EEN GELEERDE ZONDER AMBITIES
Zestig jaar geleden ontdekte Röntgen
bij toeval de X-stralen
mËMü
ATOMHAÜ 3HEPrHÜ HA CJIY2KEE
HAPOAHOrO 3^PABOOXPAHEHHH
Gemengde universiteit
ie de Belgische Kom
Atoomenergie
ten dienste van de
Volksgezondheid
NIEUWE BOEKEN
in zakformaat
Dierbare vrienden
MET ONTLEDING VAN HET GEHEIM
BEWEES HIJ ZIJN GENIALITEIT
Röntgenbuis
Monument voor Dante
door prof. I. Kotsjergin
Deze week is het zestig jaar geleden dat de Duitse natuur- sium in Utrecht bezocht. Later studeerde hij techniek in j
kundige Wilhelm Conrad Röntgen de naar hem genoemde Zürich, werd machinebouwer, maar vond toch geen vrede
straling ontdekte. Weinig overwinningen van de mens op in dit nuchtere bestaan. Jarenlang liefhebberde hij in zijn
de natuur hebben zo tot de verbeelding van leek en weten- vrije tijd in de natuurkunde, ontwikkelde zich tot een kundig
schapsman gesproken als deze en wat belangrijker is: zij
werd steeds en vrijwel uitsluitend tot heil van de mensheid
experimentator en werkte als amanuensis aan verschillende
Duitse universiteiten. Omstreeks 1880 solliciteerde hij naar
gebruikt, hetgeen men helaas niet van alle vindingen kan de post van leider van het Physikalisches Labor van de
zeggen. Röntgen werd in 1845 in Lennep, Duitsland, ge- universiteit van Würzburg, waar hij inderdaad benoemd
boren als zoon van een welgesteld koopman. In zijn jeugd
woonde hij in Nederland, waar hij onder meer een gymna-
werd en op 8 November 1895, geheel bij toeval, zijn wereld
schokkende ontdekking met vérstrekkende gevolgen deed.
DE UNIVERSITEITSSTAD Würzburg is
als uitgestorven op deze gure herfstavond
anno 1895. Hagel en regen striemen neer in
de nauwe bochtige straatjes en geen zinnig
mens waagt zich buiten met dit honden
weer. Dan nad'ert toch een eenzame wan
delaar, diep weggedoken in wijde loden-
jas en zwarte flambard. Hij heeft de be
dachtzame, maar toch zwierige gang van
een man-van-betekenis: een
bekend kunstenaar mis
schien, op weg naar een te
der rendez-vous?
Wilheim Conrad Röntgen
echter is allerminst een kun
stenaar, noch een liefhebber
van amoureuze avontuurtjes,
misschien is hij zelfs niet
eens een man-van-betekenis.
Nog niet, tenminste. Zijn
enige passie en tevens
zijn beroep is de natuur
kunde. Daaraan alleen wijdt
hij al zijn tijd, liefde en toe
wijding. Daar is het universi
teitsgebouw, een massale
steenklomp in een onverlich
te straat. Op de tast vindt
Röntgen het sleutelgat en
op de tast zoekt hij zijn weg door de stik
donkere gangen en collegezalen naar
zijn heiligdom, het physisch laborato
rium, waar hij nog een paar uur zijn
proefnemingen voort wil zetten. Nu ont
spant zich de grimmige trek om zijn mond
want hier alleen voelt hij zich thuis. Reeds
meer dan zeven jaar is hij de leider van
het laboratorium en wat hem betreft mag
dat altijd zo blijven. Want al is hij pas vijf-
lig en een begaafd onderzoeker, hogere as
piraties koestert hij niet. Hij kan zelfs
hartelijk lachen om zijn eerzuchtige col
legae, de proffen en de assistenten, die el
kaar uit pure naijver het licht in de ogen
niet gunnen en voortdurend in „Strebe-
reien" verwikkeld zijn, die het leven tot
een hel maken. Laat ze dan maar allemaal
de diraalc steken met zijn „geknoei" in het
lab, hij is er volmaakt gelukkig en hij
heeft zelfs niet de ambitie, vrijwel alle ge
leerden eigen, om op zijn eigen gebied een
maal iets nieuws te ontdekken dat hem
met één slag beroemd zal maken.
Maar het grillige Lot heeft anders be
schikt.
DEZE AVOND van de achtste November
1865 is er ogenschijnlijk een uit velen. Op
zijn werktafel staat de Crooks'se buis die
hij al wekenlang gebruikt voor het expe
rimenteren met kathodestralen een toen
pas ontdekt phenomeen dat door tal van
vorsers bestudeerd werd. Over de buis
heen sluit een lichtdichte koker van zwart
karton. Een eindje verder toevallig
een scherm met kristallen van barium-pla-
tina-cyanuur, waarvan niemand weet
waarvoor het dient. Het staat er al weken
te verstoffen. Daarnaast een stapeltje foto
grafische glasplaten in lichtdichte ijzeren
casetten. De buis, het scherm en de foto
grafische platen ze hebben niets met el
kaar te maken.
Wilhelm Röntgen gaat aan het werk. In
het donkere lab brandt slechts één minus
cuul lichtje boven een schrijfbureau, waar
aan hij zo af en toe aantekeningen en be
rekeningen pleegt te maken, precies als op
zovele andere avonden. De uren verstrij
ken en de proeven volgen elkaar op. Tot
een bepaald resultaat leiden zij niet, maar
dat is ook niet Röntgens bedoeling. Eigen
lijk speelt hij maar wat met spanningen in
de glazen buis die hij steeds hoger opvoert
deze avond nog hoger dan anders. Dan
kijkt hij even op, onwillekeurig naar het
scherm met kristallen. Het is bijna volko
men donker in de zaal. Hij ziet een zwakke
lichtglans op het scherm. Hij kan zich niet
herinneren dit ooit eerder gezien te heb
ben, weet er ook geen verklaring voor te
vinden. Maar vergissen is uitgesloten, hij
ziet het met zijn eigen ogen: het scherm
licht op! Maar die lichtstralen moeten
vloeien tussen buis en scherm! Nergens is
immers een andere lichtbron! Als dat zo
is, schijnen ze ook door de kartonnen hoes
heen, waar zelfs een zonnestraal niet door
kan. Het kunnen dus ook geen kathode-
stralen zijn
Een ogenblik is Röntgen sprakeloos, dan
grijpt hij een boek van duizend pagina's
dik en plaatst het tussen buis
en scherm, maar nog is de
geheimzinnige lichtglans niet
geheel verdwenen. Hij maakt
een dikke houten plank uit
een kast los, houdt die tus
sen buis en scherm: het licht
is er nog steeds! Een barri
cade van dikke houtblokken,
weggehaald bij de haard,
geeft precies hetzelfde resul
taat: de straling blijft zicht
baar. Dan komt zijn hand
tussen buis en scherm: hij
ziet de schaduwen van vlees
en beenderen. Even staat hij
stil om deze verbijsterende
ontdekking te verwerken.
Zijn oog valt op de filmcas
setten. Met één sprong is hij
bij de tafel, grijpt ze, holt ermee naar de
foto-afdeling en ontwikkelt ze: ook zij blij
ken op onverklaarbare wijze, dóór hun
ijzeren omhulsel heen, belicht te zijn!
ZO ONTDEKT Röntgen het geheim van
de X-stra!en, d'ie door alles, zelfs door me
talen, heendringen en die een fotografische
en fluorescerende werking hebben, waar
mee men onzichtbare dingen zichtbaar kan
maken. De ontdekking zelf is niets meer
dan een toevalstreffer, maar de manier
waarop de Würzburgse natuurkundige haar
onderzocht en ontleedde, draagt het stem
pel van de genialiteit. Met feilloze zeker
heid determineert hij alle eigenschappen
van de mysterieuze straling en reeds an
derhalve maand na zijn vondst kan hij een
lijvig rapport van zijn bevindingen wereld
kundig maken. Dat verslag, bijna elf folio
vellen lang „Ueber eine neue Art von
Strahlung" is zo volledig dat de onder
zoekers die na hem kwamen jarenlang
niets belangrijks meer konden vermelden
dat Röntgen zelf al niet had ontdekt en be
schreven. Van meet af aan begrijpt hij, dat
„zijn" straling vooral voor medische en
technische doeleinden van wereldhervor-
mende betekenis zal worden en al spoedig
stellen de feiten hem in het gelijk. De eer
ste röntgenfoto, die hij maakte, is het ske
letbeeld van een hand van zijn vi-ouw. Zij
verschijnt in talloze tijdschriften en ver
wekt groot opzien.
Vier maanden later worden de nieuwe
stralen al voor de meest uiteenlopende en
absurde doeleinden togepast (in de schoon
heidsinstituten der grote steden bijvoor
beeld als verjongingsmiddel voor een ge
rimpelde huid) met alle gevolgen van dien.
Men weet namelijk nog niet hoeveel schade
de straling kan aanrichten in de weef;els
van het menselijke lichaam.
Vele honderden artsen en onderzoekers
(om van d'e beunhazen maar niet te spre
ken) offeren dan ook in d'ie eerste jaren
dikwijls willen en wetens hun leven: zij
stierven letterlijk stukje bij beetje af aan
de afschuwelijke röntgenverbranding om
de weg te banen voor een veilige en succes
rijke toepassing van de X-stralen in de ge
neeskunde.
Schematische dwarsdoorsnede van een
moderne röntgenbuis. In de tekening zijn
enige van de belangrijkste onderdelen aan
gegeven. Daaronder: een voorbeeld van
röntgenonderzoek. Het te onderzoeken or
gaan wordt in de stralenbundel tegen het
scherm geplaatst. Al naar hun doorlaat
baarheid zullen de weefsels meer of min
der van de stralen onderscheppen. Daar
waar een geringe hoeveelheid straling het
scherm bereikt blijft dit donker; waar de
stralen nauwelijks belemmering onder
vinden licht het sterk op. Skeletstukken
en dergelijke tekenen zich dus donker af
(rechts). Wordt het scherm door een film
vervangen, dan wordt deze weinig gezwart
op plaatsen, waar het doortreden der
stralen sterk was belemmerd: skeletstuk
ken licht, de doorlaatbare delen donker
(midden). Een afdruk hiervan geeft een
beeld gelijk aan hel beeld op het scherm.
De illustraties zijn overgenomen uit de
medische W. P. Encyclopaedic (een uit
gaven van Elsevier, Amsterdam. - Brussel).
woltrkorling
mtt ifiiralf
Mijn stamboek is een trilogie
AANVANKELIJK; DIENT het nieuwe
medium de artsen uitsluitend als hulp
middel voor de diagnose van inwendige
kneuzingen en breuken, later leert men ook
van zijn vernietigende werking op kwaad
aardige gezwellen en ontstekingen, zonder
dat daarbij het omringende gezonde weef
sel schade ondervindt. Bij de technische
vervolmaking van de Röntgenbuis die daar
voor nodig was, hebben ook de Nederland
se wetenschap en industrie een zeer be
langrijke rol gespeeld. Dat begint in de
eerste wereldoorlog, als onze ziekenhuizen
hun defecte röntgenbuizen van buitenlands
maaksel niet meer hersteld kunnen krijgen.
In arren moede wenden zij zich dan tot de
N.V. Philips, die er inderdaad in slaagt
deze apparaten te repareren. Diverse eige
naars berichten zelfs verheugd aan Philips:
„Herstelde buizen werken beter dan ze
ooit gedaan hebben".
Zo groot is het succes, dat de Eindhoven-
se industrie in 1920 besluit een aparte we
tenschappelijke afdeling te stichten, die
onder leiding van dr. A. Brouwers de in
dustriële vervaardiging van allerlei soorten
röntgen-apparaten moet voorbereiden.
Reeds drie jaar later in het sterfjaar van
Röntgen brengt Philips een X-stralen-
buis uit met een veilige afscherming van
chroomijzer, kort daarop gevolgd door een
verbeterd exemplaar met een draaiende
anode die tienmaal zo hoog belast kan wor
den dan haar voorgangster en een veel
grotere beeldscherpte mogelijk maakt.
DAARMEE BEGINT een reputatie die de
Eindhovense fabrieken tot nog toe onge
schokt hebben kunnen handhaven. Steeds
weer komen zij met beter, handzamer en
veiliger röntgen-apparaten, die tegenwoor
dig niet slechts gebruikt worden voor on
derzoek en genezing van ziekten, maar
tevens vooreen eindeloos aantal industriële
doeleinden, zoals controle op lasnaden,
scheuren en zwakke plekken in scheeps
wanden, ketels, pijpleidingen en allerlei
machines voor kwaliteitstests en inhouds-
sleekproeven van massa-productie-artike-
len, voor structuur-analysen van allerlei
materialen, bodemonderzoek en wat dies
meer zij. Het is zelfs mogelijk (en het
gebeurt ook werkelijk) om met behulp van
röntgenonderzoek juridische bewijzen te
leveren omtrent de schuldvraag bij bepaal
de misdaden.
„Wilhelm Conrad Röntgen heeft deze
triomftocht van zijn ontdekking nog gro
tendeels kunnen aanschouwen voor hij op
19 Februari 1923 in München overleed.
Maar hij bleef dezelfde bescheiden, een
voudige man die hij altijd geweest was,
opk toen men hem allerwege met roem en
■erbetoon overladen wilde. Ilij was de eer-
te natuurkundige die, in 1901, de Nobel
prijs verwierf, doch zijn verheffing in de
adelstand, die men hem korte tijd later
aanbood, weigerde hij. Toen zijn vrienden
hem daarover in het laboratorium kwamen
kapittelen, zei hij glimlachend, met een
welsprekend gebaar naar zijn morsige
stofjas en zijn onafscheidelijke vetleren
werkschoenen: „Mooie edelman zou ik zijn,
heren!" H. C.
ROME (United Press) Premier Segni
van Italië heeft blijk gegeven van volledige
instemming met een plan van de 74-jarige
Italiaanse schrijver Giovanni Papini voor
de oprichting van een monument in Rome
ter ere van Dante Alighieri, de dichter
wiens „Goddelijke Comed'ie" een der hoog
tepunten van de wereldlitteratuur is.
In Rooms-Katholieke kerkelijke kringen
is men niet enthousiast over Papini's sug
gestie Dante heilig te verklaren. Papini
lokte het vorige jaar de toorn van de kerk
uit door in een van zijn boeken de stelling
te verkondigen d'at God uiteindelijk de
duivel zal vergeven. 4
Op de eerste conferentie van atoom
geleerden uit de gehele wereld, die deze
zomer in Genève is gehouden, hebben
Russische geleerden zich voor het eerst
in het openbaar gemeten met hun col
lega's uit de grote Westerse landen op
het gebied van de atoomwetenschap. De
verbazing over de oorspronkelijkheid
van de Russische vindingen was groot.
Men moest toegeven dat zij hun vorde
ringen niet konden hebben ontleend
aan gegevens die door middel van spion-
nage uil het Westen waren verkregen. In
het hiernavolgende artikel vertelt een
Russische geleerde wat de atoomweten
schap betekent voor de volksgezondheid
in de Sovjet-Unie.
plaatsvervanger van de minister
van Volksgezondheid der USSR
DE SOVJET-UNIE voert een voortdu
rende strijd voor beperking van bewape
ning en een algeheel verbod van atoom- en
waterstofwapens om aldus te bereiken, dat
de grootste uitvinding van de menselijke
geest: de atoomenergie alleen voor vrede
lievende doeleinden ten bate van de gehele
mensheid zal worden gebruikt.
In het afgelopen jaar heeft de Academie
van Wetenschappen van de U.S.S.R. een
atoomcleclrische proefcentrale in gebruik
genomen met een vermogen van vijf
duizend kilowatt. Aan plannen voor veel
sterkere atoomkrachtcentralen wordt ge
werkt. De ontwikkeling van de kernphysica
heeft het mogelijk gemaakt om vrijwel elke
hoeveelheid van kunstmatig radioactief
gemaakte elementen te verkrijgen. Thans
reeds heeft men al de beschikking over
verschillende radioactieve isotopen.
Bij machinebouw, op scheepswerven, in
de metallurgie en andere takken der zware
industrie wordt radioactief kobalt zeer veel
gebruikt om defecten op te sporen.
De Sovjet-gezondheidsdienst gebruikt
kunstmatig verkregen radioactieve stoffen
zogenaamde radioactieve isotopen
voor de diagnose en behandeling van ver
scheidene ziekten. Niet zo lang geleden nog
gebruikte men in de medische praktijk
alleen zeer dure, van natuur uit radio
actieve stoffen radium en mezzothorium.
Nu bedient men zich meer en meer van
kunstmatig radioactief gemaakte stoffen,
als bijvoorbeeld kobalt, fosfor en jodium.
Steeds meer toepassing in klinieken
vindt radioactief fosfor. Men gebruikt het
voornamelijk voor de behandeling van
zekere bloedziekten Erythremia (een
teveel aan rode bloedlichaampjes) en Leu-
cosythemia (een teveel aan witte bloed
lichaampjes). Binnen het orgenisme ge
bracht, hoopt het radioactieve fosfor zich
in grote hoeveelheden op in de beender-
mergweefsels, waar de bloedvorming plaats
heeft en onderdrukt daardoor het ziekte-
veroorzakende proces.
De ervaring, opgedaan in de loop van
vijf tot zes jaren in de inrichtingen voor
wetenschappelijk onderzoek van de Acade
mie der Geneeskunde van de U.S.S.R. en in
de klinieken van Moskou. Leningrad. Kiev
en andere steden, bevestigen positief het
nut van toepassing van radioactief fosfor
bij Erythremia: de samenstelling van het
bloed verbetert, de hele lichamelijke toe
stand van het individu gaat vooruit, het
arbeidsvermogen herstelt zich. De praktijk
der medische inrichting toont aan dat radio
actief fosfor minder effectief is bij een
chronisch teveel van witte bloedlichaam
pjes. Desniettemin blijkt het een goed aan
vullend middel te zijn bij de röntgen-
therapie van de ziekte.
TER BESCHIKKING van de Sovjet ge
neeskunde staan nu ook kunstmatig ver
kregen radioactief jodium en natrium.
Radioactief jodium past men met succes
toe bij studie van de werking van de
schildklier, zowel bij ziekte van de schild
klier zelf als ook bij ziekte van andere
systemen en organen, die een storing van
haar functie veroorzaken.
In de laatste tijd wordt radioactief jo
dium niet alleen voor diagnose maar ook
voor behandeling van ziekten van de
schildklier gebruikt. Zijn werking is ge
baseerd op het vermogen van de schildklier
bij verhoogde activiteit een grote hoeveel
heid radioactief jodium op te nemen, de
uitstraling daarvan normaliseert de wer
king van de schildklier.
Radioactief jodium kan ook met succes
bij de diagnose van hersentumors worden
toegepast. Wanneer men de schildklier van
tevoren met gewoon (niet radioactief) jo
dium verzadigt, zal het radioactief jodium
die mijden en zich in belangrijke hoeveel
heden in de cellen van de hersentumors af-
zetten. Naar de grootte van de opneming
van radioactief jodium kan men zich over
HA H A y H H b! E TEMbl
de aanwezigheid van de tumors een oordeel
vormen.
EEN ANDERE ISOTOOP radioactief
natrium gebruikt men bij de studie van
het tempo van de bloedsomloop bij per
sonen, die lijden aan ziekten van de bloed
vaten van het hart. Deze isotoop in de
vorm van„gemerkt"chloorhoudend natrium
wordt diep in het organisme geïntrodu
ceerd. Met behulp van een speciale teller
of meter bepaalt men dan de tijd die ver
loopt tussen het inbrengen van de isotoop
en de aankomst daarvan tezamen met het
bloed bij de onderzochte plek. Die tijd
vormt een kenmerk voor het tempo van
de bloedomloop.
Kunstmatig radioactieve elementen vin
den wijde toepassing bij de behandeling
van boosaardige gezwellen. Het meest ge
schikt voor dat doel blijkt radioactief ko
balt te zijn. Tegenwoordig wordt het niet
alleen in de leidende instituten van weten
schappelijk onderzoek naar gezwellen maar
ook in inrichtingen van kankerbestrijding
gebruikt.
Het gemak waarmede het te krijgen is,
samen met enige andere belangrijke eigen
schappen, die het bezit, bepaalden de rol
die in de practijk van de behandeling van
boosaardige gezwellen als volwaardig ver
vangingsmiddel voor radium zou spelen.
Evenals radium heeft het een ontbindende
uitwerking op de weefsels van het gezwel.
Machtige tele-radio-apparaten met een
inhoud van radioactief kobalt, het equi
valent van vierhonderd gram radium, ma
ken de behandeling mogelijk van boos
aardige gezwellen, die diep in het orga
nisme gelegen zijn. Radioactief kobalt
wordt bijvoorbeeld gebruikt bij de behan
deling van een zware ziekte als longkanker.
Maar niet alle vormen van boosaardige ge
zwellen zijn voor deze behandelings
methode vatbaar.
Men beschikt ook over positieve getuige
nissen over de helende eigenschappen
van de radioactieve isotoop van het ele
ment caesium. Men past die met succes
toe bij de behandeling van enkele aan de
oppervlakte gelegen boosaardige gezwellen.
De behandeling geschiedt met behulp van
telerad'io-apparaten „radio-kanonnen".
Afhankelijk van de diepte, waar de ge
zwellen liggen, bepaalt men de verschil
lende afstanden van het centrum van hun
uitstraling tot de oppervlakte van het
lichaam van de zieke. Wijd verbreid is ook
de methode van radio-therapie binnen het
weefsel zelf, hetgeen men verwezenlijkt
met behulp va-n radioactieve naalden, die
men direct in het weefsel der gezwellen
steekt op een of andere diepte en op vast
gestelde afstanden van elkander.
Door de medische wetenschap is ook een
behandelingsmethode voor gezwellen uit
gewerkt door middel van colloïdale oplos
singen, die direct in de gezwellen worden
Ilpo^eccop H. KüqEPrHH
3aMecTHTe^ib MHimcTpa
jgpaBOOxpaHCHHH CCCP
ingebracht. Hiervoor gebruikt men radio
actief fosfor en radioactief goud.
De behandeling van gezwellen van bin
nen uit verdient de voorkeur boven bestra
ling van buitenaf, omdat daarbij de ont
bindende actie van de bestraling beperkt
blijft tot de omvang van de gezwellen. De
omliggende normale weefsels worden niet
beschadigd.
STEEDS WIJDERE verbreiding vinden
radioactieve isotopen en ingewikkelde „ge
merkte" verbindingen in de biologie, phy-
siologie, microbiologie, pharmacologic, en
zovoorts. Radioactieve isotopen verschaf
ten aan biologische onderzoekers de moge
lijkheid om uiterst nauwkeurig de stofwis
seling van ingewikkelde „gemerkte" stoffen
in het organisme. Een zulke methode laat
alle vroegere nauwkeurige methoden ver
achter zich, spectraal analyse incluis.
Tegenwoordig heeft een breed opgezette
studie plaats van de stofwisseling van
eiwitstoffen in het organisme met behulp
van „gemerkt" aminozuur, de basis-ele
menten waaruit het eiwitmolecule bestaat.
Men bestudeert ook kwesties van synthese
van eiwitmoleculen in het organisme.
In een reeks van gevallen introduceert
men in het bloed van de mens, met het
doel te helen, serums en door hydrolyse
verkregen materiën (verbrijzelde eiwit
moleculen), verkregen uit caseïne, uit het
bloed van groot hoornvee en andere eiwit
preparaten. Het lot van het in het bloed
geïntroduceerde eiwit en de duur van zijn
circulatie in het bloed heeft grote practi-
sche betekenis. Vele onderzoekers toonden
met behulp V2n radioactieve isotopen aan
dat de hoofdmassa van het eiwit, dat door
een ader in het bloed wordt gespoten, bin
nen enkele dagen weer uit het bloed ver
dwijnt. Dat bewijst dat er in het organis
me een physiologisch mechanisme bestaat
dat het eiwitgehalte van het bloed op een
bepaald peil houdt.
Radioactieve isotopen maakten het be
studeren mogelijk van de verandering in
het bloed van nucleizuren die, zoals werd
vastgesteld, een aandeel hebben in de syn
these van eiwitmoleculen. Met behulp van
radioactieve isotopen bestudeert men de
omzetting van koolhydraten in het organis
me, bijvoorbeeld bij suikerziekte. De aldus
verkregen gegeven brengen ons nader tot
begrijpen van de werkelijke aard van die
ziekte en het mechanisme van Insuline, dat
in de strijd daarmede gebruikt wordt.
Voor de studie van de omzetting van
micro-elementen kobalt, ijzer, iodium,
broom en andere als „gemerkte" atomen
bij proeven op dieren, gebruikt men over
eenkomstige radio-isotopen. In de pharma-
cologie bestudeert men met behulp van
radioactieve isotopen het mechanisme van
werking van verschillende geneesmiddelen
en andere stoffen.
EEN BEKNOPT overzicht van de we
tenschappelijke onderzoeksarbeid, die met
behulp van radio-actieve isotopen wordt
verricht, geeft maar een flauwe voorstel
ling van hun toepassing in de Sovjet
gezondheidsdienst. Die arbeid verbreedt
zich voortdurend en de overtuiging bestaat
dat er binnen korte tijd niet één afdeling
der medische wetenschap zal overblijven
waar radio-actieve isotopen niet zullen
worden gebruikt.
Op 1 April begint in de U.S.S.R. de cam
pagne voor de inzameling van handteke
ningen voor de oproep van het Wereld
congres van de Vrede tegen de dreiging
van een atoomoorlog. Zonder twijfel zul
len alle Sovjetmensen als één man hun
handtekening onder dat document plaat
sen. De volken, die ten diepste in een
lange en algehele .vrede geïnteresseerd
zijn, eisen een verbod van het gebruik van
atoomwapens en het stopzetten van de
aanmaak daarvan. De Sovjet Unie geeft
een voorbeeld van de toepassing van
atoomenergie voor vredesdoeleinden. Die
machtige energiebron moet en zal slechts
dienen voor vredelievende doeleinden en
de vooruitgang van de gehele mensheid.
Elaine Chickering, de heldin van Pierre Sichel'i
Never say love, zou overigens voor een psychiater
een dankbaar object zijn. De auteur heeft ge
probeerd alle goede en slechte karaktertrekken
van Scarlett O'Hara, Amber en Duchess Hot
spur in haar te verenigen en het ls dan ook
geen wonder, dat haar alles overkomt wat een
vrouw overkomen kan. Voor liefhebsters en
liefhebbers van zogenaamde „diep menselijke"
romans.
In This thing called love en Various Tempta
tions. twee bundels korte verhalen, werd werk
opgenomen van Steinbeck. Faulkner, Norman
Mailer, Thurber. Truman Capote en verschei
dene anderen. Het zojuist verschenen zesde
nummer van Discovery is. zoals de voorgaande
afleveringen, zeer zeker de moeite van een
grondige lezing waard. New World Writing
(no 81 is inmiddels aangekondigd en zal voor
de eerste keer bijdragen bevatten van Neder
landse en Zweedse auteurs.
Verzamelaars van oorlogslectuur zij tenslotte
gewezen op twee autobiografische werkjes:
Happy Odyssey van Lt. Gen. Sir A. Carton de
Wiart. een boeiende en belangrijke militaire
persoonlijkheid en Return Ticket van Anthony
Deane-Drummond. officier in de First Airborne
Division, die onder meer de gevechten bij Arn
hem meemaakte en daarna aan de Duitsers wist
te ontkomen. A.M.
||||||||||||||||!||||||!l!l!||||l!|||it;!!!ll!:!llll!!;ii:ilii:i!lllllli;!ll!!llllllllllllllll!llllllll!lllll!l!l!llllllllllllllillllll!lj|lllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllilllllllllllllllllllll!lllll!!ll
(Van onze correspondent).
TOEN wij in 1951 door de
Belgische Kongo reisden, be
zochten wij ook Kimuenza.
een klein dorp. op ongeveer
twintig kilometer van de
hoofdstad Leopoldstad gele
gen. Men wees ons toen de
hoogvlakte aan waar de nieu
we universiteit zou verrijzen.
Thans staan daar enkele
enorme gebouwen. Lovanium,
de eerste Kongolese universi
teit, die opgericht werd dooi
de Katholieke universiteit van
Leuven, met de steun van de
regering Van Acker, heeft dit
jaar voor het eerst diploma's
uitgereikt. In dit eerste acade
mische jaar hebben twintig
candidaten de examens met
succes afgelegd. Onder hen
zijn drie blanken. De anderen
zijn inheemsen. De rector van
de universiteit is kanunnik
Gillon, een specialist in kern
energie. De studies beperken
zich voorlopig tot de eerste ja
ren voor natuurwetenschap
pen en medicijnen, de psycho
logie en de sociale en admi
nistratieve wetenschappen.
Sinds jaren bestaat er in de
Kongo een omvangrijk net van
middelbare scholen voor de
negers. De besten onder hen
zuilen thans naar de universi
teit kunnen gaan om later ge
neesheer, hoger ambtenaar,
leraar of landbouwdeskundige
te worden. Een leerstoel voor
de studie in de rechten werd
vooralsnog niet ingesteld. Vol
gend jaar komt er waarschijn
lijk een universiteit in het
Belgische mandaatgebied
Ruanda-Urundi (de voorma
lige Duitse kolonie). Deze zal
door de Belgische staat wor
den gebouwd en geleid.
Door de aanwezigheid van
de rectoren van de Vrije Uni
versiteit te Brussel en de beide
rijksuniversiteiten te Luik en
Gent bij de plechtigheid van
de uitreiking der diploma's te
Kimuenza, is van het begin
van dit zeer belangwekkende
experiment af vermeden, dat
er een schoolstrijd zou los
branden tussen deze Katho
lieke universiteit en de eer
lang te stichten staatsuniver
siteit voor de inheemsen, waar
bovendien Katholiek en Pro
testantse hoogleraren zullen
doceren.
De oud-rector van de uni
versiteit van Brussel verklaar
de dat het succes van „Lova
nium" te danken is aan de
ideale condities, waaronder de
studenten werken. Zij zijn niet
talrijk en leven in speciale
huizen in de onmiddellijke om
geving van de universiteit.
