PANDA EN DE MEESTER-0NTDEKKINGSREIZ1GER
Wereldnieuws
Russische hulp aantrekkelijker
dan Amerikaanse steun
Japanse regeringsraad brengt verslag
uit over zijn bevindingen
BA
De radio geeft zaterdag
Zocli ió Uet zo
r
J
Mc Arthur beticht Truman
van leugens
Nieuw Frans vaccin
tegen kinderverlamming
Overalbovenal
T
Arsenal King Filter
85 ct
Handen en Lippen
ruw
Japanse Kamer vraagt de
atoomproeven te staken
Ontdekker van Pluto houdt
vol: „het is een planeet"
Amerikaanse vliegers in
Zuidpoolgebied gered
Levensmiddelenschaarste
in Hongarije
Samenwerking in de auto
industrie van Scandinavië?
Indonesische scheepvaart
zal de K.P.M. vervangen
HET BOZE
OOG
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1956
<L
TOKIO (Kyodo/Reuter) De Sovjet-
Unie is bezig: de leiding: van de Verenigde
Staten over te nemen in de wedloop om de
verstrekking van economische hulp aan
de onderontwikkelde landen. Tot deze slot
som komt de raad voor het economische
plan van de Japanse regering in een rap
port, waarin een vergelijking wordt ge
maakt tussen de Amerikaanse en de Rus
sische hulpverlening aan onderontwikkel
de landen. Met een zekere bezorgdheid
komt de raad tot de slotsom, dat de omvang
van de Amerikaanse hulp weliswaar veel
groter is dan die van Moskou, maar dat de
Amerikaanse pogingen in deze richting niet
geheel doeltreffend zijn en dat de Russen
betere resultaten schijnen te behalen.
In de periode van juni 1950 tot 1954/55
hebben de Verenigde Staten 841 miljoen
dollar voor de hulpverlening uitgegeven,
waarvan ongeveer zeventig percent in de
vorm van leningen. Het grootste gedeelte
van deze leningen was echter bedoeld voor
de financiering van aankopen van Ameri
kaanse overschot-tarwe, waaraan beper
kende bepalingen waren verbonden. Deze
tarweleningen hebben in de hulpontvan-
gende landen critiek uitgelokt. Op deze
wijze ontstond er zeer weinig gevoel voor
dankbaarheid over de hulp. Dergelijke le
ningen konden ook de binnenlandse land
bouwprijzen ondermijnen en bovendien de
afzetmogelijkheden op de wereldmarkt
verkleinen.
Een van de grootste voordelen van de
Sovjethulp is volgens de raad de soepelheid
van de voorwaarden. De rentevoet van de
Russische leningen bedraagt slechts onge
veer 2 a 2% percent per jaar, die van de
Amerikaanse vier percent. Terwijl voorts
een groot gedeelte van de Amerikaanse
hulp uit leningen bestaat, is de Russische
hulp gebaseerd op economische bijstand en
legt de Sovjet-Unie in de meeste gevallen
de nadruk op uitbreiding van de weder
zijdse handel.
Egypte's voorbeeld
De Sovjet-Unie heeft Egypte bijvoor
beeld leningen tot een tegenwaarde van
zeshonderd miljoen dollar tegen een jaar
lijkse rente van twee percent verstrekt on
der de voorwaarde, dat de aflossing ge
schiedt in dertig jaar in de vorm van ruwe
katoen en rijst, waarvan Egypte overschot
ten heeft Daarentegen hebben de Verenig-
ADVERTENTIE
(■w
Geef de behandeling, die Moeders
in 104 landen ideaal vinden I
rijf Vicks VapoRub tegen bed-
tijd op borst, keel en rug. De
verzachtende dampen verruimen
de luchtwegen en bedaren de
hoest.Tegelijkertijd maakt de ver
warmende pleisterwerking de be
klemming los. Snellere verlichting
Het geeft méér
verlichting, omdat het
geconcentreerd is!
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55 Voor de huis
vrouw 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Voor de arbeiders in de
continubedrijven. 11.35 Cello en piano. 12.00
Orgel. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws. 13.20 Platen.
13.30 Reportage. 14.00 Voor de jeugd. 14.35
Muzikale causerie. 14.50 Reportage. 15.50
Dansmuziek. 16.15 Streekuitzending. 16.40
Omroep-orkest. 16.50 Platen. 17.15 Actualitei
ten. 17.45 Wereldkampioenschap hardrijden
op de schaats te Oslo. 18.00 Nieuws en com
mentaar. 18.20 Lichte muziek. 18.45 Rege
ringsuitzending: Atlantisch allerlei: Een en
ander over de 15 landen, aangesloten bij het
Atlantisch Pact. 19.00 Artistieke staalkaart.
19.30 Passepartout, causerie. 19.40 Dolend
door Assyrië, causerie. 19.55 Deze week,
causerie. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerd pro
gramma. 22.00 Socialistische commentaar.
2.15 Lichte muziek. 22.30 Samenzang. 22.40
Binnen zonder klopen, hoorspel. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu
ziek. 7.45 Morgengebed en liturgische kalen
der. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen.
9.00 Voor de vrouw. 10.00 Voor de kleuters.
10.15 Platen. 10.30 Ben je zestig? 11.00 Voor
de zieken. 11.45 Kamerkoor. 12.00 Angelus.
12.03 Platen. (12.3012.33 Land- en tuinbouw-
mededelingen). 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en Katholiek nieuws. 13.20 Amuse
mentsmuziek. 13.40 Accordeonorkest. 14.00
Boekbespreking. 14.10 Platen. 14.20 Engelse
les. 14.40 Amateursprogramma. 15.00 Kroniek
van Letteren en Kunsten. 15.40 Fanfare
orkest. 16.0 De schoonheid van het Grego
riaans. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Musette
orkest en soliste. 17.20 Voor de jeugd. 18.00
Lichte muziek. 18.15 Journalistiek week
overzicht. 18.25 Platen. 18.30 Parlementair
overzicht. 18.40 Platen. 18.45 Wereldkam
pioenschappen hardrijden op de schaats te
Oslo. 19.00 Omroeporkest en soliste. 20.00
Lichtbaken, causerie. 20.20 Actualiteiten.
20.35 De gewone man. 20.40 Gevarieerd pro
gramma. Pl.m. 21.45 Sprong in het Heelal,
spel. Pl.m. 22.05 Cabaret 22.35 wij luiden de
zondag in! Hierna: Avondgebed en liturgi
sche kalender. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws
in Esperanto. 23.2224.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S., K.R.O.)
20.00 Journaal en weerbericht. 20.15 We
reldvisie en Telemimiek. 21.00 Cabaret.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Omroep-orkest. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.145 Muziek-
kaleidoscoop. 14.30 Radiojournaal. 15.00 Pla
ten. 15.45 Accordeonmuziek. 16.00 Platen.
16.15 Accordeonmuziek. 16.30 Platen. 16.45
Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10 Symfonisch
orkest. 17.20 Liturgische gezangen. 17.30
Zuid-Afrikaanse volksdans- en zanggroep.
18.00 Symfonisch orkest. 18.15 Kamermuziek.
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Platen. 19.45 Omroep Ommeganck. 21.45
Platen. 21.30 Rytmische muziek. 22.00 Nieuws.
22.15 Verzoekprogramma. 23.00 Nieuws.
23.05—24.00 Platen.
BBC, uitzending voor Nederland.
17.4518.15 Nieuws. Feiten van de dag.
Vorm en kleur. Sportjournaal. (Op 224 en
50 m.).
de Staten, Groot-Brittanmië en dé Wereld
bank tezamen leningen van in totaal vier
honderd miljoen dollar tegen een rente van
4,2 percent verstrekt, terwijl de aflossing
van deze leningen in twintig jaar en in de
viezen dient te geschieden.
De vrije landen zijn geneigd de nakoming
van de Russische hulptoezeggingen in twij
fel te trekken, maar volgens de Japanse
raad zijn er goede kansen op naleving van
de hulpovereenkomsten, daar de Sovjet-
Unie haar militaire begroting heeft be
snoeid en schijnt te hebben besloten de op
deze wijze bespaarde middelen te gebrui
ken voor het verlenen van hulp aan het
buitenland. Een ander kenmerk van de
Russische hulp is, dat deze streeft naar
versterking van het neutralistische senti
ment, terwijl de Amerikaanse hulp van
militaire overwegingen uitgaat.
„Historie verdraaid"
Volgens het orgaan van de Sovjet-rege
ring, Izvestia, blijkt uit de gemeenschap
pelijke verklaring van president Eisenho
wer en premier Éden van vorige week, dat
deze staatslieden historische feiten ver
draaien. „De opstellers van de verklaring
willen ons er van overtuigen dat koloniale
mogendheden haar gezag over afhankelijke
volken vestigen om deze klaar tè maken
voor zelfbestuur en niet om fabelachtige
winsten uit hen te halen. India en Birma
hebben hun vrijheid verworven als gevolg
van een langdurige en dappere strijd van
hun volken tegen hun onderdrukkers", al
dus Izvestia.
Intussen hebben radio-Moskou en het
Sovjet-persbureau Tass voor het eerst weer
aandacht besteed aan het bezoek, dat pre
mier Boelganin en eerste partij-secretaris
Kroesjtsjev in april aan Éngeland zullen
brengen. Sinds deze reis in juli van het
vorige jaar werd aangekondigd hadden de
Russen er niet meer over gesproken.
In een bericht uit Londen werd gezegd,
dat het bezoek „in het middelpunt van de
Britse openbare belangstelling staat". Vol
gens westelijke waarnemers blijft Moskou
zich voor de reis interesseren ondanks de
beschuldigingen van Boelganin en Kroesj-
tsev over „het Britse kolonialisme".
NEW YORK (United Press). - Generaal
Douglas McArthur heeft zich in een arti
kel in „Life" verweerd tegen de beschul
diging van insubordinatie, die men lezen
kan in de mémoires van ex-president
Harry S. Truman. Volgens Truman zou
insubordinatie de reden geweest zijn waar
om McArthur in 1951 als bevelhebber in
het Verre Oosten was afgezet.
McArthur stelt daar tegenover de ver
onderstelling, dat de aanleiding tot zijn
ambtsontheffing gelegen was in zijn voor
stel, in een hoogverraad-proces een spio-
nage-organisatie op te rollen, die zijn ge
heime berichten aan Washington placht te
onderscheppen.
McArthur schrijft: „Truman's voorstel
ling doet de waarheid zozeer geweld aan,
dat het een ondienst aan het land zou zijn,
indien ik nu nog zou zwijgen". McArthur
noemt zijn ontslag „een wraakzuchtige
straf" die de vorm kreeg van een bevel,
„zo drastisch", dat hij bijna onder arrest
gesteld werd.
„Geen loopjongen, geen werkster, geen
bediende van welke soort ook zou ontsla
gen zijn met zulk een gevoelloos voorbij
zien van het gebruikelijke fatsoen".
PARIJS (United Press). - De Franse
Academie van Geneeskimde zal binnen
kort bekend maken, dat zij erin geslaagd
is een nieuw, afdoend vaccin tegen kinder
verlamming te vervaardigen.
Volgens mededelingen is dit vaccin (van
dood virus) in het Pasteur-instituut ont
wikkeld door professor Jean Lepine en
enige medewerkers.
Verder zou professor Lepine een zeer
belangrijke proef ontwikkeld hebben,
waardoor binnen 48 uur aangetoond kan
worden of iemand reeds voldoende anti
stoffen tegen kinderverlamming in zijn
bloed heeft of dat hij kunstmatige ver
sterking door middel van het vaccin nodig
heeft.
Deze proef zou massale vaccinatie over
bodig maken.
In feite komt kinderverlamming in
Frankrijk niet in zo sterke mate voor, dat
een massale vaccinatie gerechtvaardigd
zou zijn, maar toch zou men door middel
van deze proef veel vaccin kunnen bespa
ren, dat terzijnertijd bij epidemieën elders
ter beschikking gesteld zou kunnen wor
den.
ADVERTENTIE
Als pionier in Nederland gaf
Arsenal ontelbare rokers het ge
noegen van de King Size sigaret.
De uitgezochte Amerikaanse
tabakken maken Arsenal tot de
meest gewaardeerde King Size.
QUALITY
Wéér gaat Arsenal vooraan,
uu met
Dezelfde beproefde kwaliteit:
kruidig, zacht, voortreffelijk!
Met of zonder filter
dezelfde prijs
ADVERTENTIE
TOKIO (Reuter) De Japanse Kamer
van Afgevaardigden heeft een door alle
partijen gesteunde resolutie aanvaard,
waarin uiting wordt gegeven aan de hoop
van het Japanse volk, dat er een interna
tionale overeenkomst wordt gesloten,
waarbij proeven met atoomwapens worden
verboden. In de resolutie wordt een beroep
op de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en
Groot-Brittannië gedaan alle verdere proe
ven, die ,,de vernietiging van de mensheid"
teweeg zouden kunnen brengen, te staken.
GENèVE (UP) Een voorstel van het
Internationale Rode Kruis om atoomoorlog
voering te verbieden is in beginsel goedge
keurd door vier-vijfden van alle Rode
Kruisverenigingen in de wereld. De Ver
enigde Staten en Japan hebben meer tijd
verzocht ter bestudering van het voorstel,
alvorens er een oordeel over uit te spreken.
De Sovjet-Unie heeft nog niet geantwoord
maar wel meer afschriften van het voorstel
verzocht.
In de voornaamste bepaling van het
voorstel wordt de reeds bestaande ban
tegen gifgas herhaald en hier worden ver
boden van bacteriologische oorlogvoering
en van atoomoorlogvoering bijgevoegd.
LAS CRUCES (Reuter/AFP) De ster
renkundige die destijds de planeet Pluto
heeft ontdekt, dr. Clyde Tombaugh, heeft
de stelling van de Nederlands-Ameri
kaanse astronoom dr. G. Kuiper, dat Plu
to geen planeet doch een satelliet van
Neptunes is, aangevochten. Het is wel mo
gelijk, dat Pluto eens een maan van Nep-
tunus is geweest doch hij vertoont nu vol
komen de kenmerken van een planeet en
dient dan ook als zodanig te worden be
schouwd, aldus dr. Tombaugh uit Las
Cruces in de Amerikaanse staat Nieuw-
Mexico.
Mars-plant
De Sovjetrussische geleerde Tikhov zegt
een nieuw bewijs te hebben gevonden voor
de mogelijkheid, dat op de planeet Mars
plantengroei voorkomt. Hij verklaart in
het berggebied van Ala Taoe, nabij Alma
Ata, de hoofdstad van de Sovjet-republiek
Kazakstan, een zeldzame plant te hebben
gevonden, die infra-rode stralen niet weer
kaatst maar opneemt. De plant heeft daar
door, ook al is het nog zo koud, altijd groe
ne bladeren en zij doet zelfs sneeuw rond
om over een gebied met een straal van vijf
tot zes meter smelten. Indien er nu op
Mars plantengroei voorkomt, moeten dit
gewassen zijn, die eveneens infra-rode
stralen opnemen en niet weerkaatsen.
WASHINGTON (Reuter) De zeven
inzittenden van een eenmotorig vliegtuig
dat sedert vrijdag in het Zuidpoolgebied
vermist werd, zijn op de basis van de Ame
rikaanse expeditie in Klein-Amerika te
ruggekeerd. Zij waren door de piloot van
een reddingsvliegtuig op het King Edward-
schiereiland ontdekt. De mannen-zijn daar
na met hefschroefvliegtuigen opgehaald.
De mannen, een piloot en zes leden van
een verkenningsgroep die in Marie Byrd-
land waren gestrand door bevriezing van
hun voertuigen, waren ongedeerd.
WENEN (Reuter) De Weense „Neuer
Kurier" (onafhankelijk) heeft uit Boeda
pest vernomen dat er in Hongarije een
ernstig tekort aan levensmiddelen bestaat,
hetgeen in vele delen van het land tot een
„nauwgezette registratie" van de voorra
den der inwoners heeft geleid.
In de meeste steden wordt slechts een
maal per week vlees verkocht. Vet of reu
zel, boter en margarine zijn bijna niet meer
verkrijgbaar. Iemand die suiker kan kopen
„heeft geluk gehad", aldus luiden de in
lichtingen van het blad, dat voorts meldt,
dat er een tekort aan steenkool bestaat.
Vele Hongaren lijden koude en vele scho
len zijn tijdens de strenge koude een
maand gesloten. Leden der staatspolitie en
van de communistische partij kunnen ech
ter naar believen levensmiddelen en
brandstof kopen tegen prijzen, die de helft
bedragen van hetgeen de andere Hongaren
moeten betalen.
STOCKHOLM (ANP) De Zweedse
auto-industrie poogt tot samenwerking te
komen met Noorse en Deense ondernemin
gen voor de vervaardiging van bepaalde
auto-onderdelen. Dit zou leiden tot uit
breiding van de capaciteit der auto-indu
strie. Tevens zou een grotere markt voor
de gemeenschappelijke produktie worden
verkregen. Wegens de beperkte omvang
van de binnenlandse markt heeft de
Zweedse auto-industrie tot dusverre nog
niet de vruchten kunnen plukken van
massa-produktie. Het is mogelijk, dat een
grotere Scandinavische markt de vervaar
diging van een nieuwe „Volkswagen" zal
rechtvaardigen.
DJAKARTA (Reuter) De Indonesi
sche regering zal binnenkort een scheeps-
bank oprichten, teneinde steun te verlejien
aan de nationale scheepvaartmaatschap
pijen, aldus heeft de minister van Verbin
dingen, F. Laoh, medegedeeld. De bank zal
in staat zijn de maatschappijen kredieten
te verlenen. De oprichting van deze bank
zou het begin zijn van het vervangen van
alle schepen van de K.P.M. op de inter-
insulaire diensten door schepen van natio
nale scheepvaartmaatschappijen. De rege
ring is voorts van plan de Indonesische
maatschappijen te helpen door een scheeps
werf voor kleine schepen te bouwen.
ADVERTENTIE
niet van VERS
te onderscheiden
Voorbereidingen. Volgens gewoonlijk be
trouwbare kringen te Parijs treffen de
Franse en Joegoslavische ministeries
van buitenlandse zaken voorbereidin
gen voor een officieel bezoek van maar
schalk Tito aan Frankrijk. Er is nog
geen datum voor het bezoek vastgesteld.
Aanslag. In Cordoba (Argentinië) is een
bom ontploft op het balkon van de wo
ning van een kapitein van het Argen
tijnse leger. Er werd aanzienlijke scha
de aangericht. Men vermoedt, dat de
bom bestemd was voor het consulaat
van Uruguay, dat vlak bij de woning van
de kapitein ligt.
Tovenarij. Volgens het te Hongkong ont
vangen Pekingse blad „De jeugd van
China" heeft een communistische volks
rechtbank een vrouw ter dood veroor
deeld, die er van beschuldigd wordt een
lid van de communistische jeugdbond
door middel van tovenarij om het leven
gebracht te hebben. Haar vrouwelijke
medeplichtige kreeg levenslang.
Apart. Uit Bloemfontein wordt vernomen
dat de synode van de Nederlands-Ge
reformeerde Kerk in de Oranje-Vrij
staat niet deel zal nemen aan een uit
nodiging aan de Amerikaanse evange
list Billy Graham, om een spreekbeurt
te vervullen, aangezien niet werd ge
waarborgd dat de bijeenkomst uitslui
tend door blanken zou worden bezocht.
Geweigerd. Het Amerikaanse departement
van Buitenlandse Zaken heeft een vi
sum geweigerd aan de hoofdredacteur
van het communistische dagblad „Dai
ly Worker", Alan Max, die het twintig
ste congres van de Sovjet-Russische
communistische partij te Moskou had
willen bijwonen.
Laster. Twee Parijse weekbladen, de „Ri-
varol" en „Nouveaux Jours", zijn teza
men tot zeshonderdduizend francs boe
te veroordeeld wegens laster jegens de
nieuwe minister van Justitie Frangois
Mitterand. De minister zou volgens deze
bladen tijdens de Indochinese oorlog
geheime gegevens aan bladen verstrekt
hebben, waardoor hij gedwongen was
geweest uit het kabinet-Laniel te treden.
Vondst. Britse militairen, die bij een razzia
op geheime wapenbergplaatsen op Cy
prus een grot binnendrongen aan de
noordelijke kant van de Kronosberg,
hebben een archeologische ontdekking
van grote waarde gedaan. Gebleken is
dat deze grot een twaalfhonderd jaar
geleden door mensen bewoond was.
Leden van de museumstaf op Cyprus
vonden een ingewikkeld stelsel van
gangen en kamers en aardewerk, dat uit
de zevende eeuw moest dateren, alsmede
ijzeren en bronzen gebruiksvoorwerpen.
De uitgang van dit grottenhuis was
moeilijk terug te vinden. Men neemt
aan, dat de grot destijds bewoond is
door Cyprioten, die voor Arabische in
vallers gevlucht waren.
Vers. De (nationalistische) premier van
Zuid-Afrika Johannes Strijdom heeft
geweigerd zijn goedkeuring te hechten
aan een voorstel om een monument
voor wijlen generaal Jan Smuts op te
richten op het terrein van het Uniege
bouw in Pretoria. Premier Strijdom zei
dit niet raadzaam te achten omdat gene
raal Smuts nog steeds vers in het poli
tiek geheugen van Zuid-Afrika ligt.
Ongevaarlijk. In Canada is in 1955 ge
bleken, dat het vaccin-Salk geheel on
gevaarlijk is en voor 85 percent afdoen
de voor het voorkomen van kinderver
lamming. Er zijn anderhalf millioen
kinderen van vijf tot tien jaar, van wie
ongeveer de helft een tot tweemaal met
het vaccin-Salk ingeënt zijn, onderzocht.
Onder de ingeënte kinderen deden zich
vijf gevallen van kinderverlamming
voor, tegen 51 gevallen bij de niet-in-
geënte.
Verboden. In Honduras, Midden-Ameri-
ka, is een wet afgekondigd die het com
munisme verbiedt. Er zijn zware straf
fen gesteld op pogingen om het land on
der een totalitair bewind te brengen.
De wet „ter bescherming van het de
mocratische bewind" is voorts gericht
tegen opruiing tot onlusten, propaganda
voor totalitaire leerstellingen en het on
derhouden van onwettige betrekkingen
met vreemde mogendheden.
Ruimer. De auto-industrie der Sovjet-
Unie werkt aan een nieuw automodel,
dat ruimer zal zijn dan de bestaande
modellen. De nieuwe auto, die door de
,,Zim"-fabrieken zal worden vervaar
digd, wordt uitgerust met automatische
schakeling en zal een maximumsnel
heid van 140 kilometer per uur hebben.
De Molotov-fabrieken te Gorki zullen
in 1956 met de produktie van een nieu
we „Volga" personenauto beginnen.
48. „Kalm, Panda", zei de ontdekkings
reiziger. „Een goede ontdekkingsreiziger
weet altijd, hoe hij met kannibalen moet
omgaan. Ik zal een middeltje toepassen,
dat mijn voorouders voor dergelijke gele
genheden warm hebben aanbevolen". On
der het spreken haalde hij allerlei voor
werpen uit zijn zak: ringen, sigaren, hand
spiegels, kauwgom, kraalsnoeren, fietsbel
len en nog vele andere dingen meer. Rus
tig liep hij hiermee op koning Smakse toe.
Hij omhing de vorst met de sieraden en
stak hem een sigaar tussen de welgevulde
lippen. „Geschenken voor grote koning",
zei hij plechtig. „Wij vrienden". De vorst
zoog smekkend aan zijn sigaar, toen
spreidde zW). oo-n glimlach over de volle
breedte van zijn gelaat. „Wij vrienden",
zei hij. „Jij fijne vent. - Smek -. Jij heer
lijke vent - Smak -. Mij willen jou te eten.
Woo! Mij houden van jou. Mij lusten jou!
- M'Bwallah!" Uit dit toespraakje werd
het Panda en de ontdekkingsreiziger wel
duidelijk, dat helaas bij koning Smakse
de vriendschap door de maag ging!
OP VLOERMOZAïKEN uit de oudheid,
op muurschilderingen, grafzuilen en amu
letten kan men het boze oog herhaaldelijk
aantreffen omringd door dieren met scher
pe aanvals- of verdedigingswapens, zoals
roofdieren met scherpe tanden, vogels met
scherpe snavels, en gehoornde dieren, die
ons omtrent de puntigheid van hun hoorns
evenmin in het onzekere laten. Ten over
vloede is het boze oog somtijds nog door
stoken door lans of speld, soms
echter wordt deze laatste maat
regel op zichzelf ook reeds vol
doende geacht om de uitwer
king ervan onschadelijk te ma
ken.
Met dat al weten ive echter
nog steeds niet wat onder het
boze oog nu eigenlijk moet
worden verstaan. De Duitsers spreken te
recht van de boze blik, wat een veel juis
tere aanduiding is omdat de boosheid niet
zozeer aan het oog zelf wordt toegeschre
ven, alswel aan de blik of de uitdrukking
die er uit te voorschijn treedt. (Het feit
dat we in het Nederlands niet eens een
passende uitdrukking voor dit verschijn
sel bezitten, wijst er m.i. op dat het begrip
in ons land reeds lang verdwenen is. Het
boze oog kennen we alleen nog voor zover
dit op Indië betrekking heeft en bijkans
alten die lange tijd daar hebben vertoefd
en contact met de bevolking hebben gehad,
kunnen merkwaardige verhalen vertellen
van mensen, die zonder naspeurlijke reden
plotseling het boze oog werd toegeschre
ven).
Wat hieronder nu eigenlijk moet worden
verstaan, komt in het kort - en met alle
nadelen en gebreken die nu eenmaal aan
beknoptheid zijn verbonden - op twee
mogelijkheden neer. Van iemand, behept
met het boze oog, kan een macht ten kwa
de uitgaan, omdat hij of zij het kwade wil,
en in dat geval is er dus sprake van een
actief boos oog. Maar de ongelukkige be
zitter van het boze oog kan ook zijns on
danks overal waar hij verschijnt de goede
harmonie der dingen verstoren. In dat
geval is hij dus een ongeluksvogel die pas
sief het kwade met zich sleept.
Vrijwel overal ter wereld wordt in my
then en legenden gesproken van goden,
halfgoden of reuzen die alleen al door hun
blik. de verschrikkelijkste zaken konden
bewerkstelligen en in de
meeste gevallen was dat wei
nig goeds. Maar vaak werden
die hoedanigheden ook aan
mensen toegeschreven. Van
de Armeense koning Eroe-
and wordt verteld dat hij
met zijn blik stenen kon
verbrijzelen en van Nayé-
wéri, de tovenaar der Noord-Amerikaanse
Tinneh Indianen werd gezegd dat hij des
gewenst iemand met zijn blik kon doden.
Van zulke sterke verhalen zijn er vele,
maar de overgrote meerderheid van ge
vallen waarin iemand een boze blik werd
(of wordt) toegeschreven, berust op wei
nig rondborstige insinuaties. Heine werd
door de Italianen het boze oog toegeschre
ven, omdat Bellini enkele dagen na een
ruzie met deze dichter overleed. Lodewyk
XIV zou Racine uitsluitend door zijn blik
in het graf geholpen hebben; Thomas werd
het boze oog toegedicht omdat tweemaal
brand uitbrak bij collega's met wie hij in
onmin leefde, kortom alle bezitters van
boze ogen werden niet rondweg als moor
denaars, brandstichters e.d. uitgemaakt,
maar hun schuld aan het voorval werd
door de boze-blik-kwalificatie genoegzaam
geïnsinueerd.
Nu nog het hoofd van Medusa, dat hier
mee in duidelijk verband staat.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
H. PéTILLON.
