Boekenforum nam Vleeshal
allergenoegelijkst in beslag
Zie Boven
„Ornifle" van Jean Anouilh
door de Haagse Comedie
Verloren manen terug vangen
Kort en bondig
Houtvoorlichtingsavond
Amsterdamse Beurs
8
Door de vorst drie weken
produktieverlies in
bouwnijverheid
Uitkering van 25 aan
gedeelte prov. personeel
Binnenkort komt ijsrevue
„Scala" naar Haarlem
S. J. Vester overleden
Slagvaardige voorzitter
Vestdijk in vestzak
Minister wijst methode tot
werving door Amsterdam af
Pensioenvraagstuk en
ouderdomsverzekering
Uitbreiding ziekenhuis
St. Joannes de Deo
Hammarskjoeld wanhoopt
niet aan Midden-Oosten
Vier Deense mariniers in
Kattegat omgekomen
Oudste ingezetene van
Haarlem overleden
DINSDAG 28 FEBRUARI 1956
„Ornifle" van Jean Anouilh beleefde in
november zijn Parijse première, werd door
de meeste critici als een mislukking afge
wezen en wordt nog steeds avond aan
avond door het publiek toegejuicht. Frank
Onnen sprak in zijn correspondentie uit
Frankrijk, zoals men die in „Erbij" van
4 februari heeft kunnen lezen, van een de
primerende ervaring, omdat de nu vijftig
jarige auteur ieder gevoel van menselijk
heid finaal de koop indrukt. In die be
schouwing werd tevens de inhoud vrij uit
voerig naverteld, zodat ik mij van de plicht
tot het leveren van een dergelijke samen
vatting ontslagen kan achten in deze re
censie over de eerste opvoeringen, die de
Haagse Comedie er zaterdag en zondag in
de Koninklijke Schouwburg van heeft ge
geven.
Men zal zich waarschijnlijk herinneren
dat de titelheld, voluit Ornifle de St. Oig-
non, een adellijke dichter met flair is, die
uit teleurstelling wegens zijn gebrek aan
aanvankelijk veronderstelde genialiteit zijn
talent commercieel exploiteert voor de fa
bricage van goedbetaalde coupletten voor
de revue. Hij wreekt zich aluds de in
leiding in het programma voor deze
litteraire prostitutie bij voorkeur door het
maken van veroveringen van allerhande
vrouwen, op welk gebied hij met zeldzame
virtuositeit niet minder oppervlakkige suc
cessen behaalt. Duidelijk is dit zwartgallige
blijspel opgezet als een transpositie naar
deze tijd van motieven uit de „Don Juan"
van Molière, die op zijn beurt al vrij in
grijpend het karakter van de tegen een
hoger macht opstandige godloochenaar uit
de Spaanse letterkunde gewijzigd had.
Nu kan men onder de verbloemde vor
men gemakkelijk allerlei bekende figuren
aanwijzen: de derde mevrouw Ornifle is
een soortgelijke duldende gade als Elvira,
de wrekende commandeur verschijnt nu
als de bastaardzoon Fabrice, die reken
schap komt eisen en de dienstvaardige
Sganarelle is de theaterdirecteur Machetu
geworden, even eerlijk in zijn vulgariteit,
als een gezond tegenwicht voor de deca
dentie waartoe deze Don Juan, zeker in de
Haagse voorstelling, ontaardde. Verder
wordt er een beetje gegoocheld met de
bespottelijke artsen, waaraan Jean Bap-
tiste Poquelin zo'n hekel had, hetgeen
nauwelijks amusant en volstrekt overbodig
is. De overeenkomsten met het oorspron
kelijke model zijn nog wel te vermenig
vuldigen, doch het opsporen daarvan is
een weinig zinrijke bezigheid, omdat ge
loof ik het trouwens sterk vertekende
don juanisme maar een ondergeschikt ele
ment in het geheel vormt, een soort ca
mouflage voor de eigenlijke „bedoeling".
In iedere echte komedie heeft er een
ontmaskering plaats. En in dit geval is er
veel aanleiding om aan te nemen, dat
Anouilh. zelf als de centrale figuur in deze
lichtzinnige verkleedpartij gezien moet
worden. Men moet deze vereenzelviging
niet al te letterlijk nemen. Per slot van
rekening is het een spel met dichterlijke
vrijheden. Maar toch dringt zich menigmaal
het gevoel op, dat Anouilh zich nooit eerder
zo bloot heeft gegeven als in de gecostu-
meerde gedaante van Ornifle, de behaier
van gemakkelijke triomfen. Tot u spreekt,
dames en heren in de zaal, de teleurgestelde
charmeur, het poëtische vernuft dat zijn
zolang volgehouden illusie van zuiverheid
verloren heeftEr zit iets tweeslachtigs
in dit jongleren met halve waarheden, dat
spoedig vermoeit en weinig bevrediging
schenkt. Er wordt niets werkelijk uitge
sproken. Tenslotte heeft men te doen met
een geroutineerde vertoner van briljante
trucs. Bij de ondergang van de hoofdper
soon met de traditionele donder en bliksem
beseft men dat het allemaal maar poppen
kast was, effectbejag in een marionetten
theater.
Overigens behoeft men zich geen moment
te vervelen. De dialogen zijn vaak scherp
en geestig, de typeringen weliswaar twee
dimensionaal doch geraffineerd uitgewerkt,
er is veel beweging al wordt niemand
Door de aanhoudende vorst in de maand
februari heeft de nationale bouwnijver
heid een produktieverlies van minstens
drie weken, dat is 6 percent, geleden. Dit
zei ir. Witte, minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting, tijdens een perscon
ferentie hedenmorgen.
Wat betreft de proefnemingen om ook
bij vorst te kunnen doorbouwen, merkte de
bewindsman op, dat deze experimenten in
een bijzonder ongunstige winter zijn be
gonnen, immers, in ons klimaat worden de
meeste produktieverliezen geleden bij tem
peraturen van 0 tot 5 graden. Met tempe
raturen, die daaronder liggen, behoeven
wij in ons land doorgaans niet veel reke
ning te houden. Daarom kan men ook niet
zeggen, dat de proefnemingen in verschil
lende delen van ons land zijn mislukt. Zelfs
zijn zij op enkele punten met behoorlijk
succes bekroond. De bouw van een PUEM.
kantoor in Utrecht kon dank zij een over
kapping worden voortgezet, ook in Gro
ningen heeft men op enkele bouwwerken
lang doorgewerkt. Rijswijk heeft goede re
sultaten te zien gegeven tot de strenge
vorst intrad.
Prov. Staten Noordholland
De leden van de Provinciale Staten van
Noordholland, die vanmorgen te Haarlem
in vergadering bijeen gekomen zijn, heb
ben besloten Gedeputeerde Staten te
machtigen aan provinciale werknemers,
wier arbeid tijdens de felle koude groten
deels in de buitenlucht werd verricht, een
gratificatie van netto f25 te verlenen.
Het lid de heer B.denBroeder (Ar
beid) had over deze aangelegenheid vra
gen gesteld. Hij trok ze echter in en dank
te Gedeputeerde Staten voor het feit, dat
zij deze zaak zo vlot aan de orde hadden
gesteld.
Met algemene stemmen werd de heer
H. van Hensbergen benoemd tot directeur
van de Provinciale Accountantsdienst van
Noordholland; hij is thans plaatsvervan
gend directeur van de dienst.
In de vacature-dr. H. G. Scholte werd
benoemd het lid van de Waterstaats- en
Wegencommissie de heer S. Schagen.
De overige punten der agenda zullen
eerst in de afdelingen worden behandeld.
Daarbij is het voorstel tot vaststelling van
het streekplan IJmond-Noord.
De Staten komen op dinsdag 20 maart
opnieuw bijeen.
Annet Nieuwenhuyzen en Paul Steenbergen
in „Ornifle" van Jean Anouilh.
innerlijk bewogen. De regie van Cees
Laseur laat alle uiterlijke kwaliteiten
schitterend uitkomen. Tempo en ritme zijn
feilloos, de decors en costuums van Friso
Wiegersma zijn met de schakeringen van
het gegeven in harmonie. Paul Steenbergen
levert in de titelrol met zijn snelle stem
mingswisselingen een knappe prestatie.
Men gaat het na de eerste, verrassende
kennismaking betreuren, dat de schrijver
hem niet met hartstocht voor een fana
tieker leven heeft toegerust. Sublieme
toneeltjes zijn de samenspraken met
Laseur als de vriendelijke, brave pastoor.
Enny Meunier vervult bewonderenswaar
dig de rol van de beklagenswaardig naar
liefde hunkerende secretaresse, met wie
voortdurend een wreed spel wordt be
dreven. Voor de bijrollen was een bekwame
bezetting op de been gebracht: Johan Valk
aks de joviale vriend, Chris Baay en Jan
van der Linden als de onwijze doktoren,
Annet Nieuwenhuyzen als de echtgenote en
Annie Leenders als de huishoudster.
Aparte waardering verdienen Carl van der
Plas en Ellen van Hemert, die, de ver
tegenwoordigers van de jongste generatie,
een natuurlijke geloofwaardigheid gaven.
De snedige vertaling is van Alfred Pleiter.
Het erotomane karakter van deze nieuw
ste Don Juan is niet bijster interessant of
boeiend. Intrigerender is de vraag of
Anouihl dit stuk bedoeld heeft als de ont
hulling van zijn eigen cynisme. Want wie
en wat zijn wij dan? DAVID KONING
Binnenkort zal de ijsrevue „Scala" een
tournee door Nederland gaan maken. Als
eerste plaats wordt Venlo bezocht, waai
de ijsrevue van 31 maart tot 4 april zal
verblijven. Daarna is vermoedelijk Haar
lem aan de beurt. Omstreeks 6 april zullen
de tenten van delijöfcevue opgeslagen wor
den in de Hout a&hj jde Wagenweg. - -
Onder auspiciën van het Houtvoorlich-
tingsinstituut te Amsterdam en de Neder
landse Houtbond, afdeling Haarlem en om
streken werd maandagavond in het Con
certgebouw een houtvoorlichtingsavond ge
houden. In de hal was een kleine hout-
expositie te zien, waarbij de verschillende
houtsoorten goed tot hun recht kwamen.
Het belangrijkste gedeelte van deze voor
lichtingsavond werd gevormd door een le
zing van de houtdeskundige John H. ter
Laak uit Amsterdam, die de positie van
het hout in de woningbouw besprak.
Volgens de heer Ter Laak zou hout voor
een groot deel kunnen bijdragen tot een
oplossing van de woningnood in Nederland.
Als reden voor deze woningnood wordt
altijd opgegeven een tekort aan arbeids
kracht en aan bouwmaterialen. Aan dit
laatste is tegemoet te komen door een
veelvuldig gebruik te maken van hout als
onderdeel in de huizenbouw. Hout is op het
ogenblik volop verkrijgbaar en de heer
Ter Laak verwacht niet dat in deze gun
stige situatie verandering komt. Een acht
ste van de wereldoppervlakte is bebost en
hiervan is een vijfde gedeelte nooitbe-
keken, laat staan geëxploiteerd. De heer
Ter Laak verwacht dan ook dat metalen
als ijzer, staal en aluminium eerder uitge
put zullen zijn. Tenslotte werd de toe
passing van hout in de woningbouw be
sproken: vloeren, plafonds, kozijnen en
dakbouw.
Na de pauze was er gelegenheid tot het
stellen van vragen. Twee films over hout
werden vertoond: een Amerikaanse kleu
renfilm en een Canadese bosfilm. 's Mid
dags was er eveneens in het Concertge
bouw een speciaal programma voor kin
deren.
In de leeftijd van 79 jaar is te Haarlem
overleden de heer S. J. Vester, een beken
de figuur in geheelonthouderskringenDe
thans overledene is vroeger een groot aan
tal jaren werkzaam geweest bij de Centrale
Werkplaats der Nederlandse Spoorwegen.
De belangstelling van de heer Vester
ging in het maatschappelijk leven naar vele
verenigingen uit, in het bijzonder naar die,
die zich tot doel stelden het gebruik van
drank te bestrijden. Vele jaren is hij lid en
bestuurslid geweest van de afdeling Haar
lem van de Nederlandse Vereniging tot af
schaffing van alcoholhoudende dranken.
Hij had ook zitting in het Blauwe Week-
comité en in het plaatselijk centraal drank-
weer-comité.
De heer Vester behoorde tot de oprich
ters van de Geheelonthouderstoneelvereni
ging „Nieuw Leven" en heeft een belang
rijk aandeel gehad in de activiteiten.
Van het Medisch Maatschappelijk Con
sultatiebureau voor Alcoholisme te Haar
lem was hij lid van het bestuur en gedu
rende een aantal jaren nam hij deel aan
werkzaamheden ten behoeve van het
bureau.
Als lid van de vroegere Nederlandse Ver
eniging voor Spoor- en tramwegpersoneel
(thans Nederlandse Vereniging van Ver
voerpersoneel) toonde hij belangstelling
voor de moderne vakbeweging.
De crematie is bepaald op donderdag 1
maart te Driehuis-Westerveld, na aan
komst van trein 10.02 uur.
Zonnestraal. De Zonnestraal-, N.V.V.-
collecten in Heemstede wordt gehouden van
5 tot en met 9 maart met de lijst, en op zater
dag 10 maart a.s. met de busjes. Collectan
ten (trices) kunnen zich melden bij de heren
G.'Vissër, Eikenlaan 10 en Th. li.' v. d. Berg,
Javalaan 5, Heemstede.
Het boekenforum, dat maandagavond in
de Vleeshal werd gehouden ter gelegen
heid van de boekenweek is een groot suc
ces geworden, vergelijkbaar met dat van
een maaltijd, waarvan men snel de ge
rechten vergeten is maar niet het plezier.
De animo, het plezier in het over-boeken-
praten, heerste bij ieder der honderden
aanwezigen en als er werkelijk een vraag
geweest is, die afdoende en tot ieders be
vrediging is beantwoord wij weten het
echt niet meer dan speelt dat feit toch
nauwelijks een rol in het door alle aan
wezigen gedragen succes van de avond.
Niemand was uit op spijkers met koppen
slaan, al zouden ze in laag water gevonden
moeten worden. Het was genoeglijk en net
fel genoeg.
Dat de forum-avond ook dit jaar weer
het voor een dergelijke avond enig moge
lijke succes werd lag al besloten in het
eerste optreden van de Forumleden onder
voorzitterschap van de voorzitter van de
RK Openbare Leeszaal onder auspiciën
van deze instelling werd de avond gehou
den drs. H. van Run; mej. A. Gebhard,
oud-directrice van de Openbare Leeszaal
in Amsterdam; mevrouw Harriet Laurey,
dichteres; de heer A. van Domburg, criti
cus en de heer P. van Veen, uitgever. Voor
zitter Van Run leidde zijn medeleden zo
zoutig in, dat elke belangengemeenschap
achter de groene tafel bij voorbaat onmo
gelijk was. Zozeer legde hij de nadruk op
de schier spreekwoordelijk geworden slag
vaardigheid van zijn medelid Van Dom
burg, dat de voorzitter ongetwijfeld ver
weten kan worden een slinkse poging om
zijn medelid te verhinderen een verrassend
gebruik van die slagvaardigheid te maken;
temeer omdat de voorzitter zo slagvaardig
prees. Beider slagvaardigheid zal men ech
ter niet snel vergeten.
Drs. Van Run kreeg met zijn inleiding
onmiddellijk het publiek op „temperatuur"
de zaal zelf was ook aangenaam ver
warmd en aan zijn verrassende en snelle
improvisaties is in eerste aanleg de avond
te danken. Onder zijn leiding werd geen
enkele discussie te zwaar en elke vraag
betrekkelijk. Met voorliefde speelde hij
auteurs, uitgevers, boekhandelaren en le
zers tegen elkaar uit, de kans tot ver
zoening open latend tot een plezierig
uiterste, dat bijvoorbeeld eenmaal een al
om geapprecieerde uitlaat vond in een
kreet uit de zaal: „We stellen een com
missie in die hier volgend jaar rapport
over uitbrengt". De voorzitter: „En ik vond
het al zo bevredigend opgelost".
De vragen waren kernachtig en al waren
de meeste zo ruim dat het antwoord in die
ruimte bleef, alle droegen toch bij in het
bereiken van het doel van de avond: meer
inzicht in het boek en meer liefde ervoor.
„Moet men met de veredelde strip de
slechte bestrijden?" was er een, die uit
eindelijk leidde tot de erkenning, dat er
inderdaad een gebied is, waar de strip de
meest geëigende uiting van een „schrijver"
is. Het bestaansrecht van de strip werd
erkend en aldus de noodzaak van de goede
strip. De vestzak-boeken leverden veel
stof tot gesprek „Vestdijk in vestzak".
De discussie hierover duurde hoe leven
dig zij ook was uiteindelijk te lang voor
een avond, die talrijke vragen moet bevat
ten. De voorzitter zei dus: „We kunnen er
nu wel tot het volgend jaar tegen" en zo
ontstond er ruimte voor de „experimen
telen". Een vragensteller ontkende de
noodzaak van die poëzie. De dichteres Har
riet Laurey bestreed dat in verzorgde for
muleringen zo overtuigend dat haar op
ponent wat de „strip" betreft het beeld
verhaal dus A. van Domburg haar hart
grondig bijviel. „Had ik nooit durven ho
pen", zei de dichteres. „Ik wel", zei Van
Domburg. Laten we het rekenwerk over
de verdiensten van auteurs, uitgevers en
boekverkopers voor de rekening van die
drie groepen, dan zijn de „stevigste" vra
gen aan bod gekomen en kan geconclu
deerd worden dat het Forum, het publiek
en zij tesamen een genoegelijke avond heb
ben gemaakt, die het Boek en de Boeken
week siert.
Tekort bouwvakarbeiders
Tegen de methoden van de gemeente
om, door toezegging van huisvesting en
een bepaalde toelage, bouwvakarbeiders
uit Zeeland en Groningen aan te trekken,
verzet zich de minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting ir. H. B. J. Witte. Dit
heeft de bewindsman tijdens een vanoch
tend in Den Haag gehouden persconferen
tie meegedeeld.
Het door Amsterdam gevolgde systeem,
aldus ir. Witte, zou er toe kunnen leiden,
dat tal van gemeenten met premies tegen
elkaar gaan opbieden. Op zichzelf is het
verlenen van prioriteit aan bouwvakarbei
ders waar het toewijzing van woningen
betreft niet onwenselijk. Maar het aanbie
den van geld is zeer gevaarlijk, omdat de
extra-kosten, die daarvan het gevolg zijn,
op de prijs van de nieuwe woningen in
vloed kunnen hebben.
Om te trachten de door het Amstex-dam-
se optreden gewekte spanningen uit de
weg te ï-uimen, wordt thans via het de
partement van Binnenlandse Zaken en Ge
deputeerde Staten van Noordholland over
leg gepleegd.
Op de persconferentie werd de minister
ook gevraagd naar de bemoeiingen van de
Belgische autoriteiten, die pogen zoveel
mogelijk Nederlandse bouwvakai'beiders,
vooral in het zuiden des lands, in de Bel
gische bouwnijverheid in te schakelen. ,;De
Nedexiandse regering", zo zei ir. Witte,
„heeft contact opgenomen met België om
te trachten uiteraard met behoud van
de persoonlijke vrijheid van iedere arbei
der de werving in het buitenland zoveel
mogelijk te voorkomen".
Uiteenzetting van mr. F ruit erna
Op uitnodiging van het bureau voor
groepsverzekering, dat een samenwerking
is, tot stand gekomen tussen de Nationale
Levensverzekering-Bank n.v. te Rotterdam
en de Nedei-landen van 1845 te 's-Graven-
hage, heeft mr. M. Fruitema maandag
avond in restaurant Brinkmann te Haar
lem gesproken over het pensioenvraagstuk
naar aanleiding van de komende algemene
ouderdomsverzekei'ing.
Nadat de spreker was ingeleid door de
heer J. W. J. van den Berg, adjunct-direc
teur van het bureau, gaf mr. Fruitema
een kort historisch overzicht van de ont
wikkeling van de pensioengedachte in ons
land. In de loop der jaren heeft pensioen
zich ontwikkeld van een gunst tot een mo
reel recht; men is pensioen gaan zien als
uitgesteld loon.
Mr. Fruitema merkte op, dat het begin
sel van uitgesteld loon tot uiting komt in
een moderne pensioenregeling. Het pen
sioen wordt bijvoorbeeld berekend op basis
van salax-is en het aantal dienstjaren. Spre
ker behandelde het wetsontwerp op de al
gemene ouderdomsvoorziening, dat bij de
Tweede Kamer in behandeling is en bin-
nenkort in openbare vergadering aan de
orde zal komen. De uitkering zal bij invoe
ring van de wet een ander karakter heb
ben dan de pensioenregeling. Iedere inge
zetene, die de leeftijd van vijfenzestig jaar
bereikt, ontvangt een uitkering. Daarbij is
van geen belang of hij werknemer of zelf
standige is en evenmin of hij al of niet
eigen inkomsten heeft.
Vervolgens zette mr. Fruitema uiteen,
dat er een wezenlijk verschil bestaat tus
sen het ondernemingspensioen en de alge
mene ouderdomsverzekering. Deze verze
kering volgt de noodwet-ouderdomsvoor
ziening op, die op haar beurt is voortgeko
men uit de voorooi-logse armenzorg.
Bij bijna alle bespx-ekingen over de alge
mene ouderdomsverzekering in verband
met een pensioenregeling komt, volgens
spreker, ten onrechte de neiging naar vo
ren de algemene ouderdomsverzekering en
het ondernemingspensioen als gelijksoor
tige uitkeringen te beschouwen en deze uit
keringen. bij elkaar op te tellen of van
elkaar af te trekken. In deze geest is trou
wens ook artikel 60 van het wetsontwerp
geredigeerd. De memorie van antwoox-d
kondigt intussen een wijziging van dit arti
kel aan. Vermoedelijk zullen verkregen
rechten op pensioenen niet eenzijdig aan
getast kunnen worden. Wel zal het moge
lijk zijn een ondernemingspensioenregeling
te wijzigen voor wat betreft rechten uit
toekomstige dienstjaren.
Mr. Fruitema deelde mee, dat bij het
ontwerpen van een nieuwe pensioenrege
ling of het wijzigen van een bestaande pen-
sioenx-egeling men deze wel op de uitkerin
gen krachtens de algemene ouderdoms
verzekering kan afstemmen. Hoe dit in een
bepaald geval moet gebeuren hangt af van
de betreffende pensioenregeling; spreker
gaf in overweging advies van een deskun
dige in te winnen.
Na de pauze werden vele vragen gesteld,
die de heer Van den Bex-g in samenwerking
met mr. Fruitema beantwoordde. Onder de
aanwezigen waren mr. L. S. ten Have, een
der hoofddirecteui-en van de Nationale Le-
vensvei'zekering-bank en de heren mr. J.
C. G. Tolk en Stuiver, directeuren van de
Nederlanden van 1845.
Werk gegund aan Bloemendalen
Het bestuur van het ziekenhuis Sint Jo
annes de Deo heeft onderhands aanbe
steed het bouwen van een nieuwe vleugel
(behandelingsgebouw) als uitbreiding van
het ziekenhuis aan de Maarten v. Heems
kerkstraat te Haarlem. Laagste inschrijver
was de heer G. J. Evers te Bloemendaal
voor f 792.350. Aan hem is het werk ge
gund. De op een na laagste inschrijver was
Philips Bouwbedrijf te Haarlem voor
f 815.000. De begroting van het architec
tenbureau ir. F. J. Wiegerinck en H. J. van
Balen te Arnhem, dat het ontwerp gemaakt
had, bedroeg f 824.850. Hoogste inschrij
ver was: Internationaal Betonbouw te Bre
da voor f 895.000.
Geen onmiddellijk gevaar voor
oorlog of bewapeningswedloop
NEW YORK, (AFP/Reuter) De secre
taris-generaal van de UNO Dag Hammers-
kjoeld heeft bij zijn terugkeer in New York
van een reis naar het Midden-Oosten ver
klaard, dat de toestand in het Midden-
Oosten weliswaar gespannen is, doch dat ex-
geen onmiddellijk oorlogsgevaar bestaat.
De kwestie wordt overdreven, zo zei hij. Er
is geen reden voor paniek. Er is nog wel
geen oplossing van het Palestijnse vraag
stuk in zicht, doch vorderingen in de goede
richting zijn mogelijk. Hammerskjoeld ge
looft zelfs, dat het „wat voorbarig" is om
te spreken van een bewapeningswedloop,
hoewel er wel gevaar bestaat dat het tot
een bewapeningswedloop zal komen.
Volgens de secretaris-genex-aal zou de
UNO kunnen proberen de toestand langs
de grenzen van Israël en de Arabische
landen te stabiliseren door van dag tot
dag kleine incidenten, waax-uit gx-ote acties
zouden kunnen voortvloeien, te voox-komen.
Voorts zou de UNO kunnen optreden als
derde partij, waarmee de twee pax-tijen die
bij het geschil betrokken zijn overleg kun
nen plegen.
Heeft de Nederlandse
Amerikaan prof. Kuiper
gelijk met zijn bewering
dat Pluto geen echte pla
neet is, maar een satel
liet van de planeet Nep
tunus? Hij heeft aan
hangers en bestrijders
Tot de laatsten behoort
Clyde Tombaugh, de as
tronoom (eerst boeren
zoon; hij kwam via het
amateurisme in de kring
der beroepssterrenkundi
gen terecht) die in 1930
met één slag beroemd
werd door zijn ontdek
king vanPluto.
Maar ook anderen trek
ken Kuipers hypothese
in twijfel. Zou de stra
lingsdruk van de zon op
die grote afstand (Nep-
tunus is 4,5 miljard km.
van de zon verwijderd;
dertig keer zover als de
aarde) in staat zijn een
satelliet van een planeet
„weg te blazen"?
„Neptunus", zo moet
Kuiper hebben gezegd
„vormde als buitenste
planeet van ons zonne
stelsel drie satellieten
in de gaswolken die hem
bij het ontstaan van ons
planetenstelsel omring
den. Toen de zon heet
werd verdampte het
overtollige gas en de
drie satellieten braken
los. Twee der ontsnap
ten, Triton en Nereïde,
wist Neptunus echter
weer terug te krijgen;
Pluto daarentegen bleef
een eigen leven leiden
en lijkt thans op een pla
neet", aldus Kuiper, die
de kwestie planeet of
satelliet „voornamelijk
een kwestie van termi
nologie" noemt.
Vergelijkt men de for
maten van Pluto (mid
dellijn 10.500) en Nep
tunus (53.000 km.) dan
zou het wel kunnen.
Onze satelliet de maan
is naar verhouding zelfs
groter (3476 km. middel
lijn tegenover de aarde
12.757). Ook de lange
rotatietijd van Pluto (6,5
dag) is volgens Kuiper
een argument; de meeste
planeten wentelen om
hun as in tijden die
variëren van pl.m. tien
tot circa 24 uur, met uit
zondering van Mercurius
en Venus.
Een ander argument van
Kuiper is de vreemde
vorm van Pluto's baan;
die is namelijk zo excen
trisch dat zij die van
Neptunus kruist. Met
andere woorden: het
komt voor dat de verste
buitenplaneet Pluto zich
dichter bij de zon be
vindt dan de op-één-na-
buitenste: Neptunus. En
verder is er nog dit: alle
planetenbanen liggen
vrij wél in één vlak; de
afwijkingen zijn zeer ge
ring. Alleen Pluto's baan
staat opvallend scheef en
maakt een helling van
meer dan 17 graden met
het eclipticavlak.
Tenslotte een omstan
digheid, die men mis
schien geen argument
mag noemen, maar toch
opvalt: Pluto is (aliveer
afgezien van de dicht bij
de zon staande Mercu
rius en Venus) de enige
planeet zonder satelliet,
terwijl juist in die verre
contreien het aantal sa
tellieten per planeet nog
al groot is: Jupiter 12,
Saturnus 9, Uranus 5 en
Neptunusnu ja, daar
gaat de ruzie nu net
over: had Neptunus er
twee of drie?
En mocht u nog vallen
over het op het eerste
gezicht nogal vreemde
betoog dat een planeet,
in casu Neptunus, een
paar satellieten „vangt"
die het eerst is kwijtge
raakt - dal „vangen"
van kleine hemellicha
men is al eerder ver
toond. Jupiter heeft het,
naar men aanneemt, ge
daan met vier planetoï
den. Het zijn de vier
kleine Jupitermanen die
zich „teruglopend" om
de grote planeet bewe
gen, tegengesteld dus
aan de in ons hele pla
netenstelsel gangbare
richting.
Men beweert zélfs dat
deze vier JxLpitersatellie
ten, voordat zij min of
meer zelfstandige plane
toïden werdenJupi
termanen geweest zijn.
Ook dus: ontsnapt en la
ter terug gevang en. De
„men" die dat beweert
is, het zij er volledig
heidshalve aan toege
voegd, professor Gerard
P. Kuiper van de Yer-
kes-sterrenwach t.
G. v. W.
KOPENHAGEN (United Press) Alle i
hoop om vier Deense mariniers, die naar i
zee zijn afgedreven in een poging om vier
jongens van het ijs te redden, terug te vin
den is opgegeven. Gisteren hebben ijsbre-
kers, kleine bootjes, vuurtorenwachters en
een vliegboot nog gezocht naar de mari
niers, die zondagavond voor het laatst zijn
gezien.
Maandagmiddag zijn stukken hout en
alarmpatronen, die afkomstig konden zijn
van de ijsboot, in het Kattegat gevonden.
De boot was een sloep van een mijnenve
ger, waax-onder sleden waren bevestigd.
In Duitsland wordt het wegverkeer in
het noordwesten nog steeds bemoeilijkt
door gladheid. Vele schepen kunnen de ha
vens nog niet binnenlopen. Ook heerst ex-
een tekort aan kolen in het noorden. Op
de Lunenburger heide zijn sporen van wol
ven ontdekt. Er zijn vijf doodgeschoten.
De Rijn is over een lengte van zeventig
kilometer- -nog -bevroren.Hét ijs reikt*vam
Niiederrhéinbach- tot Gernheim. De rivieri
stroomt 'zè'è'f 'ïdttfefSdté?'ï)e Moezel''iS"ftbg
dichtgevroren over een lengte van 138 kilo
meter. IJsbrekers zijn op de Donau tot Pas-
sau doorgedrongen. Men verwacht nu dat
bet water zal zakken.
In Washington heerst bezorgdheid over
de olijfolieproductie in het Middellandse
Zeegebied. Door het zeer koude weer zou
de internationale handel in spijsolie ernstig
geschaad kunnen worden. De Verenigde
Staten voeren olijfolie in voor consumptie-
gebruik, aangezien de produktie in Califor-
nië te klein is.
BINNENLAND
Mevr o tav A. Cvan And el Smits
Japinga werd bijna 104 jaar
In het Rusthuis „Boschkant" in het Wes-
terhoutpark is Haarlems oudste inwoonster,
mevrouw Aaltje C. van Andel SmitsJa
pinga, in de ouderdom van 103 jaar over
leden. Zij werd op 25 maart 1852 geboren
in Ezinge in Groningen en heeft het groot
ste deel van haar leven in Spaarndam ge
woond.
Zij kwam daar reeds op 18-jarige leeftijd
toen zij in het huwelijk trad met Arie Jas,
die in 1891 is overleden. Uit dat huwelijk
werd een zoon geboren, die eveneens niet
meer in leven is. Vervolgens trouwde zij in
1894 met C. J. van Andel Smits, die in 1931
overleed.
Zij was in Spaarndam een zeer geziene
figuur en behoorde tot de genodigden bij
de onthulling van een beeld voor de Neder
landse jeugd op de Woerdersluis door Ko
ningin Juliana, die bij die gelegenheid een
gesprek met haar voerde. Haar huisje stond
op de Spa-a rnda mm er dijk 90 en was vaak
een trefpunt voor de oudere bewoners van
Spaarndam. In 1951 moest mevrouw Van
Andel SmitsJapinga in een rusthuis wor
den opgenomen. Toen zij als oudste in
woonster van 'Haarlem haar 103de verjaar
dag vierde, kwam ook de bui-gemeester, mr.
O. P. F. M. Cremers, haar namens de ge
meente zijn gelukwensen brengen.
Zij zal woensdag om twaalf uur op de
begraafplaats te Spaarndam worden be
graven.
Het proces Jungschlaeger bereikte een tragische climax met het requisitoir van de
openbare aanklager Sunarjo, waarin deze de doodstraf eiste. Zittend op de
voorgrond Jungschlaeger. Achter de katheder Sunarjo.
Legioen van verdienste. De Amei-ikaanse
marine heeft het Legioen van Vex-dienste
toegekend aan vice-admiraal A. de Booy, die
een bezoek van een maand aan Amerika
heeft gebracht.
Emigrante verongelukt. De 27-jarige me
vrouw Van der WerfKloostei-man, die in
1951 met haar echtgenoot uit Nederland naar
Canada is geëmigreerd, is vrijdag tengevolge
van een auto-ongeluk in Brockville, provin
cie Ontario, ovex-leden. Haar echtgenoot, de
heer G. van der Werf, werd ei-nstig gewond.
De dx-ie kindex-en (drie, twee en een jaar
oud) werdén licht gewond. Mevrouw Van
der Werf verwachtte haar viei-de kind.
Startbanen. Het aanleggen van start
banen op het vliegveld Zestienhoven bij
Rotterdam is gegund aan de laagste inschrij-
vVjer, N.V. Aannemingsbedrijf N.B.M' -te,
Zaandam voor f2.905.000.
Pülitiek-daklozen. Uit een groep van
politiek-daklozen (voortkomende uit kx-ingen
van Vredesbeweging, Derde Weg, Kerk en
Vrede, Wereldfederalisten en dergelijke) is
een centraal actiecomité gevox-md, dat tot
taak kreeg, „te onderzoeken welke mogelijk
heden zich voor de toekomst voordoen. Het
te verwezenlijken programma zal als alge
mene doelstelling hebben: bevordering van
zoveel mogelijk menselijk geluk; wegnemen
van vrees of angst; algemene grondslagen:
vrijheid, gelijkheid en bi-oederschap."
Kostganger. De bewoners van een huis
aan de Elisabeth Wolffstraat te Amsterdam
kwamen, na enige tijd afwezig geweest te
zijn, tot de ontdekking, dat hun gehele in
boedel verdwenen was. Ook hun kostganger
was nergens meer te vinden. Bij onderzoek
door de politie bleek, dat de kostganger de
inboedel, die een waax-de heeft van f 3000,
verkocht had aan een opkoper.
HAARLEM EN OMGEVING
C.H.-jongerenavond. Donderdag 1 maart
houder de C.H.-jongei-en in Haarlem en om
streken hun jaarlijkse pi'opaganda-avond in
het H.J.M.V.-gebouw aan de Lange Marga-
rethastraat. De heer H. W. Tilanus, fractie
voorzitter van de C.H.U. in de Tweede Ka
mer, zal spreken over het onderwerp: „De
jeugd hooi-t er ook bij".
Vyftig jaar predikant. Ds. F. Postma,
emeritus-predikant der Hervormde Kerk,
wonende te Maastricht, die van 1 maart 1923
tot 4 september 1927 predikant-secretaris is
geweest van het Diaconessenhuis te Haar-
lem, herdenkt zondag 4 maart de dag, dat hij
vijftig jaar geleden tot predikant werd be
vestigd.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
XiCCOlXXXXXXOOUOOOOCCOOOOOOOOOOOOOOCCCXX
3-3 NedêrL'47
3 Nedl. 1962/64
A. K. U
Calvé Delft
Van Gelder Zonen
K. N. Hoogovens
Nederl. Ford
N. Kabelfabriek
gew.Philips Gloeil.
Nieuwe Philips
pref.Philips Gloeil.
Unilever
Wilton Fijenoord
Dordtsche Petrol.
Konkl. Petroleum
A'dam Rubber
Holl. Amer. Lijn.
N. Scheepv. Unie
Phs. van Ommeren
H. V. A
Vex-g. Deli Mijen
Amsterd. Bank
Ned. Handel Mij
Rotterd. Bank
Twentsche Bank
Anaconda Copper
Bethlehem Steel.
U. S. Steel
General Motors
Shell Union
Tidewater
Slotkoers
gisteren
99
ö9~/1
317%
306
270 Z
309
455
318
329
322%
200%
343%
281
675
650%
110
206
194%
266
131
136%
246
235
230
246%
74%
156 X.
57%
45%
75
35 </i„
Openings
koersen
99*/ie
99%
318
307
272
310
455
319
329%
322
200%
349%
282
674
651
110
206%
195%
266
132
137
246
234
230
246%
74
155
57%
44%
75%
34%
