Pravda laakt nu ook Stalins
persoonlijke kwaliteiten
Nieuwe vindingen toegepast bij
Nederlandse helikopter
Weerbericht
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Eerherstel verwacht voor de
oude bolsjewisten
TIP-T0NIC
A.S. Verlovingsringen
Amerikaanse afgevaardigden in
Londen zijn optimistisch
Moord op Kisov (1934) is de scheidslijn
Het woord is aan,
Sovjet-voorstel sluit Eisenhowers
luchtinspectie-plan niet uit
Stuwstraalmotoren aan de uiteinden
van de zelf-instellende hefschroefbladen
A nti-religieus
Executie
Amerikanen moeten voor
paspoort een eed afleggen
Jordaanse premier is niet
afgetreden
Eerherstel in Hongarije
voor Laszlo Rajk
Djakarta raadt Washington
bemiddeling af
De familie Everzwijn
nam toe in tal
Eisenhower gewaarschuwd
tegen het Krupp-concern
Petroleum als brandstof
MARTIN UITTENBOGAARD
Stichting van de Arbeid
bestudeert 6 pet. regeling
De CAO-herziening in
de metaalindustrie
Meer bewolking
Weerrapport
70e JAARGANG No 225
Hoofdkantoor Grote Houtstraat 93, Haarlem.
Telefoon 15295 (zes lijnen) Directie, Hoofd
redactie, Redactie en Administratie. Bijkantoor
in Haarlem-Noord, Soendaplein, Tel. 12230.
Drukkerij Groot Heiligland 10, Tel. 15295.
Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom
DONDERDAG 29 MAART 1956
Haarlems Dagblad
301e JAARGANG No 70
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh.opZon-en Feestdagen.
Abonnement p. week 50 ct., p. kwartaal 6.50,
franco p.p. ƒ7.-Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Hunjsman
a
MOSKOU (Reuter/UP/AFP) Uit welingelichte bronnen te Moskou is verno
men, dat een officiële commissie de gevallen onderzoekt van oude Bolsjewisten,
die aan het eind van de jaren dertig werden gezuiverd, verbannen of in
ongenade raakten. Gebleken is, dat de huidige communistische leiders het leven
van Stalin in twee perioden scheiden. De eerste die over het algemeen gunstig
beoordeeld wordt reikt tot de moord in 1934 op Sergei Kirov, de partijleider in
Leningrad. De tweede periode begint na de dood van Kirov. Hierin zou Stalin
zijn, thans veroordeelde, „persoonsverering" ontwikkeld hebben. Voor het eerst
zijn de persoonlijke kwaliteiten van Stalin in de Pravda, het orgaan van de
communistische partij, aangevallen.
Deze aanval wordt beschouwd als het
startsein voor een grote propaganda-cam -
pagne om de waandenkbeelden over Stalin
te vernietigen. Stalins naam werd in een
adem genoemd met die van de geëxecuteer
de veiligheidschef Beria.
Pravda zeide dat Beria gebruik gemaakt
had van Stalins „cultus van het individu"
om zich een leidende positie in partij en
regering te veroveren. In 1953 werd Beria
doodgeschoten omdat hij een agent van het
imperialisme zou zijn.
Waarnemers zien in deze aanval een aan
wijzing dat de ontmaskering van Stalin
zich thans beweegt naar gevoeliger aspec
ten die tot dusverre niet in het openbaar
besproken zijn.
die lid was van het Politbureau, is postuum
gerehabiliteerd.
Voznessensky was een van de slachtoffers
van Abakumov en Beria. Abakumov en vijf
andere hoge ambtenaren van de geheime
politie werden indertijd beschuldigd van
het samenstellen van vervalst materiaal
tegen functionarissen der partij door het
afpersen van bekentenissen.
De politiek van Voznessensky werd hef
tig aangevallen. Nadien hoorde men nooit
meer iets over hem. Toen Beria terechtge
steld was en Malenkov als premier vervan
gen was, bleef Voznessensky weg. Hij be
hoorde tot de „aggressieve groep", waarin
ook Kroesjtsjev, Boelganin en Molotov za
ten. De leiding van die groep van Andrei
Jjidanov, die in 1948 stierf, Boelganin en
In feitewerd Stalin verantwoordelijk gesteld" Molotov verloren hun betekenis ten tijde
voor schadelijke activiteiten van Beria en
diens medewerkers. Stalin werd er van be
schuldigd groot kwaad aangericht te 'heb
ben door het beginsel van de collectieve
leiding te negeren. Zijn een-mansbeslissin
gen hebben geleid tot verdraaiing van
partij beginselen en partij-democratie,
schending van revolutionaire wettigheid en
ongegronde onderdrukking. Men ver
moedt dat -gedoeld wordt op de herhaalde
zuiveringen van de dertiger jaren, toen
vele partijleiders en oude bolsjewieken uit
de gratie raakten.
Pravda wees er op dat Marx, Engels
en Lenin toonbeelden van bescheidenheid
en eenvoud waren, vergeleken met de on
bescheiden en ij dele Stal in.
De Pravda wees echter ook op Stalins
positieve bijdragen in de revolutie.
Waarnemers in Moskou zien het artikel
in Pravda nog als tamelijk mild, vergeleken
met de rede die Kroesjtsjev heeft uitge
sproken op de besloten zitting van het
twintigste partijcongres.
De „Komsomolskaja Pravda", bet offi
ciële orgaan van het centrale comité van de
communistische jeugdbeweging is scherp
uitgevallen tegen „religieuze bolwerken
onder de jeugd", welke in het gebied van
Koersk (ten zuid-westen van Moskou) zou
den bestaan. Het blad trok fel van leer
tegen het vereren van ikonen en het
houden van processies. In die streek wordt
tweemaal per jaar een menigte „naakte,
huiverende mensen in het „heilige water"'
van de Tuskar ondergedompeld", hetgeen
tot een „plaatselijke bezienswaardigheid1"
zou zijn uitgegroeid.
Het blad onthulde, dat een voormalige
secretaris van een Komsomolafdeling op
een Kolchos een collectieve boerderij
vorig jaar voor een groep kerkgangers een
Paasdienst had geleid.
Dertig tot veertig monteurs van een ma
chine- en tractorenstatkxn waren niet op
hun werk gekomen daar zij Pasen vierden.
Het blad eist het voeren van een intensie
vere anti-godsdienstige propagandacam
pagne onder de platteliandsjeugd en het or
ganiseren van meer festivals, waar de jonge
mensen zouden kunnen dansen en zingen
als tegenwicht tegen de verveling in het
leven op het land en de invloed van de
godsdienst.
Nikolas Voznessensky, de auteur van het
eerste vijfjarenplan der Sovjet-Unie na de
oorlog, werd in 1949 op last van Stalin ge-
executeerd, aldus verluidt in betrouwbare
kring te Moskou. De overleden econoom,
ADVERTENTIE
De nieuwste tip
voor Uw long drink:,
n TIP VAN BOOTZ
NEW YORK (Reuter) De „New York
Times" meldt dat met ingang van deze
zomer alle Amerikanen die een paspoort
willen hebben, moeten zweren' dat zij nooit
tot de communistische partij hebben be
hoord.
AMMAN (Un. Press) Een Jordaanse
regeringswoordvoerder heeft gezegd, dat de
berichten als zou premier Samir El Rifai
afgetreden zijn „elke grond" missen.
„De politieke toestand in het land is
rustig en normaal", aldus de woordvoerder.
In de Libanon was bericht, dat premier
Rifai zich door een verschil van mening
met koning Hoessein over de buitenlandse
politiek van Jordanië genoopt had gezien
zijn ontslag aan te bieden.
dat Voznessensky verdween. Zij bleven
„vicepremiers" doch het duurde tot Ma
lenkov als premier werd afgezet, voor zij
weer aanzien kregen.
Voznessensky's plotselinge verdwijning
leidde indertijd tot allerlei veronderstel
lingen. Over het algemeen werd aangeno
men, dat hij naar aanleiding van 'een hef
tig verschil van mening met Stalin, die
hem zou hebben verweten, dat hij „het ka
pitalisme in de Sovjet-Unie wilde herstel
len", was gearresteerd. Volgens een bericht
uit Sovjet-bron zou Stalin toen hebben be
sloten hem buiten medeweten van zijn
naaste medewerkers, zoals Boelganin en
Kroesjtsjev, uit de weg te laten ruimen.
In december verscheen de naam Voznes
sensky voor het eerst weer in de Sovjet
pers. Het tijdschrift „historische vraag
stukken" bevatte toen een lofrede op zijn
werk „De oorlogseconomie van de Sovjet-
Unie". Op het ogenblik wordt Voznessensky
weer aangehaald als een gezaghebbende fi
guur op economisch gebied.
PARIJS (Reuter) Het Franse blad
„France Soir" meldt uit Boedapest, dat de
gewezen Hongaarse minister van Buiten
landse Zaken Laszlo Rajk, die in 1949 op
beschuldiging van hoogverraad ter dood is
gebracht, postuum is gerehabiliteerd. Eer
ste partijsecretaris Rakosi zou op een ver
gadering in Eger hebben meegedeeld dat
de vervolging van Rajk het gevolg van een
provocatie is geweest. Dit was gebleken na
de arrestatie van Peter Gabor, destijds
hoofd van de politie.
Ook verscheidene andere veroordeelden
waren in ere hersteld. Rakosi zei volgens
het Franse blad, dat de zaak van de gevan
gen gezette sociaal-democraten ook is her
zien en dat de meesten al in vrijheid zijn
gesteld. Anderen staan op het punt de ge
vangenis te verlaten.
„France Soir" schrijft dat „Szabad Nep",
het officiële orgaan van de partij in Hon
garije, het nieuws van Rajks rehabilitatie
heeft gepubliceerd, samen met een verslag
van Rakosi's toespraak in Eger. Rakosi
veroordeelde de persoonsverering.
Szabad Nep heeft onlangs ter herdenking
van de 37e verjaardag van de oprichting
van de eerste communistische republiek in
Hongarije, verklaard dat Bela Kun, de op
richter van die republiek, in 1937 ten on
rechte was terechtgesteld in de Sovjet-Unie
ten tijde van het bewind van Stalin. Bela
Kun was er ten onrechte van beschuldigd
een „Trotzkystische-Boekharinistische ver
rader" te zijn.
Proces Jungschldger
DJAKARTA (ANP). - De Indonesische
procureur-generaal, Suprapto, heeft tegen
over de pers .verklaard, dat het onverstan
dig en een onberaden stap van de Verenig
de Staten zou zijn, indien zij zouden be
middelen in het proces-Jungschlager. Hij
zei, dat Indonesië als soevereine staat ver
antwoordelijk is voor het proces.
Een waarlijk niet alledaagse foto, gemaakt
bij het dorpje Ede op de Veluwe. Daar wist
de fotograaf met veel omzichtigheid en
geduld dit wild zwijn met jongen te „ver
eeuwigen", een prestatie, die des te meer
telt, omdat hij niet alleen op de juiste
camera-instelling, maar ook op eigen
lijfsbehoud bedacht moest zijn.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG PAGINA'S
Macaulay:
Het ligt in de aard van partijen
haar oorspronkelijke vijandschap
pen veel steviger vast te houden
dan haar oorspronkelijke begin
selen.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Veulen lederen jassen 175.-
NEW YORK (Un. Press) De Ameri
kaanse „Society for the prevention of world
war III"(Vereniging tot voorkoming van een
derde wereldoorlog) heeft president Eisen
hower gewaarschuwd tegen samenwerking
met het Krupp-concern in West-Duitsland.
LONDEN (Reuter) Het nieuwe Sov
jetplan voor „conventionele" ontwapening
dat de Sovjet-afgevaardigde Gromiko op de
ontwapeningsconferentie te Londen heeft
ingediend, sluit, naar van Amerikaanse
jetplan voor „conventionele" ontwapening,
zijde wordt vernomen, de mogelijkheid van
aanvaarding van president Eisenhowers
voorstel tot wederzijdse luchtverkenning
niet uit. De Russen maken echter veel
voorbehoud. De Amerikaanse vertegen-
Een groep Nederlanders is er na jarenlange arbeid in geslaagd in ons land een heli
kopter te bouwen, die, naar proefnemingen hebben aangetoond, zeer goed vliegt. De
groep heeft deze arbeid zoveel mogelijk in het geheim verricht. Zij stond onder leiding
van de heer T. van Houwelingen, oud-directeurgeneraal van de P.T.T., oud-voorzitter
van de Stichting Hefschroefvliegtuigen en voorzitter van de daaruit voortgekomen
Stichting voor de Ontwikkeling en Bouw van een Experimenteel Hcfschroefvliegtuig
(Sobeh). De Nederlandse helikopter, „Kolibrie" genoemd, is een zeer eenvoudig1
toestel, waarbij verscheidene Nederlandse vindingen zijn toegepast. Het heeft een
zelfinstellende hefschroef, die het een voor helikopters ongekende stabiliteit geeft.
Het toestel kan twee personen en enige lading vervoeren over korte afstanden. De
snelheid is ongeveer honderd kilometer per uur. Het brandstofverbruik is hoog, maar
de brandstof is goedkoop. De tweebladig hefschroef bestaat uit gelijmde metalen
bladen. Deze constructie is in samenwerking met Fokker ontwikkeld en door Fokker
uitgevoerd. Het is een zeer eenvoudig hefschroefvliegtuig dat, naar wordt venvacht,
een derde kost van de prijs van helikopters die nu aan de ma^kt zijn en die een zelfde
laadvermogen hebben. De motoren zijn ook goedkoop. De vliegkosten van de „Koli
brie" zullen per uur, naar men aanneemt, de helft bedragen van die van een heli
kopter met zuigermotor en tweederde van die van een hefschroefvliegtuig met
turbinestraaimotor. Doordat er zo weinig onderdelen aan de „Kolibrie" zijn, is het
onderhoud gering. Een motor kan in tien minuten worden verwisseld.
Deze bijzonderheden zijn woensdagmid
dag bekend gemaakt door ir. C. F. Verflage,
een der directeuren van de eind 1955 op
gerichte Nederlandse Helikopter Industrie
n.v., tijdens een te Rotterdam gehouden
landbouw- luch tv aartd a g, georganiseerd
door de Planten ziek tekundige Dienst te
W ageningen.
Ir. Verhage heeft een summiere techni
sche beschrijving gegeven van deze stuw-
straalhelikopter en opgesomd wat de „Koli
brie" niet heeft: geen motor in de romp,
wel een stuwstraalmotor aan het uiteinde
van elk der twee bladen van de hefschroef,
geen transmissie, geen vrij loop, geen cylin
ders, geen zuigers, geen kleppen, geen car
burator. Elke motor heeft maar één bougie
en deze wordt alleen maar bij de start ge
bruikt. De motoren lopen op huisbrand-
petrol eum, maar desgewenst ook op gasolie
of benzine.
De vliegproeven met de „Kolibrie" zijn
uitermate bevredigend verlopen. Men ver
wacht dat het toestel spoedig voor de pro-
duktie geschikt zal zijn. De door ir. G. F.
Verhage uitgevonden zelfinstellende hef
schroef geeft de „Kolibrie" een voor heli
kopters tot dusverre ongekende stabiliteit.
De aan de hefschroefuiteinden bevestigde
stuwstraalmotoren zijn geconstrueerd door
ir. J. Meijer Drees. Deze voortstuwers be
zitten geen bewegende delen, hetgeen vele
complicaties uitsluit. Wegens zijn goedkope
en uitermate eenvoudige constructie zal de
„Kolibrie" tegen een zeer lage prijs aan de
markt gebracht kunnen worden.
Het toestel, waarvan de hefschroef onge
veer tien meter lang is, en dat ledig slechts
200 kg weegt heeft een kruissnelheid van
Invlieger R. J. v. d. Harten van de Neder
landse Helikopter Industrie tijdens een van
zijn proefvluchten met de stuwstraal-
helikopter „Kolibrie".
100 km per uur en kan worden ingericht
voor vervoer van personen, gewondentrans-
port, gewassenbespuiting of andere doel
einden. Proeven voor het verkrijgen van
een bewijs van luchtwaardigheid zijn reeds
onder toezicht van de Rijksluchtvaartdienst
begonnen.
De Nederlandse Helikopter Industrie
N.V., die voor de „Kolibrie" zowel natio
naal als internationaal goede afzetmogelijk
heden verwacht, zal het vervaardigen van
deze helikopters in een fabriek op de lucht
haven Rotterdam ter hand nemen. De on
derdelen voor het toestel worden bij Ne
derlandse industrieën vervaardigd, de mo
toren en verscheidene andere onderdelen
bij de Kromhout Motorenfabriek, de romp
en aanverwante onderdelen bij Aviolanda
en de schroefbladen bij de Fokkerfabriek.
woordigers zijn nog steeds optimistisch
over de vooruitzichten van de conferentie.
Gromiko ontweek woensdag vragen van
de Westelijke afgevaardigden, toen deze
wilden weten waarom het Sovjetplan
zwijgt over maatregelen om atoomwapens
uit te bannen, aldus is uit Westelijke bron
vernomen. In de aanhef van het Sovjet
plan wordt slechts de hoop uitgesproken,
dat overeenstemming over gewone bewa
pening en vermindering van de strijd
krachten een overeenkomst inzake atoom
wapens nader tot een oplossing brengen
zal.
Gromiko gaf ook geen bevredigende ant
woorden op Westelijke vragen om ophel
dering over de redenen van de plotselinge,
aanzienlijke wijziging van de manier waar-
cp de Sovjet-Unie het ontwapeningsvraag-
sluk benaderen wil.
ADVERTENTIE
SCHOTERWEG 35 - HAARLEM
In kringen van de Stichting van de Ar
beid wordt op het ogenblik druk gediscus
sieerd over een bepaalde passage van het
regeringscommuniqué, dat onlangs bij het
bereiken van het akkoord over de lonen
werd uitgegeven. Het gaat bij deze discus
sie in hoofdzaak om de passage, waarin
voorkomt dat het College van Rijksbemid
delaars voorstellen tot verhoging van de
rechtens geldende lonen en andere arbeids
voorwaarden kan goedkeuren tot maximaal
zes procent.
In vakbondskringen kan men vernemen,
dat men eerst wil bereiken dat de zes per
cent gaat tellen van het moment af, waar
op de bedrijfstakken, die nog achter liggen
bij andere bedrijfstakken, gelijk zijn. Dat
wil dus zeggen, dat de bedrijfstakken die
nog achter liggen bij de lonen en andere
arbeidsvoorwaarden eerst dan over de zes
percent gaan praten, als zij „bij zijn." Op
dat moment hebben zij nog recht om tot
een zes percent hoger niveau te stijgen.
Minister Suurhoff heeft van zijn kant te
kennen gegeven dat hij niet in deze dis
cussie wil treden. De minister is van
mening dat wanneer de loonvoorstlelen bij
het College van Rijksbemiddelaars worden
voorgelegd er altijd nog tijd is om te be
palen of er reden is voor een verhoging en
of men zich wel aan de richtlijnen van de
regering heeft gehouden.
„Nog geen nadere interpretatie
van het regeringscommuniqué"
De Vakraad voor de Metaalindustrie is
woensdag bijeengekomen ter nadere be
spreking van een herziening van de CAO
voor de metaalindustrie, waarover reeds in
principe overeenstemming werd bereikt.
Na afloop van de vergadering werd mee
gedeeld, dat de Raad niets toe te voegen
heeft aan het zaterdag verstrekte commu
niqué. Daarin werd door de Vakraad ge
zegd, dat de mate, waarin lonen, respec
tievelijk overige arbeidsvoorwaarden, zul
len worden herzien, afhankelijk is van
een bepaalde, nadere interpretatie van het
regeringscommuniqué. Over een nadere in
terpretatie beschikt de Vakraad op het
ogenblik niet.
Handelsverdrag NederlandPolen
Radio Warschau heeft bekend gemaakt
dat Nederland en Polen een overeenkomst
hebben gesloten krachtens welke Polen
steenkool, spoorwegrijtuigen en textiel zal
exporteren en ijzererts vedels, cokes en an
dere essentiële artikelen zal importeren.
DE BILT: Boven Zuid-Scandinavië hand
haafde zich de afgelopen 24 uur een hoge-
drukgebied, dat de algemene luchtcircula-
tie in een groot deel van Europa beheerst.
Langs de noordzijde van het hogedrukge-
bied trekken storingen van het zeegebied
bij Jan Mayen via Scandinavië naar Rus
land, waar zij sneeuw brengen; er komt
daar ook nog op vrij uitgebreide schaal
vorst voor. Zelfs in Zuid-Rusland is de
lente nog niet gearriveerd. Een depressie,
die gisteren boven Spanje lag, trok lang
zaam naar de Golf van Biskaje.
Tussen deze depressie en het eerder ge
noemde hogedrukgebied handhaafde zich
over onze omgeving een vrij krachtige oos
telijke luchtstroming. Een zwakke storing
die met de depressie boven Biskaje samen
hangt, trok vanmorgen over Frankrijk naar
het noorden, vergezeld van veel bewolking
en een smalle regenzone. Wolkenvelden er
van dreven met zuidelijke bovenwinden
ons land al binnen. Ook morgen zullen
storingsinvloeden uit het zuiden tot bewol
king aanleiding geven, waaruit hier en
daar een bui kan vallen. De wind zal ech
ter afnemen en omdat bovendien de voch
tigheidsgraad van de lucht groter zal wor
den, wordt het weer minder schraal,
(van hedenmorgen 7 uur)
Weers-
tlfl
i S
d
41
co
■Ss
toestand
f.s
S u
fe£
zS
Helsinki
zwaar bew.
nnw
0
0
Stockholm
licht bew.
wnw
-0
0
Oslo
mist
0
-2
0
Kopenhagen
onbewolkt
nnw
-1
0
Aberdeen
geheel bew. ozo
2
0
Dublin
nevel
ono
4
0
Londen"
zwaar bew.
ono
6
0
Amsterdam
onbewolkt
ono
5
0
Brussel
zwaar bew.
o
3
0
Parijs
nevel
0
6
0
Bordeaux
zwaar bew.
ozo
13
0,1
Grenoble
zwaar bew.
windstil
8
0
Nice
geheel bew.
ono
15
0
Berlijn
onbewolkt
o
2
0
Frankfort
onbewolkt
nno
3
0
Miinchen
onbewolkt
windstil
-0
Zürich
nevel
wnw
2
0
Genève
nevel
windstil
7
0
Locarno
regen
0
5
Wenen
nevel
0
0
0
Innsbruck
nevel
w
2
2
Rome
half bew.
ozo
12
0
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
onbewolkt
mist
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
vlv. Z.-Limb. half bew.
matige o
matige o
matige o
matige o
mat. ono
matige o
matige o
matige o
0
0,1
0
0
0
0
0,1
0
Neerslag laatste 24 uur.
.mixYrirm^xwcnnnoMooooo
MINDER SCHRAAL
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van don
derdagavond tot vrijdagavond, opge
maakt om 11.15 uur:
Veranderlijke bewolking met slechts
hier en daar een bui. Vrij krachtige
tot matige wind tussen oost en zuid.
Iets zachter.
30 maart
Zon op 6.22 uur. onder 19.12 uur.
Maan op onder 7.47 uur.
31 maart
Zon op 6.20 uur. onder 19.14 uur.
Maan op 0.15 uur, onder 8.27 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 30 maart
Hoog water: 6.03 en 18.23 uur.
Laag water: 1.43 en 14.09 uur.