TEXTIELBEWERKERS De jongste koersdaling op de New-Yorkse beurs Het reptiel in de bloemsierkunst Bouw van Rotterdams stationspostgebouw VAN OVERAL IN R.A.I.-GEBOUW De voeding van de schoolgaande jeugd ONZE TUIN- EN KAMERPLANTEN Huidverzorging op medische, basis.^ ofmêïïca '4N DER HOOG Effecten- en arkt Geld m INBOEDELVEILING 1/2 FE8R. 1955 Allang geen geheim meer. Uiertger echten ZATERDAG 22 JANUARI 1955 HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT 9 Met de grotere waardering voor de func tie van het kapitaal, waarop we de vorige week konden wijzen, zijn ook de effecten beurzen weer in sterkere mate in het mid delpunt van de publieke belangstelling komen te staan, omdat zij immers voor de doorstroming en de belegging van kapitaal het onontbeerlijk instrument vormen. De krachtige hausse, welke gedurende 1954 plaats vond, heeft niet alleen de aandacht getrokken, maar een veel groter deel van de bevolking is er thans rechtstreeks bij betrokken, doordat de besparingen de laatste jaren weer toenamen en om beleg ging vroegen. Dit is een internationaal verschijnsel en zowel de beurzen in de V. S., als die in Europa hebben dan ook een aanmerke lijke koersstijging achter de rug, welke op de aandelenmarkt het sterkst tot uitdruk king is gekomen. Het scheen omstreeks de jaarswisseling dat aam de hausse geen einde zou komen en het Dow-Jones-indexcijfer voor In dustriële aandelen op de New Yorkse beurs dat in 1954 van 280 tot ruim 404 was ge stegen, liep de eerste dagen van 1955 ver der tot bijna 409 op. Totdat de Federal Reserve Board het dekkingspercentage voor niet-contante affaires van 50 tot 60 pet. verhoogde en daarmee de stoot gaf aan een vloedgolf van verkooporders, wel ke in enkele dagen het genoemde index cijfer tot 388 deed dalen, waarop deze week trouwens weer een herstel tot 391 is in getreden. Men kan ddt koersverloop wel als de enige oorzaak beschouwen van de reactie, welke deze week ook de Amsterdamse aandelenmarkt heeft ondergaan en waarop weliswaar ook weer een herstel is gevolgd, maar die toch de vraag heeft opgeworpen of we op de beurzen aan de vooravond staan van een koersdaling van langere duur en grotere omvang en die op zich zelf reeds tot een grotere terughoudend heid heeft aanleiding gegeven. We zullen ons er voor wachten als waar. zeggers op te treden en zoals een van de vooraanstaande economen in de V. S. voor bedrijfsleven en beurs een prognose op te stellen voor de eerstkomende tien jaar, want dit lijkt ons in strijd met de mense lijke kortzichtigheid, waaraan sommigen blijkbaar telkens opnieuw moeten worden herinnerd. Iets anders is het om te trach ten zich rekenschap te geven van de ach tergrond der koersbewegingen en de situa tie, waarin we ons thans bevinden, ook al heeft men hier geen absolute aanwijzingen voor de richting, waarin zich de beurzen in de naaste toekomst zullen bewegen. In het kort gezegd ligt de achtergrond van de jongste koersstijging op de aan delenmarkten, ook in de V. S., in de zeer belangrijke conjunctuurverbetering ge durende de laatste jaren, de vrijmaking van oud en de vorming van nieuw kapi taal en de overheidsbemoeiing met de rentestand, waardoor in de meeste landen, except Duitsland, het rendement van obli gaties voortdurend daalde'en het verschil met dat van de aandelen, mede door de dividendverhogingen, groter -werd. Ook de geleidelijke waardevermindering van het geld speelde uiteraard een grote rol, al is die in de V. S. gedurende de laatste jaren minder groot geweest dan in Europa. Vol gens de publicaties van de Verenigde Na ties zjjm de kosten van levensonderhoud in de V. S. sinds 1948 met 12 pet. gestegen, in Engeland echter met 33 en in Frankrijk zelfs met 43 pet., in België met 7 en in ons land met c.a. 30 pet., waarop per 15 No vember j.l. een lichte daling tot 29 pet. is gevolgd. Een feit is intussen dat het aandelen- rendement de laatste tijd niet onbelangrijk is gedaald en dat het in de V. S. in vele gevallen zelfs lager ligt dian dat van obli gaties, hoewel het gemiddelde voor 125 vooraanstaande aandelen op de New York se beurs ultimo September j.l. toch nog 4.31 pet. was tegen 5.76 pet een jaar te voren. Ten onzent is, volgens een berekening van de Rotterdamsehe Bank, het aandelen- rendement van gemiddeld 6.7 pet. in Juni 1952 tot 4.8 pet. in December 1954 gedaald, maar het ligt nog altijd boven dat in de V. S., wat een der redenen is waarom men van Amerikaanse zijde sinds het begin van 1954 voor Nederlandse waarden een zo grote belangstelling aan de dag legt. Alge meen gesproken zou kunnen worden ge zegd dat de aandelenmarkten zich gaande weg hebben aangepast bij de monetaire wijzigingen van de laatste jaren en bij de belangrijke expansie van het bedrijfsleven, de grote technische vooruitgang en de daardoor mogelijk geworden grotere ar beidsproductiviteit. Europa heeft het ge presteerd dat de industriële productie in 1954, ondanks de z.g. recessie in de V. S., 10 pot. groter was dan in 1953, terwijll de productie in de V. S. met 3 pet. terugging. Uit de berichten valt op te maken dat aan de daling der productie in de V. S. een einde is gekomen, dat integendeel bij de leidende bedrijven staal, automobie len, vliegtuigen productie en afzet zich in stijgende richting bewegen, hetgeen door de regering rechtstreeks defensie orders en zijdelings een begrotings tekort van 2.4 milliard dollar voor 1955- '56 wordt bevorderd. Het ziet er dus niet naar uit dat men in de V. S. voor een conjunetuurterugslag staat en ook in de meeste landen van Euro pa ziin er eerder aanwijzingen voor het tegendeel. Dit moet dus wel tot de conclusie leiden dat de recente koersdaling niet met de conjunctuur verband houdt, maar meer van technische en psychologische aard is. Blijkens het onderzoek, dat thans door de Senaatscommissie voor het Bank- en Va lutawezen in de V. S. naar de hausse op de effectenbeurs zal worden ingesteld, is men bevreesd dat de speculatie zich van de markt meester zal maken en de crediet- geving mede daardoor zal worden gefor ceerd. hetgeen tenslotte ook tot ontwrich ting van het economisch leven kan leiden. In de eerste tien maanden van 1954 steeg in de V. S. het totaal der uitstaande pro longaties met 31 pet. tot c.a. 3.2 milliard dollar en het zijn deze affaires, welke men wil afremmen. De maatregelen en voor nemens der Amerikaanse regering zijn du3 meer als een soort voorzorg te beschouwen en behoeven daarom ook niet te worden afgekeurd. De situatie is wel geheel ver schillend met die van 1929, toen men met 100 dollar cantaten voor 1000 dollar effec ten kon kopen en zelfs Mina de keuken meid bij de beurs was geïnteresseerd. De meeste en grote aankopen op de aandelen markt te New York zijn geschied door de beleggingsdnstiutten, welke ook tot de koersstijging van de internationale waar den te Amsterdam krachtig .hebben bijge dragen en die voor de markt geen gevaar opleveren, omdat ze merendeels voor per manente belegging zijn en worden gekocht. Hetzelfde ziet men trouwens ook in ons land, waar. zoals bekend, prolongaties ge heel verboden zijn en alleen met contant geld op de beurs zaken kunnen worden gedaan, al zullen er ook hier wel uitzon deringen voorkomen. Dit betekent voor de koersstand op de Amsterdamse beurs een sterke basis, waar dan nog bij komt dat de geldruimte in ons land, dank zij het nog altijd grote overschot op de betalingsbalans, aanhoudt en toe neemt door de verkoop van fondsen naar het buitenland, zodat we hier met belang rijke bedragen on belegd geld zitten.'waar voor t.z.t. toch weer belegging wordt ge zocht. Ook al wil dit niet zeggen dat voor het lopende jaar opnieuw een ferme koersstij ging is te wachten, aan de andere kant schijnt er ook geen reden te zijn voor een koersdaling van grote omvang en lange duur en is het het meest waarschijnlijk dat men, zowel in New York als in Amsterdam, met een gezonde technische reactie te doen heeft, welke ons voor een ongezonde on- d,rijving van de koersen, met al den aan kleve van dien bewaart. ADVERTENTIE Verkooplokaal NOTARISHUIS to I Directeur W. N. WOLTERINK Bilderdijkstraat bij de Zijlweg Haarlem Tel. (K 2500) 11928 Inzendingen van huisraad worden dagelijks aangenomen. Eigen afhaaldienst en waar bijvoorbeeld de rijkstelefoondienst dringend om ruimte verlegen zit en de te legraafdienst aan automatisering denkt, speelt een rol bij de geprojecteerde nieuw bouw aan het centraal station. Het ligt in de bedoeling, dat op de Cool- singel alleen de loketdiensten blijven en ten dele de postbussen. Alle andere postdienst onderdelen zullen te zijner tijd naar het nieuwe gebouw worden overgeplaatst. Dat gebouw, ontworpen door de architecten ir. E. H. Kraayvanger c.i. en H. M. Kraay- vanger, zal op 1047 palen komen te rusten, een lengte krijgen van 105 meter, een breedte van 36 meter, een hoogte boven de straat van 52 meter en een diepte onder de grond van 5 meter. De totale inhoud zal 220.000 kubieke meter worden, de vloerop pervlakte 43.000 m2. De bouw van het nieuwe stationspostge bouw nabij het Station C.S. te Rotterdam gaat dezer dagen wat de grondwerken be treft beginnen. Reeds in de jaren 1933'35 was de P.T.T. te Rotterdam al bezig voor een groter centrum, maar toen de oorlog uitbrak was het plannenstadium nog niet voorbij. Toen vernielde in Mei 1940 het bombardement ook nog het gebouw van de nakketpost en sindsdien heeft men zich met een vliegtuigloods moeten behelpen en een loods aan de Waalhaven. Ook het ruimtegebrek in het grote post kantoor aan de Coolsingel, waarin behalve een deel van de postdienst ook de tele graaf- en telefoondiensten zijn gevestigd ^Ucor de^Orouw ADVERTENTIE Duizenden Nederlandse Vrouwen (het aantal groeit met de dag kennen nu de methode om er stralend jong te bhjvtn, uitzien. Schoonheidsverzorging - niet lukraak, gekozen - doch met medisch verantwoorde ^cosmetica, samengesteld volgens recepten van Dr P. H. v. d. Hoog (huidarts). Vóór alles -gezond voor Uw huid - speciaal afgestemd op ons eigen klimaat en dus ook voor U de ideale cosmetica De grondgedachte bij deze demonstraties is te laten zien hoe ieder land zijn eigen vormen heeft gevonden in weefsels en versieringen, terwijl toch een grote over eenkomst in grondtechnieken bestaat. Volledig kan een dergelijke demonstratie nooit zijn, maar men krijgt toch een goed beeld van wat de primitieve mens heeft bereikt en de hoger ontwikkelde volken daarvan maakten vóór het industriële tijdperk een aanvang nam. Aan vier van de twaalf afgevaardigden uit de diverse landen gaan wij u thans voorstellen. LEOPOLDINE KÖGEL HEEFT KUILTJES in haar wangen als zij lacht en als rechtgeaard Weense is ze daarmee bijzonder gul. Ze draagt het mooie costuum uit het Bregenzer Wald, met de glanzende zwarte rok vol plissé, die aan een uit getrokken harmonica doet denken. Leopoldine is voor het eerst in Nederland en had net voor ze op de beurs aan het werk ging een dag tijd om iets van ons land te zien. Lachend zegt ze: „Die huizen in Amsterdam toch! Wat zijn ze leuk, maar wat staan ze scheef! De zee en de schepen wil ik nog zien, voor ik wegga die hebben we bij ons niet. Maar over een paar dagen moet ik al weg, naar „Rosita", het atelier in de Kartnerstrasse in Wenen, waar ik werk. Ja. daar bor duur ik de hele dag net als nu hier blouses in fijn borduurwerk, tasjes en kus sens in petit-point". N JON JA SUNARSO KOMT EVENALS DE WEEFSTER NONNA SUKARDI uit Indonesië. Ze heeft een prachtig blauw-zwarte wrong en zit onnavolgbaar lenig met gekruiste benen op de grond. Dat houdt zij zo uren vol, terwijl ze batikt en de wanne was op een komfoortje naast haar pruttelt. Heel rustig, heel beheerst, heel geconcentreerd werkt ze. Met een klein reservoirtje, waaraan een dun buisje (de tjanting) brengt zij een waslaag op de stof aan. Alle delen, die bij het verven geen kleur mogen aannemen, worden bedekt. Ze werkt in schuine lijnen en langzaam groeien wondermooie vormen onder haar vingers vandaan. Njonja studeerde In- donsisch recht en heeft thans haar studies beëindigd. De mooie techniek van haar volk is haar a.h.w. aangeboren. De doek, waaraan zij bezig is, de zogenaamde kaïn, is 1.20 meter bij 2.50 meter en het neemt wel twee maanden voor deze klaar is. HET GETOUW. WAARAAN DIDO SABA WERKT, ziet er maar bar primitief uit. Hij is afkomstig van de Afrikaanse Goudkust. Zijn apparaat lijkt allerminst een toestel, waarop men snel iets tot stand kan brengen, maar wat betekent tijd in het land, vanwaar hij komt? Het geval bestaat uit boomstammetjes en draden katoen, die hiertussen gespannen zitten. Dido Saba studeert economie in Londen en als hij klaar is, gaat hij naar de Goudkust terug om er een of andere belang rijke functie te vervullen. Nu zit hij vijf dagen in een prachtig rood- en goud kleurig gewaad, blootsvoets achter dit eenvoudig getouw, waarop heel, héél lang zaam een smal bandje weefwerk groeit. Deze baantjes worden later aan elkaar gezet tot brede lappen. Het weven is in sommige gebieden van Afrika uitsluitend mannenwerk. Hier en daar geldt het voor een bijzonder ernstig vergrijp, als een lid van de andere sekse het weefgetouw aanraakt. DE BEIDE VERTEGENWOORDIGSTERS VAN JOEGOSLAVIË hebben donkere krullen en bruine ogen. Ze lachen vriendelijk naar me, maar kunnen zich niet in de moderne talen verstaanbaar maken. We hoorden echter van de organisa toren, dat deze meisjes drie maanden in Nederland zullen blijven om in verschil lende tapijtzaken het met de hand weven van de ons welbekende Zuidslavische kelims te demonstreren. Ze hebben al meer van de wereld gezien, althans van ge bouwen in heel wat landen, waar jaarbeurzen werden gehouden. Hun ouderlijk huis staat in Servië, in he't plaatsje Nisj aan de spoorlijn tussen Belgrado en Skopje (Macedonië), niet zo ver van de Bulgaarse grens. Het tapijtweven wordt in deze streken van Joegoslavië veel beoefend op het zogenaamde kelimgetouw. Twee vrouwen, die tegenover elkaar zitten, kunnen hieraan ieder een tapijt weven. Op onze foto ziet men één meisje in haar streekdracht met bijpassende kleurige gebreide kousen en leren opanken aan het getouw, waarop het tapijtje onder haar handen groeit (in veertig dagen kan men een vierkante meter weven). Haar vriendin laat zien hoe op primitieve wijze garen wordt gespannen. Men kan overal in Joegoslavië op de wegen boerenvrouwen ontmoeten, die al lopende met ditzelfde hulpmiddel spinnen. TINEKE RAAT Fraulein Leopoldine Kogel borduurt. IN EEN HOEKJE van het Amsterdamse R.A.I.-gebouw zit de charmante Oosten rijkse Leopoldine Kögel en borduurt. Even verder vinden we op een houten bankje de donkerogige Kumari Sarospedi uit India. Zij bewerkt met haar lenige vingers een lap in de plangi-techniek. Niet ver van haar vandaan treffen we Nonna Su- kardi uit Indonesië, achter of beter gezegd tussen een fraai houten getouw, terwijl ze de scheringdraden spant door middel van een lendejuk. Dwalen we verder tus sen de vele stands van de grossiers op de textielbeurs, dan stuiten we op een ge geven moment op vrolijke madammekes uit Vlaanderen, die op kussentjes kleedjes in naaldkant maken. Een donkere neger van de Goudkust in een prachtig gewaad zit achter een primitief weefgetouw en vlak daarna trekken twee blonde meiskes uit Denemarken onze aandacht door de manier, waarop zij met gesneden hout blokken textiel bedrukken. Deze en meer jonge mensen uit verschillende delen van de wereld hebben voor een week hun normale leven stopgezet om zich in deze grote ruimte te wijden aan de speciale handwerktechniek van hun land. Deze demonstraties vari zeer uiteen lopende textieltechnieken vormen een waardige tegenhanger met de zakelijke sfeer in de stands van de grossiers en zijn tevens een leerzame onderbreking voor de bezoekers. Njonja Sunarso batikt. Het weven van de Joegoslavische kelims. Dido Saba weeft smalle banen aan zijn getouw. Toch kan een groot etertje tekort komen, namelijk wanneer zijn maaltij den alleen de behoefte aan brandstof fen dekken, maar tekort schieten in de voorziening met die voedingsstoffen, die zijn lichaam nodig heeft voor de weef- selopbouw en de bescherming tegen slechte invloeden van buitenaf. Voe dingsstoffen dus, die we naar hun spe ciale functie zouden kunnen samenvat ten onder de namen bouwstenen en be schermende stoffen. Voor het lichamelijk welzijn van onze kinderen, nu en in de toekomst, kunnen wij, ouders, het onze bijdragen door hen een voeding te doen gebruiken, die rijk is aan eiwitten, voedingszouten en vita mines- Bestanddelen van een goede voeding Zo'n voeding bevat: melk, kaas, vlees of vis of peulvruchten of ei, groenten en fruit. Melk neemt als meest volledige voe dingsmiddel in deze rij de eerste plaats in. Voor de schoolgaande jeugd is drie kwart liter werkelijk geen luxe. Wij raden daarom de ouders van die kinde ren, die kunnen profiteren van school- melkverstrekking aan van de geboden gelegenheid gebruik te maken. Gaan uw kinderen op een school, waar deze mogelijkheid niet bestaat, laat hen dan zelf melk meenemen, zelfs al zouden ze thuis een verantwoorde voeding genieten. Een bijvoeding van melk bevordert het algemeen welzijn en daarmee de leerprestaties. Warme maaltijd Vers toebereide aardappelen naar be hoefte, zeker 200 gr. eveneens vers toebereide groenten, zo mogelijk 50 gr. of meer vlees of vis of een ei, wan neer deze althans niet in de brood maaltijd verwerkt zijn, een melkge- recht als toespijs. Zoals u ziet, legden wij de nadruk op het vers toebereid zijn van aardappelen en groenten. In verband met het bij be waren optredend verlies in voedings waarde, raden wij U aan voor de over blijvertjes, die niet aan de gemeen schappelijke warme maaltijd kunnen deelnemen, de aardappelen en groenten apart vers toe te bereiden. Geef uw kinderen, vooral in het don kere jaargetijde dagelijks een lepel le vertraan en beperk het gebruik van snoep en zoetigheid als er gevaar dreigt, dat deze de eetlust verminderen en daarmee de mogelijkheid tot het in vol doende mate gebruiken van werkelijk gezonde voedingsmiddelen. Is de voeding op de juiste wijze sa mengesteld, dan is de kans groot, dat Uw kind aan het eind van het school jaar even fit zal zijn als nu het geval is. Het Voorlichtingsbureau van de Voe dingsraad meldt: De eetlust van de schoolgaande jeugd laat meestal niet te wensen over. Zij eten ons de oren van het hoofd. Geen wonder, want hun lichaam heeft een goede en voedzame voeding hard nodig. Een voeding, die het gestaag doorgaande groeiproces, dus het voort durend produceren van nieuw weefsel mogelijk maakt en het lichaam tevens in staat stelt voldoende weerstand te krijgen. De in- en uitwendige arbeid, die het kind in deze tijd verricht, is groot, zijn behoefte aan brandstof is daarmee evenredig en zijn vraag naar grote porties is het gevolg. Het is niet de bedoeling om uiig te zijn, maar voor de liefhebbers van uien, in welke vorm dan ook, willen we graag een plaatsje inruimen in onze recepten rubriek. Misschien gelooft u aan het sprookje dat uien rheumaliek-werend zijn. misschien ook niet. Maar in ieder geval kan een uienmaaltijd weer eens afwisseling betekenen in het dagelijkse menu. Uiensoep. 1 liter bouillon van vlees of bouillon blokjes, 1 grote ui, 20 gram boter, aard appelmeel, peper. De dun gesneden ui lichtbruin bakken met boter, de bouillon toevoegen en een kwartier laten koken. De soep zeven, iets binden met aangemengd aardappelmeel en afmaken met peper. Deze weinig be kende, doch goed smakende soep presen teren met geraspte oude kaas. Gebakken uien. De uien schoonmaken, in de lengte doorsnijden, snipperen, en in boter of vet, onder telkens roeren, langzaam bruin laten worden. Bij te snel bakken is er gauw kans dat ze verbranden en hard worden. Gevulde uien. 4 Lissabonse uien, 10 gr zout per liter water, 200 gr aangemengd runder- en varkensgehakt, 40 gr boter,paneermeel. De uien schoonmaken, aan de boven kant een kapje afsnijden en ze bijna gaar koken in ruim water met zout. Kooktijd plm. 1 uur. De uien uit het water nemen, en het binnenste eruit nemen, zo, dat er nog een wand overblijft, van 1 a 2 cm dikte. De gare resten ui fijn snijden en door het gehakt mengen. De uien vullen met het gehakt en over het gehakt paneermeel strooien. De boter in een vuurvaste schotel lichtbruin laten worden, de uien er in plaatsen, bedruipen en het gerecht in de oven gaar laten worden, plm. 3 kwartier. Nu en dan de uien bedruipen. In de T.W.A.-hallen te Parijs worden op het ogenblik een aantal nieuwe col lecties japonnen getoond, speciaal ont worpen om gedragen te worden in zonnige streken zoals de Cote d'Azur. De nieuwe creaties zijn zeer eenvoudig van stijl en kleur, bij uitstek geschikt voor het zonnige Zuiden. Misschien doet het u wel een beetje vreemd aan: het reptiel in de bloem sierkunst en het reptiel tussen Flora's Kinderen; waarom eigenlijk niet; er worden ook wel tasjes van slangenleer gemaakt en waarom zou men dan het reptiel van aardewerk niet in de bloem sierkunst gebruiken? Onze bloembin- ders en bloemsierkunstenaars zitten niet stil; telkens komen ze weer met nieuwe vondsten; nauwelijks bracht men ons het rotanwerk waaraan de vele moderne wandplantjes kunnen groeien of dezelfde bloemsierkun- stenaar komt nu met het reptiel; dat er wel iets mee te bereiken is en dan speciaal in het moderne interieur kan men aan de foto's wel zien. U kunt in het opgerolde gedeelte van het reptiel een bloemenprikker plaatsen en daar steekt men dan allerlei aardige kleine bloempjes in. Het is niet beslist nood zakelijk voor dit doel orchideeën te ge bruiken, het kan ook met andere bloe men. Als men liever niet met bloemen werkt doch met kleine plantjes is er ook een miniatuurtuintje van te maken en dat staat maar wat gezellig. G. KROMDIJK Het reptiel met bloemenprikker. Ontwerp: G. Luijerink.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1955 | | pagina 9