewerkt, dat de tournée op zo'n
succesrijke wijze is verlopen, worden ge-
eerd".
19. Nogmaals klonk er een wilde angst
kreet uit de stoel, waarin de belasting
inspecteur zat; toen werd het stilDe
papieren, die de ambtenaar zoeven in han
den had, dwarrelden ritselend op de grond.
„Lieve help! Wat gebeurt er?!", riep Pan
da, verschrikt toesnellend. Toen zag hij
tot zijn ontzetting, dat de stoelleeg
was! Er was zelfs geen stukje ambtenaar
meer te bekennen! Panda werd er koud
van. „O Joris!", riep hij, „hij is weg! Hele
maal weg! Wat is er met hem gebeurd?
Hebben de sp spoken hem mmee
genomen?!" „Zonder twijfel", antwoordde
Joris kalm, „dit was te verwachten. Ik
heb hem nog zo gewaarschuwd, dat mijn
jaloerse spookseltjes zijn verschijning in
dit slot niet zouden dulden. Welaan, hij
heeft niet willen luisteren en thans is het
geschied. Hij is heen... Sic transit gloria
fiscus, zoals wij latinisten zeggen".
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Westerbork (toez.) K.
Kloosterman te Valthermond.
Aangenomen naar Helenaveen A. C.
Chrisstoffels te Zuiderwoiade (N.-H.).
Aangenomen naar Rotterdam-Delfshaven
(vac dr. G. Ph. Scheers) P. H. Quartel te
Maassluis die bedankte voor Leeuwarden
(vac. J. H. Boerlijst).
Bedankt voor Tholen R. W. Steur te Oud
dorp (Z.-H.)
Geref. kerken
Beroepen te Assen (voor de miss.dienst
op Soemba) H. J. v. Oostrum, cand. te
Utrecht.
Tweetal te Rotterdaan-Z. (vac. G. R.
Visser) J. G. Marseille te Groningen en D.
J. Modderaar te Appingedam Beroepen te
Nieuwerkerk a/d. IJsel D. H. Borgers,
cand. te Utrecht.
Uit zijn ambt ontzet. De classis Groo -
tegasi der Geref. kerken heeft ds. G. Eg-
gink te Munnekeziil, die reeds geruime
tijd geleden als predikant van de kerk van
fylunnekezijl was losgemaakt, met alge
mene stemmen, overeenkomstig het advies
van deputaten naar artikel 49 K.O. van de
Part. Synode van Groningen, uit zijn ambt
ontzet, zulks op grond van onverzoenlijk
heid en onbekeerlijkheid. Ds. Eggink, die
thans te Koilum woont, werd in 1912 gebo
ren en in Juli 1946 predikant bij de kerk
van Munnekezijl.
Geref. Gemeenten
Tweetal te Dordrecht: F. J. Dieleman te
Yerseke en F. Honkoop te Rijssen.
Bedankt voor Hendrik-Ido-Ambacht F. J.
Dieleman te Yerseke.
Geref. Kerken ondr. art. 31 K. O.
Aangenomen naar Srr.ildeDiever G. Wes-
seling, cand. te Schiedam, die bedankte voor
Tiel-Zaltbommel.
Door een misverstand ter zetterij is onze
wekelijkse puzzle Zaterdag niet opgeno
men. Wij herstellen dit verzuim hieronder
en bieden de puzzelaars ons excuus aan
voor de gemaakte fout.
Horizontaal: 2. werktuig, 6. familielid, 8.
bid (Lat.), 10. nu en dan,-12. maal, 13. ge
heel de uwe (afk.), 14. pret, 16. dam langs
een water, 17. bedehuis, 18. reeds, 20 zot,
21 spil van een wiel, 23. kreupel, 25. in zee
uitlopend gebergte, 27. dorp in Gelderland,
29. papegaai, 30. merk.
Verticaal: 1. deurstijl, 2. bout van een
varken, 3. familielid, 4. stok, 5. vrouw van
Abraham, 7. vlinderachtig insectje, 9. lat
werk, 11. niet dik, 12 kantoorbediende, 15.
familielid, 18. slotwoord van gebeden, 19.
stuk stof, 21. rivier in Zwitserland, 22.
boom, 24. keurig, 26 voorzetsel, 28. pers.
voornaamwoord.
De uitslag van de vorige puzzle luidt:
Horizontaal: 1. speculaasje, 9. les, 10.
Leo, 11. ban, 12. ark, 14. top, 16. An, 17.
speen, 18. s.a., 19. aks, 21. ene, 22. sta, 23.
pan, 25. tol, 27. kar, 28. ram, 30. aap, 32.
Gea, 34. z.g.n., 36. lor, 38. pst, 40. ie, 41.
tanig, 42. te, 43. Els, 45. kef, 46. lor, 47. eet,
49. tul, 50. Sinterklaas.
Verticaal: 2. plank, 3. een, 4. c.s., 5. leren,
6. al, 7. set, 8. Joost, 11. baan, 12. apen, 13.
keet, 15. paar, 20. spaan. 22. slaap, 24. ara,
26. ore, 29. Azië, 31. plak, 32. grif, 33. ster,
35. gelei, 37. oneer, 39. stola, 44. sen, 46.
l.u.a., 48 tt, 49. t.l.
De prijzen werden na loting als volgt
toegekend:
H. Broeker, Hoof manstraat 70, Haarlem
7.50). J. M. Warburg, Julianalaan 91,
Overveen 5.); J. Prins, Badhuisstraat 25,
Haarlem 2.50).
Om in aanmerking te komen voor een
van de drie geldprijzen ad 7.50, 5.en
2.50 dient men uiterlijk Woensdag 17 uur
de oplossing in te zenden aan een van onze
bureaux: Grote Houtstraat 93 en Soenda-
plein; in IJmuiden: Kennemerlaan 186.
Uitwisseling. De Algemene Vergadering
van de UNO heeft Zaterdag een reso
lutie van de speciale politieke commis
sie bekrachtigd over „de versterking
van de vrede door het wegnemen van
hinderpalen in de vrije uitwisseling
van inlichtingen en gedachten". He:
Sovtjet-biok stemde tegen.
Spelletje. De nieuwe Japanse regering
heeft haar ambtenaren verboden golf
en mahjong (een Chinees tafelspel) te
spelen met zakenlieden. Dit is een on
derdeel van de campagne der nieuwe
regering om „politieke onkreukbaar
heid in het land te doen heersen".
Straatverwarming. Te Parijs is de eerste
verwarmde straat geopend. Langs de
muren zijn elke drie passen gasverwar-
mers.
Autodieven. Zondag zijn te Bonn vijf jon
gemannen aangehouden, die volgens de
politie misschien betrokken zijn bij de
reeks overvallen op de grote Duitse
autosnelwegen. Het vijftal stal een.
aantal auto's, waaronder de grote Opeis
die de bandieten bii hun nachtelijke
overvallen vaak gebruikten.
Kerstinkopen. Tienduizenden Nederlan
ders, Belgen, Zwitsers en Denen zijn.
Zondag naar West-Duitsland gegaan
om inkopen voor Kerstmis te doen. On
geveer 12.000 Nederlanders en 18.000
Belgen kochten in het gebied van Aken
hoofdzakelijk speelgoed, perlonkousen
en ondergoed. In Flensburg kwamen
ongeveer 15.000 Denen, in Freiburg vele
Elzassers en in Loerrach in Zuid-Baden
vele Zwitsers.
Oorzaak. De Belgische politie heeft Zon
dag bekend gemaakt, dat zij een lid van
de luchtmacht heeft gearresteerd om
hem te ondervragen over sabotage aan
transportvliegtuigen van de Belgische
luchtmacht op het vliegveld Meisbroek
bij Brussel. De militair zou hebben ge
zegd, dat hij electrische leidingen in
vliegtuigen heeft doorgesneden „om te
laten zien, dat ik een betere electricien
ben dan mijn kameraden, omdat ik
altijd de oorzaak van de storing kon
vinden".
Bestell'ng. Zaterdag is te Kiel het eerste
in West-Duitsland voor de Sovjet-Unie
gebouwde schip, de 3.000 ton metende
„Poesjkin'een vis-fabrieksschip, te
water gelaten. Verscheidene Russische
functionarissen waren bij de tewater
lating aanwezig. De Sovjet-Unie heeft
24 schepen als de „Poesjkin" besteld.
Narval. Te Cherbourg is Zaterdag Frank-
rijks eerste onderzeeboot, die sedert
1940 gebouwd is, te water gelaten. Het
is de 1200 t. metende „Narval". Van ne
gen andere onderzeeboten is de kiel ge
legd. Frankrijk had reeds 13 onder
zeeboten.
Op de hoogte. De 49ste Amerikaanse lucht-
divisie, die sinds twee jaar in Engeland
gestationneerd is, zou bij een Russische
invasie in Europa belast worden met
een atoomaanval op de Sovjet-Unie.
Dit heeft brigade-generaal John D.
Stevenson, commandant van de divisie,
verklaard ter gelegenheid van een de
monstratie met de nieuwe Amerikaan
se jachtbommenwerper „Thunder-
streak" op de basis Bentwater in Suf
folk. Aanvankelijk, aldus generaal
Stevenson, was de opdracht geheim,
maar wij kunnen er nu over spreken
omdat ook de Russen intussen op de
hoogte zijn.
Opgegeven. De hoop om de 65 mijnwerkers,
die Vrijdagmorgen in een ondergelo
pen kolenmijn in India, ongeveer 150
km. van Nagpoer werden ingesloten, te
redden is opgegeven. Slechts 45 arbei
ders kwamen tijdig naar buiten. Men
verwacht, dat het twee weken zal du
ren om de mijn droog te pompen.
Maatregelen. Tegen zeven Amerikanen,
die verbonden zijn aan de staf van de
UNESCO, de opvoedkundige, weten
schappelijke en culturele organisatie
van de UNO, zijn maatregelen geno
men, waarbij het contract van vier van
hen, die op het ogenblik met verlof zijn,
niet vernieuwd zal worden en de drie
anderen geschorst zijn. De Amerikaanse
afgevaardigde bij de UNESCO had ver
klaard, dat de Verenigde Staten zich
uit de organisatie zouden kunnen terug
trekken als er geen maatregelen zou
den worden genomen tegen de betrok
kenen, die geweigerd hadden voor een
Amerikaanse commissie, die een onder
zoek instelt naar de loyaliteit van som
mige Amerikanen, te getuigen.
OP SCHOOL WERD ONS destijds ge
leerd hoe een lijn in uiterste en middelste
reden kan worden verdeeld. Hoewel deze
constructie in het algemeen weinig belang
stelling bij de leergierige jeugd mocht ont
moeten, liet de leraar zich door dit gebrek
aan enthousiasme toch niet ontmoedigen,
maar verklaarde na afloop van de operatie
plechtig dat dit nu de Gulden Snede was.
We knikten dan berustend en hielden de
zaak verder voor gezien. Had de leraar
ons tijdig verteld dat de Gulden Snede en
het daaraan verbonden Gulden
Getal duizenden jaren lang bij
velen een warme manie is ge
weest, en dat dit verschijnsel
als grondslag heeft moeten die
nen voor filosofische stelsels
en cosmische wereldbeschou
wingen, voor magie en ter ver
klaring van sommige levens
verschijnselen, wellicht hadden wij dan
wat meer aandacht geschonken aan de
wirwar van lijnen op het groezelige school
bord. Maar hij liet dit na, en dientenge
volge hebben wij de Gulden Snede gede
poneerd bij alle andere ballast die na het
beëindigen van de schooljaren met een
gerust geweten overboord kon worden
gezet.
Maar terzake. De Gulden Snede verdeelt
een willekeurige lijn op een zodanige wijze
in twee delen, dat het kleinste stuk zich
verhoudt tot het grootste, als het grootste
tot de hele lijn. Is de hele lijn bijvoorbeeld
8 cm. lang, dan verdeelt de Gulden Snede
die lijn in twee stukken van ongeveer3
en 5 cm., zodat 3:5 5:8.
Nu kan elke schooljongen Ons op de
vingers tikken, want 3/5 is niet gelijk
aan 5/8, dat weet iedereen die de moeite
neemt dit even na te rekenen. De terecht
wijzing is volkomen juist, maar daar staat
tegenover dat de stukken waarin een lijn
door de Gulden Snede wordt verdeeld,
nooit in gewone getallen kan worden uit
gedrukt. Dat is al duizenden jaren bekend.
De verhouding tussen deze stukken is
slechts aan te geven door een irrationeel
getal Vi (—1 V5), of door een oneindig
voortlopende, hoogst merkwaardige ket
tingbreuk
1
1 1
Deze
"N
1 1 enz.
kettingbreuk kan men afbreken
waar men wil, mits deze
afbraak niet in het allereerste
begin plaats vindt. Hoe ver
der de breuk wordt uitge
werkt, hoe nauwkeur 'i er de
waarde wordt, n.l. 1/1, 1/2,
2/3, 3/5, 5/8, 8/13, 13/21 21'34,
34/55, 55/89, 89/144, 144/233,
enz. De eerste termen zijn
natuurlijk onbruikbaar om de verhouding
der lijnstukken weer te geven, maar bij
5/8 komen we al in de goede richting. Toch
is die waarde nog wat te onnauwkeurig,
want 5/8 0.625 en de verhouding van de
Gulden Snede geeft 0,618Maar om
dergelijke pietluttigheden moeten we ons
niet bekommeren. Wanneer u, waar ook
ter wereld, verhoudingen tegenkomt die in
de reeks 3, 5, 8, 13. 21. 34, 55, 89, 144, 233,
enz. passen (en waarbij dus elk volgend
getal gelijk is aan de som der beide voor
gaande getalen) kunt u daarin de verhou
ding der Gulden Snede dus het Gulden
Getal herkennen.
En zout u ons vragen, waar we thans
heen ivillen, dan moeten we daarop ant
woorden: „Naar dat deel r>an onze cultuur
geschiedenis. dat destijds door onze wis
kundeleraar achterwege werd gelaten.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
