Eeuwenoud Bentveld onderging het laatste
jaar aantrekkelijke uitbreiding
„DE SPAARNESTAD"
Verbetering kruispunt Rijksstraatweg
met Zaanenstraat en Zaanenlaan
ECHTE WALES ANTRACIET
Kort en
bondigj
Opoffering voortuinen maakt strook voor
fietsers mogelijk; ook verkeerslichten
Van moeras tot villadorp
Honderd nieuwe huizen vormen
harmonisch geheel mei omgeving
Amsterdamse Beurs
Aanwinst Breitnertentoonstelling
7
Nederlandse rijstcultures
in Ethiopië verlaten
Lange historie
Onenigheid
Woon oord
Verrassend resultaat
Receptie van de heer
en mevrouw Moos
Eredoctoraat verleend aan
minister S. L. Mansholt
De Haarlemse softbalploeg
voor het stedentoernooi
Opleiding confectienaaisters
DINSDAG 2 6 JUNI 1956
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Van Ethiopische zijde gerezen
moeilijkheden doorslaggevend
De raad van bestuur van Michiels-
Arnold N.V. heeft moeten besluiten voors
hands af te zien van verdere plannen ten
aanzien van de rijstcultuur in Ethiopië.
Hoewel de bereikte resultaten van de
proefaanplant een voortzetting op groter
schaal alleszins zouden rechtvaardigen,
hebben onverwachte, van Ethiopische zijde
gerezen moeilijkheden betreffende de loca-
lisatie van de concessie, tot het nemen van
deze vergaande beslissing geleid.
De maatschappij heeft derhalve moeten
besluiten ook de proefaanplant te beëin
digen. Een oplossing der gerezen moeilijk
heden wordt naar de directie voorts
mededeelde zeer onwaarschijnlijk ge
acht.
In het jaarverslag over 1954 werd over
de rijstplannen in Ethiopië medegedeeld,
dat bij slagen van de proefaanplant in
Ethiopië de bedoeling was kapitaal aan te
trekken voor de oprichting van een nieuwe
vennootschap ter beoefening van de rijst
bouw aldaar. De directie had echter in het
verslag reeds gewaarschuwd tegen over
dreven verwachtingen ten aanzien van ex
ploitatiewinsten in de naaste toekomst.
Wie zich van Haarlem via de Zandvoortselaan naar Zandvoort begeeft, zal onwille
keurig geboeid worden door de fraaie nieuwe villawijk, die zich aan het oog voordoet
inks van de Zandvoortselaan nadat men de Bentveldsweg is gepasseerd.
Het is de jongste aanwinst van de buurtschap Bentveld, het laatste uitbreidingsplan
.Bentveld", dat vorig jaar door de Zandvoortse gemeenteraad werd goedgekeurd en
waar een aantal aannemers thans de laatste hand legt aan de voltooiing van enige
in deze prachtige omgeving voortreffelijk passende villa's en landhuisjes. Toch zul
len maar weinigen weten, dat de grond waarop deze villawijk verrijst oorspronkelijk
niets meer was dan ruw, onontgonnen gebied. Wie tegenwoordig dwaalt door Bent
veld in lommerrijke lanen met eeuwenoude bomen, of vertoeft temidden van het rus
tige, stille duinlandschap, dat in het onvolprezen Naaldenveld zijn bekroning vindt,
zal nauwelijks kunnen vermoeden, dat in vroeger eeuwen deze plaatsen omgeven
waren door onbegaanbare moerassen en'dat in deze nieuwe prachtige Zandvoortse
villawijk in oude tijden geschiedenis werd gemaakt.
In dit oude Bentveld heeft de jachthoorn
eschald ten tijde van graaf Floris V; hier
eeft het krijgsrumoer geklonken toen
ffitte van Haemstede oprukte tegen de
/lamingen in 1304, die hij bij het Manpad
ersloeg, na in Zandvoort te zijn geland.
Achter de brede vlakte van Holland's
Noordzeestrand ligt achter Zandvoort en
Bloemendaal het breedste deel van onze
duinen. Op sommige plaatsen zelfs bijna
rijf kilometer breed, met toppen van veer-
lig meter en hoger. Deze duinen worden
verdeeld in zogenaamde „buiten-" en „bin-
nenduinen", waarvan de laatste bij Aer-
denhout en Elswout een prachtig begroeid,
bosrijk landschap vormen.
Bentveld ligt op de grens van deze bui
ten- en binnenduinen. In het begin van
onze jaartelling was deze streek met een
ontzaggelijk woud, vol moerassen bedekt.
Langzaam breidde het gebied van de zee
zich uit. Geweldige massa's zand stoven
regelmatig landinwaarts, bedekten op vele
plaatsen het bos en vormden de duinen,
waarbij door de grillige verstuivingen, de
zogenaamde „vlakken" of „velden" ont
stonden, zoals wij dit thans nog kennen
in het „Flessenveld", het „Zwarte veld" of
het „Zegveld". Ook Bentveld was zulk een
„veld", gescheiden in het „Groot Bentveld"
en „Klein Bentveld". De naam „Bent"
werd oorspronkelijk geschreven met een
,d" en luide waarschijnlijk „Bund", welke
naam ontstond naar aanleiding van het
„Bend"- of „Bund"gras, dat op deze velden
welig groeide en waarvan tuinders en ho
veniers ook heden nog veel last onder
vinden. Het is een snel voortwoekerend en
bijna onuitroeibaar kweekgras, dat een
uiterst sterk wortelgestel bezit. Op de toe
gangspoort van het oude buitengoed „Groot
Bendveld", vinden we dan ook deze naam
met een „d" in deze eeuwenoude poort
gebeiteld.
De eerste aanduiding van het bestaan
van Bentveld vinden we omstreeks 730 in
sen oorkonde van de Frankische hofmeier
Karei Martel. In dit geschrift, waarin over
Kennemerland wordt gesproken, ontmoe
ten we namen als „Northa", waarmede
Koordwijk werd bedoeld en „Osphretas-
"ien", waaruit later Overveen ontstond.
We vinden hierin óók enige malen de
naam „Benetfelda" en men spreekt over
„II mansa in Benetfelda", dat duidt op een
leer vroege bewoning van Bentveld. Uit
andere kronieken blijkt, dat graaf Floris
V meerdere malen op het oxide „Groot
Bendveld", thans bewoond door de dames
Posthuma, logeerde.
Ook in geschriften uit het jaar 960 wordt
de naam Bentveld meerdere malen ge
noemd bij grote jachtpartijen in de duinen,
waarbij tevens blijkt, dat zowel Groot als
Klein Bentveld in die tijd bewoond waren,
terwijl gesproken wordt van een hofstede,
die ongetwijfeld doelt op het tegenwoor
dige buitengoed „Groot Bendveld" waar de
dames Posthuma een orchideeënkwekerij
exploiteren en de jongste der dames be
kend werd door haar zeldzame collectie
Angorakatten. Het „Klein Bentveld", dat in
later jaren bijna doorlopend door Amster
damse families werd bewoond, o.a. door de
wijnkoper Hostier, wordt in een transport
akte uit 1646 genoemd als „ene plaisante
en vermakelijke hofstede, voox-zien van
Uitermate weldragende en rare fruitbomen
met 32-asperge-bedden". Deze hofstede,
(rechts van het tegenwoordige jachthuis)
was met een valbrug te bereiken en had
visrijke vijvers, terwijl een beschutting
was aangebracht bestaande uit abelen,
elzen, iepen en wilgen. Omstreeks 1850
werd deze hofstede gesloopt, slechts het
jachthuis herinnert nog aan het bestaan.
In 1910 werd het „Klein Bentveld" het
tegenwoordige Mr. Enschedépark.
Oude Zandvoortse archieven wijzen er
op'; datrin: oude tijden nog al eens onenig
heid ontstond tussen.. da. bewoners van
Zandvoort en Bentveld. De Zandvoorters,
die zich in vroeger tijden ijverig bezig
hielden met de mandenmakerij, ten be
hoeve van de visvangst, vonden in deze
moerassige streken een struik of boom,
waarvan de twijgen zich prachtig leenden
voor de mandenmakerij. Ze kwamen dan
meestal 's nachts of laat in de avond, ver
trapten in het donker aanplantingen in
particuliere moes- en groente-tuinen, sne
den de heesters af en leverden en passant
kleine veldslagen met de bewoners van
Bentveld, wanneer deze op de loer waren
gaan liggen.
Opmerkelijk voor vroegre toestanden is
een stuk van 12 oktober 1596, waarin be
woners uit de beide Bentvelden verklaren,
dat dit eertijds geen land, maar een groot
binnenwater was. Zij beroepen zich daar
voor op oude familieverhalen. Vast staat,
dat in dat jaar (1596) de grond er 's winters
nog onder water stond en dat men op de
schaats naar Zandvoort reed. Dit laatste
kwam trouwens in 1860 nog voor, terwijl
vele watervogels daar broedplaatsen had
den. Andere bronnen spreken weer van
het „Vogelrijtgen van Bentveld", terwijl
visserij, v'ogelarij en zwanerij, door de heer
van Brederode in pacht werden gegeven.
Wat dit water betreft is nog bekend, dat
uit deze kleine binnenmeren talloze zoge
naamde „Rellen" ontsprongen. De Grote
Rel in Aerdenhout, die via het Kuytegat
uit het Bentveld stroomde, was wel van de
meeste betekenis. Het einde van deze Rel
is tegenwoordig aan de Viersprong te Aer
denhout nog altijd te zien en aangeduid.
In 1612 besloten de overheden, daar zand-
verstoppingen en ophoping van vuil over
stroming veroorzaakten, „de Rel op de
stadighste rauwe plaatsen te belegghen
met houten trappen of drempels, beset met
zoden of hout, zodat het zand niet neder
waarts kan gaan".
Bij de opkomst van Bentveld als woon
oord, moet zeker worden genoemd de grote
verdienste van Jan Nic. van Eys, die in de
Franse tijd op economisch gebied zeer
actief was, in Groot en Klein Bentveld
grote bezittingen had, bekend stond als
groot grondbezitter en woonde op het bui
ten „Boekenrode" in Aerdenhout. De groot
ste stoot tot bewoning van de Bentvelden
werd echter geleverd door de aanleg van
de straatweg van Aerdenhout naar Zand
voort, waarvoor in 1824 een commissie, be
staande uit de belangrijkste groot grond
bezitters in Aerdenhout en Bentveld het
initiatief nam. Dit waren jhr. W. Ph. Bar-
naart (De opvolger van Paulus Loot en
Jan van Marselis als heer van Zandvoort),
de heer D. J. van Lennep van het „Manpad"
met daarachter gelegen duingebied, P. van
Lennep, wiens geslacht vele jaren het
buitengoed „Groot Bendveld" bewoonde,
Jac. Enschedé, die huize „Klein Bentveld"
tot zijn woonplaats had en de heer Willem
van der Vlugt. De belangstelling die door
de aanleg van deze weg voor Zandvoort
werd gewekt en de kustplaats van vissers
dorp tot badplaats maakte, werd oorzaak,
dat meer en meer Bentveld tot de villawijk
van Zandvoort ging behoren.
De grootste opkomst beleefde Bentveld
met de komst van de tram in 1899. Hier
was het mr. H. Enschedé, die zeer ver
dienstelijk werk leverde. Veel huizen van
groot formaat werden tussen de enkele
villa's gebouwd omdat door de tram de
Amsterdammers gemakkelijk Aerdenhout
en Bentveld konden bereiken.
De jongste uitbreiding van Bentveld
biedt een fraaie aanblik.
De eigenaars van de grond garandeerden
door grond-servituten open bebouwing en
belemmerden daardoor zoveel mogelijk de
opening van winkels en werkplaatsen, die
dus meer in Heemstede en Zandvoort ver
rezen, waardoor het karakter van villa
buurtschap bewaard bleef, ook toen in later
jaren op kleine schaal arbeiderswoningen
werden bijgebouwd, hetgeen in 1928 het
geval was, toen een deel van het Naalden
veld en het oude „Groot Bentveld" werd
bebouwd.
Thans wordt de laatste hand gelegd aan
een nieuwe fraaie uitbreiding, waaraan een
prachtig stuk natuurschoon moest worden
opgeofferd, omdat wederom een deel van
het Naaldenveld werd gebruikt, doch
wie door deze nieuwe moderne villawijk
wandelt, waar bijna honderd aantrekkelijke
woningen verrezen aan Duinwinde-, Duin
roos-, Duindoorn- en Teunisbloemlaan, zal
moeten erkennen, dat het resultaat verras
send mooi i'sVHét'aantrekkelijke van déze"
bouw ligt ongetwijfeld in de grote verschei'
denheid van de huizen, die hier verrezen.
Het werd alles particuliere bouw, zodat
een groot aantal architecten en aannemers
er aan te pas kwam, hetgeen oorzaak is, dat
elke villa een geheel ander karakter kreeg.
Toch werd een harmonisch geheel ver
kregen. Met de prachtige gazons rondom
elk huisje kreeg Bcntveld's nieuwe villa
wijk een voornaam cachet. De eerste villa's
aan de Zandvoortselaan werden op een be
hoorlijke afstand van deze laan gebouwd,
omdat men rekening hield met de binnen
kort te verwachten verbreding van deze
laan, van waaraf men desondanks, of mis
schien wel mede daardoor, een kostelijk
uitzicht heeft op de nieuwe wijk.
Zo vullen Bentveld en Zandvoort elkaar
uitstekend aan. In Zandvoort de wijdheid
van zee en strand, in Bentveld een prach
tig en bosrijk natuurschoon en een kostelijk
woonoord.
Met recht kan de gemeente Zandvoort
trots zijn op deze prachtige nieuwe uitbrei
ding, die binnenkort zal zijn voltooid.
ADVERTENTIE
Nog VEER dagen
VOORJAARSPRIJZEN
„VICTORIOUS" en
„SEVEN SISTERS" WALES
zijn alleen' verkrijgbaar bij:
BRANDSTOFFENHANDEL
FRIESE VARKENMARKT 6—10
(Spaarne bij viaduct)
Telefoon 14164 en 13904
Onder zeer grote belangstelling hebben
de heer en mevrouw dr. O. MoosGut-
rnann maandag hun diamanten huwelijks
feest gevierd. In het bejaardenhuis van de
Doopsgezinde gemeente „De Olijftak" te
Heemstede was de grote eetzaal ingericht
om het grote aantal belangstellenden te
kunnen ontvangen en later werd de viering
voortgezet in de conversatiezaal, waar vele
sprekers het echtpaar Moos in warme toe
spraken huldigden.
Als eerste in de rij voerde ds. C. P. Hoe-
kema van de Doopsgezinde gemeente het
woord, die de heer en mevrouw Moos in
hartelijke bewoordingen toesprak.
Vervolgens richtte de burgemeester van
Heemstede, mr. A. G. A. ridder van Rap-
pard het woord tot het diamanten echtpaar.
Hij liet zijn toespraak van een prachtig
geschenk namens de gemeente Heemstede
vergezeld gaan.
Vervolgens spraken nog de heer M. Phi-
lipson namens de Nederlands-Israelisti-
sche gemeente en de directrice van „De
Olijftak," mevrouw M. M. BeijDe Vletter,
waarna dr. W. Loose als familielid de spre
kers en andere belangstellenden dankte
voor hun aanwezigheid. Vele bloemen en
andere geschenken werden aangeboden en
de receptie zelf werd door ruim honderd
mensen bezocht.
Meisje gestikt. De tweejarige Else
Jacoba Licht te Amsterdam is dood in haar
bedje aangetroffen. De kleine had met een
ceintuur gespeeld, die om haar halsje ver
strikt was geraakt.
De senaat van de Landbouwhogeschool
te Wageningen heeft het doctoraat in de
landbouwkunde honoris causa verleend
aan de heer S. L. Mansholt, minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening.
Op het terrein van de R.K. Sportvereni
ging TYBB aan de Schalkwijkerweg in
Haarlem-Oost houdt de Nederlandse Da
mes Softbal Bond zondag 1 juli het tradi
tionele jaarlijkse stedentoernooi, welk
toernooi des middags om twaalf uur zal
aanvangen.
Het vertegenwoordigende Haarlemse
negental is als volgt samengesteld:
Werpster: T. van Slooten (HCK); achter-
vangster: R. Groenewoud-de Haas (HHC);
le honk: T. Andrea (HHC); 2e honk: G.
Prins (HCK); 3e honk: J. Honig (HCK);
kortestop: F. van Veen (Schoten); links-
velder; E. Hofstra (HHC); midvelder:
L. v. d. Veer (TYBB); rechtsvelder: R.
Vermaat (Pinguins). Reserves: H. Beren
donk en M. Berendonk (beiden HHC); L.
Dekker (Schoten); E. ter Meulen (HHC);
N. Jansen (Sportclub Haarlem) en A. van
Kesteren (TYBB).
Indien aan dit toernooi nog zal worden
deelgenomen door het Amerikaanse leger-
team Ramstein zal bovendien nog een
Haarlems B-negental worden samenge
steld.
„Joyrider" kreeg botsing. Bij de politie
te Maastricht werd aangifte gedaan van de
vermissing van een auto toebehorende aan
de heer J. H. aldaar. Bijna tegelijkertijd
kreeg de politie een mededeling uit Margra
ten, dat daar een auto tegen een autobus was
gereden en vrijwel geheel was vernield. Ge
bleken is, dat de bestuurder de auto uit
Maastricht had meegenomen en op toer was
gegaan.
KAB. In de plaats van de heer J. W. van
den Akker, die binnenkort met pensioen
gaat, is de heer Th. Loerakker benoemd tot
gesalarieerd verbondsbestuurder van de Ka
tholieke Arbeiders Beweging.
HAARLEM EN OMGEVING
Snip en Snap weer in Minerva. Op don
derdag 5 juli zullen Willy Walden en Piet
Muyselaar nogmaals een vrolijk zomeravond
programma komen verzorgen in het Minerva-
theater te Heemstede. Behalve deze twee
populaire revuekomieken, die uiteraard ook
in hun bekende Snip en Snap-creatie zullen
optreden, wordt aan dit programma mede
werking verleend door Teddy en Henk
Scholten. Aase Rasmussen, Bert van Dongen
en René van Vooren. Zij worden door Jan
Neuhuys aan de vleugel begeleid.
Op betonnen vloer gevallen. Een vier
entwintigjarige arbeider is maandag bij het
halen van gereedschap uit een wagon op de
Centrale Werkplaats der Nederlandse Spoor
wegen met zijn hoofd op een betonnen vloer
gevallen. Hij liep een hersenschudding en
een hoofdwonde op en is naar het Sint
Elisabeths Gasthuis overgebracht.
De talloze discussies welke in het laatst van 1954 en gedurende het gehele jaar 1955
in de Haarlemse raad en daarbuiten zijn gevoerd over de veiligheid van de Rijks
straatweg in Haarlem-Noord hebben, nadat reeds werd overgegaan tot het regelen
van het verkeer op het kruispunt van Zaanenstraat-Zaanenlaan en Rijksstraatweg,
er thans toe geleid, dat B. en W. bij de raad een voorstel hebben ingediend om te
komen tot verbetering van dat gevaarlijke kruispunt. Zoals men weet heeft de Rijks
waterstaat indertijd een project gemaakt voor de algehele verbetering van de Rijks
straatweg. Een deel daarvan kan nu reeds worden uitgevoerd omdat men in het bezit
kan komen van de tuinen op drie hoeken van het kruispunt. Daardoor kan aan weers
zijden een van het snelverkeer gescheiden strook voor fietsers worden gemaakt,
terwijl tevens vluchtheuvels in druppelvorm in de rijbanen van Zaanenstraat en -laan
gelegd kunnen worden. Ook in de rijbaan van de Rijksstraatweg komen vluchtheuvels.
Het geheel zal met een vol-automatische verkeerslichten-installatie worden beveiligd.
De aankopen van de tuinen of andere
grondstromen, die nu nog in particuliere
handen zijn, betreffen 675 vierkante meter
bij de Rooms katholieke kerk St. Liduina,
welke tegen twaalf gulden per vierkante
meter worden overgenomen, verder 92 vier
kante meter bij perceel 34 aan de Rijks
straatweg, dertien vierkante meter bij het
aangrenzende nummer 36 en 32 vierkante
meter bij nummer 45 aan de westzijde van
-oe weg,- welke stukken alle tegen tien gul
den per vierkante meter worden aange
kocht. De gemeente zal het hekwerk om
de kerk op haar kosten verplaatsen en
voorts ook het plantsoen tussen de kerk
en het politiebureau altijd handhaven. In
het algemeen krijgen de voormalige eige
naars het bedrag, dat zij anders aan preca
riorechten zouden moeten betalen, gedu
rende tien jaren weer van de gemeente
terug.
Door deze grondverwerving zijn de vol
gende verbeteringen mogelijk: er komt aan
beide zijden van de Rijksstraatweg een
strook voor fietsers, welke aan de linker
zijde van de rijrichting voor het kruispunt
nog eens extra gemarkeerd worden door
een verkeersgeleider. Vervolgens is het mo
gelijk in het midden van de rijbaan van
de Rijksstraatweg aan beide zijden van het
kruispunt een vluchtheuvel aan te leggen,
die later deel zal uitmaken van een vrijwel
doorlopende wegafscheiding in het midden
van de Rijksstraatweg. Aan beide zijden
van het kruispunt komen in Zaanenlaan en
-straat vluchtheuvels in zogenaamde „drup
pelvorm".
Tenslotte komt er een beveiliging van
het kruispunt, waar nu een verkeersagent
met een verplaatsbaar lichtsignaal alleen op
de spitsuren dienst doet, door middel van
volautomatische verkeerslichten.
Wanneer in de toekomst alle voortuinen
of de daarvan in aanmerking komende ge
deelten door de gemeente verworven zijn,
kan uitvoering worden gegeven aan de al
gehele verbetering van de Rijksstraatweg,
waarbij inzonderheid de fietsers een vei
liger plaats zullen krijgen.
De financiële regeling voor de uitvoe
ring van het onderhavige gedeelte is de
zelfde als voor de uitvoering van het ge
hele reox-ganisatieplan is overeengekomen.
De kosten van de voor de reorganisatie
noodzakelijke grondverwerving en de uit
voering van de bij de aankoop aanvaai'de
voorwaarden komen voor gezamenlijke
rekening van het rijk en de gemeente.
De kosten van drie nieuwe trottoirge-
3-3 NederL'47
3 Nedl. 1962/'64
A. K. U
Calvé Delft
Van Gelder Zonen
K. N. Hoogovens
Nederl. Ford
N. Kabelfabriek
gew.Philips Gloeil.
pref.Philips Gloeil.
Unilever
Wilton Fijenoord
Dordtsche Petrol.
Konkl. Peti*oleum
A'dam Rubber
Holl. Amer. Lijn.
N. Scheepv. Unie
Phs. van Ommeren
H. V. A
Verg. Deli Mijen
Amsterd. Bank
Ned. Handel Mij.
Rotterd. Bank
Twentsche Bank.
Anaconda Copper
Bethlehem Steel.
U. S. Steel
General Motors
Shell Union
Tidewater
Slotkoers
Openings
gisteren
koersen
915/x«
91%
95%
95%
26614
265%
336
336
247
247
325
325
42014
415
308
308
304
302
181
181
420%
419
30914
310
813%
807
799%
794%
98%
98%
18214
184
191
170 ex-div.
284
284
116%
116%
134%
134
236
231%
199%
199%
213%
213%
222
222
73%
72%
147%
146%
55%
54%
45%
45%
81%
80%
43%
43%
deelten inclusief de verplaatsing van
trottoirbanden, riolering en verlichting
komen voor rekening van de gemeente,
evenals die van de in de Zaanenlaan en de
Zaanenstx-aat aan te brengen verkeersdrup-
pels. De overige vluchtheuvels, de rijwiel
stroken en de klinkerverhardingen komen
voor rekening van het rijk.
Met de verwerving van de voortuinen en
dex-gelijke en met de daarop komende kos
ten is ruim dertigduizend gulden gemoeid.
De verkeerslichtinstallatie vergt ongeveer
25 mille. Alles met elkaar staat de gemeen
te voor een uitgaaf van ongeveer zestig
mille, een bedrag dat de burgerij voor de
veiligheid der weggebruikers op de Rijks
straatweg met alle liefde uitgegeven zal
zien.
Eerste diploma-uitreiking
in Huishoudschool
Op maandagavond 2 juli zal in de Haar
lemse Huishoud- en industrieschool aan de
Voorhelmstraat voor de eerste keer de uit
reiking plaats vinden van de diploma's van
de leerlingenopleiding tot confectienaaister.
Deze opleiding staat onder auspiciën van
óe Stichting Vakopleiding en het Ministerie
van Ondex-wijs. Tot nu toe hebben twee
bedx-ijven in Haarlem, de Confectie-indus-
trie „Noordwijk" en de Haarlemse Pyjama-
fabriek Nobelt, deze opleiding, die geheel
buiten het directe produktieproces is ge
houden, gestimuleerd. Ongeveer vijftien
meisjes hebben er aan deelgenomen. De
Haarlemse huishoudscholen hebben het
aanvullend algemeen vormend onderwijs
verzorgd, terwijl ook Ai-beidsinspectie en
Arbeidsbureau bij de opleiding betrokken
zijn.
De diploma-uitreiking zal een enigszins
feestelijk karakter dragen, gezien het be
lang van deze, ook met de toekomstige taak
van de leerlingen rekening houdende op
leiding.
Dinsdag, donderdag en zaterdag zal de
Breitnertentoonstelling in de Vishal voor
de eerste maal ook 's avonds geopend zijn
van 2022.30 uur. Wie vanavond een be
zoek aan de tentoonstelling brengt zal daar
voor het eerst een opmerkelijk doek aan
treffen van de meester van de Axnsterdam-
se school. Het is een voorstudie voor het
grote doek „De Dam te Amsterdam bij
avond" uit 1893 én is afkomstig uit de col
lectie Ladenius-Boersma. De eigenaars
hebben toestemming gegeven dit belang
rijke werk aan de tentoonstelling toe te
voegen. Het zal vandaag naar de Vishal
worden gebracht en daar in de nabijheid
van het Dam-schilderij worden opge
hangen. De eigenlijke titel van het werk
is „Twee Amsterdamse dienstmeisjes"
(voorstudie Dam bij avond) en het doek
is 101 cm hoog en 80 cm breed. Het is oor
spronkelijk afkomstig van de collectie
Klein-Van Gogh en is reeds twee maal
in Nederland tentoongesteld, in Den Haag
op de grote Breitner-tentoonstelling in 1928
en in het Stedelijk Museum te Amsterdam
in 1939.
Een merkwaardigheid van deze voor
studie is dat de figurexi van de twee
dienstmeisjes over 'n Amsterdams stads
gezicht van Breitner zijn geschilderd, dat
in de breedte was gecomponeerd. Wanneer
het schilderij een kwart slag wordt ge
draaid, kan men duidelijk een rij grach
tenhuizen, een brug en bomen aan de over
zijde onderscheiden. Het is een prachtig
staal van Breitners directe en felle pen
seelvoering. Met dit doek is de Breitner
tentoonstelling die tot dusverre door 2500
bezoekers werd bezocht, een aanwinst rij
ker, die een hernieuwd bezoek aaxi de Vis
hal zeker rechtvaardigt.
