Fa. B. ENGELENBERG PANDA EN DE MEESTER-ONTDEKKINGSREIZIGER &ERMQGÈNE Wereldnieuws Prins Bernhard terug uit V.S. Verrassende resultaten met onderwijs in „discussiegroepen" De radio geeft dinsdag Gezant in Cuba benoemd OFFICIëLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN Dronken man door agent in been geschoten Uit auto geslingerd Bij brand dertig koeien en twee paarden omgekomen' Examens Woning- en verkeerstelling Kerkelijk Nieuws LIKDOORNS WONDEROLIE Vorst belemmerde verkeer Meisje na aanrijding overleden Lezing van prof. dr. F. W. Prins voor Academie voor Voortgezet Ec. Onderwijs Man bracht zijn vriendin hevige messteek toe Korps Vrijwillige Politie Amsterdam vierde jubileum Surinaamse minister in Nederland Streven naar eenheid onder alle gereformeerden ió liet zo r~ KOEPEL AYA SOPHIA J MAANDAG 30 JANUARI 1956 Zondagmorgen is Prins Bernhard met de Super-Constellation „Pegasus" van een reis door de Verenigde Staten op Schiphol aan gekomen. De Prins heeft een reis van 19 dagen door Amerika gemaakt om zich op de hoogte te stellen van de nieuwe techni sche methoden bij de vliegtuigbouw in ver schillende grote Amerikaanse vliegtuig fabrieken, waaronder Lockheed en Douglas. De Prins zei dat hij belangrijke verande ringen en vereenvoudigingen op het gebied van de vliegtuigconstructie had gezien. De „Electra", het nieuwe type van de Lockheed-fabrieken, dat vermoedelijk in 1959 op de markt zal verschijnen en waar op de KL.M. een optie heeft, achtte de Prins zeer bruikbaar voor Europa. De onderhandelingen over een luchtvaart- verdrag tussen Nederland ep Amerika zul len dit jaar beginnen, naar Prins Bernhard van de Nederlandse ambassadeur in de Ver enigde Staten, dr J. H. van Royen, had ver nomen. Over zijn bezoek aan president Eisen hower zei de Prins dat het Amerikaanse staatshoofd op hem een bijzonder vitale in druk had gemaakt. Het onderhoud met de president in diens particuliere woning was zeer interessant geweest. Jhr. mr. G. R. G. van Swinderen is be noemd tot Nederlands gezant bij de repu bliek Cuba en tevens bij de Dominicaanse republiek en bij de republiek Haiti. De heer Van Swinderen was laatstelijk gezant in Monrovia. ADVERTENTIE Doelstraat 59 - Haarlem - Tel.. 15232 Prins Bernhard, en dr. F. A. de Graaff, zijn particulier secretaris, tijdens de pers conferentie op Schiphol. SCHUURSCHIJVEN HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Voor de huisvrouw. 9.15 Platen. 9.40 Morgenwij ding. 10.00 Platen. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Lichte muziek. 11.30 Bas-bariton en piano. 11.50 Platen. 12.00 Orgel en piano. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.35 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen en platen. 13.30 Lichte muziek. 13.55 Beurs berichten. 14.00 Platen. 14.40 Schoolradio. 15.00 Voor de vrouw. 15.30 Platen. 15.40 Olympische winterspelen. 16.00 Platen. 16.30 Voor de jeugd. 17.20 De dierenwereld en wij, causerie. 17.30 Jazzmuziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Piano. 18.30 Actualiteiten. 18.40 Dans muziek. 18.55 Paris vous parle. 19.00 Voor de kinderen. 19.05 Amateurprogramma. 19.45 Filmpraatje. NATIONAAL PROGRAMMA: 20.00 Nieuws. 20.05 Toespraak. 20.10 Metro- pole-orkest. 20.45 Zij die geluk brengt, klank beeld. 21.15 Kamerorkest. 21.35 Wedstrijd in kennis van de Vaderlandse Geschiedenis. 22.15 Op het voetspoor van drie generaties, klankbeeld 22.35 Promenade-orkest en solist. 23.00 Nieuws. 23.15 Platen. 23.50—24.00 Dag sluiting. HILVERSUM II. 298 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgen gebed en liturgische kalender. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de vrouw. 9.40 Licht baken, causerie. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Voor de vrouw. 11.30 School radio 11.50 Als de ziele .luistert, causerie. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.15 Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en tuinbouwmede delingen. 12.33 Lunchconcert. 12.55 Zonne wijzer. 13.00 Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 Amusementsmuziek. 13.50 Gevarieerd programma. 15.00 Schoolradio. 15.30 Platen. 15.45 Voor de vrouw. 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00'Voor de jeugd. 17.40 Koersen. 17.45 Regeringsuitzending: Rijks delen overzee. Kroniek van overzee. 18.00 Voor de jeugd. 18.20 Sport. 18.30 Sopraan, luit en gitaar. 18.50 Platen.. 19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 19.15 Uit het Boek der Boeken. 19.30 Platen. 19.50 Soort. NATIONAAL PROGRAMMA. 20.00 Nieuws. 20.05 Toe spraak. 20.10 Metropole orkest. 20.45 Zij die geluk brengt, klankbeeld. 21.15 Kamer orkest. 21.35 Wedstrijd in kennis van de Va derlandse Geschiedenis. 22.15 Op het voet spoor van drie generaties, klankbeeld. 22.35 Promenade-orkest en solist. 23.00 Nieuws. 23.15 Platen. 23.5024.00 Dagsluiting. TELEVISIE (N.T.S.) 10.30—11.30 Olympische Winterspelen. NATIONAAL PROGRAMMA: 20.00 Opening door Min. President, Z. Exc. Dr. Drees. 20.10 Journaal en weerbericht. 20.25 Herinnerin gen aan januari 1938. 20.40 Achttien Parels aan haar Kroon, documentaire. 20.50 Beatrix achttien jaar, causerie. 21.10 Wie in januari geboren is, wedstrijd in handigheid en in telligentie. 22.1522.25 Olympische Winter spelen. BRUSSEL, 324 M. 11.45 en 12.15 Piano. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pianorecital. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00 Schoolradio. 15.45 Platen. 16.02 Orgel. 16.30 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Zang en piano. 17.45 Boekbespreking. 18.00 Strijk kwartet. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Syndikale kroniek. 20.00 Voor de vrouw. 21.00 Omroeporkest en solist. 22.00 Nieuws. 22.15 Orkestconcert. 22.55 23.00 Nieuws. BBC, uitzending voor Nederland 17.45—18.15 Nieuws, feiten van de dag, en: Vraaggesprek. Boeken en schrijvers. (Op 224 en 50 m.). Toen de bewoonster van een perceel in de Derde Oosterparkstraat in Amsterdam en de dochter van deze vrouw door de 54- jarige emballeur H. du P. bedreigd werden met een schaar hij was op visite slaagde een "hunner er in de politie te bel len. Toen de agenten ter plaatse aankwamen, vonden zij twee angstige vrouwen en de man, die onder de invloed was van sterke drank. De agenten maakten aanstalten hem mee te nemen. Een van de agenten ging naar beneden om een auto te ontbieden en daarvan maakte de emballeur gebruik om plotseling naar de keuken te rennen. Hij kwam terug met een groot broodmes in de hand en had kennelijk de bedoeling om de hoofdagent, die in de woning was achtergebleven, daar mee te lijf te gaan. Deze waarschuwde dat hij zou schieten als zijn aanvaller nog een stap zou verzetten. De emballeur deed de noodlottige stap, waarop de agent schoot en hem in het linkeronderbeen trof. De embaleur werd naar het Onze Lieve Vrouwe-gasthuis overgebracht, waar een gebroken kuitbeen werd geconstateerd. Later in de nacht is hij naar zijn woning vervoerd. Tegen hem zal proces-verbaal worden opgemaakt wegens poging tot doodslag. Zondagmorgen is op de Rijksweg no. 2 (AmsterdamUtrecht) een aanrijding ge schied, die aan een dame het leven heeft gekost. Op de rijksweg nabij het verkeers plein Ouderijn nabij Utrecht reden drie auto's vrij kort achter elkaar. De derde auto wilde de tweed,e;,gaan nasseren, juist op het ogenblik dat cle tweëd'e"'wagen' de eerste wilde voorbij rijden. Hef gevolg was dat1 de derde aut'oT'inde "berm terecht' kwam. Een naast de bestuurder van deze wagen zittende dame, de 44-.iarige me vrouw R. P. J. M.-B. uit Weert, werd uit de auto geslingerd en is ter plaatse over leden. Vermoedelijk tengevolge van kortslui ting is brand ontstaan in de boerderij van de heer R. Blom te Nijlamer, een dorp ongeveer 4 km ten noordwesten van Wol- vega. De vlammen werden door de vrij sterke wind aangewakkerd en verspreid den zich zo snel, dat de brandweer uit Wol- vega, die spoedig met een mfstspuit en la ter ook met een tweede spuit het vuur be streed, slechts een gedeelte van de woning en een bijschuur kon behouden. Bij de brand kwamen dertig koeien en twee paarden om het leven. Slechts een gedeelte van het jongvee, dat in de bij- schuur stond, kon worden gered. De land bouwer was slechts gedeeltelijk vei-zekerd. Amsterdam. Vrije Universiteit. Kandi daatsexamen Economie: H. J. van Heek, Almelo; P. Bos, Delft. Leiden. Doctoraal examen Rechten: mej. M. M. Breukink, Overveen; J. J. van Rijn, Katwijk; L. A. Dijksman, Rijnsburg; R. Bakkers, Den Haag. Doctoraal examen Psy chologie: mej. R Horstink, Oegstgeest. Kan didaatsexamen Romaanse Taal- en Letter kunde: mej. M. G. Hoveyn, Den Haag. Doctoraal examen Geneeskunde: H. v. d. Broek, Den Haag; A. C. v. d. Gugten. Den Haag; R. Mann (USA); H. T. H. Siek, Oegst geest. Semi-artsexamen: D. M. J. ten Does- schate, Leiden; J. L. van Ligten, Delft; K. M. de Vos, Katwijk. Artsexamen: J. G. Eer- nisse, Oegstgeest; L. P. J. Peereboom, Den Haag; J. G. Polusky (USA); G. H. Verwers, Haarlem. Nu er, als maatregel van het rijk, toch een algemene woningtelling moet geschie den, stellen B. en W. van Rotterdam de raad voor tegelijkertijd een algemene ver keerstelling te houden. „De woningtelling", zeggen B. en W. in hun schrijven aan de raad, „biedt naar onze mening een goede gelegenheid om tevens een aantal gegevens met betrekking tot het woon- en werkver keer hier ter stede te verzamelen, welke onontbeerlijk zijn voor het opstellen van een facet-plan voor het verkeerswegennet. De totstandkoming van zodanig plan is met het oog op de steeds urgenter worden de vraagstukken op verkeersgebied drin gend gewenst, aangezien op basis daarvan tot een verantwoord tijdschema voor de ter zake uit te voeren werken kan worden gekomen". Ned. Herv. Kerk Aangenomen de benoeming tot hulp prediker te Alphen a.d. Rijn J. de Waard, kand. te Voorburg. Geref. Kerken Aangenomen de benoeming tot geestelijk verzorger van de Valeriuskliniek te Am sterdam S J. Popma, stud.pred. aldaar. Geref. Gemeenten Bedankt voor Aagtekerke H. v. Gilst te Dirksland; voor Wolphaartsdijk M. Blok te Rotterdam-C. Vrije Evang. Gemeenten Beroepen te Veendam H. R. Timmerman te Yerseke. Bapt. Gemeenten Aangenomen naar Deventer E. J. Hui zing, kand. te Ter Apel. ADVERTENTIE nxnVERWUDERD MET Weg met onhandige likdoornrlngen en gevaar lijke scheermesjes. Een nieuw vloeibaar middel, NOXACORN, neemt de pijn weg in 60 seconden. Eeltplekken en eksterogen verschrompelen met wortel en al. Bevat gezuiverde wonderolie. Jodium en het pün stillende benzocaïne. Een flesje NOXACORN Antiseptisch Likdoorn- middel van f. 1.35 bespaart U veel ellende (60) Ijsafzetting op bovenleidingen en wissels Bevroren wissels en seinpalen hebben vanochtend het treinverkeer tussen Am sterdam en Enkhuizen vertraagd. Over het algemeen waren de treinen 20 a 30 minu ten te laat. Niet alleen de treinen, ook trams en bussen kampten vanochtend met moeilijkheden. De trams van de NZHVM reden niet uit wegens ijsafzetting op de bovenleiding en in de wissels. Eerst om negen uur vertrokken de eerste trams van Amsterdam naar Edam. Tal van busdien sten van de NACO en ENHAB hadden eveneens vertraging. Het 13-jarige meisje M. E. D. is op de Nassaukade bij de Rotterdammerbrug te Amsterdam toen zij, volgens de politie on voorzichtig, de rijweg overstak door een tramstel van lijn 10 gegrepen Zij werd met ernstige verwondingen eerst naar het Wil- helminagasthuis en daarna naar de Vale riuskliniek overgebracht, waar zij zondag is overleden. Voor de Academie voor Voortgezet Eco nomisch Onderwijs heeft prof. dr. F. W. Prins vrijdagavond in de aula van de HBS-a aan de Zijlvest een lezing gehouden over: „Leren studeren, de psychologische achtergronden van het studieproces". Prof. Prins, die werd ingeleid door dr. S. Elzinga rector van de Academie, begon met zich af te vragen, wat studeren nu eigenlijk in houdt. Het gaat bij het studeren, zo con cludeerde hij, om de volledige gebruikma king van de theoretische of schoolse intel ligentie. Deze is gebonden aan de geeste lijke stromingen van een bepaalde tijd. Om dit te illustreren gaf prof. Prins voorbeel den van verschillende psychologische stro mingen, die zich in het verleden bezig hielden met de functies van het denken en studeren. Psychologische stromingen Als eerste werd genoemd de vermogens- psychologie: het menselijk zieleleven be staat uit een aantal vermogens. De bedoe ling van het leren is hier, de vermogens op geestelijk terrein zo goed mogelijk te doen functioneren. „Je moet geestelijk op je tenen staan". Weerbarstige leerstof kan dit proces activeren. Een tweede psychologische stroming, die grote opgang maakte, is de voorstellings- of associatiepsychologie, die beweerde dat de menselijke ziel helemaal niet uit ver mogens bestaat, maar „blank" is. Het mi lieu werkt hier vormend en het leren be staat uit het reproduceren van een bepaal de voorstelling, zodanig dat dit een andere voorstelling te voorschijn roept. Het den ken is dus een verloop van voorstellingen en het is de taak van de leerkrachten, zo veel mogelijk associaties te geven. De derde stroming, die door prof. Prins werd besproken, is de twintigste-eeuwse tctaliteitspsychologie. Deze werkt volgens de introspectieve methode. Bij het leren worden vragen gesteld, waarop het ant woord alleen na een denkproces gegeven kan worden. Een vorming zonder de daar bij behorende geestelijke rijpheid is doel loos. Aan de andere kant is iemand, on danks alle vorming, die er aan hem besteed wordt, toch altijd gebonden aan de capa citeiten die hij meegekregen heeft. Nu vin den intelligente mensen altijd intuïtief adequate oplossingsmethoden, de minder intelligente leerlingen vinden de juiste op lossingsmethoden niet. Het didactisch pro bleem kan als volgt geformuleerd worden: Kan de minder intelligente leerlingen ge leerd worden, oplossingsmethoden te vin den? Om de betreffende leerlingen hiertoe te brengen, bestaan er twee systemen. Het eerste, dat veelal in Amerika wordt toege past, bestaat hieruit, dat men de leerling een lijst geeft met alle mogelijk goede aan wijzingen, die betrekking hebben op de studiemethode. Dit is alleen geschikt voor mensen die geloven, dat inzicht voldoende is om de gewenste resultaten te bereiken. Studiediscussie Een tweede systeem dat de laatste tijd in Europa toepassing vindt, wordt gevormd door het „leergesprek". Hierbij wordt een discussiegroep van de leerlingen gevormd onder leiding van een leraar, waarin de leerstof uitvoerig wordt besproken. Hier in Nederland heeft prof. Prins met deze me thode bij wijze van proef verrassende re sultaten geboekt. De proef werd genomen bij vier klassen lagere-schoolklassen, die wat de gemiddelde prestaties betreft nogal wat uiteenliepen. Nadat bij de twee gemiddeld slechtste klassen het leergesprek had plaatsgevon den, bleek, dat de prestaties van deze twee klassen enorm omhoog waren gegaan, ter wijl de twee andere klassen op hetzelfde peil bleven staan. Nadat het leergesprek nog een keer was toegepast op de oorspron kelijk slechtere klassen, bleken deze zo goed te zijn geworden, dat de betere klas sen om gelijk te komen ook een leergesprek moesten ondergaan. De moderne psychologie zegt, zo besloot prof. Prins, dat leren het beste resultaat geeft, wanneer het inzicht doorbreekt en zodoende tot betere prestaties kan leiden. Na' de pauze werden er door prof. Prins nog een groot aantal vragen beantwoord, waaruit bleek dat onder de aanwezigen de „leerdiscussie" een grote belangstelling had ondervonden. Dr. Elzinga sloot de avond met een dankwoord aan prof. Prins. In de Concertgebouwbuurt te Amster dam heeft de 42-jarige vertegenwoordiger C. D. uit de hoofdstad zaterdagmiddag om streeks kwart over vier op de hoek Vale- riusplein-De Lairessestraat zijn vriendin, de 29-jarige A. van A., met een mes een steèk tér- hó'ogtë van haar 'sdhöüdèfbldd' toegebracht. Het mes schampte af op de punt van het schouderblad. Was de steek iets lager toegebracht dan was het mes, dat een lemmet moet hebben van tenmin ste twee centimeter breedte, in de long gedrongen. De man is gearresteerd. Het meisje liep na verwond te zijn naar de woning waar zij in betrekking was in de Lairessestraat. Daar waarschuwde men de GG en GD, die het meisje, dat veel bloed had verloren, naar het Binnengast huis overbracht, waarzij ter verpleging is opgenomen. Haar toestand was zondag redelijk wel. Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van het Korps Vrijwillige Politie Amster dam heeft het korps zaterdag gedefileerd voor de minister van Binnenlandse Zaken, Npro. dr. L. J. M. Beel, de commissaris der Koningin in de Provincie Noordholland, dr. M. J. Prinsen, de burgemeester van Amsterdam, mr. Arn. J. d'Ailly en de hoofdcommissaris van politie, H. A. J. G. Kaasjager. Aan het défilé, dat werd gehouden in de hal Querido op het terrein van de Markthallen te Amsterdam, ging een in spectie vooraf, waarna prof. Beel, hoofd commissaris Kaasjager, de heer L. J. P. N. A. Bouman namens de provincie Noord holland van het Nationaal Instituut „Steun Wettig Gezag" en majoor dr. J. C. van Zoelen, voorzitter van de jubileumfonds commissie, het woord voerden. Majoor Van Zoelen bood aan de com mandant van het corps, de heer J. H. Hoe gen, een nieuwe korpsvlag aan. Eerder op de dag had de commandant kransen gelegd bij het herdenkingsmonument voor geval lenen in het Eerste Weteringsplantsoen en het tijdelijk nationaal monument in de Nieuwe Kerk. Oriëntatiebesprekingen over onderwijsproblemen De minister van Onderwijs van Suri name, dr. P. Rens, brengt een bezoek aan Nederland om zich te oriënteren op het geen hier op onderwijsgebied geschiedt. Hij ontkende dat hij naar Nederland was ge komen om voor het Surinaamse onderwijs en voor activiteiten op cultureel terrein personeel aan te werven. Inderdaad heeft het Surinaamse onderwijs aanvulling van leerkrachten nodig, maar wat daarnaast hard nodig is, zijn plannen op het gebied van het onderwijs en op dat der volks ontwikkeling. De vorming buiten schoolverband is in Suriname veel gecompliceerder dan in Ne derland, doordat daar verschillende bevol kingsgroepen leven. Het is zeer moeilijk, hen te brengen tot het vormen van één bevolkingsgroep. Een der doelstellingen van de vorming buiten schoolverband moet dan ook voor Suriname zijn, de groepen der bevolking bewust en volgens een sy stematisch plan naar elkaar toe te brengen. Als men zegt, aldus dr. Rens, dat in Suriname de bevolkingsgroepen vreed zaam naast elkaar leven, is dat iets nega tiefs. Ze moeten mét elkander leren leven alsof er geen groepen bestonden. De schei ding tussen die groepen dient te verdwij nen. De jonge mensen van heden zijn de staatsburgers van morgen en op hen dient een groot deel van de aandacht der over heid op onderwijs- en cultureel terrein te zijn gericht. De bevolkingsgroepen hebben geen tra ditionele Surinaamse achtergrond in taal en cultuur, waardoor zij zich Surinaamse staatsburgers zouden kunnen voelen. Een belangrijk punt voor de ontwikke ling van het onderwijs in Suriname is ook de oriëntering op wat de heer Rens noem de „de buren", waarmede hij de bewoners van het gehele Caraïbische gebied bedoelt. Het Surinaamse onderwijssysteem moet meer dan thans het geval is worden ge richt op de omliggende gebieden. Bij zijn besprekingen in Nederland met minister Cals en met de staatssecretaris mej. De Waal en andere autoriteiten heeft de heer Rens veel begrip gevonden voor de behoeften van Suriname. Men is bereid veel te doen om Suriname tegemoet te komen. Men is doende, een basis te vinden voor de detachering van Nederlandse leer- krachten in Suriname. Ook het buiten gewoon lager onderwijs had bij deze be sprekingen de aandacht, alsmede het cul turele leven in Suriname. Dr. Rens keert 1 februari naar Suriname terug. Generale Synode De Generale Synode van de Greformeer- de Kerken heeft te Leeuwarden besloten opnieuw deputaten te benoemen, die zich zullen bezinnen op wegen en middelen, om de kerkelijke eenheid praktisch voor te be reiden. Het antwoord van de Generale Sy node der Christelijk Gereformeerde Ker ken, die wederzijdse correspondentie af wees, betreurt de synode. Een verzoek van de kerkeraad van Charlois een uiteenzet ting uit te geven, over de kerkelijke strijd verwierp de synode, daar zij van oordeel is, dat zulk een semi-officieel geschrift vaak: aanleiding ge^ft,,tot.discussies die de zaak niet ten goede komen. De synode gaf aan.de te benoemen, ddpu- taten opdrachtme'dete werken aari de tot standkoming van een gereformeerd convent en zich te beraden op het met an dere gereformeerde groepen in het le ven roepen van een permanente gere formeerde raad in Nederland, d'ie over de vragen, die de gehele gereformeerde ge zindte raken, van advies kan dienen en de toenadering bevorderen. De synode zal de kerken en haar leden oproepen alles te doen wat de eenheid van de gereformeerde begeleiders bevorderen kan en naast het contact met de Nederlands-Hervormde Kerk, dat in het bijzonder te zoeken met de Christelijk Gereformeerde Kerken en met alle andere kerkformaties van confes sioneel karakter, waar dat maar mogelijk blijkt. De synode zal advies inwinnen over een eventueel psychologisch onderzoek van aanstaande predikanten. De slotzittingen beginnen op dinsdag 3 april. ADVERTENTIE HOEST, GRIEP... De weldadige warmte van Ther- mogène stilt de pijn in keel en borst en verjaagt de aanval. Moordaanslag. In Seoel is het hoofd van de Zuidkoreaanse contra-spionnagedienst Kim Ghang Yong bij een moordaanslag om het leven gekomen. De moordenaar is ontkomen. Paniek. Ten minste elf personen zijn omge komen bij een brand, die de Arundel Park Hall in Brooklyn Park bij Balti more in de Amerikaanse staat Mary land, in as gelegd heeft. Tientallen per sonen werden gewond. De brand brak uit tijdens een diner voor een gezel schap van meer dan duizend personen onder wie een paniek uitbrak. Volgens een ooggetuige wierpen de mensen el kaar uit de ramen. Mutatie. De commercieel directeur van Unilever Indonesia, mr. J. v. d. Meer, is van Djakarta overgeplaatst naar het hoofdkantoor van Unilever in Rotter dam. Hij zal Indonesië morgen verlaten. Mr. F. C. van Lu ijk volgt hem in Dja karta op. Verijdeld. Het Amerikaanse comité Vrij Europa heeft bekend gemaakt, dat de Tsjechoslowaakse politie twee keer ge poogd heeft de installaties in West- Duitsland voor het oplaten van ballon nen met propagandamateriaal voor Oost-Europa te vernietigen. Dank zij de waakzaamheid van de Duitse grens- politie werden deze pogingen verijdeld en de communistische agenten gevat. Lawine. Reddingsploegen hebben zondag in Oostenrijk negen skiërs uitgegraven, die bedolven werden onder een lawine ln de buurt van St. Anton bij de Arlberg. Drie skiërs werden gered, zes vonden de dood. Verdrongen. Reizigers, die zondag uit Boe dapest in Wenen zijn aangekomen, mel den dat de voormalige minister-presi dent van Hongarije Imre Nagy in De cember uit de Hongaarse communisti sche arbeiderspartij is gezet. Men meent te Wenen, dat Nagy, die in April 1955 wegens rechtse afwijkingen als premier werd afgezet, door de eerste partijsecre taris Matyos Rakosi is verdrongen. Krediet. Volgens radio-Moskou is te Ka boel een overeenkomst getekend op grond waarvan de Sovjet-Unie lang lopende kredieten aan Afghanistan zal verstrekken. Samenwerking. De Sovjet-Unie en Joego slavië hebben te Belgrado een overeen komst getekend over samenwerking op het gebied van de atoomenergie. Joego slavië zal van de Sovjet-Unie materiaal en hulp ontvangen om zijn eerste reac tor te bouwen. Men verwacht, dat Sov jet-deskundigen de reactor zullen mon teren en dat Joegoslavische geleerden ter opleiding naar de Sovjet-Unie gaan. Uitzonderlijk. Zaterdag is in Japan sneeuw gevallen van een uitzonderlijke hoge radio-activiteit. Men vraagt zich af, of er ergens een atoomontploffing is te weeggebracht. Massa-arrestatie. De politie in Nagpoer (India) heeft zond^ meer dan twee duizend textielarbeiders, onder wie vier honderd vrouwen, gearresteerd wegens het negeren van het verbod van de autoriteiten op optochten en samenscho lingen van meer dan vijf personen. Het verbod werd uitgevaardigd nadat de ar beiders in staking waren gegaan. In Bombay hebben zich opneuw enige on geregeldheden voorgedaan. De politie opende zondag het vuur op een menig- -te, die stenen wierp. Twee personen liepen verwondingen op. Vijftien perso nen werden gearresteerd. Raketvliegtuig. Het Amerikaanse tijdschrift „Parade" schrijft, dat zes grote Ameri kaanse vliegtuigfabrieken een geheim plan financieren voor de bouw van een vliegtuig met raketaandrijving, dat een snelheid van achttien maal die van het geluid kan bereiken. De in Duitsland geboren dr. Dornberger, de vroegere generaal die aan het hoofd stond van het Duitse plan voor de V-l en V-2 in de laatste wereldoorlog, zou 4de leiding hebben. Het raketvliegtuig zou op een hoogte van honderd kilometer vliegen, na te zijn losgelaten door een moeder- vliegtuig. Belachelijk. De toenemende straatschende rij en misdadigheid onder de Sovjet- russische kinderen wekt grote ongerust heid, zegt Gheorgy Toesjkan in het vak verenigingsblad „Troed". „Het is duide lijk dat onze jeugdmisdadigheid niet kan worden vergeleken met wat er in de Verenigde Staten gebeurt, waar de kin deren worden opgevoed met misdaad verhalen, maar dat kan ons niettemin niet bevredigen", zo schrijft hij. Een van de oorzaken van het kwaad is vol gens hem dat leden van de militia en politiemannen in kinderverhalen, to neelstukken en films belachelijk wor den gemaakt. 38. Het bombardement met zand liet het vliegtuigje zwaar beladen achter. Panda en de ontdekkingsreiziger waren er bijna geheel onder bedolven; het zat in hun ogen, knerste tussen hun tanden. Met boze blikken tuurden zij naar de straaljager, die hen dat allemaal had geleverd. „Dat was neef Lodewijk", zei de ontdekkings reiziger, „hij probeert me altijd te hinde ren, zoals je misschien zult hebben be merkt". „OF ik dat heb gemerkt!", riep Po,nda. „En het is hem nu wel aardig ge lukt ook! Bah! Wat is dat toch een ver velende neef! Het vliegtuigje schommelde en verloor zienderogen hoogte. „We da len!", riep Panda. „Dat is te verwachten, m,et al die ballast", antwoordde de ont dekkingsreiziger. „Zodra we geland zijn, moeten we de zaak gauw leegscheppen, want het is hier onveilig gebied". Neef Lodewijk, die in de nabijheid bleef rond cirkelen, wachtte tot het toestel geland was. „Zo", bromde hij, „ik heb ze aan de grond gekregen. Dat is mooi, dat is heer lijk! De rest van mijn plannetje zal nu ook wel lukken. Daar heb ik deze zak zand zuinig voor bewaard DE BOUWERS van de Aya Sophia ston den voor het moeilijke probleem een inte rieur te scheppen dat door zijn architec tuur zowel de aandacht op het centrum van de kerk waar zich de ceremoniën van symbolische en dramatische aard voltrok ken) alswel op het meest oostelijke deel (y-aar het altaar zich bevond) zou richten. In de opzet schijnen de beide bouwmees ters volkomen te zijn geslaagd, want de indruk die men bij het betreden van de kerk krijgt, wordt niet minder dan over- xveldigend en uniek genoemd. Deze ervaring wordt verkre gen, doordat men, binnentre dend onder een halve koepel, V als het ware gevangen wordt onder de centrale koepel, die desondanks een onbelemmerd uitzicht naar de halve koepel aan de overzijde mogelijk' maakt, waardoor men vanaf de ingang de hele ruimte kan overzien. Doordat de gewelven naar het midden toe opstijgen, wordt bo vendien een machtig effect van hoogte en majesteit verkregen. De bouw van de middenkoepel, waaraan zulke ongewone afmetingen moesten wor den gegeven, heeft de architecten overi gens heel wat hoofdbrekens gekost. Deze koepel heeft een middenlijn van 31 m. en bevindt zich 55 m. boven de begane grond; door vier hangbogen vindt zij steun op vier andere bogen, die op hun beurt op vier zware en brede zuilen rusten. Maar erg hecht schijnt de constructie aanvan kelijk toch niet te zijn geweest, want reeds in 558 is zij ingestort, daarbij het oksaal verpletterend dat juist in het midden stond. Enkele jaren later kon de kerk met herstelde koepel opnieuw worden inge wijd, maar in 989 stortte de koepel voor de tweede maal in, waarna Basilius II haar ""N liet herstellen en tevens andere mozaïeken deed aanbrengen. Niemand zal ontkennen, dat de Aya Sophia, zo dikwijls door aardbevingen ge teisterd, zo vaak hersteld en vernieuwd, zo onverschillig en zorgeloos behandeld door de Turken die haar in 1453 tot moskee verklaarden, iets heeft ingeboet aan haar oorspronkelijke schoonheid en stevigheid. De aanblik op de kerk is van de buitenzijde zelfs een grote teleurstelling, want zij wordt door allerlei bouw sels van andere oorsprong omringd en bedekt. Maar ook al zouden geen woe kerende bouwwerken, noch de later aangebrachte schoor- pilaren en beren, de oorspronkelijke opzet bederven, dan toch moet men het oordeel niet afwegen naar de indruk die de bui tenkant maakt. Want overeenkomstig de Byzantijnse opvattingen in de 6de eeuiv werd al de pracht, al de aangrijpende schoonheid, voor het inwendige bewaard. Wel zijn ook hier enige veranderingen aan gebracht, voornamelijk doordat alle kerk- meubelen zijn verdwenen, maar de mo zaïeken die menselijke figuren bevatten, en overeenkomstig de Mohammedaanse opvattingen werden overgekalkt, zijn thans weer bloot gelegd en vertonen zich in al hun kleurenpracht. Het beeldhouwwerk aan kapitelen, friezen en lijsten, de kleu rige marmeren bekleding der wanden, de mozaïeken van stiften aan de gewelven en op de vloeren maken nog steeds een buitengewone indruk. Nu moeten we ook nog iets vertellen van een vergeten kist in een Turkse schatka mer. Daarover morgen. (Nadruk verboden) H. PéTILLON.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1956 | | pagina 2