één kwaliteit: fantastisch goed!
één prijs:
orth State
PANDA EN DE MEESTER-VERZAMELAAR
Wereldnieuws
Straatsburg opent aanval op
paspoorten en paperassen
Buitenlandse persstemmen over
het proces-Jungschlager
O.'ifi.Skuituüüa
Natuurlijke ongemakken van het leven,
zo beweren de Europese ministers
UIT ANDERE BLADEN
ZocU ló ket
zo
r
J
2
De radio geeft donderdag
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
Russische tractortrein op
weg naar de Zuidpool
Neven sloegen hun slag
toen oom niet thuis was
CIGARETTES "|B| 7 5 Ct
Als U keelpijn hebt
Werktijden voor
winkelpersoneel
SER-advies: 9 uur per dag;
uitsluitend maandagmorgen
vrij
Kort nieuws
Koffie en BUISMAN
ze horen bij elkaar.
RICHTLIJNEN VOOR DE
AVOND VAN 4 MEI
Kerkelijk Nieuws
MEER DAN 1000 BROEKEN
N.
Berekening
in oudheid
WOENSDAG 11 APRIL 1956
(Van onze correspondent in Brussel)
De commissie voor juridische en admi
nistratieve aangelegenheden van de „Raad
van Europa" heeft aan de Europese parle
menten een verslag gestuurd over haar be
sprekingen met het „comité van ministers"
ter zake van de vereenvoudiging van de
grensformaliteiten. De leden van de com
missie zijn van mening dat de ministers
zich verschuilen achter allerlei voorwend
sels en van oordeel schijnen te zijn dat pas
poorten, autodocumenten, visa, enzovoorts
als „natuurlijke ongemakken" van het le
ven dienen te worden beschouwd.
In antwoord op het voorstel van de ver
gadering van Straatsburg om de paspoor
ten af te schaffen voor het reizen binnen
Europa en om de identiteitskaart, die in
de meeste aangesloten landen wordt afge
geven, als geldig reisdocument te erken
nen, heeft het „comité van ministers" de
lof van het paspoort bezongen.
Er is volgens het „comité van minis
ters", „geen aangesloten land waar een pas
poort te duur of moeilijk verkrijgbaar zou
zijn". Weet het comité van ministers, al
dus de commissie, dat een paspoort in
Frankrijk en IJsland 150 gulden kost voor
drie jaar en 85 gulden in Italië voor één
jaar? Weet het dat, in Italië, degene die
een paspoort aanvraagt met stukken moet
bewijzen,' dat hij voldoet aan zijn gezins
verplichtingen, alsmede die tegenover de
justitie en de staat?"
Daarnaast is er de kwestie van de sou
venirs. De Scandinavische landen hebben
vastgesteld dat met twee honderd dollar de
kosten voor de gewone behoeften van de
toeristen in souvenirs zijn gedekt. De
grenscontrole kan dan tot steekproeven
worden beperkt. Het is afdoende vier per
cent van de reizigers te ondervragen. De
overigen worden zonder enige formaliteit
doorgelaten. Deze maatregel van de Scan
dinavische landen zou tot geheel Europa
moeten worden uitgebreid. De Benelux
heeft reeds jaren geleden de douaneposten
aan de grens samengesmolten. De controle
op de Belgische identiteitskaarten of de
bewijzen van Nederlanderschap is tot een
minimum beperkt. Automobilisten kunnen
volstaan met een eenvoudig papier, het
„libre-sortie".
Dat is een heel verschil met de plage
rijen die men in Zwitserland ondervindt.
Wie vergeet het groene assurantiedocument
voor de auto mee te nemen, moet aan de
Zwitserse grens vijf Zwitserse franks neer
tellen.
De gemakkelijkste grens is die tussen
ADVERTENTIE
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en weer
bericht. 8.15 Platen, 9.00 Voor de huisvrouw.
9.40 Schoolradio. 10.00 Platen. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Platen.
12.00 Angelus. 12.03 Lichte muziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Wij
van. het land, 12.40 Platen. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 So
praan en piano. 13.50 Platen. 14.00 Prome
nade-orkest. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Koor
zang. 15.35 Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30
Klavecimbel en viool. 17.00 Voor de jeugd.
17.30 Platen. 17.40 Beursberichten. 17.45 Ka
mermuziek. 18.15 Koninklijke Militaire Ka
pel. 18.45 Platen. 19.00 Nieuws en weerberich
ten. 19.10 Platen. 19.20 Sociaal perspectief.
19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Geva
rieerd programma. 21.45 Platen. 22.00 Perio
dieken parade. 22.10 Orgelconcert. 22.35
Platen. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15 Sportuitslagen. 23.2024.00
Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
Platen. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
Voor de huisvrouw. 9.15 Platen. 9.40 Morgen
wijding. 10.00 Platen. 10.50 Voor de kleuters.
11.00 Voor de huisvrouw. 11.15 Lichte mu
ziek. 11.45 Voor de vrouw. 12.00 Pianoduo.
12.25 In 't spionnetje. 12.30 Land- en tuin
bouwmededelingen. 12.35 Platen. 12.50 Uit het
bedrijfsleven. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelin
gen of platen. 13.20 Orgel en zang. 13.55
Beursberichten. 14.00 Gevarieerd programma.
14.50 Sopraan en piano. 15.20 Voor de zieken.
16.00 Platen. 16.15 Voordracht. 16.30 Piano.
16.45 Voor de jeugd. 17.30 Dansmuziek. 17.45
Regeringsuitzending: Nederland en de we
reld. Het aandeel van Nederland in het in
ternationaal visserij-onderzoek. 18.00 Nieuws.
18.15 Sportproblemen. 18.25 Lichte muziek.
18.55 Gesproken brief uit Londen. 19.00 Voor
de kleuters. 19.05 Cabaret. 19.25 Lichte mu
ziek. 19.45 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05
Radiophilharmonisch orkest en solist. 21.05
Voordracht. 21.30 Kamermuziek. 21.45 Ont
moeting der levensovertuigingen: De Spiri
tistische levensbeschouwing, discussie. 22.15
Dansmuziek. 22.40Actualiteiten. 22.50 Sport-
actualiteiten. 23.00 Nieuws. 23.15 Actualitei
ten en platen. 23.2524.00 Jazmuziek.
TELEVISIE (V.A.R.A., N.T.S.)
20.00 Journaal en weeroverzicht. 20.15
Spiegel der kunsten. 20.35 U en uw regering,
discussie. 21.00 Cabaret. 21.15 Mensen,
dingennu: 21.30 Reportage van de
voorjaarskermis in Brabant. 22.4523.45
Eurovisie: Amateurbokswedstrijd Schotland
Duitsland te Glasgow.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.00 Amusementsmuziek.
12.30 Weerbericht. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Platen en Orgelconcert. 14.00 Engelse
les. 14.15 Platen. 14.30 Franse les. 14.45 Pla
ten. 15.00 Pianorecital met commentaar. 16i)2
Kamermuziek. 16.35 Platen. 16.40 Meisjes
koor. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 Voor
de kinderen. 18.15 Platen. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.30 Reportage. 19.40
Platen. 20.00 Platen. 20.10 Klankbeeld. 20.30
Verzoekprogramma. 21.30 Platen. 22.00
Nieuws. 22.15 Koorzang. 22.55- -23.00 Nieuws.
ADVERTENTIE
HAARLEM
België en het groot-hertogdom Luxemburg.
Wanneer men de Belgische stad Arlon ver
laat in de richting Luxemburg, vindt men
de Belgische en Luxemburgse gendarmes
en douaneambtenaren in een hokje langs
de weg. Nog nooit hebben wij papieren
moeten tonen. De heren komen niet eens de
weg op en wuiven van verre „bonjour".
Wij hebben de indruk dat de Europese
gewone man pas in het verenigd Europa
zal geloven, wanneer overal, aan alle Euro
pese grenzen, het Luxemburgse stelsel van
kracht wordt.
LONDEN (United Press). Een groep
leden van de Sovjet-Russische Zuidpool
expeditie is volgens radio-Moskou met een
tractortrein naar het binnenland van het
Zuidpoolgebied vertrokken. De trein be
staat uit twee zeer krachtige tractoren, die
elk drie grote sleden trekken. Op de eerste
drie sleden zijn een woonhut, een klein la
boratorium, een radiostation, een keuken
en een voorraad voedsel geladen. Op de
drie andere sleden worden vaten brandstof
meegevoerd.
Volgens radio-Moskou is de expeditie
reeds meer dan honderd kilometer gevor
derd. Zij heeft magnetische afwijkingen
waargenomen, de structuur van de sneeuw
bestudeerd en weerballons opgelaten.
„Ondanks een temperatuur van gemid
deld dertig graden onder nul en een reeks
hevige sneeuwstormen is de expeditie er
in geslaagd belangrijk wetenschappelijk
werk te doen", aldus radio-Moskou.
Twee neven, een 23-jarige en een 24-ja-
rige los-werkman, zaten in de avond van
15 januari in een café in Den Haag, toen
zij een oom en tante zagen binnenkomen.
Na beiden een borreltje te hebben aange
boden reden zij op een bromfiets naar
ooms huis. Het bleek niet moeilijk te zijn
binnen te dringen. De neven wisten dat
oom in het buffet geld bewaarde. Het buf
fet werd omgegooid en ingetrapt. De ne
ven staken ruim f 4000 in hun zak en gin
gen op debromfiets terug naar het café,
waar oom en tante nog zaten. De neven
gingen weer bij hen aan het tafeltje zitten.
Toen het sluitingsuur aanbrak gingen de
neven met een taxi naar Amsterdam, waar
zij het geld opmaakten.
Oom en tante gingen naar huis en ont
dekten dat het buffet vernield en het geld
verdwenen was. Aangifte bij de politie
volgde. Deze kreeg spoedig argwaan tegen
de beide neven, die bij een verhoor door
de mand vielen.
Zij stonden thans voor de Haagse recht
bank terecht. Tot ieders verbazing ver
scheen de oom als getuige décharge.
„Als ik geweten had dat zij de inbraak
hadden gepleegd, zou ik de politie er bui
ten gelaten hebben. Ik zou ze alleen een
flinke aframmeling hebben gegeven", zei
oom.
De neven zeiden dat zij destijds werk
loos waren en in geldverlegenheid verkeer
den.
„Maar jullie hadden wel geld om bor
reltjes te drinken en er een bromfiets op
na te houden", zei de president. De neven
beweerden de bromfiets cadeau gekregen
te hebben. Het geld voor het cafébezoek
hadden ze geleend.
Beiden waren enige tijd geleden voor
waardelijk veroordeeld. Hun proeftijd was
nog niet om. De officier van Justitie wilde
nu geen consideratie meer betrachten en
eiste tegen beiden anderhalf jaar gevange
nisstraf.
Op 24 april zal de rechtbank' uitspraak
doen.
ADVERTENTIE
Verreweg de meest gerookte Amerikaan!
ADVERTENTIE
f
për.'.QOC-sie 85 et.
Het Engelse liberale blad „Manchester
Guardian" wijdt een kolom aan het proces
Jungschlager. Het zegt, dat het proces
meer onrust onder diegenen, die Indonesië
goedgezind zijn. heeft veroorzaakt dan
enig andere gebeurtenis in de geschiedenis
van de republiek.
„Daar het proces nog sub judice is zou
het ongepast zijn een opinie omtrent
JungschLagers schuld te uiten. Maar het
verloop van het proces (in het bijzonder
de houding van de procureur-generaal,
Sunarjo, is niet erg geruststellend wat de
rechtsprocedure in Indonesië betreft.
De verdediging ligt sinds het vertrek
van mr. Bouman in handen van zijn echt
genote, die geen advocate is. Verscheidne
pogingen van de Nederlandse regering om
voor Britse, Amerikaanse en Neder
landse advocaten te zorgen zijn door de
rechter verijdeld, die slechts een Neder
landse advocaat, mr. Van Empel toestond
als adviseur op te treden. De Indonesi
sche regerndg weigerde zijn visum, dat 12
maart afliep, te verlengen."
Mevrouw Bouman is gemolesteerd door
met vrachtwagens van de regering naar
het gerechtsgebouw vervoerde volks
menigten, die haar met tomaten bekogel
den en de doodstraf tegen haar en tegen
Jungschlager eisten. Twee getuigen a
charge, die hun eerder afgelegde verkla
ringen voor de rechter introkken, ver
klaarden dat de oorspronkelijke verkla
ringen onder mishandeling door de politie
waren afgelegd. Andere getuigen a char
ge hebben toegegeven dat zij geld hebben
ontvangen voor hun getuigenissen. Ge
confronteerd met elkaar tegensprekende
verklaringen hebben zij herhaaldelijk hun
oorspronkelijke getuigenverklaringen ge-
wijzingd. In het verloop van het proces
heeft de procureur-generaal verklaard,
dat verscheidene getuigenverklaringen in
De Sociaal-Economische Raad heeft aan
de staatssecretaris van Sociale Zaken op
diens verzoek advies uitgebracht over
enige in het werktijdenbesluit voor winkels
1932 aan te brengen wijzigingen.^
Met' van regeringszijde voorgestelde
maatregelen wordt beoogd de 53-urige
werkweek terug Të brengën tot een 48-
urige, met de mogelijkheid, dat gedurende
een overgangsperiode in sommige bran
ches afwijkende regelingen worden ge
volgd. Tevens werd voorgesteld de vrije
halve dag hetzij op een middag, hetzij uit
sluitend op maandagmorgen te geven.
Het eenstemmig vastgestelde advies van
de S.E.R. aoht aanpassing van de wettelijke
werktijdenregeling voor winkelpersoneel
aan de feitelijke situatie aanvaardbaar.
Het maximaal aantal arbeidsuren per dag
zou volgens het advies voorshands terug
gebracht moeten worden van 9Yi uur tot
9 uur.
Hoewel het uit een sociaal oogpunt in
principe wenselijk wordt geacht, dat aan
het winkelpersoneel ter compensatie van
de arbeid op zaterdagmiddag een andere
vrije middag wordt gegeven, daar deze aan
de betrokken werknemers voor deelneming
aan het gezinsleven, voor ontspanning of
ontwikkeling meer mogelijkheden biedt
dan een vrije ochtend, wordt erkend dat
verlenging van het weekeinde voor vele
werknemers een zekere aantrekkelijkheid
bezit. Deze overweging heeft ertoe geleid
in te stemmen met een regeling, waardoor
voortaan, indien de vrije halve dag in de
morgenuren wordt gegeven, hiertoe uitslui
tend de maandagochtend zal kunnen wor
den gebruikt.
Geld van oudercommissie verduisterd.
Nauwelijks was de voorzitter van de ouder-
commissie van de Da Costaschool in Amster
dam, de 40-jarige havenarbeider J. J. ter W,
vorig jaar tot tijdelijk penningmeester be
noemd of hij vergreep zich aan de kas en
verduisterde bijna 600 gulden. Hij had het
ADVERTENTIE
Ook bij Nescafé en andere soorten oplosbare
koffie doet een beetje BUISMAN wonderen.
4^ O 43 AA
^37 C7C7
Dë Commissie Nationale Herdenking
heeft de volgende richtlijnen opgesteld voor
de nationale herdenkingsavond op vrijdag
4 Mei: Herdacht zullen worden de militai
ren van de Nederlandse strijdkrachten, dc
zeelieden, de verzetsstrijders, de geallieer
de militairen en alle overigen, die waar
ook ter wereld in de jaren van de oorlog
te land, ter zee of in de lucht voor de vrij
heid van het koninkrijk zijn gevallen, dan
wel als Nederlander of als. Nederlands on
derdaan ten gevolge van tegen hen gerich
te vijandelijke actie zijn omgekomen.
Van des avonds 18' uur tot zonsonder
gang zullen van alle openbare gebouwen,
particuliere woningen en vaartuigen de
vlaggen halfstok worden gehangen.
Óm halfacht zal een ieder kunnen deel
nemen aan een „stille tocht", welke zal be
ginnen van een punt, niet verder dan onge
veer 30 minuten verwijderd van een plaats
waar Nederlandse militairen, verzetsstrij
ders of militairen van bondgenoten in de
strijd de dood hebben gevonden of zijn be
graven.
Van kwart voor acht af tot 30 seconden
vóór acht zullen de klokken van alle ker
ken luiden.
Om acht uur precies, zal, nadat 30 secon
den tevoren door middel van het voor elke
gemeente meest geschikte signaal dit tijd
stip is aangekondigd, op de plaatsen der
herdenking gedurende twee minuten vol
komen stilte in acht worden genomen. Aan
de burgerij wordt verzocht deze stilte over
al en algemeen te betrachten.
In overeenstemming met de geest, welke
de gevallen strijders bezielde, zullen geen
toespraken worden gehouden. De weg naar
de plaats der herdenking zal te voet en in
volkomen stilzwijgen zonder vlag of vaan
del worden afgelegd.
In aansluiting op de „stille tochten" zul-
ADVERTENT1E
't Mislukken van veel conferenties
.En _'t falen .van veel excellenties,
Is te wijten aan 't feit.
Dat men nimmer op tijd
Denkt aan DANTUMA's
pen-competenties
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
fti len 'n kerken of andere gebouwen herden
kingsbijeenkomsten worden belegd.
Aan de burgemeesters wordt verzocht die
avond van zes uur af geen openbare ver
makelijkheden meer toe te laten.
den van betaald. De officier van justitie bij
de Amsterdamse rechtbank heeft tegen hem
een jaar gevangenisstraf geëist, waarvan zes
maanden voorwaardelijk.
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Vuren en Dalem A.
A. Bos, vikaris te Eefde; de benoeming tot
vikaris te Loosduinen A. H. Smits, kand.
te 's-Gravenhage; naar Hoge-Zwaluwe
J. B. Duk, kand. te Velsen-Noord; naar
Delden M. Blom te Hengelo (O.).
Bedankt voor Sommelsdijk R. de Bruin
te Barneveld.
Beroepbaarstelling. De heren J. P. van
Santen te Utrecht en Th. Remmers te
Hoogeveen stellen zich beroepbaar.
Geref. Kerken
Tweetal te Lemmer: C. Brilman te Oos-
ter-Nijkerk (Fr.) en J. A. v. Netten te
Slootdorp.
Aangenomen naar Cochrane en New
Liskeard (Ontario - Canada) G. J. van
Kamp, schipperspred. te Amsterdam.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Vlissingen C. Noordergraaf
te 's-Gravendeel.
Bedankt voor Opperdoes K. J. Velema
te Midwolda (Old.).
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Aangenomen naar Monte Alegre (Bra
zilië) D. Los te Breukelen; naar Watford
(Ontario) A. B. Roukema te Bunschoten-
Spakenburg.
6. Het gesprek tussen de twee verzame
laars, dat het slaapje van Joris had ver
stoord, was eindelijk beëindigd. Na elkaar
een goed verzamelen te hebben toegewenst,
wilde Hamsterman zich verwijderen. „Een
ogenblikje, Hamsterman, ouwe jongen!",
zei van Ekster vriendelijk. „Voor je weg
gaat, zou ik graag mijn kopjes terugheb
ben en nog enkele andere dingetjes, die
je in je zak hebt gestoken!" Met deze
woorden haalde hij kopjes, lepeltjes, as
bakjes en nog enkele andere zaken uit de
jaszak van zijn clubgenoot. Panda keek
verbluft toe. „Heb je ooit!", dacht hij, „dat
ouwe heertje probeerde zijn eigen vriend
te bestelen. Wat gemeen!" Maar de beide
heertjes schenen er niets oneerlijks in te
zien. „Zoals je wilt, van Ekster, ouwe jon
gen", zei Hamsterman, die niet in het
minst uit het veld geslagen was, „maar
geef mij dan het vaasje terug, dat JIJ in
je zak hebt gestoken". „Alsjeblieft", zei
verzamelaar van Ekster, terwijl hij glim
lachend het vaasje teruggaf, „ik wilde het
even van nabij bekijken". „Vanzelfspre
kend", antwoordde Hamsterman hartelijk,
daarvoor zijn we immers clubgenoten".
Joris had dit tafreeltje met klimmende be
langstelling gadegeslagen. „Ei, ei", mom
pelde hij, wat een vingervlugheid en wat
een ruime opvattingen! Ik kan van die
verzamelende heertjes nog een hoop leren!"
het vooronderzoek bij stukjes en beetjes
aan elkaar zijn gevoegd en „nog niet wa
ren aangepast aan. de algemene lijn. De
voornaamste beschuldiging, dat Jung
schlager leider was van de zogenaamde
Nigo alleen is gestaafd met de verklarin
gen van de getuigen a charge. De tegen
hem ingebrachte beweringen zijn door het
Indonesische leger lang voor zijn arresta
tie onderzocht en in het verloop van het
proces tegen andere personen weerlegd.
Toch vormen deze beweringen nog een
onderdeel van de tent rielegging. Er is
geen twijfel aan dat diruk op de rechter
wordt uitgeoefend om het doodvonnis uit
te spreken. Het gesprokene in de recht
zaal kan met luidsprekers buiten hoor
baar gemaakt worden, maar de luidspre
kers werden alleen ingeschakeld wanneer
de proc.-generaal of een van zijn getui
gen aan het woord was. Welke uitspraak
de rechter ook doet, de reputatie van
Indonesië en van de procureur-generaal
zal wat de rechtspraak betreft voor lange
tijd in twijfel worden getrokken.
Onder het opschrift „Het politieke show
proces van Djakarta" heeft de Zwitserse
„Tages-Anzeiger" een artikel aan het pro
ces-Jungschlager gewijd. Het blad schrijft
onder meer:
„In het begin van 1954 werden in Dja
karta, Bandung en Bogor 35 Nederlanders
gearresteerd. Een van hen was León
Jungschlager, chef van de nautische
dienst van een Nederlandse scheepvaart
maatschappij. In februari 1955, een jaar
na de arrestatie dus. begon het strafpro
ces tegen Jungschlager, in een met
vijandigheid jegens alles wat Nederlands
klonk gevulde atmosfeer. Jungschlager
werd er van beschuldigd een van de lei
ders van de revolutionairé beweging in
West-Java te zijn. Waarom hij juist? Het
schijnt dat zijn militaire, op zich zelf
volkomen eervolle verleden hem in de
ogen van de Indonesische justitie bij
voorbaat verdacVi~ maakte. Hoewel hij van
de eerste dag af zijn onschuld volhield,
vond hij geen gehoor. De openbare aan
klager liet zijn getuigen opmarcheren. Op
grond van hun verklaringen moest be
wezen worden dat er een geheime Neder
lands-Indische guerilL-organisatie door
Jungschlager geleid, bestond en dat deze
organisatie van Britse en Amerikaanse
instanties gelden ontvangen had. Vele van
deze getuigen a charge hadden geen on
bevlekt verleden. Zij hadden hun weten
schap uitsluitend uit de derde of vierde
hand, van horen zeggen ook, en spraken
zichzelf herhaaldelijk tegen. Aan de hand
van fotocopieën kon mr. Bouman bewij
zen dat de-Indonesische staatspolitie de
getuigen a charge voor geleverde diens
ten-betaalde,- Mr. Bouman werd echter
zelf van omkoperij beschuldigd. Hij achtte
het geraden heimelijk het land te ver
laten.
Op 23 februari eiste de openbare
aanklager de doodstraf tegen Jung
schlager. Merkwaardigerwijze had hij
aan de verklaringen var. zijn gtuigen. hoe
tegenstrijdig deze ook waren, geloof ge
schonken, terwijl hij die van de beëdigde
getuigen a décharge helemaal niet in
overweging nam.
In Nederland heeft het proces een storm
van verontwaardiging ontketend.., Het
proces-Jungschlager wordt met de Drey-
fus-affaire vergeleken.
Het spreekt vanzelf, dat de Indonesiërs
zich tegen allerlei beschuldigingen te
weer stellen. Zij beweren dat de Neder
landers tegen hun land en zijn rechtsple
ging een wilde hetze hebben ontketend
om de Indonesische republiek in de ogen
van de wereld te discrimineren. Maar
zelfs als van die bewering iets waar zou
zijn, zijn er toch nog genoeg onpartijdige
en door geen sentimenten vertroebelde
berichten genoeg, die aantonen, dat erns
tige twijfel aan de procesvoering en aan
de intregiteit van de beschuldigingen ge
rechtvaardigd is."
ADVERTENTIE
Gen. Cronjéstr. 40-44 - Tel. 15438 - Haarlem
Bof. Een Bretonse familiè, die een maaltje
mosselen aan het verorberen was, vond
daarin 63 parels, waarvan zes in één
schelp. Zij zullen er een parelsnoer van
maken.
Verwoest. In een bomvrije kelder in het
verwoeste ghetto van de Poolse stad
Czestochowa zijn de lijken van drie
honderd joden gevonden. Men gelooft
dat het verzetslieden zijn geweest dié
daar in 1943 door de nazi's terecht
gesteld zijn.
Hulpstuk. In een dierentuin in Miami (Flo
rida) had een ooievaar zijn snavel ge
broken, zodat hij dreigde te verhonge
ren. De directeur van de dierentuin
maakte zelf een prothese van aluminium
voor het dier, dat nu zelf zijn vis weer
vangen kan.
Bezoek. De koning en koningin van Dene
marken, Frederik IX en Ingrid, zijn
voor een officieel bezoek in IJsland
aangekomen. Dit is het eerste officiële
bezoek van een buitenlands vorst aan
IJsland, dat onafhankelijk van de Deen
se. kroon is geworden. Het koninklijk
paar zal ook de Deense kolonie Groen
land bezoeken.
Nog tien. In Kenya is de vooraanstaande
Mau-Mau-leider, „generaal" Tanganji-
ka, aangehouden, die vorig jaar enige
tijd voor de autoriteiten als contactman
was opgetreden om andere verzetsgroe
pen tot overgave te bewegen. Van zijn
laatste missie keerde hij niet terug. Er
zouden nog tien Mau-Mau-leiders op
vrije voeten zijn.
Onschadelijk. De Turkse veiligheidsdienst
heeft een Bulgaarse spionagegroep, die
in het grensgebied opereerde, onscha
delijk gemaakt. Vier spionnen zijn aan
gehouden. Zij hielden zich bezig met
het smokkelen van Bulgaarse agenten
naar Turkije.
„Hotel Indonesia,,. De Natour Ltd zal in
het centrum van Djakarta een groot
modern hotel bouwen, dat de naam
„Hotel Indonesia" zal krijgen. Het zal
302 kamers en veertien verdiepingen
krijgen. Het is ontworpen door de
Deense architect Abel Sorensen en zal
zestig tot zeventig miljoen rupiahs kos
ten, De bouw zal twee en half jaar in
beslag nemen.
Donors. In Bonn is een „Internationale
vereniging van donors van hoornvlie
zen" opgericht. Tot dusver hebben 44
personen uit verscheidene landen hun
medewerking toegezegd. De vereniging
wil samenwerken met het internationale
Rode Kruis en met de Wereldgezond
heidsraad.
Alarm. In de Verenigde Staten zal van 20
tot 26 juli „operatie alarm 1956" gehou
den worden. Men veronderstelt een
atoomaanval op 76 Amerikaanse steden,
negen luchthavens en vier atoominstal
laties, teneinde de evacuatie van re
geringsbureaus en het functioneren van
de burgerverdediging te beproeven.
Adel. In een kapel van een kasteel in See-
feld, ten zuiden van München in Beieren,
is dinsdag het huwelijk ingezegend van
de achttienjarige gravin Helen zu Toer-
ring-Jettenbach en de 36-jarige aarts
hertog Ferdinand van Habsburg, een
neef van Karei I, de laatste keizer van
Oostenrijk. Onder de gasten bevonden
zich ex-koning Umbert.o van Italië,
prins Franz Josef van Liechtenstein, de
hertogin van Kent, aartshertog Otto van
Habsburg (de Oostenrijkse troonpreten
dent), prins Albrecht (de Beierse troon
pretendent), Prins Paul, de vroegere re
gent van Joegoslavië, prins Alexander,
broer van de ex-koning van Joegoslavië
en prins Louis Ferdinand, hoofd van de
familie Hohenzellern. Er waren 114
prinsen en prinsessen, achttien hertogen
en hertoginnen en meer dan honderd
graven, gravinnen, baronnen en baro
nessen aanwezig. De bruid is een doch
ter van (wijlen) prinses Elizabeth van
Griekenland, een zuster van de her
togin van Kent en (wijlen) prinses Olga
van Joegoslavië.
Lui. In Birmingham is een Brit tot zes
maanden gevangenisstraf veroordeeld
wegens het verwaarlozen van zijn drie
kinderen. Op de rechtszitting werd ge
zegd, dat hij te lui was om het geld op
te halen als hij iets verdiende.
Veroordeeld. In Havanna op Cuba heeft
een krijgsraad dertien officieren van het
leger veroordeeld tot zes jaar gevange
nisstraffen. Onder de veroordeelden be
vindt zich een gewezen militaire attaché
in Washington. De officieren worden er
van beschuldigd plannen te hebben be
raamd tot afzetting van president Ba
tista.
WE HEBBEN vroeger eens verteld van
het wel zeer verbazingwekkende feit dat
wis- en sterrenkundigen in de oudheid in
staat zijn geweest de omtrek van de aarde
te berekenen, nog vóór een sterveling de
wereld was rondgezeild om te constateren
dat de aarde rond was. Dit ervaringsfeit
hadden de wiskundigen niet eens nodig,
wunt op zuiver theoretische gronden wis
ten zij de omtrek van de aarde
vast te stellen op een waarde
die ongeveer overeenkomt met
de ruwe 40.000 km. die wij
momenteel als juist aanvaar
den.
Maar de wiskundigen gingen
in de oudheid nog een stapje
verder, en stelden met behulp
van deze kennis ook vast op ivelke af
stand de maan van de aarde staat. Voor
de methode die ze hiervoor gebruikten
hebben we een mooie term: de paratacti
sche verplaatsing. U kunt ogenblikkelijk
met de paralax kennis maken door te
trachten een draad door een naald te ste
ken. Indien u het ene oog sluit en daarna
het andere, zult u bemerken, dat de naald
ten opzichte van de achtergrond (het be
hang, het venster, enz.) van plaats veran
dert. Dat komt doordat onze ogen de naald
vanuit een verschillende hoek zien, al naar
gelang we er met het linker, of met het
rechter oog naar kijken. We kunnen hierbij
nog iets anders waarnemen, n.l. dat de
verplaatsing kleiner wordt naarmate we
de naald verder van ons af houden. Er
bestaat dus een verband tussen de paralax
en de afstand, of in andere woorden, we
kunnen m.et behulp van de paralactische
verplaatsing afstanden meten.
Erg duidelijk springt de waarde van de
paralax in het oog, indien de maan lood-
recht boven ons hoofd zou staan. Dan
moeten we de kijker recht omhoog richten
om het hemellichaam te kunnen zien. Op
een andere plaats op aarde zal men de
maan op dat moment echter juist boven
de horizon zien, zodat men de kijker vol
gens de raaklijn op de maan dient te rich
ten. Weten we nu, hoe ver die plaats van
ons verwijderd is, dan kan de afstand tot
de maan berekend worden.
want deze twee waarne-
mingspunten vormen teza
men met de maan een drie
hoek, waarvan de grootte
der hoeken, en één zijde
bekend zijn, zodat alle ge
gevens van de driehoek be
rekend kunnen worden.
Nu beschikte de Griekse astronoom
Hipparchus in de tweede eeuw v. Chr.
weliswaar niet over chronometers, en ook
kende men nog geen sinustafels, m.et be
hulp waarvan dergelijke driehoeksmetin
gen tegenwoordig betrekkelijk gemakke
lijk kunnen worden uitgevoerd, maar met
behulp van een koordenrekening (een
Griekse vorm van trigonometrie) ivist hij
zich het verschijnsel van de paralax ten
nutte te maken en de afstand van de maan
tot de aarde vast te stellen op ruim 67
aardstralen, of ongeveer 425.000 km., ter
wijl de gemiddelde afstand 384.000 km. is.
Met de gebrekkige hulpmiddelen van die
tijd, maakte deze reus onder de astrono
men der oudheid dus slechts een fout van
ongeveer 10°/o.
Nu deze afstand bij benadering uit de
doeken was gedaan, konden ook andere
gegevens uit de kosmos worden geput.
Daarover morgen.
J i H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
