ALPHENAAR
GRAMOFOONPLATEN
Interprovinciale Deltadag
PANDA EN DE MEESTER-ONTDEKKINGSREIZIGER
Wereldnieuws J
In Noordhollandse ziekenhuizen
wordt intern veel verbouwd
Provinciale begroting goedgekeurd
De radio geeft zaterdag
Vonnis tegen autorijder:
herexamen doen
A.R.-Partij vraagt
radio-zendtijd
Ir. Maris: „Beslissing over Moerdijkkanaal zal
niet lang op zich laten wachten'
Achttien gewonden
bij autobus-botsing
TocU ió l\et
zo
r'
J
WINTERHANDEN en VOETEN
Streekplan ÏJmond in
Provinciale Staten
Minister Michailov ook
naar Groot-Brittannië
Kerkelijk Nieuws
Hitiers schedel zou in 't
Kremlin museum liggen
Examens
Zeepost
Zeer grote materiële schade
Australische havenstaking
onwettig verklaard
De schakende
Turk
VRIJDAG 27 JANUARI 1956
In de donderdagmiddag gehouden ver
gadering van de Provincale Staten van
Noordholland is gesproken over de provin
ciale ziekenhuizen. Dr. Gribbeling
(KVP) merkte op, dat de Noordhollandse
ziekenhuizen in de laatste jaren wat ach
terop zijn geraakt, ondanks toewijding van
velen. De Provinciale Staten hebben twee
jaar geleden bedragen van drie en een half
en vijf miljoen gulden beschikbaar gesteld
voor verbeteringen en vernieuwingen te
Bakkum en te Santpoort. Achterstand moet
worden ingehaald en aan de toekomst dient
te worden gedacht, waarin de nieuwe in
zichten in praktijk moeten worden ge
bracht. Het geld is er wel, maar de voort
varende medici kunnen niet over het ma
teriaal beschikken, om de werken uit te
voeren.
Mevrouw Korff Zernike (Arbeid)
hoopte, dat de problemen zo spoedig mo
gelijk opgelost worden.
De heer Peters (KVP) herinnerde aan
de besluiten van 1954, om credieten van
enige miljoenen guldens beschikbaar te
stellen voor de vernieuwingen der zieken
huizen. Bij het nemen der besluiten was
haast, maar de bedragen zijn nog niet aan
gewend. Wisten Gedeputeerde Staten toen
reeds, dat de werken in een aantal jaren
uitgevoerd zouden worden?
De heer Sajet (Arbeid) achtte de ver
beteringen in de ziekenhuizen van belang,
maar wordt het geen tijd in Santpoort een
nieuw gebouw te stichten, omdat het be
staande verouderd is.
Mevrouw mr. Stoffel s-V an Haaf-
t e n merkte op, dat het moeilijk is de pro
blemen op te lossen, zolang de voorzienin
gen niet getroffen zijn. Daarbij dacht zij
aan de bouw van een kliniek te Santpoort
en aan de bouw van een zusterhuis te Bak
kum. Het eerste belemmert de behande
ling en het tweede het aantrekken van
personeel.
Gedeputeerde de heer Jac. Rustige
(CH) was het eens met die leden van de
Provinciale Staten, die gezegd hebben, dat
er nog veel gedaan moet worden aan de
vernieuwing en verbeteringen der gebou
wen. De bouwstop en tekort aan arbeids
krachten houden het uitvoeren van wer
ken in een vlot tempo tegen. Toch is er
intern veel gebeurd en gebouwen zijn ver-
ADVERTENT1E
kunnen worden veroorzaakt
door gebrek aan kalk.
AGRÉ-CALVIT KALKTABLETTEH
met vitamine D3
herstellen het kalkeven-
wicht in het lichaam.
Busje van lOOtabletten f 1.65
(met chocolade-
of pepermuntsmaak)
PHILIPS
R O XAN E
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55 V. d. huisvr.
9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Platen.
10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Voor de arbeiders in
de continubedrijven. 11.35 Pianorecital. 12O0
Orgel en zang. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws.
13.20 Lichte muziek. 13.45 Sportpraatje. 14.00
Voor de jeugd. 14.35 Muzikale causerie. 14.50
Dansmuziek. 15.15 Streekuitzending. 15.40
Olympische Winterspelen. 16.00 Kamerorkest
en solist. 16.45 Het volle pond, causerie. 17.00
Lichte muziek. 17.30 Actualiteiten. 18.00
Nieuws en commentaar. 18.20 Dansmuziek.
18.45 Regeringsuitzending: Atlantisch aller
lei. Een en ander over de 15 landen van het
Atlantisch pact. 19.00 Artistieke Staalkaart.
19.30 Passepartout, causerie. 19.40 Toespraak.
19.55 Deze week, causerie. 20.00 Nieuws.
20.05 Gevarieerd prgoramma. 22.00 Socialis
tisch commentaar. 22.15 Lichte muziek. 22.30
Samenzang. 22.40 Binnen zonder kloppen,
hoorspel. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Koorconcert.
7.45 Morgengebed en liturgische kalender.
8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen. 9.00
Voor de huisvrouw. 10.00 Voor de kleuters.
10.15 Platen. 10.30 Ben je zestig? 11.00 Voor
de zieken. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. (12.30
12.33 Land- en tuinbouwmededelingen).
12.55 Zonnewijzer en katholiek nieuws. 13.20
Dansmuziek 13.45 Platen. 14.00 Boekbespre
king. 14.10 Platen. 14.20 Engelse les. 14.40
Koorconcert. 15.00 Kroniek van letteren en
kunsten. 15.40 Fanfare-orkest. 16.00 De
schoonheid van het Gregoriaans. 16.30 Voor
de jeugd. 17.00 Platen. 17.00 Platen. 17.20
Voor de jeugd. 18.00 Simple music. 18.15
Journalistiek overzicht. 18.25 Platen. 18.30
Van het Binnenhof. 18.40 Instrumentaal
octet. 19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 20.00 Licht
baken. 20.20 Actualiteiten. 20.35 De gewone
man. 20.40 Gevarieerd programma. 21.45
Sprong in het heelal, hoorspel. 22.05 Cabaret
22.35 Wij luiden de zondag iri. avondgebed
en liturgische kalender. 23.00 Nieuws. 23.15
Nieuws in Esperanto. 23.2524.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S., V.A.R.A.)
11.4513.00 Olympische winterspelen. 20.00
Journaal en weeroverzicht. 20.15 Cees de
Lange ontvangt. 20.50 Filmverzoekprogram
ma. 21.20 Carnavalprogramma. 22.1522.25
Olympische winterspelen. 23.0023.30 IJs
hockey wedstrijd ItaliëCanada.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio-Almanak.
14.30 Journaal. 15.00 Platen. 15.45 Accordeon-
muziek. 16.00 Platen. 16.15 Accordeonmu-
ziek. 16.30 Platen. 16.45 Engelse les. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.20 Liturgische ge
zangen. 17.30 Koorconcert. 18.00 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45 Om-
roep-Ommeganck. 21.15 Platen. 21.30 Amu
sementsorkest. 22.00 Nieuws. 22.15 Dansmu
ziek. 23.00 Nieuws. 23.05 Dansmuziek. 23.45
24.00 Platen.
beterd. Spreker was dankbaar voor de
toewijding van het personeel, waardoor
nog zo veel tot stand komt. Voor het aan
nemen van personeel is vorig jaar een
actie gevoerd; de kosten bedroegen f30.000
en het resultaat was bevredigend.
9 Distribuerende gemeenten
Van de zes zogenaamde distribuerende
gemeenten (Alkmaar, Bergen, Egmond-
Binnen, Den Helder, Hilversum en Naar-
den), die electriciteit betrekken van het
Provinciaal Elektriciteitsbedrijf Noordhol-
iand, was een brief binnengekomen, waar
in gevraagd werd de inkooptarieven te ver
lagen. Gedeputeerde de heer A. B. J.
Prakken deelde mee, dat Gedeputeerde
Staten zich op dat punt nader willen be
raden. Zij zullen aan de Raad van Toezicht
op de bedrijven verzoeken de zaak nog
eens te behandelen. In de volgende verga
dering van de Provinciale Staten zullen
nadere mededelingen worden gedaan.
Geen verlaging PEN-tarieven
Verscheidene leden hielden financiële
beschouwingen over het Provinciaal Elek
triciteitsbedrijf en enkelen meenden, dat
er aanleiding bestaat tarieven voor de ge
bruikers te verlagen.
De heer Prakken betoogde, dat de
tarieven goedkoop zijn. In de loop der ja
ren is de prijs - in vergelijking met de
waardedaling van het geld - niet bijzonder
veel verhoogd. In 1939 betaalde de klein-
gebruiker 9,27 cent per kilowatt uur en
thans 11.04 cent. De kolenprijs is daaren
tegen gestegen van 8,69 tot 62 gulden. Vol
gens spreker is er de laatste jaren nog te
weinig gedaan aan uitbreidingen van het
PEN. Er zijn weliswaar kredieten beschik
baar gesteld, maar het geld is nog niet
gebruikt. Deze achterstand wreekt zich
dikwijls. Het PEN moet bijvoorbeeld van
andere bedrijven stroom inkopen. Voor de
naaste toekomst is een bedrag van 180
miljoen gulden nodig voor uitbreiding van
de PEN-centrale en voor vergroting der
netten. Het is daardoor niet mogelijk tot
verlaging der tarieven over te gaan.
Een motie van de communistische frac
tie, om de kampeertarieven voor Bakkum
ongewijzigd te laten (Gedeputeerde Staten
hebben besloten ze te verhogen) werd met
9 tegen 38 stemmen verworpen.
Tenslotte keurde de vergadering de pro
vincale begroting 1956 goed. Mevrouw
Teebo om-Van West (Comm.) deelde
mee, dat haar fractie weliswaar bezwaren
had tegen een aantal punten, maar dat
deze haar goedkeuring aan de begroting
hecht, omdat de Provinciale Staten niet
heeft willen voldoen aan het verzoek van
de minister van Binnenlandse Zaken de
post van f 25.000 voor de Economisch Tech
nologische dienst te schrappen.
De Provinciale Staten van Noordholland
zullen op 20 maart bijeen komen ter behan
deling van het ontwerp streekplan voöï de
IJmond.
ioatialioa tem mefxA étfïth
De kantonrechter te Amsterdam heeft
een 65-jarige automobilist, aan wiens rij
vaardigheid hij ernstig twijfelde, een ge
deeltelijk voorwaardelijke geldboete opge
legd en daaraan een bijzondere voorwaar
de verbonden, die nog weinig toegepast is.
Hij legde de verdachte, die een aanrij
ding had veroorzaakt, f 100 boete op, waar
van f75 voorwaardelijk met een proeftijd
van twee jaar en stelde als bijzondere
voorwaarde, dat deze automobilist zich ter
beschikking dient te houden voor het af
leggen van een nieuwe rijproef.
Dit houdt dus in, dat indien het mi
nisterie van Verkeer en Waterstaat inge
volge deze aanwijzing van de kantonrech
ter aanleiding vindt de betrokkene een
nieuw rij-examen te laten afleggen, deze
niet meer achter het stuur mag plaats ne
men, indien hij voor dit examen niet slaagt.
Deze mogelijkheid van een herexamen
wil de kantonrechter in de toekomst als
bijzondere voorwaarde bij een voorwaarde
lijke of gedeeltelijk voorwaardelijke straf
cpleggen aan al die automobilisten aan
wier rijvaardigheid hij twijfelt.
Op de zitting van donderdag behandelde
do kantonrechter 37 aanrijdingen in Am
sterdam, waarvan er naar zijn mening 20
gemakkelijk hadden kunnen worden voor
komen, indien het Nederlandse volk, zoals
hij zei, „een gedisciplineerd volk zou zijn".
Maar dat is het niet, in tegenstelling tot
het Engelse, dat zich op de weg wel een
grote mate van discipline oplegt. De kan
tonrechter meende, dat het daar bij ons ook
naar toe moet en dat dit ook mogelijk is,
indien er uitgebreide en goede voorlichting
wordt gegeven en indien de rechters goed
begrip voor alle verkeerszaken hebben. Hij
toonde zeer enthousiast te zijn over een
plan van een particulier om een vereniging
„veilig door u zelf" op te richten, waarvan
de leden-automobilisten dan ware heren in
het verkeer moeten zijn.
MOSKOU (Reuter) De Sovjet-minister
voor Culturele Zaken, Nikolai Michailov,
heeft een uitnodiging voor een bezoek aan
Groot-Brittannië aanvaard. Hij zal zich
begin volgende maand naar Groot-Brittan
nië begeven, aldus het Sovjet-persbureau
„Tass".
Eerder heeft minister Michailov een uil-
nodiging van particuliere Amerikaanse
zijde aanvaard om deze zomer een maand
lang het culturele leven in de Verenigde
Staten te bestuderen.
Geref. Kerken
Beroepen te Ee (Fr.) S. A. Boonstra te
Houwerzijl.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Beroepen te Baam J. J. Arnold te
IJmuiden.
Geref. Gemeenten
Bedankt voor Scheveningen J. W. Ker
sten te Genemuiden.
Het Centraal Comité van Anti-Revolutio
naire Kiesverenigingen heeft de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
verzocht ook aan de Anti-Revolutionaire
Partij radiozendtijd beschikbaar te stellen.
Verklaard wordt, dat de Anti-Revolutionai
re Partij met grote belangstelling kennis
heeft genomen van hetgeen in de Memorie
van Antwoord op de begroting van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen wordt op
gemerkt over het beschikbaar stellen van
zendtijd aan de Volkspartij voor Vrijheid
en Democratie. Blijkens deze Memorie van
Antwoord heeft de minister aan de Radio-
raad verzocht advies te geven over de wij
ze, waarop zendtijd ter beschikking van
belanghebbende politieke partijen kan
worden gesteld. Het Centraal Comité ver
klaart, dat de Anti-Revolutionaire Partij
gaarne als een der „belanghebbende poli
tieke partijen" zal worden aangemerkt,
daar deze partij zich inzake radio-uitzen
dingen voor vrijwel gelijke moeilijkheden
geplaatst ziet als de Volkspartij voor Vrij
heid en Democratie.
De schedel van Adolf Hitler bevindt
zich, wanneer de inlichtingen van het
Westduitse blad „Bild" juist zijn, in de
privé-verzameling van Stalin in het Krem-
lin-museum te Moskou. De opgegraven
verbrande stoffelijke resten van Hitier en
Eva Braun wetden door de gewezen SS-
obersturmführer Mengershausen in een
bos te Finow, in de buurt van Berlijn, her
kend. Een Oost-Berlijnse politie-officier,
die enige tijd geleden naar West-Berlijn
gevlucht is, heeft verteld dat een kapitein
van de Russische geheime politie, Vassiliki,
die tegen het einde van 1945 bij hem was
ingekwartierd, tot de groep Russen had
behoord, die de lichamen in beslag geno
men had en voor het transport had moe
ten zorgen. Een ingenieur van een grote
Westduitse onderneming, die onlangs in
West-Duitsland is teruggekeerd, beweert
van de Russische arts Ivanov, die vlak
voor Stalins dood de bulletins over de ge
zondheidstoestand van de premier uitgaf,
te hebben vernomen, dat Hitiers schedel
als een oorlogstrofee in een glazen vitrine
in het museum van het Kremlin ligt.
ADVERTENTIE
voor al uw
KRUISWEG 49 - HAARLEM - TELEFOON 11532
Amsterdam. Gemeente Universiteit. Be
vorderd tot doctor in de Geneeskunde op
proefschrift getiteld: „Physisch-chemische
metingen aan Organische Phosphor-verbin-
dingen" de heer H. R. Gersmann, geboren te
Halberstadt. Kandidaatsexamen Psycholo
gie: mej. M. J. v. Rijswijk, Amsterdam. Doc
toraal examen Politieke en Sociale Weten
schappen (sectie C): mej. L B. M. Wiener
en de heer W. P. A. M. Hoebink. beiden te
Amsterdam. Doctoraal examen Scheikunde:
P. J. de Koning, Hoofddorp. Kandidaats
examen Wis- en Natuurkunde: J. W. Ypen-
burg, R, H. Riem en W. de Jong, allen te
Amsterdam. Bevorderd tot arts: mevr. A. v.
d. LeeBijlsma en de heer G. J. M. Luijkx,
beiden te Amsterdam. Artsexamen le ge
deelte: I. E. Jessurun, H. J. R. Pastoor, M.
J. W. Heuvelmans, F. L. Meijler, M. N. W.
Butter, allen te Amsterdam; H. C. Bisschop,
Dordrecht.
Groningen. Bevorderd tot Tandarts: M. A.
Stadlander, Amsterdam. Op een proef
schrift, getiteld „Onderzoek naar de toe
passingsmogelijkheden der Doorlichting met
de Roentgenbeeldversterker voor gerichte
Schedelfotografie", is gepromoveerd tot
doctor in de geneeskunde F. J. Zeegelaar,
geboren te Paramaribo.
Utrecht. Kandidaatsexamen Geneeskunde:
mej. F. Bleeker. De Bilt; T. A. W. Bakx,
Eindhoven; J. E. Booy, Utrecht; mej. C. H.
M. Donker, Soestdijk; H. C. van de Graaf,
Reeuwijk; J. A. Hoekstra, Maarssen; J. Huls,
't Harde; J. de Jong, Rotterdam; A. Nem-
lick, Utrecht; T. Oudkerk, Rotterdam; M. P.
Overdiep, Utrecht; J. J. Rijnders, Valkens-
waard; S. Rijpma, Amersfoort; A. J. Ver
dijk; C. P. Vroege, Leiden; K. M. van de
dijk; C. P. Vroeke, Leiden; K. M. van de
Waarde, Zwolle: E. L. Waisvisz, Rotterdam,
mej. J. Wensink, Scherpenzeel; E. Werle-
man, Voorburg; B. Wijers, Den Haag.
Wageningen. Kandidaatsexamen Neder
landse Landbouw: mevr. J. J. van Hogezand
Boddé, Bennekom; J. F. M. van Leeuwen,
Zoetèrwoude:-H. J. Nöteboöm, Doorn; H. dè
Regt, Eist; P. J. van Rijn, Gorsel; J. van
Selm, .Wilnjs;. L. R. Verdooren, Apeldoorn;
W. J. Vriezen, Groningen. Ingenieurs-
examen Nederlandse Landbouw: J. G. Bak
ker, Sauwerd; P. J. Balkenende, Kapelle-
Biezelinge; E. W. Boogaard, Wassenaar; D.
C. M. Boonman, 's-Heerenhoek; A. W. N.
J. Crijns, Voerendaal; P. J. Dieleman, Mid-
denmeer; S. W. Duursma, Rhenen; M. J.
van Goor, Veghel; R. J. de Glopper, Rhenen;
B. J. Hof, Oldeberkoop; E. B. van Hogezand,
Bennekom; K. Kuiper, Wageningen; J. C.
Logger, Rotterdam; J. H. Pieters, Arnhem;
S. Raadsma, Dokkum, L. S. Spithorst,
Zwolle; A. Tempel, Onstwedde; R. W. Wel-
mers, Warnsveld; F. Wietsma, Heerenveen.
Kandidaatsexamen Tropische Landbouw:
mej. C. E. M. Berkholst, Utrecht; J. W. den
Hond, Hilversum. Ingenieursexamen Tropi
sche Landbouw: L. Cheriex, Naarden; P. I.
Foursoff, 's-Gravenhage; H. A. Knoll, Delft;
G. Lems, Hoek van Holland; T. de Meester,
Hilversum; A. H. J. Siepman, Wageningen;
R. W. Stubbs, Bennekom; Ubels, Baam-
brugge; R. v. d. Wal. Visvliet. Kandidaats
examen Tuinbouw: J. van Doesburg, Rhe
nen; N. C. Hofman, Aalsmeer; mej. E. de
Jongh, Koog a/d. Zaan; P. J. C. Kuiper,
Wageningen. Ingenieursexamen Tuinbouw:
P. Roodhuyzen, 's Gravenhage. Ingenieurs-
examen Nederlandse Bosbouw: W. A. Blok
huis, Emmen; A. Coops (met lof), Gouda;
H. Kraft (met lof), Haarlem. Kandidaats
examen Tropische Bosbouw: G. Smit, Zeist.
Ingenieursexamen Tropische Bosbouw: M.
M. G. R. Bol, Ruischenburg; F. C. Bubber-
man. Schiedam; P. Businger, Huizen (N.H.);
A. W. H. Damman, Amersfoort; J. G. C. Ger
ritsen, 's Gravenhage; E. J. G. Swellengrebel,
Aerdenhout; A. T. Vink, 's Gravenhage.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan achter de naam van het
schip vermeld. Argentinië: m.s. „Yapeyu"
4 februari; Australië: s.s. „Waterman" 1
februari; via Engeland 4 februari; Brazi
lië: m.s. „Alkaid" 31 januari;, s.s. „Eva Pe-
ron" 4 Februari; Canada: m.s. „Noordam"
2 februari, m.s. „Prins Willem van Oran
je" 4 februari; Chili: via New York 2 fe
bruari; Indonesië: m.s. „Karimata" 2 fe
bruari; Ned. Antillen: m.s. „Helicon" 30
januari; Nieuw Zeeland: via Engeland 4
februari.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Zuid-I-Iolland, mr. J. Klaasesz, pre
sideerde gisteren de Deltadag der drie
zuidwestelijke provincies in het Scheve-
ningse Kurhaus. Aan de bestuurstafel naast
hem hadden ook de Commissarissen der
Koningin uit Zeeland en Noord-Brabant,
mr. A. F. C. de Casembroot en prof. dr. J.
E. de Quay plaats genomen. Voorts waren
er de gedeputeerden der drie provincies,
leden van provinciale staten, gemeentebe
sturen, waterschapsbonden. Kamers van
Koophandel en vertegenwoordigers van
visserij- en landbouwbelangen. De minis
ters van Verkeer en Waterstaat, van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening en
van Economische Zaken hadden vertegen
woordigers naar de bijeenkomst gezonden.
Prof. i r. J. T. Klei n, buitengewoon
hoogleraar aan de Technische Hogeschool
te Delft, hield een beschouwing over de
wordingsgeschiedenis van ons land. Hij be
schreef de door de klimaatsveranderingen
ontstane doorslag in de duinenkust tussen
Cadzand en Monster en van Petten naar
het noorden omstreeks het begin van onze
jaartelling. Het groeiproces van ons land
(klei- en v eenafzetting) werd daardoor
onderbroken. De mens is omstreeks 1200
met bedijkingen begonnen, eerst werden
kreken en stromen bedijkt.
Zo ontstonden ook de ontwaterings-
systemen, die echter leidden tot inklinken
van de bodem. Wegens het stijgen van de
zeespiegel (tien tot twintig centimeter per-
eeuw), ontstaan door het smelten van
poolijs, is het noodzakelijk de dijken steeds
aan te passen aan deze veranderingen.
I r. A. G. Maris, directeur-generaal
van de rijkswaterstaat, gaf een overzicht
van de gevolgen, die de kanalisatie der
Nederrijn en Lek, de verbetering van de
Gelderse IJsel en dergelijke op de bene
denloop der rivieren zullen hebben. De af
voer van zoet water zal daardoor worden
verkleind, zodat men dan maatregelen
tegen opdringend water moet nemen. Mede
hierom zal de oude Maasmond met een
sluis moeten worden afgesloten.
Ir. Maris gaf een overzicht van de Delta
werken en wees op de voordelen voor de
scheepvaart en de nadelen voor de oester-
cultuur. Er wordt thans nagegaan of het
mogelijk zal zijn het gebied tussen de dijk
van de Grevelingen en de dam in het
Brouwershavensegat voor het verwateren
van oesters geschikt te maken. Daartoe is
een systeem van wisseling van zout en zoet
water nodig, waarvoor dan voorzieningen
in de dam door het Brouwershavensegat
zouden moeten worden getroffen.
Voorts bescheef ir. Maris de aanleg van
verkeerswegen, die betere noord-zuid
verbindingen zullen doen ontstaan en het
isolement van vele afgelegen Zuidholland
se en Zeeuwse eilanden zullen opheffen.
Na deze inleidingen zijn talrijke vragen
over financiële, technische, verkeers- en
visserij-aspecten van het Deltaplan gesteld.
Deze werden door ir. Maris beantwoord.
Hij noemde het juist, dat de Westerschelde
buiten het bestek van het Deltaplan is ge
laten, evenals de kwestie van een storm-
stuw in de Nieuwe Waterweg. Hier spelen
havenbelangen grote rollen. Waren deze
studies bij het plan betrokken, dan zou er
nu nog geen Deltaplan zijn. Een storm-
stuw in de Waterweg zou een opening
van 300 meter vergen met 18 meter hoge
deuren. Dit zou een bijzonder moeilijk
technisch vraagstuk zijn.
Moerdijkkanaal
Men heeft op deze Deltadag met bijzon
der veel belangstelling een kaart van het
zuidwesten des lands bekeken, waarop met
dikke lijnen „een Moerdijkkanaal" stond
aangegeven. Dit kanaal loopt van de
Schelde, op Nederlands gebied achter Os-
BBC, uitzending voor Nederland.
17.45—17.15 Nieuws. Feiten van de
Op de planken. (Op 224 en 50 m.).
dag.
36. De ontdekkingsreiziger had juist de
motor van zijn vliegtuigje weer goed op
gang gekregen, toen er plotseling iets met
een fluitend geraas vlak over hen heen
joeg. „Ai! Wat is dat?!", riep Panda ver
schrikt. „Een straaljager"antwoordde de
ontdekkingsreiziger kalm. „Kijk! Hij komt
alweer op ons af. Wat zou die van ons
willen?" Dat zouden ze weldra merken!
Terwijl hij over hen heen vloog, greep
neef Lodewijk fluks twee zakken zand en
gooide die pal achter de uitlaten van zijn
loeiende str aal-motor en. In een wip wer
den de zakken door de loeiende gassen in
flarden geblazen, zodat het vliegtuigje van
Panda en de ontdekkingsreiziger door wol
ken heet zand werd gebombardeerd. Het
verblindde hen en drong hen in de neus,
zodat zij geweldig moesten niezen. „Een
z-zandstormHATSJOE!", hijgde
proestte Panda.
en
sendrecht om, zuidelijk van de Bergen op
Zoomse haven in de Oosterschelde. Noor
delijk van die haven begint dit kanaal
ongeveer langs de oostelijke rand van het
Westbrabantse poldergebied en loopt zo
naar de Moerdijk aan het Hollands Diep.
Ir. Maris liet alle vragenstellers in het
onzekere over het wel of niet juist zijn
van de dikke lijnen. Nu de Belgische re
gering haar standpunt bepaald heeft en
dit langs diplomatieke weg aan Den Haag
bekend heeft gemaakt, kon hij alleen zeg
gen, dat naar zijn indruk een beslissing niet
zo lang meer op zich zou laten wachten.
Op de Maastrichterweg tussen Roermond
en Herten zijn 2 autobussen van het gara
gebedrijf S. uit Blerick en een vrachtauto
van de firma E. uit Maastricht met elkaar
in botsing gekomen. De autobus vervoerde
een aantal jonge mijnwerkers uit het ge
bied tussen S walmen en Lottum in Noord-
Limburg. Vijf van deze jonge OVS-ers
werden zwaar gewond en elf licht. De be
stuurder van de vrachtauto liep een sche-
delbasisfactuur op en zijn mederijder werd
eveneens ernstig gewond. De materiële
schade was zeer groot.
Het verkeer op de rijksweg was geruime
tijd gestremd. Het ongeluk gebeurde toen
een mijnbus van de firma O. uit Roermond
ter plaatse wilde stoppen. Achter deze bus
reed een vrachtwagen uit Maastricht. Uit
de tegenovergestelde richting naderde de
bus met de jonge mijnwerkers. De vracht
wagen week uit naar links om de stoppen
de bus te passeren en reed recht op de bus
met de jonge mijnwerkers. De botsing was
zo hevig, dat de motor van de autobus van
het chassis werd gereden en die van de
vrachtwagen naar achteren werd gedrukt.
Door de schok werden de jonge mijnwer
kers door de busgeslingerd. Het waren jon
gens in de leeftijd van 14 tot 20 jaar. Poli
tie en medische hulp waren snel ter plaat
se. De jonge mijnwerkers werden wel naar
hun werk gebracht maar kregen een vrije
dag om te bekomen van de schrik. De beide
auto's werden in beslag genomen.
SYDNEY (Reuter) Een Australisch
federaal hof van arbitrage heeft de staking
van ongeveer 24.000 Australische haven
arbeiders onwettig verklaard. Door deze
beslissing kunnen aan de stakende haven
arbeiders straffen worden opgelegd. De
kwestie werd aan het hof voorgelegd door
eigenaars van scheepswerven. Vanwege de
staking ligt het werk in 53 havens stil.
Zeven grote steenkoolmijnen in de staat
Nieuw-Zuid-Wales hebben het werk moe
ten stilleggen als gevolg van de staking.
Paraat. In West-Berlijn wordt vernomen,
dat de gekazerneerde politie in Oost-
Du itsland in oktober grootscheepse ma
noeuvres heeft gehouden, waarbij voor
al geoefend is in de bescherming tegen
atoomstraling.
Tegen. De Sovjetrussische regering heeft
de Amerikaanse delegatie doen weten,
dat zij geen voorstandster is van een
voorstel van de Amerikaanse UNO-af-
gevaardigde Lodge om de zittingen van
de UNO-Assemblée met gebed te be
ginnen en te sluiten.
Belofte. De Sovjetrussische onderminister
van Buitenlandse Zaken Semjonov
heeft een afvaardiging van Westduitse
vrouwen medegedeeld, dat alle nog in
de Sovjet-Unie verblijvende Duitse
burgers, na de repatriëring van de
krijgsgevangenen teruggezonden zullen
worden.
Proeftijd. Zeven Britse parlementsleden,
onder wie zes van Labour en een con
servatief, heeft in een motie voorgesteld
de ter dood veroordeling voor moord
voor een proeftijd van vijf jaar op te
schorten. Een jaar geleden stemde het
Lagerhuis met 245 tegen 214 stemmen
voor handhaving van de doodstraf.
Kans. De kans dat een kunstmaan, zoals
Amerikaanse geleerden die willen lan
ceren, bij haar val op de aarde schade
veroorzaakt is zo gering, dat verzeke
ringsmaatschappijen bereid zijn tegen
een premie van zeven dollarcent een
schadevergoeding tot een miljoen dol
lar uit te betalen, aldus heeft het hoofd
van de faculteit voor Natuurkunde van
de universiteit van Iowa, Van Allen,
bekendgemaakt.
Noodwoning. Dertig medestanders van
Abbé Pierre, de kampioen van de Pa-
rijse daklozen, hadden in de nacht van
woensdag op donderdag twee bogen van
een Seinebrug met kachels en schotten
voor „bewoning" gereed gemaakt. Twee
dakloze gezinnen die er in waren gaan
huizen, zijn weer heengegaan na een
bespreking van de politie met leiders
van Abbé Pierre's beweging.
Zwaarste. De Amerikaanse luchtmacht
zal bij alle groepen zware bommenwer
pers de B-36 vervangen door de B-52,
die is uitgerust met straalmotoren. De
vervanging begint in April en zal ver
scheidene jaren vergen. De B-52 heeft
een snelheid van meer dan duizend ki
lometer per uur en een actieradius van
9600 kilometer. Hij kan de zwaarste
bommen meenemen, ook atoom- en
waterstofbommen.
In orde. Premier Boelganin van de Sov
jet-Unie zal de volgende week zijn
werkzaamheden in het Kremlin hervat
ten. Een lid van zijn staf zei, dat de
maarschalk, die sinds 3 januari niet
meer in het openbaar is gezien, niet
ziek geweest is doch zijn vakantie, die
in de zomer onderbroken werd, voort
zet. De eerste partijsecretaris, Kroesj-
tsjev, heeft tegen journalisten op een
ontvangst in de Indiase ambassade te
Moskou gezegd, dat Boelganins gezond
heid „in orde" is.
Misplaatst. De „Nationale federatie van
de regionale dagbladpers" in Frankrijk
heeft krachtig geprotesteert tegen wat
zij noemt „het misplaatste toezicht of
zelfs de censuur, die vertegenwoordi
gers van de regering uitoefenen op het
nieuws uit Algerije, waardoor het voor
het persbureau Agence France Presse
en de Franse bladen onmogelijk wordt,
een objectief verslag te geven van de
gebeurtenissen in Noord-Afrika".
Geoorloofd. Een woordvoerder van het
Britse ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft verklaard, dat het ministerie
zich niet bewust is van feiten die Ame
rikaanse beschuldigingen volgens welke
Groot-Brittannië een „belangrijke bij
drage levert aan de communistisch-
Chinese oorlogseconomie", zouden kun
nen staven. Deze beschuldigingen zijn
afkomstig van een subcommissie van
de Amerikaanse Senaat. De Britse han
del met China is weliswaar groter ge
worden, aldus de woordvoerder, doch
het is een geoorloofde handel in niet-
strategische goederen.
Zwarte lijst. De democratische senator
Herbert Lehman heeft voorgesteld een
officieel protest te richten tot Saoedi-
Arabië, omdat een firma in dat land
geen zaken wenst te doen met een
maatschappij te New York, aangezien
deze Joods zou zijn. Volgens de „New
York Times" heeft Saoedi-Arabië de
„zwarte lijst" van buitenlandse onder
nemingen die met Israel zaken doen,
uitgebreid met tenminste 25 firma's,
die zouden hebben bijgedragen tot de
inzamelingsactie ten behoeve van Is
rael.
WELLICHT in een onbezonnen ogen-schaakautomaat een enorm
blik, verklaarde de veelzijdig begaafde
baron Von Kempelen in 1769 aan keizerin
Maria Theresia, dat hij een apparaat kon
vervaardigen dat werkelijk kon denken.
De wereld had toen al heel wat vernuftige
automaten te zien gehad, maar deze nieu
wigheid wilde de Oostenrijkse keizerin
zich toch niet laten ontglippen, zodat zij
Von Kempelen direct in de ge
legenheid stelde zijn woorden
waar te maken.
Het volgend jaar was de
wondermachine gereed. Het
was een meer dan levensgrote
Turk, die met gekruiste benen
achter een soort kommode zat, v
waarop een schaakbord
een scnaakbord was
aangebracht. Het inwendige van de kast
gaf een onoverzichtelijke wirwar van wie
len, tandraderen, draden, trommels en hef
bomen te zien, zodat een ieder direct tot
de overtuiging kon komen dat het mecha
nisme van een zeer bijzondere constructie
was. De uitvinder verklaarde het apparaat
als een schaakautomaat, en het spreekt
welhaast vanzelf dat Maria Theresia de
eerste partij mocht spelen.
De keizerin deed de eerste zet, waarna
onder zoemen en ratelen het mechanisme
in de kast zich in werking stelde; de Turk
lichtte met hortende bewegingen de arm
op, bracht hem boven het schaakbord,
pakte een schaakstuk vast en plaatste het
op een ander veld, waarna de arm weer in
de oorspronkelijke stand terug viel. Zo
voltrok zich het hele spel en het eind van
het liedje was, dat Maria Theresia de partij
verloor.
U kunt zich voorstellen dat dit sensatio
nele gebeuren het gesprek van de dag werd
aan alle hoven van Europa en dat de
opzien ver
wekte overal waar hij vertoond werd. De
Turk speelde tegen een ieder die daartoe
lust gevoelde en won altijd, zoals trouwens
van een automaat niet anders kan worden
verwacht. Het geval werd nog opzienba
render toen Von Kempelen in 1778 er in
slaagde met behulp van blaasbalgen en
gecompliceerde systemen van kleppen en
ventielen een apparaat te
vervaardigen waarmee op
bedriegelijke wijze de mense
lijke stem kon worden na
gebootst. Door deze spreek
machine in de schaakautomaat
onder te brengen, werd wer
kelijk de suggestie gewekt
dat de schaakpartij door een
zelfstandig handelend wezen werd ge
speeld, al moet hieraan onmiddellijk wor
den toegevoegd, dat de klanken van het
spreekapparaat te voorschijn werden ge
bracht door de toetsen van een klavier in
te drukken, volgens hetzelfde principe als
waarop een orgel wordt bespeeld.
Het geheim van de schakende Turk, die
heel Europa rondreisde en later in Ame
rika werd vertoond, is nooit volledig op
gelost, ondanks de vele diepzinnige be
schouwingen die in boek en tijdschrift
hieraan zijn gewijd. De eenvoudigste ver
klaring gaf R. Willis, door in 1821 in een
brochure als zijn vermoeden uit te spre
ken dat in de automaat een mens - en dan
steeds een schaakspeler van formaat -
verborgen was, een vermoeden dat door
velen werd en wordt gedeeld, maar nim
mer bewezen is kunnen worden.
Van de Turk stappen we over op de Aya
Sophia in Constantinopel.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLON.
