Rauwe hoest
STOFZUIGERS
PANDA EN DE MEESTER-ZANGERS
Democratie dreigt ten onder
te gaan aan verwording
Bondsdag wil plaats opeisen
in de leiding van de NAVO
Wereldnieuws
Vertegenwoordigers der massa gaan
op het regeerkussen zitten
De radio geeft Donderdag
Vakverbond de les gelezen wegens
eis tot uitstel van ratificatie
Ark Royal is gewapend
tegen radio-activiteit
HAMEA-GELEI
rm
Toch ió Uet
zo
Straling
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1955
2
Politieke filosofie van Walter Lippmann
Vrije havenzöne
op Curasao
J. M A E R T E N S N.V.
H.
Bij stopbevel agent
niet voorbijrijden
Buschauffeur uit
Hoofddorp veroordeeld
Laatste grote vliegdekschip
voor de Britse marine
Heringa Wuthrich
Staking bij Noorse omroep
maakt ruwe handen
In één nacht gaaf en zacht
[Van onze correspondent in Washington)
Binnenkort zal in de Verenigde Staten een boek verschijnen, dat vertaald zou
moeten worden in de talen van al die landen, waar mensen wonen die ernst
maken met de Westerse democratie. Uiterlijk moge de Westerse wereld er wel
varend uitzien, innerlijk is er sedert 1917 een verteringsproces aan de gang, dat
dreigt uit te lopen op een catastrofale vernietiging van de hoogste waarden onzer
samenleving. De denkbeelden waarop de Engelse en Nederlandse democratie
zijn gegrondvest en die Washington en Jefferson inspireerden bij de Amerikaan
se staatsvorming al deze ideeën en de menswaardige samenleving, die daar
door mogelijk is, dreigen verloren te gaan tengevolge van een verwording van de
democratische instelling.
Aldus ongeveer Walter Lippmann, de bekendste Amerikaanse kroniekschrijver
en de auteur van bovengenoemd boek („The Public Philosophy") waarvan wij
vóór de officiële publicatie een exemplaar hebben ontvangen.
Reeds uit de beknopte aanduiding van
de inhoud van dit boek blijkt, dat Lipp
mann het gevaar, dat de Westerse wereld
bedreigt, niet beschouwt als een van
buiten komend, communistisch gevaar, dat
als een inwendig verwordingsproces, dat
zijns inziens nog gestuit kan worden.
De toon van zijn boek is echter zeer
ernstig. Het is de toon van een man, die
in een leven van studie en tegelijk van
contact met de actuele politiek de
normen heeft leren kennen en liefhebben,
waar de mens zich naar heeft te richten,
wil hij een samenleving in stand houden,
die uitrijst boven barbarendom.
In twee artikelen zullen wij trachten de
hoofdzaken van dit waarlijk fundamentele
boek weer te geven. Het zal een vrije
weergave worden, want in zulk een kort
bestek moet men sommige dingen wel ver
eenvoudigd en naar eigen trant samenvat
ten, maar de essentie van het boek moge
op deze manier toch duidelijk worden.
Was het Westen alleen maar gewond,
dan was de situatie wellicht niet zo ernstig,
maar het Westen is ziek. Die ziekte kwam
volgens Lippmann voor het eerst aan de
dag omstreeks 1917, toen de bevolkingen
(winnaars en overwonnenen) door oorlogs
verliezen bijkans wanhopig zelf wensten
te regeren en zelf zeggenschap opeisten,
waar het vrede en oorlog betrof. Naar
Lippmann's overtuiging kan de massa ech
ter niet regeren, alleen al niet, omdat wie
in het dal werkt, geen overzicht en geen
uitzicht kan hebben.
Frankrijk toonbeeld
De schrijver ziet de uitvoerende macht
als de actieve, de vragende, de voorstellen
de macht. De vertegenwoordigende verga
dering daarentegen ziet hij als de toestem
mende macht, critiserend en weigerend
eventueel, doch in elk geval in hoofdzaak
reagerend en niet reagerend. Wee echter,
als de massa, via haar vertegenwoordigers,
gaat overheersen en de baas over de uit
voerende macht wordt. Lippmann noemt
Frankrijk niet, doch men kan niet nalaten
aan dit land te denken.
In het algemeen is de publieke opinie,
die doorgaans ten achter is bij de gebeur
tenissen, niet geneigd tot veranderingen in
de bestaande koers. Lippmann geeft een
ADVERTENTIE
Dte krampacbtigè hoest
laat U geen rust.
5paai' Uw longen, neem
cle sliimoolnc«;pirtrlo
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws.
8.15 Platen. 9.30 Voor de vrouw. 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Platen. 10.50 Voor de kleu
ters. 11.00 De Antwoordman. 11.15 Orgel. 11.30
Lichte muziek. 12.00 Zang en piano. 12.25 In
't spionnetje. 12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Platen. 12.50 Uit het be
drijfsleven. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen
of platen. 13.20 Gevarieerde muziek. 13.55
Koersen. 14.00 Cabaret. 14.45 Viool en piano.
15.15 Voor de zieken. 16.00 Van vier tot vijf.
17.00 Voor de jeugd. 17.45 Regeringsuitzen
ding.: Nederland en de wereld: De buiten
landse handel in landbouwproducten. 18.00
Nieuws. 18.15 Voor de jeugd. 18.30 Jazz
muziek. 19.00 Voor de kinderen. 19.05 Gespro
ken brief uit Londen. 19.10 Theaterorkest en
solist. 19.45 Buitenlands overzicht. 20.00
Nieuws. 20.05 Journaal. 20.15 Radio Philhar-
monisch orkest en solist. 21.05 Platen. 21.35
Gevarieerd programma voor de militairen.
22.20 Bariton en piano. 22.40 Sportproblemen.
22.50 Sportaclualiteiten. 23.00 Nieuws. 23.15
—24,00 Platen.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Platen 7.45
Morgengebed en liturgische kalender. 8.00
Nieuws, weerbericht en katholiek nieuws.
8.20 Platen. 9.00 Voor de vrouw. 9.40 Platen.
10.00 Gewijde muzie':. 10.30 Morgendienst.
11.00 Voor de zieken. 11.45 Piano. 12.00
Angelus. 12.03 Lunchconcert. (12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.3312.40 Voor het
platteland). 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws
en katholiek nieuws. 13.20 Viool en piano.
13.50 Platen. 14.00 Kamerorkest en soliste.
14.45 Voor de vrouw. 15.15 Vocaal ensemble.
15.35 Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Piano,
klarinet en cello. 17.10 Voor ae jeugd. 17.40
Beursberichten. 17.45 Platen. 18.05 Kamer
muziek. 18.30 Fries programma. 18.45 Platen.
19.00 Nieuws en weerberciht. 19.10 Platen.
19.20 Sociaal gesorek. 19.35 Platen. 20.00
Radiokrant. 20.20 Gevarieerd programma.
22.00 Tijdschriftenkroniek. 22.10 Platen. 22.20
Orgelconcert. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
TELEVISIE (N.C.R.V.)
17.00—17.30 Voor de kinderen. 20.15 Jour
naal en weerbericht. 20.35 Filmprogramma.
21.00 Documentair programma over rheuma-
bestrijding. 21.35—21.45 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 T'.
11.45 en 12.15 Platen. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel. 14.00
Engelse les. 14.15 Platen. 14.30 Franse les.
14.45 Platen. 15.00 Clavecimbelrecital. 16.02
Orkest-concert. 16.40 Meisjeskoor. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor de kinderen.
18.15 Trompet en piano. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Cau
serie. 20.00 Verzoekprogramma. 22.00 Nieuws.
22.15 Platen. 22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws, feiten van de dag, en:
Engelse litteratuurgeschiedenis. (Op 224 m.).
reeks voorbeelden, die aantonen, hoe de
massa geneigd is „neen" te zeggen, ten
dele uit angst voor risico's en in elk geval
ten gevolge van vrij primitieve impulsen.
Ziehier enkele vragen en het antwoord van
de massa.
„Voorbereiden voor oorlog in tijd van
vrede?" Neen (belastingverhoging, druk op
de begroting, meer dienstplicht).
„Interveniëren in een conflict dat zich
ontwikkelt?" Neen (vermijdt het risico van
oorlog).
„Terugtrekken uit het conflictsgebied?"
Neen (geen appeasementgeen aanpap
pen met de vijand).
„Onderhandelen over een compromis zo
dra dit mogelijk is?" Neen (de aanvaller
moet gestraft worden).
„Gewapend blijven om'de opgelegde re
geling te garanderen?" Neen (de oorlog is
voorbij).
Impulsieve reacties. Vandaar onder meer
Lippmann's conclusie, dat de massa niet
kan regeren. En de vertegenwoordigers
van de kiezers kunnen dat evenmin. Zij
zijn (in Nederland lijkt ons de situatie in
dit opzicht gunstiger dan in de Verenigde
Staten), de loopjongens en de bedienden
geworden van de kiezers van hun district
of staat. Zij moeten, willen zij hun zetel
behouden, vrijwel steeds de locale belan
gen en de kortzichtige wensen verdedigen
van hun kiezers.
Weliswaar is het goed dat de mening
van het volk gehoord wordt, en dat die
mening geconfronteerd wordt met de plan
nen van de uitvoerende macht, doch men
neme haar voor wat zij is: veelal kort
zichtig eigenbelang.
Gezag en aanzien aangetast
Men zal zeggen: ook de uitvoerende
macht is gekozen en daardoor in zekere
zin afhankelijk van de kiezers. Gelukkig
zijn er verschillen: de Amerikaanse presi
dent heeft veel sterker dan een lid van
het Congres verplichtingen tegenover
zijn ambt. Hij is als het goed is de
president van geheel het volk, niet van een
partij .Hij is verantwoordelijk, niet alleen
tegenover de kiezers van 1952, maar tegen
over het volk van het verleden en ook
tegenover het volk van de toekomst. Zo
gezien, krijgen het aureool en het gezag
van een koningshuis of van het ambt van
president, bijzondere betekenis. Helaas zijn
het gezag en het aanzien van de uitvoeren
de macht in deze eeuw zeer gedaald en de
afhankelijkheid ten aanzien van de volks
vertegenwoordiging is veel groter gewor
den, omdat er voor de uitvoering van alle
plannen en vooral voor de bewapening ge
weldige sommen nodig zijn, die net parle
ment of het congres moet voteren.
In de laatste 70 jaar is het percentage
van de kiezers sterk gestegen en het is ver
antwoord te zeggen, dat het kiezerskorps
minder dan vroeger doordrongen is van de
normen van burgerzin, die behalve rechten
ook plichten tegenover de gemeenschap
veronderstellen. Wanneer de drang tot ge
net en momentele veiligheid doorslaggevend
is bij het uitbrengen van de stem en wan
neer de aldus gekozen vertegenwoordigen
de vergadering dominerend wordt ten aan
zien van de uitvoerende macht, dan kan
men inderdaad spreken van een inwendige
verrotting der democratie. Treedt deze
verwording in en Lippmann ziet haar
intreden dan worden de elementaire
impulsen niet langer beheerst (kenmerk
der beschaving), doch dan worden zij aan
gemoedigd en bekleed met macht.
STUDENTENFREDIIvANT VOOR
SOERABAJA
De samenwerkende Indonesische kerken
te Soerabaja hebben de Raad voor de Zen
ding van de Ned. Herv. Kerk verzocht om
de uitzending van een studentenpredikant.
In de loop van dit jaar hoopt ds. F. van
Nieuwpoort die voor de Raad voor de Zen
ding hiertoe 'werd aangewezen, voor het
werk onder de studenten naar Soerabaja
te gaan. Ds. Van Nieuwpoort was predi
kant bij de Hervormde gemeente te Over-
schild (Gr.).
Blijkens mededelingen van de gezagheb
ber van Curasao, de heer M. P. Gorsira, is
er reden te verwachten, dat er in het ge
bied van de nieuwe haven van Curagao een
vrije zóne zal komen. Er worden thans tus
sen de landsregering en het eiland Curagao
besprekingen gevoerd om dit voornemen te
verwezenlijken
De landsregering heeft de verzekering
gegeven dat alle wettelijke regelingen voor
het instellen van een vrije zóne vóór 1 Juni
geregeld zullen zijn.
De bedoeling- van de vrije zóne is, dat
handelsmaatschappijen en industrieën Cu
rasao als stapelplaats zullen gaan beschou
wen voor hun handel op midden- en Zuid-
Amerika en het Caraibische gebied.
ADVERTFNTIE
Nassaustraat 5
Haarlem
Tel. 15220
BONN (A.N.P.) De West-Duitse
Bondsdag wil voor de bondsrepubliek een
plaats opeisen in de permanente groep (het
dagelijks bestuur) van de Noord-Atlan
tische Verdragsorganisatie. De buitenland
se commissie van de Bondsdag is het er
over eens, dat de bondsrepubliek een ver
tegenwoordiging in het uitvoerende mili
taire NAVO-orgaan dient te krijgen, naast
de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en
Frankrijk. Bovendien wenst de commissie,
dat de indeling der NAVO-commando's zal
worden herzien. Men wenst dat het gebied
der bondsrepubliek niet langer onder de
commando's Noord en Midden zal vallen,
doch dat het aan één enkel commando zal
worden toevertrouwd.
Het rapport, waarin deze wensen zijn
vervat, omvat in 75 bladzijden het resultaat
van de bespreking der verdragen van Pa
rijs in negen commissies van de Bondsdag.
Aan de vooravond van het ratificatie
debat staat men nog voor enkele onopge
loste problemen. Het debat wordt over
schaduwd door het voortduren van de ka
binetscrisis in Frankrijk en de daardoor
bestaande onzekerheid over het lot, dat de
verdragen in Parijs beschoren zal zijn. De
CDU-fractie staat eensgezind achter dr.
Adenauers wens om het Duitse jawoord
onafhankelijk van de houding van Frank
rijk te geven. Bij de drie andere regerings
partijen zijn echter sterke stromingen om,
hangende de Franse onzekerheid, de beslis
sende (derde) lezing uit te stellen.
De fracties overleggen nog hoe zij de
ratificatie vergezeld kunnen doen gaan
van een besluit, dat de drang naar overleg
met de Sovjet-Unie over het vraagstuk der
Duitse eenheid zou bekrachtigen. Over de
vraag hoe en wanneer de Duitsers zélf zulk
een overleg zullen moeten stimuleren, is in
feite de hele felle buiten-parlementaire
strijd over de verdragen gegaan. Deze ac
tie 'heeft het herenigingsvraagstuk in het
centrum van de belangstelling geplaatst en
de Bondsdag kan daaraan moeilijk voorbij
gaan.
Eigen buitenlands beleid
Dr. Adenauer heeft de opvatting dat de
periode der vruchtbare onderhandelingen
eerst na de voltooiing der ratificatie kan
beginnen verdedigd met het argument, dat
de verdragen de bondsrepubliek het recht
zouden geven bij onderhandelingen mede
aan de tafel te zitten. De vraag of hij dan
ook bereid zou zijn daar de vertegenwoor
digers van de Oost-Duitse republiek te ont
moeten heeft hij evenwel ontweken. Overi
gens blijkt uit de rapporten van de com
missie voor buitenlandse zaken, dat de op
vatting, dat de bondsrepubliek door de ver
dragen bevoegd zou worden in alle vraag
stukken een eigen, zelfstandige en onafhan
kelijke buitenlandse politiek te bedrijven,
door een grote minderheid niet wordt ge
deeld. Wel was de commissie het erover
eens, dat de bondsrepubliek diplomatieke
betrekkingen zou kunnen aangaan met wie
zij wilde, ook met de Sovjet-Unie.
Het minst populaire deel van de Parijse
verdragen, het Saar-accoord, zal afzonder
lijk worden behandeld. De Bondsdag zal
het accoord wel vergezeld doen gaan van
zijn wensen betreffende die uitvoering en
van zijn opvatting, dat ondanks alles de
Saar een deel van Duitsland zou blijven.
Daarover was men het roerend eens.
Voor kennisgeving aangenomen
De Oostelijke Volkskamer wenst een de
legatie naar Bonn te sturen om mee te
praten en premier Grotewohl heeft voor
gesteld een gezamenlijke oproep der beide
Duitse republieken aan de vier bezetters,
hetgeen in Bonn voor kennisgeving is aan
genomen. Aan Grotewohl en zijn mede
werkers wordt in Bonn elk recht om zich
in die zaken te mengen, ontzegd. Van re
geringswege heeft men het dan ook niet
nodig geacht uitvoerig op deze voorstellen
te reageren.
Meer aandacht schonk men daar aan de
oproep van het West-Duitse vakverbond
aan de Bondsdag om de ratificatie uit te
stellen. De bondsregering liet daarop ver
klaren, dat de vakbonden door deze op
roep hun politieke neutraliteit hebben ge
schonden en zich aan de zijde van de so
cialisten hebben geschaard. „Het wordt
steeds duidelijker, dat bepaalde krachten
in de leiding der vakbonden met alle mid
delen proberen het vakverbond aan het
sleeptouw der socialisten te hangen", zo
heet het in een officiële verklaring der re
gering. Ook de R.K. arbeidersbeweging
ontzegde de leiding van het vakverbond
het recht zich op deze wijze in het politieke
dispuut te mengen. Alles bijeen een slecht
begin voor de nieuwe pogingen om het
contact tussen vakverbond en regering te
verbeteren. President Heuss had daartoe
enkele dagen geleden nog een initiatief ge
nomen en ook minister Erhard en het ver
bond van werkgevers hadden de president
van het vakverbond tot overleg uitgeno
digd. Deze heeft evenwel afgezegd, aan
gezien naar zijn opvatting het klimaat voor
nieuwe besprekingen te ongunstig is.
Advocaat-generaal
De advocaat-generaal bij de Hoge Raad
heeft conclusie genomen in de kwestie,
door de ANWB opgeworpen, of men ver
plicht is aan een bevel tot stoppen van de
politie zadanig gevolg te geven, dat men
zijn auto vóór de politieman tot stilstand
brengt, ook wanneer men reden heeft aan
te nemen, dat daardoor de verkeersvei
ligheid in gevaar wordt gebracht. Het be
trof hier de zaak tegen een inwoner van
Voorburg. Deze had op bevel wel gestopt,
maar Op een even verder gelegen parkeer
plaats omdat hij meende het verkeer an
ders in gevaar te brengen. Hij werd ver
oordeeld tot f 10 boete.
De advocaat-generaal concludeerde tot
verwerping van het beroep. Wanneer een
politieambtenaar aan een bestuurder be
veelt te stoppen kan dit niet anders bete
kenen aldus de advocaat-generaal, dan
dat die ambtenaar verder rijden dan de
plaats, welke hii aangeeft, niet toelaatbaar
acht. Onder die omstandigheden aan de
betrokken bestuurder de vrijheid te laten
zijnerzijds zelfstandig te beoordelen waar
hij meent het beste te kunnen stoppen zou
betekenen, dat aan het voorschrift van ar
tikel 29 der Wegenverkeerswet elke bete
kenis zou worden ontnomen. Geconclu
deerd werd daarom tot verwerping van het
beroep. De Hoge Raad zal 22 Maart arrest
wijzen.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft
Dinsdag in hoger beroep uitspraak ge
daan in de zaak tegen de 37-jarige chauf
feur H. P. T. uit Hoofddorp, verdacht in
de nacht van 22 Juni op de Rijksweg Den
HaagAmsterdam ter hoogte van Nieuw
Vennep met een autobus bij het passeren
een scooter te hebben aangereden, waar
door de duo-passagier van dit voertuig op
de weg is gevallen en de volgende morgen
is overleden..
Het vonnis van de Haarlemse rechtbank,
waarbij de chauffeur werd veroordeeld tot
een maand hechtenis, werd bevestigd.
13. „Een schatkaart!", riep Enrico, „ein
delijk komen we, waar we wezen moeten!"
„We zijn er anders nog lang niet", merkte
Panda op. „Volgens die kaart is de zee
rovers-schat op een eilandje in de Zuidzee
begraven en dat is een heel eind hier van
daan. Hoe wilt u daar komen?" „Per schip
natuurlijk", antwoordde Enrico ongedul
dig. „En ik heb hier een schip, nietwaar?"
„Wou u met deze oude, wrakke schuit zo'n
verre reis maken?", riep Panda uit. „Dat
zal wat worden! Bovendien bent u niet
eens een zeeman!" Dat hindert niet", ant
woordde Enrico, „ik word kapitein en die
hoeft toch niets te doen. Ik ga een beman
ning aanmonsteren, die het wel voor me
zal opknappen. Dus geen getreuzel verder!
Op, naar de haven!" „Maar als u kapitein
wilt zijn, dan moet u toch IETS van zee
vaart afweten?", zei Panda, de meester
zanger volgend. „Dat is ook zo", antwoord
de Enrico, „ik weet vele zeemans-liede-
ren". Meteen gaf hij blijk van zijn kunnen
op dit gebied, door allerlei zeemansliede
ren ten gehore te brengen. Het was een
indrukwekkend repertoire, maar toch be
twijfelde Panda sterk, of zoiets voldoende
was om een schip veilig over de zeeën te
voeren.
BIRKENHEAD (AFP-Reuter). Het
nieuwe Britse vliegdekschip „Ark Royal"
(36.800 ton), dat vandaag in dienst gesteld
zal worden, is waarschijnlijk het eerste
vaartuig van de Britse marine dat is uit
gerust met een inrichting voor afstands
besturing voor het geval het in een zee
gebied terecht zou komen, dat radio-actief
besmet is.
Geen enkel schip kan een voltreffer door
een atoom- of waterstofbom doorstaan.
Als een schip echter aan de rand van een
ontploffingsgebied zou varen kan radio
actief besmette lucht binnendringen en
mogelijk het gehele schip besmetten. Met
het oog daarop is de „Ark Royal" uitgerust
met speciale compartimenten, van waaruit
de bemanning de machines kan bedienen,
totdat het schip buiten het gevaarlijke ge
bied is.
De „Ark Royal" is gebouwd door „Cam-
mell Laird and Company" in Birkenhead.
De bouwkosten bedragen tussen de 200 en
250 millioen gulden. Het heeft een beman
ning van 1600 koppen. Het is wellicht het
laatste grote vliegdekschip dat voor de
Britse marine is gebouwd. Men verwacht,
dat in de toekomst kleinere vliegdeksche
pen gebouwd zullen worden.
ADVERTENTIE
HAARLEM
BLIKSEMAFLEIDERS
OSLO (United Press) Thorstein Die-
sen, de programmaleider van de Noorse
omroep, is in het gehele land bekend als
een „spraakwaterval", maar de luisteraars
vragen zich af of hij het met zijn welbe
spraaktheid voor de microfoon lang vol zal
kunnen houden tijdens de staking die om
middernacht is uitgebroken onder het om-
roeppersoneel.
De kern van de „noodprogramma's" die
do Noorse zenders gaan uitzenden geduren
de de staking bestaat uit weersberichten,
politieberichten en mededelingen voor de
scheepvaart. De Noren zullen het tijdens de
staking moeten stellen zonder radio
nieuwsberichten. Wel krijgen zij behoorlijke
porties muziek want het radiosymphonie-
orkest in Oslo en de radio-orkesten van
Stavanger en Bergen zijn krachtens con
tracten verplicht te spelen.
Tot de stakers behoren 73 functionaris
sen van de programma-afdeling. Diesen en
Kaare Fostervold, de directeur van de
staatsomroep, moeten zonder geroutineer
de hulp zorgen dat Noorwegen in de aether
blijft. Zij kunnen echter nog rekenen op de
steun van vierhonderd employé's en tech
nici die niet aan de staking deelnemen.
De stakende employé's willen meer sala
ris. Omdat de overheid naar hun mening te
weinig vaart zette achter bestudering van
hun verlangens besloten zij een verzoek om
uitstel van de staking tot het parlement
do kw.estie zou hebben besproken af te wij
zen.
Diesen, die in de afgelopen dertig jaren
zijn sporen heeft verdiend als radiospreker
en Marathon-commentator van verkiezings
uitslagen, debuteerde vanmorgen om kwart
voor zes als lezer van weerberichten en
mededelingen voor de vissersvloot.
Verkeer. Vorig jaar zijn op de Franse ver
keerswegen 5280 personen gedood en
75.355 gewond bij ongelukken. Motoren
en bromfietsen veroorzaakten ongeveer
twee maal zoveel ongelukken als alle
autobussen, tractoren en vrachtauto's
bij elkaar, aldus de verkeersautoirLtei-
ten. Beschonken chauffeurs brachten
ongeveer evenveel ongevallen teweeg
als dieren.
Smokkel. In steeds groter aantal worden
parkieten uit Nederland naar West-
Duitslamd gesmokkeld. Meer dan 1500
vogels die de laatste tijd West-Duits-
land zijn binnengesmokkeld zijn in be
slaggenomen en in gaskamers vernie
tigd.
Influenza. Een influenza-epidemie heeft 37
mensen het leven gekost. Zo heeft het
Beierse ministerie van volksgezond
heid bekend gemaakt. De afgelopen
week hebben zich 26.000 nieuwe geval
len voorgedaan, vooral in Noord-
Beieren.
„Robin Hood". Volgens te Nieuw Delhi
ontvangen berichten heeft Man Singh,
de 64-jarige vogelvrijverklaarde die be
kend staat als „De Robin Hood van
India", het afgelopen weekeinde weer
kans gezien aan de politie te ontkomen,
hoewel hij bij een vuurgevecht in een
been was geschoten. Man Singh, die
bekend staat als een zeer vroom man,
wordt reeds veertien jaar door de po
litie gezocht. De door hem geleide ben
de is naar verluidt de schrik van de
rijken en een vriend van de armen. In
feite heerst Man Singh over een gebied
van ongeveer 20.000 vierkante kilometer
in Noord-India. Er is op zijn hoofd een
prijs van 10.000 rupees (ruim 7500
gulden) gesteld.
Voorbij. Vier Japanse soldaten, die niet
wisten, dat de oorlog voorbij was, zijn
aangetroffen in de oerwouden van Ne-
derlainds-Nieuw-Guinea. Zij zijn naar
Wewaik gebracht voor hun terugkeer
naar Japan.
Overboord. De Egyptische autoriteiten in
de zóne van het Suezkanaal hebben al
66 gedeserteerde militairen van het
Franse Vreemdelingenlegioen gear
resteerd. Bijna honderd militairen zijn
van 't troepentransportschip „Pasteur"
in het Suezkanaal gesprongen en naar
de wal gezwommen. Van de gezagvoer
der is een lijst met 55 namen ontvan
gen.
Onuitputtelijk. De vijf gebroeders Rocke
feller, wier grootvader John D. Rocke
feller in 1913 een groter fortuin (900
millioen dollar) vergaarde dan enig an
dere Amerikaan, beschikken op zijn
minst nog over 500 millioen dollar, zo
heeft het tijdschrift „Fortune" uitgere
kend. Sinds 1913 heeft de familie meer
dan een milliard dollar geschonken aan
liefdadige instellingen. Ieder van
de broers heeft ongeveer 5 millioen
dollar per jaar aan inkomen.
Feest. Het bestuur van de Britse vakbond
van spoorwegpersoneel heeft besloten
op uitnodiging van de communistisch -
Chinese vakvereniging van spoorweg
personeel een afvaardiging naar de Chi
nese volksrepubliek te zenden ter vie
ring van het 1-Meifeest. De TUC (het
Britse verbond van vakverenigingen)
had vorige maand de vakbonden gewe
zen op het gevaar van het zenden van
afvaardigingen naar communistische
landen uit het oogpunt van propaganda.
De TUC zou van plan zijn andermaal
de 185 aangesloten vakbonden op dit
gevaar te wijzen.
Limonade. Een fontein op de oude markt te
Kopenhagen zal elke Zondagmiddag
limonade geven voor kinderen van acht
tot twaalf jaar, die naar hartelust zul
len kunnen drinken. Dit plan is van de
organisatie „Redt het kind".
Tijdschriften. De socialistische oppositie m
het Britse Lagerhuis heeft zich uitge
sproken voor een regeringsontwerp,
dat beoogt de publicatie en invoer van
tijdschriften met martel- en moord-
verhalen te verhinderen.
Vergiftiging. Gaston Dominici, de Franse
boer die ter dood is veroordeeld wegens
de drievoudige moord op het Engelse
gezin-Drummond, is in het ziekenhuis
van de Marseillaanse gevangenis „Les
Baumettes" opgenomen. De 77-jarige
boer zou aan voedselvergiftiging lijden.
ADVERTENTIE
GROEI VAN EEN levend organisme kan
plaats vinden door vergroting van de cel
len die door groeistoffen worden aange
spoord zich te strekken. De snelle groei
van kleine kiemplantjes, het ontplooien
van bladeren en het ontluiken van bloe
men is in de eerste plaats te danken aan
dergelijke celvergroting. Afgezien hiervan,
is groei bij planten en dieren echter in
hoofdzaak een gevolg van vermeerdering
van het aantal cellen die te-
zamen het levende organisme
opbouwen; celstrekking ver
vult in de levende natuur
slechts een bescheiden rol.
Celvermeerdering, die dus
in het algemeen ten grondslag
ligt aan het merkwaardige
verschijnsel dat wij als „groei"
aanduiden, kan op tweeërlei wijzen plaats
vinden. Ten eerste door insnoering, waarbij
de blaasvormige kern in de cel in tweeën
wordt gedeeld en de cel zelf dit voorbeeld
volgt. Dit wordt de directe kerndeling ge
noemd, een proces dat weliswaar in een
groot aantal gevallen en bij zeer verschil
lende weefsels is waargenomen, maar dat
desondanks tot de uitzonderingen behoort.
Iri verreweg de meeste gevallen geschiedt
celvermeerdering door indirecte kernde
ling, mitose genoemd.
Bij de mitose voltrekt zich in het proto-
plasma, dus in het celvocht dat de kern
omgeeft, een wonderlijke verandering. In
een wat lichter gekleurd gedeelte van dit
protoplasma bevindt zich een eigenaardig
orgaantje dat uit één of twee kleine kor
reltjes bestaat, die centriolen worden ge
noemd. Was in de rustende cel slechts één
centriool aanwezig, dan deelt deze zich
in tweeën en beide centriolen gaan nu een
stralingsfiguur vertonen,- die steeds duide
lijker wordt en zich in het omgevende
protoplasma uitstrekt. Beide centriolen
verwijderen zich meer en meer van elkaar,
waarbij de sterkte van de straling voort
durend toeneemt, en tenslotte bevinden
beide centriolen zich ieder aan het uiteinde
van de cel, diametraal tegenover elkaar
gelegen.
Beschouwt men de stralingsfiguur die
de centriolen in de cel ver
oorzaken, dan wordt men
direct getroffen door de grote
overeenkomst die dit beeld
vertoont met magnetische-
of electrische krachtlijnen
die van twee tegengestelde
polen uitgaan. Zoals bekend,
richten de ijzerdeeltjes op
een blad papier zich volgens eigenaardige
lijnen wanneer zij onder invloed komen
van twee ongelijknamige magnetische po
len. Dit, door ijzerdeeltjes aanschouwelijk
gemaakte veld van magnetische kracht
lijnen, blijkt treffend overeen te komen
met het beeld dat bij de indirecte kernde
ling ontstaat door de poolstraling die van
de centriolen uitgaat. Het was dus begrij
pelijk dat men ter verklaring van de mitose
het eerst dacht aan een door electriciteit
opgewekt verschijnsel en dat men de ver
schillende fasen van het kerndelingsproces
toeschreef aan electrische aantrekking of
afstoting.
Maar Gurwitsch en zijn medewerkers
hebben aannemelijk gemaakt dat in de
levende cel werkelijk een straling ont
staat, die ook andere cellen tot deling kan
aanzetten.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLON,
