GOLDEN FICTION Agenda voor Haarlem Schilder Simon de Heer in Bloemendaal zeventig Gewetensvolle speurtocht naar nieuwe kansen en mogelijkheden Subsidie onder voorwaarden of steun zonder voorbehoud Vijftig jaar geleden INITIATIEF Culturele dag: zes problemen In Bergen werd provinciale cultuur in beschouwing genomen Meer dan een millioen motorvoertuigen in Nederland Nederlands-Belgisch ge sprek over waterwegen L"Hoe is het ontstaand Ministeriële critiek op Maastrichtse politie Verklaring van Haagse ex-K.N.P.-wethouder Wordt U gekweld Treinreiziger trok aan de noodrem Bekende mensen over een bekende sigaret (3) Onder ons gezegd: toch maar liever Sinte Maarten Grote welwillendheid van beide partners Dit woord: HANGMAT De zaak Anneke Beekman Verf met Uit Haarlems Dagblad van 15 November 1905 DINSDAG 15 NOVEMBER 1955 HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSGHE COURANT •-> De schokken waarmede het enorme werelddeel Zuid-Amerika zich door de moderne geschiedenis beweegt, maken het voor het oude, gezapige Europa moeilijk, te geloven in het nut van stevige politieke en economische banden met de Zuid-Ame rikaanse landen. Men ziet de elkander op volgende revoluties en staatsgrepen met groot scepticisme aan en is er huiverig voor, grote belangen op het spel te zetten in deze veelbewogen Zuid-Amerikaanse samenleving. Die vrees voor de onzekerheid weer houdt vele stabiele, traditionele handels- landen in Europa van het aanknopen van banden op commercieel terrein en is dus een belangrijke hinderpaal voor de ont wikkeling van Zuid-Amerika, dat in zijn bodem onpeilbare schatten aan mineralen en op zijn landerijen enorme productivi teit op velerlei gebied ongeëxploreerd laat rusten. De revolutie in Argentinië wij bedoe len de laatste! opent inderdaad weer zeer onzekere vooruitzichten en bergt tal rijke mogelijkheden tot nieuwe omwente lingen in zich. De staatsgreep in Brazilië van vorige week Vrijdag geeft minder twij felachtige perspectieven en doet vertrou wen dat dit land van alle Zuid-Ameri kaanse naties het verst gevorderd op het gebied van de democratische zowel als de technische ontwikkeling op weg is naar een betrouwbare, stabiele situatie. Doch beide omwentelingen signaleren de onrus tige golfslag van het Zuid-Amerikaanse getij en doen de nuchtere Europese geest geweld aan, die in zijn commerciële avon turen geen romantiek en geen muziek duldt, laat staan wapengekletter en met de dag wisselende machthebbers. Er zijn echter drie progressieve groepen handelslieden, die zich door onzekerheden en riscio's niet laten weerhouden en de kunst beoefenen van het vissen in het troe bele Zuid-Amerikaanse water. Dat zijn de Duitsers, de Japanners en de Amerikanen. Zoals de vernieuwde politieke invloed der Sovjet-Unie het oude Europa op vele ter reinen in de wereld te glad af is, zo is het verjongde commerciële initiatief der Duit sers en der Japanners op de wereldmark ten een geduchte medespeler geworden, die de oude Europese invloed danig geweld aandoet. De derde groep, de ondernemen de Amerikaanse handelslieden, hebben het in Zuid-Amerika verkorven door hun ge brek aan tact. Doch de Duitsers en Japan ners blijken zich goed thuis te voelen in de onzekerheden der Zuid-Amerikaanse poli tieke situatie en winnen stormenderhand aan invloed in de enorme markt, die open ligt tussen Punta Gallinas en Kaap Hoorn. Wellicht is in Europa de neiging tot ze kerheid en voorzichtigheid te zeer een tweede natuur geworden behalve dan bij de Duitsers, die zelf aan schokken in hun economie gewend zijn geraakt. De noodzaak tot opbouw leidt blijkbaar eerder tot durf dan de noodzaak tot vernieuwing. Het kost moeite, een oud gebouw af te bre ken ook al staat het in de weg. Het kost minder moeite, uit een puinhoop iets nieuws te maken. Dit verschil in mentali teit zou echter voor Europa op den duur wel eens zeer nadelig kunnen werken. Vooral, omdat het verschijnsel van de ver- lorengaande markt ook in Europa zelf al dreigend aan de dag treedt voor de lan den, die niet kunnen komen tot de aanvaar ding van risico's. Dat het een ouderdomsverschijnsel is, zou men moeten concluderen uit de ge schiedenis. Of was er indertijd misschien geen durf voor nodig, met zeilschepen een imperium te bouwen, zoals Engeland, Ne derland en Portugal hebben gedaan? Een scherpere belangstelling voor en een ge durfder deelneming in de ontwikkeling der Zuid-Amerikaanse landen kunnen echter voor het oude Europa op den duur een le vensvoorwaarde worden, die de risico's volkomen waard is. ADVERTENT1E door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en zenuwpijnen, neemt dan Uw toevlucht tot Togal. Hc-t middel dat baat, waar andere falen. Laat U dus niet langer kwellen, maar gebruik regelmatig Togal. Togal zuivert door de nieren en is onschadelijk voor hart en maag. Bij apoth. en drogist ƒ0.95, ƒ2.50, ƒ8.88. DINSDAG 15 NOVEMBER Luxor: „Frannch Can-Can", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Cinema Palace: Geen moment zonder student", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Ciske de Rat", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio: ..Plotseling zeven dochters", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Vadertje Langbeen", alle leeft., 6.45 en 9.15 uur. Frans Hals: „Chan tage", 18 jaar, 8 uur. Roxy: „Long John Silver", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Stadsschouw burg: 20 uur, A.B.C.-cabaret „De kat van huis" met Corry Vonk en Wim Kan. Mi nerva Theater: 20.15 uur, Toneelgezelschap Johan Kaart met „Potasch en Perlemoer met vacantie". Concertgebouw: N. Ph. O. met Marie Thérèse Foumeau, piano. 20.15 uur. Brinkmann: Boekenexpositie van de Nederlandse Boekenclub, 710 uur. Wjjk- erbouw Ged. Oude Gracht 104: ds. G. J. Waardenburg spreekt over Kagawa, 20 uur. WOENSDAG 16 NOVEMBER Luxor: „Frannch Can Can 18 jaar 2, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Anna", 14 jaar, 8.15 uur. Cinema Palace: „Geen moment zonder student", alle '.eeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: ..Ciske de Rat", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Studio: „Plotseling zeven dochters", '4 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „Vadertje Langbeen", alle leeft., 1.45, 4.15. 6.45 en 9.15 uur. Frans Hals: „Chantage", 18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Long John Silver", 14 iaar. 2.30, 7 en 9.15 uur. Stadsschouwburg: 20 uur, A.B.C.-cabaret „De kat van huis" met Corry Vonk en Wim Kan. Cultura: Ned. Ver. van Spiritisten „Harmonia", 8 u. (Van een redacteur) NOORDHOLLANDS EIGEN KARAKTER, zoals het zich weerspiegelt in zijn vele culturele uitingsvormen, heeft tijdens de tweede „Culturele dag" een onderwerp van discussie uitgemaakt. Dit samenvloeien van de „bovenlaag" uit alle hoeken der pro vincie in „De Rustende Jager" te Bergen was bedoeld als een stimulans van de cultuur in de provincie, zowel in de industriegebieden, op het platteland, in de steden als de forensencentra. Daartoe heeft zich ongeveer een jaar geleden de Culturele Raad voor Noordholland gevormd, die zijn zetel in Bergen kreeg en inmiddels kan beschik ken over een groeiend apparaat met eigen bibliotheek, straks een provinciaal maand blad en een „ruggestreng" van vele positief-gerichten uit de provincie en deze raad belegde de tweede bijeenkomst met de bedoeling straks ook elders in de provincie dergelijke manifestaties te verwezenlijken. De commissaris der Koningin, dr. M. J. Prinsen bevond zich evenals afgevaardigden van Gedeputeerde Staten en van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, alsmede van het Prins Bernhardfonds onder het gehoor van het zestal inleiders, die elk uit hun eigen ge zichtshoek het cultuur-sociale verkeer belichtten. Uit Velsen heeft de heer J. v. Os v. d. Abeelen als praeses der Velser Gemeenschap zijn gehoor bepaald bij de aspecten, die zich in de industrialiserende IJmond voordoen. Als gespreksleider fungeerde mr. O. V. L. Guermonprez, de leider der Bergense Volkshogeschool, die aanstipte, hoe het Prins Bernhardfonds de stoot gaf tot een bijna gereedgekomen zesdelig rapport over het culturele leven in deze provincie, wel ke een fraai voorbeeld vormt van een ont wikkeling, die minder naar de totaliteit gaat dan naar de verscheidenheid. Een gracieus gebaar maakte de vice- voorzitter, de heer B. J. Kalb, burgemees ter van Nieuwe Niedorp, door de echtge note van dr. Prinsen een toef fraaie dahlia's ter verwelkoming aan te bieden. De eerste inleiding die van mevrouw N. Vis-Leguit was meer een opsomming van de even versnipperde als intensieve culturele uitingen ten plattelande dan een werkelijke probleemstelling; drs. A. Kaan uit Amsterdam benaderde daarentegen de zaken reëler met zijn causerie over „de gewone man en de cultuur". Bi o sc o o pk aartjes Hij ging uit van de betrouwbare be lastingstatistieken, die 22 millioen ver kochte kaartjes voor amusement aangeven, waarvan er 14 millioen in de bioscoop kassa's worden afgescheurd; de cijfers voor toneel en muziek liggen per jaar om de 1.2 tot 1.4 millioen. Is de Amsterdammer dus hoofdzakelijk „cultuurconsument", hij draagt aan de andere kant via de vele amateurorgani saties ook zelf bij aan de sociale cultuur: 2.5 millioen mensen wordt op allerlei wij zen gegrepen door deze veelheid van ver enigingen zowel op sport- als toneelgebied. Daarnaast werken vele uit overheids- of bedrijfskringen voortgekomen stichtingen en organisaties naar het publiek toe; de Amsterdamse overheid voert een zeer ac tieve cultuurpolitiek en steekt jaarlijks 5 millioen in de popularisering van de kunst. W ijkgedachfe De wijkg'èdachte wérkt' door in de acti vering van verschillende wijkcentra, waar de kunstuitingen tot de bewoners van de verschillende wooncentra wordt gebracht en het laatste experiment wordt straks een systeem van roulerende tentoonstel lingen aan de openbare weg: zoals reeds in „de galerij" is geprobeerd, wil men ook op andere drukke punten exposities in richten. Uit de danszaken Als benjamin van het gezelschapje, in leiders vertelde de jonge boer W. Spaans iets over de culturele belangstelling der plattelandsjongeren, zoals zij getrokken werd uit de sfeer van café's en danszalen naar de positievere omgeving van discus sie-avonden en andere gesprekcentra. Burgemeester mr. H. J. Wytema bezag de culturele problematiek als bewindheb ber over een provinciestad: „zijn" Alk maar. De dubbele functie, die de provin ciestad heeft als middelaar tussen de grote centra en de kleinere stedelijke samen leving én die tussen volkscultuur en „grote" cultuur bracht hem op enkele be langwekkende symptomen. Symptomen van de toekomst vooral, waarin hij de ge meente zag als een stimulans van het cul turele leven, dat om financiële redenen niet door anderen kan worden nagestreefd. Critiek en egoisme Het verlenen van subsidies en accommo daties staat naast de eigen taak der ge meentelijke overheid: in dit alles moeten wel degelijk eisen gesteld worden aan de wijze van opvoering. Het onontgonnen ge bied van het verlenen van opdrachten aan kunstenaars begon voor de heer Wytema bij het gemeentelijke drukwerk, dat er nog maar al te vaak zeer onverzorgd uit ziet en eindigde op het brede veld der beeldende kunst. Met inbegrip van de bouw en inrichting van schouwburgzalen, die een levenselement in een middelgrote stad vormen. „Wij stuiten op een moeilijk punt, omdat vele opvoeringen gegeven worden minder uit een wil tot brengen Volgens de berekeningen van de KNAC bedroeg het totaal aantal motorrijtuigen in Nederland óp 1 October 1.069.060, onder verdeeld als volgt: personenauto's 270.300 (209.411), autobussen 6560 (6359), vracht auto's en bestelwagens 100.200 (87.609, trekkers met opleggers 3990 (3846), specia le voertuigen 4750 (4588), motorrijwielen inclusief scooters 146.800 (130.486), brom fietsen 525.000 (503.421), tractoren 260 (230) en motordriewielers 11.200 (10.096). De tussen haakjes geplaatste aantallen ge ven de laatst bekende, door het Centraal Bureau voor de Statistiek gepubliceerde gegevens per 1 Augustus 1954 aan. Bij de bromfietsen geeft het tussen haakjes ge plaatste cijfer het aantal bromfietsen per 1 Augustus 1955 aan. Niet alleen is het aantal bromfietsen dit jaar in veel sterkere mate dan in de voor afgaande jaren toegenomen, maar ook het aantal personen- en vrachtauto's is belang rijk hoger geworden. De verhouding tussen het aantal inwo ners en het aantal motorrijtuigen in Neder land past zich door deze ontwikkeling enigszins aan de „autodichtheden" van de naburige landen aan, aldus de KNAC. xxooo3xcc<xoyxnyyx&xxxcayx<xcccccccoooxc<x<xxxc<xx De hand, die de volkshogeschool in Bergen dank zij het secretariaat van 'o haar leider had in de voorbereiding 8 van de tioeede Cuturele dag, was tij- g dens de gezamenlijke maaltijd duide- 6 lijk voelbaar: in de drie gebouwen van% dit instituut stonden de tafels gedekt en hebben burgemeesters en verenigings- secretarissen in opperste gemoedelijk- j heid het middagmaal genuttigd. g Toen er rondgediend moest worden, waren vele dragers van het hoogste ge- 8 meentelijke gezag in de keuken te vin- g den om steun te verlenen, toen het E echter op afwassen aankwam, bleek het g tijdschema geen ruimte over te laten, g om de verbroedering verder voort te E zetten. E Maar men was er wel rijp voor, ge tuige de uitlating van de burgemeester van Koedijk: „Ik vind het helemaal niet erg om even af te wassen; dat doe ik thuis toch altijd". xcoox>ccoc<xx>c>x>coooooco:>oocxxxcoococxx>c>caDococcco?ocoo: van kunst dan door een soort egoïsme van bepaalde figuren, die zichzelf graag op het toneel zien", zei deze inleider en hij waar schuwde tegen een al te zeer verzaken van de critiek op dit stuk van zaken. Het Gooi. Mevrouw J. Bruineman-Kaarsgaren be handelde vervolgens het culturele leven in een forensencentrum: het Gooi wel eens genoemd „de slaapkamer" van Amster dam en zette deze problematiek tegen de achtergrond van de historische ontwik kering van dit stukje Nederland. Zij liet de grote differentiatie in de verschillende plaatsen van het Gooi zien en wees op de noodzaak, dat vooral van onder-op een nieuw publiek voor de culturele uitingen wordt gecreëerd, middels een stimulans uit het publiek zelf. Vele reizigers die Maandag om 17.17 uur uit Amsterdam waren vertrokken in de richting Haarlem, zagen hun treinreis ter hoogte van Halfweg plotseling onderbroken, nadat een der reizigers aan de noodrem had getrokken. Uit een onderzoek bleek, dat deze reiziger dit had gedaan, omdat hij tijdens de rit een regen van vonken onder een der rijtuigen had zien uitkomen. Inder daad bleek, dat een remblok op een der wielen niet goed functionneerde. Nadat het treinpersoneel het euvel had verholpen, konden de reizigers na een oponthoud van ongeveer tien minuten hun reis voortzetten. ADVERTENTIE Paul Steenbergen, directeur van de Haagse Comedie en zijn echtgenote de actrice Myra Ward Een gulden genieting voor 80 cent Woensdag 16 November viert de schilder Simon de Heer zijn zeventigste verjaardag. Een bescheiden man is deze schilder, die met zijn werk weinig naar buiten treedt, Er is genoeg stof tot discus sie aangedragen tijdens de zes inleidingen van gister middag, maar de tijd ging dwingend dringen en ge spreksleider O. V. L. Guer monprez stelde de proble matiek primair, toen hij poogde het. auditorium in débat met het „forum" ach ter de tafel te brengen. Een stem uit Avenhorn pleitte warm voor de vast legging van het eigen dorps karakter op de filmband; de cuteria, die mr. Wijtema aanlegde voor de subsidië ring leken een ander aan vechtbaar, op het punt, waar vrije tijdsbestedingen cultuur dooreen gaan lopen. „Het geld, dat de cultuur nodig heeft ontbreekt maar al te zeer", aldus een derde: „bovendien gaat het onder wijs van het schoolkind mank aan culturele opvoe ding als gevolg van de te volle klassen en de te op pervlakkige kennis van cul turele grondslagen". Deze discussiant, de heer B. Schuijl uit Bergen, slin gerde enige heftige verwij ten de zaal in: vele cultu rele organisaties komen ruimte en geld tekort, zo dat er bijvoorbeeld door de Bergense jeugd Kerstmis gevierd moet worden in een café - daargelaten nog, dat er milliarden ten koste wor den gelegd aan cultuurver- nietigende objecten. „Hoe groter de gemeente, hoe groter de activiteit van 't gemeentebestuur", merk te een vierde - burgemees ter G. D. Rehorst van Den Helder op, „maar hoe klei ner de activiteit der bur gerij. In kleine gemeenten is het vaak andersom". Hij waarschuwde er overigens voor, de cultuur niet als sluitstuk op de begroting te De folklore heeft tij dens de culturele dag ook even meegespeeld in de gesprekken, die zich na de inleidingen ont wikkelden. En uit een der Noordhollandse dor pen steeg een noodkreet op: het prachtige feest van Sint Maarten op 11 November dreigt ver loren te gaan aan lam pions en andere karak terloze „lichtjes": de uit geholde suikerbiet ver dwijnt steeds meer. En om dit met een frappant voorbeeld te staven ver telde de Noordhollander: „Bij ons op het dorp hebben we Vrijdagavond zelfs een ouwe fiets ge zien, door twee peuters aangedreven. De één hield het wrakke kar retje vast, de ander draaide aan het voor wiel. En maar zingen beschouwen, als de geld middelen van de overheid in de toekomst- eventueel gaan afnemen. Ten aanzien van de crite ria, door mr. Wijtema ge steld voor subsidiëring, meende de Helderse burge meester, dat men hier erg moet oppassen om met het badwater het kind niet weg te gooien. Dit betoog werd min of meer gevolgd door Haarlems wethouder D. J. A. Geluk, al wilde hij zich niet achter de heer Rehorst stellen wat de vrijheid van subsidiëring, aangaat: maat staven zijn zeker nodig, al zal het moeilijk zijn deze criteria te omschrijven. Tenslotte zag hij als een eerste noodzaak het wek ken van belangstelling voor de cultuur bij de jeugd en dat zo vroeg mogelijk. „Ons onderwijs moet zelf in ster kere mate cultureel wor den", meende de heer Ge luk. Burgemeester Wijtema was het over de gebreken, die aan het onderwijs kleven, roerend eens, maar dit is een onderwerp apart. Hij week echter niet, op het stuk van selectie voor het toekennen van overheids steun voor culturele mani festaties en zag dit als een plicht met inachtneming van de nodige voorzichtig heid. Een „recept" is even wel onmogelijk, maar bij- uapnoz piaaqjooA uba szCtAy de amateurtoneelverenigin gen zich onder de leiding van beroeps-regisseurs moeten stellen, pas dan is het overheidsgeld welbe steed. „Het is de bedoeling de kunst dieper in het volk te doen dringen, voor zover dit tot acceptabele conse quenties leidt", ging Alk- maars eerste burger verder. „Er is een ruim grensgebied tussen cultuur en vrije tijds besteding, waarvoor een al gemene gedragslijn nauwe lijks is op te stellen", be sloot hij: de inschakeling van beroepskunstenaars bij vrije tijdsbesteding is een dwingende noodzaak voor de geestelijke zindelijkheid van het amateurisme". Dit bijzonder discussiabele vraagstuk werd om en om gedraaid: „is cultuur niet Iangev een kwestie van een bepaalde bovenlaag" en „is cultuur niet alleen doel, maar ook middel?", waren twee vragen, die telkens weer opdoken en waar uit eenlopende, want persoon lijke, antwoorden op kwa men. een enkele keer wel exposeert bij „Kunst zij ons doel". De aard van zijn werk is al evenzeer weinig opdringend, verankerd als het ligt aan tradities van de vorige eeuw. Slechts de oude meesters zijn De Heer een voorbeeld. Vooral het werk van Rembrandt mint hij. Hij copieerde knap enige van diens doeken en stelde zich Rembrandts werk in enkele schilderijen ten voorbeeld. Het beste ligt hem, dacht ik toch de meer reproductieve zijde van het vak. Simon de Heer kan ons ontroeren door het-karakter zjjnei; .modéllen, die hij gewetensvol en'nauwkeurig in hun uiterlij ke verschijning tveërgeeft met een bijzon dere aandacht voor het licht daarbij. Vooral kinderen hebben zijn voorkeur. Simon de Heer begon al vroeg. Op elf jarige leeftijd copieerde hij tekeningen van een huisschilder, naar wie een knecht deze boerenzoon uit de Beemster had meegeno men. Al spoedig mocht hij mee als deze huisschilder tegen de herfst met zijn per soneel buiten naar de natuur ging schetsen. Vervolgens kreeg De, Heer les in Purmer- end en op een gemeenschappelijke tentoon stelling van tekenscholen vermocht een te kening van hem de aandacht te trekken van de jonge Koningin, hetgeen De Heer zich herinnert met lichte trots. Toen werd het Amsterdam, eerst de Kunstnijverheidsschool aan het Rijksmu seum, waar hij zich voor het onderwijl wilde bekwamen. Hij maakte daar nog Piet van der Hem en Bart van der Leek mee. Op de Rijksacademie, waar hij les kreeg van de professoren Van der Waag en Der kinderen, ontmoette hij onder meer Jaap Weijand en Matthieu Wiegman, welke laatste niet vaak in de klas verscheen en al vroeg de vrijheid verkoos. Weyand deed dat meer in werk op de academie, door zich niet strikt aan de natuur te houden. Dit was zeer tegen de zin van Van der Waag, vertelt De Heer, die toegeeft dat aan de ontwikkeling van de fantasie toch wat te weinig aandacht werd besteed, hetgeen i voor hem wellicht een handicap was in de wedstrijd om de Prix de Rome, die gewon- nen werd door Bueno de Mesquita, die I toch veel minder schilder was. Onder leiding van Bart van Hoven boet seerde De Heer dan nog, onder leiding van de bekende Dupont, specialist in paarden, etste hij. En met dit alles is De Heers wijze van uitdrukken dan grotendeels gevormd. Er volgden enige buitenlandse reizen, voor al voor museumbezoek. Er kwamen jaren van lesgeven. Tijdens de mobilisatietijd in de eerste wereldoorlog kreeg hij meermalen verlof tot het schilderen van portretten en het is vooral hierop dat hij zich bleef rich ten. Toen De Heer, die lang in Zwolle zat, les kon gaan geven aan een kweekschool in Den Haag, vestigde hij zich definitief in Bloemendaal, waar hij al een zomerhuisje bezat en nu dan woont en werkt in een prettig ouderwets vol schildershuis. BOB BUYS De Nederlandse en Belgische regeringen zullen binnenkort onderhandelingen aan vangen over de waterwegen-vraagstukken, die zijn behandeld in het rapport van de commissie Steenberghe-Van Cauwelaert. Zij hebben besloten om onderhandelingen te voeren als Benelux-partners, welbewust van de noodzakelijkheid elkanders belan gen, die in het geding zijn, te waarborgen, teneinde een grotere gemeenschappelijke welvaart te bevorderen De problemen die rijzen bij de uitvoering van het Deltaplan zullen in dezelfde geest worden besproken. België erkent het recht van Nederland om zich tegen de herhaling van nieuwe overstromingen te verdedigen en daartoe de zeegaten af te dammen en Nederland erkent anderzijds, dat het bij de uitvoering van de werken rekening behoort te houden met de Belgische belangen, zowel voor zover deze de Schelde als de tussen wateren betreffen. Het woord hangmat ziet er oer-Hol- lands uit: het is een mat, een vlecht- of netwerk dat men ophangt en waarin men gemakkelijk ligt. Wie echter ziet dat het Frans: hamac heeft en het En gels: hammock, wordt wat achterdoch tig. Bovendien vindt men in negentiende- eeuwse teksten behalve hangmat ook: hangmak. Wanneer men bedenkt dat het woord in de vroegst bekende opvat ting betekende: kooi, slaapplaats voor zeelieden en ontdekt dat die in het Spaans: hamaca genoemd worden, een benaming afkomstig van de Caraïbische eilanden, blijft er van de Nederlandse oorsprong van hangmat al heel weinig over. Het is niets anders dan een ver bastering door Hollandse zeelieden van een vreemd woord dat met het werk woord hangen noch met mat iets te ma kken had. De minister van justitie acht de activi teit van de politie te Maastricht bij het uit voeren van een rechterlijk bevel tot ge vangenneming van een der verdachten in de zaak Anneke Beekman vatbaar voor critiek. Het telexbericht, waarbij het bevel is door gegeven, is weliswaar niet een halve dag lang blijven liggen de wachtcomman dant en het recherchepersoneel zijn er wel dadelijk van op de hoogte gesteld, maar het gevolg, dat er aanvankelijk aan gegeven werd, is naar het oordeel van de minister beslist onvoldoende. De procureur-generaal bij het gerechtshof te 's-Hertogenbosch heeft dan ook aan de commissaris van politie te Maastricht een voor de betrokken hoofdinspecteur bestemde verklaring doen toekomen, waarin hij zijn ontevredenheid te kennen heeft gegeven. De Haagse wethouder van Volkshuisves ting en Wederopbouw, ir. R. C. A. F. J. van Lissa Nessel, die tot dusver deel uitmaakte van de KNP-fractie in de Haagse raad, heeft in de raadsvergadering van Maandag een verklaring afgelegd. Hij zegt daarin dat de opheffing van de KNP geen ver anderingen in zijn politieke status in de raad brengt, daar hij zich gebonden acht aan de uitspraak van de Haagse kiezers op de basis van het KNP-program voor de gemeenteraad van 1953. Deze binding geldt tot het einde van de lopende zittingsduur van de raad. Voorts verklaart hij, dat nu de KNP als organisatie ophoudt te bestaan, hij geen binding meer heeft met de voormalige leiders van de KNP. „Ik distancieer mij der halve van hetgeen de heren Weiter en Le- maire of andere KNP-instanties in dezen hebben verklaard of gedaan of verder zul len verklaren of doen," aldus ir. Van Lissa Nessel. ADVERTENTIE „TE KOOP AANGEB. Kasteel met tuimelramen", spotte het spook „Hèlp me liever, Kees, ouwe sobat"; soebatte de baron, „En sta niet altijd flauwe advertenties te ver zinnen; dat is geen kunst." „O nee? Weet je, wè.t een kunst is, Heer van Lamarotte Schar nieren laten verroesten, hengsels laten verweren, kostelijke kozijnen laten verpulveren tot de deuren en ramen er uit rollen! Vergeten te verven: ja, dè.t is leep Feitelijk moest ik je met dit verrotte raam om je nek laten lopen. Als schand- bord." „Harde woorden, maar waar", zuchtte de edelman, „De zaak is echter, dat ik thans in een zéér moeilijk parket zit. Hoe kom ik hier uit, Kees?" „Schilderen, ridder. Schilderen alleen kan U redden! Met de allerbeste verf die er is. Roep de verver, roep de vak man. Gedenk te verven! BERLIJN. Uit hier ontvangen be richten uit Rusland blijkt wel, dat de vrijheidsgedachte, als altijd in de wereld geschiedenis is te consulteren, ook nu weer aanstekelijk werkt. In de Westelijke Kaukasische provinciën is de geheele bevolking, ten getale van 30.000 personen, in opstand gekomen. Zij trekken van plaats tot plaats en verbranden en ver moorden alles wat zij ontmoeten. In Kisjinef staken de gevangenen de gevan genis in brand. Twee-en-twintig hunner kwamen om, de anderen ontvluchtten. In Kroonstad hebben stakingen en muite rijen een zeer bloedig ver'o op gehad. De uittocht Van vooraanstaande Russen naar het buitenland blijft aanhouden. Alle schepen die uit Rusland in Duitse havens aankomen zijn overkropt met vluchte lingen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1955 | | pagina 5