Agenda voor
Haarlem
Een onbevredigende „Faust"
Uitgaven voor Sovjet-defensie
met tien percent omlaag
„Rekenschap"
Meer processen-verbaal dan
in het voorafgaande jaar
Nederlandse Opera
Sovjet-Unie zal vreedzame politiek
jegens het Westen voortzetten
Nieuw record voor
Rotterdamse haven
Oudejaarsavonddienst
bij de N.Z.H.
Radioreporter deelde
bankbiljetten uit
Keulse recensies over
Albert de Klerk
Twintigduizendste schip binnen
Koningin met drie
dochters naar Sankt Anton
Examens
Consulent benoemd voor
Culturele Raad van
Noordholland
Tentoonstelling van
rijksaankopen
Bedrijfschap voor de
schoenindustrie
Verslag 1954 keuringsdienst van waren
DINSDAG 2 7 DECEMBER 1955
Na de première van „Faust" van Gounod
in 1859 wijdde Hector Berlioz een merk
waardig feuilleton aan deze nieuwe opera
in zijn lijfblad Le Journal des Débats, dat
hij besloot met de woorden: „Faust est a
coup sur le succès du lendemain" (Faust is
beslist het succes van morgen). Hiermee
heeft de vinnige criticus, wie het geval bij-
zender moest interesseren, daar hij als com
ponist hetzelfde onderwerp behandeld had,
de spijker op de kop geslagen. Want de
toekomst, die hij het werk van zijn jongere
collega voorspelde, is na verloop van bijna
een eeuw nog lang niet aan haar eindpunt
gekomen, evenmin als zijn eigen „Damna
tion de Faust" trouwens. Het is nog altijd
zo, dat geen enkele opera-instelling uit za
kelijke overweging het kasstuk, dat Gounod
leverde, kan missen, want „Faust" is de
volksopera bij uitnemendheid en verdient
zulks te zijn om goede redenen, die blijken
kunnen uit een montering, die in alle on
derdelen op geraffineerde en ideale wijze
verzorgd is. Wat niet wegneemt dat de on
verantwoord elijkste en slordigste opvoerin
gen dit werk niet kapot konden krijgen,
althans uit de gunst van het grote publiek
verdrijven. En hoe is er met de „Faust"
tewille van de recette al niet gesold1,
vooral in ons opera-arme Nederland
De officiële Nederlandse Opera heeft het
werk van Gounod weer eens ter hand ge
nomen en het bleek Zondagavond in de
volgepropte Stadsschouwburg te Amster
dam opnieuw hoezeer de „Faust" nog trekt.
De verwachting dat de nieuwe instudering,
met Bugène Bigot als dirigent, Jean Mer-
cier als regisseur en met décors en cos-
tuums van Dimitri Bouchère tot' een op
merkelijke opfrissing zou zijn gekomen, is
echter niet in vervulling gegaan. Alleen het
ballet, door Franpoise Audret ingestudeerd
naar de choreografie van de Opera van
Parijs, bracht de montering op het plan dat
boven de middelmatigheid en routine van
de rest uitstak. Het lijkt wel of de ballet
kunst in Nederland het glansrijk gaat win
nen van de operakunst..
Betreffende de vocale bezetting haast ik
mij met bijzondere lof een uitzondering te
maken voor Greet Koeman, die de partij
van Marguérite op sublieme wijze vertolk
te. De subtiele nuances, waaraan deze rol
zo rijk is, kwamen steeds volkomen tot hun
recht. Dit kan niet gezegd worden van de
vertolking van de titelrol, die men als voor
heen aan Frans Vroons opgedragen had.
Een heldentenor in deze partij is slechts dan
aanvaardbaar, indien hij in staat is in tal
van lyrische passages de vereiste „schmelz"
te geven, de cavatine, het „laissez-moi con-
templer ton visage" en andere melodische
phrasen de innige en ontroerende klank te
verlenen van deze Franse romantiek. En
dat vermogen mist 'rans Vroons volledig.
Ik heb de tijd nog meegemaakt dat een
Faust-tenor stond of viel met zijn hoge „ut
de poitrine" en dat zo'n hoge c op het cul
minatiepunt van de Cavatine, in kopstem
gezongen, dapper zou zijn uitgefloten,
waarmee de candidaat finaal van de kaart
geveegd werd, want het was een criterium.
Amsterdam waardeert nu zo iets nog met
een open doekje!
Voor de „Peter Grimes" van Frans
Vroons heb ik de grootste bewondering, zijn
„Faust" echter acht ik onaanvaardbaard.
Wat ik relatief wel in zijn vertolking kan
prijzen is zijn duidelijke dictie, hoewel en
kele vocalen te open liggen voor het Franse
idioom. Dit punt aanrakend staan we voor
het hachelijke probleem van de taal in onze
Nederlandse Opera. Dit klemt het meest
voor wat het Frans betreft en dan voorna
melijk voor de mannelijke vertolkers.
„Faust" in het Frans goed, uitstekend
zelfs, indien men het werk maar behoorlijk
kan bezetten. Doch dat blijkt maar steeds
niet te lukken. De Méfisto van Siemen
Jongsma wordt zelfs een toppunt van
dwaasheid door zijn onverstaanbaar ge
brabbel. Daar kunnen geen Franse regis
seurs en dirigent iets aan veranderen. Zij
kunnen alleen maar constateren dat het
onmogelijk is. Frans werk naar de eis uit
te voeren met vertolkers, die er, op een
De verwachting, in het begin van dit
jaar reeds uitgesproken, is eerder dan men
dacht werkelijkheid geworden: de Rotter
damse haven heeft in 1955 haar 20.000ste
binnenkomende schip kunnen noteren, een
cijfer dat niet eerder bereikt werd.
Het schip, dat Zaterdag als 20.000ste
werd genoteerd is de 7374 brt. metende ms
„La Plata" van Zweedse nationaliteit, toe
behorende aan de „Rederi Aktie Bolaget
Nord Stjernan Axel Axelson Johnson" te
Stockholm, de „Johnsonline". Het schip
kwam van Buenos Aires via Antwerpen.
Kapitein is Holme.
Hedenmorgen is het feit feestelijk ge
vierd. Het bestuur van de stichting „Ha-
venbelangen" bracht een bezoek aan boord
en de gezagvoerder ontving een geschenk.
Daarna vond er op het stadhuis een offi
ciële ontvangst plaats.
DINSDAG 27 DECEMBER
Frans Hals: „Tot het bittere einde", 18 j.,
7 en 9.15 uur. Luxor: „De prairie verdwijnt",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. Cinema Palace:
„Jalouzie", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Het
dal der koningen", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Oh, Rosalinda", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Minerva: Toneelgezelschap Johan
Kaart met „Polasch en Perlemoer met va-
cantie", 8.15 uur. Studio: „To Paris with
love", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Lido: „De
duvelstoejager", alle leeft., 2. 4.15, 7 en 9.15
uur. Stadsschouwburg: 20 uur, Abonn.voor
stelling door het Rotterdamse Toneel van
„Indringers".
WOENSDAG 28 DECEMBER
Frans Hals: „Tot het bittere einde", 18 j„
2.30, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De prairie ver
dwijnt", alle leeft., 2, 7 en 9.15 uur. Cinema
Palace: „De Koninklijke reis", 10 en 11.30
uur en „Jalouzie", 14 jaar, 3, 4.15, 7 en 9.15
uur. Roxy: „Kleine kameraden", alle leeft.,
2.30 uur en „Het dal der koningen", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Oh, Rosalinda",
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Minerva:
Circus „Harlekijn", 2 uur en „Knock on
Wood", alle leeft., 8.15 uur. Studio: „To Paris
with love", alle leeft., 2.15, 7 en 9.15 uur.
Lido: „De duvelstoejager", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Gebouw Sint Bavo: 14 uur,
Kindercircus „Lamberta". Stadsschouwburg:
20 uur. Abonn.voorstelling door de Haagse
Comedie van ,,'t Is nooit te laat". Concert
gebouw, 20.15 uur: Concert door het Resi
dentie Vrouwenkoor en het Kunstmaand
Orkest o. 1. v. Arthur Orobio de Castro, m.
m. v. de sopraan Irma Kolassi en Rosa Spier,
harp.
Greet Koeman en Frans Vroons in de
hoofdrollen van „Faust" van Gounod.
enkele uitzondering na, de finesses niet
van kunnen aanvoelen. De consequentie
ligt voor de hand, zij is de erkenning van
een doodgewone realiteit: het werk verto
nen ofwel met een geselecteerde bezetting
die tegen de specifieke moeilijkheden op
gewassen is, ofwel in een bruikbare verta
ling in de moedertaal, hetgeen voor een
volksopera als „Faust" uiteraard nog zijn
voordelen heeft. In het laatste geval zou
het nog maar net precies zijn als overal el
ders ter wereld, behalve in Nederland, waar
men op dit punt maar al te vaak boven zijn
stand leeft. JOS. DE KLERK
Hedenmoi-gen is Koningin Juliana met
de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet
per koninklijke trein uit Baarn vertrokken
naar de wintersportplaats Sankt Anton in
Oostenrijk.
Prins Bernhard nam in de trein af
scheid van zijn echtgenote en kinderen.
De Koningin nam ook afscheid van de
stationschef van Baarn, de heer Nap, die
voor de laatste maal de koninklijke trein
„affloot", daar hij benoemd is tot hoofd
controleur in Groningen.
Nijmegen. Doctoraal examen Rechten: J.
H. A. M. Loeff, Den Bosch; F. F. van Schaik,
Arnhem; L. H. W. Regout, Meerssen; E. K.
Paulusma, Harlingen; A. J. M. Hupperts;
Gulpen; H. W. I. Kuntjens, Tegelen; mej.
V. M. M. Th. Stoopman, Nijmegen. Doctoraal
examen Klassieken: J. D. Bernhardt, Almelo.
Doctoraal examen Politieke en Soc. Weten
schappen: R. G. Deibel. Candidaatsexamen
Klassieken: H. J. H. Mooren, Nijmegen.
In 1954 werden dus 301 processen-ver
baal opgemaakt, in het jaar daarvoor 210.
Dat de resultaten in 1954 ongunstiger wa
ren moet ten dele worden toegeschreven
aan gebrek aan voldoende geschoold per
soneel en aan een grotere nonchalance.
Naar aanleiding van de inspectei werden
er 1682 waarschuwingen gegeven, waarvan
er 761 betrekking hadden op hygiëne. Het
laboratoriumonderzoek leidde tot 1516
waarschuwingen.
Kermissen
De inspecties op markten en kermissen
vonden ook dit jaar voortgang. Al ziet men
ook hier geleidelijk verbeteringen op hy
giënisch gebied tot stand komen, regelma
tig nauwlettend toezicht blijft voortdurend
noodzakelijk.
Bij de inspecties van winkels werden
herhaaldelijk vernieuwingen, die meestal
ook verbeteringen waren, geconstateerd.
Bij nieuwe inrichting wordt vaak een
dankbaar gebruik gemaakt van de door
keurmeesters gegeven adviezen.
De controle op het alcoholgehalte van
oude en jonge jenever werd onverminderd
voortgezet. Herhaaldelijk werd in café's en
Zoals de laatste jaren gebruikelijk is voert
de N.Z.H. op Oudejaarsavond (Zaterdag 31
December) slechtis een beperkt aantal ritten
uit. Wij laten hieronder een beknopt over
zicht volgen van de diensten die worden
gereden.
Tramlijn AmsterdamZandvoort
Van Haarlem naar Zandvoort normaal tot
21.14, daarna 22.14, 23.14 en 0.14.
Van Haarlem naar Amsterdam normaal tot
20.55, daarna 21.55, 22.55, 23.55.
Van Zandvoort naar Haarlem normaal tot
20.35, daarna 21.05, 21.35, 22,35, 23,35, 0.35
(deze dienst rijdt tot remise Leidsevaart).
Buslijn HaarlemLeiden
Van Haai-lem naar Leiden normaal tot 21.40,
daarna 23.00, 23.40, 0.05.
Van Leiden naar Haarlem normaal tot 21.50,
daarna 22.30, 22,50 en 0.15.
Buslijn HaarlemIJmuiden
Van Haarlem naar IJmuiden normaal tot
21.00, daarna 22.00, 23.00 en 0.00
Van IJmuiden naar Haarlem normaal tot
21.30, daarna 22.30, 23.30 en 0.30 (deze bus
rijdt niet verder dan garage Soendaplein)
Buslijnen HaarlemNoord wijk
KatwijkDen Haag
Van Haarlem via De Zilk normaal tot 19.00,
daarna 20.00, 21.00, 22.00, O.OO (Deze bus
rijdt tot Noordwijk aan Zee).
Van Haarlem via De Glip en bollenstreek:
normaal tot 19.15, daarna 20.30 en 23.15
(Deze diensten rijden alle niet verder dan
Noordwijk aan Zee).
Van Noordwijk aan Zee via De Zilk nor
maal tot 20.30, daarna, 21.00, 23.00 en 0.20.
Van Noordwijk aan Zee via de bollen
streek en De Glip: normaal tot 20.00, daarna
21.45 en 0.00. Deze diensten passeren te
20.48, 22.33 en 0.48 De Glip.
Stadsnet Haarlem
De diensten worden volgens dienstregeling
uitgevoerd tot het eerste tijdstip, dat in deze
opsomming wordt genoemd.
Lijn 1. Vondelweg v: 21.00, 21.18, 21.36,
22.30, 23.18, 0.00.
Javalaan v: 20.57, 21.21, 21.45, 22.03,
22.33, 23.15, 0.05, 0.45 a.
Lijn 3. Heemstede v: 20.56, 21.08 b 21.20 b,
21.32, 22.08, 22.44, 23.20, 23.56, 0.32 b.
Bloemendaal v: 20.56. 21.08 b, 21.20 b
21.32, 22.08, 22.44. 23.20, 23.56.
Lijn 4. Overveen v: 20.56, 21.08 b 21.20 b
21.32, 21.56, 22.32, 22.56, 23.32, 23.56,
0.32 b.
Planetenlaan v: 21.02, 21.26, 22.02.
22.26. 23.02, 23.26, 0.02.
Lijn 5. Vondelweg: vertrek laatste rit naar
Amsterdamse Buurt 22.00.
Amsterdamse Buurt: Vertrek laatste
rit naar Vondelweg 22.00.
Bovendien 22.08, 22.15, 22.23, 22.30,
22.38 tot Soendaplein.
Lijn 6. Station. Vertrek laatste rit naar de
Ruyterplein 21.05.
de Ruyterplein: Vertrek laatste rit
naar Station 21.29.
Lijn 7. Station: Vertrek laatste rit naar
Spaamdam 21.30.
Spaamdam: Vertrek laatste rit naar
Station 21.55.
Lijn 8. Station v: 21.30, 22.30, 23.30, 0.14.
Santpoort v: 22.00, 23.00, 0.00.
a. Tot garage Soendaplein.
b. Tot Haarlem Station.
restaurants jenever aangetroffen met een
alcoholgehalte, dat aanmerkelijk beneden
de 35 lag. Naar aanleiding hiervan wer
den twintig processen-verbaal opgemaakt.
In de monsters azijn, die door winkeliers
uit sterke azijnzuuroplossingen waren be
reid, werd herhaaldelijk minder dan 4
azijnzuur gevonden. In zes gevallen was
het gehalte zoveel te laag, dat een proces
verbaal moest worden opgemaakt.
Brood
Bij 2018 inspecties van bakkerijen wer
den 36.979 broden gewogen. Dit leidde er
toe, dat 826 broden werden meegenomen
voor een nader onderzoek in het laborato
rium. Er werden 67 processen-verbaal op
gemaakt, 54 wegens een te laag droge-stof-
gehalte en de overige voor melkbrood, dat
te weinig melkbestanddelen bevatte.
Bij amandelspeculaas, die vrijwel geen
amandelen bevatte, werd na een waar
schuwing de naam veranderd in specu
laas. In „caramels met volle melk" bleek in
het geheel geen melk aanwezig te zijn, zo
dat in dit geval proces-verbaal werd opge
maakt.
Op sinaasappelen werd soms een synthe-
MOSKOU (Reuter/A.F.P.) De Sov
jet-Unie zal haar defensieuitgaven in 1956
met ongeveer tien percent verminderen om
een grotere ontwikkeling op het gebied van
economie en cultuur mogelijk te maken.
Dit heeft de minister van Financiën,
Zverev, op de opennigsvergadering van het
Sovjet-parlement bekendgemaakt. Ook
voor zware industrie en landbouw zal iets
minder worden uitgegeven. Meer zal daar
entegen worden besteed voor woningbouw
en voor een productieverhoging van enkele
verbruiksgoederen.
Westelijke waarnemers merken bij de
rede van Zverev de afwezigheid van
„sabelgeklctter" op. Zij menen, dat de
Sovjet-Unie haar politiek van vreedzaam
naast elkaar bestaan en onderhandelingen
met het Westen zal voortzetten.
Zverev zei, dat de vermindering van de
militaire uitgaven betekent, dat de Sovjet-
Unie niet met woorden, maar met daden
werkt voor vermindering van de interna
tionale spanning. Zij zal blijven streven
naar vei-sterking van het internationale
vertrouwen en persoonlijk contact tussen
regeringshoofden.
Westelijke waarnemers zeggen, dat de
vermindering van defensie-uitgaven waar
schijnlijk niet zo groot is als zij lijkt, ge
zien de algemene verlaging van de groot-
liandelsprijzen, die de minister heeft aan
gekondigd.
Zverev zei ook, dat de zware industrie
zal worden uitgebreid ondanks de iets
lagere post op de begroting. De investering
in de woningbouw zal met veertien percent
worden verhoogd, waardoor de woonruimte
met achttien percent kan worden vergroot.
In 1956 zullen meer stoffen, schoenen,
huishoudelijke artikelen, meubelen, tele
visietoestellen, horloges en naaimachines
worden gemaakt.
De 1347 afgevaardigden kwamen in ge
meenschappelijke zitting van de beide
kamers der Opperste Sovjet, de Raad van
de Unie en de Raad der Nationaliteiten,
bijeen in het Kremlin. Premier Boelganin,
eerste partij-secretaris Kroesjtsjev en de
andere leiders kregen een ovatie, toen zij
het podium betraden en hun zetels onder
een standbeeld van Lenin innamen..
Na de opening van de vergadering door
de voorzitter, Volkov, werd de door de
„raad der ouden" opgestelde agenda goed
gekeurd: 1. de begroting voor 1956 en een
verslag over het resultaat van de begroting
van 1954; 2. ratificatie van de decreten
van het presidium der Opperste Sovjet, die
sedert de vorige vergadering in Februari
van dit jaar zijn afgekondigd; 3. de uitwis
seling van delegaties met parlementen van
andere landen; 4. het verslag van de reis
van Boelganin en Kroesjtsjev naar India,
Birma en Afghanistan.
tische ldeursthof aangetroffen, welke de
vruchten een fraaier uiterlijk wil verlenen
dan zij van nature bezitten.
Van de 482 monsters, die bij jams, limo
nades, vruchtensappen en dergelijke geno
men werden, voldeden er 68 nit aan de
eisen, die gesteld worden wat aanduiding
en/of hoeveelheid betreft.
In totaal werden 19 veehouders geverba
liseerd wegens het niet voldoen aan de
eisen in het Melkbesluit gesteld en wel 3
voor watertoevoeging, 2 voor vuile melk en
de overigen voor een te hoog bacteriënge-
halte van de melk.
Een partij nootmuscaat bleek zo schim
melig, dat procesverbaal niet achterwege
kon blijven. Hetzelfde was het geval bij
kaneel, die veel te veel zand bevatte en een
te laag gehalte aan vluchtige oliën bezat.
Buisjes met gemalen kruidnagelen hadden
aanmerkelijk minder inhoud dan het etiket
vermeldde. Een monster „peper" dat voor
een lage prijs werd aangeboden, bleek uit
een „peperextract" en glucose te bestaan.
In de hallen van het Staatsvissershaven-
bedrijf werden dit jaar 76.043.917 kilogram
zeevis aangevoerd. Bij onderzoek werden
111.933 kilogram aan de handel onttrokken
wegens ondeugdelijke kwaliteit. Deze vis
werd tot vismeel verwerkt.
Vlees
Dat een degdelijke controle op vlees en
vleeswaren niet overbodig is, blijkt wel uit
het feit, dat in totaal 160 onkeugdelijke
monsters werden aangetroffen en 94 pro-
sessenverbaal opgemaakt.
Van de 119 monsters water, welke in het
verslagjaar werden getrokken, voldeden er
62 niet geheel aan de eisen.
Bij onderzoek van kosmetische artikelen
bleek, dat sommige soorten „eishampooo's"
in het geheel geen eibestanddelen bevatten.
In een monster „eishampoo met brande
wijn" bleek noch ei, noch brandewijn aan
wezig te zijn.
Er werden in het verslagjaar 111 monde
linge en schriftelijke klachten van consu
menten ontvangen, waarbij in 72 gevallen
een monster werd ingezonden. In 36 geval
len werden in deze monsters afwijkingen
geconstateerd. Van de overige 39 klachten
bleken er 20 gegrond.
De vergadering werd ook bijgewoond
door de maarschalken Zjoekov, Bagramian
en Boedienni. Voorts waren aanwezig de
ambassadeurs van de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië en de Franse zaakgelas
tigde in Moskou.
Batig saldo
Minister Zverev deelde mede, dat de be
groting voor 1956 voorziet in ontvangsten
tot een totaal bedrag van 591.900 millioen
roebel en uitgaven van 568.800 millioen
roebel, een batig saldo dus van 23.100 mil
lioen roebel. Zverev zei, dat er kernener
giecentrales in aanbouw zijn van vijftig tot
honderdduizend kw. De defensie-uitgaven
voor 1956 zijn geraamd op 102.500 millioen
roebel zijn, waarvan 161.200 millioen be-
De totale toewijzing voor de nationale
economie in 1956 zal ongeveer 347 millioen
roebelz ijn, waarvan 161.200 millioen be
stemd is voor sociale en culturele aange
legenheden. Zverev deelde verder mede,
dat het ambtenaren-apparaat verminderd
is met 750.000 geëmployeerden in 1954 en
1955 als onderdeel van het streven ter ver
mindering van de bux-eaucratie.
Perzisch
Mohammed Saed, de leider van een Per
zische parlementaire delegatie, die de Sov
jet-Unie bezoekt, sprak als eerste niet-
communistische buitenlandse parlementa
riër de Opperste Sovjet toe. Hij sprak Per
zisch, hoewel hij Russisch kent. Hij zei te
hopen, dat afgevaardigden der Sovjet
volken contact opnemen met de vertegen
woordigers van het Perzische volk en dat
zij zich zullen overtuigen van de vriend
schappelijke gevoelens der Perzen jegens
de Sovjet-Unie. Saed werd na zijn rede
hartelijk toegejuicht.
Critiek
De vice-voorzitter van de afvaardiging
van de Opperste Sovjet naar de 44-e con
ferentie van de Interparlementaire Unie,
die in Augustus in Helsinki is gehouden,
de minister van Cultuur, Mikhailov, lever
de felle critiek op de Amerikaanse afge
vaardigden naar de conferentie in Helsinki,
die zich hadden verzet tegen toelating van
communistisch-China. Hij veroordeelde
het dreigement van de Amerikaanse dele
gatie, dat zij de conferentie verlaten zou,
als communistisch-China toegelaten zou
worden.
Op Tweede Kerstdag heeft radioverslag
gever Tom Schreurs, toen hij 's avonds op
het Leidseplein in Amsterdam aan voorbij
gangers bankbiljetten van tien gulden aan
het aanpraten was, nog al wat rumoer ver
oorzaakt. Via een verborgen microfoon en
een kleine zender gingen zijn belevenissen
de aether in. Op de courses in Hilversum
was vrouwe Förturia hem gunstig geweest,
zo zei hij, en op deze Kerstavond wilde hij
ook anderen in de wirisf doen delen.
Een Engels echtpaar had onmiddellijk
deze stunt door. Maar een politie-agent,
die via een telefoontje van een taxichauf
feur naar het hoofdbureau van politie door
de wachtcommandant van het bureau Leid
seplein er op uit was gestuurd om pools
hoogte te nemen, trad op vriendelijke doch
besliste wijze als „spelbreker" op. De
reporter werd uitgenodigd mee naar het
bureau te gaan. Later op de avond kon
den de luisteraars deze gang naar en het
bezoek aan het bureau horen.
Met opzet waren bankbiljetten gekozen
die de datum 4 Maart 1949 droegen, waar
van, zoals bekend, ook valse exemplaren
in omloop zijn. Voor alle zekerheid werd
het laatste exemplaar dat de verslaggever
nog bij zich had door de politie op zijn
echtheid gecontroleerd. Met een compli
ment voor het correcte optreden van de
agenten en een pluim voor het gevoel voor
humor op het bureau besloot de verslag
gever het tweede deel van zijn reportage.
Naar aanleiding van een onlangs door
Albert de Klerk gegeven orgelconcert in
het Klarenbachhaus te Keulen, schreef de
criticus van de „Kölner Stadtanzeiger" on
der meer: „Uit de Hollandse stad Haarlem,
die door haar internationale orgelconcour
sen en compositiewedstrijden nog pas ge
leden van zich deed spreken, kwam dit
keer Albert de Klerk: een even technisch
volmaakt als muzikaal geestrijk organist.
Zijn spel werd gekenmerkt door correct
heid zonder droog formalisme en door
levendigheid, zonder maar enigszins de re
latieve grenzen van het precieuze rhythme
te overschrijden. Zijn registratie verraadde
een volkomen kennis van het mooie orgel
van het Klarenbachhaus, als ook een uit
gelezen smaak". Na gewezen te hebben op
de voornaamste instructieve betekenis van
het programma, dat zowel werk uit de
vroege barok als van de modernen bevatte,
sprak hij bewonderend over de vindingrijke
potentie in het ontwikkelen van polyfone
vormen en over het geraffineerde gevoel
voor klankkleur, die Albert de Klerk de
monstreerde in een improvisatie op een Ad-
ventslied. Ten slotte noemde hij de Haar
lemse organist „een geheel in onze tijd
staande musicus".
De „Kölnische Rundschau" schrijft over
hetzelfde concert onder meer: „Reeds uit
de samenstelling van het programma bleek
duidelijk met hoeveel liefde en kunde men
in Nederland de orgelkunst hoog houdt en
beoefent. Het spel van de kunstenaar (in
de keuze van zijn klankkleuren vooral ge
richt op de verduidelijking van de archi
tectuur, en in de keuze van zijn tempi ge
heel op de klaarheid van het détail) toonde
ons hoe terecht van het Hollandse orgelspel
roep en roem uitgaan.
Het dagelijks bestuur van de Culturele
Raad van Noordholland heeft uit honderd
sollicitanten mr. H. van Ree te Amstel
veen benoemd tot consulent. De benoeming
geschiedde voorlopig voor de tijd van één
jaar. Het algemeen bestuur van de raad
werd aangevuld door de benoeming van
mr. H. J. Wytema, burgemeester van Alk
maar en van de heer R. Graafsma, be
stuurslid van de Velser Gemeenschap.
Eind vorig jaar heeft men onder de naam
„Rekenschap" in het museum Het Prinsen
hof te Delft een zo volledig mogelijk over
zicht te zien gegeven van de hedendaagse
kunstwerken, aangekocht door het rijk
sinds 1946. Daarna is een selectie uit dit
geheel in enkele plaatsen van ons land ge-
exposeerd. Tot 2 Januari deze keuze nog
te zien in het museum Fodor te Amster
dam. Men is aan het minsterie van Onder
wijs, Kusten en Wetenschappen er zich van
bewust dat deze kleine collectie geen goed
beeld kan geven van wat er door het rijk
sinds 1946 op dit gebied werd gedaan.
Het rijk kocht al veel eerder aan of ver
leende opdrachten aan kunstenaars ter
versiering van Nederlandse regeringsge
bouwen, hier of in het buitenland. Nadat in
1923 incidenteel een post voor opdrachten
was opgevoerd, werd in 1933 voor het eerst
een bedrag voor moderne beeldende kunst
in de begroting opgenomen. Deze post heeft
zich gehandhaafd, varieerde in hoogte van
het bedrag, steeg na de oorlog en werd
voor 1955 vastgesteld op 115.000.
In den beginne bepaalde men zich voor
namelijk tot opdrachten. Pas later kwamen
de aankopen, opdat het rijk zou kunnen
beschikken over een collectie van heden
daagse kunstwerken, waaruit men zou kun
nen putten voor het samenstellen van re
presentatieve tentoonstellingen of voor de
aankleding van openbare gebouwen. Een
representatieve collectie stond dus het eerst
voor ogen. Men is daarna echter ook werk
gaan kopen als een stimulans bij kunste
naars, die iets beloofden te worden. Toch
blijft bij deze aankoop ook de kwaliteit het
belangrijkst.
Voor de aankopen werd geadviseerd door
een commissie, niet samengesteld uit rege
ringsambtenaren maar uit deskundigen en
kunstenaars. Tot 1 November 1952 bestond
zo'n commissie uit een schilder, een beeld
houwer, een graficus, iemand die werk
zaam was op het gebied dér gebonden kun
sten, een kunstcriticus, een vertegenwoor
diger van het ministerie en een voorzitter,
kunstenaar of deskundige in andere zin. Na
die datum kwamen er twee commissies: één
voor representatieve aankopen of opdrach
ten, bestaande uit museumdirecteuren en
één voor stimulerende aankopen, waarin
tot nu toe de schilders domineerden.
Het is ondoenlijk na te gaan bij deze ten
toonstelling of de veranderde samenstelling
dezer commissies een voordeel was of niet.
Het is trouwens over het geheel moeilijk
om deze wijze van rekenschap af te leggen
te beoordelen. Men kan de poging hiertoe
waarderen. De belastingbetaler ziet nu
waar een klein deel van zijn geld gebleven
is. Het lijkt mij persoonlijk iets om niet
ontevreden over te zijn. Of het beter kan
is met deze gegevens, ook naar aanleiding
van de Deltse tentoonstelling en de daar
voor vervaardigde catalogus, niet te zeggen.
Men ziet bijvoorbeeld dat de ene kunste
naar wel vijf werken verkocht en een an
dere slechts één. Het verschil kan een aan
wijzing zijn betreffende de kwaliteiten van
de artist. Misschien ook trad de tweede
pas later op dan de eerste. Het is best mo
gelijk dat hun werk van gelijke kwaliteit
was, maar dat de eerste voor hetzelfde geld
kwantitatief meer te bieden had dan de
ander. Sommige kunstenaars overdrijven
nogal eens wanneer het om aankopen van
rijk öf gémeente- gaat. Men zal er niet licht
toe overgaan af te dingen op de door de
kunstenaar gevraagde prijs. Zoiets kan het
rijk zich toch zeker niet permitteren. Ove
rigens is mij een geval bekend, waarbij
dit terecht gebeurde. Voorts is het dan ook
niet onmogelijk, dat er schilders zijn, die
geen werk voor aankoop beschikbaar
wensten te stellen, te trots als ze misschien
konden zijn hun werk door een commissie
te laten beoordelen.
Moge de kwaliteit van deze tentoonstel
ling nu en dan voldoende zijn, de eerste
indruk is die van een rammelend geheel
en zo staat het dan ook met de beeldende
kunst, hier en in het buitenland. Zo'n
expositie zal de inrichters Emmy Rutten-
Broekman en de schilder Frans Nols iedere
keer wel voor grote problemen gesteld
hebben. Er is hier voorts een geschikte
mogelijkheid tot vergelijking van reputa
ties. Zo leek mij persoonlijk weer Kees
Verwey één onzer sterkste figuren. Zo lijkt
mij de bewondering in sommige kringen
voor H. F. ten Holt toch rijkelijk overdre
ven, wanneer ik diens „Interieur met ronde
tafel" zie verschral» naast Johan Buning's
„Rode canapé". Zo lijkt mij de schilder
W. A. Oepts, hier vertegenwoordigd met
een stralend en sterk „Landschap bij St.
Anne" (Zuid-Frankrijk) nog steeds te wei
nig hoog geschat.
Een verrassing was me het nu eens don
kere stilleven van Joh. Bauer-Stumpff te
zien. Eén onzer gedegen schilders blijkt
weer Albert Muis, die bij voorkeur in Zuid-
Frankrijk werkt. Matthieu Wiegman's
„Sneeuwlandschap" heeft een levendige
schildering, zoals we niet altijd bij hem
ontmoeten. Goed zit Piet Wiegman's portret
van zijn moeder in elkaar. Opvallend aan
trekkelijk van ingehouden kleur is A. C.
Willink's „Drie schildpadden".
Van de beeldhouwwerken trok me op
deze tentoonstelling het meest aan prof.
P. V. P. Semeyn Essers expressieve portret
van zijn collega W. Couzijn, die zelf met
zijn „Vluchtende Joden" excelleert. Bijna
aan de eerste gelijkwaardige portrettisten
zijn toch ook Fri Heil en Charlotte van
Pallandt.
Het zijn persoonlijke voorkeuren, waar
van de namen me het eerst te binnen
schieten. Het is ondoenlijk op alles van
kwaliteit hier nader in te gaan. Er zijn nog
aquarellen en tekeningen, grafiek en voor
beelden van toegenaste kunst te zien,waar
van ik tenslotte dan nog wil noemen een
wandtapijt van prof. Charles Roelofsz.
BOB BUYS.
In Staatsblad no. 559 is opgenomen een
Koninklijk Besluit, waarbij wordt inge
steld een bedrijfschap voor de schoen-in
dustrie, dat gevestigd zal zijn te Tilburg.
In dit bedrijfschap zullen zijn georga
niseerd de ondernemingen, waarin het be
drijf van het in serie vervaardigen van
schoeisel wordt uitgeoefend. Ondernemin
gen, die zich uitsluitend bezighouden met
de vervaardiging van schoeisel, voorzien
van rubberzooi en bovenwerk van textiel,
vallen niet onder het bedrijfschap. Aan
het bedrijfschap is onder meer overgelaten
de regeling van de aanstelling en het ont
slag van personeel; de vakopleiding, om
scholing en herscholing en de vaststelling
van de getalsverhouding der werknemers
in de ondernemingen; de verkoop-, leve-
rings- en betalingsvoorwaarden en daar
mede verband houdende aangelegenheden.
Het besluit treedt in werking op een na
der te bepalen tijdstip.
Noord-Californië is getroffen door hevige overstromingen. Met helicopters wordt het reddingswerk verricht. Op de foto links
heeft een helicopter een mand neergelaten, waarin een moeder met haar dochtertje de bedreigde woning ontvluchten. Op het
dak wachten haar man en zoon de terugkeer van de helicopter af. Op de foto rechts een overstroomde fabriek.
Uit het jaarverslag van de keuringsdienst van waren voor het gebied Haarlem over
1954 valt op te merken, dat in het verslagjaar in totaal 301 processen-verbaal wer
den opgemaakt. Hiervan waren 26 het gevolg van bij inspecties opgedane ervaringen;
het resterende gedeelte werd opgemaakt op grond van de bij het laboratoriumonder
zoek verkregen resultaten. Door de keurmeesters werden 27.435 inspecties van win-
kels, bedrijven, opslagplaatsen en vaar- en voertuigen verricht, een aantal dat vrij
wel gelijk is aan dat in het voorafgaande jaar. Er werden in 1954 in totaal 16.263
monsters onderzocht en wel 10.652 melk en melkproducten, 826 brood, 638 consump
tie-ijs, 3910 andere waren en 237 ingezonden monsters. Van deze monsters voldeden
er 2256 (iets minder dan 14 in meerdere of mindere mate niet aan de eisen, die
in de koninklijke besluiten aan waren of hun aanduidingen gesteld zijn. De belang
rijkste rubrieken, waartoe de afgekeurde monsters behoorden, zijn in afdalende reeks
van het aantal: melk, brood, melkproducten, consumptie-ijs en vleeswaren.
