Uitzicht op bouwvolume voor nog
690 woningen in 1956 voor Haarlem
Toekenning thans meer gebaseerd op
bouwcapaciteiten ter plaatse
Haarlem moet gekend worden
in tracé Oostelijke Randweg
Wethouder Happé verraste de raad
Aandrang uit gemeenteraad:
Weer hinder van stof
op industrieterrein
Evangelische kerk wil
niet van wijken weten
11
Aparte dienst bepleit
voor Volkshuisvesting
Nieuwe normen voor
bouwvolume gevaarlijk
Werken bij slecht weer
Richtgetal van
700 woningen te laag
Het beleid inzake
onbewoonbaarverklaringen
„In systeembouw zijn
wij niet gebonden
Problemen van
woningverbetering
Vijftienhonderd bevroren
leidingen in Haarlem
Gunning ophogingswerk
plan Parkwijk
Nederland had op 1 januari
10.821.111 inwoners
A Igemene beschouwingen
Openbare werken
De randwegen
Waar blijft structuurplan
Stationsplein
De directeurskwestie
Jeugdpsychologisch
Bureau in discussie
Eenheid tussen Oost en West
zal niet verbroken worden
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Het antwoord van de wethouder van Volkshuisvesting, de
heer W. F. Happé, op de algemene beschouwingen in de
Haarlemse raad over de woningbouw- en huisvestingspro
blemen, hield een verrassing in, die velen met vreugde
zullen hebben begroet. In het overzicht van de stand van
de woningbouw op 1 februari was geconcludeerd, dat er
van het bouwvolume 1954-1956 nog voor 157 woningen over
was. Dat dit inmiddels aan enige aannemers is opgedeeld,
betekent, naar hij zeide, dat er enig uitzicht bestaat ten aan
zien van de verdere mogelijkheden voor bouwvolumever
deling voor 1956. „Wij weten, dat de gedachten ernaar uit
gaan om de restverdeling voor 1956 vast te koppelen aan de
plaatselijke of regionale capaciteit van de bouwmarkt". Dit
slaat volgens zijn indruk niet in eerste instantie op het bij de
arbeidsbureaus beschikbare aanbod van bouwvakarbeiders,
maar op de aanwezigheid van plannen van belang, waar
voor tevens plaatselijk de mogelijkheden tot verwezenlijking
voorhanden zijn. Op grond hiervan is voor Haarlem te ver
wachten, dat er boven het opgeteerde contingent van 1956
bouwvolume mogelijk zal zijn voor de plannen van 320 wo
ningen in Delftwijk, voor enkele premie-objecten en voor
200 arbeiderswoningen voor de R.K. woningbouwvereniging
St. Bavo-Noord in de noordelijke punt van Delftwijk in
het totaal voor 690 woningen, waarvan 520 in de Woning
wetsector. Indien Gedeputeerde Staten deze projecten zo
beoordelen als op grond van de jongste ontwikkeling te ver
wachten valt zullen deze nog in de loop van dit jaar in uit
voerig komen. Betreffende het tot dusver bekendgemaakte
streefgetal van 700 woningen per jaar deelde hij mede, dat
dit aantal binnenskamers allang gewijzigd is in duizend.
De eerste spreker over dit hoofdstuk, de
heer De Leeuw (PvdA) was er niet erg
gerust op dat de plannen van Den Haag
om het bouwvolume in de toekomst te gaan
verdelen op basis van de telkens in de ge
meenten aanwezige bouwcapaciteit, niet tot
onbillijkheden zouden leiden. Haarlem,
vroeger al gedupeerd door een te geringe
toewijzing, zou bij zo'n regeling opnieuw
het kind van de rekening kunnen worden.
Zou dit niet eens regionaal bezien kunnen
worden, b.v. door Amsterdam en Haarlem
gezamenlijk, of hiertegen niets te doen is?
De reeds lang slepende plannen voor de
bouw van 320 woningen in Delftwijk, te
bouwen volgens het systeem-Rottinghuis
zouden eindelijk eens gerealiseerd moeten
worden. Haarlem zou in dit opzicht een
daad moeten stellen en zich niet dood-
staren op mislukkingen en moeilijkheden
bij systeembouw elders, maar zich even
min teveel vastleggen op een bepaalde
systeembouwer, de Gembouw. De spreker
bepleitte het creëren van uitwijkmogelijk
heden voor het geval overleg met de Gem
bouw niet snel tot een akkoord zou leiden.
Nauwere samenwerking van de talrijke
woningbouwverenigingen vooral op het ge
bied van administratie en reparatiewerk
achtte de heer De Leeuw zeer gewenst.
Hij bepleitte intensiever streven naar wo
ningsplitsing met behulp van een grondig
onderzoek en het aanleggen van een wo-
ningenkarthotheek, omdat het creëren van
woonruimte door splitsing veel goedkoper
is dan nieuwbouw.
Woningverbetering zal zoveel mogelijk
in overleg met de eigenaren moeten ge
schieden, maar als het nodig blijkt, deze
bij „aanschrijving" tot bepaalde verbete
ringen te verplichten, dan dienen die aan
schrijvingen nauwkeuriger gespecificeerd
te worden dan nu het geval is.
De voorkeur van B. en W. voor het
stelsel der onbewoonbaarverklaringen met
uitgestelde ontruiming kon de PvdA-
woordvoerder niet bewonderen; beter was
het zijns inziens, meer aan te sturen op
uitlokking van lagere huren ingevolge de
Huurwet, daar men zo de eigenaars van
dergelijke krotten althans nog enige ver
beteringen zou kunnen afdwingen.
De onttrekking van panden en delen van
panden aan de woonruimte ten behoeve
van particuliere zakelijke belangen moest
volgens de heer De Leeuw tot de aller
noodzakelijkste omvang beperkt worden.
Op het gebied van de opvoering van het
woongerief was de eerste vereiste: een
betere geluidsisolering, opdat de gezinnen
niet „iedere zucht van hun buren hoeven
mee te beleven".
Om tot een sneller en doelmatiger wo
ningbouw, te komen bepleitte de heer Van
V e 1 s e n (KVP) onder meer een splitsing
van het bureau Bouw- en Woningtoezicht
en de instelling van een afzonderlijke
dienst voor de Volkshuisvesting onder een
aparte, met fantasie en initiatief toegeruste
directeur. Men zou voorts een duidelijker
inzicht moeten krijgen in de behoefte aan
bouwvakarbeiders aan de hand van de
woningbouwplanning en daar de bestaande
vakopleidingen bij dienen aan te passen.
Tenslotte moeten er maatregelen beraamd
worden om het bouwvak aantrekkelijker
te maken; zou de gemeente b.v. niet een
aantal goed geoutilleerde schaftlokalen
kunnen laten rouleren op de verschillende
werken en zou men b.v. niet aan iedere
bouwvakarbeider een woning kunnen ga
randeren? Systeembouw bood stellig moge
lijkheden voor Haarlem. Meer coördinatie
op bestuursniveau bij de woningbouwver
enigingen vond de KVP-woordvoerder
eveneens gewenst. Omtrent de verhoging
van het woongerief zouden alle betrokke
nen eigenlijk met de huisvrouwenorgani
saties moeten overleggen; een studiecom
missie op dit gebied zou hij toejuichen.
Atelierwoningen had de spreker bij voor
keur bij elkaar, in spreiding van dit soort
huizen over vele complexen zag hij weinig
nut. Specificatie van woningverbeterings
aanschrijvingen aan onwillige eigenaars
achtte de heer Van Velsen wel wense
lijk. Hij vroeg voorts aandacht voor de
hygiënische misstanden in verschillende
krotwoningen en voor het woningprobleem
in Spaarndam; als het saneringsplan
Spaarndam vertraging krijgt, kunnen B. en
W. hier dan op korte termijn verbetering
bewerkstelligen?
De heer Spek (AR) had uit het jongste
rapport over de woningsituatie met vreug
de ervaren, dat de woningbouw-activiteit
toenemend is. Ook hij zag in de voorge
nomen nieuwe toewijzingsregeling bouw
volume waarbij het arbeiderspotentieel
als norm zal gelden een gevaarlijke be
dreiging voor Haarlem waartegen de groot
ste waakzaamheid geboden is.
De AR-fractieleider drong aan op de
bouw van meer middenstandswoningen. De
rijkscurveprijs houdt zijns inziens weinig
of geen rekening met de werkelijkheid en
heeft al veel vertraging in de woning
bouw veroorzaakt. Toch moeten wij goede
woningen met goede voorzieningen bou
wen, want overgaan op „noodbouw" die
na 10 a 15 jaar niet meer aan de eisen des
tijds zal voldoen is funest. Hij drong
dan ook met klem aan op handhaving van
een zo hoog mogelijk woningpeil en ver
klaarde zich tenslotte eveneens een voor
stander van een afzonderlijke gemeente
lijke volkshuisvestingsdienst.
Daarentegen betwijfelde de heer Stof
fels (VVD), of de afsplitsing van een
aparte woningdienst aan de top wel het
effect zou sorteren dat vorige sprekers er
van verwachtten. Hij wilde zijn oordeel
liever opschorten tot B. en W. hun onder
zoek over deze zaak voltooid hebben. Dat
het college geen aanleiding ziet, de ver
houdingspercentages voor woningwet- en
premiebouw te herzien betreurde de heer
Stoffels; verruiming van de particu
liere bouw achtte hij dringend nodig.
Systeembouw zou voor Haarlem stellig
voordelen bieden, al zag deze spreker ook
schaduwzijden, als b.v. de noodzaak tot het
bouwen van grote aantallen op vaak lang
durige contracten. Kon men eventuele sy-
steembouwwoningen echter voldoende over
de stad spreiden, dan had hij er wel vrede
mee.
Niet billijk vond de heer Stoffels het,
de hogere huurprijzen van woningen voor
grote gezinnen ten dele te verhalen op de
bewoners van kleinere woningen in het
zelfde complex, compensatie zou hier aller
eerst in de belastingsfeer gevonden moeten
worden.
Waardering voor het op gang komen van
de woningbouw had ook de heer Wen
sing (CH) die voorts bij alle critiek op
het rijk niet vergeten wilde, dat ook de
bouwvakken zelf schuld hebben aan de
huidige achterstand. Qua industrialisatie
zijn zij verre bij andere takken van nijver
heid achtergebleven en qua verzorging van
de arbeiders evenzeer. Hierin verbetering
te brengen was niet slechts de taak van
het rijk en het bedrijfsleven; ook de ge
meenten konden helpen, b.v. door het
scheppen van mogelijkheden om door te
werken bij slecht weer.
Dit laatste punt was ook naar voren ge
bracht door de heer Van Velsen
(KVP), die geopperd had dat het gemeen
tebestuur lampen en dergelijke beschik
baar zou kunnen stellen voor het bouwen
voor zonsopgang en na zonsondergang, en
tevens de totstandkoming van machine-
verhuurbedrijven ten gerieve van de aan
nemers zou kunnen stimuleren.
De heer W e n s i n g vroeg of B. en W.
in dit verband al plannen hebben. Systeem
bouw juichte hij toe en als de plannen
doorgaan, kunnen B. en W. op grond daar
van met des te meer klem op een groter
contingent aandringen. Komt men niet tot
een akkoord met de Gembouw, wat wil
het college dan doen om de industrialisatie
in de woningbouw te bevorderen?
De bouw van meergezinswoningen achtte
de heer Wensing gezien de daaruit voort
vloeiende winst aan ruimte voor plantsoe
nen en speelgelegenheid van groot belang.
Met betrekking tot de komende woningtel
ling hoopte hij op een goede instructie van
de tellers, opdat deze met de grootste tact
zullen optreden.
De heer Hennevelt (Comm.) meende,
dat het met het huidige richtgetal van
700 woningen per jaar niet mogelijk zal
zijn de woningnood in Haarlem in tien
jaar op te heffen, want daarvoor zijn
minstens 8800 woningen voor deze periode
nodig. Voorts voert de gemeente bij aan
bestedingen vaak nog een onjuist beleid.
Hij vestigde voorts de aandacht op het
verschijnsel dat er volgens zijn inlichtingen
40 percent van de Haarlemse bouwvakkers
in de nieuwbouw buiten Haarlem werken,
namelijk in Amsterdam-West en bij de
Hoogovens. Er ligt van de kant van B. en
W. niet voldoende druk op de instanties,
welke in Haarlem bij de woningbouw be
trokken zijn.
Enige suggesties, die de heer DeLand-
meter (CH) aan de hand deed, waren
een verlaging van de huur voor onbe
woonbaar te verklaren woningen, die vol
gens hem de onbewoonbaarverklaring in
de toekomst wat zal remmen en voorts een
afsplitsing van een speciale woningdienst
van Bouw- en Woningtoezicht.
Mevrouw Smitz-Peper (Arb.) vroeg
de aandacht voor de moeilijk plaatsbare
gezinnen, die in vele gevallen nooit kans
krijgen hun onbewoonbaar verklaarde be
huizingen te verlaten en betere woningen
te betrekken. Zij wees in het bijzonder op
de toestand van het Bullenhofje. Voorts
bepleitte zij een „zachte drang" op de be
woners van grote huizen, om jonge ge
zinnen te helpen.
De heer Van der Veldt (KVP) achtte
een wijziging in het beleid voor de onbe
woonbaarverklaringen noodzakelijk in die
zin, dat men er pas toe overgaat, als er
een andere oplossing voor de bewoners is
gevonden, zodat men de voortdurende ver
lengingen van de onbewoonbaarverklarin
gen voorkomt. Daarvóór kan uitvoerig over
de toestand der betreffende woningen wor
den gerapporteerd. Hij huldigde de conse
quente houding van 't Huisvestingsbureau
bij de verdeling der woonruimte.
De heer B 1 o k d ij k (Arb.) deelde veler
bezwaren over de huidige organisatie der
bouwnijverheid, maar gaf daarbij enig
vertrouwen te kennen voor de beschik
bare arbeidskrachten in Haarlem, omdat
bijvoorbeeld ook aannemers van buiten
hun eigen kern van arbeiders meenemen.
Het feit dat de gemeente onlangs aan de
Nemavo grond in erfpacht voor 4°/o heeft
aangeboden, het zelfde erfpachtpercen
tage dat voor de Woningwetbouw wordt
gerekend, gaf de heer F i b b e (VVD) hoop,
dat de gemeente het plan heeft om de
Woningwetbouw en de premiebouw in dit
opzicht gelijk te stellen.
Mevrouw Van der Wall-Duyven-
d a 1 e (Arb.) informeerde naar de vorde
ringen van het sociologisch onderzoek ter
voorbereiding van de sanering der Doelen-
buurt.
Hierop begon wethouder Happé (Arb.)
zijn i-epliek met de inleidende opmerking,
dat er als gevolg van het onderzoek naar
de mogelijkheden tot versnelling van ge
meentelijke werkzaamheden voor de wo
ningbouw reeds drie wekelijkse stafbespre
kingen worden gehouden van alle daarbij
betrokken ambtenaren. Het onderzoek
duurt nog voort en zal er ongetwijfeld toe
leiden, dat er nog meer belemmeringen
voor het tempo der voorbereidingen uit de
weg worden geruimd. Vervolgens deed de
wethouder zijn reeds in de aanhef genoem
de, verrassende mededelingen omtrent het
bouwvolume, dat de gemeente verder nog
kan verwachten. Daartoe is het noodzake
lijk, dat er architecten worden aangewe
zen, die de plannen, welke kans piaken, in
een vlot tempo uitwerken: daartoe zal ook
op de woningbouwverenigingen een zachte
drang worden uitgeoefend.
Er is overleg gaande tussen de gemeente
en een beleggingsmaatschappij en een pen
sioenfonds voor de bouw van een aantal
middenstands-huurwoningen voor 1957. Het
betreft er hier 350, verdeeld over enkele
complexen. In beginsel werd hierover
reeds overeenstemming bereikt, zodat over
bepaalde terreinen optie kon worden ver
leend.
Om een goede continuïteit te bereiken
geeft de gemeente bij herhaling opdrachten
aan een en dezelfde aannemer, die getoond
heeft goed en snel te kunnen bouwen.
Wat het bouwvolume voor de komende
jaren aangaat zal de uitslag der woning
telling een belangrijk woordje meespreken.
In antwoord op verscheidene opmerkin
gen over de wenselijkheid van systeem
bouw, zeide de wethouder, dat de gemeen
te niet het voornemen heeft zich te binden.
Komt bijvoorbeeld de Gembouw met zijn
plan voor 320 systeemwoningen in Delft
wijk met de gemeente niet tot overeen
stemming betreffende de prijs, dan zal de
gemeente aan de architect voor dit project
opdracht geven het om te werken voor
traditionale bouw. Tegen het einde van
deze maand kan de prijsopgaaf van de
„Gembouw" verwacht worden. De samen
werking tussen de woningbouwverenigin
gen in Haarlem noemde de wethouder in
het algemeen goed al zijn er ook enkele
die onvoldoende bereidheid tot samenwer
king tonen.
Wat het bouwvakarbeiderstekort betreft
merkte de wethouder op, dat dit een wis-
selwerking ondergaat met het toegekende
bouwvolume. Met de arbeidsvoorziening
in de bouwnijverheid is het in het alge
meen een wonderlijke zaak, zoals de wet
houder aantoonde met het voorbeeld van
Alphen aan de Rijn, dat dagelijks met bus
sen arbeiders uit Spakenburg, Nijkerk en
Amersfoort laat komen, terwijl er even
eens dagelijks bussen met arbeiders uit
Alphen naar Rotterdam vertrekken!
De verhouding tussen de aantallen pre
miewoningen en Woningwetwoningen
schommelt voortdurend, maar blijft over
een langere afstand gerekend toch onge
veer 40 tegen 60.
De woningtelling wordt, naar de wethou
der voorts betoogde, ook in Haarlem breed
opgezet: onder leiding van de gemeente
secretaris zullen mensen van Bouw- en
Woningtoezicht, Bevolking en de sociograaf
erin samenwerken. Wat de samenstelling
van de woningkartotheek betreft zal men
niet te diep in technische détails afdalen,
maar alleen die gegevens verzamelen, die
voor een behoorlijke selectie nodig zijn.
Wat het beleid inzake de onbewoonbaar
verklaringen betreft voelde de wethouder
wel iets voor de mening van de heer
Van der Veldt maar hij zeide niet ge
heel de suggestie van de heer De Land
meter (tot verlaging van de huren der
onbewoonbaar verklaarde woningen) te
kunnen volgen. Op de opmerking van de
heer F i b b e antwoordde de wethouder,
dat de erfpacht in de particuliere bouw
vrijwel geen rol speelt, maar dat B. en W.
in voorkomende gevallen inderdaad oek
wel aan de gelijkstelling van particuliere
en Woningwetbouw denken.
Wethouder Happé vond het moeilijk en
niet strikt noodzakelijk, in de aanschrij
vingen tot woningverbetering precies te
specificeren welke voorzieningen er van
de huiseigenaars geëist worden. Ten eerste
heeft Bouw- en Woningtoezicht momenteel
te weinig personeel voor zulke specifica
ties, ten tweede komen er ook bij nauw
keurige aanschrijving van de gewenste
verbeteringen wellicht weer misverstan
den, misschien zelfs meer dan onder het
huidige regiem. Hij wilde liever trachten
naar meer minnelijke schikkingen met de
huiseigenaren, waardoor het aantal aan
schrijvingen verminderd zou kunnen wor
den. Vertraging in het saneringsplan-
Spaarndam achtte de wethouder niet waar
schijnlijk, maar als dat nodig blijkt zal hij
stellig met bepaalde urgente voorzieningen
op dit plan vooruitlopen.
Het toenemend aantal aanvragen om wo
ningonttrekking baart ook B. en W. zorg.
De aanvragen worden door Kamer van
Koophandel en Huisvestingsbureau geza
menlijk bekeken, maar alleen als hierbij
van werkelijke economische noodzaak
blijkt, wordt de aanvraag ingewilligd, zelfs
al gaat dit ten koste van de woningvoor
raad.
Wijziging van de bestuursvorm der wo-
ningbouwstichtingen tot woningbouwvere
nigingen geeft op zichzelf geen garantie
voor medezeggenschap der betrokken le
denhuurders. B. en W. kunnen in dit op
zicht weinig invloed op de stichtingsbestu
ren uitoefenen, wel echter de goede ver
standhouding tussen de partijen bevorde
ren. hetgeen zij zullen blijven doen.
Het instructieschema voor de woning
tellers is zorgvuldig voorbereid en uitge
werkt; het idee van een woningkartotheek
staat B. en W. wel aan; een voorstel tot
inrichting daarvan stelde de wethouder in
uitzicht. Ten aanzien van een eventuele
uitbreiding van de particuliere bouw dient
het resultaat van de woningtelling afge
wacht te worden.
Dat de geprojecteerde 700 woningen in
1955 niet gerealiseerd zijn, was in hoofd
zaak het gevolg van de vertraging in de
bouw van de 319 woningen aan de Schip-
holweg, waarvoor met slechts een aanne
mer gecontracteerd was. B. en W. hebben
gezorgd voldoende ijzers in het vuur te
hebben om dergelijke tegenvallers in de
toekomst te kunnen opvangen.
Wethouder Bakker (AR) deelde in ant
woord op een vraag van mevrouw Smitz-
Peper (PvdA) mede, dat de Commissie
Bejaardenzorg thans begonnen is met een
enquête onder enkele duizenden bejaar
den, die de hele verzorgingsstatus van deze
mensen zal vastleggen. De Commissie Huis
vesting Bijzondere Groepen wacht op de
uitkomst van deze enquête om het pro
bleem van de woonsituatie der bejaarden
ter hand te nemen. In tweede instantie
vestigde de heer Spek (AR) er met ver
wijzing naar de langdurige voorgeschiede
nis van het systeembouwproject Delftwijk
nog eens de aandacht op, dat de voorberei
ding van bouwplannen in het algemeen
meer dan eert jaar vergt, een termijn die
hem rijkelijk lang toescheen. Hij hoopte
dat een eventuele afzonderlijke woning
dienst ook in dit opzicht met wat meer
spoed tewerk zou kunnen gaan.
De directeur van het Gemeentelijk Wa
terbedrijf Haarlem deelt ons mede, dat er
bij zijn dienst op het ogenblik niet minder
dan vijftienhonderd opgaven zijn binnen
gekomen van mensen, die moeilijkheden
hebben met bevroren kranen en leidingen.
De toestand is op het ogenblik nog wel niet
zo erg als in 1942, toen men zesduizend
keer te hulp werd beroepen, maar men
moet niet vergeten dat de dooi nog niet in
gevallen is. Pas wanneer het kwik tot bo
ven het nulpunt stijgt dan merken velen
dat de leidingen in de huizen bevroren zijn.
Toen op 31 janauri deze strenge vorst
periode inviel kwamen er al direct talrijke
klachten bij het Waterbedrijf binnen. Wei
nig mensen hadden namelijk de aanwijzin
gen, die in de diverse dagbladen waren
verschenen, gevolgd en men moest dan
ook bij deze dienst onmiddellijk na de eer
ste vorst driehonderd leidingen controleren.
Op het ogenblik werkt men echter al met
zes tot acht auto's, bemand met achttien
man personeel en toch kan men het werk
nog niet af. Ook des avonds en des zater
dagmiddags trekt men erop uit en zelfs de
zondagen is er een ploeg bij het waterbe
drijf aanwezig om de Haarlemmers in
noodgevallen bij te staan.
Een gelukkige omstandigheid is, dat men
bij het Waterbedrijf Haarlem vrijwel geen
ziektemeldingen heeft en bovendien is een
aantal personeelsleden van dienst Open
bare Werken gedurende de vorstperiode
assistentie aan het Waterbedrijf toege
voegd.
Men maakt overigens bij het ontdooien
van de dienstleidingen tussen de hoofdlei
dingen en de buizen in de woningen ge
bruik van een „stoom-ontdooier". Ook in
de Waarderpolder gebruikt men een derge
lijk apparaat bestaande uit een rijdende
stoomketel. Men heeft daar namelijk nogal
wat haast bij het aanleggen van een water
leiding naar een farmaceutische fabriek en
met deze stoomdooier maakt men het mo
gelijk, dat de grond, die tot een diepte van
ongeveer een halve meter bevroren is, ge
makkelijk te bewerken is.
Het ophogingswerk voor 32 hectare
grond in het stadsuitbreidingsproject
Parkwijk, ten zuiden van de Amsterdamse
Vaart en ten oosten van de Prins Bernhard-
laan, zal worden uitgevoerd door A. Faas
Aannemings Maatschappij N.V. te Amster
dam tegen een bedrag van f 2.387.000. De
gunning is vandaag geschied; de aanbe
steding had plaats op 30 januari j.l.
Nederland telde op 1 januari 1956 vol
gens opgave van het Centraal bureau voor
de Statistiek 10.821.111 inwoners tegen
10.667.000 op 1 januari 1955. Het aantal
huwelijken heeft in 1955 88.841 bedragen
tegen 88.103 in 1954. Het aantal levendge
borenen bedroeg in het afgelopen jaar
229.899 tegen 228.892 in 1954. Het aantal
overledenen steeg van 79.295 in 1954 tot
81.288 in 1955. Het aantal huwelijken per
duizend inwoners per jaar bedroeg voor
1955 evenals voor 1954 8,3. Het cijfer per
duizend inwoner; voor het aantal levend
geborenen is gedaald van 21,6 in 1954 tot
21,4 in 1955. Het sterftecijfer is gestegen
van 7,5 tot 7,6.
Laat in de avond heeft de Haaidemse
raad gisteren nog een begin gemaakt met
de behandeling van het begrotings-hoofd-
stuk Openbare Werken, waarbij de heer
B 1 o k d ij k (PvdA) de algemene beschou
wingen opende. Hij was erkentelijk voor
de toezegging dat de interne organisatie
van Openbare Werken door B. en W. op
nieuw bezien zal worden doch betreurde
dat de benoeming van een nieuwe directeur
afgesprongen is op het verzet van de raad
en de starre houding van B. en W. ten aan
zien van de oorspronkelijke éénhoofdige
voordracht voor de genoemde functionaris.
Ondanks onvoldoende personeel en te
krappe behuizing had de dienst veel lof
waardig werk verzet als gevolg waarvan
er op het gebied van de wegenbouw zeer
veel bereikt werd en o.a. ook de Prinsen-
brug nu bestedingsrijp is.
Ten aanzien van de westelijke randweg
had de raad echter na de aanneming van
het desbetreffende voorstel weinig meer
gehoord. Nog minder gerust was de heer
Blokdijk over de laatste ontwikkelingen in
de oostelijke randweg-plannen; moest men
daaruit concluderen dat deze weg zeker de
eerste vijf jaar nog niet gereed zal komen,
en zo ja, wat zou dat tengevolge hebben
voor het toch al overladen verkeer in de
stad als eind 1957 de Velser tunnel gereed
zal komen? Ook met de spoorbaan-plan
nen van de NS gaat het lang niet naar
wens. Blijkbaar blijft Haarlem in tegen
stelling tot bijv. Heemstede met het euvel
der gelijkvloerse spoorwegkruisingen zit
ten, terwijl ook van een verplaatsing van
het goederenstation bij de Westergracht
nog geen sprake is.
Wat de binnenstad betreft behoeft voor
al de Leidsevaart dringend verbetering.
Ook de heer Van V e 1 se n (KVP) had
waardering voor het personeel van Open
bare Werken. Opnieuw voor het. zo
veelste jaar in successie bepleitte hij de
noodzakelijkheid van een structuurplan,
waartoe in 1949 al besloten is. Iets van
een beschouwing van zaken in groter ver
band was echter in de sector publieke
werken al wel merkbaar, zoals bepaalde
recente activiteiten van de dienst hadden
aangetoond. De heer Van Velsen vroeg in
in dit verband of er al iets meer te ver
tellen was over het verkeersplan en de
plannen met het Stationsplein, waarover
een tussentijds rapport de raad zeer wel
kom zou zijn. Hij formuleerde voorts de
bezwaren van bewoners en winkelstand
tegen de straatmarkt op de Ged. Oude
Gracht en vroeg of de kraampjes der
marktkooplui niet naar het midden van de
rijweg verwezen konden worden.
Tenslotte deed hij, met een woord van
waardering voor de reinigingsdienst, nog
een idee aan de hand voor doeltreffender
sneeuwruimen: schakel, in navolging van
het rijk. hierbij particuliere aannemers in,
wier bulldozers en vrachtauto's in deze
tijd van „onwerkbaar" winterweer anders
toch maar doelloos op stal staan".
Verbetering van de treurige aanblik van
het Stationsplein zal van grote invloed zijn
op ons hele stadsbeeld, zo betoogde de heer
Stoffels (VVD) die vond dat er nu
maar eens wat gedaan moest worden aan
de verfraaiing van deze veelomstreden
Haarlemse entree. Deze spreker waar
schuwde voorts tegen de opvatting van B.
en W. dat de bepaling van het tracé voor
de oostelijke randweg een aangelegenheid
van het rijk is. De gemeente heeft er het
grootste belang bij, hierin een woordje mee
te spreken, want als de randweg te ooste
lijk komt, zullen vele Haarlemse bedrijven
daardoor sterk geschaad worden.
De heer Spek (AR) viel de heer Blok
dijk bij in diens verwijten aan B. en W. en
de raadsmeerderheid ten aanzien van de
mislukte voordracht voor een nieuwe direc
teur van Openbare Werken. Met de heer
Van Velsen was hij het eens omtrent de
wenselijkheid van welomschreven plannen
voor de toekomstige ontwikkeling van
Haarlem: het gemeentebestuur ts met
slechts de behoeder van onze rijkdom aan
historische gebouwen, het heeft ook de
taak. de twintigste eeuw gestalte te geven
in openbare werken op cultureel en eco
nomisch gebied.
Ook op het terrein van sportaccommoda
tie en recratie voor de schooljeugd zijn
grote voorzieningen nodig. Als straks het
nieuwe sportveldencomplex Noord-Aken-
dam klaar is, moeten er ook kleedhuizen
zijn, waarvoor tot nog toe geen voorzienin
gen getroffen zijn. Ten aanzien van het
nieuwe politiebureau-project hoopte de
heer Spek spoedig op een eerste advies.
De weg van dit plan zal lang en moeizaam
genoeg zijn, maar de gebrekkige huisves
ting van de politie maakt grote spoed nood
zakelijk Datzelfde geldt voor de grote ver
keerswegen-plannen, waarvan er enkele
al sinds 1954 lopen. Zelfs omtrent de aan
sluiting Zijlweg-Wagenweg is nog niets
concreets bekend. Bij de besprekingen met
andere instanties dient er met hartstocht
op gewezen te worden, dat deze voortdu
rende onzekerheid voor Haarlem onaan
vaardbaar is.
Zowel wethouder Angenent (KVP)
als wethouder Happé (Arb.) hebben
woensdagmiddag in de Haarlemse raad
krachtig gereageerd op klachten over stof-
hinder over het gemeentelijk industrie
terrein, die door mevrouw Smit z-P «jer
(Arb.) in het midden werden gebracht. Zij
vestigde in het bijzonder de aandacht op
de overlast die in de vorm van dikke la
gen stof door het gasbedrijf zou worden
bezorgd aan Figée. De oorzaak van de stof-
verspreiding zou, naar zij zeide, kunnen
liggen in de kolenstorting bij het gasbe
drijf, waarbij zeer veel stof loskomt.
Wethouder Angenent (KVP) zeide,
dat deze klacht hem voor het eerst ter ore
kwam. Vroeger waren er wel klachten over
deze toestand geuit, maar naar aanleiding
daarvan is een zeer uitgebreid onderzoek
ingesteld, dat uitwees dat de toestand niet
onbevredigend was. Er waren sindsdien
geen klachten meer gekomen.
Wethouder Happé verklaarde in aan
sluiting hierop, dat dit onderzoek het eer
ste wetenschappelijke werk van deze aard
in Nederland is geweest en zeer nauw
keurig is geschied. B. en W. hoopten dat
door de uitslag daarvan de legendevorming
over deze aangelegenheid zou zijn afgelo
pen, temeer doordat men sindsdien ook
telkenmale weer navraag bij de bedrijven
heeft gedaan en geen klachten meer had
gehoord. Hij toonde zich verbaasd, dat Fi-
gee nu ineens weer met deze klachten
kwam, waarvan hij het gewicht gezien de
aard en de ligging van dit bedrijf betwij-
te zullen doen instellen,
felde. Hij beloofde echter een onderzoek
Ten aanzien van in de vorige vergade
ring gerezen vragen over de zwembaden
werd door wethouder Geluk (Arb.) nog
opgemerkt, dat er voor een zwembad aan
de Planetenlaan plannen in bewerking zijn
bij Openbare Werken, dat men in de toe
komst beter tot volkomen vervanging van
het Kleverlaanbad kan overgaan dan tot
een zo ingrijpende verbetering als beton-
nering van het bassin. Aan een zwembad
voor Oost zal bij de verwezenlijking van
het uitbreidingsplan-Parkwijk spoedig
worden begonnen.
De heer Voogd (Arb) sprak
van „onhoudbare toestand"
Bij het slot van de behandeling van het
vierde hoofdstuk der begroting voor 1956
hebben de heren Voogd (Arbeid) en
Wensing (C.H.) de aandacht gevestigd
op de werkwijze, taak en status van het
Jeugdpsychologisch Bureau, waarbij voor
al de eerstgenoemde duidelijk liet door
schemeren, dat de huidige situatie hem
met bezorgdheid vervulde. Zonder feiten
te vermelden daarvoor wachtte hij met
belangstelling op het nieuwe toegezegde
rapport gewaagde hy van een „onhoud
bare situatie."
De heer Voogd uitte zijn teleurstelling
over het uitblijven van de resultaten van
het onderzoek en achtte het antwoord van
B en W. in het verslag van de afdelingen
veelzeggend, dat er voor dit bureau op het
tijdstip daarvan een wachtlijst van 80 per
sonen was bij een bezetting van zes krach
ten en dat het onderzoek der eerste klas
sen wegens gebrek aan tijd was stopgezet.
Het gebrek aan status van dit bureau en
aan inzicht bij raad en college omtrent de
gang van zaken betreffende deze aan
gelegenheid, mag naar de heer Voogd
(Arbeid) zeide, niet langer voortduren.
„Ik wil er thans geen persoonlijk oordeel
over uitspreken, maar ik houd er beslist
wel een op na," aldus de heer Voogd, die
tenslotte zeide, dat deze onzekerheid
schadelijk voor de gemeente is.
De heer Wensink (C.H.) verklaarde
het hiermee grotendeels eens te zijn: deze
zaak moet nodig onder ogen worden ge
zien. Voor het overige achtte hij een dis
cussie hierover voorlopig prematuur.
Reeds thans meende hij echter reden te
hebben tot de vraag of de leider van het
Jeugdpsychologisch Bureau niet teveel bij
andere zaken wordt betrokken.
Wethouder Bakker (A.R.) antwoord
de in een nogal beeldende volzin, dat zijn
tong „jeukte" om op diverse onderdelen
van deze zaak in te gaan, maar dat zijn
tong tevens „aan handen en voeten gebon
den was." B. en W. wachten op de totale
uitslag van het onderzoek, dat ook naar de
mening van de heer Bakker wel zeer
lang geduurd heeft. Hij achtte het moeilijk
om naar aanleiding van het rapport in de
raad met een voorstel te komen, maar zeg
de toe dat de stukken in elk geval ter ver
trouwelijke visie van de raad zullen wor
den gelegd.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgen op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
BERLIJN (UP/DPA). - De Duitse Evan
gelische kerk heeft geantwoord op een
communistische aanval met een verklaring
waarin de belofte wordt gedaan dat de
eenheid van de kerk onder alle omstan
digheden zal worden bewaard. Volgens de
verklaring neemt de spanning tussen kerk
en staat in Oost-Duitsland toe en verkeren
nog een groot aantal werkers van de kerk
in Oostduitse gevangenissen.
De kerk gaf deze verklaring uit, nadat
de Oostduitse minister van Binnenlandse
Zaken, Karl Maron, de leiders van enige
protestantse kerkgenootschappen gewaar
schuwd had, dat zij hun „anti-communis
tische houding moesten laten varen". Deze
waarschuwing wordt opgevat als een po
ging om de eenheid van de kerk in Oost
en Westduitsland te verbreken.
In de waarschuwing van Maron werd
over het kerkelijk standpunt, dat er geen
vrede en geen co-existentie mogelijk is met
diegenen, die het atheïsme ondersteunen,
gezegd: „dat de tijd gekomen is dat de ver
tegenwoordigers der kerk hun aanspraken
moeten matigen". „De vertegenwoordigers
van het materialisme hebben niet alleen
het recht maar ook de plicht om hun we
tenschap te verspreiden. Wij leven", aldus
de Oostduitse minister, „niet meer in de
middeleeuwen, toen de vertegenwoordigers
van het godsdienstig bijgeloof vooruitstre
vende denkbeelden onderdrukten". Maron
waarschuwde ook tegen het „misbruik van
kerkelijke instellingen voor anti-vredes
plannen van aggressieve NAVO-politici".
Hij beschuldigde opnieuw de Evangelische
stationsmissies van spionage.
De voormalige chef van de Oostduitse
propagandadienst Gerhart Eisler heeft in
een artikel in de „Sachsische Zeitung" ge
pleit voor nauwe, zakelijke samenwerking
tussen rooms katholieken en marxisten,
waar het om vraagstukken van leven en
gezondheid van de mensen gaat.
