Deskundigen bespreken het
Franse wapenpool-project
PANDA EN DE SPOKEN-MEESTER
Wereldnieuws
Bonn zal zich heden nader verklaren
De radio geeft Woensdag
Nicaragua interneert
twee vliegtuigen
met zuile
htoideHwtet
Kort geding over
auteursrecht
^ocA ió Aet
zo
Scherpe koersdaling op de
New Yorkse beurs
Vliegers stegen in Costa Rica op
Onderzoek naar scholen
voor blindengeleidehonden
Eenacter-prijsvraag
van „De Gids"
Kerkelijk Nieuws
Aanstaand echtpaar verloor
al zijn spaargeld
De „Rijndam" moest door
slecht weer terug
Onveiligheid en verlies
bij Duitse spoorwegen
Russische atoomhulp is
niet onbaatzuchtig
Volksbloem goedkoper
DRAADOMROEP
STERREN
WACHTEN
DINSDAG 18 JANUARI 1955
NEW YORK (Reuter) Als gevolg van
twee verkoopgolven is de martktwaarde der
te New York genoteerde aandelen Maandag
met ruim 3 milliard dollar gedaald.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
'•30 Platen. 7.45 Even opkrikken. 7.5Ö Platen
8.00 Nieuws e- weerbericht. 8.18 Platen. 8.50
Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10
Platen. 10.00 Schoolradio. 10 20 Voor de
vrouw. 11.60 Platen. 12.00 Dansmuziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor
het platteland. 12.38 Lichte muziek. 13.00
Nieuws. 13.15 Wat beoogt het Prinses Mar
griet Fonds?, causerie. 13.20 Tentoonstel-
lmgsagenda. 13.24 Omroep-orkest. 14.00 Me
dische kroniek. 14.10 Instrumentaal trio.
14.30 Voor de jeugd. 16.00 Voor de zieken.
16.30 Voor de jeugd. 16.50 Platen. 17.35 Sport.
17.50 Regeringsuitzending: Rijksdelen over
zee: Handel en Bedrijf in Suriname. 18.00
Nieuws en commentaar. 18.20 Sport. 18.30
Roemeens orkest. 19.00 Kinderliedjes. 19.10
Reisverhaal over Israël. 19.30 Voor de jeugd.
20.00 Nieuws. 20.05 Politiek commentaar. 20.15
Gevarieerd programma voor de soldaten.
20.50 De Revisor, hoorspel. 22.25 Mariniers
kapel. 23.00 Nieuws. 23.15 Socialistisch
nieuws in Esoeranto. 23.20 Hammondorgel.
23.40—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws en S.O.S. berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.45 Een woord van de dag.
8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen. 9.00
Voor de zieken. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.35
Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Omroep
orkest. 11.55 Platen. 12.30 Land- en tuin
bouwmededelingen. 12.33 Vocaal ensemble.
12.53 Platen en actualiteiten. 13.00 Nieuws.
13.15 Metropole-orkest. 14.00 Platen. 16.00
Voor de jeugd. 17.20 Platen of actualiteiten.
17.40 Beursberichten. 17.45 Orgel. 18.15 Ka
mermuziek, 18.45 Spectrum van het Christe
lijk Organisatie- en Verenigingsleven, cau
serie 19.00. Nieuws en weerbericht. 19.10
Muzikale causerie. 19.30 Buitenlands over
zicht. 19.50 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20
Radio Philharmonisch orkest en soliste. 21.30
Het Christendom in de eerste eeuwen, cau
serie. 21.40 Lichte muziek. 21.50 Politiekapel
en solist. 22.20 Lichte muziek. 22.40 Platen.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platro. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13 00 Nieuws. 13.15 Platen. 14 00 School
radio 16.02 Kinderliederen. 16.15 Orkest
concert. 17.00 Nieuws. 17.10 Pianorecital. 17.50
Boekbespreking. 18.00 V< ordracht en muziek.
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Platen 20.00 Hoorspel. 21.30 Orkestconcert.
22.00 Nieuws. 22.15 Jazzmuziek. 22.45 Platen.
22.55—23.00 Nieuws.
(Van onze correspondent in Parijs)
De conferentie tussen de zeven lander
van de YVest-Europese Unie om het Franse
plan inzake een gemeenschap voor de Euro
pese wapenindustrie aan een onderzoek te
onderwerpen, is in het Palais de Chaillot
begonnen. Voor de zes landen die al tot de
NAVO behoren, namen de permanente ver
tegenwoordigers bij de NAVO aan het
overleg deel. Voor ons land is dat jhr.mr.
A. W. L. van Starkenborg Staehouwer. 1
West-Duitsland, dat nog geen officieel lid i
is van de Noord-Atlantische Verdragsorga-
nisatie, heeft zijn minister van Economi
sche Zaken, prof. Erhard, afgevaardigd. De
eerste zitting, volgens toerbeurt gepresi
deerd door de Luxemburger Hommel, was
voornamelijk gewijd aan een uitvoerige
uiteenzetting van de Franse afgevaardigde
Alexandre Farodi. Vandaag komt Erhard
aan het woord.
Men kan niet zeggen dat deze conferen
tie van deskundigen voor Frankrijk onder
een gelukkig gesternte is beeonnen. Het
plan van Mendès-France heeft tot dusver
weinig geestdrift in de overige hoofdste
den verwekt, al schijnt het scepticisme dan
ook nergens zo'n afwijzend karakter als in
Londen en Den Haag te dragen. De reis
naar Italië en Duitsland van Mendès-
France moet, wat deze besprekingen be
treft, niet helemaal vruchteloos zijn ge
weest. Rome schijnt zich te hebben laten
paaien een Italiaan schijnt het presi
dium van een der top-organen in het voor
uitzicht te zijn gesteld en bondskanse
lier Adenauer heeft zich veel minder af
kerig betoond dan in Parijs eerst wel werd
gevreesd. Daarentegen schijnt minister Er
hard, die hier beschouwd wordt als de ver
tegenwoordiger van de Duitse zware in
dustrie, enige bezwaren te koesteren tegen
dirigistische tendenzen, welke hij in het
Franse plan zou hebben opgemerkt. Hem
wordt bovendien een voorstel toegeschre
ven voor een nieuw clearingsysteem voor
de wapenindustrie om te voorkomen dat
het bestaande Europese handelsverkeer op
den duur door een herleefde intensieve
wapenproductie te sterk zou worden be-
in vloed.
In Franse regeringskringen wacht men
met belangstelling af uit welke hoek de
wind zal waaien. Van de rede van Erhard
kan veel afhangen. Men merkt met enige
omzichtigheid nogmaals op dat het memo
randum van 3 Januari, dat als basis voor
de conferentie dient, geen document is dat
in zijn geheel behoeft te worden aange
nomen. En men schijnt er zelfs al bijna
vrede, mee te hebben dat alle boven-natio-
nale elementen in het plan overboord zou
den worden geworpen.
Het plan zou zich dan beperken tot de
coördinatie van de wapenproductie en de
standaardisatie van het materiaal en daar
tegen kunnen zelfs de Engelsen weinig
bedenkingen hebben. Men hoopt dat
Washington zich mettertijd bereid zal
tonen ook de distributie van Amerikaans
wapentuig aan het nieuwe orgaan op te
dragen.
Men voorziet dat de conferentie weken,
zo geen maanden, duren zal. Aan het eind
van deze week worden de zittingen al on
derbroken, omdat vanaf Maandag de mees
te gedelegeerden aan de NAVO-conferen-
tie over economische aangelegenheden zul
len deelnemen. Wanneer het werk voldoen
de is gevorderd zullen de zeven ministers
de resultaten bestuderen. Mendès-France
hoopt dat daar niet al te veel tijd overheen
zal gaan. Binnenkort zal de Senaat op zijn
beurt de accoorden van Parijs behandelen.
En een wapenpool is voor vele Europeanen
in beide Franse Kamers de onmisbare
sluitsteen van het bouwsel, dat Mendès-
France heeft ontworpen om West-Duits
land opnieuw te bewapenen.
BRUSSEL (ANP) Bij een beschou-
BBC
22 00—22.30
Vraaggesprek
224 m).
Nieuws, feiten van de
met onze luisteraars.
dag,
(Op
wing van zijn Nederlandse correspondent
over het Franse plan vraagt La Libre Bel-
gique zich af of de overeenstemming der
Nederlandse en Belgische standpunten wel
zo perfect is als men in Den Haag beweert.
Het schijnt, aldus het blad, dat de opvat
ting van de Belgische regering ten aanzien
van het Franse plan veel minder radicaal
is dan de Nederlandse.
WASHINGTON (Reuter) De commis
sie van onderzoek van de Organisatie van
Amerikaanse Staten (O.A.S.) heeft haar
hoofdkwartier te Washington doen weten,
dat wtee van de vliegtuigen die Costa Rica
caanse steden aanvielen, op het vliegveld
Rivas in Nicaragua met hun bemanningen
zijn geïnterneerd.
Waarnemingsvliegtuigen van de commis
sie, die een week geleden naar Costa Rica
werd gezonden om een onderzoek in te
stellen naar de aanval op dat land, hadden
drie vliegtuigen zien vertrekken uit La
Cruz, een stad die in handen van de op
standelingen is. Het derde toestel was niet
meer teruggezien.
De Costa Ricaanse regering heeft via
haar ambassade te Washington een com
muniqué uitgegeven, waarin gezegd wordt,
dat de regeringstroepen de weerstand der
opstandelingen die het land zijn binnenge
vallen hebben gebroken en thans de haar
den van verzet opruimen.
Volgens de president van Nicaragua, So-
moza, is het verkopen van vier jachtvlieg
tuigen en een transportvliegtuig aan Costa
Rica hetzelfde als „een gevaarlijk wapen
in handen van een krankzinnige geven".
Naar zijn mening hebben de Verenigde
Staten en de O.A.S. een grote fout gemaakt
door de vliegtuigen te zenden. President
Figueres van Costa Rica zou de vliegtuigen
tegen Nicaragua kunnen gebruiken, dat
niet over luchtverdediging beschikt. So-
moza zeide verder, dat de commissie van
de O.A.S. haar bevoegdheden heeft over
schreden. Wel heeft hij „onbeperkte mede
werking" aangeboden. De O.A.S.-commis-
sie begint vandaag met haar onderzoek in
Nicaragua.
De Costa Ricaanse legerleiding heeft
bevestigd dat Teodor Picado, de leider van
de opstandelingen Zaterdag is gesneuveld
bij felle gevechten in het gebied van Santa
Rosa. Dit is ook bekendgemaakt door de
radio van de opstandelingen.
Buitenlandse waarnemers -in Costa Rica
geloven, dat de opstandelingen hun heer
schappij in de lucht hebben verloren.
Sedert het begin van de vijandelijkheden
zijn twee van hun vliegtuigen verloren
gegaan.
Op verzoek van de minister van Sociale
Zaken is een commissie ingesteld, die een
onderzoek zal instellen naar de betrouw
baarheid van particuliere scholen voor het
opleiden van blindengeleidehonden. Deze
commissie zal een rapport uitbrengen over
haar bevindingen aan de staatssecretaris
van Sociale Zaken. Werkt een school te
goeder trouw, dan zal daarvan door de
commissiê een bewijs worden uitgereikt,
zodat geen twijfel meer kan bestaan aan de
al of niet betrouwbaarheid van degenen, die
gelden voor dit doel inzamelen. In de com
missie, die onder voorzitterschap staat van
de heer W. C. A. Riem Vis, voorzitter van
de stichting „Het Nederlandse Blinden
wezen", hebben onder andere zitting de
heren R. Coppes, voorzitter R.K. Blinden-
bond; F. G. Tingen van de Nederlandse
Blindenbond; dr. A. F. J. Portielje, oud
inspecteur van Artis, en mr. J. de Boer,
secretaris van de stichting „Het Neder
landse Blindenwezen."
De redactie van het algemeen cultureel
maandblad „De Gids" heeft een prijsvraag
uitgeschreven voor een oorspronkelijke
Nederlandse één-acter met een speeltijd
van een half uur. Auteurs die aan deze
prijsvraag wensen mee te doen, dienen hun
'werk vóór 1 Juni in drievoud, uitsluitend
onder motto en vergezeld van een gesloten
couvert waarin hun naam en adres, in te
zenden aan. Bert Voeten, Oosterpark 82,
Amsterdam-O. De inzendingen zullen wor
den beoordeeeld door een jury, bestaande
uit Elise Hoomans, Ed. Hoornik, Emmy van
Lokhorst, Johan de Meester en Bert Voe
ten.
De beste inzending zal worden bekroond
met de Gidsprijs van 500 en worden ge
publiceerd in een a.s. zomer verschijnende
speciale aflevering van „De Gids", die ge
heel gewijd zal zijn aan het toneel in bin
nen- en buitenland.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Tholen M. Ottevanger te
Leiden.
Bedankt voor Biezelinge J. H. Hoffman
te Baardwijk.
Bapt. Gemeenten
Aangenomen naar Utrecht J. Broertjes
te Arnhem.
Oud-Geref. gemeenten
Aangenomen naar Ede J. v. d. Poel te
Gies&endam.
Geref. kerken
Aangenomen naar 't Zand (Gron.) J.
Stienstra te Rottevalle.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te Nieuwpoort: M. S. Roos te
Zwijridrecht en D. Slagboom te Middel
burg.
Bedankt voor Culemborg W. Baay te
Alphen a. d. Rijn; voor Rotterdam-C. A.
Hilbers te Enschedé-West.
Tweetal te Haarlem-Noord: ds. I. de
Bruyne te Hilversum en ds. J. H. Velema
te Zwolle.
Brandweerlieden in het Franse plaatsje Soy-Chazelles bezig met de evacuatie van
de bevolking nu het dorpje door overstroming bedreigd wordt.
ADVERTENTIE
In buisjes
50 tabletten
Het verlies van een portefeuille met
f 3000 heeft een eind gemaakt aan de zo
lang gekoesterde plannen van de heer A.
P. Wognum, PTT-ambtenaar te Amster
dam, en zijn verloofde, mejuffrouw G. Koe
ken uit Utrecht. Zij hadden met moeite
drieduizend gulden bijeengespaard en toen
het aanstaande echtpaar een toewijzing
kreeg voor twee kamers in Amsterdam,
stak de heer Wognum het geld in zijn zak
en wilde met zijn aanstaande echtgenote
meubilair en stoffering gaan kopen.. In de
Zeilstraat ontdekte hij evenwel dat zijn
portefeuille zoek was. Het aanstaande echt
paar dat voorlopig van trouwplannen moet
afzien gelooft echter nog aan een eerlijke
vinder.
De „Rijndam'' van de Holland Amerika
Lijn, die Vrijdag van Rotterdam was ver
trokken, heeft na het aanlopen van Sout
hampton door het slechte weer technische
moeilijkheden ondervonden. Het schip is
naar Southampton teruggekeerd, waar het
voor onderzoek in dok zal gaan.
Een ïnetaalwarenfabriek te Tiel heeft
van het ministerie van Oorlog een order van
ruim millioen gulden ontvangen. Deze
betreft de vervaardiging van „jerricans" en
etensblikjes.
BONN (A.N.P.) Vijf ernstige spoor
wegongelukken in de laatste weken hebben
in de bondsrepubliek de vraag doen rijzen
of de Duitse spoorwegen nog wel veilig
zijn. In December volgden twee ongeluk
ken, waarbij doden te betreuren vielen,
op de grote botsing bij Dortmund, die zes
tien doden en 65 gewonden eiste. Het
nieuwe jaar is met drie ongelukken be
gonnen.
De spoorwegdirectie heeft zich gehaast
statistieken tevoorschijn te halen, waaruit
moet blijken, dat voor bijzondere ongerust
heid geen aanleiding bestaat. Sedert 1952
vertoont het aantal ongelukken per jaar
een lichte daling. Dat het aantal slacht
offers daarbij in de afgelopen maanden zo
bijzonder hoog is geweest, schrijft de di
rectie dan ook meer aan ongelukkige sa
menloop van omstandigheden toe, dan aan
een vergroting van het gevaar. Het aantal
ongelukken per jaar schommelt bij de Bun-
desbahn rond de tweehonderd.
De Duitse spoorwegen blijven verder de
aandacht tot zich trekken door hun enor
me verlies. Het jaarverslag schat het tekort
der exploitatierekening over 1954 op ruim
een half milliard. Het verlies is ten opzichte
van het voorgaande jaar nog gestegen, on
danks de vermindering van het personeel
met 16.000 man.
In kort geding zijn Maandag voor de
president van de rechtbank te Amsterdam
twee tegengestelde gezichtspunten bepleit
in een geschil over de auteursrechten van
een uitgewerkt radio idee, tussen een
Nederlandse radio-omroep (KRO) en de
tekstschrijver A. Karseboom uit Blaricum
als eiser.
De heer Karseboom stuurde het vorige
jaar de bewuste omroep een programma-
voorstel toe onder de titel „adres onbe
kend", strekkende tot het leggen van con
tact tussen mensen die elkaar wel uit het
oog, maar niet uit 't hart hadden verloren.
Toen de omroep hem een aanbod deed
van f 5,per uitzending en een minimum
van dertig uitzendingen, die de auteur
niet zelf zou mogen uitspreken, verlangde
de heer K. per aangetekende brief terug
zending van zijn kopij en het achterwege
blijven van desbetreffende uitzendingen
in welke vorm ook.
Bij wijze van antwoord werd hij uitge
nodigd tot een gesprek en daarin zouden
de programmaleider (Toon Rammelt) en
de juridische adviseur (mr. Wagenaer) be
reidheid hebben getoond ont in te gaan op
een compensatie in de vorm van een ver
bintenis over het schrijven van teksten.
Vier dagen later bood de omroep aan
f 7,50 per uitzending te betalen bij een
minimum van twintig uitzendingen. Van
tekstschrijven werd niet gerept.
De heer Karseboom raadpleegde mr.
Willems, die namens hem eiste dat het
programma niet zou worden uitgezonden,
en als minnelijke schikking de mogelijk
heid open liet van een honorarium groot
f 250,en bovendien per uitzending f 25,
Daarop ging de omroep niet in en nu heeft
de auteur opnieuw stopzetting van het
programma geëist, dat intussen al vier ol'
vijfmaal is uitgezonden.
Namens de gedaagde stelde mr. P. J.
Witteman, dat de heer Karseboom niet een
programma had voorgesteld, maar slechts
een titel en een niet uitgewerkt idee („tip"),
beide niet beschermd door de auteurswet.
De president: „Dat heb ik al eens ietwat
anders beslist. Een zelfstandige titél nauw
met een idee verbonden valt wel onder
de auteurswet."
Mr Witteman stelde voorts, dat de om
roep de heer Karseboom niet als tekst
schrijver had gezien, maar als belang
stellend luisteraar, een geheel onbekende.
Hoe zou zij dan ook met hem over ver
bintenissen hebben kunnen onderhandelen?
De heer K., zo voerde mr. Willems daar
tegen aan, was bij de omroep wel degelijk
bekend. Hij legde een aantal betalingsbe
wijzen over van de omroep in kwestie
wegens medewerking van de heer K., o.a.
aan het programma „Negen heit de klok".
Uit het juristenblad van 1934 haalde mr.
Willems een artikel van mr. Witieman aan
waarin deze het standpunt verdedigt.dat
hij nu bestrijdt. Het bewuste programma-
voorstel achtte pl. zeker een geschrift in de
zin van het auteursrecht, dat hij een van
de rechten van de mens noemde.
Op 22 Januari zal de president in dit
korte geding uitspraak doen.
MOSKOU (Reuter) In Westelijke
kringen te Moskou is het Russische aan
bod tot hulpverlening aan vijf commu
nistische landen op het terrein van atoom
energie voor vreedzame doeleinden toege
schreven aan zakelijke motieven. De
Sovjet-Unie, zo werd gezegd, heeft onge
twijfeld grondstoffen voor de uranium-
productie uit een aantal van deze landen
(Roemenië, Polen, Tsjecho-Slowakije,
China en Oost-Duitsland) betrokken.
Thans biedt zij iets in ruil aan en zal zo
misschien verzekeren, dat zij grotere voor
raden krijgt.
Bovendien heeft het voorstel, aldus ge
noemde kringen, ten doel de mening in
niet-communistisehe ten achter gebleven
gebieden te beïnvloeden. In de Russische
bekendmaking wordt gezegd, dat de Rus
sische regering overweegt of het aantal
landen dat hulp op het terrein van de
atoomenergie voor vreedzame doeleinden
is aangeboden, kan worden uitgebreid.
De „Stichting Maalderijbelapgen", waar
bij een 25-tal middenstandsmolens is aan
gesloten, heeft de bakkers laten weten
dat zij de prijs van de volksbloem met on
geveer één gulden per honderd kilo, die
van de witbloem met circa 1,75 gulden per
100 kg heeft verlaagd.
Volgens de stichting is de prijsverlaging
van de volksbloem te gering om het volks
brood goedkoper te laten woi'den, maar zij
meent dat tal van bakkers deze soort thans
eerder zullen blijven bakken, omdat hun
winstmarge is gestegen.
TANGUY OVERLEDEN
De in Frankrijk geboren surrealistische
schilder Yves Tanguy is Zaterdag in Wa-
terbury in de Amerikaanse staat Connec
ticut overleden. Hij was 55 jaar. In 1939
vestigde Tanguy zich in de Verenigde
Staten.
ADVERTENTIE
48. Joris wierp de poort wijd open, zodat
de witte wezens en de bouwvakarbeiders
al vechtende naar buiten golfden. „Veel
pleizier, heren", riep hij. beleefd zijn hoed
afnemend, „in de buitenlucht kunt ge mei
frisse kracht de geesten verstrooien". Pan-
da was alleen achter gebleven bij de deur,
waaruit de witte gedaanten zo plotseling
tevoorschijn waren gekomen. „Vreemd
dacht hij, „de eerste keer dat Ik in dit
kasteel was, heb ik geen geest gezien, en
nu waren ze er opeens bij drommen tege
lijk. Ik zou wel eens willen wetenEen
gerucht achter hem stoorde hem plotse
ling in zijn gepeins en omkijkend zag hij
met schrik een nieuwe Witte gedaante te
voorschijn komen. Hij gaf een kreet en
wilde reeds wegrennen, toen de gedaante
hem echter toeriep: Blob slop Stop.
mijnheer Blab Blan Panda! Ik
blub ,'blen het, blob... blob... Jollie-
blob!"
Ik hoor het net zo als
mijnheer H'oremans!
Mijnheer Horemans zit in de controle
kamer van het N.I.R. in Brussel.
Hij hoort alles precies zoals het in
de studio klinkt. Perfecte weergave!
Ik hoor alles door de beschermde
muzieklijn, die PTT voor mij naar
Brussel heeft gelegd. Even perfecte
weergave
Ja, Uw Draadomroepluidspreker
is via eigen muzieklijnen verbonden
met Hilversum I en II en buiten
landse stations. Daardoor geen
gekraak, geruis en gebrom - maar
een heldere klank, op volle band
breedte*. Studioklank! Geniet van
storingvrije ontvangst, vier pro
gramma's zonder zoeken. U hebt
weinig kosten en een vaste plaats
in de studio - met studioklank!
Bespreek ook zo'n plaats en
U hoort het fijnste het best!
*A1j U In het gebied van een gemo
derniseerd 4-programma-net woont.
geeft storingvrije studioklank
Minder. Verleden jaar heeft Zwitserland
voor een bedrag van 1.039.900.000 rrs
aan horloges uitgevoerd. Dit is verge-
leken met het vorige jaar een. vermin-
dering van 6 percent. Dit resultaat werd
bereikt ondanks het feit, dat de export
naar de Verenigde Staten met 25 per."
cent verminderde, als gevolg van ver-
hoging der Amerikaanse invoerrechten
ter bescherming van de Amerikaanse
industrie.
Samenzwering. De regering van Peru heeft
een eind gemaakt aan een ondermij
nende beweging, aldus is officieel jn
Lima bekendgemaakt. De beweging
was georganiseerd door de voormalige
premier generaal Zenon Noriega, die ais
balling in Argentinië woont.
Aanbod. Gustaf Nystroem. de Zweedse
Lutherse zendeling die als tolk met
Hammarskjoeld mee is geweest naar
communistisch China, heeft te Stock
holm verklaard dat premier Tsjoe En
Lai hem gevraagd heeft naar China te
komen om te prediken. Nystroem ver
trok in 1952 uit China, nadat hij daar
meer dan 20 jaar als zendeling had ge
werkt.
Beslag. Radio Peking zegt, dat de marine
van nationalistisch China op 12 Januari
in de omgeving van het eiland Tatsjen
elf communistische vrachtjonken met
een bemanning van 117 koppen in be
slag heeft genomen.
Voorraad. De politie van Keulen heeft de
arrestatie gemeld van twee 16-jarige
autodieven die in het bezit waren van
255 verschillende contactsleuteltjes.
Terug. General Motors, de grootste auto-
fabriek der Verenigde Staten,heeft aan
geboden auto's die haar dealers hebben
overgehouden, terug te kopen. Op die
manier wil General Motors proberen de
„onwettige" verkopen van nieuwe auto's
aan handelaars in tweedehands auto's
te verminderen.
Onvoldoende. De Amerikaanse minister
van Justitie, Brownell, heeft het Con
gres verzocht, de straffen op opruiing
en dergelijke misdrijven te verdubbelen!
Volgens de minister is de huidige straf,
maat „geheel onvoldoende". Het deel
nemen aan een samenzwering ter be
vordering van het omverwerpen van de
regering met geweld en gelijktijdig
ondermijnende acties wil Brownell
voortaan gestraft zien met boeten tot
20.000 dollar of twintig jaar gevangenis,
straf of beide.
Rothschild. De Londense „Times" meldt
het overlijden van de internationale
bankier baron Louis de Rothschild. Hij
is 72 jaar geworden. De laatste tijd,
woonde hij op Jamaica. Vroeger stond hij
aan het hoofd van de Oostenrijkse ban
kiersfirma S. M. von Rothschild. Bij het
faillissement van de „Credit Anstalt" in
1931 verloor hij een groot deel van zijn
fortuin. Toén de nazi's Oostenrijk bin
nenvielen werd hij gearresteerd. Na «en
gevangenschap van ongeveer 14 maan
den werd hij in 1939 vrijgelaten, nadat
zijn familie een losgeld had betaald,- dat
in de buurt van 80 millioen gulden moet
hebben gelegen. Hij woonde korte tijd
te Londen en vestigde zich daarna in de
Verenigde Staten, waar hij het staats
burgerschap verkreeg.
Vruchtbaar. Een West-Duitse deskundige
op het gebied van de fruitbouw Jieeft
gewaarschuwd tegen het gevaar van een
overproductie van fruit in Europa in de
komende jaren. Dit gevaar is aanwezig
door de voorgenomen uitbreidingen van
de fruitteelt in Italië, Nederland, België
en Frankrijk. De Europese fruitteelt zal
zich in de komende tien jaar verdub
belen. Sedert 1953 is de fruitteelt in
Nederland verviervoudigd.
Gesloten. De gevangenis van Vaticaanstad
is gesloten en zal in de toekomst wor
den gebruikt als opslagplaats. Sedert da
gevangenis in 1929 in gebruik werd ge
nomen, hebben er maar vier gevangenen
een straftijd doorgebracht.
Kruising. Op het vliegveld van Visby op
het Zweedse eiland Gotland zal de énige
kruising ter wereld tussen een startbaan
cn een spoorweg tot stand komen. De
betonnen baan zal een spoorweg kruisen
en van de verkeerstoren van het vlieg
veld af zullen straks, behalve vliegtui
gen, -ook de vijf treinen, die daar per
dag passeren, worden gedirigeerd.
Solovlucht. Een waarnemingsvliegtuig van
het type L 19 van het Amerikaanse
leger heeft in de buurt van Salz
burg in een storm een vlucht zon
der piloot gemaakt. Opgenomen door <'e
wind, bereikte het toestel een hoogte
van ongeveer 70 meter en maakte een
vlucht van bijna drie kilometer over
twee dorpen alvorens op bijna onberis
pelijke wijze weer te landen. Het toestel
bleef nagenoeg onbeschadigd. Het toe
stel had met een piloot geen betere solo
vlucht kunnen maken. In de harde wind
zou een piloot nog grote moeite hebben
gehad om het toestel even veilig en ge
makkelijk weer aan de grond te zetten.
DE PRECISIE-INSTRUMENTEN van
astronomen moeten volmaakt betrouwbaar
zijn. Vertoont de baan van een ster een
afwijking, dan moeten zij dus met het vol
ste vertrouwen kunnen concluderen dat die
afwijking werkelijk aanwezig is, zonder
zich eerst af te vragen of de door hen ge
bruikte meetinstrumenten wel aan de ge
stelde eisen hebben voldaan. Anders zou
sterrenkunde, in de moderne betekenis van
het woord, een onmogelijke
wetenschap worden.
Het is dan ook begrijpelijk
dat aan de bouw van moderne
sterrenwachten, waar de in
strumenten voor de waarne
mingen staan opgesteld, zeer
bijzondere eisen gelden. De in
strumenten mogen niet aan
weer en wind zijn blootgesteld, dat begrijpt
een ieder, maar zij mogen evenmin onder
hevig zijn aan allerlei trillingen die de
waarnemingen zouden kunnen storen.
Daarom dienen de grote sterrenwachten
zo ver mogelijk van de steden te worden
gebouwd, liefst op bergen en beschut tegen
windstoten. Voorts mogen de instrumen
ten niet zijn opgesteld op de vloer van de
sterrenwacht, doch zij dienen gemonteerd
te zijn op stevige, geïsoleerde zuilen, die
zo diep mogelijk in de grond staan en een
stabiele en trillingvrije opstelling van de
telescopen waarborgen. Hieromheen wordt
dan de eigenlijke sterrenwacht gebouwd,
zonder dat er architectonische samenhang
bestaat tussen het gebouw en de instru
menten.
Desondanks werden merkwaardige af
wijkingen geconstateerd. De aardkorst is
nu eenmaal geen vaste schil, en veroorlooft
zich bewegingen die ons in het dagelijks
leven ontgaan, maar die voor astronomen
niet verborgen blijven. Zo bleek de ster
renwacht van Heidelberg zich in 80 jaar
tijds 18,5 cm. van de Noordpool te hebben
verwijderd en de sterrenwacht van Rome
en Leipzig bleken elkaar in 60 jaar tijds
6 cm. te zijn genaderd!
Maar behalve met inkrimping en uitzet-
ting van de aardkorst, heb
ben sterrenkundigen ook re
kening te houden met het
plastische materiaal, waaruit
de bouwwerken zijn opge
trokken. Aan de Noordkant
van de gebouwen bevriest
het water immers tot op
een grotere diepte dan aan de
Zuidzijde. En u weet, dat ijs een groter
volume heeft dan water, zodat de aan de
Noordzijde gelegen fundamenten als het
ware een beetje worden omhoog „getild",
waardoor het gebouw een fractie gaat
overhellen. Dit lijkt overdreven, maar goe
de astronomische instrumenten blijken
voor dergelijke afwijkingen, ook al bedra
gen zij slechts tienden van millimeters, ge
voelig te zijn.
Nu we het toch over ijs hebben, mogen
we u wellicht eens meenemen naar de grote
meren op de grens van de Verenigde Staten
en Canada, waar het zo'n veertig graden
kan vriezen. Maar desondanks schijnen
deze zoetwatermeren nooit geheel dicht te
vriezen. Merkwaardig, hè?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON,
