Koningin Juliana bracht een
werkbezoek aan Drente
Hoogbouwprojecten in het
toekomstige Santpoort
Repatriëring van gevangenen
uit Rusland staat stil
RADIO
Verkeersweg van Bïoemendaal
via Santpoort naar Rijksweg
Dienstauto's krijgen
veiligheidsgordels
(cl.
Adatie 4Vf. fJuf(we
Waarom extra systeem
bouw alleen in drie
grote steden
Wellevendheid
Voor goede en
duurzame vloeren
EDELHOUT
HAARLEM
vloeren
Agenda voor Haarlem
Waterstand van de Rijn op
bedenkelijk laag peil
Zó boeiend is nu
PANORAMA
rin®n)
Bonn vermoedt dat Moskou ontstemd is
over uitblijven van ambassadeur
Scholier door trein
aangereden en gedood
Credietverlening aan
emigranten
Belgisch Kamerlid stelt vra
gen over politie-onderzoek
Zaak over in de oorlog
buitgemaakt schip
behandeld
Kamerleden vragen:
ANTON HUNINK
Verkeersonderwijs op de
lagere school gevraagd
Kerkelijk Nieuws
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1955
A
De gemeenteraad van Velsen heeft in de afgelopen jaren diverse partiële uitbreidings
plannen vastgesteld, waarvan er verscheidene betrekking hebben op Santpoort.
Enkele zijn inmiddels in uitvoering en andere zullen binnen niet te lange tijd ver
wezenlijkt worden. Plet was daarom een goede gedachte van het bestuur van de Ver
eniging „Santpoorts Bloei", om de directeur van Openbare Werken en het Grondbe
drijf van Velsen, ir. D. N. Dammers, uit te nodigen voor de leden een uiteenzetting
te geven van Santpoort in de nabije toekomst. Op een Vrijdagavond in „De Weyman"
gehouden vergadering heeft hij dit onderwerp voor vele Santpoorters behandeld en
uit de vragen en uit de bestudering der kaarten bleek, dat de belangstelling voor het
onderwerp groot was.
Ir. Dammers vestigde in zijn causerie de
aandacht op vier punten van Santpoort, na
melijk Noord (nabij de Hagelingerweg en
de Rijksweg), Bosbeek en Burgemeester
Rijkenspark, Santpoort-Zuid en de omge
ving van de Jan Gijzenvaart.
Rondweg in Noord
De omgeving van de Terrasweg wprdt in
Noordelijke richting voortgezet naar de
Rijksweg. De Hagelingerweg loopt door de
nieuwe wijk heen. Ir. Dammers besprak
het wegenstelsel, dat in de gemeente niet
gemakkelijk is. Ten Westen van deze be
bouwing is een zogenaamde „rondweg" ge
projecteerd, die betekenis heeft voor een
verbinding met het nieuwe station Duin en
Kruidbergerweg, voor Santpoort-Zuid1 en
Bioemendaal. In Noordelijke richting gaat
de weg naar de Rijksweg. Hoe de aanslui
ting zal worden is nog niet te zeggen we
gens de aanleg van een brede weg van de
tunnel naar Haarlem. De besprekingen zijn
nog gaande.
De Hagelingerweg zal verbreed worden
en de functie zal belangrijk toenemen door
het verkeer van Haarlem, via Driehuis naar
de Zeeweg en IJmuiden. In het Zuidelijke
gedeelte van deze omgeving komen vijvers
en een terrein is gereserveerd voor een
openbaar gebouw, vermoedelijk een school
Vroeger bestonden er al plannen voor be
bouwing, maar die konden niet uitgevoerd
worden, omdat de grond niet exploitabel
was. Daarom zullen er vele flatgebouwen
verrijzen, over het algemeen drie hoog. Op
andere gedeelten zullen twee, drie of meer
woningen onder één dak gebouwd worden.
Indien er behoefte bestaat zal een tehuis
voor bejaarden gesticht worden, in de om
geving van de Hagelingerweg en de Antil-
lenstraat zullen winkels komen en ook en
kele scholen, o.a. één voor kleuters. Ook
wordt terrein gereserveerd voor actieve
recreatie voor de jeugd.
Bosbeek
Het uitbreidingsplan Bosbeek en Burge
meester Rijkenspark houdt in, dat beide
recreatie-oorden behouden blijven. In de
omgeving wordt of is gebouwd, o.a. bij het
badhuis en bij de Harddraverslaan.
Santpoort-Zuid
Sprekende over Santpoort-Zuid memo
reerde spreker het voornemen om de spoor
wegovergang in de Wüstelaan te verbreden.
Daardoor zal ook een betere verbinding met
de Bloemendaalse straatweg en de weg
langs het station verkregen worden. Vlak
bij de grens van Bioemendaal zal de boer
derij Zinnevelt op den duur moeten ver
dwijnen. Dan za'l de Listlaan in verbinding
komen met de Bloemendaalse straatweg.
Ook zal een rijwielpad aan de Oostzijde
van deze weg verkregen kunnen worden.
Tegenover de Zinneveltlaan staan wonin-
ADVERTENTIE
ZIJLSTRAAT 96
TELEF.: 20340
ZATERDAG 19 NOVEMBER
Minerva: „A star is born", 14 jaar, 7 en
9.30 uur. Cinema Palace: „De mooiste
vrouw ter wereld", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Ciske de Rat", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Studio: „Warenhuis op stelten",
alle leeft., 2.15 uur en „De Piekwickclub",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. Lido: „Meisjes voor
Tanger", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
..Detective Callaghen grijpt in", 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Roxy: „Tijdbom", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Luxor: „French Can Can", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Vleeshal, Grote Markt: Bazar
ten bate van het Harmonie-orkest „Haar
lem". Stadsschouwburg: 20 uur. „De Toneel
vereniging" speelt de „De Kroongetuige"
van Agatha Christie. Zuiderkapel: 19.30 uur,
Israel-avond.
ZONDAG 20 NOVEMBER
Minerva: „A star is born", 14 jaar, 2, 4.30,
7 en 9.30 uur. Cinema Palace: „Morgen be
gint het leven", 18 jaar, 10.30 uur en „De
mooiste vrouw ter wereld", 14 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Siske de Rat",
14 jaar, 2, 4.15. 7 en 9.15 uur. Studio: „Het
oerwoud roept", alle leeft., 11 uur en „Wa
renhuis op stelten", alle leeft., 2 en 4.15 uur
en „De Pickwick Club", alle leeft., 7 en 9.15
uur. Lido: „5 maanden in de Braziliaanse
wildernis", alle leeft., 11 uur en „Meisjes
voor Tanger", 18 j., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Detective Callachan grijpt in",
18 jaar, 2, 4.30, 7 en 9.15 bur. Roxy: „Tijd
bom", 14 jaar. 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor:
..French Can Can", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Stadsschouwburg: 20 uur, Toneelver
eniging" voert op „Toibas en de Engel" van
Sir James Briodie. Gebouw „Cultura": 10.30
uur. Ned. Ver. van spir. „Harmonia". Zui
derkapel: 10 en 17 uur, J. Sevensma.
MAANDAG 21 NOVEMBER
Minerva: „Meisjes in uniform", 14 jaar,
8.15 uur. Cinema Palace: „De mooiste vrouw
ter wereld", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Ciske de Rat", 14 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Studio; „Warenhuis op stel
ten", alle leeft., 2.15 uur en „De Piekwick
club", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Lido:
.Meisjes voor Tanger", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en
).15 uur. Frans Hals: „Detective Cal-
achan grijpt in", 18 jaar. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Üoxy: „Tijdbom", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15
jur. Luxor: „French Can Can", 18 jaar, 2,
7 en 9.15 uur. Frans Halsmuseum: 20 uur,
'Volksuniversiteit. Voordracht door Dr. H. A.
En no van Gelder in de serie „Leven en den
ken in het tegenwoordige Rusland". Stads
schouwburg: 20 uur. De Haagse Comedie
v-oert op ,,'n Harlekinade", drie één-acters.
Café-restaurant Brinkmann: 20 uur, Ver.
...De Vrije Gemeente". Spreker de heer C. J.
de Nie in de serie „De strijd met de Duivel".
Concertgebouw: 20 uur, Tweede concert
meester-serie. Joh. Marien, viool; Jean An-
mietti, piano. Begijnhofkapel: 20 uur, In-
lerk. Evang. Comité.
gen, die vervangen dienen te worden. Daar
zullen garages komen van een overheids
bedrijf (het P.E.N.).
Jan Gijzenvaart
Tenslotte gaf ir. Dammers een beschou
wing over de plannen van het gedeelte tus
sen de Wüstelaan en de Jan Gijzenvaart,
waar o.a. de Pastoorsstraat loopt. Het plan
geldt in de eerste plaats als een uitbreiding
en in de tweede plaats als een sanering. Ei-
staan vele huizen, die afgebroken moeten
worden. Het zal niet lang duren of daarmee
wordt een begin gemaakt, maar voor het
zover is zal er gezorgd worden voor woon
ruimte in de naaste omgeving. Er komen
vier blokken, ieder vier hoog. In geen en
kel deel van Velsen bestaan woningen, die
vier hoog zijn. Dit gedeelte van de gemeen
te leent zich er echter goed voor. De grond
ligt laag en daardoor is het mogelijk in
enige verdiepingen te bouwen. Nabij de
Wüstelaan zullen eengezinswoningen ge
bouwd worden. Het overige gedeelte van
de grond zal bestemd worden voor de aan
leg van twee sportvelden en ook zal een
kinderspeeltuin aangelegd worden.
Plannen bestaan er een verbinding van
de Wüstelaan naar de Delftlaan tot stand
te brengen. Dit moet in overleg met Haar
lem geschieden.
Bestuursleden opnieuw gekozen
Aan de lezing was een jaarvergadering
onder leiding van de heer J. C. Aschoff
voorafgegaan. Deze herdacht het overleden
bestuurslid de heer C. de Vries. De jaar
verslagen werden vastgesteld en de aan de
beurt van aftreden zijnde bestuursleden
werden herkozen.
Binnen niet al te lange tyd zullen alle
dienstauto's van de rijksoverheid zijn voor
zien van veiligheidsgordels voor de passa
giers, die naast de chauffeurs zitten.
Dit is het uitvloeisel van een initiatief
van minister S. L. Mansholt, die reeds ge
ruime tijd geleden bepaalde dat zijn amb
tenaren verplicht waren zich vast te ges
pen, wanneer zij naast de bestuurder van
een dienstauto plaats namen. Hun verzeke
ring tegen ongevallen zou anders niet gel
dig zijn.
De afdeling vervoer van het ministerie
heeft nadien een reeks proeven met diverse
typen veiligheidsgordels genomen. Geble-.
ken is, dat een eenvoudige gordel om het
middel, zoals in vliegtuigen gebruikt wordt,
geen afdoende bescherming geeft tegen het
stoten met het hoofd tegen voorruit of in
strumentenbord bij plotseling remmen of
bij een botsing.
Gezocht wordt naar de gunstngste metho
de om schouderbanden aan te brengen,
doch zodanig, dat de drager ervan gemak
kelijk zit. Bovendien moet de gordel snel
los gemaakt kunnen worden als een wagen
bijvoorbeeld in het water rijdt of in brand
geraakt.
Men is nu zo ver, dat binnenkort een
bepaald type schoudergordel in gebruik zal
worden genomen. Te zijner tijd zullen alle
dienstauto's met deze gordels worden uit
gerust. Men overweegt ook gordels voor
passagiers op de achterbanken aan te bren
gen.
BONN (ANP) De waterstand van de
Rijn blijft nog steeds dalen en hij heeft
thans een lager peil bereikt dan in de laat
ste twee jaren het geval was. Wanneer niet
spoedig een periode van regenval zou in
zetten, dan wordt voor de scheepvaart," die
toch al ernstig belemerd wordt, het ergste
gevreesd.
In het bijzonder bij Bonn en vandaar
stroomopwaarts worden ernstige hinder
nissen gemeld. De waterpolitie is voortdu
rend in-alarmtoestand om hulp te kunnen
verlenen aan schepen die aan de grond zijn
gelopen. Van Rotterdam af tot Ruhrort is
nog een belasting der schepen tot 87 per
cent mogelijk, doch stroomopwaarts van
Ruhrort kan maar 53 percent der laad
ruimte worden gebruikt.
In de Ruhrortse haven heeft zich een
levendig overslagbedrijf ontwikkeld van
uit Rotterdam komende schepen, die een
deel van hun lading moeten afzetten, al
vorens verder te varen.
ADVERTENTIE
kante»
BONN (ANP). De repatriëring van in
Rusland veroordeelde Duitsers stokt nog
altijd. Nadat in de eerste weken der actie
de treinen uit de Sovjet-Unie met de regel
maat van de klok binnen kwamen en reeds
5600 van de verwachte 9600 gevangenen
terugkeerden, is er een angstige stilte over
het kamp van Friedland gevallen, waar de
repatriërenden worden ontvangen. Aanvan
kelijk was men in Bonn van mening, dat
het uitblijven van de verdere transporten
technische oorzaken had, maar nu maakt
men zich met de dag ongeruster over de
mogelijkheid, dat er een politieke achter
grond is. Reeds enkele malen is de ge
dachte geopperd, dat de Russen het tempo
vertraagd hebben om af te wachten hoe de
uitwisseling van diplomatieke vertegen
woordigers tussen Bonn en Moskou zal
worden verwezenlijkt. Daarbij legt de
Sovjetregering namelijk een grotere voort
varendheid aan de dag aan de bondsrege
ring.
Zij heeft haar misnoegen over de sle
pende gang van de voorbesprekingen in
Parijs duidelijk te kennen gegeven. Reeds
voordat de bondsregering het agrément
voor de Russische ambassadeur had gege
ven heeft men in Moskou medegedeeld, dat
de onder-minister van Buitenlandse Za
ken Zorin naar Bonn zal komen. Van re
geringszijde in Bonn daarentegen verluidt,
dat men het nog altijd niet eens is over de
diplomaat die men naar Moskou zal zen
den. De verdenking, dat de Russen de te
rugkeer der gevangenen vertragen, zolang
de onderhandelingen over de diplomatieke
betrekkingen geen voortgang maken, wordt
steeds luider in de Duitse pers geuit.
Een naar Oostenrijk teruggekeerde ge
vangene beweex-t, dat de Russen de zaken
hebben vertraagd, aangezien zij verbolgen
zouden zijn over de geestdriftige ontvangst,
die de repatriërenden in de bondsrepubliek
hebben» gehad. Weliswaar is daartegen in
de Sovjet-zóne herhaaldelijk geprotesteerd,
doch in Bonn neemt men niet aan, dat dit
de ware oorzaak van de vertraging is.
Douceurtje
Wel heeft de wijze, waai'op de veroor
deelden onafhankelijk van hun staat van
dienst in Friedland ontvangen zijn, ook in
de bondsrepubliek critiek gewekt. Dat is
vooral het geval geweest, nadat bekend
werd dat ook een der SS.-artsen, die
in Auschwitz en Ravensbrück op levende
mensen proeven hebben gedaan, met een
douceurtje zes zesduizend mark werd
verrast. Op grond van de protesten van de
Joodse raad in Duitsland is thans tegen
de teruggekeerde SS-brigade fiihrer Glau-
berg een gerechtelijk onderzoek ingeleid.
Glauberg had in deze kampen Joodse
vrouwen gesteriliseerd. De Joodse raad
heeft in de behandeling der ontslagen ge
vangenen een nieuwe aanleiding gevonden
om weer te protesteren tegen de naar zijn
mening te langzame en onvoldoende scha-
devei-goeding aan de slachtoffers der nazi
misdaden. Het Joods weekblad in Duits
land signaleert, dat zelfs de weduwe van
de beruchte voorzitter van Hitlers „Volks
gerecht", Freisler, nog een pensioen van
i200 mark per maand geniet, terwijl
slachtoffers van de terreur dezer lieden
tien jaren na de oorlog nog op herstel van
bun materiele schade moeten wachten.
Leefde Freisler nog, wie weet bij welk
gerecht hij dan weer werkzaam zou zijn,
ADVERTENTIE
N.Y. MIJ. „HOLSTER"- OVERVEEN
Tel. K 2500 - 15597 en 19057
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut. oliestook
ADVERTENTIE
SIEMENS
DOOR RUIMTE - ACOUSTIEK
SIEMENS SUPER C 50
Optimale FM-ontvangst. 8 Siemens
buizen. 3 Luidsprekers met ge
scheiden hoge en lage toonrege-
ing. Fraaie kast met kunststof-
omlijsting. j 245
Vraagt demonstratie
Alle onderdelen voor Siemens radiotoestellen
worden in eigen fabrieken vervaardigd
Koningin Juliana heeft Vrijdag een werk
bezoek gebracht aan de provincie Drente.
Met een Dakota landde H.M. om half-tien
's morgens in Eelde.
In de loop van de dag bracht zij bezoeken
aan Zuid-Laren, waar de Koningin het Te
huis voor Vermoeide Vrouwen „Berken
hof" bezichtigde; aan het plaatsje Vries en
aan Assen, waar zij bij het provinciaal ver-
zetsmonument een krans legde; vervolgens
ging de reis naar Borger, waar het grootste
hunnebed van Drente werd bezigtigd, en
daarna naar Nieuw-Buinen, waar de Ko
ningin zich. liet voorlichten over een fa-
brieksmeisjescui'sus. In Emmen had zich
een gi-ote menigte verenigd om de intocht
van de Koningin bij te wonen. De stoet
reed rechtstreeks naar hotel 's Heerenhof,
waar allereerst een vijftigtal Drentse bur
gers aan de Koningin werd voorgesteld.
Daarna bezichtigde de Koningin twee
stands, ingericht door de plattelandsbiblio
theek van Drente en de R.K. eGzinszorg in
Zuid-Oost-Drente. Er werden korte cause
rieën bij gehouden.
Na de lunch werd een bezoek gebracht
aan twee wijkcentra in het uitbi-eidings-
plan Emmermeer. De Koningin bewoog
zich zeer ongedwongen tussen een groep
ouden van dagen. Bij het wijkcentrum
„Ichthuis" van de Gereformeerde Kerk
stond het school-haiTnonieoi-kest van Em
men opgesteld dat vrolijke marsen blies.
Vervolgens werd nog een uitvoerige rond
rit door de Emmermeer gemaakt, en daar
na reed de Koningin in de richting Zwee-
loo, waar haar bij de Nieuwe Openbare
School een album met foto's van de ge
meente door de burgemeester werd aange
boden. Bij het tehuis voor bejaarden werd
ook nog even gestopt, waar het bejaarde
echtpaar Koops-Beuving de Koningin een
practhig ouderwets tinnen bord aanbood.
Te Plavelte was een ontvangst in de
Volkshogeschool „Ovei'cinge". Hier was
een groep Drentse jonge boeren en boerin
nen in cursus vereend aan een ronde tafel
conferentie. Tal van onderwerpen kwamen
ter sprake en ook Hare Majesteit nam daar
aan deel. Ook de Commissaris der Koningin
en het lid van Gedeputeerde Staten van
Drente de heer J. C. Wilmans mengden
zich in de discussie en het werd een zo
boeiend gesprek, dat aan vei'trekken niet
werd gedacht. De Koningin zou om half
zes afscheid van Drente nemen, maar het
werd ruim half zeven.
Op de onbewaakte overweg te Prinsen
beek is de 11-jarige Jacques V. uit Prin
senbeek aangereden door een Dieseltrein
en op slag gedood. De jongeman was op
weg van school naar huis en liep over de
overweg op het ogenblik dat de trein naar
Dordrecht passeerde. De jongen werd door
de trein ongeveer dertig meter meege
sleurd. De jongen moet onmiddellijk dood
zijn geweest. De trein had twintig minuten
vertraging.
De minister van Sociale Zaken heeft een
nota gezonden aan de Tweede Kamer over
rijksgaranties voor aan emigranten te ver
lenen credieten.
In hoeverre de emigratie-attachés zich
met de credietverlening zullen bezighouden
zal afhangen van de concrete vormen van
samenwerking tussen overheid en particu
lier initiatief. Het zou volgens de minister
echter niet in het belang zijn van een goede
ontwikkeling van de credietverlening, de
attachés zodanig in te schakelen, dat taken,
welke bij particuliere instellingen thuis
horen, zouden worden overgenomen. De
taak van de attachés is in hoofdzaak een
voorbereidende.
Plet Belgische Katholieke Kamerlid De
Gryse heeft de volgende schriftelijke vraag
aan de Belgische minister van Justitie ge
richt: „Het onderzoek, dat onlangs in een
kloostergemeenschap te Wevelgeem is ge
daan met betrekking tot de verdwijning
van Anneke Beekman, heeft zowel bij de
inwoners van deze gemeenschap als bij
zeer vele andere personen opzien gewekt.
Niet alleen het onderzoek zelf, reaar vooral
de wijze, waarop dit werd uitgevoerd,
brachten opschudding en verontwaardiging
teweeg. Wil de minister mededelen: 1) door
wie dit onderzoek werd bevolen en om
welke redenen dit geschiedde; 2) of zijn
departement op de hoogte was van dit on
derzoek en of het in deze aangelegenheid
tussenbeide is gekomen; 3) waarom er met
zulk een uitgebreid machtsvertoon werd
gehandeld (het blijkt dat het onderzoek
werd uitgevoerd door circa honderd man);
4) of het waar is dat de wijze van optreden
niet alleen onbehoorlijk maar zelfs tergend
is geweest."
Voor de Hoge Raad zijn pleidooien ge
houden in een zaak, welke in eerste en
enige instantie voor dat college behan
deld wordt. Zij betreft het buitmaken in
de eerste oorlogsjaren door het Neder
landse oorlogsschip „Kortenaer" van een
onder Hongaarse vlag varend schip,
„Nyugat". Het schip is later tot zinken ge
bracht.
De Zwitserse „Société anonyme maritime
et commerciale" heeft van de Nederlandse
staat zes millioen schadevergoeding ge
vraagd wegens het feit, dat de „Nyugat",
toen het schip werd prijs gemaakt, Zwit
sers eigendom was.
Voor de Zwitserse n.v. pleitte mr. J. A.
L. M. Loeff uit Rotterdam. Voor de staat
traden op mr. G. J. Scholten en mr. F. E.
Gratama, beiden uit Den Haag.
De.,adyqcaat-generaal, prof. Langemeyer.
zal 'in deze zaak conclusie nemen op 2
December.
Dit was de eerste keer sinds zijn bestaan,
dat de Hoge Raad een zaak betreffende
prijsmaking. welke krachtens de wet op
de rechterlijke organisatie in eerste en
enige instantie door dat college moet wor
den afgedaan, te behandelen kreeg.
In het Voorlopig Verslag der Tweede
Kamer over de begroting van Wederop
bouw en Volkshuisvesting wordt onder
meer gezegd dat men verlangend was te
vernemen wat minister Witte heeft gedaan
ter bevordering van aanvaardbare systeem
bouw. Het percentage systeemwoningen
vertoonde in 1954 een sterke achteruitgang,
zodat voor dat jaar nog slechts ruim 7 pet.
systeemwoningen zijn gebouwd. Welke
concessies zijn gedaan aan combinaties,
welke zich bereid verklaard mochten heb
ben 2000 of meer systeemwoningen per jaar
te bouwen, zoals te 's-Gravenhage zal ge
schieden? Hoeveel combinaties zijn thans
aldus werkzaam?, vroeg men.
Voorts werd opgemerkt, dat verstrekking
van opdrachten tot systeexnbouw niet van
jaar tot jaar maar over langere perioden,
ertoe kan bijdragen, dat de desbetreffende
ondernemei's hun bedrijven er geheel op
richten. Men wilde voorts vernemen waar
om de minister exti'a-contingenten voor
systeembouw uitsluitend aan de diüe grote
steden heeft toegewezen.
Algemeen was men van oordeel, dat de
regering al het mogelijke zal moeten doen
om een der benauwendste knelpunten bij
de verhoging van de bouwproductie, het
tekort aan geschoolde bouwvakarbeiders,
met bekwame spoed te helpen elimineren.
Men dacht hierbij, met name ten aanzien
van de metselaars, de stucadoors en de be-
tonvlechtei's, aan een verantwoorde pro
pagandacampagne voor de werving, aan
aanpassing van de loon- en andere arbeids
voorwaarden, aan de eigen aard en het
karakter van deze beroepen, en aan ver-
betering van de verhoudingen op de wer
ken. Voorts was men van oordeel, dat de
scholing en omscholing tot deze beroepen
aantrekkelijker moet worden gemaakt, bij
voorbeeld door een hogere beloning dan de
nu geldende.
Vele leden waren voorts van mening dat
door fiscale maatregelen het verzet tegen
het verrichten van overwerk te overwinnen
zou zijn. Het had hen ernstig teleurgesteld
dat van de overwerkafspraak, welke in het
voorjaar tussen de organisaties in het
bouwbedrijf tot stand kwam, in de practijk
zo uiterst weinig is terechtgekomen. Zij
vroegen de minister wat daarvan de oor
zaak is geweest.
Vele leden bepleitten een bekorting van
de goedkeuringsprocedure. Zij hadden de
indruk, dat de veelvuldige klachten over
de traagheid van deze procedure niet ge
heel ongegrond zijn.
Van verschillende zijden werd er de aan
dacht op gevestigd, dat, naar met stellig
heid wordt beweerd, vele bouwvakpatroons
momenteel werkloos zouden zijn. Men vroeg
of de minister over gegevens dienomtrent
beschikt en of zo spoedig mogelijk kan
worden bevorderd, dat deze ondernemers
worden ingeschakeld bij de woningbouw.
Gelijktijdig zijn in Engeland twee boeken
verschenen, die gewijd zijn aan hoffelijk
heid, wellevendheid, goede manieren. De
auteurs zijn mannen van bijzondere waarde
en distinctie: F. L. Lucas, hoogleraar te
Cambridge, die geschreven heeft onder de
korte maar veelomvattende titel „Style" en
Harold Nicolson, ex-diplomaat en bekend
litterair criticus, die het zijne „Good Be
haviour" Wellevendheid heeft ge
noemd. Het Amerikaanse blad Newsweek
vindt dat dit samentreffen van twee uit
gaven er nog eens scherp de aandacht op
vestigt, dat hoffelijkheid tot het verleden
behoort. Het meent dat de mens zozeer
vervuld Is van grote denkbeelden, die het
wereldbestel gelden en met elkaar in strijd
zijn, dat hij daardoor zijn aandacht is kwijt
geraakt voor de dagelijkse aangename ver
standhouding tussen mens en mens. Ik
erken die verklaring niet. Maar heel weinig
mensen,denk ik, zijn ongemanierd geworden
door gepieker over strijdige ideologieën in
het wereldbestel. Het is evenwel aardig dat
Newsweek de hoop uitspreekt, dat de ge
lijktijdige verschijning van twee boeken
over dit onderwerp betekent, dat herleving
van hoffelijkheid zich eindelijk aankondigt.
F. L. Lucas ziet in eenvoudige wellevend
heid de grondslag van goed schrijven. Alle
welgeslaagde menselijke contacten worden
er trouwens door beheerst. En Lucas ver
bindt hoffelijkheid aan karakter. Een man
van karakter zal het onhoffelijk achten zijn
lezers overlast te bezorgen en daarom nooit
duister, maar helder en klaar zijn. Hij zal
hun tijd ook niet willen verspillen en daar
om kortheid toepassen. Lucas voedt zijn
studenten dus op in zorgzaam ontzien van
hun medemensen. Ja dat is beschaving.
Behoort die tot het verleden? Neen: de
samenleving bestaat uit kringen, die in de
regel van eikaars opvattingen, gewoonten
en waarderingen maar weinig weet hebben.
Zo zijn er ook nu, in deze tijd, waarlijk nog
wel kringen waarin wellevendheid gebruik
is, terwijl andere daar geen flauw ver
moeden van hebben. Oorlogen en bezettin
gendat soort ervaringen werkt ver
ruwend en doet het respect voor de mede
mens, zelfs voor zijn leven, bij de meesten
sterk dalen. Kijk maar naar het verkeer.
Gij zult daarin, bij enige oplettendheid, ook
de vertegenwoordigers van de kringen der
wellevendheid ontwaren. Zij worden nogal
eens uitgelachen door de lieden, die overal
voorrang nemen.
Ik geloof dat F. L. Lucas gelijk heeft als
hij zegt dat wellevendheid grondslag van
een goede litteraire stijl is. Ik geloof zelfs
met Nicolson, dat hoffelijkheid gebaseerd is
op redelijkheid en toegenegenheid, „die",
zegt Nicolson, „ondanks de ervaringen van
de laatste tijd eeuwig zijn". Dit betekent
geenszins dat hij alle gebruiken uit het
verleden toejuicht, integendeel. Hij doet
zelfs een scherpe aanval op hetgeen men
als conventie najoeg in de jaren 18401885,
daarbij veel persoonlijk leed veroorzakend.
Nicolson vraagt zich af: welke gedrags-
regels zullen aanvaard worden door de
klasseloze samenleving, die Europa en
Amerika nu blijkbaar in het vooruitzicht
hebben? Daarom heeft hij in zijn boek een
historische studie van de wellevendheid
neergelegd. En hij leeft in het blijmoedige
vertrouwen, dat komende generaties een
stijgend percentage van het aantal belang
wekkende persoonlijkheden zullen opleve
ren. Eerste voorwaarde lijkt mij, dat oor
logen en de daarbij gebruikelijke bezettin
gen, hongersnoden, concentratiekampen
enz. vermeden worden.
Wellevendheid in de internationale poli
tiek behoort zeker tot het verleden. Maar
als de gewone man in het dagelijks leven
vóórging zou zij misschien, op den duur,
ook daarin kunnen wederkeren. De „propa
gandisten" aan weerszijden zouden het er
wellicht tegen afleggen. Laat ons hopen dat
de publicaties van Lucas en Nicolson inder
daad op een kentering duiden. Zij behoren
weliswaar tot de kringen, die altijd hoffe
lijk zijn gebleven en dus minderheid zijn.
Maar de beste initiatieven zijn altijd uit
minderheden te voorschijn gekomen.
Deze week nog, op een gravure voorstel
lend Haarlems Grote Markt in den jare
1764, zag ik de hoffelijke wederzijdse be
groeting van twee achtbare stadgenoten
uitgebeeld. En zij beroerde mij. Hoe onge
manierd zijn wij geworden! Welk een
achteruitgang!
H. R.
ADVERTENTIE
De wind waait
uit de worstlioek
Dit weerbericht doet u goed.
Nu smaakt zo'n echte Gelder
se worst van Anton Hunink.
Kwaliteit gegarandeerdKijk
altijd naar het loodje aan de
worst.
Hoe verser hoe lekkerder
HOFLEVERANCIER - DEVENTER
Van alle zijden, zo blijkt uit het Voor
lopig Verslag der Tweede Kamer over de
Onderwijsbegroting, is aan minister Cals
de vraag gesteld of hij de invoering van
verkeersonderwijs op de lagere school wil
bevorderen. Dit zou, naar men hoopte, wel
licht een bescheiden bijdrage kunnen leve
ren tot vermindering van het aantal ver
keersongevallen.
Tal van Kamerleden spraken er hun ern
stige teleurstelling over uit, dat de minister
nog steeds niet is overgegaan tot instelling
van een leerstoel voor de homeopathie,
natuurgeneeswijze en vivisectie-vrije ge
neeskunde. Zij deden een beroep op de
minister de voorstanders van zulk een
leerstoel de kans te bieden te laten zien,
wat zij ten deze kunnen presteren.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Rijssen N. Kleermaker te
Leiden. Aangenomen naar Eist (Geld.) C.
v. Leeuwen te Maarn-Maarsbergen.
Geref. gemeenten
Tweetal te Borssele J. B. Bol te ,Krab-
bendijke en M. Heerschap te Le Abridge
(Canada), van wie laatstgenoemde is be
roepen.
