Geleide loonpolitiek wordt
niet geheel losgelaten
Eeuwenoud pakhuis te Amsterdam
vrijwel geheel door brand vernield
T.V. SERVICE
Duitse partij eist afschaffen
van de keuze-commissie
Minister Suurhoff:
Beroep op het bedrijfsleven de vrijere
loonvorming voorzichtig te hanteren
FRANSE PARAGRAAF
Bussen en trams
Slechte beurt van
de Kamer
Vijftig jaar kinder
wetten herdacht
Minister Blank wil reden weten van
de afwijzing van vier medewerkers
RADIO
Omtrent oorzaak nog niets bekend
Uiterst brandbaar
opslagmateriaal
Wij Amerikanen
Twee hoogheemraden van
Rijnland benoemd
H. 3. MAERTENS N.V.
Nieuwe hoed voor het
Britse Lagerhuis
Bijeenkomst en tentoonstelling
te Amsterdam
Thunderstreak-jagers aan
Nederland overgedragen
Eerste Martin Mariner"
voor de M.L.D.
aangekomen
Agenda voor Haarlem
ZA1LRDAG 10 DECEMBER 1955
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Van onze parlementaire redacteur
„De regering: kon met het bestaande stelsel Inzake de loonvorming niet verder voort
gaan nu zoals bleek uit het advies van de Sociaal-Economische Raad het be
drijfsleven eenstemmig iets anders wilde. Daardoor gaat het thans in de richting van
overdracht van de bevoegdheden van de overheid op het stuk van de loonregelingen
naar het bedrijfsleven met zijn organen en tevens dan differentiatie in de lonen",
aldus minister Suurhoff in de Tweede Kamer. Zinspelend op de tactvolle wijze, waar
op in het bijzonder prof. Romme gesproken had zonder een overwinningskreet aan te
heffen, gewaagde de minister ervan, dat er buiten de Kamer wel victoriegekraai was
geweest. Hiervoor zou volgens hem echter pas aanleiding zijn, indien bij de nieuw
te bewandelen wegen, waaronder ook die van de differentiatie, het loonpeil zodanig
zal blijken te kunnen zijn, dat de werkgelegenheid niet in gevaar wordt gebracht en
ook de sociale arbeidsvrede één van de grote waarden van het systeem, dat men
thans vaarwel gaat zeggen behouden zal blijven. Wordt dat bereikt, dan is mi
nister Suurhoff gaarne bereid mee te juichen, doch niet eerder. Met klem deed hij
aan het slot van zijn rede een beroep op het bedrijfsleven, zich van de zware taak,
die het te vervullen zal krijgen, aldus te kwijten, dat er zich geen sta-in-de-weg zal
voordoen voor de toekomstige werkgelegenheid en voor de toekomstige welvaart.
De minister liet niet na eerst de door de
stabilisatiepolitiek bereikte resultaten nog
eens in het licht te stellen. Hij betoogde
da er bij de aanmerkelijke stijging der
lonen tenslotte een veel geringere stijging
van de kosten van levensonderhoud had
plaats gevonden. Derhalve was het werke
lijke loon belangrijk toegenomen en dus
sloeg volgens hem hetgeen de heer Reuter
(CPN) had beweerd omtrent de noodzaak
PARIJS, December De tentoon
stelling in het Hotel de Ville (het stadhuis)
over honderd jaar openbaar Parijs' vervoer
is niet zo aardig als zij had moeten zijn.
Men krijgt er de indruk dat de organisa
toren technici geweest zijn, die uit eerbied
voor de tentoonstellingsgewoonten de mo
dellen van oude omnibussen en paarden
trams hebben opgesteld, maar pas warm
geworden zijn voor de doorsneden van mo
derne motoren (met de doorgesneden hol
tes vrolijk rood, geel en blauw geschilderd)
en voor enige moeilijk begrijpelijke toe
stellen, waarop in „centra" afgele«en wordt
of de bussen zich wel aan de dienstregeling
houden. Op bepaalde uren is er een demon
stratie van zo'n machine: een glimlachende
heer in slordig sportcostuum, met de zachte
dromerige oogopslag van hen die hun leven
tussen formules en apparaten doorbrengen,
speelt ten overstaan van een groepje zwij
gende bezoekers dat een bus bij de éne
halte weggaat en een minuut later bij de
volgende aankomt. Het vertrek wordt door
het branden van een lampje aangegeven,
maar de aankomst laat op zich wachten.
„Een minuut, dat is nog vrij lang," zegt de
vriendelijke heer, maar na vijftig seconden
wordt hij onrustig: „Hij zou nu toch moeten
komen." Ah, dan gaat het lampje branden,
hij wijst er met voldoening op en spreekt
van vier verschillende dienstregelingen, die
het werk compliceren. Het is een mooie
machine om te zien, zelfs al raken de om
standers steeds verder verward in de uit
legging.
Van het eind van de zaal klinken telkens
belgeluiden: jongens slaan daar, dat is hun
toegestaan, op de toetsen van een type
kaartjesmachine zoals het door de conduc
teurs van 1900 gebruikt werd en soms zelfs
op een belknop die in een klein stukje
tramvloer gemonteerd is, op poten daar
onder zit de bel die de tramconducteurs
met hun voet plachten aan te slaan, maar
dat is in 1937 voor het laatst geweest. Als
een archeologische vondst worden drie
meter tramrails (compleet met middenrail)
uitgestald, die kort geleden zijn opgegraven
bij het werk aan de verkeerstunnel op de
Place de l'Alma en op kaartjes staat be
schreven waar de verschillende rails en de
dwarsliggers voor dienden.
De geschiedenis van het openbare ver
voerwezen wordt in modellen en prenten
verteld. Er zijn prenten van de koetsen, die
vóór 1855 een aantal vaste trajecten af
legden, die Citadine, Celestine heetten of
andere mooie namen droegen. In 1855 zijn
zij in één maatschappij ondergebracht. Er
zijn vervolgens modellen van de paarden
trams, sommige zelfs met paarden ervoor,
daarna van de electrische trams en de eer
ste bussen, die op massieve rubberbanden
reden, tenslotte ook van de moderne bus
sen, die iedereen in de stad kan zien. Het
merkwaardigst voor wie die niet gekend
heeft, zijn de bussen met een enorm geel
gasréservoir op het dak, die in de oorlog
gebruikt zijn.
De oudere geschiedenis komt maar af en
toe tot leven.Bijvoorbeeld bij het model van
de beroemdste der omnibussen, de lijn
BastilleMadeleine, die over al de „grote
boulevards" reed, waar toen, in de tijd voor
de eerste wereldoorlog, meer dan nu de
café's en restaurants met de goede namen
geconcentreerd waren. Of bij een reeks
foto's van het aanleggen door zwaar ge
snorde arbeiders van eéh tramspoor in 1880.
Veel vreemder zijn foto's van de rustige
straten van vroeger. De Boulevard Sébas-
topol, autorijders in de richting Holland
welbekend als een van de stroefste ver
keersaders van de stad, hier met een vredig
trammetje in het midden en overal slen
teraars, die rustig kwebbelend oversteken.
De Champs-Elysées in 1880: een omnibus
met paarden, weer die overstekende wan
delaars en op de rug gezien twee goed ge
tailleerde dames op paarden, stapvoets op
v/eg in de richting van de Are de Triomphe,
die daar nog zonder eeuwige vlam midden
op het lege plein staat. „Dames, dames,
hebt u niet een beursje verloren?" (maar
er was helemaal geen beursje) men stelt
zich een haveloze knaap voor, die haar na
zou hollen en met deze woorden, hijgend
uitgebracht, haar zou verleiden ons ten
minste haar profielen te vertonen. Jammer
genoeg, de amazones van 1880 hebben geen
profiel meer, zij hebben alleen een gekiekte
rug die zij ons voor altijd toekeren. Niet
temin lijkt die foto wel van gisteren, men
hoort de vogels in de bomen fluiten en
ruikt de eerlijke lucht van paardevijgen.
van een nieuwe loonronde als een tang op
een varken. Na dit lovende afscheidswoord
aan een beleid, dat men nu vaarwel meent
te moeten zeggen, betoogde de minister, dat
de in de Memorie aangekondigde wijzigin
gen op het gebied van de loonpolitiek niet
betekenen het loslaten van een geleide
loonpolitiek. Niemand in de Kamer had
naar de volslagen vrijheid van de oude tijd
terug gewild en ook niemand had voor een
geheel loslaten van de lonen gepleit.
Men beseft blijkbaar de ernst van de
genomen beslissing, want de moeilijkheden
die men nu zal moeten overwinnen, zullen
niet gering zijn. Het verdwijnen van het
„stootkussen" van het College van Rijks
bemiddelaars en voorts het gaan toepassen
van differentiatie brengt zware zorgen met
zich mee. Men dient goed te beseffen, dat
wie differentiatie zegt, tevens zegt, dat een
aantal bedrijstakken op andere vooruit
lopen, die dus achter blijven. Om dit
systeem aanvaardbaar te maken zal men
moeten zorgen, dat de sterken niet te veel
uitlopen. Coördinatie in de lonen blijft dus
geboden en daarin ligt dan meteen een der
moeilijkheden voor hen, die deze nieuwe
geleide loonpolitiek zullen dienen uit te
voeren. Spelregels zullen nodig zijn. Daar
omtrent zal nader overleg met de Stichting
van de Arbeid dienen plaats te vinden,
's Ministers grootste zorg was, hoe men,
hetgeen noodzakelijk blijft, het loonpeil in
de hand zal weten te houden.
Ziedaar enige grepen uit de hoofdzaak
van het betoog van de minister van Sociale
Zaken, die overigens, nu er te dien opzichte
nog geen beslissing van het kabinet is, ach
terwege moest laten nader aan te geven
hoe de overdracht van de bevoegdheden,
waartoe dan in beginsel is besloten, verder
zal moeten geschieden. Op de vraag van
prof. Romme of hij vast een wetsontwerp
voor zijn'opvolger geiled wilde' maken,
antwoordde hij, dat hij, voor zover het van
hem afhangt, de voorbereiding daarvan zo
veel mogelijk zal bespoedigen.
Wat de andere onderwerpen betreft, de
minister was er niet in geslaagd te berei
ken, dat een ontwerp algemene regeling
kinderbijslag nog dit jaar zou kunnen wor
den ingediend. Bij de verlangde herziening
van de Invaliditeitswet doen zich grote
problemen voor, zoals de kwesite van een
invaliditeitsfonds.
De minister moest bekennen nog niet zo
ver te zijn als de heer De Kort (KVP), die
voor zichzelf al heeft uitgemaakt, dat het
stelsel van volksverzekering de voorkeur
geniet. Hij wilde deze aangelegenheid nog
eens nader bekijken. „De Kamer weet zelf
hoeveel tijd wetgevende arbeid vergt," zei
de minister ondeugend. „Op 29 Juni heeft
zij het wetsontwerp over de ouderdoms
voorziening ontvangen. Maar vandaag de
dag is zij nog niet gereed met haar "Voor
lopig Verslag daarover."
In zijn uiteenzettingen over de te ont
werpen noodvoorziening voor weduwen en
wezen stelde minister Suurhoff in het licht,
dat het ook hier om een heel wat tijd
rovend onderzoek vergende zaak gaat.
Nadere studie vereist ook het vraagstuk
van gelijke lonen voor vrouwen en mannen,
te meer als men tot loon-differentiatie
overgaat. Naar aanleiding van de opmer
king van zijn partijgenoot mr. Van Lier,
dat wij nog lang niet toe zijn aan alles wat
er sociaal wenselijk is, zei de bewindsman,
na zulks grif beaamd te hebben: „Te be
denken valt wel, dat men niet voor een
dubbeltje op de eerste sociale rang kan
zitien." Met andere woorden: veel hogere
uitgaven zouden ter bereiking van het
ideaal vereist zijn. Sprekende over het
vraagstuk van werktijdverkorting gaf hij
aan, hoe iets dergelijks wellicht juist bij
conjunctuuromslag nuttig zou kunnen zijn
met het oog op verkrijging van ruimere
werkgelegenheid. Na over deze aange
legenheid advies van de Sociaal Economi
sche Raad verkregen te hebben, zal men
vellicht tot de conclusie komen, dat in de
ene bedrijfstak wel. in een andere niet tot
verkorting van de werktijd zou kunnen of
moeten worden overgegaan.
Dinsdag wordt gerepliceerd.
Bij Koninklijk Besluit zijn benoemd in
de provinciën Noordholland en Zuid-Hol
land: tot hoogheemraad van het hoogheem
raadschap van Rijnland W. M. Driehuizen
te Lisse uiterlijk tot het einde van het zit
tingsjaar waarin hij zeventig jaar zal zijn
geworden en PI. Chr. Reijnders Folmer te
Bentveld.
X30CCOCCCOCOCCO
XXXOCODOCOOCOCCOCODOOOOCCCOOCCOOa
ADVERTENTIE
Nassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
l
o De Britse hoedenmakers hebben oanR
1-1 het Lagerhuis aangeboden de hoge hoed 8
te vervangen, die in het parlement pe-g
d bruikt ivordt. door leden die het woordti
8 willen voeren. Het is de gewoonte, datg
een afgevaardigde, die iets zeggen wil, j:;
deze wens kenbaar maakt door een hoed p
op te zetten en de hoed die daarvoor
gebruikt wordt doet reeds vijftig jaar'6
dienst. Een afgevaardigde heeft deze8
week geklaagd over de ouderdom vang
dit parlementaire hoofddeksel. De hoe-8
denmakers willen de hoed schenken uit g
erkentelijkheid voor de verlaging van
de belasting op hoeden.
A
XXXX<^OOOCOC>0(NX>OOOOOC>DC>OOOOOOOC>OOOOCXXX)OCOOOCOXOOOCa
(Van onze parlementaire redacteur)
Even voordat minister Suurhoff Vrijdag
middag in de Tweede Kamer aan het
woord kwam om een zo belangrijk vraag
stuk als dat van de loonpolitiek te behan
delen, bleken er slechts 58 Kamerleden
aanwezig te zijn. Dit kwam tot uiting bij
een stemming over een voorstel van de
voorzitter, er op neerkomende, dat de be
groting van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen pas na het Kerst-reces aan de
orde zal komen. Een dergelijke slechte op
komst bij zulk een belangrijk debat valt
ten zeerste te laken.
Later op de middag zou het nog erger
worden. Terstond na de rede van de minis
ter stelde de heer Wagenaar (CPN)
voor, een iets langere spreektijd voor de
replieken over de begroting van Sociale
Zaken toe te staan en verder om pas Dins
dag daarmee te beginnen. Tevens opperde
hij het denkbeeld, dan niet pas om één
uur, maar om elf of twaalf uur te beginnen.
Dit was in alle opzichten een redelijk voor
stel. Toch handhaafde de voorzitter zijn
voorstel, in de reeds bedenkelijk slecht be
zette vergadering terstond met de replie
ken te beginnen. De heer Wagenaar maak
te van zijn recht hoofdelijke stemming te
vragen gebruik. Toen verdwenen hij en
zijn fractiegenoten achter het groene gor
dijn, waardoor zij bij de stemming niet
aanwezig zouden zijn. Toen probeerde de
voorzitter een slimmigheidje door op dat
ogenblik fluks voor te stellen bij zitten en
opstaan te stemmen. Dit zou onrechtvaar
dig geweest zijn aangezien hoofdelijke
stemming was aangevraagd. In een wip
keerden de communisten terug, met reden
tegen iets dergelijks protesterend. Ook de
andere afgevaardigden maakten duidelijk,
dat de hoofdelijke stemming moest door
gaan. Weer verdwenen de vijf communis
ten, hetgeen niet eens nodig was, want met
hen mee zou Let vereiste aantal van 51 af
gevaardigden ook ontbroken hebben. Thans
gingen 41 leden accoord met het voorstel
van de voorzitter, die hierop doordat
het quorum van 51 er niet bleek te zijn
de vergadering tot Dinsdag moest ver
dagen.
Deze gang van zaken toont wel aan, dat
er aan de plichtsgetrouwheid van te veel
Kamerleden wel iets ontbreekt.
Vrijdagmiddag is voor de provincie
Noordholland in een bijeenkomst in het
Koninklijk Instituut voor de Tropen te Am
sterdam het feit herdacht, dat vijftig jaar
geleden de kinderwetten hun intrede deden
in de Nederlandse wetgeving. Voorzitter
van de bijeenkomst was mr. J. Coninok
Liefsting, vooarzitter van de Federatie van
Instellingen voor Kinderbescherming te
Amsterdam. Als sprekers traden op me
vrouw prof. dr. D. HazewinkelSuringa,
hoogleraar in het strafrecht aan de Ge-
meenteunivensiteit van Amsterdam en prof.
dr. H. Ruygers, hoogleraar aan het Groot
Seminarie te Hoeven.
Mej. mr.,A. E. Ribbius.PeleUer sprak na
mens de Stichting Noordholland voor Maat
schappelijk Werk een slotwoord.
De vergadering werd bijgewoond door dr.
M. J. Prinsen, Commissaris der Koningin
in de provincie Noordholland en de wet
houder van Sociale Zaken van Amsterdam,
de heer W. Steinmetz.
Ter gelegenheid van het 50-jarig beslaan
van de kinderwetten is op het ogenblik een
tentoonstelling van boeken over kinder
wetten en kinderbescherming ingericht in
de hal van cle Openbare Leeszaal te Am
sterdam. Deze expositie zal duren tot 18
December. In museum Holthuysen zal van
16 December tot 15 Januari a.s. een ten
toonstelling worden gehouden van kinder
portretten.
De Oostenrijkers zullen geen Kerstfeest vieren, zonder dat er in het huis minstens
een van dennengroen gevlochten kerstkrans aan de zoldering hangt. De kransen,
die versierd worden met kaarsjes en „besneeuwde" spar-appels vinden deze dagen
dan ook gretig aftrek.
BONN (ANP) De kleinste der Duitse
regeringspartijen, de Duite partij, heeft aan
de Bondsdag voorgesteld de personeels
commissie af te schaffen, die met de selectie
van de hoge officieren van het nieuwe Duit
se leger is belast, omdat de commissie vier
van Blanks voornaamste medewerkers on
geschikt heeft verklaard. Twee hunner
hebben jarenlang in leidende functies aan
de opstelling van de militaire plannen der
bondsrepubliek medegewerkt en aan de
onderhandelingen over de militaire inte
gratie van de bondsrepubliek met het Wes
ten deelgenomen. Een hunner was na de
aanslag op Hitier op 20 Juli 1944 tot een
hoge functie in de generale staf bevorderd,
waar hij de plaats innam van een der ge-
executeerde deelnemers aan het complot.
De woordvoerder der Duitse partij moti
veerde het voorstel de commissie op te hef
fen met het argument, dat door de controle
„nog meer goede krachten" voor het leger
verloren zou kunnen gaan. Hij stelde de
eis, dat de officieren van de grenspolitie
zonder verder onderzoek in het leger zou
den worden opgenomen, teneinde het ge
vaar te ontlopen, dat ook deze op grond
van hun verleden in de Hitler-jaren zouden
worden afgewezen. De Duitse partij wil de
keuze-commissie door een ereraad van ex-
officieren vervangen.
De militaire deskundigen van alle par
tijen verkeren over de afwijzing van enkele
van Blanks voornaamste medewerkers in
rep en roer. De meerderheidsfractie in de
Bondsdag, die der Christelijke democra
tische partij, zal Maandag met minister
Blank confereren. Zij wil klaarblijkelijk
niet het voorstel tot afschaffing der com
missie ondersteunen, daar het parlement
ADVERTENTIE
DOOR RUIMTE-> ACOUSTIÈK
ADVERTENTIE
Verkrijgbaar in grote keuze bij S. i. DE GOEDE
ZIJLSTRAAT 11-15 bij de brug HAARLEM TELEFOON 13039
deze uitdrukkelijk verlangd heeft als een
middel om het binnendringen van officieren
met een slecht verleden in de nieuwe strijd
krachten te vermijden. De CDU wil blijk
baar wel overwegen of voor de afgeweze
nen niet een mogelijkheid van beroep kan
worden ingesteld.
De socialistische oppositie heeft reeds
laten verluiden, dat het niet aan zou gaan
de commissie af te schaffen om de een
voudige reden, dat zij een voor de regering
onaangename beslissing heeft genomen.
Minister Blank heeft van de commissie
geëist, dat zij zal mededelen, waarom zijn
medewerkers niet geschikt zijn bevonden
om opnieuw officier te worden. De com
missie zal over de eis de volgende week een
besluit nemen, doch zij heeft tot dusver
het standpunt ingenomen, dat haar over
wegingen strikt vertrouwelijk zijn en zelfs
niet aan de minister of aan de betrokkenen
kunnen worden medegedeeld.
Op de vliegbasis Volkel heeft Vrijdag de
Amerikaanse ambassadeur, de heer H.
Freeman Matthews, vier van de tweehon
derd F-84 S Thunderstreak-straaljagers,
die Nederland krijgt, namens de Ameri
kaanse regering overgedragen aan de Ne
derlandse minister van Oorlog, ir. C. Staf.
De Amerikaanse ambassadeur noemde
deze plechtigheid een gebeurtenis van uit
zonderlijke betekenis, zowel voor Nederl
land als voor de dertien landen, die met
elkaar samenwerken in de NAVO. Hij
roemde het prachtige voorbeeld dat Neder
land als een van de NAVO-landen geeft
van het gebruik van het door Amerika ge
leverde materiaal. Hij doelde daarbij ook
op de voortreffelijke samenwerking, die er
heerst op de vliegbasis Soesterberg tussen
personeel van de Amerikaanse luchtmacht,
dat daar gestationneerd is en dat van de
Nederlandse luchtmacht.
Minister Staf, die de Thunderstx-eaks
dankbaar aanvaardde, wees eveneens op
het grote belang, dat deze vliegtuigen zul
len hebben voor de NAVO-defensie. Hij
sprak daarbij de dankbaarheid uit voor de
waardevolle hulp, die Amerika in dit ver
band aan het Nederlandse volk heeft ge
geven.
VRIJDAGAVOND IS EEN eeuwenoud pakhuis aan de Gelderschekade 99 te Amster
dam vrijwel geheel uitgebrand. „Grote uitslaande brand" was de eerste melding van
de Amsterdamse brandweer, maar al spoedig werd dat veranderd in „zeer grote
brand". Het pakhuis en een daaraan gebouwd pand met kantoren stonden aan de
Gelderschekade tussen de Nieuwe Ridderstraat en de Nieuwe Jonkerstraat. Aan de
zqde van de Nieuwe Ridderstraat woedde het vuur het hevigst. Van onder tot
boven stond de zijgevel hier in lichterlaaie, toen de brandweer aankwam. Om de
aan de overkant van de nauwe steeg gelegen confectiefabriek van „Lucky" te
beschermen, begon de brandweer met het leggen van een waterscherm dwars door
de steeg. Bovendien konden de branweerlieden onmiddellijk gebruik maken van
de in de confectiefabriek aanwezige waterslangen om het vuur aan de overkant van
boven af te bestrijden. Daaraan schrijft men het toe, dat deze grote confectiefabriek
voor het vuur gespaard is gebleven.
De brand moet ongeveer om tien over
half elf zijn uitgebroken. Omwonenden
zeggen, dat zij een harde explosie gehoord
hebben; vrijwel onmiddellijk daarna is een
grote steekvlam gesignaleerd, die van be
neden naar boven schoot. Niettemin is er
nog geen enkele zekerheid omtrent de oor
zaak van de brand.
In het pakhuis waren gevestigd een han
del in rubberafval en autobanden en daar
boven een im- en exportfirma, die een
grote partij koehuiden en pakken haar
opgeslagen had. Bovendien was in het ach
terste gedeelte een houtopslagplaats, zodat
het vuur zich snel uitbreidde.
Aanvankelijk slaagde de brandweer er in
via een deur in de voorgevel tot de derde
verdieping door te dringen. Door de hevige
rookontwikkeling moesten de brandweer
lieden echter stap voor stap terug gaan en
uiteindelijk het gebouw verlaten. Het vuur
moest dus van buiten af bestreden worden.
Dit leverde veel moeilijkheden op, omdat
het pand zeer oud was en slechts kleine
ramen had.
Even na 11 uur begon plotseling een deel
van de zijmuur af te brokkelen. De brand
weermannen in de Nieuwe Ridderstraat
zochten ijlings een goed heenkomen; enkele
seconden later stortte dit deel van de muur
geheel in.
Duizenden Amsterdammers volgden van
de overzijde van de gracht met spanning
de strijd van de brandweer, die met 15
handstralen en 6 waterkanonnen het vuur
bestreed. Hoewel men in het begin weinig
succes scheer, te hebben, werd de „om
knelling" van de vuurhaard steeds duide
lijker. Omstreeks 12 uur werden de vlam
men ook zichtbaar in de bovenste étages
aan de voorzijde. Vuurtongen lekten even
later door het dak en door de dakramen
naar buiten. Een half uur nadien kon
commandant Schuitemaker het sein „brand
meester" geven.
Het pakhuis was toen vrijwel geheel uit
gebrand. Af en toe laaiden de vlammen
nog op in de kelderruimte, ondanks het
feit, dat hier vanaf het begin van de brand
grote watermassa's naar binnen waren ge
spoten. Het vermoeden bestaat, dat de
brand in de kelder is ontstaan.
Het gevaar voor instorting van het voor
ste deel van de zijmuur in de Nieuwe
Ridderstraat en de voorgevel, waarvoor
men eerst beducht was commandant
Schuitemaker wees zelfs een brandweer
man aan, die alleen hierop moest letten
om eventueel zijn collega's bijtijds te kun
nen waarschuwen en hij liet ook de kade
voor het perceel geheel ontruimen was
echter vrijwel geweken. De nablussing
duurde nog enkele uren.
De schade is nog niet te ramen. De eige
naar van de rubberafval was gedeeltelijk
verzekerd. In zijn kelder lag onder meer
een partij rubberpoeder en rubber-afval
van 35 ton. Grote schade is ook aangericht
in de belendende percelen, vooral door het
bluswater, maar ook door de sterke rook
ontwikkeling.
Burgemeester d'Ailly, de wethouders Van
Wijck, Van der Bergh en Steinmetz en
commissaris Gaaikema van de geünifor
meerde politie woonden een deel der blus-
singswerkzaamheden bij.
Vrijdagmiddag is de eerste Martin P.B.M.
5a „Mariner" voor de Marine Luchtvaart
dienst, gevlogen door luitenant ter zee
vlieger eerste klasse A. Bruinsma, op Val
kenburg aangekomen. De Catalina's van
de M.L.D. zullen worden vervangen door
deze amphibievliegtuigen.
Dit eerste toestel is op 6 December uit
Norfolk, Virginia (V.S.), vertrokken. De
vlucht is gemaakt via Newfoundland en
de Azoren.
Er is een tijd geweest waarin wij lachten
om de Amerikanen: om hetgeen wij als hun
snoeverij beschouwden. Zij drukten zich
steevast uit in grote afmetingen, enorme
getallen, vervaarlijke snelheden en wer
den beleefd aangehoord maar niet geloofd.
Misschien begrepen maar enkelen onder
ons, dat zij deze records-conversatie be
oefenden om tenminste iets te stellen tegen
over historie en traditie van de Oude
Wereld. Wij lachten hartelijk om hun
daverende statistieken. Het is wel een hele
tijd geleden, maar een oud grapje zal
menigeen aan die dagen herinneren. Er
was een Amsterdammer, die een Ameri
kaanse vriend zijn stad liet zien. De Ame
rikaan begeleidde dit met de gebruikelijke
verhalen over record-prestaties in zijn
land. Toen kwam het tweetal op het Dam
rak en hij vroeg, wijzende op de Beurs:
„Wat is dat voor een gebouw?" „Dat zou
ik je niet kunnen zeggen," zei de Amster
dammer knorrig, „want gisteren stond het
er nog niet."
Nu zijn wij niet meer zo. Wij lachen niet
meer om die dingen en beoefenen de oude
Amerikaanse stijl zelf. Onlangs las ik in de
Volkskrant: „millioenenstad lamgelegd".
Dit bleek ons goede Amsterdam te gelden,
dat nog vrij ver van één millioen ingezete
nen verwijderd is en dus zeker geen mil
lioenenstad. Het lamleggen was veroor
zaakt door de komst van Sinterklaas, met
tien of twaalf Zwarte Pieten waarom
toch zoveel?; de soberheid van de legende
wordt er alleen mee geschaad en de
Volkskrant beweerde dat er 800.000 mensen
op straat waren geweest om hem te zien.
Dat kan niet: zulk een hoog percentage
van een stadsbevolking is nooit op straat
en dat is maar goed ook, want er zou geen
ruimte voor zijn. Laat ons overigens hopen
dat Amsterdam nimmer een millioenenstad
zal worden, want ons kleine land is al
overbevolkt. Dat weet iedereen, maar wij
móéten Amerikaans doen.
Wij zijn gek op grote getallen. Wordt
ergens een groot gebouw opgetrokken, dan
moeten de kilo's beton en de vierkante
meters glas noodzakelijk vermeld worden.
Er is toch niemand die de juistheid van de
cijfers controleren kan. Wij gaan prat op
de jaarlijkse toeneming van onze honderd
duizenden lawaaiige en verkeersgevaarlijke
bromfietsen. De records op verschillende
sportgebieden zijn talloos; ge vraagt u al
leen wel eens af of er ooit iemand geweest
is die dat alles onthield. Waarom zou hij
het trouwens doen; wat heeft hij eraan?
Het is waar dat wij geenszins de enigen
in Europa zijn, di^achter de oude Ameri
kaanse liefde voor „the biggest in the
wurrld" aanjagen. De Engelsen, met name,
doen het ook. Zij jongleren net zo blij
moedig als wij met ronde aantallen van
mensenmassaas bij ongewone gebeurtenis
sen. Zij hebben onlangs luidkeels geprocla
meerd, dat hun nieuwste straalvliegtuig in
ruim vierentwintig uur naar Australië is
gesuisd. Record. Die reis zal nog wel korter
worden, als de mensen tijd van leven heb
ben. Maar ik zou willen weten wie er wer
kelijk gebrand op is, in vierentwintig uur
of minder naar de tegenvoeters te vliegen.
Is dit winst? Is het vooruitgang? Wat heb
ben wij eraan, behalve de zekerheid dat
wij onderweg niets zien zullen? Gij kunt
voor uw genoegen beter per ouderwetse
luchtboemel gaan, die er drie of vier dagen
over doet. Misschien hoort ge ergens een
geweldige „Boem!"; dan is dat de vervaar-
li.ikste knal die ooit per waterstofbom is
voortgebracht. Want na de jongste Russi
sche prestatie moet ook het record proef-
knallen natuurlijk verbeterd worden. The
biggest ever. Heerlijk.
H. R.
Straaljager op ziekenhuis
Een Amerikaanse „Thunderstreak"straal-
jager van de basis Norfolk in Engeland is
gisteren op een ziekenhuis bij Sheffield
neergestort. Eén patiënt kwam om het le
ven en zeven anderen werden gewond door
glasscherven. De piloot kwam door middel
van zijn schietstoel met een valscherm in
veiligheid. De brandweer bluste de brand
die in het ziekenhuis uitbrak.
ZATERDAG 10 DECEMBER
Studio: „Een grote liefde", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Lido: „Ik was een Amerikaanse
spionne", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. „Bittere
rijst", 18 jaar, 23.30 uur. Frans Hals: „El
Alamein", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De
vrouw in het venster", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: „.Johnny knapt het op", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva: „U spreekt met
uw moordenaar", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „Zeven beruchte ruiters", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „The bridges of
Toko-Ri", 19 jaar, 7 en 9.15 uur. Stads
schouwburg: 20 uur, De Ned. Comedie met
„Het slot" naar Franz Kafka door Max
Brod. Concertgebouw: 20 uur, Optreden van
de Dutch Swing College Band en Pia Beek
met haar trio.
De bijeenkomst van de Ver. van Spir.
werd per vergissing tevens voor hedenavond
aangekondigd. Deze bijeenkomst was uit
sluitend op Vrijdag 9 December.
ZONDAG 11 DECEMBER
Studio: „Het oerwoud roept", alle leeft.,
11 uur en „Een grote liefde", 18 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Lido: „Die Fledermaus", 18
jaar 11 uur en „Ik was een Amerikaanse
spionne", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „El Alamein", 14 jaar, 2, 4.30, 7 en 9.15
uur. Luxor: De vrouw in het venster", 18
jaar, 2, 4.15. 7 en 9.15 uur. Cinema Palace:
„De koninklijke reis", 10, 11.30 en 2 uur.
„Johnny knapt het op", 18 jaar, 4.15, 7 en
9.15 uur. Minerva: „De schrik van de 2e
compagnie", alle leeft., 2 en 4.15 uur. „U
spreekt met uw moordenaar", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Roxy: „Robin Hood", alle leeft., 2
en 4.15 uur. „Zeven beruchte ruiters", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „The brid
ges at Toko-Ri", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Stadsschouwburg: 20 uur, De Ned»
Comedie met „De keizer van Amerika", van
G. B. Shaw. Zuiderkapel: 20 uur, 10 en 5
uur: J. Klein Haneveld, 8 uur, Jeugdsamen-
komst. Frans Halstheater: 10.30 uur, Voor
stelling van de film „Los Olvidados" onder
auspiciën van de afdeling Haarlem der Ned.
Ver. van Sex. Hervorming. Bakenessergracht
63: Wijdingsdienst van het Rozenkruizers-
genootschap, 10.30 uur. Gebouw „Cultura",
10.30 uur, Ned. Ver. van Spir. Spreker de
heer Th. H. Kockx.
MAANDAG 12 DECEMBER
Studio: „Een grote liefde", 18 jaar, 2.15,
7 en 9.15 uur. Lido: „Ik was een Amerikaanse
siponne", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. „Bit
tere rijst", 18 jaar, 23.30 uur. Frans Hals-
„E1 Alamein", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „De vrouw in het venster', 18 jaar,
2. 7 en 9.15 uur. Cinema Palace: „De Ko
ninklijke Reis", 10, 11.30, 2 uur en „Johnny
knapt het op", 18 jaar, 4.15, 7 en 9.15 uur
Minerva: „Ap Place in the Sun", 18 jaar,
8.15 uur. Roxy: „Zeven beruchte ruiters", 18
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „The
bridges of Toko-Ri", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Stadsschouwburg: 20 uur, De Haag-
sche Comedie met „Het proces om Jezus",
van Pielo Fabri.
Frans Halsmuseum: 20 uur, Volks
universiteit. Voordracht door Prof. I. J. Jans
in de serie „Leven en denken in het tegen
woordige Rusland". Begijnhofkapel: 20 uur,
Interk. Evangelisatie Comité.
