Problemen van voorbereidend
hoger en middelbaar onderwijs
ruwe, rode Men
1WITSALINE
f
Agenda voor
Haarlem
Ontwapeningsoverleg zal nog
deze winter hervat worden
Ridgway onthult conflict met
minister van Defensie Wilson
PANDA EN DE MEESTER-0NTDEKKINGSREIZ1GER
Wereldnieuws
Debat in UNO-commissie was echter
niet bijster bemoedigend
De radio geeft woensdag
„Politiek beïnvloedt de militaire
besluiten in Washington
K.L.M. wil luchtlijn
Amsterdam-Houston
openen
Directeuren en rectoren uiten
hun wensen en grieven
ió het
zo
ABACUS
J
2
jj A cht er-acht er-acht er-
neef wil pensioen jj
van Nelson trekken l
Auto's blijven onverkocht
in de Verenigde Staten
Acht militairen gewond
bij botsing te Apeldoorn
Dr. B. S. Blaisse hoogleraar
„Jazz at the philharmonic"
naar Nederland
Gaat u verhuizen?
F. DAMIAANS EN ZN.
Ruim 60 automerken
op komende RAI-
tentoonstelling
Adjunct-directeur KRO
DINSDAG 24 JANUARI 195Ö
NEW YORK (Reuter-UP) De ontwape
ningscommissie van de UNO heeft besloten
haar subcommissie van vijf zo spoedig mo
gelijk weer aan het werk te zetten om te
trachten de meningsverschillen tussen Oost
en West over een beperking van de be
wapening uit de weg te ruimen. Van ge
woonlijk betrouwbare zyde wordt ver
nomen, dat deze subcommissie, bestaande
uit vertegenwoordigers van de Verenigde
Staten, de Sovjet-Unie, Groot-Brittannië,
Canada en Frankrijk, waarschijnlijk in
februari of maart te Londen weer bijeen
zal komen.
De Rus Sobolev zei dat Eisenhowers
voorstel tot vrije luchtverkenning niets te
maken had met een vermindering van de
bewapeningswedloop. Het zou deze volgens
hem zelfs kunnen versnellen. Hij zei dat de
Sovjet-Unie bereid is zich te verplichten
niet de eerste te zijn die kernwapens ge
bruikt, als het Westen daartoe ook bereid
is.
De Amerikaanse UNO-ambassadeur
Lodge verklaarde dat het plan van presi
dent Eisenhower, waarbij de Sovjet-Unie
en de Verenigde Staten militaire plannen
zouden uitwisselen en wederzijdse toe
stemming geven voor luchtverkenningen
boven hun grondgebieden, de wereld zal be
vrijden van de angst voor een oorlog. De
„wereld kan niet geloven, dat een natie
die de oorlog werkelijk haat, geen aggres-
sieve bedoelingen heeft en bereid is van
onverhoedse aanvallen af te zien, in ge
breke zou blijven haar luchtruim open te
stellen voor vreedzame inspectie en bij te
dragen tot deze collectieve inspanning ten
behoeve van de vrede", zo zei hij.
Sobolev beschuldigde de Westelijke mo
gendheden er van „terug te krabbelen"
van standpunten, waarover eerder overeen
stemming was bereikt met betrekking tot
een ontwapeningsprogram voor de gehele
wereld. „Wij kunnen er niet mee instem
men, dat ontwapening vervangen zou wor
den door luchtverkenning van onze gebie
den. Wederzijdse luchtverkenning, zonder
een ontwapeningsprogram ten uitvoer te
brengen, zou kunnen neerkomen op het
verzamelen van militaire gegevens", aldus
Sobolev.
Lodge antwoordde, dat Sobolevs „buiten-
ADVERTENT1E
worden gaaf en zacht met
gewone verklaring" tegen de feiten in
druist. Hij zei dat de Verenigde Staten
zullen blijven streven naar een veelomvat
tende vooruitstrevende en praktische over
eenkomst voor de beperking van militaire
uitgaven, wapens, bewapeningen en strijd
krachten onder een doelmatige internatio
nale inspectie en controle. De plannen van
Eisenhower en van Boelganin zouden sa
mengevoegd kunnen worden, zo verklaarde
hij. De resolutie van de UNO-Assemblée
waarin steun werd gegeven aan het Eisen-
hower-Boelganin-plan, had over de gehele
wereld grote verwachtingen gewekt. Het
feit dat de Sovjet-Unie niet met de rest
van de wereld mee wilde doen aan „deze
grote manifestatie van vreedzame belan
gen" heeft overal teleurstelling gewekt, al
dus Lodge.
cc<xocxxooocoocoocooccococc<xococroc<>coooocioocooccoocca
3
LONDEN (Reuter). Earl Nelson, de
v 65-jarige achter-achter-achter-neef van'6
de Britse zeeheld admiraal Lord Nelson,?
zal in het parlement protesteren tegen
beëindiging van het jaarlijkse pensioen o
ter waarde van vijftigduizend gulden,1?
dat de Britse regering van 1806 tot 1951 b
aan het hoofd van de familie Nelsong
uitbetaald heeft.
Het pensioen werd in 1951 door de?
Labourregering geschrapt, toen de vijfde
Earl Nelson overleed. De huidige Earlg
jj een voormalige planter, meent, dat de
b regering wel niet verplicht is de familie
8 Nelson tot in lengte van dagen te beta-
o len, doch zij had volgens hem dit pen-
B sioen met een bedrag ineens moeten
afkopen. Dat is indertijd ook met andere y
soortgelijke pensioenen gebeurd. s
Indertijd verzette de conservatieve op- <5
positie zich tegen de intrekking van het S
pensioen. Churchill sprak toen van
„diefstal". b
xxxxxxxxxcocxxx>3cx>oc©ooc>coo30ooc©ooocococoooooocooooooo
NEW YORK (Reuter). Volgens Wall-
street Journal zullen bij tien fabrieken van
de Chrysler Company ongeveer 10.350 ar
beiders worden ontslagen. Volgens het
blad kan de record hoeveelheden onver
kochte wagens in de Verenigde Sta
ten spoedig tot een nieuwe daling in de
autoproduktie leiden. Volgens de Ply
mouth afdeling van Chrysler is tot ontslag
overgegaan om de voorraden bij handelaars
in overeenstemming te brengen met de
vraag in de markt, aldus het New Yorkse
blad.
In een uitvoerig overzicht van de situatie
in de Amerikaanse auto-industrie schrijft
Wallstreet Journal, dat de Amerikaanse
autoproduktie thans ongeveer tien percent
kleiner is dan een jaar geleden. Het blad
citeert een vooraanstaande handelaar in
New York, volgens wie de produktie nog
met ten minste tien percent moet worden
verminderd.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 Voor de huis
vrouw. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
Platen. 9.40 Platen. 10.00 Schoolradio. 10.20
Voor de vrouw. 11.00 Gevarieerd program,
ma. 12.00 Hawaiïan-muziek. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor het plat
teland. 12.38 Instrumentaal kwintet. 13.00
Nieuws. 13.15 Tentoonstellingsagenda. 13.18
Promenade-orkest. 13.45 Medische kroniek.
13.55 Promenade-orkest: 14.30 Voor de jeugd.
16.00 Voor de zieken. 16.30 Platen. 17.15
Accordeonorkest en solist. 17.50 Regerings
uitzending: Rijksdelen overzee: Mr. Dr. W.
J. Roethof: Een journalist ziet Nieuw
Guinea. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Actualiteiten. 18.30 R.V.U.: Prof. Dr. S. T.
Bok: Hoe werkt ons zenuwstelsel? (Eerste
lezing). 19.00 Voor de jeugd. 19.10 Piano.
19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Tus
sen de regels door. 20.15 Leert uw landgeno
ten kennen, klankbeeld. 22.40 Platen. 20.50
De meisjes uit Viterbo, hoorspel. 22.00 Zang
en Hammondorgel. 22.20 Het atoomcongres
te Leiden, causerie. 22.35 Sopraan en piano.
23.00 Nieuws. 23.15 Socialistisch nieuws in
Esperanto. 23.2024.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.45 Een woord voor de dag.
8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15 Platen.
9.00 Voor de zieken. 9.25 Voor de vrouw.
9.35 Amusementsmuziek. 10.00 Platen. 10.30
Morgendienst. 11.00 Platen. 11.20 Ik weet
waai gij woont, hoorspel. 12.10 Lichte mu
ziek. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen.
12.33 Platen. 12.37 Middagpauzedienst. 13.00
Nieuws. 13.15 Metropole-orkest. 13.50 Platen.
14.30 Lichte muziek. 15.00 Jeugdconcert.
15.45 Platen. 16.00 Voof de jeugd. 17.20 Pla
ten. 17.40 Beursberichten. 17.45 Orgel. 18.15
Kamermuziek. 18.45 Vrouwen-Wereldgebeds
dag. 19.00 Nieuws en weerbericht. 19.10
Volksliederen. 19.30 Buitenlands overzicht.
19.50 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Omroep
orkest en solist. 21.15 De bedreigde mens in
de moderne samenleving, causerie. 21.35
Geestelijke liederen. 22.05 Internationaal
evangelisch commentaar. 22.15 Muzikale cau
serie. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws.
23.15 Sportuitslagen. 23.2024.00 Platen.
TELEVISIE (N.C.R.V.)
17.00—17.30 Voor de kinderen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00 School
radio. 16.02 Platen. 16.30 Orkestconcert. 17.00
Nieuws. 17.10 Houtblazerstrio. 17.40 Boek
bespreking. 17.55 Pianorecital. 18.30 Voor de
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Orkestconcert
19.55 Platen. 20.00 Hoorspel. 21.00 Orkest
concert. 22.00 Nieuws. 22.15 Strijkkwartet.
22.55—23.00 Nieuws.
BBC. uitzending voor Nederland.
17.451815 Nieuws, feiten van de dag, en
Engelse litteratuurgeschiedenis. (Op 224 en
50 m.).
WASHINGTON (Reuter/AFP) Gene
raal Matthew Ridgway, die het bevel heeft
gevoerd over het Amerikaanse achtste
leger in Korea, verklaart in het tweede
van een serie artikelen in de „Saturday
Evening Post", weinig gevaar te duchten
voor een nieuwe communistische aanval,
indien de Amerikaanse strijdkrachten uit
Korea worden teruggetrokken. Hij stelt
daarentegen het risico, dat president Syng-
man Rhee het Zuid-Koreaanse leger naar
het noorden laat oprukken. „De mogelijk
heid, dat „onze oude strijdlustige vriend"
dit elk ogenblik doet, bestaat nog steeds,
aldus Ridgway.
Evenals in het eerste artikel zegt hij, dat
de politiek de militaire besluiten in
Washington beïnvloedt. De generaal, die
het vorig jaar werd gepensioneerd na
stafchef van het leger te zijn geweest ge
looft dat een grote inkrimping van de
militaire kracht in Europa „ondenkbaar"
zou zijn. Hij waarschuwt de Amerikanen
dat hun veiligheid in gevaar wordt ge
bracht door burgers, die beslissingen op
militair gebied nemen.
Een der denkbeelden, die het departe
ment van Defensie mij aan de hand deed,
geleek op die, welke ons in de Koreaanse
oorlog aan de rand van een mislukking
hebben gebracht. Het departement stelde
voor de sterkte van onze parate divisies
overzee te verminderen. Bepaalde een
heden zouden op non-activiteit moeten
worden gesteld. Andere zouden worden
verkleind tot een kader (opleidings)basis.
Ik heb toen verklaard de kracht dezer
divisies, die zich in de overzeese gebieden
gesteld zien tegenover eenheden van poten
tiële vijanden, niet je zullen verminderen,
tenzij mij dat rechtstreeks zou worden
bevolen.".
Ridgway zegt verder als stafchef van
91
De president-directeur van de KLM, de
heer I. A. Aler, heeft bij zijn bezoek aan
Houston voorgesteld een rechtstreekse
luchtverbinding AmsterdamHouston in
het leven te roepen, welke dienst volgens
hem reeds in het begin van de komende
zomer verwezenlijkt zou kunnen worden.
Prins Bernhard, die op het ogenblik een
bezoek aan de Verenigde Staten brengt en
daar grote belangstelling voor de nieuwste
producten van de Amerikaanse vliegtuig
industrie aan de dag legt, arriveerde toe
vallig ook in Houston.
De heer Aler verklaarde dat de Neder
landse regering reeds aan het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken en de
Amerikaanse Raad voor de Burgerlucht
vaart toestemming had gevraagd van het
vliegveld Houston gebruik te maken voor
het maken van tussenlandingen op de
nieuwe luchtroute van Los Angeles naar
Amsterdam via Montreal in Canada en
Shannon in Ierland, over welke nieuwe
route onlangs overeenstemming werd be
reikt. De heer Aler zei, dat het steeds toe
nemende verkeer tussen Texas en Europa
de instelling van een dergelijke, door hem
voorgestelde dienst tot een gebiedende eis
maakte. Hij verklaarde, dat de handel van
Houston met Nederland 20 percent uit
maakt van het totale handelsverkeer van
deze stad. In Houston is onder meer een
dochteronderneming van een grote Neder
landse uitgeversmaatschappij gevestigd.
Passagiers, die in Houston aan boord
zouden gaan van de DC 6b-toestellen van
de KLM, zouden binnen 22 uur via Mon
treal en Shannon in Amsterdam zijn.
het Amerikaanse leger niet de volledige
steun van de minister van Defensie, Wil
son, te hebben ontvangen. „Vele denk
beelden van Wilsons departement zouden
het Amerikaanse leger, indien zij waren
uitgevoerd, ernstig hebben geschaad. De
heren, die in dat departement hoge en ver
antwoordelijke posities aanvaarden, moe
ten zo min mogelijk met de politiek te
maken hebben. Als stafchef van het leger,
heb ik vele malen ondervonden dat burger
ministers militaire beslissingen nemen aan
de hand van politieke gegevens, die een
gevaar vormen voor de veiligheid der Ver
enigde Staten", aldus Ridgway.
Op de Amersfoortseweg nabij Apeldoorn
is gisteren een militaire vrachtauto, toen
de bestuurder een voor hem rijdende auto
wilde inhalen, geslipt en tegen een boom
gereden. Hierbij werden acht militairen
gewond.
In de auto bevonden zich in totaal 16
militairen van de AAT uit Nunspeet. Toen
de vrachtwagen tegen de boom reed, wer
den de in de achterbak zittende militairen
door elkaar geworpen. Spoedig bleek, dat
acht hunner, waarvan er twee een hersen
schudding hadden opgelopen, met ambu
lance-auto's naar het Julianaziekenhuis in
Apeldoorn moesten worden vervoerd. De
overige acht militairen kwamen met de
schrik vrij. De acht gewonden zijn later
van het Juliana-ziekenhuis naar het leger-
hospitaal in de Koning Willem III-kazerne
te Apeldoorn overgebracht. Na verbonden
te zijn konden enkelen hunner weer ver
trekken.
Dr. B. S. Blaisse is benoemd tot gewoon
hoogleraar in de theoretische en toegepaste
natuurkunde aan de Technische Hoge
school te Delft. Hij is sedert 1 september
1954 lector aan de hogeschool geweest. Hij
werd 8 mei 1911 te Amsterdam geboren
en studeerde aldaar aan de universiteit. In
1933 deed hij cum laude het kandidaats
examen en in mei 1935 cum laude het doc
toraal examen wis- en natuurkunde. In
mei 1946 verwierf hij de doctorale graad
op een proefschrift, getiteld: „Enige expe
rimenten en beschouwingen in verband
met de overgang van de vaste naar de
fluïde phase". Dr. Blaisse heeft onder an
dere gewerkt op Clarendon Laboratory te
Oxford en trad op 1 juli 1942 in dienst
van de N.V. Optische Industrie „De Oude
Delft" te Delft.
Op zaterdag 25 februari zullen in het
Kurhaus in Den Haag en het Concert
gebouw in Amsterdam voorstellingen wor
den gegeven van „Jazz at the philhar
monic" van Norman Granz.
Aan dit concert zullen onder meer mede
werking verlenen het Oscar Peterson trio,
de zangeres Ella Fitzgerald,de trompet
tisten Dizzy Gillespie en Roy Eldridge, de
tenorsaxofonisten Flip Phillips en Illinois
Jacquet en de drummer Gene Krupa.
De samenwerkende verenigingen van
directeuren en rectoren der scholen voor
voorbereidend hoger en middelbaar onder
wijs (V.H.M.O.) hebben in Utrecht een bij
eenkomst gehouden waarin gesproken is
over de toestand en de toekomst van het
V.H.M.O.
Dr. J. A. Schuursma, die deze vergade
ring leidde, noemde als problemen van het
V.H.M.O. het tekort aan docenten, de over
matige aanwas van leerlingen, de onbevre
digende resultaten van het onderwijs, de
gebrekkige selectie, het doubleren en de
drang naar nieuwe vormen.
Dr. Schuursma herinnerde aan het voor
nemen van de minister van Onderwijs de
H.B.S. zesjarig te maken en voor andere
schooltypen van het V.H.M.O. het aantal
lesuren te verminderen. De ontwikkelings
capaciteit van de H.B.S. blijft onverkort,
aldus dr. Schuursma. Maar wanneer men
de vermindering van het aantal lesuren per
week gaat toepassen op de andere vormen
van het V.H.M.O., dan worden deze scho
len bedreigd met een onthoofding.
Dr. G. J. ten Veldhuys sprak over de
huidige toestand van het voorbereidend
hoger en middelbaar onderwijs. Volgens
hem heeft men thans nodig een concrete
wetgeving. Er dient geen raamwet te ko
men, doch wel differentiatie in schooltypen
en in vakken in plaats van de uniformiteit
en het collectivisme van thans.
„Sterke man"
Het Nederlandse volk, aldus dr. Ten
Veldhuys, zal vragen om mannen en vrou
wen met werkelijke autoriteit. Men zal
roepen om iemand die het gehele onderwijs
ter hand neemt en die het regelt zonder
enige ruggespraak met welke instantie ook.
Het zal „de sterke man" moeten zijn. Maar,
zo meende hij, wanneer zulk een figuur in
de geschiedenis van een land optreedt, is
het zelden een „geselecteerde". Eerzucht,
machtswellust en opportunisme plegen dit
soort sterke mannen te kenmerken. Voor
het onderwijs kan hun optreden de genade
slag betekenen.
Zelfs de universiteiten, die volgens dr.
Ten Veldhuys nu rustig hun eisen van
wetenschappelijkheid blijven stellen, en
die schijnen te menen dat ware weten
schappelijkheid meer kwantitatief dan
kwalitatief wordt bepaald, zullen in dat
geval uit hun overigens levensgevaarlijk
isolement worden gehaald en hun over
heersende, theoretisch georiënteerde In
vloed verliezen. Hij hoopte, dat men voor
deze verwording en vernieling gespaard
mag blijven.
Dr. Ten Veldhuys zei, „dat de voor de
huidige toestand voor een groot deel ver
antwoordelijke politici niet de indruk
geven, dat zij op korte termijn tot die vorm
van volwassenheid zullen geraken, welke
nodig is voor het regelen van voorberei
dend hoger en middelbaar onderwijs. Hun
horizon schijnt dermate beperkt te zijn, dat
het hun niet mogelijk is te onderscheiden
tussen de voordelen van een beperkte
groep en de belangen van ons gehele volk.
tussen tijdelijke en blijvende waarde, tus
sen schijn en wezen."
Lacunes
Dr..J. N. B. van den Ende behandelde de
wetgeving op het V.H.M.O. Hij belichtte
het toezicht der overheid, het onderzoek
naar de bekwaamheid der leraren en de
wettelijke regeling van het onderwijs. Het
toezicht geeft geen reden tot bezorgdheid.
Aan het onderzoek naar de bekwaamheid
mankeert iets, aldus spreker, die onder
meer wees op de M.O.-wet die bijna 93
jaar bestaat en nog steeds op het punt van
dit onderzoek naar de bekwaamheid lacu
nes vertoont. De wettelijke regeling van
het onderwijs schiet tekort. De ergste lacu
nes vond hij, dat het rijk geen gymnasium
kan stichten. Hierdoor ontstonden de laat-
ADVERTENT1E
ZIJLVEST 41 - HAARLEM
Telefoon 12456 - 14155 - 22279
Het internationale karakter van de 36ste
RAI-tentoonstelling, welke van 23 februari
tot en met 4 maart in het RAI-gebouw te
Amsterdam gehouden zal worden, blijkt
uit de inschrijving van 64 merken uit acht
verschillende landen. De inzendingen zijn
afkomstig uit Engeland (20 merken), Ver.
Staten (18), West-Duitsland (13), Frank
rijk (6), Italië (4), Oost-Duitsland, Tsjecho-
slowakije en Zweden (ieder met 1 merk).
Voorts zullen een grote collectie combi-
natie-auto's en stationcars (27 merken),
kampeerwagens (8 merken), microbusjes,
ambulances alsmede onderdelen en garage
uitrusting worden getoond.
Het aantal exposanten is vergeleken met
de personenauto-tentoonstelling van twee
jaar geleden belangrijk gestegen, namelijk
van 144 tot 175 ondernemingen. Deze be
langstelling was voor het bestuur van de
RAI aanleiding het bestaande gebouw op
nieuw uit te breiden en wel met drie hal
len met een oppervlakte van 3600 vierkante
meter. De totale oppervlakte van het ge
bouw wordt hierdoor gebracht op ruim
23.000 vierkante meter.
ste tientallen jaren volgens dr. Van den
Ende wonderlijke openbare lycea, die uit
een rijks H.B.S. groeiden met een aange
plakte gemeentelijke gymnasiumafdeling.
In vele gevallen handelt men daarbij in
strijd met de wet, die voor de rector van
een openbaar gymnasium de graad van
doctor in de faculteit der letteren en wijs
begeerte vordert. Men blijft „doormodde
ren" met de wantoestand dat het lyceum
niet. wettelijk bestaat.
Over het plan de H.B.S. zesjarig te ma
ken, zei dr. Van den Ende, „dat er haast
iets onzedelijks zit in de verlenging van de
studieduur, waardoor onze beste groep
wetenschappelijke en maatschappelijke
leiders zolangsworden vastgehouden. Velen
moeten het maar uit hun hoofd zetten vóór
hun 30ste jaar een zelfstandige werkkring
te krijgen of een gezin te stichten".
Overlading
Tenslotte sprak dr. C. Jansen S.J. over de
mogelijkheden en wenselijkheden voor het
V.H.M.O. Hij zei onder meer dat de toeloop
van leerlingen groot is. Maar er gebeurt
niets waardoor de scholen in staat worden
gesteld die leerlingen in hun veelheid en
verscheidenheid tegemoet te treden. Hij
drong er opaan de overlading van de leer
stof weg te nemen. Volgens hem bestaat
deze overlading niet in een te groot aantal
vakken dat aan alle leerlingen moet wor
den onderwezen, maar in het feit dat aan
alle leerlingen van eenzelfde klas voor alle
vakken dezelfde hoeveelheid leerstof moet
worden onderwezen en dat door alle leer
lingen hetzelfde werk moet worden ge
maakt.
De beteren onder de leerlingen komen
thans zeer veel tekort, aldus spreker, door
dat voor alle vakken de volledige leerstof
aan alle leerlingen moet worden onder
wezen, dus ook aan de zwakkeren onder
hen, terwijl de beteren in bepaalde vakken
altijd verplicht zijn zich aan te sluiten bij
een traag tempo. Dr. Jansen stelde een
radicale breuk voor met een systeem van
onderwijs, waarbij de leerstof teveel en de
leerling te weinig de aandacht heeft.
Reeds voor het overlijden van de heer
Speet had het KRO-bestuur de heer A. J.
J. van der Made, economisch doctorandus
te Breda, tot adjunct-directeur benoemd.
Onder de huidige omstandigheden zal de
heer Van der Made ten spoedigste in dienst
treden, dank zij de welwillende medewer
king van de autoriteiten van het ministerie
van Binnenlandse Zaken. De nieuwe
adjunct-directeur van de KRO is namelijk
werkzaam als rijksinspecteur voor de Be
scherming Bevolking in de provincies Lim
burg, Noord-Brabant en Zeeland.
DINSDAG 24 JANUARI
Rembrandt: „De glorie van het leven
18 jaar, 6.45 en 9.15 uur. Minerva: 8.15 uur
In de wereldreizigersserie houdt dr. Paul
Julièn een lezing met filmvertoning, getiteld
„Onder de wilden van het Bauchi-plateau".
Studio: „Het glazen muiltje", alle leeft., 7
en 9.15 uur. Lido: „Terug uit de hel", 14 jaar.
7 en 9.15 uur Frans Hals: „Jeugdliefde", 18
jaar, 8 uur. Luxor: „Het grote verlangen",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Cinema Palace: „Wien
bleibt Wien", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Roxy:
„De wraak van de vaandrig", alle leeft., 7
en 9.15 uur. Frans Halsmuseum, 20 uur:
Volksuniversiteit. Muziekcursus door Paul
Chr. van Westering.
WOENSDAG 25 JANUARI
Rembrandt: „De glorie van het leven", 18
laar, 1.45, 4.15, 6.45 en 9.15 uur. Minerva:
8.15 uur, Feestavond „Sint Michael". Studio:
„Het glazen muiltje", alle leeft., 2.15, 7 en
9.15 uur Lido: „Terug uit de hel", 14 jaar,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Jeugd
liefde", 18 jaar, 2.30, 8 uur. Luxor: „Het grote
verlangen", 18 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Cinema
Palace: „Wien blebt Wien", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Roxy: „De wraak van de
vaandrig", alle leeft., 2.30, 7 en 9.15 uur.
Concertgebouw, 20 uur: Emigratie-voorlich
tingsavond over Canada, door het Gew. Ar
beidsbureau Haarlem. Hotel „De Leeuwe
rik", 20 uur: Optreden van de telepaath-
hyprnotiseur Ariës. Frans Halsmuseum: 20
uur, Volksuniversiteit. Voordracht door de
heer H. P. Baard in zijn cursus „Vijf eeuwen
schilderkunst in de Nederlanden". Café-
Restaurant „Kennemerland": 20 uur, Volks
universiteit. Causerie door dr. C. Spoelder
over „Een actueel probleem: Lichaam en
Geest".
33. „Goed", zei de ontdekkingsreiziger.
„Dan neem ik dit vliegtuigje in ruil voor
mijn jeep". „Een beste ruil, meneer", zei
de handelaar handenwrijvend. „U hebt
een pracht machientje voor een auto, die
alleen nog maar goed is voor de sloopha
mer. Maar ik doe„Ja, ja, ik weet
het", viel de ontdekkingsreiziger hem in
de rede. „TJ doet uw klanten graag een
pleziertje. Doe ons dan een plezier en geef
ons een afzetje, want het toestel start niet
zo best". „Best meneer", zei de handelaar.
„Zitten jullie goed? Draait de propeller?
Daar gaat-ie dan!" Hij greep de staart in
zijn stevige knuisten en gaf het toestel een
zivieper, waardoor het meteen vaart ge
noeg had om op te stijgen. Knallend, ram
melend en knarsend werkte het zich ver
der omhoog. Maar opeens klonk er een
ander gedreun en geknars Verschrikt
rende de handelaar op het geluid af en
daar zag hij neef Lodewijk, die de pas
geruilde jeep duchtig met een slopersha
mer bewerkte. „M'n jeep!", loeide de han
delaar. „Mijn nieuwe jeep!" En met een
woeste kreet sprong hij op neef Lodewijk
af.
Vermogen. De Sovjet-autoriteiten hebben
de Franse regering medegedeeld dat het
Russische Rode Kruis en de Rode Halve
Maan bereid zijn verzoeken om inlich
tingen betreffende Elzassers en Lotha-
ringer die zich nog in de Sovjet-Unie
bevinden, naar vermogen te beant
woorden.
Spoor. Volgens de Franse politie heeft een
der daders van de goudroof, die ver
leden week in Genève werd gepleegd,
een onderkomen gevonden in de buurt
van Lyon. De man is echter nog niet
opgespoord.
Geruisloos. In de loop van dit jaar zullen
in Parijs de eerste snellere Métro-trei
nen op luchtbanden in gebruik genomen
worden. Naar schatting hebben in 1955
1 miljard 950 miljoen personen van de
Métro gebruik gemaakt. Het record
jaar was 1948, toen de Métro twee mil
jard 350 miljoen reizigers vervoerde.
Reislustig. Premier Nasser van Egypte
heeft een uitnodiging van het Spaanse
staatshoofd Franco, om Spanje te be
zoeken, aanvaard. Nasser zal in de ko
mende zomer ook nog Moskou, Praag,
Boedapest, Boekarest en Belgrado be
zoeken.
Op eigen kracht. De Amerikaanse lucht
strijdkrachten in Europa zullen in de
komende zes maanden worden uitge
rust met supersonische straaljagers van
het type „Super Sabre F 100", aldus is
in Washington bekendgemaakt. De toe
stellen zullen op eigen kracht naar
Europa vliegen.
Coalitie. Vertegenwoordigers van de re
geringspartij en de oppositie in Soedan
hebben overeenstemming bereikt over
de vorming van een coalitieregering. Elk
der twee partijen zal acht portefeuilles
krijgen. Het akkoord moet. nog door het
pariement worden goedgekeurd, daarna
kan de coalitieregering gevormd wor
den onder de huidige premier Azjari.
Voorbeeldig. Atyas Rakosi, eerste secreta
ris van de communistische partij in
Hongarije, heeft in Boedapest scherpe
critiek geleverd op het lage technische
peil van de industrie, hetgeen een slech
te invloed heeft op de levensstandaard.
Hij zei dat een fabriek van naaimachi
nes in India, die onlangs door een Hon
gaarse delegatie was bezocht, dezelfde
machines maakte als de „RM"-fabriek
in Hongarije, maar in 20 uur in plaats
van 47. Zo zijn er vele voorbeelden.
Audiëntie. Paus Pius XII heeft maandag
de voorzitter van de raad van de Evan
gelische kerken in Duitsland, bisschop
Dibelius, in particuliere audiëntie ont
vangen. De audiëntie was door Dibelius
aangevraagd. Bisschop Dibelius is op
weg naar Australië, v/aar hij in februari
het congres van de Wereldraad van
Kerken zal bijwonen.
Laatste. De enige nog bestaande protes
tantse school in Spanje, die te Madrid,
is gesloten. De Spaanse overheid zal het
gebouw verzegelen. De school die werd
bezocht door een vijftigtal leerlingen
was gevestigd in een gebouw, waarin
zich ook een opleidingsschool voor pre
dikanten bevindt. Ook deze instelling
die acht studenten telde, is opgeheven.
De Spaanse wetten voorzien niet in het
bestaan van dergelijke protestantse in
stellingen.
Vluchtelingen. In 1955 zijn 252.870 per
sonen uit Oost-Duitsland naar het Wes
ten uitgeweken, dat is ongeveer 70.000
meer dan het jaar daarvoor, aldus is
van officiële zijde meegedeeld. Ongeveer
een kwart der vluchtelingen komt uit de
thans Poolse gebieden. Een-vijfde deel
van alle vluchtelingen bestond uit kin
deren, meer dan de helft was jonger
dan 25 jaar.
Treinongelukken. Bij de treinontsporing in
de buurt van Los Angeles blijken 29
mensen om het leven te zijn gekomen.
Er zijn 150 gewonden. Een treinongeluk
bij Williamson in Virginia, heeft maan
dag aan de bestuurder het leven gekost.
Er waren 25 gewonden te betreuren. Op
het station van Herent, bij Brussel, is
maandagavond een trein ingereden op
de internationale trein van Oostende
naar Keulen, die stilstond wegens een
defect aan de locomotief. De twee ach
terste wagens van de internationale
trein ontspoorden en vielen om. Twee
personen werden ernstig gewond.
Welwillend. In Marokko zijn 157 politieke
gevangenen, die door militaire gerechts
hoven tot straffen, welke tot vijftien
jaar dwangarbeid liepen, waren veroor
deeld, op vrije voeten gesteld. Men hoopt
dat ook andere veroordeelde politieke
gevangenen voordeel zullen hebben van
de welwillende houding der Franse
autoriteiten.
HET WOORD abacus is afgeleid van het
Griekse abax, dat tafel of plaat betekent.
De abacus is dan ook een rekentafel of
rekenraam, maar vindt u deze benaming
te gewichtig voor een zó eenvoudig instru
ment, dan kunt u het ook een telraam
noemen. Deze abacus dan, is van de oudste
tijden af bij de Chinezen in gebruik geweest,
later bij de Grieken en Romei-
nen en vervolgens bij de Euro
peanen en Arabieren. Ook
thans wordt dit apparaat nog
gebruikt en wel hoofdzakelijk
door Aziatische volken, die het
zó handig en vlug weten te be
dienen, dat menig Europeaan
met zijn gebruikelijke reken
systemen hierbij achterop raakt, althans
wanneer het om niet te grote en ingewik
kelde berekeningen gaat.
Het instrument moge in verschillende
landen en tijden wel wat afwijkende vor
men vertonen, het systeem waarop het be
rust, is toch altijd hetzelfde gebleven. De
Romeinse abacus had voor de eenheden,
tientallen, enz. staafjes waarover schijfjes
konden worden voortbewogen volgens het
principe van ons telraam. Een brede mid-
denlat liep dwars over het raam heen en
verdeelde het dus in een boven- en onder
gedeelte. Wilde men nu een cijfer opzet
ten, dan werden tegen de middenlat zo
veel eenheden aangeschoven als men een
heden in verschillende rijen telde, met
dien verstande echter, dat voor het aan
geven van vijftallen één der schijven van
boven tegen de lat werden aangeschoven.
Het getal 8 werd dus weergegeven door
drie schijven onder tegen de lat en één
schijf boven (van dezelfde rij). Telde men
hier 9 bij op, dan ontstond een getal dat
werd aangegeven door (in de eerste rij)
1 schijf onder tegen de lat en 1 er boven,
en in de volgende rij (van de tientallen)
wéér 1 schijf onder tegen de lat. Het lijkt
ingewikkeld, maar een beschrijving van
het gebruik van het baby-telraam zou ons
dat óók toeschijnen. Het kenmerkende ver
schil tussen de Romeinse abacus en het
gewone telraam moeten we
voornamelijk zoeken in het
feit, dat de Romeinen in het
tientallige stelsel nog een
vijftallige combinatie hebben
aangebracht, terwijl ons tel
raam tientallig is, zonder
meer. (Helem.aal juist is dit
ook weer niet, want van
de 10 balletjes op één staafje van ons tel-
aam zijn 5 vaak anders gekleurd, waardoor
een soortgelijk gebruik als van de abacus
mogelijk is). De Romeinen hadden echter
aan hun abacus nog 2 extra eenheden toe
gevoegd. omdat hun munt- en gewichtstel
sel deels 12-tallig was, waardoor het om
rekenen aanzienlijk werd vergemakke
lijkt.
Zoals gezegd, velen zullen de abacus wel
erg kinderachtig vinden, in de eerste plaats
wegens haar gelijkenis met een telraam,
en vervolgens wegens haar onbruikbaar
heid voor de beoefening van de wiskunde.
Toch heeft dit rekenapparaat zich lang in
Europa gehandhaafd, voornamelijk wegens
de onhandelbaarheid der Romeinse cijfers,
waarvan het gebruik in een grote koopstad
als bijvoorbeeld Venetië tot in de 17de
eeuw verplicht was. Toen waren er nota
bene al moderne rekenmachines!
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
