Uitgaan ir
l Haarlem
Gala-banket in Frans Halsmuseum
werd hoogtepunt van het bezoek
Vijftig jaar geleden
Agenda voor
Haarlem
Twee vorstinnen in Haarlem
'"Hoe is het ontstaand
Middernachtelijke rondrit bracht
vele honderden in geestdrift
Soldaten werden ziek
na eten van vissticks
Dit woord:
VAKANTIE
Examens
Uit Haarlems Dagblad
van 8 juni 1906
Het diner
Vertraagd vertrek
De eerste gasten
VRIJDAG 8 JUNI 1956
3
MUZIEK
Vrijdag, 8 juni, Concertgebouw, 19.30 uur:
Uitvoering van leerlingen van Haarlems
Muziekinstituut, onder leiding van Nico
Hoogerwerf.
Zondag 10 juni, Stadsschouwburg, 14.30 uur:
Uitvoering van de leerlingen van mejuf
frouw Annie Bonarius. Uitgevoerd worden
de kinderoperettes „De Koningskeuze" en
„De Varkenshoeder".
Maandag 11 juni, Muziektent bij „Dreef-
zicht", 20 uur: Ter gelegenheid van het
tienjarig bestaan van de Haaidemse Bond
van Muziekverenigingen concerteert de
R.K.-harmonie „St. Bavo".
Maandag 11 juni, Grote Markt, 20 uur: Extra
carillonbespeling door stadsbeiaardier Ar ie
Peters, die men ook kan beluisteren don
derdag 14 juni om 20 uur en vrijdag 15 juni
om 11.30 uur.
Dinsdag 12 juni, Concertgebouw, 19.30«uur:
Uitvoering' van leerlingen van het Haar
lems Muziekinstituut onder leiding van
Nico Hoogerwerf.
Dinsdag 12 juni. Grote Kerk, 20 uur: Orgel
concert. Ook kan men een orgelconcert be
luisteren op donderdag 14 juni om 15 uur.
Dinsdag 12 juni, Muziektent Kattenberg,
20 uur: Ter gelegenheid van het tienjarig
bestaan van de Haarlemse Bond van Mu
ziekverenigingen concerteert de Harmonie
„Haarlem".
Woensdag 13 juni, Muziektent bij „Dreef-
zicbt", 8 uur: Ter gelegenheid van het
tienjarig bestaan van de Haarlemse Bond
van Muziekverenigingen concerteert de
Spaarndamse Harmonie „Crescendo".
Vrijdag 15 juni, Muziektent Westkolk,
Spaamdam, 8 uur: Concert van de Spoor
wegharmonie „Harmonie Crescendo".
DIVERSEN
Vrijdag 8 juni. Stadsschouwburg, 20 uur:
De letterlievende vereniging „J. .T. Cremer"
geeft een voorstelling van „Hooikoorts"
(Hay Fever) door Noel Coward. Regie:
Henk Bakker.
Vrijdag 8 juni, Grote Markt. 19 uur: Vertrek
van een stoet naar de Linnaeushof, waar
om 20.45 uur een seringenspel zal worden
opgevoerd.
Zaterdag 9 juni, Stadsschouwburg, 20 uur:
Dansuitvoering van de leerlingen van
mevrouw Lenie van de Ree-van Tricht.
Zaterdag 9 juni, Lido Theater, 23.30 uur:
Nachtvoorstelling van de film „Green
fire".
Zaterdag 9 juni, Gymnastieklokaal, Volders
gracht, 20 uur: Ter afsluiting van het
volksdansseizoen geven de bij de Haar
lemse Volksdansfederatie aangesloten
groepen een slotles onder leiding van
Hennie Turkenburg, Henk van der Wa
teren, Henk Honhofen en Sied Mooijman.
Zondag 10 juni, Cinema Palace, 10.30 uur:
Bijzondere voorstelling van de film „Vuile
handen" naar het gelijknamige stuk van
Sartre.
Zondag 10 juni, Rembrandt Theater, 11 uur:
Bijzondere voorstelling van de Zweedse
film „Het grote avontuur".
Zondag 10 juni. Lido Theater. 11 uur: Bij
zondere voorstelling van de zangfilm
„Aïda" naar Verdi's gelijknamige opera.
Zondag 10 juni, Studio Theater, 11 uur:
Bijzondere voorstelling van de film „Kop
pensnellers van de Amazone".
Donderdag 14 juni, Stadsschouwburg, 20 uur:
De toneelvereniging „Door inspanning
Uitspanning" geeft een opvoering van
„Afrekening".
TENTOONSTELLINGEN
Frans Halsmuseum: Nieuwe opstelling van
de regentenstukken van Frans Hals, expo
sitie van poppenhuis anno 1750 met in
ventaris. Het museum is geopend op werk
dagen van 10-17 uur, des zondags van 13-17
uur. Tentoonstelling van reprodukties van
Rembrandt-tekeningen.
Teylermuseum: Schilderijen uit de negen
tiende en twintigste eeuw. Tekeningen
onder meer van Rembrandt, Michel An-
gelo. Claude Lorrain. Geopend op iedere
werkdag behalve maandag van 11-17 uur
en de eerste zondag van iedere maand van
13-17 uur.
Bisschoppelijk Museum, Jansstraat 79: Mid
deleeuwse en latere schilderijen, sculptu
ren, paramenten, kantwerk, handschriften
en munten. Geopend op werkdagen van
10-17 uur, des zondags van 13-16 uur.
Grote Kerk, Grote Markt: Te bezichtigen op
werkdagen van 9 tot 17 uur en op iedere
vrijdagavond van 20-22 uur. Bezichtiging
onder geleide op aanvraag voor groepen
van tenminste vijftien personen.
Tinholthuis, Bloemendaal, Vrijburglaan 17:
Het museum is geopend van maandag tot
en met zaterdag van 9-12 en van 14-16
uur. Tevens elke eerste zondag van de
maand van 15-17 uur.
Schotersingel 117 a: Palestina-diorama's Bij
belse voorstellingen. Geopend van 14 tot
17 uur. Zondags gesloten.
Woonhuis Van Looy: Des zondags van
14-17 uur en donderdag van 10-12.30 en
van 13.30-17 uur geopend.
Museum „Het Huis Van Looy": Herdenkings
tentoonstelling van werken van de over
leden kunstschilder Herman Vreedenburgh.
Tot 11 juni. Geopend van 10-12.30 en van
13.30-17 uur. Zondags van 14-17 uur. (In
gang Kamperlaan).
Cruquiusmuseum, Heemstede: Historische
stoommachines en grote maquette van Ne
derland met waterstanden en overzicht
overstromingsramp februari 1953.
,,'t Huis met de kogel": Expositie van schil
derijen, aquarellen en pastels van Corri
HoltWalop. Op werkdagen geopend van
10 tot 18 uur. Tot 10 juni.
Vishal: Tentoonstelling van werken van de
schilder G. H. Breitner. Van 9 juni af tot
8 juli.
Tegen een fabrikant in de provincie
Utrecht (zijn naam is niet bekend ge
maakt) is proces verbaal opgemaakt, om
dat hij aan enige kazernes te Utrecht,
Amersfoort en Maarn zogenaamde „vis
sticks", een met deeg en vis bereide spijs,
heeft afgeleverd waarin o.a. eenden-eieren
zouden zijn verwerkt. Vrijdag zijn de „vis
sticks" in de kazernes op het menu ge
weest en na het eten van dit gerecht zijn
een aantal militairen in genoemde plaat
sen onwel geworden. Bij anderen deden
zich thuis tijdens hun verlof vergiftigings
verschijnselen van zeer lichte aard voor.
Sommige verlofgangers zijn daarom niet
van verlof teruggekeerd. Enkele militairen
zijn opgenomen in het hospitaal te Amers
foort. De fabrikant paste tot voor kort een
ander fabricage-procedé toe waarbij geen
eenden-eieren werden gebruikt. Verwer
king daarvan is onder bepaalde omstan
digheden door de Warenwet verboden in
verband met mogelijk besmettingsgevaar
door paratyphus-bacillen. Zonder de auto
riteiten hiervan in kennis te stellen, schijnt
de fabrikant over gegaan te zijn tot ver
werking van eenden-eieren. Men heeft een
onderzoek ingesteld in de fabriek. De fa
brikant zal gerechtelijk worden vervolgd.
Ook aan particuliere afnemers werden de
vissticks verkocht. Mede om die reden is
de voorraad in beslag genomen.
Het latijnse werkwoord vacare be
tekent: ledig zijn, vrij zijn van iets, iets
ontberen. Hiervan is een regelrechte
afleiding vacant in de zin van: onbezet
speciaal van een ambt of betrekking.
Ook het woord vakantie hangt blijkens
de betekenis samen met vacare. Het is
een term die oorspronkelijk in juridische
taal werd gebruikt. Men verstond er
onder: de dag waarop of de tijd waarin
geen rechtszittingen plaats vonden.
Later kreeg het woord de betekenis:
periode, inzonderheid op scholen en
universiteiten, waarin men niet behoeft
te werken. j
Rotterdam: Geslaagd voor het doctoraal
examen economische wetenschappen mej.
A. J. Meyer, Rotterdam, en de heren A. M.
Schoof, Schiedam, R. Voskuil, Rotterdam, en
H. Groenendijk, Rotterdam.
Leiden: Gepromoveerd tot doctor in de
wis- en natuurkunde de heer F. J. de Heer
te Amsterdam. Gepromoveerd tot doctor in
de letteren en wijsbegeerte mej. A. F. E.
Salomons te Dordrecht.
Voor de eindexamens spoedcursus aan de
Rijkskweekschool te Haarlem zijn geslaagd
de dames E. Harders te Heemstede; C. H. M.
ten Have te Haarlem; I. M. S. Laguna te
Driehuis; E. Mandemakei-s te Haarlem, H. J.
Menage te Heemstede en C. C. Noothoven
van Goor te Leiden.
HAARLEM. De reizigersdie gis
teren met den trein van 9 uur van Haar
lem naar Amsterdam reden, zijn getuigen
geweest van een sensationeelen, ultra
modernen wedstrijd, namelijk tusschen
een automobiel en den trein. Even vóór
de Liedebrug kwam de auto den trein
achterop en wat nog nooit gebeurd is
liet hem achter zich. Dat was meer dan
de machinist kon dulden. De anders zoo
rustig voortsjokkende trein werd een
bliksemtrein, die steeds sneller ging, tot
dat een vaart van wel 60 kilometers in
het uur werd bereikt. Doch alles was
vergeefs: de automobiel bleef overwin
naar, weliswaar met groote moeite, want
de inzittenden, een heer en een dame,
moesten zich in het verschrikkelijk hot
sende voertuig stevig vastklampen.
De chauffeur had blijkbaar echter veel
genoegen in dezen wedstrijd, want hij
wachtte den trein, nadat deze aan het
station te Halfweg had gestopt, weder
op ti de race begon opnieuw. Zij werd
ook nu glasrijk door de automobiel ge
wonnen, die spoedig uit het gezicht was
verdwenen. Dicht bij Amsterdam zagen
de treinreizigers het voertuig staan. De
chauffeur wuifde vriendelijk naar den
trein. Blijkbaar was hij gestopt om na
zijn duivelse rit de assen van zijn wagen
wat te laten afkoelen.
Voor de wielrijders langs den weg was
deze wedstrijd geen genoegen. De voort
ijlende automobiel wierp zulke ontzet
tende stofwolken op, dat zij genoodzaakt
werden af te stappen.
ADVERTENTIE
VRIJDAG 8 JUNI
Minerva: „Ciske de Rat", 14 jaar, 8.15 uur.
Palace: „Wilde vruchten", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Luxor: „Medelijden voor de zondares?",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio: Simon en
Laura", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „De
naakte oorlog", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„Ik stierf duizend doden", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „Drie mannen in de
sneeuw", alle leeftijden, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Pete Kelly's blues", 18 jaar, 7 en 9.15
uur.
ZATERDAG 9 JUNI
Minerva: „Ciske de Rat", 14 jaar, 2.30, 7 en
0.15 uur. Palace: „Wilde vruchten", 18 jaar,
2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Medelijden
voor de zondares?", 14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur.
Studio: „Simon en Laura", 14 jaar, 2.15, 7 en
0.15 uur. Lido: „De naakte oorlog", 14 jaar,
2, 4,15, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Ik stierf dui
zend doden". 18 jaar. 2.30, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Drie mannen in de sneeuw", alle
leeftijden, 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Pete Kelly's blues", 18 jaar. 2.30, 7 en 9.15
uur. Lido: 23.30 uur: Nachtvoorstelling van
„Green fire", 18 jaar.
In een linnen tent achter de zuidelijke vleugel van het museum werden de
spijzen voor het banket toebereid en „opgemaakt".
de dat de koninklijke gasten, in aantocht
waren. Even later ronkten de zware moto
ren met het escorte Rijkspolitie het smalle
Heiligland in, direct gevolgd door de auto
met de beide vorstinnen. Lachend wuif
den Groothertogin en Koningin de ver
pleegstertjes toe die zich juichend uit de
ramen van het Gasthuis bogen om toch
maar niets van het schouwspel te missen.
Voor de poort van het museum werden de
hoge gasten verwelkomd door de minister
president met wie zij enkele woorden
wisselden, aldus de nieuwsgierigen de ge
legenheid biedend, een glimp van haar toi
letten te zien. Koningin Juliana was ge
kleed in een grijsblauw brocaten avond
robe waarover een losse, wijde stola van
dezelfde, doch iets lichter gekleurde stof.
De Groothertogin droeg een nauwsluitend
toilet van zware goudlamé met korte sleep,
waarbij haar prachtige brillanten diadeem
voortreffelijk harmonieerde.
Nadat ook Prins Felix, gekleed in de ge
neraalsuniform van de landmacht, zich bij
de dames gevoegd had, volgde in de hal de
begroeting door burgemeester Cremers en
de directeur van het museum, de heer H.
P. Baard met hun echtgenoten. In de Em-
pirezaal en de Achttiende eeuwse zaal
werden, de overige gasten voorgesteld, ter
wijl champagne geserveerd werd.
Om ongeveer kwart voor negen begaf
men. zich naar de Renaissancezaal waar
filmteams van de televisie-nieuwsdienst en
Polygoon alsmede de persfotografen gele
genheid kregen, de vorsten te vereeuwigen.
Direct daarna zette men zich aan tafel
voor het diner, dat met een korte toast van
de minister-president een aanvang nam.
Het lichte, maar met grote zorg samenge
stelde menu toebereid door twee koks
van een gerenommeerd Amsterdams éta
blissement in een linnen tent achter het
museum bestond uit kreeft, ossenstaart
soep met sherry, ris de veau St. Cliud, ha
ricots verts en céléri Braise, pommes Pari-
siennes, fondue au Parmesan, mousse gla-
cée aux fraises, fruit en een kopje mocca,
dat in de Goudleerzaal genuttigd werd. De
Gildgelazen waren gevuld met champagne
brut 1947, Chateau Branaire-Decru 1937
en een St. Julien van een befaamd succes
jaar.
Directeur H. P. Baard mocht tijdens de
maaltijd vele welgemeende complimenten
incasseren over de door hem uitgedachte
muzikale omlijsting: zachte kamermuziek-
klanken van Vivaldi, Haydn en Mozart,
van langspeelplaten, die via twee luid
sprekers in het plafond van de zaal over
de gasten werden uitgestrooid als laatste
bijdrage tot de perfecte feestdis.
Na de maaltijd werd onder leiding van
directeur Baard een korte rondgang door
het museum gemaakt, die volgens het
programma tot half elf zou duren. Toen
de vorsten echter, na reeds hartelijk af-
scheid van hun gastheren genomen te heb
ben, op het punt stonden in de auto's te
stappen die hen naar de hoofdstad terug
zouden brengen, kwam men tot de ontdek
king dat de grote zaal met de Halsen bij
de bezichtiging was overgeslagen. „Dit
moogt u niet missen", zei de Koningin tot
haar Luxemburgse gasten en zonder ver
dere plichtplegingen stapten de beide vor
stinnen weer het museum binnen, waar
men nog ruim een uur de schuttersstukken
en andere befaamde scheppingen van Frans
Hals bewonderde. Inmiddels had de politie
reeds om half elf de route door de binnen
stad afgezet, zodat er wel enige vertraging
voor het normale rijverkeer ontstond. Zo
wel de opgehouden automobilisten als de
honderden nieuwsgierigen langs de route
oefenden echter gaarne geduld om nog een
glimp van de vorstelijke bezoekers op te
vangen. En daartoe kregen zij ruimschoots
gelegenheid, want toen de Koninklijke auto
kort na half twaalf de korte rondrit door
de binnenstad begon, had de Koningin op
dracht gegeven, langzaam te rijden en het
licht in de wagen te laten branden. Een
gebaar dat door het talrijke publiek
vooral op de Grote Markt, waar een rondje
om de rotonde gereden werd was het zeer
druk bizonder op prijs gesteld werd,
getuige het geestdriftige gejuich, waarmee
de hoge gasten verwelkomd werden.
Ook bij de aankomst der vorsten in
Haarlem was er langs de route in de bin
nenstad grote belangstelling geweest. In
vele straten stonden de mensen rijen dik.
Haarlem heeft dus volop gelegenheid ge
had, de Landsvrouwe en haar Luxemburg
se bezoekers uitbundig te verwelkomen
en die kans heeft het niet ongebruikt laten
voorbijgaan.
\Ioeilijk had iemand een passender entourage kunnen vinden voor het
gala-diner in grote stijl, dat de ministerraad gisteravond aan Groothertogin
Charlotte en Prins Felix van Luxemburg aanbood, dan de prachtige Renais
sancezaal in Haarlems Frans Halsmuseum een zaal die met haar fraaie,
gebeeldhouwde betimmering de zeldzame kronen en de hoge schouw reeds
jn haar gewone doen een sfeer van voorname rust en stijlvolle intimiteit
schijnt uit te stralen. Maar hoeveel meer komt dat alles tot zijn recht als
liet warme schijnsel der kaarsen in de zware koperen luchters, zoals op
deze avond, het tafereel beschijnt van een exquise dis, waaromheen zich
een uitgelezen gezelschap in stemmig zwart, glanzend brocaat en kleurige
uniformen vol fonkelende ridderorden geschaard heeft. Méér dan aan de
traditionele staatsiebanketten in de imposante, maar toch altijd ietwat
Idl-statige Burgerzaal van het paleis op de Dam onafscheidelijk onder
deel van de feestelijkheden ter ere van buitenlandse staatshoofden was
het hier een omgeving, die als het ware noodde om de al te strakke plicht
plegingen van het Protocol een uurtje te vergeten, voor een ogenblik zich-
zelif te zijn en te komen tot hartelijke gesprekken van mens tot mens en
als wij ons niet heel sterk vergissen, dan was het juist dat, waaraan de
vorstelijke personen zowel als de leden van hun gevolg, na drie bizonder
vermoeiende dagen vol officiële plichten, boven alles behoefte hadden. Plet
is dan ook geen gewaagde veronderstelling, te zeggen dat zij allen deze
avond ervaren hebben als een der hoogtepunten van het programma, en
tevens als een weldadige ontspanning.
Met dat al heeft
het heel wat voeten
in de aarde gehad,
voordat gisteravond
de 59 genodigden
hun plaatsen aan
deze waarlijk vor
stelijke dis konden
innemen. Het voor
naamste probleem
was uiteraard, de
tafel met alles wat
daarbij hoort, zo
goed mogelijk te
doen harmoniëren
met het historische
karakter van de
zaal. Haarlem zelf
heeft weinig of geen
accessoires als oud
tafelzilver en derge
lijke, die zich daar
toe lenen zouden
=n dus moest men
sen beroep doen op
gemeenten die in dit
opzicht beter zijn
toegerust. Prachtige
achttiende eeuwse
tilveren kandelaars
;n bloemenmanden
werden geleend van
t gemeentemuseum
in de Residentie, dat
ook de andere
serviesstukken van
Haags en Loos-
drechts porselein
verschafte.Stijlvolle,
looggerugde stoelen
vond men in de
Haagse Ridderzaal;
het Amsterdamse
nuseum "Willet-
ïolthuysen tenslotte
sorgde voor de scho
tels en borden van
ragfijn Meissner-
porselein. Zeer on
historisch was daar
entegen het drink-
servies: fonkelnieuwe Leerdamse „Gilde-
glazen" die echter in hun strakke sierlijk
heid allerminst uit de toon vielen. Wat
ons echter het meeste trof, waren de
smaakvolle decoraties van roze rozen en
vilolieren, gele tulpen, blauwe irissen en
kleine, pastelkleurige gladiolentakken, ju
weeltjes van bloemschikkunst, gerangschikt
door de Wassenaarse bloemiste mej. A.
Henny, die de tafel een bizonder feestelijk
aanzien gaven.
Pas tegen zevenen was de transformatie
van museumzaal tot banketzaal geheel vol
tooid en reeds kort daarna arriveerden aan
de hoofdingang van het museum aan het
Groot Heiligland de eerste gasten, waar
onder de Luxemburgse ambassadeur, Zijne
Excellentie J. P. Kremer, de generaal B. R.
P. F. Hasselmam en burgemeester mr. O. P.
E. M. Cremers die in ambtsgewaad, met
steek en degen, gehuld was. Even later
maakten ook de minister-president dr. W.
Drees, de tweeling-Excellenties Beyen en
Luns en minister Beel hun entree, op de
voet gevolgd1 door de bewindsman van
O. K. en W. mr. J. M. L. Th. Cals. Minister
Joseph Bech van Luxemburg, de voorzit
ters der Eerste en Tweede Kamer-s en de
vice-president van de Raad van State, mr.
A. A. L. Rutgers voegden zich al spoedig
bij hen, allen vergezeld van hun dames.
Kort na elkaar arriveerden daarna de
Commissaris der Koningin en mevrouw
Prinsen, de diriecteur van het Kabinet
der Koningin mej. mr. M. A. Tellegen en
Hare Majestei'ts ambassadeur in Luxem
burg jhr. P. D. E. Teixeira de Mattos. Vele
Uit alle ramen van het Elisabeths Gast
huis aan het Groot Heiligland hingen
de verpleegsters, die zo in feeststem-
ming waren dat zij niet slechts de
Koninklijke bezoekers, maar ook de
overige gasten en zelfs de politieman
nen, die voor het museum op wacht
stonden, met luid gejuich verwelkom
den. Het is te hopen, dat er in de tijd
van zeven tot acht uur gisteravond,
toen de genodigden aan het gala-diner
in het straatje arriveerden, niet veel
patiënten geioeest zijn die van de
diensten der zustertjes gebruik
moesten maken.
gasten werden reeds door het publiek op
de Gasthuisvest herkend en met vrolijke,
hoewel soms weinig parlementaire kreten
omgeroepen, zodat de chef van het Proto
col ad van te voren hoorde, wie hij te ver
welkomen kreeg.
Intussen werd het tien over acht voor
dat luid gejuich van de menigte aankondig-
