Frankrijk herstelt Ben Joessef in zijn oude waardigheid Koningin en Prins op thuisreis Protectoraat Marokko wordt constitutionele monarchie Hedenmiddag rit door Lissabon Weerbericht OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Communisme kan niet te vuur en te zwaard worden verbreid Plechtige intocht in Rabat op 16 November P. M.-France leider der radicaal-socialisten Herdenkingsrede van Kaganovitsj in het Bolsjoi theater te Moskou Het woord is aan Na ovationeel afscheid door de Surinamers: Onthulling van Dankbaarheids monument Weinig verandering Veldmaarschalk Montgo mery bezocht Eisenhower Partij eist van de regering een gewijzigd kiesstelsel Weense Staatsopera heropend Pauze in Genève Surinaamse negers beschoten bijna Boesmans ballon Nieuwe stafchef Nasution in Djakarta beëdigd Weerrapport 70e JAARGANG No 10 3 MAANDAG 7 NOVEMBER 1955 299e JAARGANG No 254 Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem. Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor in Haarlem-Noord, Soendaplein, Tel. 12230. Drukkerij Zuider Buitenspaarne 12, Tel. 15295. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. opZon-en Feestdagen. Abonnement p. week 50 ct., p. kwartaal 6.50, franco p.p. ƒ7.-Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107 Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman (Van onze correspondent in Parijs) Sidi Mohammed Ben Joessef is Zondag: door de Franse regering: weer officieel als sultan van Marokko erkend. Het staat hem vrij naar zijn land terug te keren wan neer hij het wenst. Minister Pinay's overkomst uit Genève was door de mist aan zienlijk vertraagd en de ministerraad was Zaterdagavond pas om een uur of acht afge lopen. In een bekendmaking prijst de Franse regering zich gelukkig dat zij heeft kun nen vaststellen dat de crisis, die Marokko lange tijd heeft verdeeld, met instemming van het gehele volk een einde zal kunnen nemen en dat met de terugkeer van Mo hammed V op de troon de weg is geopend voor nieuwe constructieve veranderingen. Zondagmiddag heeft Pinay de sultan ont vangen op het kasteel La Celle St. Cloud, waar hij hem officieel op de hoogte bracht van het besluit van de Franse regering. Zij hebben zich beraden over hetgeen thans moet worden ondernomen. Na afloop van het onderhoud verklaarde de sultan tegenover journalisten te hopen dat de Franse regering het hare zou bij dragen tot het doen verlopen van de onder handelingen over het vormen van de con stitutionele monarchie en over de plaats, welke die in het verdrag van wederzijdse bijstand tussen Frankrijk en Marokko zal innemen, in een sfeer van orde en rust. Daarmede liet hij weer blijken dat hij er nog niet gerust op is dat de Istiqlal en in het bijzonder de extremisten van die poli tieke richting hem niet vele moeilijkheden in de weg zullen leggen. De Franse regering beschouwt Moham med V voortaan als haar gast. Hij ont vangt de militaire eerbewijzen, die aan een regerend vorst verschuldigd zijn en zijn auto wordt voorafgegaan en begeleid door een aantal motorrijders van de militaire politie. Men veronderstelt dat hij op 16 Novem ber naar zijn land zal terugkeren. De sul tan geeft de voorkeur aan een reis per schip, doch uit veiligheidsoverwegingen verkiest men de weg door de lucht. Van Sale, waar zijn vliegtuig landt, zal hij dan per auto naar het paleis te Rabat vertrek ken en een plechtige intocht houden. Hij heeft zich in Parijs een grote Amerikaanse wagen aangeschaft, die vooruit zal worden gezonden. De Istiqlal, de Marokkaanse nationalis tische beweging vreest dat de oude, feodale richting weer grote invloed zal krijgen op de sultan, die aan haar aanhangers graag wordt voorgesteld als een soort „volks"- sultan. De Istiqlal, die twee jaar verboden is ge weest in Marokko, roert zich weer danig. Zij heeft groot overwicht op de jongeren, die zij in een soort bevrijdings-militie heeft samengebracht. Er is ook een ordedienst ingesteld, te onderkennen aan de groene Marokkaanse ster op een rode armband. Deze Istiqlal-organisatie treedt op tegen verspreiders van communistische strooibil jetten. (Reuter) In politieke kringen te Ra bat verwacht men na de terugkeer van de sultan een strijd om de macht tussen de twee nationalistische partijen, de Istiqlal en de democratisch onafhankelijkheidspar tij. De eerste wil Ben Joessef slechts een symbolische rol als constitutioneel monarch toebedeeld zien. De tweede is volgens haar programma van oordeel dat de sultan door Allah is geroepen het land actief te leiden. Zondagavond zijn in Casablanca drie mensen door terroristen doodgeschoten. Zes personen werden bij aanslagen ge wond. De afgelopen twee dagen vielen in totaal acht doden en veertien gewonden. Si Thami el Glaoui, de Pasja van Mar- rakesj, is vandaag aan boord van het pas sagiersschip „Djenne" uit Casablanca te Marseille aangekomen. Hij is naar Frank rijk gekomen om vergiffenis te vragen aan zijn voormalige tegenstander sultan Ben Joessef. „Oorlogsgevaar geluwd" DENVER (Reuter) Veldmaarschalk Montgomery heeft Zaterdag president Eisenhower in het Fitzsimons-hospitaal te Denver een bezoek gebracht. Bij aan komst zei hij tot de verslaggevers, dat hij en de voormalige opperbevelhebber zouden spreken over wat oude vrienden gewoon lijk met elkander bespreken: wederzijdse problemen. Na zijn bezoek aan de presi dent, die voor het eerst weer enige treden mocht op- en aflopen, zei veldmaarschalk Montgomery, dat Eisenhower er heel goed uit ziet, beter dan hij hem ooit had gezien. Volgens United Press zei Montgomery, de onder-opperbevelheber van de NAVO- strijdkrachten, dat naar zijn mening 't ge vaar van een wereldoorlog voorlopig ge luwd is met het oog op de ontwikkeling van atoomwapens „die niemand wil ge bruiken". Hij waarschuwde tegen een „ver slapping" van de vrije wereld. De vrien delijke houding van de Russen noemde hij „operatie glimlachjes". PARIJS (Reuter-AFP-UP) Het congres van de Franse radicaal-socialistische partij heeft Pierre Mendès-France tot eerste vice- voorzitter van de partij gekozen met 1005 stemmen tegen 528 stemmen voor anderen. Daladier, die geen candidaat was, kreeg toch een aanzienlijk aantal stemmen.. Mendès-France zal de verantwoordelijk heid voor het beleid van de radicale partij dragen. Men verwacht, dat de 83-jarige voorzitter van de partij, Edouard Herriot, zich niet veel met de leiding van de partij zal bemoeien. Mendès-France is er in geslaagd een scheuring tussen de radicale partij en de regering te voorkomen. Het congres is ge ëindigd met een „eenstemmig accoord" over een progressieve politiek voor Noord-Afri- ka, een meer federale structuur voor de Franse Unie en het instellen van een districtenstelsel bij de komende verkiezin gen, aldus verklaarde Mendès-France op een persconferentie. De partij zal de radi cale ministers niet dwingen af te treden, indien de verlangde hervorming van het kiesstelsel niet doorgaat, maar zij zou het aan „hun geweten overlaten" en hen naar hun daden beoordelen. Volgens Reuter kan het besluit van het congres om een gewijzigd kiesstelsel te eisen ernstige weerslag hebben bij de be sprekingen van de Raad van de Republiek (de Senaat) over premier Faure's voorstel om vervroegde verkiezingen te houden. De raad moet zijn goedkeuring nog aan dit voorstel hechten, dat reeds door de Nation nale Vergadering (Tweede Kamer) is aan genomen. Zowel de consèrvatieve Le Figaro en het onafhankelijk-link'se Combat, als de linkse Franc-Tireur, oordelen dat de kansen op algemene verkiezingen in December gering zijn. Een vertraging van drie maanden is niet ondenkbaar. Mendès-France zou hier door de tijd krijgen voor zijn landelijke campagne om de radicalen ter stembus te krijgen in een bondgenootschap met de socialisten. Faure zoekt zijn heil bij de centrumpartijen. MOSKOU (lïeuter/A.F.P.) Lazar Ka ganovitsj, een der vijf vice-premiers van de Sovjet-Unie, heeft bij de herdenking van de Octoberrevolutie van 1917 in het Bolsjoi theater te Moskou verklaard, dat het com munisme niet kan worden geëxporteerd. Hij zei tot de communistische partijleiders, die de plechtigheid bijwoonden, dat de negentiende eeuw die van 't kapitalisme was maar dat de twintigste die van het socia lisme en communisme is. Iedere poging om revolutie „dat niet exporteerbare en zeer nationale verschijnsel" met geweld van wapenen te bevorderen zou neerkomen op imperialisme. De Sovjet-regering mengt zich niet in de binnenlandse zaken van andere landen, aldus de vice-premier, die Lenins woorden aanhaalde: „Degenen, die denken, dat revoluties naar welgevallen in Egyptische soldaten kijken naar militaire uitrustingsstukken, door Israëliërs achter gelaten in het gebied van Sabha aan de Egyptisch-Israëlische grens, waar kortgeleden de ernstigste gevechten tussen beide landen uitbraken sinds het einde van de Palestijnse oorlog. iedere staat kunnen worden ontketend, zijn krankzinnigen of provocateurs." Vrede en vreedzaam naast elkaar leven (coëxistentie) vormden het thema van Ka ganovitsj' grote herdenkingsrede, waarin volgens de traditie een overzicht van de Sovjet-politiek wordt gegeven. Hoewel de Sovjet-Unie vrede wenst, aldus Kagano vitsj, „raden wij niemand aan onze kracht te toetsen, vooral niet degenen die deze reeds hebben ervaren." Hij zei, dat de Sovjet-Unie de volledige uitroeiing van de particuliere eigendom en de vestiging van de socialistische eigendom, die naar de leringen van Marx en Engels door de Sovjetrevolutie werd nagestreefd, voltooid heeft. Over buitenlandse kwesties verklaarde hij, dat 1955 had getoond, dat geschillen door onderhandelingen kunnen worden op gelost. Hij noemde als „werkelijke Vredes- acties" der Sovjet-Unie de verzoening met Joegoslavië, het Oostenrijkse staatsverdrag, overeenkomsten met India, Birma, Oost en West-Duitsland en de ontruiming van de bases Porkkala in Finland en Port Arthur in China. Zelfcritiek Over binnenlandse kwesties zei Kagano vitsj onder meer: „Wij hebben de zware industrie groot gebracht als een lievelings kind en wij hopen, dat zij zal uitgroeien tot iets, waarop wij trots zullen zijn." Er be slaan nog tekortkomingen in de industrie, voornamelijk wordt niet volledig gebruik gemaakt van de moderne techniek. De ar beid wordt onbevredigend georganiseerd en er is onvoldoende productiviteit. De totale omvang van de bebouwde grond is 27 percent groter dan in 1950. Voor een groot deel is dit te danken aan het in cul tuur brengen van nog onontgonnen gebie den. In het begin van zijn rede had hij gezegd, dat het socialisme in de Sovjet- Unie met succes is opgebouwd. Als tekort komingen noemde hij nog de te kleine om vang van het vervoer, een onbevredigende distributie van goederen en de huisvesting, die nog „ernstige moeilijkheden" biedt. Strijd vaardig he id „Geleid door de Leninistische beginselen van vreedzame samenleving tussen staten met verschillende politieke en sociale stel sels, blijft de Sovjet-regering strijden voor de vrede in de wereld," aldus zei de Sov jet-minister van Defensie Zjoekov vanmor gen in een rede voor een militaire parade op het Rode plein te Moskou. „In de kapitalistische landen zijn er reactionnaire krachten die de vrede willen ondermijnen. Dit vereist verdere krachts inspanning om de macht van onze staat en onze strijdkrachten te ontwikkelen. Het Sovjetvolk kan er op rekenen, dat ons leger zim strijdvaardige geest zal blijven ver sterken en zijn techniek verbeteren om het vreedzame werk van het volk te bescher men", aldus maarschalk Zjoekov. Zaterdag is een groep Nederlandse volksdansers uit verschillende provincies 'met een vliegtuig van de Zuid-Afrikaanse Luchtvaartmaatschappij naar Johannesburg vertrokken. In Zuid-Afrika zal het gezelschap een aantal voorstellingen geven. Voor het vertrek werd op Schiphol nog even een proeve van kunnen ten beste gegeven. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN PAGINA's Vauvenargues: De wijste leider is hij, die zich omringt met wijze volgelingen. De herbouwde Weense Staatsopera is Zaterdagavond met een galaconcert van Beethovens „Fidelio" heropend. Onder de ruim tweeduizend belangstel lenden bevonden zich onder anderen de presidenten van Zwitserland en Oostenrijk, de prins van Monaco en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Foster Dulles. Gemeenschappelijke vergadering der K.S.G. BRUSSEL (A.N.P.) De voorzitter van de gemeenschappelijke vergadering der Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de Italiaanse oud-premier Pella, heeft verklaard, dat de gemeenschappelijke vergadering de zittingen voortaan afwisse lend te Straatsburg en de Europese hoofd steden wil houden om een nauwere samen werking tot stand te brengen met de na tionale parlementen. ZONDAGMIDDAG om 4 uur (dat is 9.30 s avonds Nederl. tijd) vertrokken Koningin Juliana en Prins Bernhard met het K.L.M.-toestel „Jan van Riebeeck" van het vliegveld Zanderij naar Nederland na een bezoek van in het totaal 20 dagen aan de Nederlandse Antillen en Suriname, dat in alle opzichten uitstekend geslaagd is. Waar de Nederlandse Landsvrouwe en haar gemaal zich vertoonden, of het nu was op het kleine St. Eustatius, op het belangrijke olie-eiland Curagao of op een verafgelegen plantage in het oerwoud van Suriname, overal werden zij met een groot enthousiasme en grote aanhankelijkheid begroet. Het democratische op treden van de Koningin, die zich wars van alle overbodige ceremonieel toonde en een groot belang stelde in het welzijn en de vooruitgang van de bevolking, heeft de persoonlijke aanhankelijkheid der bewoners aan de Koningin verzekerd. Het vorstelijk paar bevindt zich nu aan boord van de „Jan van Riebeeck", die naar Lissabon vliegt en daar vanmiddag om half vijf zal aankomen. Hedenmorgen hebben Koningin Juliana en Prins Bernhard gedurende drie uur vertoefd te Dakar, waar zij vanmorgen vroeg arriveerden. Plet koninklijke gezelschap werd op het vliegveld begroet door de Franse hoge commissaris R. Cornut-Gentille die een receptie aanbood in zijn ambtswoning. Na een korte rondreis over Dakar vertrok het gezelschap weer van het vliegveld Yoff. Op het vliegveld van Lissabon zal het vorstelijk paar worden verwelkomd door de Portugese president Craveiro Lopes, het voltallige kabinet, de Nederlandse gezant in Portugal Eelco van Kleffens en militaire 'en civiele autoriteiten. Onmiddellijk na hun aankomst en vergezeld door mr, Van Kleffens zullen de Koningin en de Prins een rondrit per auto maken door Lissabon en de nabijgelegen plaatsen Estoril, Cascais en Sintra bezoeken; in deze laatste plaats zal het hoge gezelschap theedrinken in het Seteais-paleis, waar de Koningin en de Prins ook hun intrek zullen nemen voor de nacht, 's Avonds zal president Lopes een banket ter ere van het koninklijk paar geven in het vroegere koninklijk paleis Ajuda in Lissabon. Zevenenveertig gasten zijn uit genodigd. Zondagmorgen woonde het Vorstelijk Paar een kerkdienst bij waarna terugge keerd werd naar het Gouvernementshuis. Om elf uur begaven Koningin en Prins zich naar het Sivaplein, waar de Koningin het „dankbaarheidsmonument" van Mari Andriessen onthulde, dat in een bassin staat dat werd ontworpen door prof. Holt uit Haarlem. Mari Andriessen vertoefde in 1951 in Paramaribo om de meisjesfiguren en koppen te boetseren. De Koningin sprak bij de onthulling van het monument voor de vuist weg de vol gende rede: „Het is mij een groot voorrecht om op de laatste dag van mijn verblijf hier namens de Nederlandse regering en het Nederlandse volk voor Suriname aan te bieden een teken van dankbaarheid van Nederland aan Suriname voor alle steun, hulp en medeleven door Suriname aan Nederland geschonken, in wat voor vorm dan ook, tijdens de oorlog en daarna. Ge durende de dagen, dat wij hier zijn ge weest, zijn mijn man en ik diep onder de indruk van deze verbondenheid des harten, die de rijksdelen verbindt en met name van de liefde, die hier Nederland wordt toegedragen. Nederland op zijn beurt heeft grote gevoelens van mede leven en liefde voor Suriname. Moge dit teken van dankbaarheid van Nederland tot in lengte van dagen in uw midden blij ven staan als een symbool van een diep gevoelde band" De minister-president van Suriname, de heer Ferrier. beantwoordde de rede van de Koningin. Hij noemde het monument het teken en symbool van de vei-bonden- heid, dat in het hartje van Suriname is GENèVE (United Press) De Ameri kaanse minister van Buitenlandse Zaken Dulles is Zaterdag naar Belgrado gevlogen voor een bespreking met de Joegoslavische president Tito over de verdediging van het gebied van de Middellandse Zee. Slechts weinige uren eerder vloog zijn Russische collega Molotov naar Moskou, blijkbaar om nieuwe instructies te halen inzake de conferentie der Grote Vier. De Britse minister MacMillan is reeds in Londen en de Fransman Pinay is naar Pa rijs vertrokken om besprekingen te houden met de Franse regering. Intussen is bekend gemaakt dat de West- Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heinrich von Brentano Dinsdagavond in Genève arriveert, om Woensdagochtend met de drie Westerse ministers te praten over het Duitse probleem. Woensdagmid dag keert Von Brentano naar Bonn terug om verslag uit te brengen aan de zieke kanselier Adenauer. Dinsdag vergaderen de vier ministers weer. De ballon „Jules Verne" van de Haagse ballonclub is Vrijdag te Para- maribo met mevrouio Nini Boesman opgestegen met vaste bestemming. Na een vaart op 500 m hoogte langs de Surinamerivier en plantages dreef de ballon het land in. Op de verlaten j plantage „De Goede Verwachting" werd vlak voor een dicht bosterrein geland. De ballonvaarster riep „horatee" (grijp de landingskabel) maar de aanwezige vrouwen en kinderen holden weg. Na enige tijd daagden donkere mannen op met grote krommessen en pijl en boog. Een dezer ballonnenjagers zeide: l „Toen ik zag dat er een vrouw in zat,; hebben lüij onze pijlen niet afgeschoten". xxxxooacccoooococozxx. XVOCOOOOCOCXïOO opgericht. Hij wees erop, dat het tiendaags verblijf van het Koninklijk Paar in de harten van de Surinamers een monument van verbondenheiid heeft opgericht en dat het huis van Oranje het symbool van de rijksverbondenheid is. Hij bracht een driewerf „hoera" uit op de Koningin, op de Prins en op de rijksgedachte. Dit werd door de duizenden, die de plechtigheid mee maakten, luide overgenomen. De plechtigheid was ontroerend wegens de spontane hartelijkheid, die sprak uit de geïmproviseerde redevoeringen van de Ko ningin en de premier en uit de reacties van het publiek. Om drie uur in de middag was het ogen blik gekomen, dat Koningin Juliana en Prins Bernhard afscheid moesten nemer De depressie op de Oceaan, die al enige dagen in West-Europa zacht najaarsweer brengt, veranderde weinig van plaats. Wel nam de luchtdruk in de kern, die zich iets naar het Zuiden verplaatste, geleidelijk toe. Aan de Oostflank van de depressie lie pen enkele buienstoringen over de Britse eilanden en over de Noordzee naar het Noorden. Een van deze storingen veroorzaakte in de nacht van Zondag op Maandag in Den Helder een onweersbui, waarbij 14 mm regen werd afgetapt. Een krachtig hoge- drukgebied dat Zaterdag boven Noord- Scandinavië ontstaan is, trok naar Centraal Rusland en brengt daar een vorstperiode. In ons land stroomde warme en vochtige lucht binnen. Tijdens opklaringen ontstond hierin mist. De temperaturen waren Zon dag ver boven normaal. Op het vliegveld Beek werd zelfs een maximumtemperatuur van 20.4 graden ge meten. Er komt weinig verandering in het weerbeeld. Wel komen de temperaturen op een iets lager niveau en bestaat er kans op een enkele verspreide bui. van Suriname. HUn tocht door Paramaribo werd een triomftocht. De gehele bevolking van Paramaribo scheen uitgelopen te zijn om Koningin en Prins, wier aanwezigheid in dit rijksdeel van hoog tot laag en door jong en oud met zoveel vreugde was be groet een ware ovatie ten afscheid te brengen. Het was duidelijk, dat de Ko ningin zeer ontroerd was door dit hulde betoon. DJAKARTA (P.I.A.) De nieuwe in middels tot generaal-majoor bevorderde stafchef van de Indonesische landmacht, A. H. Nasution, is vanmorgen in Djakarta door president Sukarno beëdigd in aan wezigheid van alle hoogste TNI-officieren. (van hedenmorgen 7 uur) weers- s BZ) 2 5 toestand fï 1 2 O 2.5 Helsinki sneeuw ZO -1 0,1 Stockholm zwaar bew windstil 3 3 Oslo geheel bew. windstil 2 2 Kopenhagen motregen O 8 0,1 Aberdeen mist ZZO 9 4 Dublin regen OZO 12 6 Londen zwaar bew. OZO 12 6 Amsterdam onbewolkt OZO 9 0 Brussel onbewolkt OZO 10 0 Parijs onbewolkt O 9 0 Bordeaux zwaar bew. zo 14 0 Grenoble nevel windstil 7 0 Nice licht bew. NW 13 0 Berlijn motregen O 9 0,2 Frankfort mist windstil 6 0,4 München mist z 4 1 Zürich mist windstil 6 0,2 Genève motregen windstil 9 0,1 Locarno mist windstil 3 0 Wenen nevel zo 8 0 Innsbruck licht bew. windstil 1 0 Rome nevel O 14 0 Den Helder licht bew. ZO 9 14 Ypenburg onbewolkt O 8 0 Vlissingen onbewolkt OZO 10 0 Eel de mist OZO 8 0,1 De Bilt licht bew. zo 10 0 Twente licht bew. OZO 8 0,1 Eindhoven onbewolkt OZO 9 0 VI. Z.-Limb. onbewolkt ZZO 11 0,3 Neerslag laatste 24 uur. xxccoooooococccoccxxxxxxxyjccorocxyvrxï <vrccaoccccccccc ZACHT WEER Verwachting medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Maan dagavond tot Dinsdagavond, opge maakt om 11.15 uur: Flinke opklaringen en op de meeste plaatsen droog weer. In de nacht en ochtend hier en daar mist. Zwakke tot matige wind tussen Oost en Zuid, iets minder zacht. 8 November Zon op 7.48 uur, onder 17.03 uur. Maan op 0.56 uur, onder 14.21 uur. Maanstanden 14 Nov. 13.01 uur: Nieuwe maan 22 Nov. 18.29 uur: Eerste kwartier 29 Nov. 17.50 uur: Volle maan Hoog en laag water in IJmuiden Maandag 7 November Hoog water: 9.00 en 21.36 uur. Laag water: 4.21 en 16.48 uur. Dinsdag 8 November j-i Hoog water: 10.21 en 23.00 uur. Laag water: 5.34 en 18.08 uur. g ttOOCOOOOOOOOCOOCOOOOOOOOOOrrrvvmOOOOOOO^ "COOOOOO

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1955 | | pagina 1