Proefnemingen
Grotius en Oldenbarnevelt
B-ztcwn.de. NIEUWE B0EKEN
Tweelingen, één gedachte
met het serum van dr. Salk
tegen de kinderverlamming
Callot's spiegel der Muzen
-fa in zakformaat
Onze Puzzle
„Vaderland in de verte" herdrukt
dienstvaardigheid
Dierbare vrienden
iiiiiiiiiiiiii)i!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii;iiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii
OP EEN GROOT weiland te Oirschot in een wonderlijk spel, waarvan men object
Brabant zijn dezer dagen zeshonderd men- was, maar waaraan men zélf ook meedeed,
sen bijeen geweest, waarvan driehonderd Zo kwam ik met een pokdalige fotograaf
gelijktijdig geboren waren met de overige het kamp binnen, met wie ik alleen het
driehonderd. Er werd een tweelingencon- type regenjas gemeen had. Maar het volk
gres gehouden. De deelnemers zijn alle- langs de kant leidde reeds hieruit af, dat
maal twee aan twee aangekomen - of- die fotograaf en ik reeds in eikaars gezel-
schoon het een aardige attractie voor de schap ter wereld gekomen waren. Ik ver
bevolking zou zijn geweest eerst de drie- viel echter in dezelfde fout. Toen ik in af-
honderd énen en daarna de driehonderd wachting der buitenlandse congressisten,
anderen te laten komen en dan haar op- die nog van een excursie moesten terug-
WEINIG NIEUWS heeft zoveel alge- verdere massa-inentingen dde wellicht nóg dracht te geven, de tweelingen bijeen te keren, de grote congrestent binnenliep, zag
l i „cA-r-nor. nnw „PrfUlflp deze week hervat zullen worden. voegen. Het daaropvolgende, amusante ik daar aan een tafeltje twee in het wit
mene bijval gekregen in onze veraeeiae selectiewerk zou ongetwijfeld in de lijn geklede Aziaten zitten. Nadat ik in drie
naoorlogse wereld als de aankondiging, BETEKENT DAT, dat het Sadk-vaccun liggen van de olijke wijze, waarop velen talen verondersteld had, dat zij ongetwij-
liu zeven weken geleden, van het Salk- (behalve dan de Cutter-productie) nu vol- by de waarneming van tweelingen menen feld de van verst gekomen tweeling waren,
Vaccin te^en kinderverlamming. Maar u°m<7n safe is? Surgeau General Scheele, te moeten reageren. Mij is herhaaldelijk keken zij elkander een beetje onthutst aan
op weinig nieuws ook is zo snel de dom- o^alle'n, wel wefsamen tol
per gezet als juist op deze tijding
van „Timedezer dagen bevestigd, dat zijn omdat er geen mensen zijn, die zó vaak het Hawaiï-orkest behoorden, dat in deze
veiY,ouwen ln se^ur^ geheel hersteld dezelfde reacties van hun medemensen tent zou optreden.
op™ HMaTart°oGnt^ldeN Umlï SSTÏÏÏ V'-n «5» aSES. lis zJftïTÏÏS
bestaan van het wonder-serum; op 11 April velen die^fhetTïeSSSte oSerSek T^F We6r gezichten in de plooi hou- NIET ZONDER AARZELEN ben ik toen
kwam de formele bevestiging van het grote betrokken waren zo ShrtS den, wanneer de ander z.jn grapjes of wijs- verder de congrestent ingelopen en toen
-oeiroKKen waren, zo scniijn nei Amen heden debiteert m de mening, dat hij de zag ik Fritz .Steiner, een goedmoedige,
nieuws op een medisch congres in Michi- kaanse weekblad hellen tihans over tot de V ?eu"r/. t "'«""S- '"J ue r/1Lf
gan en op 12 April volgde de officiële dat men' te er no- len iaar aan f.erSte 1S" Het 15 te begnjPen' dat JLwee" U,tervma,te( bedaarde man.' die bez'g w'ï
goedkeuring van het vaccin door de Ame- ™erS proeven od kleineSchaal had kun- Imgen er geenszins voor voeIen' altljd maar een hfel struik§ewas va" instrumenten één
rikaanse regering en kregen zes grote ohar- nen besteden alvorens tot maiaoi^du-tie ]ijdeIijk als bezienswaardigheid voor hun voor een te stemmen (m totaal 62). Ik dacht
riKaanse regiering en Kregen zes grote pnar- nen besteden alvorens tot massaproductie
maceutische fabrieken in de Verenigde Van het serum overtgaan.H^late-vac!
Staten opdracht de nieuwe entstof in massa cin van 1954 is namelijk* niet hetzelfde als op elkander lijken, dan vindt men dat stond te werken, maar toen het spiegelbeeld
te gaan vervaardigen, opdat ieder kind in S van £.'0t lg -aar todi» - -
Amerika er zo spoedig mogelijk mee ge- in de controle op de bereidingswijze. Om elkaar wef hebbei
vaccin eer d zou kunnen worden. Inmiddels het virus te doden of beter gezegd: in- evenzeer irappant.
ian vindt men dat zingende zaag, werd mij treffend duidelijk,
dat hier twee onafhankelijke personen aan
In Oirschot en in het bijzonder op het de arbeid waren, wier gelijkenis overigens
Fritz zag mijn verrassing. ..Das ist jö
aan. Iedereen combineerde in gedachten mein Bruder Fritz", zei hij met een hoog
het virus te doden
■was ook bekend gemaakt dat reeds twee actief te maken word* er een oplossing
jaren proef inentingen met het Salk-vaccin van formaldehyde aan toegevoegd, in de congresterrein, zag men in deze dagen treffend was.
gedaan waren op 1,8 millioen Amerikaanse verhouding van één kubieke centimeter iedere enkeling van buiten voor onvolledig
schoolkinderen en dat al die proeven met formaldehyde op vier liter virus-culiture.
volledig succes bekroond waren. jsja drie dagen is dan nog slechts één virus-
Na al deze pertinente verzekeringen van deeltje op de tien millioen actief en na
de Amerikaanse autoriteiten en leidende twee weken heeft ook dat laatste parti-
medici, twijfelde het lekenpubliek nauwe- keïtje Ln theorie de strijd gestaakt,
hjks meer of het polio-gevaar was in pnn- Dan komt de controle. Van iedere liter
eipe bedwongen. Alleen de Wereldgezond- vaccin wordit een kubieke centimeter af-
heid'sorganisatie en een handvol sceptici genomen en overgegoten in een reageer-
waarschuwden nog tegen al te groot opti- buisje met een weefselcultuur gemaakt van
in isme. apennieren. Wanneer er nog het geringste
I wee weken later kwam de wrede out- spoor van actief virus is, zal dit de cellen
nuch tering. Eerst in Californië, waar ver- van het nierweefsel aantasten, hetgeen na
scheidene van de met Sal'k-vaccin ingeente verloop van enkele dagen microscopisch
kinderen plotseling polio-verschijnselen kan worden geconstateerd. Blijkt dit het
vertoonden, later ook in andere Ameri- geval, dan wordt de betreffende voorraad
kaanse staten en steden. Eind April was vaccin vernietigd
de droeve oogst onder de gevaccineerden al Maar zejfs indien er geen tekenen van
tot 44 gevallen van kinderverlamming ge- virus-activiteit te bespeuren zijn, wordt
stegen, waarvan zelfs enkelen met dode- hetzelfde vaccin opnieuw aan rigoureuze
lijke afloop. Vele Amerikaanse bladen, dde contrö'etests onderworpen door middel van
enke.e dagen ge.eden nog met luidruchtige injecties op apen, waarbij doseringen ge-
koppen „de triomfantelijk overwinning van geven worden die tienmaal zo sterk zijn
het polio-spook' hadden aangekondigd, ais de concentratie voor inenting van kin-
verweten de autoriteiten nu in nog veel deren.
schreeuwender opschriften ,,het Ameri- Het vaccin van 1954 nu werd vervaardigd
kaanse volk te hebben blootgesteld aan eii 0p de bovenbeschreven wijze in dr.
experimenten met een klaarblijkelijk sa]k's eigen laboratoria aan de universiteit
levensgevaarlijk serum Op 7 Mei jongst- van Pittsburgh getest. Dit jaar echter is de
leden moest de regering in Washington in controle (om de zaken wat te bespoedigen,
het aangezicht van de feiten bakzeil halen zoals president Eisenhower het uitdrukte)
en de distributie van het Salk-vaccin han- geheel in handen gelegd van de zes phar-r
gende een nader onderzoek opschorten. maceutische fabrieken met geen andere
De eerste resultaten van dat onderzoek waarborg op de naleving van dr. Salk's
deden vermoeden dat een der zes pharma- voorschriften dan zo nu en dan een steek-
ceutische fabrieken de Cutter Labora- pr0ef door de experts van de Amerikaanse
tones m Berkeley, Californië ondeug- Gezondheidsdienst,
delijk serum had afgeleverd, want van de
MAAR ZELFS als het vaccin de meest
rigoureuze controleproeven doorstaan
heeft, is er nog een kans op ongelukken
294.000 kinderen die met CMitter-vaccin
behandeld waren, kregen er in d.e laatste
twee weken van April niet minder dan 35
kinderverlamming, inplaats van de 2 ge- bij inenting, zo zegigen sommige deskundi-
vaQlen die men op d'it aantal normaliter gen. Zij zijn van mening dat een voor 99.9
en zonder inenting had kunnen ver- percent „dood" vaccin, ingespoten in de
wachten. Maar ook het serum van de
andere fabrieken bleek niet voor honderd
percent afdoende bescherming te bieden.
Een deel van de productie van deze fa
brieken is echter alweer vrijgegeven voor
behoeü te'doïn, Sr^daLenlcSn^i^'de alle kwade kans?n, van dien. Het heeft en melodieus stemmetje. Hij moet dus zelf
daarentegen
arm van een kind ogenblikkelijk polio kan
geen zin om de sterkte van de oplossing te Ernst geweest zijn, die ook op het pro-
veróorzakenHun "theorieMs "tot"de" orik op te voeren.want dan zou 't virus diusdanig gramma stond. Ik opperde, voorzichtig ge-
van een injectiespuit ki de armspier ver- ..afgeslacht» worden dat het menselijk or- worden, dat zij wel een treffende gelijkenis
wondingen aanbrengt, die een welhaast S^niame het met meer als virus „herken- met elkander vertoonden. Daarop lachten
ideale „invalspoort" voor het binnendrin- ?en zou en eF d,Ufi °°k ^en afweerstof- beiden vertederd. „W.r s.nd jo Zwilhng-
gende virus vormen. En indien men weet fen te^en zou kunnen vormen. brüder", zei Fritz. (Als het Ernst niet ge-
dat inoculaties tegen andere ziekten - bij SOMMIGE EXPERTS zijn van mening k,eedkamer bIn.
Horizontaal: 1. stad in Italië, 5. boom, 7. voorbeeld diphterie soms ook een polio- da,t een dood" vaccin zoafs dat van dr
voegwoord 8 kant 10. stad m Noorwegen infeclie teweeg kunnen brengen, dan lijkt Sa geen ^kelc bShS?n«?tc«en ziek- nen ging' waar postuums van alle volken
WOOrd cüe theorie nog zo absurd niet. ?en kalven en S^aïiaarvan der aarde opgeslagen waren trof ik één
Een andere veronderstelling is dat de met levete, maar niet virulent virus gaan ™n de twee. Voorzichtigheidshalve vroeg
form aldehyde-oplossing niet alle virus- vaccineren, dat huns inziens beter is en ik eerst of hij „entweder Fntzoder Ernst
Geeltjes m het serum inactief maakt, met langere immuniteit belooft. Leider van was* HlJ bleek Karl tej.zlJn" Ik deed een
deze richting is dr. Albert Sabin, een Rus teruS Vroeg,°f1Zi3 alz0 euen dri®"
van geboorte en thans directeur der re- \inS waren Even melodieus en hoog als
search-afdeling van Cincinnati's kinder- de andere broeders gedaan zouden hebben,
hospitaal. „Wanneer kinderen telkens op- antwoordde hij: „Ich bin jö der filteste
nieuw ingeënt moeten worden met dood dat mo/ne"t kwam de echte tweeling
virus," zo redeneert hij, „zullen zij mis- binnen, een beetje langs elkaar heenstrui-
schien opgroeien tot jonge volwassenen kelend als mensen, die elkaar voor willen
met een uiterst labiele immuniteit en een laten gaan. Dat zoiets Fritz en Ernst nu
gevaarlijke vatbaarheid voor paralytische n°S overkomt, is zeker verwonderlijk. Men
polio, die immers des te harder pleegt toe raakt immers wel aan elkaar gewend op
:e slaan naarmate het slachtoffer ouder een tournee van zes jaar om de aarde.
wordt Wat mij verbaasde, was dat twee twee-
Maar is levend virus dan wél veilig? lingbroeders, die zoveel samen hebben
Dr. Salk bestrijdt het. Hoewel levend doorgemaakt, nog altijd „verzeihemir" zeg-
vaecin van oudsher met veel succes ge- gen, wanneer zij elkaar passeren of even
bruikt wordt bij de bestrijding van pokken moeten lastig vallen. Is dat dan misschien
en gele koorts, gelooft hij toch, dat het toch een kwestie van ontzag voor zijn
polio-virus tc taai en te verraderlijk is om tweede ik? Zoals wij, eenlingen, vaak in
er een ongevaarlijke, niet-virulente culture het verborgene ons spiegelbeeld respecte-
mee te kunnen kweken. Hij houdt het dus ren?
maar op zijn eigen „dode" vaccin, al geeft Hoe dan ook, al die driehonderd tweelin-
hij grif toe, dat ook dit nog vele kwade gen, die daar in Oirschot vergaderden en
kansen kan bieden. Maar geldt datzelfde kermis vierden, zijn door één gedachte be-
waarmede persoon of zaak wordt aange-
óuid, 15. landbouwwerktuig, 16. voorzetsel,
17. verdrag, 18. bruto (afk.), 19. bekend
Duits wijsgeer, 21. gebergte in Duitsland,
22. muzieknoot, 23. verheugd, 24. onbe
paald voornaamwoord.
Verticaal: 1. visje, 2. bijwoord. 3. dorpje
op de N.O. punt v. d. Schermer, 4. koe-
mestvocht, 5 en dergelijke (afkorting), 6.
rijzig, 9 ontkenning (Eng.), 10. stad in Al-
gerië; 11. jongensnaam, 12. tweetal, 13. be
leid, 14. stadhouder in Azië. 15. verbond
van handelssteden, 17. gelijke stand, 19.
dam langs een water, 20. raamscherm, 21.
pers. voornaamwoord, 22 lidwoord.
Om in aanmerking te komen voor een
van de drie geldprijzen ad 7.50, 5,en
2.50, dient men uiterlijk Dinsdag 17 uur
de oplossing in te zenden aan een van onze
bureaux; in Haarlem: Grote Houtstraat 93
en Soendaplein; in IJmuiden: Kennemer-
Jaan 186.
Oplossing van de vorige puzzle:
Horizontaal: 1. schablone, 8. toe, 9. piu,
10. er, 11. Lea, 13. K.P., 14. gekko, 16. Hein,
17. ader, 18. Linne, 20. na, 22. net, 23. ds.,
24. urn, 26. aai, 27. Samalanga.
Verticaal: 1. Stephanus, 2. Cor, 3. hé, 4.
De prijzen werden na loting als volgt niet voor alle belangrijke nieuwe vorde- zield geweest, zoals dat altijd van elk con-
toegekend: mej. J. E. D. Merens, Huize ringen der wetenschap en is ook Louis gres gezegd pleegt te worden. Welke die
-■ Wildhoef, Bloemendaal (f7.50); C. P. van Pasteur de grondlegger der seruim-tihe- gedachte precies is geweest, moet, zoals bij
io 'l- °P' ^ik' 7' €UPbras'a> Lenin, der Bosch, J. P. Coenstraat 6, IJmuiden rapie niet begonnen met een eindeloze vele congresen, voorshands nog worden
32. akant, 14. gil, 15. ode, 19. Neel, 21. ara, (f5) en mej. Chr. van Leeuwen, Rusten- reeks van tegenvallers, teleurstellingen en nagegaan. Bij het Vrijgezellencongres lag
23. dag, 25. N.M., 20. An. burgerlaan 10, Haarlem (f2.50), mislukkingen? H. C. de zaak duidelijker. KO BRUGBIER.
Bij de N.V. Em. Querido's
Uitgeversmaatschappij is
dezer dagen al de vierde
druk verschenen van de
historische roman „Vader
land in de verte" door An
nie Romein-Verschoor, die
hiermede in 1948 de proza
prijs van de gemeente Am
sterdam heeft verworven.
Dit feit wint nog aan bete
kenis als men bedenkt dat
deze geromantiseerde ge
schiedschrijving over het
leven van Hugo de Groot
en Maria van Reigersbergh
in vorige edities een op
lagecijfer van in totaal
achttienduizend exempla
ren haalde, een naar Ne
derlandse verhoudingen
aanzienlijk succes. Toege
rust met de kennis van fei
ten en figuren, die men van
haar als geschiedkundige
mocht verwachten maar
tevens beschikkende over
een eigenaardig-Nederland-
se stijl, is zij er in geslaagd-
uit vele détails en intieme
bijzonderheden een leven
dig beeld van een bewogen
periode op te roepen. Deze
fraai gebonden en ook ty
pografisch uitmuntend ver
zorgde roman telt ruim
vierhonderd bladzijden.
Intussen heeft prof. mr.
W. J. M. van Eysinga on
langs voor de vergadering
van de afdeling letterkun
de van de Koninklijke Ne
derlandse Akademie van
Wetenschappen een voor
dracht gehouden over een
onuitgegeven nota van Hu-
go de Groot, uit de ontdek
king waarvan in de Leidse
Universiteitsbibliotheek ge
bleken is, dat deze interna
tionaal vermaarde rechts
geleerde niet alleen met
deskundige belangstelling
de gebeurtenissen volgde,
die tenslotte zouden leiden
tot het Twaalfjarig Be
stand van 1609, maar ook
Oldenbarnevelt bij diens
vredehandel practisch ter
zijde heeft gestaan.
In dat gedrongen, uitvoe
rige stuk betoogde Grotius,
dat de aartshertogen te
Brussel niet bevoegd zou
den zijn vrede met de Ne
derlanden te sluiten en dat,
zelfs al gaf de Spaanse ko
ning zijn toestemming, het
verdrag toch op tal van
plaatsen aanvechtbaar ware.
De slotsom der nota is dan
ook, dat dus de „recht
vaardige oorlog" tegen de
aggressie van 1567 moest
worden voortgezet. Het
was destijds allerminst ze
ker dat Philips de Derde
een volledige zelfstandig
heid der rebellen zou aan
vaarden en vrijheid van
godsdienst en van de vaart
op de beide Indien toe
staan. Voor het geval de
vredesonderhandelingen
zouden mislukken, had Ol
denbarnevelt derhalve een
goed stuk nodig ten betoge,
dat er met de vijand im
mers toch niets te bereiken
viel en dat er daarom door
gestreden moest worden.
Hugo de Groot zorgde er
voor, dat het betoog klaar
lag voor eventueél ge
bruik.
IN 1604 LIEP een twaalfjarige jongen uit het
welgestelde gezin van zijn ouders in Nancy \$eg
om zich bij een troep zigeuners aan te sluiten,
waarmee hij naar Italië trok. Het was de kleine
Jacques Callot, die schilder wilde worden, maar
wiens vader van een andere toekomst voor zijn
met rijke fantasie begaafde zoon had gedroomd.
Toch had deze knaap het bij het rechte eind. Hij
is een beroemd man geworden. Wat had hij ech
ter met muziek van doen? Niets anders, dan dat
hij met zijn tekeningen en etsen een gebied heeft
betreden, dat daarmee in verband stond en dat
hij vele musici door zijn fantastische persoon
lijkheid en zijn kunst heeft geïnteresseerd en ge
ïnspireerd. De uitdrukking: op de manier of in
detranl van Callot, kwam vooral voor in het
tijdperk der romantiek, bij dichters en compo
nisten, terwijl toch ongeveer tweehonderd jaren
de romantici van Callot's tijd scheidden.
Om het verband tussen zijn kunst en andere
kunsten te begrijpen, moet men evenwel iets
meer van zijn leven weten dan alleen het feit,
dat hij als jongen van huis wegliep. Het
Is intussen verklaarbaar, dat de avontuur- duistere demonie. Meer dan één toncelfi-
lijke typen, die hij op zijn zwerftochten guur uit de commedia dell' arte is het
met de zigeuners ontmoette, in zijn latere prototype geworden voor de karakters, die
tekeningen zijn terug te vinden. In Flo- wij kennen uit de opera buffa, die er zo-
rence verliet hij de troep en ging daar in veel levenssappen uit heeft getrokken.
de leer bij een tekenaar, die hem de tech
niek van het etsen bijbracht en hem bo-
Callot verliet Italië na Cosimo's dood en
ging opnieuw naar zijn vaderland terug.
vendien reisgeld gaf om naar Rome te Hij werkte later aan het hof van Lode-
gaan. Daar vond hij landgenoten, die hem wijk de dertiende, en stierf als 43-jarige
wisten over te halen naar het ouderlijk in de Franse hoofdstad.
huis in Nancy terug te keren. Na enkele
jaren komt hij ech
ter toch weer in
Florence terug. Hij
had zich tot een
voortreffelijk teke
naar, etser en gra
veur ontwikkeld. De
Groothertog, Cosimo
II, bewonderde zijn
kunst en bezorgde
hem sla dit over,
landgenoten - beel
dende - kunstenaars
- een jaargeld, vrije
E. T. A. Hoffman, onder de Duitse ro
mantici wel de meest
romantische, werd
reeds als jongeman
gefascineerd door de
boeiende en grillige
kunst van Callot's
etsnaald. Hoffmann's
eerste werk heette
„Phantasiestücke in
Callots Manier" en
zeven jaar later, in
1821, volgde „Prin-
zessin Brambilla" ein
Capriccio nach Ja-
HET WAS EEN van die dagen, waarmee
hel Nederlandse klimaat ons zo overvloe
dig bedeelt: uit een laaghangend, door zijn
knieën zakkend wolkendek vielen aanhou
dend waterstraleri door een grijze substan
tie, clie men licht diende te noemen. Uit
zuinigheidsoverwegingen en ook omdat ik
mij zelfs door de schranderste aanprijzin
gen maar moeilijk laat overtuigen, had ik
mijn pasgekochte regenjas zo weinig mo
gelijk aan haar element blootgesteld. Tus
sen boodschappen en bezoeken door was ik
haastig van de ene tram op de andere ge
sprongen en aanvaardde nu de terugweg
met een ongeschokt geloof in de water
dichtheid van de jas.
Als een mismoedige, naar bouwvalligheid
neigende reus doemde het station op in
schemering, die zich er inmiddels althans
op kon beroepen, dat de stand van de klok
haar bestaan wettigde. Aanstonds zou de
dag ondergaan, door niemand betreurd, be
halve dan door lieden als die welke mij
van het reeds genoemde kledingstuk had
den voorzien. Eigenlijk, dacht ik, moest
iedereen in dit land zich toeleggen op de
vervaardiging en de verkoop van artike
len, die de regennood hielpen lenigen. In
dien ik ooit in de handel ging, zou ik mij
althans niet specialiseren in zonnebrillen
en tuinparasols.
Aldus mediterend doorschreed ik de sta
tionshal, waar de verlichting een voorals
nog vergeefse strijd leverde tegen de al
gemene miezerigheid, hier geaccentueerd
door reizigers die voor de loketten sliknatte
gewaden opensloegen en zich het vocht van
de wenkbrauwen wisten, aleer zij naar hun
beurs tastten. In het bezit zijnde van een
rctourbiljet liep ik rechtstreeks naar de
controle en vervolgens de gang door. Ik
moest bij het laatste trapgat zijn. Toen ik
daar was aangekomen, ontwaarde ik een
dame, die blijkbaar juist begonnen u-as de
trap te bestijgen met een koffer, 'te zwaar
voor haar tedere krachten. Ik deed u-at
mijn hand te doen vond en nam de koffer
van haar over, niet dan nadat ik daartoe
beleefd om haar toestemming had verzocht,
die zij mij met een dankbare glimlach ver
leende. Om eerlijk te zijn, was ik in deze
schemerige koker van die glimlach niet al
te zeker, maar mijn fantasie verbond deze
gelaatsbeweging gretig met de woorden
„Als u zo vriendelijk wilt zijn", waarmee
zij mij de koffer overdroeg.
Het voorwerp schonk mij alle gelegen
heid om mijn ridderlijke en andere manne
lijke deugden bot te vieren. Ik tilde zwaar
aan de koffer, hetgeen mij niet belette de
dame. die een beslist niet bejaarde indruk
maakte, te onderhouden over de actuali
teiten van de dag, of nauwkeuriger, over
één actualiteit: het laakbare weer. Met een
hand, die reeds flink gestriemd moest zijn,
betrad ik het perron, aan de zijde van de
nu onbezwaard trippelende dame. Ik ver
heugde mij in de lichtheid van haar tred
en om mij daar enigszins naar te voegen,
bracht ik de koffer naar mijn andere hand
over. Dit gebaar gaf mij een zeer kort
stondige opluchting, want reeds na enkele
tientallen meters kon ik geen eerstand
bieden aan de aandrang de koffer ander
maal te verplaatsen, daarbij het lot ver
wensend, dat mij het octopische aantal van
acht armen had onthouden. Bovendien had
ik reden om de Nederlandse Spoorwegen
enige minder vriendelijke gedachten te
wijden.
Onze trein stond namelijk op een plaats,
waar alles wat op een stationsoverkapping
leek, tot een ver verleden behoorde. En dit
WANNEER MEN zich zelf of een ander wil
afhelpen van de opvatting dat het lezen van een
detective-verhaal louter tijdverspilling is. dan
schalie men zich onderstaande, juist uitgeko
men titels aan: The long goodbye van Raymond
Chandler en A taste for murder van H F.
Heard, in hun genre twee topnummers. waar
aan bovendien een zekere litteraire waarde niet
ontzegd kan worden, al behoeft men het niet
eens te zijn met Auden's opvatting met betrek
king tot Chandler's boeken: kunstwerken! Lut
tele uren na de ontdekking van de moord op
een in normale omstandigheden "olop met ju
welen behangfen dame wordt de onfeilbare Plu-
lip Marlowe zelf als verdachte gekerkerd. Men
make zich echter niet ongerust. ..Een van de
tien beste mysteries van alle tijden!" luidt het
op de omslag van A taste for murder en dit is
volgens kenners niet overdreven. Voor lezers
met sterke zehuwen.
Een kleine dosis hiervan heeft men ook no
dig voor Air bridge van Hammond Innes. voor
wie de hedendaagse werkelijkheid genoeg
bouwstoffen bevat voor een spannend verhaal.
Alvorens zich tot schrijven te zetten maakt hij
persoonlijk een studie van plaats en omstandig
heden waarin zijn verhaal zich zal afspelen.
Ditmaal was het de luchtbrvtg naar Berlijn
waarin hij een roman rook. Hij was er dan ook
zelf bij en weet in zijn boek de indruk le ge
ven van een objectieve reportage van de ge
beurtenissen achter de schermen.
Daphne de Maurier is met twee nieuwe uit
gaven vertegenwoordigd: My Cousin Rachel niet
alweer een fatale- vrouw als hoofdpersoon en
Kiss mc again stranger, waarin men acht ver
halen voorgezet krijgt, die orecies datgene ge
ven wat men van de schrijfster verwacht. Het
soert litteratuur, dat zij beoefent, schijnt geen
windeieren te leggen: zij heeft ei een vei mo
gen mee vergaard. Net op tijd overigens, want
van de 38.000 pond sterling, die zij onlangs voor
een contract met een Amerikaanse uiige\er
aangeboden kreeg, zouden na aftrek jan de ch-
verse belastingen nog slechts een kleine 1-00
°^Ecn''aartszwerver, voortdurend heen en weer
gejaagd tussen Noord en Zuid is de Duitser W er-
ner Heiwig. wiens voorliefde uitgaat naar do
boeren en vissers van Griekenland, waaronder
hij geruime tijd verbleef en die hij in verschei
dene van zijn romans tot onderwei p kiest. In
Kaubfischer in Hellas laat hij de uitdagende
vrijbuiters aan het woord die met dynamiet
hun vangst binnenhalen, mensen die alleen
kunnen leven' in een vrijheid waarom elke dag
opnieuw gestreden moet worden. A. M.
zou nog te dulden zijn geweest, indien wij
- de koffer, de dame en ik - niet eerst een
eindioeegs langs een volkomen verlaten
spoor hadden moeten wandelen. Ik be
schikte niet meer over voldoende adem
om mijn gezellin op dit feit attent te ma
ken. Misschien dacht zij hetzelfde als ik,
ik wilde het graag hopen, maar enig bewijs
hieromtrent kreeg ik niet. Met twee han
den, die aanvoelden als rauwe biefstuk,
sjokte ik door de plensende regen. Hon
derd meter, duizend meter, duizend kilo
meter? In elk geval was het eèn oneindig
heid. De regen begon er nu pas plezier in
te krijgen en werd uit bakken, die overi
gens in de toenemende schemering onzicht
baar bleven, op ons uitgestort.
Wij bereikten de staart van de trein.
Door het water, dat een schermpje voor mijn
gezicht vormde, gluurde ik naar de dame,
om te weten te komen waar 2ij wilde in
stappen. Zij had geen haast en ik was te
beleefd om haar een voorstel in die rich
ting te doen. Eindelijk scheen zij de wagon
van haar keuze te hebben gevonden. Met
een resoluut gebaar opende zij een portier,
met een tweede, niet minder vastberaderi
geste nam zij de koffer uit een van mijn
'beurse handen, zei op wellevende toon:
„Dank u vriendelijk! Goede middag, me
neer!" en verdween uit mijn gezichtsveld,
na het portier met een nadrukkelijke slag
achter zich te hebben laten lichtvallen.
Ik had drie kwartier de tijd om van mijn
onthutstheid te bekomen. Die niet alleeit
dit voorval gold, maar ook het feit dat
mijn jas reeds overtuigende blijken van
lekkage gaf. M. MOK.
woning en nog andere voordelen. Nu ont- cob Callot". Acht etsen van Callot lagen
stonden de afbeeldingen van de grote Flo- aan Hoffmann's Capriccio ten grondslag,
rentijnse hoffeesten, tournooien, ridder- De componist Walter Braunfels nam latei-
spelen, balletten en theatervoorstellingen. Prinzessin Brambilla tot onderwerp voor
Onder de talrijke tekeningen en etsen een gelijknamige opera en versterkte daar-
zijn er vele, waarop muzikanten op gro- mee de band tussen Callot via Hoff-
teske wijze zijn afgebeeld. De Italiaanse mann en de muziek,
samenleving was in Callot's tijd niet zo In de Februari-aflevering van het
humanistisch, dat ze het versmaadde, li- maandschrift Musica vermeldt Gustav
chamelijk gebrekkigen, zieken of mis- Struck, dat enkele jaren geleden de Ita-
maakten op het toneel te zien. Deze zielige liaan G. Francesco Malipiero eveneens
figuren wekten integendeel de lachlust door Hoffmann's „Prinzessin Brambilla"
op en Callot, die in de Italiaanse theater- tot Callot gekomen is en de opera ,.I Cap-
wereld goed thuis was, gebruikte ze als priccio dit Callot" componeerde, waarvan
modellen. Zijn voorstellingen doen me- de première in 1942 te Rome werd gege-
nigmaal denken aan Jeroen Bosch' fan- ven en die in 1952 te Berlijn werd opge-
tastische gestalten. Het hierboven gere- voerd. Struck roemt de visionnaire sprook-
produceerde muzikantentype kan als voor- jessfeer van de compositie,
beeld dienen. De uit de volkskunst ge- Voor de geschiedenis der balletkunst
groeide Commedia dell' arte, waar scena- heeft Callot's tekenstift de grote verdien-
rio en décor een toneelspel omvatten, ste gehad, dat hij vele belangrijke Ita-
waarvan de teksten geheel of voor een liaanse en Franse balletvoorstellingen op
groot deel werden geïmproviseerd, ver- maesterlijke wijze heeft weten te ver
schafte Callot uiterst dankbare typen voor eeuwigen, hetgeen Gregor in zijn Cul-
zijn verbeeldingen. Hij vereeuwigde de tuurgeschiedenis van het Ballet dankbaar
vaststaande figuren als Fritelliano, Coco- releveert. En zo werd zijn kunst dus tot
drillo, Cucurucu, Scaramucia, Lucia en een spiegel, waarin de Muzen hun eigen
wie al niet meer op originele wijzen, vol schoonheid konden aanschouwen en her-
fantasie, verinnigd door milde humor, kennen.
maar ook menigmaal verdonkerd door
WILLEM ANDRIESSEN
Zo'n grote vogel is niet voor de poes.
