<J)<? bétel
VRMEMP.
Over vrouwelijke
predikanten
ij alle edities van
Haarlemsche Coi
Monumentale kunst
en ruimtevaart
Op de E 55
Vervalste Francia in
Londens museum
Hoogconjunctuur in
Duitse kunsthandel
WE MAKEN 7
een schoolétui
Wat staat hier
De Ibloemenf ee
KERKELIJK LEVEN
1
Chaos ee dynamiek
JIJ NIET, ik niet, niemand is zó bang
voor water als Rennie is. De kraan
draait ze altijd maar een heel klein
eindje open en nog veel voorzichtiger
houdt ze daar haar handen onder het
piepdunne straaltje, dat er uitkomt. En
het washandje is altijd maar halfnat.
Je moest dat arme eendje eens zien, dat
in het water van het bad hoort rond te
drijven: het bad is nog maar net volge
lopen, Rennie doopt er haar teen in,
haar hele voetje, nog een eindje, nog een
eindje en dan stapt ze er al weer uit.
Hup eendje, afgelopen is het weer met
je ronddrijven in dat mooie bad. Rennie
laat het water al weer weglopen. En
dat voor een groot meisje dat al naar
school toegaat!
Vanavond was het ook weer zo. Ren
nie is in het bad geweest, maar vraag
niet hoe! Het eendje kan je er alles van
vertellen en misschien zou het dat ook
wel doen, als het niet een ander plan
netje had. Rennie merkt het toch niet.
Die ligt nu al in bed en ik geloof dat ze
bijna slaapt. Opeens tilt ze haar hoofd
op. Het was net of ze iets hoorde, of het
raam van de badkamer heel zacht even
piepte. Och nee, zegt ze, dat zal ik me
wel verbeeld hebben. Meteen legt ze
haar hoofd weer neer. Even later is ze
echt ingeslapen. Kijk maar, haar hoofd
diep onder de dekens droomt ze van
iets.
Droomt ze het wel? Wordt daar bui
ten niet echt geroepen? Stil eens, til je
hoofd nog eens op, Rennie. Ja, zó. Luis
ter eens goed. Wat is dat? Wie roepen
daar? Eerst zachtjes, maar steeds har
der en harder. Ja, je hoort het goed:
Rennie, roepen ze.
Nu is ze helemaal wakker. Ze gooit
de dekens van zich af en gaat rechtop
zitten. Wat zijn dat voor stemmen?
Vriendinnetjes? Vriendjes? Die komen
toch zo laat niet meer buiten. Die sla-
Dit schoolétui kun je maken van leer
of vilt. Je hebt hiervoor nodig een stuk
je van 18 x 18 centimeter. Op het teke
ningetje kun je zien, hoe je het vormen
moet. Prik nu langs alle kanten gaatjes
en rijg met smalle strookjes leer of vilt
het étui in elkaar. Maak ook een lusje
en een knoopje er aan.
Als versiering teken je met Oost-
Indische inkt het tekeningetje over.
pen, net als Rennie daar straks. Nu is
ze pas goed nieuwsgierig. Ze glijdt uit
bed en loopt naar het raam. Buiten
schijnt de maan zó helder, dat Rennie
met haar ogen knippert tegen het licht.
Maar als ze daaraan gewend is en haar
ogen wijd open doet, worden die steeds
groter en groter van verbazing. Want
wat ziet ze, vlak onder haar raam op het
grasperkje? Daar zitten de vréémdste
dieren die ze ooit gezien heeft. Eenden,
zwaantjes, kikkers, malle poppetjes en
ja, zelfs een krokodil is erbij. En wie zit
er, denk je op de voorste rij? Haar
eigen eendje,
„Daar is ze", .roept hij en hij steekt
boos zijn snaveltje naar boven.
„Wie zijn jullie en wat wil je zo laat
in de nacht?" vraagt Rennie, die het
raam heeft opengemaakt.
„Wij zijn de badbeesten uit de buurt
en we zijn boos", zegt een grote witte
zwaan. En de krokodil laat al zijn tan
den zien."*
„Maar op wie ben je boos?" vraagt
Rennie geschrokken.
„Op jou", roepen alle boze badbeesten
tegelijk en ze wijzen met hun pootjes,
snavels, vleugels en vinnen op Rennie.
Rennie krijgt een kleur van schrik.
Ze stottert ervan.
„Op mijmijmijmaar
wat heb ik dan.wat heb ik dan.
ik heb jullie toch niets gedaan? Ik ken
jullie niet eens
„Haha", roepen de badbeesten, „ken
je ons niet? Maar hèm toch wel?" Ze
wijzen allemaal op het witte badeendje
van Rennie, dat haar strak aankijkt.
„Jaweljawel", zegt ze. „Hij is
het eendje. Hij hoort in de badkamer."
„Fout", roept de grote zwaan, „hij
hoort in het bad, in het water, net als
wij allemaal. Wij zwemmen iedere dag
wel een half uur rond en onze baasjes
spelen met ons. Ze maken golven met
hun handen en ze blazen ons voort alsof
zij de wind zijn. Maar jouw eendje weet
van niets. Die zit maar op het droge te
wachten. En als je het bad een keertje
laat vollopen, dan drijft hij zielig in zijn
eentje rond en vijf minuutjes, later is
het al weer afgelopen."
Rennie krijgt een kleur. Wat moet ze
daar op zeggen? „Wat willen jullie nu?"
vraagt ze, „zeg maar wat je wilt."
De badbeesten kijken elkaar eens
aan. „We wilden je eigenlijk met z'n
allen in het water gooien", zegt de kro
kodil, „maar je bent te groot. Als je ons
belooft dat ons vriendje voortaan zwem
men kan, zoveel hij wil, gaan we terug
naar onze eigen badkamers. Maar als je
het niét belooftof het niet doet, dat
is hetzelfde, dan blijven we hier net
zolang zitten tot iedereen weet dat jij
je eendje op het droge laat."
„Kom maar gauw", roept Rennie en
floep daar zit hij al op de vensterbank.
„Dag", roept hij tegen de badbeesten op
het grasperkje. „Dag", roepen ze terug.
„Ga maar gauw slapen", zegt het
eendje tegen Rennie, „want 's nachts
zwem ik toch niet. Maar morgenoch
tend
„Ja, ja", knikt Rennie, „ik beloof het
je, hoor!"
En als ze even later weer diep onder
de dekens ligt kun je zien hoe ze in
haar slaap nog van ja knikt. Het eendje
dat naast haar op het kussen zit, moet
er óm lachen. MIES BOUHUYS
Schrijf alle namen van de prentjes,
die hier door elkaar getekend zijn, op en
probeer van de eerste letters een naam
te maken van een grote vogel.
Dit is een figuurzaagstukje, waar je
erg precies mee moet zijn. Trek met
behulp van carbon de tekening over op
het hout en zaag de bloemenfee uit.
Denk er om, dat haar arm er niet af
breekt.
Vervolgens schilder je het met plak
kaatverf in zachte tinten, alleen de
bloemen mogen fel gekleurd zijn. Trek,
als het droog is, met potlood nog eens
alle lijnen goed over en vernis het dan
met blanke lak.
Een spreeuwtje was zijn vriendje kwijt,
hij had er ook maar één
en nu was hij de hele tijd
altijd maar door alleen.
'k Ga zoeken in een andre straat,
floot het fiet, fiet, fiet, fiet.
In elke straat riepen ze kwaad:
„Wij willen jou hier niet".
Het spreeuwtje werd er treurig van,
het zuchtte elke dag:
„Als ik geen vriendje vind, wat dan?"
Raad eens wat het toén zag?
Een tuin vol dieren, groot en klein,
je mocht er zo maar in.
Zou hier nou niet een vriendje zijn
in zo'n groot huisgezin?
Jawel hoor, daadlijk was die spreeuw
- dat moet je horen zeg -
al goede maatjes met de leeuw:
Hij ging er nooit meer weg.
En kom jij langs de leeuwenrots,
let dan maar eens goed op:
die kleine spreeuw zit blij en trots
hoog op de leeuw zijn kop.
XXXXXXXXXX
XXXXJOCX oooooooocxxxx
-rrxxtxxxrtxxi *XX>rrxXXXXXCCOOOCOLXX>DOCOCXXXXXXXXXXXXX>J"
HET ZAL NIET lang meer duren, dat er
in de Hervormde kerk een belangrijke be
slissing zal worden genomen, namelijk
over de vraag of men ook vrouwen zal
toelaten tot de kerkelijke ambten. De Sy
node heeft zich in dit opzicht reeds in
positieve zin uitgesproken, maar de vraag
is nu of ook de provinciale en regionale
(classicale) vergaderingen zich bij het
oordeel van de Synode zullen aansluiten.
Vermoedelijk zal dit wel gebeuren, al zijn
er bepaalde streken in ons land en op
vattingen in de kerk, waar men zich zeker
tegen de voorstellen zal verzetten. Maar
het ziet er naar uit, dat het hier toch onv'
minderheden gaat.
Het is bekend, dat er in ons land ver
scheidene kerken zijn, waar de vrouwe
lijke predikant reeds lang een bekende
verschijning is, zoals in de Lutherse, de
Remonstrantse en de Doopsgezinde kerken.
Hoe is het hiermee in het buitenland ge
steld? Een van de redacteuren van het
weekblad „De Hervormde kerk" heeft voor
het antwoord op deze vraag een aantal
gegevens verzameld, die voor ons interes
sant .zijn, nu de grootste Protestantse kerk
in ons land voor de bovengenoemde be
slissing komt te staan.
Aan het begin van déze eeuw hebben
zich overal in de Westerse landen de meis
jes gemeld, die een academische studie
wilden volgen. Zij lieten zich inschrijven
bij de verschillende faculteiten en ook de
Theologische faculteit kreeg de vrouwe
lijke student te 'zien.
In Duitsland konden de vrouwelijke
theologen tot 1926 haar universitaire
examens afleggen, maar niet in de ge
meenten aan de arbeid gaan. Dat ver
anderde in dat jaar, toen ook de vrouwe
lijke predikant volledig werd erkend. Zo
kunnen thans de vrouwelijke vicarissen
reeds terugzien op een tijd van bijna der
tig jaar, dat zij in het officiële kerkelijke
ambtswerk zijn ingeschakeld. Oorspron
kelijk vonden zij haar arbeidsveld vooral
in de uitwendige en inwendige zending,
gaven godsdienstonderwijs op de scholen,
werkten in inrichtingen en gevangenissen
en waren betrokken in de voorlichting van
vragen over huwelijk en opvoeding.
Pas de laatste wereldoorlog wijzigde
deze positie grondig. De kerkelijke regle
menten van 1927 hadden de vrouw reeds
toegestaan om in noodsituaties te mogen
preken en de sacramenten te bedienen,
doch elk geval diende dan afzonderlijk te
worden bezien en beslist. Maar, deze nood
situatie ontstond tijdens de oorlog. Zij
kreeg een algemeen karakter, omdat hon
derden predikanten in het leger moesten
en reeds gedurende de oorlog werd een
aantal vrouwelijke vicarissen opgedragen
zelfstandig een gemeente te verzorgen.
Na de oorlog bleek er een ontstellend
tekort aan predikanten te zijn. Het aantal
theologische studenten liep sterk terug en
zo werd de vraag naar vrouwelijke predi
kanten weer opnieuw acuut. In Würtem-
berg, in Bremen, in het Rijnland werden
tal van vrouwelijke predikanten in haar
ambt bevestigd en sedert dien zijn eigen
lijk in alle Duitse „Landskerken" vrouwe
lijke predikanten volledig bevoegd in de
gemeente werkzaam.
INTUSSEN doet een zelfde verschijnsel
zich ook elders in de wereld voor. In
Amerika wijzen de episcopale en Lutherse
kerken de vrouwelijke predikant princi
pieel af, maar andere kerkelijke groe
peringen, zoals bijvoorbeeld de Baptisten,
hebben de vrouw tot alle ambtsverrich
tingen toegelaten. De vice-president van
de Amerikaanse Unie van Baptisten
gemeenten moet zelfs een vrouw zijn. En
in Canada zag de United Church zich in
1947 voor de noodzakelijkheid geplaatst
om volledig bevoegde vrouwelijke predi
kanten tot de gemeenten, de kansel en de
bediening van het Avondmaal toe te laten.
In Engeland mogen de vrouwelijke pre
dikanten wel de godsdienstoefening leiden,
maar niet de sacramenten bedienen. In
Finland zijn driehonderd vrouwelijke theo
logen, die nog geen officiële bevoegdheden
hebben, maar in Noorwegen en ook in
Oostenrijk mogen zij met toestemming van
de betrokken bisschop ook de sacramenten
bedienen.
Maar, in al deze landen is, procents-
gewijs, de laatste jaren het aantal vi-ou-
welijke studenten in de theologie sterk ge
groeid, in vexhouding zelfs meer dan bij
de andere faculteiten. En waar in een
aantal dezer landen de toevoer van manne
lijke theologen minder wordt, zal oxigetwij-
feld in de toekomst de volledige ambte
lijke bevoegdheid voor de vrouw, ook waar
deze nu nog aan beperkingen onderworpen
is, worden toegekend.
2 1 MEI 1955
lirngsterrein nog een paar copieën van bou
wen," zo vertelde ons een der vóorlich-
tingsmensen van dé E-55. Om er bewon
derend aan toe te voegen: „Ziet u, dat is
nou de dynamiek van de meneer Kleiboer."
Nog meer dynamiek en nog minder gren
zen zijn er in de vijf ruimtevaart-pavil
joens die aan de Zuidzijde van de expositie
in het park zijn ingericht. Wie hier binnen
gaat, kan in tien minuten tijds een raket
vaart naar een Saturnusmaan meemaken,
een maankrater betreden en tenslotte uit de
duistere verten van het heelal naar de aar
de terugkeren. Maar bereidt u voor op bot
singen met meteorieten, ruimtemensen van
andere planeten en meer van zulke fantas
tische verschijningen gelijk het lugubere
mannetje, dat u vanaf het laatste plaatje
aanstaart. Hij is net als de Jules-Verne-
maanraket „op ware grootte", die men
hier aantreft een schepping van een
aantal Haarlemse ruimtevaart--enthousias
telingen.
ONDER DE talloze uitingen van kunst
en kunstnijverheid, die op de E-55 te aan
schouwen zijn, is Karei Appels gerucht
makende „Energiemuur" met zijn vijfhon
derd vierkante meter felkleuriige abstrac
ties en symbolen (wij vertelden u ddar
vorige Zaterdag reedis van) stellig de om
vangrijkste en imposantste.
Er zijn echter legio andei-e muurschil
deringen in alle mogelijke technieken en
opvattingen, van welke wij het hierbij af
gebeelde Scheveningise midzomertableau
wel een van de feestelijkste vonden. Ge
schilderd door de Haagse kunstenaar Co
Westerik die men hier de laatste hand
ziet leggen aan zijn ruim acht meter brede
Frans-zwierige stukje strandleven vormt
het een zeer geslaagde afsluiting van het
paviljoen der gemeente Den Haag, waar
van de stijlvolle soberheid een prettig con
trast vormt met de veelal chaotische over-
ladenheid der andere provinciale en stede
lijke paviljoens in het complex „De Groei
van Stad en Land1".
Amsterdam bijvoorbeeld heeft in dit
complex (dat in het éentrum van het Rot
terdamse park nabij de Maas ligt) een
stand ingericht vol gestyleerde monster-
poppen, op wier ronddraaiende harten men
de hoofdstedelijke prestaties op het gebied
van stadsplanning, woningbouw en derge
lijke kan aflezen en dlie omgeven wor
den door een kakelbonte verzameling van
kermisachtige verlichtingsornamenten en
attributen, die verre van fraai zijn. Over-
ijsel exposeert een verzonken landkaart,
waarboven aan onzichtbare touwtjes "zulk
een eindeloos aantal flesjes melk en andere
provinciale producten bungelt, dat het u
bij de eei'ste aanblik al duizelt. Ook in de
andere provinciale en stedelijke paviljoens
mangelt het veelal aan overzichtelijkheid,
omdat men te veel heeft willen tonen,
waardoor de op zichzelf vaak uitstekende
ideeën en smaakvol expositie-materiaal
bedolven werden onder een veelheid van
détails, die alleen maar vei-warrend en
misschien zelfs afschrikkend werkt. Een
verademing is na dit alles het Haagse pa
viljoen, waar eigenlijk alleen maar een in
formatiestand, een decoratief hekje, een
LONDEN (United Press). - In- de
j National Gallery van Londen hangt
j reeds lange tijd een schilderij, dat de
experts toeschreven aan de Italiaanse
j meester Francesco Francia uit de vijf-
tiende eeuw. Dezer dagen is echter on-
verwacht gebleken dat dit doek, een
voorspelling van de Madonna met het
Kind en een engel, een vervalsing is.
Het echte schilderij van Francia is in
j* de veilingzalen van de bekende firma
Christies in Londen door de kunsthan
delaar Leonard Koester ontdekt. Het
was geheel met vuil bedekt. Koester
kocht het schilderij voor zesduizend
pond sterling en toonde het aan Sir
Philip Hendy, de directeur van de Natio
nal Gallery, die onmiddellijk een onder
zoek liet instellen. Daarbij bleek dat
Koester gelijk had. Het schilderij in het
museum had een potloodschets onder
de verf, hetgeen andere werken van
Francia niet hebben. Er waren donkere
spinneweblijnen op geschilderd om de
indruk te wekken van „antieke" barst
jes en er was een kleur gebruikt, die
Francia niet heeft kunnen hebben.
De vervalsing is in 1893 door dr. Lud-
wig Mond in Rome gekocht. In die tijd
waren vervalsers al met copieën van
Italiaanse meesters begonnen. Mond
heeft zijn collectie, waarin werken van
Mantegna, Bellini, Botticielli, Rafael en
Titiaan waren, aan de Natiojial Gallery
vermaakt. Koester biedt thans zijn echte
Francia voor achttienduizend pond ster
ling te koop aan.
paar gemakkelijke tuinbanken en die fleu
rige wandschildering zijn samengebracht.
Op een van die banken hebben wij dan ook
heerlijk wat zitten uitblazen van onze eer
ste wandeling over de E-55, terwijl Co
Westex-ik nog gauw een paar speelse
figuurtjes aan zijn stranditafreel toevoegde.
Ook hij was best te spreken over zijn
wrochtsel „Leuke opdracht, waarin je
vrijelijk je fantasie kon uitleven" ai was
het gemeentelijk honorarium nu niet be
paald vorstelijk geweest.
ACHTER HET complex „De groei van
Stad en Land" is een monumentaal plein
aangelegd, waarop als pièce de resistance
een van de twee Monumenten van die Na-,
tionale Saamhorigheid prijkt, dlie de E-55
rijk is. Het bestaat (zie foto) uit een vijf
tien meter hoge staalconstructie, ontwor
pen door de Amsterdamse kunstenaar Con-
James Mason is aangezocht voor de
rol van Kapitein Nemo, indien het dit jaar
tot de vert'ilming van „Het geheimzinnige
eiland" van Jules Vex-ne zou komen. In
„Twintigduizend mijlen onder zee" heeft
Mason ook een hoofdrol vertolkt, met Kirk
Douglas als medespeler. Mason heeft enige
maanden geleden aangekondigd, dat hij
ophoudt met acteren en zich wil gaan toe
leggen op het regisseren van films.
stant Nieuwenhuis, die er het symbool in
ziet van de levende delen die tezamen Ne
derland vormen. Daarom hangen iin deze
constructie elf vei-schillend gekleurde vlak
ken, die die evenzovele provincies uitbeel
den.
Het monument zelf is „de uitdrukking
van de statische kracht, terwijl de speelse
en steeds wisselende compositie van witte,"
rode en blauwe platen, het éigen levens-
rhyt'hme der delen symboliseei-t." Op dé
grond, tussen de kolommen die de con
structie dragen, draait langzaam het ener
gieteken van de E-55: de driehoek, die
tegenover de statische kracht van het ge
heel de dynamiek van leven en werken
moet uitbeelden. „Ik zie in dit weik", al
dus Constant Nieuwenhuis zelf, „de meest
volledige synthese van coloristisohe, plsas-
tische en architectonische beeldiinig, die
tot dusver gerealiseerd is. In dit monument
valllen de grenzeix tussen schilderkunst,
beeldhouwkunst en architectuur geheel
weg."
Het tweelingzusje van dit monument
prijkt op het Elfprovinciënplein voor het
Nationale Paviljoen bij de Ahoy-hal. „En
als Jac. Kleiboer (de organisator van de
E-5'5), het zo in zijn hoofd krijgt, dan laat
hij er gewóón elders op het tentoonstel-
DE PRIJZEN, die in West-Duitsland ge-
vraagt en ook betaald worden, liggen
in het algemeen op een hoger niveau dan
bij ons. Dat is ook het geval op het gebied
van de handel in kunst en in antiquiteiten.
In Keulen heeft een groots opgezette vei
ling plaats gehad, waarvoor niet alleen
veel belangstelling van Duitse zijde, maar
ook uit het buitenland bestond.
Van de oude schilderijen bi-acht een
„Kruisiging" van El Greco het meeste
(40.000 mark) op. Voor „Triktrak-spelex-s"
van Jan Steen werd 18.000 maik betaald,
voor een tafereel van Jan van Goyen met
een herbei-g op de achtergrond 9.500 mark,
voor een riviei'gezicht van dezelfde schil
der 7.000 mark en voor een sooi'tgelijk doek
van Albexd Cuyp 6.000 mark Een „Straat
in Zandvoort" van de in 1935 ovei-leden
Duitse impressionnistische schilder Max
Liebermann werd voor 15.000 mark ver
kocht.
