Mensen die
kans om
haken naar een
méns te zijn
Uitgaan in Haarlem
IN DE WERELDPOLITIEK
Van het ene Genève naar het andere
VOOR
verkoudheden
Vijftig jaar geleden
ALARMEREND
Vluchtelingen in Oostenrijk
In Enns zitten 367 stumpers in een oude kazerne
3
V/ICKS vj.CJ
Frederic Mason Perkins
te Assisi overleden
Columbus zou Amerika niet
kunnen ontdekken in 1955
rHoe is het ontstaan?^
Dit woord: BEZADIGD
V.J
LUSTELOOS?
Uit Haarlems Dagblad
van 14 October 1905
VRIJDAG 14 OCTOBER 1955
Er is een onheilspellend bericht ver
schenen in de nieuwdienst van enkele
buitenlandse persbureaux, een bericht dat
men slechis met ongeloof en verbijstering
lezen kan en dat, domweg als nieuws aan
de krantenlezer gepresenteerd zonder
redactioneel commentaar, een alarmerende
indruk moet maken. Deswege zij het in dit
blad nu pas en in het kader van een be
schouwing weergegeven, ofschoon het reeds
gisteren in ons bezit was.
Wij citeren het Franse persbureau A.F.P.:
„Het Amerikaanse democratische Con
greslid Edmonson heeft tijdens een rede te
Pryor in Oklahoma (V.S.) onthuld dat dag
er. nacht Amerikaanse bommenwerpers,
geladen met atoombommen, boven het
Amerikaanse vasteland in de lucht zijn
teneinde onmiddellijk in staat te zijn een
onverhoedse aanval op de Verenigde
Staten met een tegenaanval te kunnen
vergelden." Het bericht bevatte verder
enkele uiterst vage aanduidingen over de
zegslieden van Edmonson en de mededeling
dat hij verdere détails weigerde te ont
hullen.
Wat heeft de heer Edmonson bewogen
deze mededeling te doen, aangenomen dat
hij inderdaad betrouwbare en deskundige
lieden tot bron heeft gehad? Heeft hij in
zijn ijver om het Amerikaanse publiek de
zekerheid te geven dat eventueel tegen de
V.S. bedreven wordend kwaad onmiddel
lijk vergolden zal worden, een militair
topgeheim onthuld en daarbij niet gedacht
aan de gevolgen van zijn mededeling voor
de gemoedsrust der Amerikanen? Of heeft
hij zijn nieuws gelanceerd met de bedoe
ling, dat het de machthebbers achter het
IJzeren Gordijn tot zorgvuldig nadenken
zal stemmen?
In beide gevallen heeft hij het belangrijk
ste voorbijgezien, namelijk dat hij door zijn
onthulling zijn medeburgers het hoogste
gevoel van onveiligheid ging geven wat zij
in de ganse koude oorlog hebben gehad.
Continu in de lucht zijnde bommenwerpers
met atoombommen! Bestaat er een drei
gender en angstwekkender gevaar voor de
Amerikaanse bevolking dan dit? Want nu
is de kans, dat atoombommenwerpers
boven het grondgebied der V.S. zullen
komen, een reëel feit geworden. Ze zijn er
reeds en dragen de vernietigende last heen
en weer boven de Amerikaanse samen
leving. Zij kunnen vallen, zoals alle vlieg
tuigen kunnen vallen. Het lijkt op mania
kale waanzin, zoiets te organiseren, doch
het is evenzeer het toppunt van dwaasheid
dit uit te bazuinen, indien de maniak in
derdaad zijn zin heeft gekregen.
Er is nog een andere mogelijkheid en
deze lijkt voor het gezonde verstand de
meest aannemelijke: Edmonsons verhaal is
op niets gebaseerd en uit de duim gezogen.
Men is reeds het een en ander gewend van
Amerikaanse Senatoren en Afgevaardigden
op het gebied van onverantwoordelijke
uitlatingen. Dit zou een topprestatie op dat
gebied zijn, doch evenwel niet onmogelijk.
Het is aan te nemen, dat deze mededeling
door Washington zal worden tegengespro
ken en gelogenstraft als onzin. Het ver
trouwen op de gezonde hersenen van de
mannen aan de Amerikaanse politieke en
militaire top steunt die veronderstelling.
Doch mocht dat niet vierkant en ondubbel
zinnig gebeuren, dan rust op de volksver
tegenwoordigers van alle landen, die zich
achter de Amerikaanse politiek en strategie
geschaard hebben, de onontkoombare plicht
hun regeringen onmiddellijk te verzoeken,
een categorisch antwoord te geven op de
vraag: Zou zoiets mogelijk ook boven het
grondgebied der verbondenen plaatsheb
ben?
Als op deze vraag geen ontkennend ant
woord zou kunnen worden gegeven, zou het
de dure plicht van onze Staten Generaal
zijn om de bevoegdheid van onze ministers
van Buitenlandse Zaken en Oorlog onmid
dellijk zeer nauwkeurig te omschrijven met
betrekking tot het toelaten van buiten
landse militaire bewegingen boven Neder
lands grondgebied.
ADVERTENTIE
Deze aangename zalf verlicht
méér, omdat ze geconcentreerd isl
Snelle opluchting volgt, wanneer U
borst, keel en rug met Vicks Vapo-
Rub inwrijft. De verzachtende dam
pen worden direct door de ontstoken
luchtwegen ingeademd. Tegelijker
tijd verlicht de verwar- fgflPggfriK
mende pleister-werking
de benauwde borst.
WVapoRub
De beroemde schrijver en kunstcriticus
Frederic Mason Perkins is Woensdagavond
te Assisi, waar hij reeds lange tijd woon
de, overleden. Hij werd in 1873 te Boston
geboren.
VERBREKING KERKVERBAND
De classis van de Chr. Geref. Gemeen
ten in Nederland heeft in een te Bussum
gehouden vergadering vastgesteld dat de
gemeenten van Bussum en Zwolle zich aan
haar verband hebben onttrokken omdat zij
zich niet wensen te onderwerpen aan de
kerkorde en de naar het inzicht van de
classis onordelijke wegen niet wensen te
verlaten. Het gaat hier over het door be
doelde kerkeraden laten optreden van spre
kers, al dan niet daartoe wettig geordend,
buiten het kerkverband.
ENNS, (van een speciale ANP-versIaggever) Eens hebben recruten van de
strijdkrachten der keizerlijke en koninklijke Donau-monarchie het geweer gepre
senteerd op het ruime voorplein van de kazerne in Enns, het kleine stadje aan de
slingerende weg van Wenen naar Linz. Nu ziet men op het onkruid dat sinds jaren
tussen de stenen woekert, tegen de achtergrond van afkalvende verveloze muren
morsige, amper geklede kinderen met grote honger-ogen. Honderddertien kinderen
wonen met hun familie in de koude, holle zalen van de vroegere kazerne, die in totaal
huisvesting moet bieden aan 367 vluchtelingen.
Koud is het in het sinds jaren verwaar
loosde gebouw. Koud omdat het er voort
durend tocht en er moeilijk te stoken valt,
maar ook omdat de warmte van de naas
tenliefde en de menselijke solidariteit er
ontbreekt. Hier is iedereen zichzelf het
naaste.
Daarom heeft de kampleider Malik het
vaak moeilijk met zijn mensen. Er zijn
allerlei onoplosbare problemen in dit toe
vallige samenraapsel van mensenresten.
De kinderen spelen tussen de stenen en
op het gras, lachend nu en ruziemakend
straks. De vrouwen zijn in hun woonruim
ten bezig met het huishouden. De mannen
die geen werk hebben hangen wat rond.
De oudjes zitten op bankjes en stoepjes
in de najaarszon. De zurige armoe-lucht
is doortrokken van dreiging. Dreiging van
nieuwe onderlinge conflicten, van moei
lijkheden naar buiten, van toekomst.
In de Wohnsiedlung 106, zoals de oude
kazerne nu heet, is de toekomst een drei
ging, zelfs voor Stanislava Powolla, die
toch al bijna tachtig jaar is. De oude vrouw
schuifelt in haar omslagdoek gedoken
door de hoge groezelige gangen, onver
staanbaar prevelend. In gebroken Duits
maakt ze duidelijk, dat ze bang is voor
elke nieuwe dag die haar wordt gegeven.
Met Stanislava zijn zeventigduizend
mensen bang voor de nieuwe dag. Zeventig
duizend vluchtelingen die in Oostenrijk in
nood verkeren, hetzij in de tachtig offi
ciële regeringskampen, hetzij in de niet
getelde onofficiële barakken, kelders en
andere onderkomens waarvan de Oosten
rijkse regering administratief het bestaan
niet kent. Vijfendertigduizend vluchtelin
gen in regeringskampen, evenveel onge
veer in niet-officiële onderkomens - samen
vormen zij de zeventigduizend noodgeval
len onder de rond 165.000 vluchtelingen,
die Oostenrijk thans herbergt.
Van deze 165.000 geven 95.000 geen moei
lijkheden: zij hebben werk, huisvesting,
sociale zekerheid. Maar de 70.000, de zo
genaamde harde kern. de overschotjes, die
nergens meer terecht kunnen, die door
niemand worden geaccepteerd - die vor
men het eigenlijke probleem in Oosten
rijk. Ze krijgen weliswaar steun, ze kun
nen vaak ook wel werk krijgen, maar met
het beschikbare geld kan Oostenrijk hun
niet geven wat hun probleem zou oplossen:
perspectief, een verschiet, waarin de weg
naar een zekere toekomst zich naar de
einder spitst.
Geen geld
Kampleider Malik van Wohnsiedlung
106 ziet bijvoorbeeld wel een oplossing voor
zijn 367 moeilijke gevallen: uit elkaar ha
len, ver van elkaar plaatsen, in de maat
schappij opnemen, het kamp opheffen.
Over de kans daartoe haalt hij de schou
ders op. Geen geld. Bovendien - er komen
steeds nieuwe vluchtelingen bij.
Tussen 27 Juni van dit jaar, de dag
waarop het Oostenrijkse vredesverdrag in
werking trad, en 25 Septeber kwamen 615
nieuwe vluchtelingen uit Oost-Europa
naar Oostenrijk, waar zij asyl vroegen en
kregen. Aan de andere kant gaan wel veel
vluchtelingen van de lijst af, omdat zij de
Oostenrijkse nationaliteit verkrijgen
hoofdzakelijk van origine Duits sprekende
personen - maar het vluchtelingenprobleem
dreigt toch een permanent karakter te
krijgen.
Dat is de mening van dr. V. A. M. Beer-
mann, de vertegenwoordiger in Oostenrijk
van de hoge commissaris der UNO voor
vluchtelingen. Dr. Beermann stelt zelfs dat
er twee vluchtelingenproblemen zijn: dat
van de niet-Duits sprekende, die geen
enkele verwantschap hebben met het Oos
tenrijkse volkskarakter, en dat van de
nieuw komenden. Welke problemen dan
door het gebrek aan huisvesting, aan
mogelijkheden, aan aanpassing, dat ook de
Duits-sprekende vluchtelingen treft, wor
den aaneengesmeed tot een nationaal pro
bleem.
Nationaal voor Oostenrijk. Maar voor de
vrije wereld, zegt dr. Beerann, behoort het
een internationaal probleem te zijn, een
onderwerp van internationale zorg. Van
daar dat de UNO werkt aan een oplossing.
Vandaar ook, dat Nederland vorig jaar op
initiatief van de stichting van de arbeid
een uurloonactie voerde, die met een op
brengst van vier en een kwart millioen
gulden werd bekroond.
Van dat bedrag is 70 percent naar Oos
tenrijk gegaan. Oostenrijk zelf heeft er
aanzienlijke bedragen bijgedaan. En nu
worden credieten gegeven aan mensen die
een handeltje willen opzetten, worden
woningen gebouwd, worden jonge mensen
geschoold, krijgen studenten studiebeur
zen, worden ouden van dagen opgenomen
in tehuizen, komen zieken in sanatoria
waar ze al lang hadden moeten zijn.
Niet genoeg
Maar de vrouwen die over de binnen
plaats van de kazerne in Enns slenteren
om even een praatje te maken, de spelen
de kinderen, de zonnende oudjes, weten
daar niets van. Zij worden er niet mee
geholpen.
Want de Nederlandse bijdragen zijn
maar een fractie van het bedrag dat nodig
is om het probleem radicaal op te lossen.
Toch is de naam van Nederland ook in
Enns doorgedrongen. Want binnenkort
vertrekt van daar een gezin van een bouw
vakarbeider, die in Nederland zal worden
toegelaten, een van de 250 die van de re
gering toestemming krijgen zich in Neder
land te vestigen. Misschien zullen ze in
Enns verder van Nederland horen als de
gelden besteed gaan worden, die zullen
worden ingezameld bij de nieuwe actie,
die binnen enkele dagen gaat beginnen:
de sleutelactie van de Nederlandse fede
ratie voor vluchtelingenhulp.
Misschien wordt dan ook het jochie ge
holpen, dat tegen de verbrokkelde muur
lachend een oud flesje aan scherven smijt.
En die moeder van negen kinderen, die
hardnekkig weigert de verpaupering voet
te geven in haar twee kleine kamertjes op
de eerste verdieping van de vroegere ka
zerne, die krijgt dan misschien de beloning
voor haar volhouden, die krijgt dan mis
schien woonruimte, die het schoonhouden
tenminste waard is.
Voor dat oude mannetje op de stoep, met
dat gezicht van een overjarige appel, kan
er dan misschien wekelijks een pijpje
tabak op overschieten.
Kampleider Malik blijft vooralsnog
sceptisch. Zijn kamp is het moeilijkste van
heel Oostenrijk. Allerlei overschotten zijn
in de voormalige kazerne bij elkaar ge
veegd. Juffrouw Hamilton, de Nederlandse
sociale werkster die door de federatie voor
vluchtelingenhulp in Enns tewerkgesteld
is ,is echter optimistischer. „Er valt nog
van alles met deze mensen te beginnen",
zegt ze beslist. „Het enige wat ze hebben
moeten is een kans, mens te zijn".
En ze gaat uit het zonlicht door de grote
toegangsdeur de duistere, naargeestige gang
in.
Aan de weg van Wenen naar Linz ligt de
vroegere kazerne in het stadje Enns, oud
en uitgewoond. 367 vluchtelingen wonen
op het ogenblik in deze sombere steen
massa's. Op de foto een kijkje op de
binnenplaats.
NEW YORK (United Press) De demo
cratische gouverneur van de Amerikaanse
staat New York, Averell Harriman, heeft
aan een diner ter gelegenheid van „Colum-
bus-dag" beweerd dat een moderne Colum
bus waarschijnlijk nooit in Amerika zou
kunnen komen als gevolg van de immigra
tie-bepalingen en de bureaucratie bij de
toepassing daarvan.
„Als een zekere Christoffel Columbus uit
Genua naar Amerika wilde komen, dan
zouden wij zijn naam op een lijst zetten en
over een jaar of tien zou hij voor toelating
in aanmerking komen. Hij zou moeten be
antwoorden aan de bepalingen van onze
immigratiewetten. Hij zou eindeloos for
mulieren moeten invullen, een langdurig
onderzoek ondergaan en borgen moeten
hébben. Aannemende dat hij nooit ergens
lid van geweest is en dat hij een vlekkeloos
leven zou hebben geleid, dan zou hij wel
licht eens ons Vrijheidsbeeld passeren, als
hij zijn plan al niet lang als onuitvoerbaar
zou hebben opgegeven."
Bezadigd wil zeggen: kalm, bedaard,
niet overijld, ingetogen. Het ies het vol
tooide deelwoord van een thans geheel
verouderd werkwoord: bezadigen, dat
betekende: bedaren, kalmeren. Dit be
zadigen is ontstaan uit een ouder be-
zatigen, waarin het woord: zat schuil
gaat en dat: bevredigen betekende. De
grondvorm van beide werkwoorden is
het zelfstandig naamwoord sate, dat in
het Middelnederlands een hele reeks
van betekenissen heeft, waaruit zijn
verwantschap met: zitten blijkt. Het
duidt aan begrippen als: woonplaats,
ligplaats, grondslag, maar ook: betame
lijkheid, fatsoen, rust, bevredigende toe
stand enz. Sate hoort bij zitten zoals
laag bij liggen, spraak bij spreken en
zovoorts.
TENTOONSTELLINGEN
Frans Halsmuseum: Nieuwe opstelling van
de regentenstukken van Frans Hals. Ex
positie van poppenhuis anno 1750 met
inventaris. Het museum is geopend op
werkdagen van 10—16 uuii des Zondags
van 1316 uur.
De Waag, Spaarne-Damstraat: Historisch
gebouw, schildersmilieu. Geopend op Za
terdagavond en elke ochtend van 11 tot 13
uur
Teylers museum: Schilderijen uit de negen
tiende en twintigste eeuw. Tekeningen
onder meer van Rembrandt, Michel Angelo,
Claude Lorrain; Fossielen en mineralen,
historische natuurkunde-instrumenten. Ge
opend op iedere werkdag behalve Maan
dag van 1117 uur en de eerste Zondag
van iedere maand van 1317 uur.
Bisschoppelijk Museum, Jansstraat 79: Mid
deleeuwse en latere schilderijen, sculptu
ren, paramenten, kantwerk, handschriften
en munten. Geopend op werkdagen van
1017 uur, des Zondags van 1316 uur.
Schotersingel 117 a: Palestina-diorama's
(Bijbelse voorstellingen). Geopend van
9.30—12.30 en 14—17 uur.
Cruquiusmuseum, Heemstede: Historische
stoommachines en grote maquette van
Nederland met waterstanden en over
zicht overstromingsramp Februari 1953.
Geopend van 912.30 en van 1.305 uur.
Grote Markt, Grote Kerk: Te bezichtigen op
werkdagen van 9 tot 17 uur. Bezichtiging
onder geleide op aanvraag voor groepen
van tenminste vijftien personen.
Kunsthandel Leffelaar: Schilderijen en
aquarellen uit Zuid-Frankrijk door Bob
Buys. Geopend op werkdagen van 105
uur tot 25 October.
Huis met de Kogel. Schilderijen van Jan
PoolChapni. Tot en met 15 October. Ge
opend op werkdagen van 1018 uur.
Huis Van Looy: Vanaf 7 October tentoon
stelling uit de historisch-topografische
atlas van het Haarlemse gemeente-archief:
„Het Spaarne door alle tijden". Geopend
van 10—12.30 en 13.30—16 uur. Zondags
van 14—16 uur, tot en met 16 October.
Tinholthuis, Bloem endaal: Vrijburglaan 17.
Het museum is geopend van Maandag tot
en met Zaterdag van 9—12 en van 1416
uur.
Cantine Werf Conrad en Stork Hijsch N.V.
Tentoonstelling prijswerkstukken. Van
1417 uur, op Zaterdag 15 October.
MUZIEK
Vrijdag 14 October, Concertgebouw, 20 uur:
Eerste concert serie V door het N. Ph. O.
onder leiding' van -Marinus Adam. Solist-:
Hans Henkemans, piano. Uitgevoerd wor
den twee pianoconcerten en de Prager
Symphonie van Moazrt,
Zaterdag 15 October, Concertgebouw, 19.30
uur: Bondsconcert van bij de Haarlemse
Bond van Muziekverenigingen aangeslo
ten verenigingen. Medewerking verlenen de
korpsen: „Amphion", „Harmonie Crescen-
In het tijdsverloop tussen de eerste conferentie van Genève van 18 toi
24 Juli en de tweede, die op 27 October zal aanvangen, is er een duide
lijke vetandering van standpunt te constateren geweest in de politiek dei-
Westelijke mogendheden, die nog steeds voornamelijk van Amerikaanse
oorsprong is. Deze verandering valt pas goed op, wanneer men de houding
der Westelijke ministers van Defensie van het ogenblik analyseert. Deze
ministers zijn uit de aard van hun functie beducht voor een te vérgaande
en te snelle demobilisatie; hun stafchefs, de leiding der NAVO uitmakend,
hebben deze beduchtheid tot uitdrukking gebracht door fel te ageren en te
protesteren tegen het „ontwapeningsgevaar", dat een direct gevolg is van
het verminderen der spanningen. Het is verrassend te constateren, hoe
weinig indruk nu nog het aloude argument der Russische dreiging, dat
deze stafchefs hebben opgediept, vermag te maken en dit geeft, meer dan
wat ook het verschil in Westelijke opvattingen aan, dat sinds Genève is
opgetreden. Men is nu eindelijk vatbaar geworden voor de overtuiging,
dat de Russische aggressiviteitsverschijnselen het gevolg zijn geweest van
neigingen tot afweer. Hoe is men daar nu pas achtergekomen?
Men heeft in het Westen ontdekt, dat de
Sovjet-Unie helemaal niet zeker is van de
mogelijkheid tot handhaving harer Weste
lijke grenzen en rekening houdt met een
eventuele terugtocht uit Duitsland. Deze
terugtocht zal echter moeten worden voor
afgegaan door een voor haar aanvaardbare
ordening der Duitse en Europese zaken en
een stabiliteit in de grensafbakening. De
oplossing der Duitse kwestie is afhankelijk
van deze afbakening. De vaststelling dei-
Duitse grenzen na hereniging van Oost
en West-Duitsland is nauw verbonden
aan de behoefte tot een effectief werkend
Europees veiligheidssysteem. Zekerheid,
Veiligheid en Stabiliteit zijn de drie facto
ren, die zowel de gedachten in het Kremlin
als in Washington en Bonn blijven beheer
sen en nu de oorlogsmogelijkheden zijn in
geperkt door de vreesaanjagende techni
sche ontwikkeling, blijft als logische con
sequentie slechts voor alle partijen één
werkhypothese over: zoeken naar een sy
steem, waarin die drie grote factoren voor
alle partijen verankerd liggen.
Dat zoeken is trouwens al lang vóór Ge
nève begonnen, doch toen had men van el
kander nog niet de overtuiging dat er ook
nog niet met de gedachte aan geweld werd
gespeeld. Genève heeft die obsessie blijk
baar doorbroken en het tweede Genève, dat
nu in het nabije verschiet ligt, zal daardoor
gemakkelijker en soepeler kunnen werken
in de richting van een duurzaam veilig
heidssysteem.
In deze situatie passen de ouderwets aan
doende uitlatingen der NAVO-stafchefs
niet meer, zoals iedereen alleen al aan de
hand van eigen reacties zal kunnen vast
stellen. Hiermede is niet gezegd, dat snelle
en omvangrijke demobilisaties der NAVO-
landen wenselijk en logisch zouden zijn,
maar wel dat een regelmatige wedloop zijn
zin heeft verloren. Een wedloop paste in
de koude oorlog, toen de dreiging van een
gewapende botsing nog reëel leek. Die rea
liteit is zodanig aangetast door de onweer
sprekelijke feiten, dat het gezamenlijk zoe
ken naar een vredige oplossing meteen lo
gisch is verklaard.
Hebben de NAVO-regering-en hun staf
chefs en ministers van Oorlog nu buiten
hun koers geplaatst en als roependen in de
woestijn achtergelaten? Allerminst, doch
zowel militaire kopstukken als ministers
van Oorlog zijn in de kring hunner rege
ring specialisten. Specialisten op het ge
bied van de militaire sterkte, specialisten
op het gebied van de wapenproductie en
zelfs op het gecombineerde terrein van wa
penproductie in het kader der nationale
economie. Wie weet niet, dat wapenpro
ductie en economie nauw verbonden zijn?
Dat wapenproductie en werkgelegenheid
broer en zuster zijn? Dat buitenlandse han
del en wapenproductie innig zijn verbon
den? Deze specialisten spreken voor hun
eigen sec te zij hebben de taak om, nu
ontwapening dreigt, deze zo langzaam en
zo geluidloos mogelijk te doen verlopen en
intussen maatregelen te treffen om de ge
volgen ervan op te vangen. De wisselwer
king tussen progressief in de richting van
wereldvrede werkende ministers van Bui
tenlandse Zaken en de met de instandhou
ding van het militaire apparaat belaste mi
nisters van Oorlog brengt tenslotte de pro
cedure tevoorschijn, die als leidraad voor
de ontwapeningspolitiek moet gelden. Dit
alles is een gecompliceerd détail van staats
huishouding, dat met angst voor aggressie
en neiging tot aggressie niets meer te ma
ken heeft.
Wat er tenslotte uit het zoeken naar een
Europees veiligheidssysteem zal resulteren
op het gebied der samenwerking tussen
Oost en West, is moeilijk te voorspellen.
Een feit is, dat Duitsland daarbij op een
angstige manier op de wip zit. Ook het
straks herenigd Duitsland verlangt veilig
heid naar alle kanten. Wanneer Oost en
West er voor die tijd niet in geslaagd zijn,
een systeem te vinden waarin zij zonder
angst voor elkander hun invloedssferen tot
een vredelievender krachtsinspanning dan
die der bewapeningscompetitie kunnen in
spireren, zal het herenigde Duitsland zich
in deze competitie moeten mengen en trach
ten, de achterstand in die wedloop in te
halen. Men mag zich geen illusies maken
over de vraag, of het Duitsland zal geluk
ken de atoombewapening in te lopen en een
atoommogendheid te worden in de eerste
rij. Dat zal Duitsland ongetwijfeld geluk
ken, aangezien het kan profiteren van de
resultaten, die in andere landen op dit ge
bied met grote kosten en moeite zijn be
haald. De genialiteit der Duitse geleerden
en technici staat er borg voor, dat Duits
land op den duur niet zal achterblijven.
De schaarste aan splijtbaar materiaal zou
aanvankelijk een handicap kunnen zijn,
doch mettertijd blijft de bruikbaarheid van
materiaal voor kernsplitsing niet beperkt
tot uranium en enkele andere stoffen, die
nu in dit opzicht „populair" zijn. Het komt
in de toekomst aan op vernuft en vaardig
heid, om de kernsplitsing toe te passen in
de industriële en militaire sector. Trouwens,
wanneer Duitsland een politieke kaatsbal
tussen Oost en West zou blijven, kan het
rekenen op de steun van die mogendheid,
welke op een bepaald moment de grootste
invloed krijgt.
Vooral dus met het oog op het toekom
stige sterke Duitsland is een Europees vei
ligheidssysteem onontbeerlijk, niet alleen
voor de omringende landen, doch ook voor
Amerika en Rusland. Deze overweging zal
wellicht het toestaan van concessies bij
beiden bevorderen, waartoe het komende
Genève zal kunnen dienen. Het alternatief
is te riskant, te gevaarlijk voor allen.
Hoe in deze situatie de NAVO-doelein-
den nog kunnen worden bevorderd, die be
staan uit een verouderde strategische erfe
nis van zoveel divisies hier en zoveel divi
sies daar, is onduidelijk. Divisies zijn niet
belangrijk meer en worden met de dag on
belangrijker, behalve dan voor strategen-
op-papier, die ermee kunnen schuiven over
slagvelden-van-papier welke nooit werke
lijkheid zullen worden. Hoe in ernst nog
het standpunt kan worden gehandhaafd,
dat twaalf Duitse divisies, in de NAVO in
gepast, de veiligheid van Nederland kun
nen garanderen, is een ander raadsel. En
toch kan men dit standpunt ten onzent nog
hier en daar serieus horen verkondigen.
Het heet dan, dat deze Duitse divisies de
verdediging van de Oostelijke Nederlandse
grenzen op zich zullen moeten nemen. Een
merkwaardig denkbeeld, wanneer men be
seft hoe Duitsland slechts wacht op de ge
legenheid om zich in de rij der mogend
heden te scharen en ons dan pas zal laten
weten, welke intenties het heeft! J. L.
do", „St. Bavo", „Kunstkring", „Arti et
Religioni" en „Haarlem".
Maandag 17 October, Grote Markt, 15.30 uur:
Bespeling van het carillon van de Grote
Kerk door de stadsbeiaardier Arie Peters.
Maandag 17 October, Stadsschouwburg, 19.45
uur: De operettevereniging „Diogé" voert
op „De Circusprinses", met muziek van
Emmerich Kalman.
Dinsdag 18 October, Stadsschouwburg, 19.45
uur: De operettevereniging „Diogé" voert
op „De Circusprinses", met muziek van
Emmerich Kalman.
Woensdag 19 October, Grote Kerk, 20 uur:
Het Don-Kozakken koor onder leiding van
Serge Jaroff brengt Russische liederen en
liturgische gezangen ten gehore.
Donderdag 20 October, Concertgebouw, 20
uur: Jubileumconcert door het Haarlems
Christelijk Mannenkoor, o. 1. v. Bernard
Verboom, met medewerking van het N.
Ph. O. Soliste Hélène Verkley, sopraan.
TONEEL EN DANS
Vrijdag 14 October, Stadsschouwburg, 20 uur:
De bekende actrice Charlotte Kohier zal
voordragen „Frasquita" een verhaal
van Pedro de Alarcon.
Zaterdag 15 October, Stadsschouwburg, 20
uur: De toneelgroep „Theater" voert op
„Dona Rosita" van Garcia Lorca onder
regie van Elise Hoomans. Décor: Johan
Greter. Medespelenden zijn: Lies Franken,
Hetty Beck, Willy Haak, Gerard Hart
kamp. Wim Hoddes, Henk Schaer en
anderen.
Zondag 16 October, Stadsschouwburg, 14 en
20.15 uur: De toneelgroep „Theater" voert
op „Dona Rosita". De middagvoorstelling
wordt gehouden voor leden van de ver
eniging „Geloof en Wetenschap".
Maandag 17 October. Minerva theater,
Heemstede, 20.15 uur: Onder regie van
Guus Verstraete wordt door de „Verenig
de Spelers" opgevoerd „Het Verraad",
naar het boek van A .M. de Jong. Décor:
Bob Verstraete. Medewerkenden: Detlev
Pols, Lies de Wind, Annie Hoen. Gerard
Schild. Gerrit Lindenberg en anderen.
VOLKSUNIVERSITEIT
Alle bijeenkomsten worden gehouden in de
Renaissancezaal van het Frans Halsmuseum,
ingang Klein Heiligland, 20 uur:
Vrijdag 14 October: Lezing met lichtbeelden
over arbeidstherapie voor zieken door me
vrouw C. EisenloeffelMc. Donald.
Maandag 17 October: Lezing door professor
dr. G. C. van Niftrik over „De Liefde".
Dinsdag 18 October: Voordracht door de heer
G. Söteman over „Penguins, kangeroes en
ander literair gedierte in zakformaat".
Woensdag 19 October: Lezing door dr. C. J.
Schuurman over Levensangst en Levens
kunst.
Donderdag 20 October: Cursus spreken in
het openbaar door K. Schuitema.
Vrijdag 21 October: Handenarbeidscursus.
„Vrije expressie" door Ad. Pieters.
Donderdag 20 October, Minervatheater,
Heemstede, 20 uur: Troordracht door dr.
A. L. Constandse „wereldgeeburen van
thans".
Woensdag 19 October, „Kennemerland",
Rijksstraatweg, 20 uur: Drs. G. D. van
Wenger houdt een lezing over Ceylon.
DIVERSEN
Zondag 16 October, Concertgebouw, 14.30
uur: Kindercircus „Tijl Uilenspiegel",
Onder meer werken mede de clowns Krok
en Wisky, de koorddansers „De Wekua's"
en het slangenmeisje Clementine.
Maandag 17 October, Concertgebouw, 20 uur:
Grote muzikale show m. m. v. The Dutch
Swing College.
Woensdag 19 October, Stadsschouwburg, 20
uur: Het amateur-toneelgezelschap „Nieuw
Leven" speelt „Boeven en Madeliefjes"
van George Batson in een vertaling van
Marijke de Nes.
Donderdag 20 October, Stadsschouwburg, 20
uur: „Nieuw Leven" voert op „Boeven
en Madeliefjes".
ADVERTENTIE
oranje
flesje
VITAMINEN
verhogen Uw weerstand
60 dragees f 1.95
100 dragees f 2.90
PHILIPS
R O X A N E
LEMMER. Men zit alhier met een
lastig geval. Dezer dagen werd het nieuw
gebouwde aakschip „Ouderzorg" te water
gelaten, doch toen het naar de haven zou
worden gesleept, bleek bij een bocht
dat het schip veel te groot was, doordat
de werfknecht, met het meten belast, de
maten veel te ruim had genomen. Het
vaartuig bleef in de bocht steken. Men
besloot daarop een groot deel van de
kade af te breken, doch dit bleek ver
geefs te zijn. Men durft hiermede niet
verder te gaan wegens het gevaar van
instorten voor de huizen aan de kade.
De eenige oplossing zal nu zijn het nieu
we schip gedeeltelijk te sloopen.
