HAARL.
KLEDING CENTRALE
PANDA EN DE MEESTER-VERZAMELAAR
Fa. B. ENGELENBERG
KUNSTENAARS OP REIS
Wereldnieuws
Tariefsverhoging bij draadomroep
zal onvermijdelijk zijn
3 °/o
Minister Algera:
De radio geeft vrijdag
Waardering voor werk
van Tine Honig
zo
J
OFFICIËLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Koopt nu waar U
behoefte aan hebt!
Maand gevangenisstraf
voor Leidse student
Dronken achter het
autostuur
Schadeloosstelling beroeps
militairen die in 1940
onderdoken
Liberiaans schip
ramde de „Aldabi"
School niet voor ongeval
aansprakelijk, aldus rechter
IXieti tv l Eff'eetief!
Snel - werkend l
LIKDOORNS WONDEROLIE
Natu houdt landdag
in Deventer
Afscheid territoriaal
bevelhebber-Noord
ZAANHAGEL
Hipparchus
en
Aristarchus
DONDERDAG 12 APRIL 1956
De minister van Verkeer en Waterstaat,
mr. J. Algera sluit zich aan bij de woorden
van waardering voor het P.T.T.-personeel,
in de Eerste Kamer geuit voor het feit, dat
de Kerst- en nieuwjaarsdrukte op bevre
digende wijze is verwerkt ondanks het te
kort aan personeel. De mening van enige
Kamerleden dat in het personeelstekort zou
moeten worden voorzien door het in dienst
houden van gepensioneerden op ruimere
schaal dan in de bedoeling ligt, kan de mi
nister echter niet delen. Aan het in dienst
houden of weer in dienst nemen van ge
pensioneerden zijn bezwaren verbonden.
Deze mogelijkheid dient alleen te worden
toegepast wanneer het onmogelijk is op
andere wijze personeel aan te trekken.
De minister deelt voorts mede dat in de
toekomst weer één interlokale telefoongids
zal verschijnen, die ook de abonné's Am
sterdam, 's Gravenhage en Rotterdam zal
bevatten. Bovendien zullen in alle telefoon
districten districtstelefoongidsen verschij
nen ter vervanging van voorheen bestaan
de sectorgidsen.
Draadomroep
Over de verliezen bij de draadomroep
zegt de minister dat deze in hoofdzaak
moeten worden toegeschreven aan de om
standigheid, dat de tarieven op enkele uit
zonderingen na op vooroorlogs peil zijn ge
handhaafd, hoewel de kosten van lonen en
materialen uiteraard zijn gestegen. De be
tekenis van de draadomroep voor de min
der draagkrachtige aangeslotenen, heeft
hierbij als een tegen tariefsverhoging ge
richte factor gegolden.
Aan tariefsverhoging zal echter uitein
delijk niet zijn te ontkomen. In onrendabele
netten zal de exploitatie worden gestaakt
zodra tot vernieuwing zou moeten worden
overgegaan. Investering voor netuitbreiding
wordt mede aan de verwachte rentabiliteit
getoetst en blijft in een aantal gevallen
achterwege.
In maart 1955 werd een globaal onder
zoek ingesteld naar het bezit van radio
ontvangtoestellen en draadomroepaanslui
tingen bij de zo genoemde „vergeten" groe
pen. De voornaamste categorieën, welke
bij dit onderzoek hiertoe werden gerekend,
waren gepensioneerden, kleine renteniers,
werklozen, weduwen zonder beroep, inva
liden en ouden van dagen, die een uitke
ring ontvangen ingevolge de Noodwet
Ouderdomsvoorziening.
Een globale berekening heeft doen zien.
dat meer dan 100.000 aangeslotenen op het
draadomroepnet tot de „vergeten groepen"
kunnen worden gerekend.
Over de uitzendingen van grammofoon-
muziek via de derde lijn van de draadom
roep zegt de minister, dat dit een voort
zetting is van de vooroorlogse regeling.
Destijds vond de uitzending van 19-20 uur
plaats op alle werkdagen en thans 's maan
dags en 's woensdags van 18-20 uur en des
vrijdags van 18-19.30 uur.
De minister wil een herstel van de vroe
ger bestaande toestand, het uitzenden van
grammofoonmuziek tijdens uren in de
vooravond, waarin de buitenlandse radio
programma's geen muziek doch slechts ge
sproken woord geven, overwegen.
In de programmacommissie voor deze
ADVERTENTIE
Doelstraat 59 - Haarlem - Tel. 15252
uitzendingen is naast het ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen ook
de Nederlandse Radio Unie vertegenwoor
digd. De grammofoonmuziek op de derde
lijn wordt, blijkens de van vele luisteraars
ontvangen berichten van waardering, zeer
op prijs gesteld.
Indien de N.R.U. mocht verzoeken de
programmasamenstelling over te nemen,
dan is de minister bereid dit in overleg
met de minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen in overweging te nemen.
ADVERTENTIE
S'raks krijgt u toch
Besteedt dit meevallertje
nuttig, dus ook gedeeltelijk
aan kleding.
De betaling is op prettige
wijze te regelen.
JANSSTRAAT 65
Kerkstraat 8
HAARLEM
Beverwijk
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek. 7.30 Pla
ten. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws,
en weerbericht. 8.15 Platen. 9.00 Voor de zie
ken. 9.25 Voor de huisvrouw. 9.40 Metrolope-
orkest. 10.15 Platen. 10.30 Morgendienst. H.OO
Zang én piano. 11.30 Platen. 12.00 Salon
orkest. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Meisjeskoor. 12.53 Platen of actua
liteiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Protestants In
terkerkelijk Thuisfront. 13.20 Zigeunerkwin
tet. 13.45 Platen. 14.05 Schoolradio. 14.25
Radio PhiLharmonisch orkest. 15.05 Platen.
15.15 Voordracht. 15.35 Vocaal ensemble. 16.00
Tuinbouwpraatje. 16.15 Blaas-ensemble. 17.00
Voordracht. 17.20 Lichte muziek. 17.40 Beurs
berichten. 17.45 Platen, 18.00 Stemmen van
overzee. 18.15 Mandoline-orkest. 18.35 Caba
ret. 19.00 Nieuws en weerbericht. 19.10 Rege
ringsuitzending: Rubriek Verklaring en toe
lichting. 19.20 Regeringsuitzending Emigratit-
rubriek. Emigratiepraatje. 19.30 Platen. 19.45
Radiokrant. 20.05 Opening Algemene Verga
dering van de V.V.D. 21.00 Radio Philhar-
monisch orkest en groot koor. 21.30 De jeugd
vliegt uit, hoorspel. 22.00 Amusementsmu
ziek. 22.20 Klankbeeld over de Wegenwacht.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
Langs wegen van kunst en schoonheid. 23.35
24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.45 Voor de huis
vrouw, 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
Platen. 10.00 Avonturen met kinderen, cau
serie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de
kleuters. 10.40 Platen. 10.50 Orgel. 11.15 Het
hangt aan de muur en het tikt. 11.40 Sopraan,
bas en piano. 12.00 Theaterorkest en solist.
12.30 Land- en tuinbouw-mededelingen. 12.35
Sport en prognose. 12.50 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Mededelingen en platen, 13.25 Dans
muziek. 13.55 Beursberichten. 14.00 Strijk
kwartet. (Pl.m. 14.2514.45 Boekbespreking).
16.00 Muzikale causerie. 16.30 Voor de jeugd.
17.00 Muzikale causerie. 17.40 Roemeens or
kest. 18.00 Nieuws. 18.15 Actualiteiten. 18.20
Lichte muziek. 18.45 Tot nieuw bestel ver
bonden, lezing. 19.00 Voor de kinderen. 19.10
Kinderkoor. 19.30 30 jaar geleden, causerie.
19.45 Nieuws van de V.P.R.O. 19.50 Ahoy-
nieuws. 20.00 Nieuws. 20.05 Boekbespreking.
20.15 Voordracht. 20.30 Benelux. 20.45 Rem
brandt, causerie. 21.00 Gevarieerde muziek.
21.40 Zij willen u wel helpen, klankbeeld.
2.10 Buitenlands weekoverzicht. 22.25 Lichte
muziek. 22.40 Vandaag, causerie. 22.45
Avondwijddng. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Omroeporkest.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Omroeporkest. 12.30 Weerbericht. 12.34
Platen, 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00 Pla
ten. 14.20 Kamerorkest. 14.40 Vlaamse mu
ziek. 15.00 Platen. 15.15, 15.35 en 15.45 Platen,
16.02 Operamuziek. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte
muziek. 17.45 Kamermuziek. 18.30 Voor de
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45
Mozartprogramma. 20.00 Kamerorkest en
solist. 21.00 Kunstkaleidoscoop. 21.15 Symfo
nisch orkest. 22.00 Nieuws, 22.15 Internatio
nale Dadio-Universiteit en clavecimbelreci-
tal 22.5523.00 Nieuws.
Een 23-iarige Leidse student is door de
Haagse politierechter veroordeeld tot vier
weken gevangenisstraf en twee jaar ont
zegging van de rijbevoegdheid.
De student had in de nacht van 9 op 10
december dronken een auto bestuurd. In
de Stationsstraat te Leiden was hij tegen
een lichtmast gebotst. Twee studenten die
bij hem in de auto zaten liepen letsel op.
De een verloor drie tanden uit zijn boven
kaak, de ander kreeg een hersenschudding.
Het ongeluk gebeurde om half vijf
's nachts. Van de vorige middag vijf uur
af hadden de studenten vrijwel zonder
onderbreking zitten drinken. Een proef na
het ongeluk wees uit, dat verdachte's bloed
1,95 per mille alcohol bevatte.
„Van iemand als-u- had ik iets-dergelijks
niet verwacht. U bent toch geen onbe
kookt eerste-jaars-studentje, dat niet weet
wat hij doet? U bent reserve-officier en
u leest toch ook kranten?", zei de politie
rechter. Verdachte's verdediger drong aan
op een geldboete, maar de politierechter
was van oordeel dat dronken chaufferen
alleen met een onvoorwaardelijke gevan
genisstraf gestraft dient te worden.
Overwogen wordt een regeling te tref
fen voor de toekenning van schadeloosstel
lingen aan beroepsmilitairen, die zich tij
dens de bezetting hebben onttrokken aan
de krijgsgevangenschap. Overwogen wordt
een bedrag uit te keren, gelijk aan de volle
militaire bezoldiging, waarop tijdens ver
blijf in krijgsgevangenschap aanspraak zou
hebben bestaan, onder aftrek van eventueel
genote non-activiteitsbezoldiging, wacht
geld, pensioen, burgerinkomsten en reeds
eerder toegekende schadeloosstellingen,
aan de beroepsmilitairen die in 1940 tot
de Koninklijke Landmacht behoorden en
wel over de tijd welke zij door maatregelen
vanwege de bezetter hebben doorgebracht
in gevangenissen of concentratiekampen of
over de tijd gedurende welke zij zich in
krijgsgevangenschap hadden moeten be
geven, maar ondergedoken zijn geweest.
Het 7251 brt. metende Liberiaanse stoom
schip „Melody" is op de Nieuwe Maas bij
Rotterdam losgeslagen van zijn sleeptros
en tegen de „Aldabi", een vrachtschip van
7239 brt. van Van Nievelt, Goudriaan en
Co's Stoomvaartmij. gevaren. De „Ald'abi'
werd aan het voorschip zwaar beschadigd.
Het Liberiaanse schip liep vrijwel geen
schade op.
Kind kreeg schaar in oog
De Haagse rechtbank heeft de schade-
vergoedingseis van de heer van Z. tegen
een Haagse lagere school en een onder
wijzer van die school afgewezen. De heer
Van Z. eiste een schadevergoeding van
25.000 gulden emdat tijdens de viering van
een Sint-Nicolaasfeestje in 1953 in de klas
en onder leiding van de onderwijzer de
9-jarige Peter van Z. door een mede-Ieer-
ling met een schaar in het oog gestoken
werd, waardoor hij aan dat oog nagenoeg
blind geworden is.
Als Tine Honig besluit dat de tentoon
stelling van haar werk, tot_22 april te zien
in 't Huis met de Kogel te Haarlem, haar
laatste is, zal zij haar motieven daartoe
wel overwogen hebben. Er is natuurlijk
ook meerzeggender werk dan het hare.
Tentoonstellingen als deze echter mogen
wat mij betreft altijd wel gehouden wor
den als er voldoende expositieruimte over
blijft voor-belangrijker optreden.
Tine Honigs werk bekoort door de
vrouwelijke toewijding waarmee het ge
daan is. Hoewel gedetailleerd geschilderd
is het niet benauwd gepeuterd. De kleur is
meestal wel goed. En waarom zou ze niet
in staat zijn haar kleur nog verder te ver
fijnen! Tegenover het wat te veel geschil
derde onderwerp van gedroogde bloemen
in het stuk „Van alles wat" staat dan toch
„Strobloemen en boeket" dat groter
tedérheid bezit. Wanneer in „De blauwe
muiltjes" de rode kralen nog iets meer ge
dekt waren gehouden, zou dit stilleventje
nog verfijnder zijn dan het goed uitgewo
gen „De blauwe fles." De ingehoudenheid
in de kleur, gegeven door het onderwerp,
ligt haar uitstekend, zoals „Schelpen" be
wijst, een stukje dat toch rijk van schil
dering is. Mooi is het gele accent trouwens
toch ook in „Mieke" (een ander stilleven
tje). Het beeldengroepje zou daarentegen
winnen door van het rood iets anders te
maken.
Maar misschien vindt Tine Honig dat
het haar aan tijd ontbreekt. Men zou dit
vermoeden bij enkele pastels, die wel goede
tekenkwaliteiten vertonen, echter wat ver
der gevoerd hadden kunnen worden. Ge
duld blijkt echter weer voldoende uit
enkele aquarellen. Wanneer daarmee de
kwaliteiten nog opgevoerd kunnen worden
bij wat langer bezinnen op een schilderijtje,
dan zal Tine Honigs werk altijd waardering
blijven ontmoeten. BOB BUYS
ADVERTENTIE
Er is een nieuw, snel werkend middel tegen maag
aandoeningen en nerveuze maagstoornissen: BRO-5UC
maagtabletten. Uiterst zorgvuldig samengesteld: drie
geneesmiddelen, die elk hun taak vervullen en de
meeste oorzaken der maagstoornissen snel opheffen.
BRO-5UC maagtabletten zijn volkomen onschadelijk,
ook bij langdurig gebruik.
Elk doosje bevat 12 cellophaanstrips a 4 tabletten,,
zodat U gemakkelijk een dagdosis bij U kunt steken..
PRIJS per doosje f 2.40
Wederom een betrouwbaar, voortreffelijk product
van BROCADES.
BRO -SUC
MAAGTABLETTEN helpensnel!
N.V.' KONINKLIJKE PHARMACEUTISCHE FABR. v/b BROCADES-STHEEMAN PHARMACIA
„Kunstenaars op reis" is de naam van
een tot 29 april in het Haagse Gemeente
museum ondergebrachte keuzetentoonstel
ling van werk, ingezonden voor de prijs
vraag van de Nederlandse Reisvereniging
ter gelegenheid van haar vijftigjarig be
staan, waarvan de uitslag al bekend is ge
maakt.
Het werd een expositie van maar tachtig
werken, een tentoonstelling met weinig
pretenties en misschien daarom juist zo
aantrekkelijk. Voor de prijsvraag was ver
langd een „reis-impressie." De jury heeft
zich beraden op wat men onder een reis
impressie diende te verstaan alvorens tot
een nader bepalen van haar keuze over ic
gaan. En terecht, want een enkel, om de
kwaliteit moeilijk te passeren werk als het
schilderij bijvoorbeeld van Frieda Hun-
ziker, is veel meer de verwerking van in
drukken van het tijdens de reis geziene
dan een directe impressie, die de Neder
landse Reisvereniging voor ogen gestaan
moet hebben.
De kunstenaar-op-reis geeft zich arge
lozer. Voor schilderkunstige problemen
geeft hij zich, wanneer hij van zijn reis al
werkend wil genieten, niet de tijd. Die pro
blemen zijn voor het atelier. Zijn streven
moge dan minder positief gesteld zijn, zijn
uiten geschiedt onverbloemder, ongerem
der. Het weinig problematische karakter
van dit werk maakt het de toeschouwer
eens wat gemakkelijker, hetgeen toch ook
wel de aantrekkelijkheid van een tentoon
stelling kan verhogen voor het publiek.
Deze expositie nodigt tot reizen. Wie zou
het Zuidfranse kustplaatsje Cassis niet
willen zien op dezelfde stralende wijze als
G. van Oosten dat deed? Dat een winter in
Bretagne mooi kan zijn bewijst ons W. Wit-
jens en hoe heerlijk moet het zijn te ver
toeven op Corsica, dat voor D. ten Hoedt
aanleiding werd tot een bijzonder fraai
schilderijtje.
Hoezeer de artiest op reis soms de ge
legenheid heeft meer tot zich zelve te
komen, bewijst onder meer de met de
tweede prijs bekroonde aquarel „Monestier
de Germont" van de met portretschilderen
ADVERTENTIE
We/? met onhandige likdoornringen en gevaar
lijke scheermesjes. Een nieuw vloeibaar middeL
NOXACORN, neemt de pijn weg in 60 seconden.
Eeltplekken en eksterogen verschrompelen met
wortel en al. Bevat gezuiverde wonderolie,
jodium en het pijn stillende benzocalne. Eksn
flesje NOXACORN Antiseptisch Likdoorn-
middel van f. 1.36 bespaart II veel ellende (60)
wel eens te zeer bezette Th. Swagemakers,
wiens artistieke vermogens niet altijd vol
doende duidelijk in het oog konden sprin
gen. Hetzelfde geldt ook wel voor W. Hart
man.
Abstraherende figuren als bijvoorbeeld
J. Stekelenburg spreken me met dit soort
werk toch directer aan. Dat dit zijn im
pressie van de Dalmatische kust was, kan
ik grif aannemen. Van „Pyrénées Orien-
tales" van J. Wagemakers valt me dat
moeilijk. Maar dat is één van de luttele uit
zonderingen hier.
Het verrassende van deze bescheiden
tentoonstelling is dë reeks namen, die me
onbekend waven en gezet werden onder zo
aantrekkelijke zaken. Ik denk aan E. W.
de Froe, die zo geestig twee Parisiennetjes
neerzette, aan Ch. J. Kemper, schilder van
een charmant doek dat Brussel tot onder
werp heeft, aan F. de Wit, die als zovele
collega's Collioure opzocht.
Verlangd mocht wel worden, dacht ik,
dat ook de persoonlijkheid van de schilder
uit het werk spreekt. H. Seur, winnaar van
de eerste prijs, maakte ongetwijfeld een
fraaie tekening, eveneens ook J. Frenken,
maar „wie" zij zijn vermochten zij me niet
duidelijk te maken. De andere tweede
prijswinnaar Jan van Heel, viel me daar
om toch te prefereren. En met hem andere
bekende figuren als Andrea, Jeanne Oos-
ting, Buning, Citroen, Giltay, Van Gulik en
de sinds kort optredende W. J. van de
Kerke.
In Nederland hebben reis-impressies al
tijd wel succes. Daarom leek het me goed
aandacht te schenken aan deze tentoon
stelling. Op dit gebied zag ik niet altijd
zoveel van deze kwaliteit verenigd.
BOB BUYS
De Nederlandse amateur toneelunie
(NATU) houdt op Hemelvaartsdag een
landdag in Deventer. Deze landdag zal
worden geopend door de algemeen voor
zitter van de Unie mr. P. Cleveringa.
Het programma vermeldt o.m. een to
neelforum van alle provinciale toneelad
viseurs onder voorzitterschap van de vice-
voorzitter van de unie dr. A. J. T. Staken
burg. Voorts zal Georgette Hagendoorn
optreden en wordt des middags de landdag
besloten met de opvoering van het toneel
spel „Engelen zonder vleugels". Dit stuk
zal worden gespeeld onder regie van Arend
Hauer door een centraal Natu-gezelschap
van de afdeling Deventer.
Een in geheel Noord-Nederland en ook
elders in ons land bekende militaire fi
guur gaat met ingang van 1 mei zijn
functie neerleggen: kolonel P. G. C. A.
van der Speek O'Breen, territoriaal bevel
hebber Noord, tevens bevelhebber in de
vierde afdeling Groningen.
De scheidende territoriale bevelhebber
heeft er steeds naar gestreefd de burger
bevolking dichter bij de militairen te
brengen, waardoor hij zich in alle lagen
van de bevolking vele vrienden heeft ge
maakt. Zijn grote verdiensten werden
Koninklijk erkend door zijn benoeming
tot officier in de orde van Oranje Nassau
met. de zwaarden; voorts is hij drager van
het. Oorlogsherinneringskruis 1940 met
gesp, het ereteken voor Orde en Vrede met
gesp en het Mobilisatiekruis 1914-1918.
ADVERTENTIE
Tracteer
uw gezin op
De echte chocoladekorrels
van echte chocola!
150 gram in attractief
strooipakje 68 cent
Vervaardigd van de
donkere Cacao de Zaan
met het
volle cacao-aroma!
Lager. De christen-democratische partij in
de Westduitse Bondsrepubliek heeft in
het parlement vooi-gesteld om met in
gang van 1 oktober de belastingen jaar
lijks met drie miljard mark te verlagen
Men wil een verlaging van de inkonj-
steubelasting van tien percent voor dê
laagste inkomens en van drie procent
voor de hoogste.
Melk. Een slangenbezweerder wilde zijn
cobra in de trein naar Marseille meik
geven. Zijn medepassagiers vluchtten in
panische schrik uit de coupé, toen de
slang uit haar doos ontsnapte. Bij aan
komst in Marseille werd de slangenbe
zweerder met een beet naar het zieken-
huis overgebracht, waar hij overleed.
Voedsel. Het Westduitse ministerie van
Voedselvoorziening heeft bekend ge
maakt dat in Wesl-Duitsland bier ge
dronken wordt met een frequentie van
70 liter per jaar per hoofd van de be
volking. Het verwachte bierverbruik dit
jaar ligt tussen de 3.600.000.000 en
3.800.000.000 liter.
Oudergewoonte. Vreemde geluiden in het
trottoir maakten de nieuwsgierigheid
van voorbijgangers wakker en iemand
riep de politie erbij, die onmiddellijk
lont rook. Agenten zetten de toegang
tot de riolering af en met zaklantarens
onderzocht men de buizen. Onder een
juwelierszaak vond men de 76 jaar oude
Egidio Gazzano, een oude bekende var.
de wet, rustig bij een kaars gezeten
bezig met het hakken van een gat in de
fundamenten van de juwelierszaak.
Egidio, die zijn halve leven onder poli
tioneel toezicht heeft gestaan, ging ge
willig mee.
Opzij. De gehele stad Most met haar 50.000
inwoners in Tsjechoslowakije zal wor
den afgebroken en enkele kilometers
verderop weer worden opgebouwd, al
dus weet het Tsjechische dagblad „Li-
dova Demokracie" te berichten. Vol
gens het blad is gebleken d-at bruinko-
lenlagen, die op een na de grootste van
Europa zijn, onder Most liggen. Om
deze rijkdom te kunnen exploiteren
willen de Tsjechische autoriteiten in
vier jaar tijds de gehele stad vijf kilo
meter naar het zuiden verplaatsen.
Onderzoek. Een Japans schip is voor een
reis van drie maanden vertrokken voor
een onderzoek naar de radio-activiteit,
te veroorzaken door de Britse atoom-
proeven van 1 mei aanstaande. Het
schip meet 700 ton en heeft een beman
ning van 43 koppen, terwijl het uitge
rust is met de modernste wetenschap
pelijke apparatuur.
Co-existentie. De Verenigde Staten en
Rusland staan voor het eerst broeder
lijk naast elkaar op de jaarbeurs te
Milaan, die heden open gaat. Het pu
bliek ziet hier op dertig pas afstand van
elkaar de paviljoens van de beide grote
machten. De Verenigde Staten hebben
de reizende tentoonstelling „atomen
voor de vrede" ingeschakeld om naast
hun machtige buurman een goede in
druk te maken. Dertienduizend firma's
en meer dan vijftig landen nemen aan
de tentoonstelling deel.
Cycloon. Mep vreest dat honderden Afri
kanen zijn omgekomen door een cy
cloon, die de vorige week een deel van
noord-Mozambique (zuid-oost-Afrika)
heeft verwoest. De plaats Memba is ver
woest en in een gebied van 400 vier
kante km staat geen enkele hut meer
overeind. De wegen naar Memba zijn
nog onbegaanbaar. De gewassen zijn
vernield. Memba ziet er uit als een
zwaar gebombardeerde stad. Er wor
den thans levensmiddelen en medicij
nen naar het getroffen gebied overge
bracht.
Loyaal. Dr. Otto Nusehke, voorzitter van
de christen-democratische partij in
Oost-Duitsland, die tevens vice-premier
is, heeft op een bijeenkomst van het
bestuur van zijn partij verklaard, dat
alle problemen, die nog tussen kerk en
staat bestaan, snel kunnen worden op
gelost, indien de vertegenwoordigers
van de evangelische kerk in Oost-
Duitsland een verklaring van loyaliteit
jegens de Oost-Duitse republiek formu
leren. Premier Grotewohl heeft onlangs
gezegd: „Wij zijn bereid op de volgende
voorwaarden met de kerk samen te
werken: geef de kerk wat de kerk toe
komt en de staat wat de staat toekomt".
Overganges. Men is begonnen met het
werk aan een brug over de Ganges in
India, die vier kilometer lang zal wor
den. Zij zal de eerste wegverbinding
tussen noord- en zuid-Bihar vormen.
In 1907 koesterde men al het plan er
voor. Het werk zal meer dan honderd
miljoen gulden kosten en naar ver
wachting in 1959 gereed zijn.
ló Uet
7. Nadat de twee heertjes zich ervan
hadden overtuigd, dat de een niets meer
van de ander in zijn zak had gestoken,
schudden zij elkaar hartelijk de hand en
wensten elkaar een goed verzamelen toe.
Panda had dit' alles met klimmende ver
bazing aangezien. Zodra Hamsterman was
weggegaan, kwam zijn tong los. „Dat is
me ook wat!", riep hij uit. „Jullie probeer
den van elkaar te stelen! Dat is toch niet
eerlijk?!" „Stelen?", herhaalde van Ekster
verontwaardigd, „maar jongske, hoe kom
je daarbij?! De leden van de Voorname
Verzamelaars Club zijn zo eerlijk als goud!
Wij stelen niet, wij VERZAMELEN!" Jo
ris, die half verscholen achter zijn kran
ten, opmerkzaam had toegeluisterd, knik
te goedkeurend. „Deze brede opvattingen
lokken mij aan", mompelde hij. „Van die
club wil ik onverwijld lid worden. Laat
ik dus beginnen met het clubspeldje te
steh verzamelen!" En met dit voor
nemen haastte hij zich achter Hamsterman
aan.
WANNEER we de afstand tot de maan
weten, zoals Hipparchus in de oudheid
reeds had becijferd, behoeven we slechts
de hoek te meten waaronder we dit hemel
lichaam zien, waarna we op tabellen kun
nen aflezen hoe groot de middellijn van de
maan in dat geval moet zijn.
Het zal dan ook niemand verwonderen,
dat Hipparchus, toen hij toch eenmaal be
gonnen was de afstand tussen
hemellichamen te meten, ook
de middellijn van de maan lot
het doel van zijn onderzoek
maakte. De sinustabellen
waarover wij momenteel kun
nen beschikken, had hij uiter
aard nog niet en daarom ge- V.
bruikte hij een bijzonder ver-
nuftigemaar voor ons zeer omslachtige
toepassing van de euclidische meetkunde
om tot zijn doel te geraken, en kwam tot
de slotsom dat de middellijn van de maan
1/3 deel is van de middellijn van de aarde.
Een verbluffend resultaat, aangezien de
moderne astronomen tot een waarde ko
men van 0,27, wat dus werkelijk niet zo
veel verschilt met de uitkomst die Hippar-
chus in de 2de eeuw v. Chr. verkreeg!
Een eeuw te voren was men in de oud
heid ook reeds begonnen de afstand van
de aarde tot de zon te berekenen, waarbij
minder de uitkomsten, dan wel de koene
vindingrijkheid van het menselijk vernuft
onze grenzeloze bewondering moet af
dwingen. Aristarchus van Samos trachtte
als eerste deze afstand te benaderen door
waarnemingen bij halve maan in de mor
genuren, wanneer hij beide hemellichamen
kon zien. Bij halve maan vormen de drie
hemellichamen: zon, maan en aarde im
mers een rechthoekige driehoek. Door de
hoek maan-aarde-zon te meten, konden
""N
van deze driehoek de 3 hoeken bekend
worden en daardoor tevens de verhoudin
gen van de 3 zijden. Op grond van deze
waarnemingen berekende Aristarchus de
afstand van de aarde tot de zon op een
lengte die 18 tot 20 maal zo groot is als
de afstand van de aarde tot de maan. Een
nauwkeurig getal vermocht hij nog niet
te geven, aangezien Hipparchus, die de af
stand aarde-maan zou bereke
nen, eerst in de volgende eeuw
geboren zou worden.
Nu weten we wel, dat
de afstand van de aarde tot
de zon in werkelijkheid on
geveer 20 maal zo groot
is als Aristarchus berekende
maar desondanks is dit resul
taat, gelet op de gebrekkige hulpmiddelen
van die dagen, zeker niet onverdienstelijk.
Hipparchus kwam later tot een soortgelijk
resultaat en berekende tevens de inhoud
van de zon op 150 maal die van de aarde,
terwijl Aristarchus haar grootte op 300
maal die van de aarde schatte. Ook deze
waarde is natuurlijk aanzienlijk te laag,
maar vergelijk deze uitkomst eens met de
denkbeelden van geslachten die vele eeu
wen later leefden, en die nog geloofden dat
de zon een lichaam was van twee voeten
breed. Om van andere zonderlinge denk
beelden op dit gebied nog maar niet eens
te spreken!
Nu we het toch over fouten hebben, is
het wellicht aardig er eens op te wijzen
dat ook de onfeilbaar geachte machines
fouten kunnen maken en dat die veel
storender kunnen zijn dan menselijke ver
gissingen.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) I
H. PéTILLON.
