Tien jaar geëist wegens
poging tot moord
Kort en bondig
Ballonnen van „V ondelk war tier"
in Frankrijk en Duitsland
Haarlemse rechtbank
Amsterdam geeft NZH
geen verder respijt
„Herman Heijermans
met een beproefde klucht
Amsterdamse Beurs
Haa riem merli ede
Bloemendaal
Binnenkort feestelijke prijsuitreiking
„Jephta" van Handel
door de C.O.V.
Handenarbeid van
welpen
Opbrengst van verkoop
niet afgedragen
15
Zaandammer zou Parijs groen door
voedsel van vrouw gedaan hebben
In de thee
Op de beschuit
Requisitoir
Geen opzet
V er huizing
Flinke drukte bij opening
bazar in Leidsestraat
A mateurtoneel
Ter inleiding
Dichterlijke vrijheid
Meesterlijke koorstijl
Overtreding wet op de
maaswijdte zeevisnetten
Tentoonstelling in Vleeshal
Acht maanden geëist
tegen Nieuw Venneper
Kennemer Lyceum won
bij oudste jongens
DONDERDAG 3 NOVEMBER 1955
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
De officier van de Haarlemse rechtbank, mr. dr. P>. W. II. Pitlo, eiste van
morgen na een kort requisitoir een gevangenisstraf voor de tijd van tien jaar met
aftrek van een paar maanden voorarrest tegen de 49-jarige J. K., fabrieksarbeider
te Zaandam, die terecht stond omdat hij er van verdacht werd getracht te
hebben zijn echtgenote te vermoorden door het toedienen van Parijs groen
(koper acetö-arseniet), een bijzonder sterk vergif. De verdachte, die zijn ver
klaringen alle met grote zakelijkheid had afgelegd keek niet op toen deze zware
eis viel en ook het slachtoffer, zijn echtgenote, mevrouw C. K.—P., zat roerloos
in de getuigenbank.
De behandeling van deze zaak nam niet
meer dan ruim een uur in beslag en dit
kwam vooral door de kortheid, waarmee
de verdachte zijn verklaringen aflegde. Hij
gaf inderdaad toe, dat hij, nadat zijn eerste
vrouw was gestorven, in 1953 voor de
tweede keer getrouwd was naar aanleiding
van een advertentie met de Zaanse G. P.
Aanvankelijk was de verhouding vrij goed,
maar nadat men uit Zeeland naar Zaan
dam was verhuisd kwamen er steeds meer
strubbelingen, die, zo deelde de verdachte
als antwoord op de vragen van de presi
dent, mr. E. J. W. Top, mede, de aanleiding
tot deze zaak waren geworden.
In het voorjaar van 1955 was K. name
lijk, zoals hij zei, de vele ruzie's beu en hij
wilde er een eind aan maken.
„Waaraan?" wilde mr. Top weten.
„Aan mijn eigen leven of aan dat van
mjjn vrouw", zei K., die verder vertelde,
dat hij in Mei naar een drogist was gegaan
en daar voor drie stuiver Parijs groen had
gekocht. „Ik wilde mijn dahlia's bescher
men tegen de duiven van mijn buurman",
verklaarde hij, maar voor dit doel werd
het zware vergif nooit gebruikt.
Toen hij namelijk thuis kwam stopte hij
het vergif in zijn zak en spoelde het enkele
dagen later door de w.c. weg.
De verhouding tussen de man en de
vrouw werd echter steeds ongunstiger en
daarom besloot K. om opnieuw naar de
drogist te gaan. Hij bestelde, weer voor
drie stuivers, eenzelfde hoeveelheid Parijs
groen (een half ons) „omdat de vorige hoe
heid niet geholpen zou hebben".
Thuisgekomen maakte K. enkele poeiers
van het vergif en enkele dagen later
strooide hij de inhoud van een van deze
poeiers in een kopje thee, dat hij voor zijn
vrouw klaarmaakte. „Ik wilde haar alleen
maar pijn doen" verklaarde hij vanmorgen
voor de rechtbank en zoals uit de overige
verklaringen bleek, was hij daarin uit
stekend geslaagd. De vrouw kreeg name
lijk buikpijn en krampen en moest enkele
dagen het bed houden.
Zij zou bij het drinken van de thee ech
ter niets vreemds geproefd hebben, maar
wel had zij gevraagd of er misschien melk
in de 1 .ee zat. K. zou daarbij gezegd heb
ben, dat hij er alleen een zenuwpoeder in
gedaan had en ging naar zijn werk.
Mevrouw K. was enkele dagen ernstig
ziek, maar knakte toch weer langzaam op.
Dat was op een Zaterdag en des middags
vroeg zij haar man om een beschuit klaar
te maken. K. stemde daarin toe en vertel
de uitvoerig hoe hij dit beschuitje had be
reid. Eerst had hij er een hoeveelheid Pa
rijs groen over heen gestrooid en vervol
gens had hij dit laagje bedekt met boter
en suiker. Daarna werd het dochtertje van
mevrouw K. P. met deze beschuit naar de
slaapkamer van haar moeder gestuurd, die
echter merkte, dat het voedsel niet geheel
in orde was en het weer terug liet bren
gen naar haar man, die de beschuit door
de w.c. wegspoelde.
Korte tijd later weer, zou mevrouw K.-
P. een brief van haar man aan een ad
vocaat in handen hebben gekregen, waar
in verzocht werd een echtscheiding voor te
bereiden. De verdachte merkte dit en wilde
dit epistel absoluut terug hebben. Er ont
stond toen een worsteling waarbij K. zijn
vrouw de keel zou hebben dichtgeknepen.
Korte tijd later werd K. gearresteerd on
der verdenking van poging tot moord.
Dr. H. J. van het gerechtelijk laborato
rium in Den Haag deelde als getuige-des-
kundige mede, dat er inderdaad grote hoe
veelheden arsenicum in de urine van het
slachtoffer waren aangetroffen en zij ver
klaarde voorts op een vraag van de offi
cier van Justitie, dat zelfs een halve gram
van het Parijs groen reeds dodelijke ge
volgen kan hebben.
Het slachtoffer zelf, mevrouw K.-P., be
riep zich als echtgenote van de verdachte
op het recht van verschoning, waarna de
griffier haar reeds eerder afgelegde ver
klaring voorlas. Hieruit bleek inderdaad,
dat de verhouding tussen man en vrouw
niet altijd even goed was geweest, maar
toch wilde mevrouw K. haar man toen
deze gedetineerd was weer vergiffenis
schenken mits niet zou blijken, zo werd er
aan toegevoegd, dat de vorige echtgenote
van de verdachte en het dochtertje van
mevrouw K.-P. dat onlangs plotseling is
overleden door vergiftiging om het le
ven zouden zijn gekomen.
De officier van Justitie, mr. dr. R. W. H.
Pitlo, achtte de poging tot moord volko
men bewezen vooral omdat de verdachte
was blijven volharden in zijn pogingen.
Met kalm overleg zou K., aldus de offi
cier van Justitie, tot tweemaal toe vergif
gekocht hebben, waarna hij eveneens twee
maal het Parijs groen toediende. Er was,
aldus de officier, geen sprake van een of
andere opwelling en hij eiste dan ook tien
jaar gevangenisstraf, waarbij hij rekening
wilde houden met de voorwaardelijke in-
vrijheidss telling.
De raadsman van de verdachte, mr. C.
P. Beukenkamp uit Gorkum, verklaarde
het volkomen oneens te zijn met de officier,
die naar hij zeide, in de dagvaarding naar
de zwaarste tenlastelegging was opge
klommen, namelijk „poging tot moord".
Hij meende integendeel langs het rijtje van
tenlasteleggingen te moeten afdalen tot
„het staartje van de dagvaarding", name
lijk dat de verdachte in kalm overleg en
na rijp beraad zijn vrouw heeft willen
kwellen en lichamelijk letsel heeft toege
bracht. Van opzet was naar hij betoogde
geen sprake. Hij verwees hiervoor naar
de verklaring van de politieman B., dat
hem pas na lang praten kon worden bijge
bracht. dat zijn vrouw door het toedienen
van dit vergif dood had kunnen gaan.
Voorwaardelijke opzet verwierp hij even
zeer. Zijn cliënt heeft er eenvoudig niet
aan gedacht, dat zijn vrouw als gevolg
hiervan dood zou gaan. Trouwens de toe
gediende hoeveelheid Parijs groen in de
thee bleek onvoldoende om dodelijk te
zijn. de hoeveelheid op het beschuitje is
onbekend, het valt dus niet te zeggen, of
deze wèl dodelijk zou zijn geweest. Men
kan daardoor evenmin als een poging tot
moord, een poging tot doodslag ten laste
leggen.
Wat de persoon van de verdachte be
treft vestigde mr. Beukenkamp de aan
dacht op een passage in het psychiatrisch
rapport, dat hij tot een groep behoort, die
onder zeer speciale omstandigheden tot
vreemde dingen komen.
Zijn eerste vrouw om wier dood hij zeer
veel verdriet heeft gehad, had hem op
haar sterfbed bezworen om spoedig te her
trouwen voor de kinderen en voor de
zaak. Hij was daartoe dan ook vrij over
haast overgegaan en het was ongeveer
driekwart-jaar redelijk goed blijven gaan,
maar de bijzondere omstandigheden, die
dit gedrag tengevolge zouden hebben, ble
ven niet uit. Eerst kwam de watersnood
ramp, waardoor zijn melkzaak in Sleewijk
een meter onder water kwam te staan. Op
allerlei manieren heeft hij getracht deze
weer op te bouwen. Maar tot zijn onge
noegen merkte hij dat zijn tweede vrouw
de zaak eigenlijk niet aankon en hem in
toenemende mate probeerde te bewegen,
met haar mee te gaan naar Zaandam, waar
zij nog een woning had. Daar zijn de
moeilijkheden pas ernstig begonnen. Hij
verweet zijn tweede vrouw het verlies van
zijn melkzaak, ofschoon hij zélf mede be
slist had deze zaak van de hand te doen
en hevelde zo al zijn eigen fouten en te
kortkomingen op zijn vrouw over.
Veelzeggend achtte de pleiter het ech
ter, dat de man na de tweede, mislukte
toedoening van vergif, er helemaal mee is
opgehouden en is gaan informeren naar de
mogelijkheid van echtscheiding. Drie we
ken na de feiten hebben de echtgenoten
nog omgang met elkaar gehad, voordat hij,
op aangifte van de broer van zijn vrouw,
werd aangehouden. In die tussentijd is
zelfs, nog een verjaardag gevierd.
Het opvallende is ook, dat de vrouw
hem al de eerste keer toen zij hem in ge
vangenschap bezocht, vergiffenis schonk
en hem beloofde hem trouw te blijven.
Tien jaar achtte de verdediger dan ook
veel te veel, zelfs als de rechtbank een po
ging tot moord zou aannemen. Het reke
ning houden met een voorwaardelijke in
vrijheidstelling bij de bepaling van de
strafmaat achtte hij uit den boze. Als de
rechtbank dat zou doen, dan zou zij tonen
de bedoeling van de wetgever niet te be
grijpen, zo zeide hij. Hij vroeg dus slechts
veroordeling voor de laatste, door hem ge
noemde tenlastelegging op de dagvaarding.
De rechtbank zal op 17 November uit
spraak doen.
Wijk II van de Hervormde kerk te Haar
lem heeft Woensdagavond haar jaarlijkse
bazar geopend in de wijkkapel aan de
Leidsestraat. Ds. G. Snijders huldigde in
zijn kort openingswoord het werk van de
wijkgemeenteleden voor deze fancy-fair,
aan de totstandkoming waarvan veel tijd
en arbeid waren gespendeerd. Voor enkele
medewerkers uitte hij bijzondere lof en ook
voor de verscheidene clubs, die het hunne
tot de bazar hebben bengedragen had hij
grote waardering. Ds. Snijders besloot met
de wens, dat de bazar een goede opbrengst
zou geven, die de baten van de vorige ba
zar naar hij van harte hoopte zelfs zou
overtreffen. Na de opening hadden de gro
te kramen in het midden met kleedjes,
huishoud-snuisterijen, kinderkleren en al
lerhande handwerkjes (de opbrengst van
een maandenlange brei-ijver van enkele
damesclubs) al direct een grote belangstel
ling. Tevens werd er druk geraden naar
het aantal rozijnen in een cake en naar de
hoeveelheid anthracietjes, die enkele (pa
pieren) kolenzakken bevatten.
Voorts zijn er natuurlijk de werp- en
hengeltenten, het rad, waarmee men een
avontuur kan wagen om een mooie prijs te
bemachtigen en de kramen waar de goede
en veelsoortige giften van milde gevers te
gen „fancy-prijzen" verkregen kunnen
worden. De opbrengst zal ten goede komen
aan het gehele wijkwerk en ten bate hier
van kan men vandaag nog de gehele dag
en avond in de bazar aan de Leidsestraat
terecht.
1 Januari 19>7 uiterste datum
voor handhaving tramlijn
De Amsterdamse raad is er Woensdag
middag niet toe kunnen komen de conces
sie voor de NZH-tramlijn Zandvoort
HaarlemAmsterdam over het traject
KrommertSpuistraat langer te verlengen
dan 1 Januari 1957, zoals door de minister
van Verkeer en Waterstaat was verzocht.
Zoals men weet schreven wij in ons blad
van Dinsdag 25 October, dat men bij de
NZH hoopte, dat een Amsterdams raadslid
het voor haar en duizenden Amsterdam
se dagjesmensen zou opnemen om de
concessie te verlengen tot 1 September
1957, omdat het zeer onwaarschijnlijk is,
dat het gedeelte HaarlemZandvoort van
de tramlijn voor die datum opgeheven mag
worden. De NZH is namelijk verplicht dat
traject met trams te blijven bedienen tot
het viaduct in de spoorlijn HaarlemZand
voort klaar is. Dat betekent, dat Amster
damHaarlem juist in de seizoentijd met
bussen zou gereden moeten worden, waar
door grote aantallen reizigers in Haarlem
zouden moeten overstappen op de tram
naar Zandvoort.
De heer Le Cavelier (VVD) heeft
daar gistermiddag nadrukkelijk op gewe
zen, maar vond weinig steun. Wethouder
Van W ij k vond, dat, nadat de tram al
uitstel had gehad tot 1 Maart 1956, het nu
welletjes was en 1 Januari 1957 als uiterste
termijn moest worden beschouwd. Daarbij
had hij de heer Scegers (C.P.N.), die
zijn afkeer van de (Haarlemse) tram in de
binnenstad nooit onder stoelen en banken
heeft gestoken, aan zijn zijde.
Het blijft dus 1 Januari 1957 voor het
traject HaarlemAmsterdam.
Ofschoon de eenmaal zo gerenommeerde
Duitse klucht de laatste decennia ook bij
het amateurtoneel geducht terrein verloren
heeft, is er loch zo af en toe wel weer een
vereniging die het stof van de boekjes slaat
en daarna aan de repetities begint met de
prettige zekerheid van het succes bij het
publiek. De Woensdag door de Arbeiders
toneelvereniging „Herman Heijermans" in
de Stadsschouwburg te Haarlem vertoonde
klucht „In 't Gouden Haantje" van Otto
Harting heeft onze grootouders al doen
schudden van plezier om de zotte verwik
kelingen en dwaze situaties. Het zal velen
wellicht nog bekend zijn, dat het hier de
escapades betreft van een tweetal oude
snoepers in het in de titel genoemde café
met damesbediening. Zowel de ondeugende
wethouder als zijn vriend vrezen dat hun
reputatie in het kleinburgerlijk provincie
nest voorgoed verloren is, zodat zij met
behulp van de evenmin onschuldige burge
meester trachten een alibi te forceren. De
zotte janboel van leugens wordt nog ver
hoogd door de omstandigheid dat in het
huis van de wethouder een op zijn dochter
verliefde kok wordt aangesteld, die in feite
kantonrechter van het stadje is. En met een
dergelijke inmenging van de dartele Amor
is het verdere verloop dan niet zo moeilijk
meer te raden.
Een stuk als dit is in deze tijd strikt ge-,
nomen alleen nog te genieten als de spelers
het geheel in kluchtstijl houden. Regisseur
Carl Veerhoff heeft volgens dit principe
de spelers vermakelijke typeringen voorge
schreven, daarbij toch het menselijke ka
rakter voor zover mogelijk niet geheel uit
het oog verliezend.
Van de medewerkenden dient in de
eerste plaats Evert Iiatenboer te worden
genoemd als de zich steeds verder in de
complicaties werkende wethouder Bolman,
met zijn kostelijke mimiek. De niet minder
amusante Pampus van Ton Heinsbergen
assisteerde hem daarbij naar wens, al de
monstreerde hij meermalen een lenigheid,
die niet te rijmen viel met zijn veronder
stelde leeftijd. De overige rollen zijn onder
geschikt, maar de spelers wisten, als de
situatie daartoe gelegenheid bood, even
eens hun aandeel in het lachsucces bij te
dragen. Zeker moeten "de drie vervaarlijke
Xantippes van de dames Aag Booms-Klein,
Rie Prinsen-Zaagsma en Nel Schiffer-Hoo-
gendoorn, benevens de sympathieke kan-
tonrechter-kok van Gerard Schouten wor
den genoemd.
BINNENLAND
Vrouw hakte houtjes en buurman. Op
de zolder van zijn woning aan de Slaghek-
straat te Rotterdam kreeg de 31-jarige fa
brieksarbeider C. E. onenigheid met zijn
buurvrouw, de 40-jarige mevrouw A. H
F.R„ die houtjes aan het hakken was. Zij
gaf de man toen een slag met de bijl op het
hoofd. De man moest met een lichte hoofd
wond naar het Zuiderziekenhuis worden
vervoerd.
HAARLEM EN OMGEVING
Voor nieuwe kerk. Het Fonds „St. Pe
trus en Paulus-Penning" te Haarlem-Noord
belegt op Zondag 6 November voor de be
gunstigers van dit fonds in het clubge
bouw van de speeltuinvereniging „Het Von
delkwartier" aan de Vergierdeweg in Oud
Schoten een feestavond. De netto-opbrengst
van deze avond zal bestemd worden voor de
bouw van de nieuwe Rooms-Katholieke
kerk aan de Tesselschadestraat in Oud-
Schoten.
Vondel. De toneelvereniging „Vondel"
uit Oud-Schoten zal Zaterdag 12 Novem
ber het seizoen openen met het toneelspel
„Het recht moet zijn loop hebben" van Bert
Peets, een vrije bewerking van Philipi's „De
Lijdensweg". De opvoering vindt plaats in
het gebouw „St. Bavo" aan de Smedestraat
Na afloop van de voorstelling is er bal tot
twee uur.
Tram-vertraging. Het tramverkeer op
de Lange Heren-vest in Haarlem heeft
Woensdagmorgen van ongeveer kwart voor
negen af in beide richtingen ongeveer twin
tig minuten vertraging ondervonden, door
dat een met zand geladen vrachtauto, waar
van het linkerachterwiel door het breken
van de as in de singel was gerold, op de
tramrails tot stilstand kwam. Het zand is
in een andere vrachtatuo overgeladen, waar
na de gestrande auto met een kraanwagen
is weggesleept.
Gebroken spiegelruit. Woensdagavond
omstreeks negen uur raakte een motorrijder
in de Gierstraat in Haarlem bij het inhalen
van een personenauto de macht over het
stuur kwijt. De motorrijder viel op straat,
maar bleef ongedeerd. De motor vervolgde
korte tijd eenzaam zijn weg en kwam tot
stilstand tegen een spiegelruit, die in stuk
ken brak.
Ds. J. M. Leendertz. Zondag 6 Novem
ber zal het 45 jaar zijn geleden, dat ds. J
M. Leendertz. thans wonende te Hoog Soeren
werd bevestigd als predikant bij de Alge
mene Doopsgezinde Sociëteit. Ds. Leendertz
die dit jaar de leeftijd van 70 jaar hoopt te
bereiken stond eerst 13 jaar te Wielingen
daarna vier jaar te Koog Zaandijk en ten
slotte tot zijn emeritaat op 3 December 1950
nog 23 jaar te Haarlem.
Haast. Een personenauto is Woensdag
bij de bushalteplaats aan de Herenweg na
bij de Zandvoortselaan in Heemstede voor
een juist vertrekkende bus geschoven. In
de personenauto bevond zich een passagier,
die nog met de bus mee wilde. De beide
voertuigen kwamen met elkaar in botsing
en liepen beide lichte schade op.
3-3)4 NederL'47
3 Nedl. 1962/64
A. K. U
Calvé Delft
Van Gelder Zotten
K. N. Hoogovens
Ne'dèrl. Ford'
N. Kabelfabriek
gew.Philips Gloeil.
Nieuwe Philips
pref.Philips Gloeil.
Unilever
Wilton Feijenoord
Dordtsche Petrol.
Konkl. Petroleum
A'dam Rubber
Holl. Amer. Lijn
N. Scheepv. Unie
Phs. van Ommeren
H. V. A
Verg. Deli Mijen
Amsterd. Bank
Ned. Handel Mij.
Rotterd Bank
Twentsche Bank
Anaconda Copper
Bethlehem Steel
U. S. Steel
General Motors
Shell Union
Tidewater
S'oikoers
gisteren
999/ro
100
334%
303
300
360
451
299
334
323
199%
447
270
611
583
141%
211
18854
237
159
163
262
219
233%
226%
64%
149
54%
133%
57
30%
Openings
koersen
99%
100
337%
303
305
365
452
300
336%
326
199%
450
272
614
584
142
211
190
237
159
162
262
220
233%
226%
65
148
54%
133
57
30%
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Frederik, z. van J. E. Boot
en E. van Soelen; Johannes Hendrikus, z.
van G. G. Raateland en J. M. Citeur; Cor
nelia Wilhelmina Maria, d. van A. N. A.
Meiland en J. J. van der Peet.
ONDERTROUWD: J. de Hertog en A. M.
Hoogland.
GETROUWD: G. H. Schoenmaker, 51 j. en
S. Fransbergen, 47 j.
BURGERLIJKE STAND
GEBOORTEN: M. Winkelman—Slegten,
z.; A. J. Koppenvan der Raad, d.; W. M.
OpdamJansen, d.
ONDERTROUWD: O. J. Hermanns en H.
I. C. Douma; C. W. van Schalk en A. Th.
Kroon; J. D. Dunsmore en L. B. Veenstra;
J. A. Louw er 3 en I. J. Noach.
GEHUWD: C. P. J. Smiers en A. M. C.
Uittenbosch.
OVERLEDEN: Mej. U. M. de Geus, 10 j.;
Mevr. E. KamphuisKrijt, 67 j.
De ballonwedstrijd, op 24 September
door de speeltuinvereniging „Het Vondel
kwartier" in Oud-Schoten ter gelegenheid
van de succesvolle afloop van haar „Stoe-
lenactie" georganiseerd, is ten einde. Het
loslaten van de meer dan 1200 veelkleurige
ballonnen door. evenveel kinderen op het
terrein van deze speeltuin aan de Ver
gierdeweg trok indertijd veel belangstel
ling. Aan iedere ballon was een kaart be
vestigd vermeldende de naam, leeftijd en
het adres van een speeltuinkind. Tevens
werd op deze kaart aan de vinder van de
ballon verzocht, de aan de ballon bevestig
de kaart terug te sturen met opgave van
de naam van de vinder, de datum waarop
de kaart werd gevonden en de vindplaats.
Voor de kinderen wier ballonnen het verst
waren afgedreven zijn een aantal aan
trekkelijke prijzen beschikbaar gesteld. Als
afsluitdatum van deze wedstrijd was 1 No
vember vastgesteld.
De heer Krudde, een van de organi
satoren van deze aardige ballonrace, deel
de mede, dat kaarten welke na deze datum,
vanuit welke plaats of land ook, nog zou
den binnenkomen, helaas gediskwalificeerd
moesten worden omdat het ondoenlijk is
het geduld van de deelnemende kinderen
nog langer op de proef te stellen. De heer
Krudde vertelde, dat, dank zij de mede
werking van een aantal Haarlemse firma's,
deze „vlucht der 1200 ballonnen" een bij
zonder geslaagd evenement genoemd mag
worden. Wekenlang zijn de kinderen in
spanning gehouden of zij tot de gelukkige
prijswinnaars zouden behoren. Sommige
teruggezonden kaarten waren bijna onher
kenbaar geworden door water of modder,
andere waren vergezeld van een harte
lijke wens op succes voor het betreffende
deelnemertje en een vriendelijk verzoek
om een berichtje terug te sturen indien het
een prijs gewonnen had. Een jongedame
uit Biberach-Baden-Zell (Z.W. Duitsland)
vermeldde zelfs veelbetekenend op de
kaart dat zij „20 Jahre alt una hüppsch"
was!
Op 1 November waren er in totaal 232
kaarten binnengekomen. Uit de namen dei-
plaatsen, waar de ballonnen werden gevon
den, is duidelijk te reconstrueren in welke
richtingen zij zijn afgedreven: 56 stuks kwa
men niet ver van huis, zij werden tussen
Haarlem en het IJselmeer gevonden, 10 wer
den door nieuwsgierige vissers uit het IJsel
meer gehaald. 65 werden in Friesland gevon
den, 15 in Groningen, 13 in Drente, 16 op de
Veluwe, 2 in de Betuwe, 19 in Overijsel en
de Noord-Oostpolder, 2 in de Achterhoek, 26
kaarten uit Duitsland en 2 uit Frankrijk
werden teruggestuurd.
Uiteraard moesten uit deze laatste „inter
nationale hoogvliegers" wel de winnaars te
voorschijn komen. I-Iet tussen haakjes ver
melde aantal kilometers is de afstand tussen
Haarlem en de vindplaats van de ballon.
De uitslag luidt: 1. Hennie Baas, Vergier
deweg: Bellegardes. Frankrijk (736 km); 2.
Roelof Rietman, Reyer Anslostraat: Biberach-
Baden Zeil, Duitsland (571 km); 3. Ineke de
Ruiter, Dullaertstraat: Ludwigshafen, Duits
land (422 km); 4. Paultje Lammers, Jan Luy-
ckenstraat: Poitzen-Unlerlüss, Duitsland (406
km); 5. Marianne Vennik. van Baerlestraat:
Nomeny, Frankrijk (402 km); 6. Hannie Ho
reman, Gijsbr. van Aemstelstraat: Bennhau-
sen. Duitsland (386 km); 7. Lieneke Koster,
Vergierdeweg: Sommerloch, Duitsland (363
km): 8. Robert Kolderie, Oudaenstraat: Lin
ten. Duitsland (333 km): 9. Johanna Kuntzel,
Reigerstraat: Katzenelnbogen, Duitsland (330
km); 10. Ronald Gualtherie Krielen. Rijks
straatweg: Röhl-Bitborg. Duitsland (307 km).
Het ligt in de bedoeling van het bestuur
van „Het Vondelkwartier" om de uitgeloofde
prijzen tijdens een binnenkort te houden
feestmiddag aan de winnaars uit te reiken,
waarbij ook alle binnengekomen kaarten aan
de betreffende kinderen zullen worden terug
gegeven. Aan de kinderen zal dan worden
verzocht de vinder van de ballon per brief
voor zijn medewerking te bedanken. Het be
stuur hoopt dat uit deze briefwisseling menig
prettig contact zal mogen voortvloeien, het
geen dan wel de grootste winst uit deze bal
lonnenwedstrijd zou zijn.
George Robert bereidt met zijn twee
Christelijke Oratoriumverenigingen, de
Haarlemse en de Heemsteedse, een uitvoe
ring voor, die op Donderdag 17 November
zal plaats hebben, van Handel's laatste
compositie „Jephta" een werk dat sinds
jaren niet meer in Haarlem gehoord werd.
Bovendien zal het wel voor het eerst zijn,
dat het hier in zijn oorspronkelijke vorm
wordt vertolkt, dat wil zeggen met de En
gelse tekst.
„Jephta" heeft nooit de algemene be
kendheid gekregen van De Messias, Sam
son, Saul, Judas Maccabeus, de oratoriums
die het meest tot Handel's roem hebben
bijgedragen. Dit is waarachtig niet omdat
het een werk van minder gehalte zou zijn.
Integendeel; want met deze zwanezang
heeft de componist zich meesterlijk gema
nifesteerd in al zijn dramatische kracht en
met een gemoedsverdieping die men zelden
zo treffend weerspiegeld vindt in zijn vorige
werken. Handel schreef „Jephta" in 1751,
toen zijn ogen al aan het verzwakken wa
ren. Het werd geen haastwerk, zoals bij
zovele van zijn composities het geval was.
Hij heeft er zeven maanden over gedaan,
zij het dan met onderbrekingen wegens zijn
oogkwaal. De facsimile uitgave, veyzorgd
door Chrysander, laat zien hoeveel moeite
het de componist kostte om de noten dui
delijk op te tekenen.
Na het beëindigen van een koorgedeelte
schreef hij op de rand van de partituur:
„Tot hier gevorderd op 13 Februari 1751,
maar onderbroken wegens mijn ooglijden".
De volgende bladzijde van de partituur be
gint met de volgende aantekening: „De
22ste dezer iets beter geworden, opnieuw
begonnen". Dat alles staat er met onvaste
hand neergeschreven, maar de muziek ver
raadt een ongemeen wilskrachtige span
ning en een zeldzame beheersing. Toen de
partituur klaar was, doofde ook het laatste
licht in de ogen van de kunstenaar. Hij
leefde nog acht jaar volslagen blind,
maar toch nog steeds als organist meewer
kend aan de uitvoeringen van zijn orato
riums en met medewerking van zijn trou
we helper John Christopher Smith corrige
rend in zijn vroegere partituren.
Het onderwerp van het Bijbelse orato
rium behandelt de strijd van Jephta tegen
de Ammonieten, nadat hij de gelofte ge
daan had, dat hij, indien hij als overwin
naar zou terugkeren, de eerste persoon die
hem uit zijn huis tegemoet zou treden aan
Jehovah ten offer zou brengen. Het was
zijn eigen dochter die hem, met haar ge
zellinnen juichend en dansend „met
trommelen ende reyen" tegemoet snelde
(Richteren 11-34). En zo achtte Jephta zich
verplicht zijn enig kind te offeren. Of
Jephta werkelijk het bloedig offer voltrok
ken heeft, dan wel of hij zijn gelofte in
geestelijke zin volbracht heeft door zijn
dochter aan de maagdelijke tempeldienst te
wijden, is een kwestie die in verschillende
zin verklaard is. Thomas Morell, de tekst
dichter van het oratorium, heeft deze laat
ste opvatting verkozen en hij nam boven
dien de vrijheid om de dochter, die hij
Iphis noemt, een bruidegom te geven, blijk
baar om de handeling idyllischer en tevens
dramatischer te maken. Een andere toe
voeging is het verschijnen van een engel
die (zoals, in de geschiedenis van Abraham
en Izak) de bloedige offerande komt ver
hinderen en het verhaal een andere wen
ding doet nemen: Iphis zal haar maagde
lijke staat bewaren en zich aan de dienst
van Jehovah wijden.
Als zovele oratoriums van Handel, staat
de Jephta-partituur op de grens van de
geestelijke opera: de actie wint het van de
statische vorm en de beschouwing. Er is
een fel dramatisch conflict en er ligt ruime
stof tot psychologische karakteristiek in
het gegeven besloten. Het contrast tussen
de heidense geest van de Israëlieten (die
van de dienst van Jehovah waren afge
dwaald) en hun bezinning om de Joodse
eredienst ongerept te herstellen, is in het
eerste deel markant weergegeven in een
tweeledig koorstuk, dat zich enerzijds op
lichte dansrhythmen beweegt en anderzijds
in een gefingeerde stijl naar hymnische
verheffing streeft. Steeds valt in het werk
de meesterlijke behandeling van de koor
stijl op: aan het slot van deel I het ten
oorlog oprukkende Joodse leger, verder bij
het begin der tweede acte, waar het dyna
misch effect van het grote vocale ensemble
overweldigend werkt. In dit bedrijf moet
ook gewezen worden op de effectrijke
tegenstelling van de liefelijke muziek bij
Iphis' optreden met een kinderkoor, als
mede haar reine zang in een gemoedsstem
ming van onderworpenheid en offervaar
digheid, benevens op het koornummer dat
daar op aansluit, het meesterlijkste stuk
dat Handel op dit gebied geleverd heeft. De
wijze waarop hier de tragiek in een mach
tig ensemblenummer uitgedrukt wordt, kan
gelden als een der glanspunten van de
totale oratoriumlitteratuur.
De figuren van Jephta en Iphis zijn mu
zikaal sterk in relief gezet. Ontroerend
klinkt hun afscheidsscène, die zwaar is van
weemoed en hartzeer. Deze partituur, het
testament van een groot meester, bekleedt
een aparte plaats in het oeuvre van Han
del: „nergens," zegt Félix Raugel, „heeft
hij zich zo hoog verheven tot de subliemste
extase, los van alle menselijke hartstocht.
Maar nergens ook heeft hij het menselijk
gemoed dieper gepeild en in zijn muziek
tot uiting gebracht dan in zijn „Jephta",
het werk dat hem het laatste licht in zijn
ogen kostte.
JOS. DE KLERK.
De procureur-generaal bij het gerechtshof
te Amsterdam heeft Woensdag' bevestiging
geëist van het vonnis van de Economische
politierechter te Haarlem tegen de direc
teur van de IJmuidense Visserij Onder
neming „De VEM" en tegen vier schippers
van trawlers. De zaken betroffen overtre
dingen van artikelen 2 en 3 van de wet op
de maaswijdte van zeevisnetten. De eis
luidde tegen de directeur vier geldboetes
van f 300.onvoorwaardelijk en vier geld
boetes van 2000.voorwaardelijk en
tegen de schippers een onvoorwaardelijke
boete van 50.en een voorwaardelijke
boete van f 200.
De verdediger mr. J. van de Hoeven
zette in zijn pleidooi uiteen, dat de Neder
landse yet op de maaswijdte veel strenger
is toegepast dan op de Internationale Con
ventie werd overeen gekomen.
Het hof zal op 16 November uitspraak I
doen.
In October 1954 schreef het Nationaal
Hoofdkwartier van de vereniging „De Ne
derlandse Padvinders" een nationale welpen-
handenarbeid-wedstrijd uit. Alle welpen
(jongens van 812 jaar) werden opgewekt
aan ongeveer vijfendertig verschillende tech
nieken deel te nemen. Dit geschiedde om
ieder met een bepaald materiaal kennis te
laten maken, terwijl bovendien de tentoon
stelling een rijker beeld zou geven en daar
door instructiever zou werken. Behalve de
verplichte techniek had men ook een vrije
keuze.
By de voorbereiding van deze expositie,
ging de landelijke leiding van de afdeling
welpen van de gedachte uit, dat op dit ge
bied in de laatste jaren een geheel andere
richting is ingeslagen, dan daarvoor gebrui
kelijk was, waarbij vooral het aantal tech
nieken veel meer is uitgebreid.
Deze tentoonstelling heeft sinds enige
maanden een reis door ons land gemaakt. Op
het ogenblik kan men er in Dordrecht mee
kennis maken. Op Dinsdag 8 November
wordt de tentoonstelling in Haarlem geopend,
in de Vleeshal. Daarna kan men er van
Woensdag af, dagelijks terecht tussen tien
uur 's morgens en tien uur 's avonds.
Een eerste begin met de aanpak tot ver
breding van deze nieuwe wegen op handen-
arbeidgebied werd gemaakt door de assis
tent-districtscommissarissen voor welpen op
de halfjaarlijkse bijeenkomst kennis te laten
maken met de vele mogelijkheden.
In elk district vond in Januari een keuring
plaats van de in dat district vervaardigde
voorwerpen en het daar uitgekozen werk
kwam naar Den Haag. In het Nationaal
Hoofdkwartier beoordeelde een jury van
handenarbeid-deskundigen, niet-padvinders,
de daar aanwezige voorwerpen.
Grote voldoening schonk het, dat deze
jury zo enthousiast was, dat vooral op haar
aandringen ook buiten de kringen der bewe
ging aandacht voor deze expositie wordt ge
vraagd. Volgens de jury is het gepresteerde
in de onderscheiden technieken van een der
gelijk gehalte, dat het ver boven het goede
uitsteekt.
Een aardige bijzonderheid is nog, dat de
districten Suriname en Curacao ook een in-
^mding verzorgden. Door de heren Carel
Witz. Rotterdam en Lex Haak werd een dus
danig ontwerp van de inrichting gemaakt,
dat de tentoonstelling op een gemakkelijke
wiize overal in het land kon worden opgezet.
Behalve het bekende papierwerk, klei-
werk en houtzagen treft men bij de vieren
dertig verschillende technieken ook ander
werk aan als bijvoorbeeld maskers, poppen
voor de poppenkast, linoleumwerk. figuren
uit mergel (Limburg), schelpenwerk, stof-
drukken en nog veel meer. Welpen uit de
West werkten met prachtige vruchtbolsters
en gekeurde zaden, wat bijzondere effecten
oplevert.
De officier van justitie bij de Haarlemse
rechtbank, mr. dr. R.W. H. Pitlo,eiste heden
morgen een gevangenisstraf van acht
maanden tegen een 30-jarige importeur uit
Nieuw Vennep ter zake van verduistering
voor een waarde van enige duizenden gul
dens.
Bij de behandeling bleek, dat een Schie-
damse horlogemaker, die van zijn zaak af
wilde, hem verzocht had de hele inhoud
ervan, bestaande uit horloges, klokken,
pendules, sigaretten-aanstekers, dames
sieraden en ringen voor hem te willen ver
kopen. Hij was in die tijd zelf grossier en
zeide wel kans te zien, de artikelen van de
Schiedammer gewoon bij de zijne te nemen.
In totaal werd een verkoopsom van 5000
overeengekomen of indien het zaakje in
een jaar tijd weg zou zijn van 4000.
Sindsdien heeft de Schiedammer taal noch
teken meer van deze grossier ontvangen en
thans, 2/> jaar na de overeenkomst, heeft
hij er nog geen cent van gezien.
De verdachte erkende, dat hij van de
goederen ongeveer voor 2600 had ver
kocht, maar dat hij sinds de overeenkomst
in steeds grotere betalingsmoeilijkheden
was geraakt en deze zomer failliet is ver
klaard. De Schiedammer heeft daar, naar
hij zeide, wel begrip voor, maar zijn eigen
schulden maken, dat hij verschrikkelijk om
het geld verlegen zit.
De officier achtte het feit niettemin zeer
ernstig en eiste acht maanden.
De rechtbank zal op 17 November uit
spraak doen.
Schoolhandbal
Gisteren zijn de schoolhandbalwedstrijden
om de In Memoriam Dr. Dekker-beker be
ëindigd. Bijzonder spannend ging het toe
in poule B oudste jongens, waar het Coorn-
hertlyceum en Kennemer Lyceum II zo
aan elkaar gewaagd waren, dat ze met twee
twee gelijk speelden. Beide teams wonnen
van de derde deelnemer in deze groep, de
Ketelaarschool, met zeventwee. Dat kwam
dus neer op het nemen van strafworpen, die
werden gewonnen door het Coornhertly-
ceum. Bij de jongste jongens werd in poule
A de Ketelaarschool met een behoorlijk
overwicht winnaar.
In de finale jongste jongens bleek de
zwaar bevochten vierdrie zege van de
Ketelaarschool op het Kennemer Lyceum
goud waard, want nadat de Ketelaarschool
met zestwee de A. H. Gerhardschool had
overwonnen, speelde het Kennemer Lyceum
met dezelfde winstcijfers tegen de derde
finalist. De Ketelaarschool werd hier dus
eervol winnaar, waardoor de beker voor
een jaar van het Kennemer Lyceum werd
overgenomen.
Ongetroost is het Kennemer Lyceum even
wel niet naar huis gegaan, want bij de
oudste jongens heroverde deze school de
beker op de Rijkskweekschool. Daarvoor was
het echter nodig om in de halve finale met
zesdrie van het Coornhertlyceum te win
nen en in de finale met zestwee de baas
over HBS A te blijven. Na afloop werden de
bekers door de heer J. W. Duyff uitgereikt.
De volledige uitslagen luidden:
Jongste jongens
Poule A: KL de Vriessch.Ketelaarsch.
04; KI. de Vriessch.Hildebrandsch.
13—0;. Ketelaarsch.Hildebrandsch. 120
Finale: Ketelaarsch.Kennemer Lyc. 43;
Ketelaarsch.A. H. Gerhardsch. 62; Ken
nemer Lyc.A. H. Gerhardsch. 62.
No. 1 Ketelaarschool; 2. Kennemer Ly
ceum; 3. A. H. Gerhardschool.
Oudste jongens
Poule B: Kennemer Lyc. 2—Ketelaarsch.
72: Coornhertlyc.Kennemer Lyc. 2 22;
Ketelaarsch.Coornhertlyc. 27. Coorn
hertlyc. na strafw. winnaar.
Halve finale: Kennemer Lyc.Coornhert
lyc. 6—3; HBS A—J. P. Thijsselyc. 3—1.
Winnaars: Kennemer Lyc.HBS A 62.
Verl.: Coornherlyc.J. P. Thijsselyc. 37.
No. 1. Kennemer Lyceum I; 2. HBS A;
3. J. P. Thijsselyc.
