„Sampiero Corso", een
opera van Henri Tomasi
AAMBEIEN
PANDA EN DE MEESTER-KNUTSELAAR
Wereldnieuws
Zomerconcert van het N.Ph.O.
onder Israëlische dirigent
Radio geeft donderdag
Chefarine „4"
doet wonderen
NAAIMACHINES
Doek van G. Honthorst
te Delft ontdekt
Tentoonstellingen in
Stedelijk Museum
och ió het zo
J
WOENSDAG 27 JUNI 1956
HOLLAND
FESTIVAL
Texelse raad bezorgd over
situatie toeristenverkeer
Blindengeleidehonden
Slik dit tabletje
stil de pijn
en
HEMOTABS
Lyceumleerling en rector
te gast op vliegbasis
Vijfjarig jongetje in bad
Beusichem verdronken
Op afbetaling gekocht en
niet betaald
ZIJDE
SCHELP
2
De te Marseille uit Corsicaanse ouders
geboren Henri Tomasi heeft tot nog toe
groter bekendheid verworven als dirigent
dan als componist, althans hier in Neder
land, waar men hem heeft leren waarderen
als een briljant en meesterlijk orkestleider.
Als componist (hij verwierf de „Prix de
Rome" in 1927) begint hij nu ook op de
voorgrond te komen. In ons land was het
Eduard Flipse die zich voor zijn werk in
teresseerde en reeds twee van zijn opera's,
„Miquel Manara" en „L'Atlantide" in con-
certvorm lanceerde. Verleden week ging in
Rouen de première van Tomasi's „Le
Triomphe de Jeanne d'Arc", nadat een
goede maand geleden, op het Festival van
Bordeaux, zijn „Sampiero Corso" gecreëerd
werd. Dit laatste werk werd nu ook deze
dinsdagavond, als onderdeel van het Hol
land Festival, onder leiding van de compo
nist, in de Amsterdamse Stadsschouwburg
vertoond. De Nederlandse Opera had bo
vendien beslag kunnen leggen op de regis
seur Roger Lalan-
de, die de première
in Bordeaux mon
teerde, alsook op
de Australische
tenor Ken Neate
die er de hoofdrol
vervulde. Tevens
werden voor de zes opvoeringen tijdens het
Holland Festival de décors en costumes,
die Roger Bezombes voor het Théatre
Municipal de Bordeaux maakte, welwil
lend ter beschikking gesteld.
„Sampiero Corso", de hoofdfiguur van
Tomasi's „opéra lyrique et choréogra-
phique" is een historische Corsicaanse vrij
heidsheld uit de 16e eeuw, die in de strijd
om het bezit van het eiland tussen Frank
rijk en de Genuezen, aan Franse zijde
stond. Verraden door zijn vrouw, bracht
hij deze door wurging om het leven. Hij
zelf stierf door moordenaarshand.
Deze gegevens zijn in het werk zo sum
mier mogelijk behandeld. De intrige
voor zover men van een intrige kan spre
ken is uiterst zwak. Dit maakt dan ook
dat er in deze „lyrische en choreografische
opera" geen spanning komt. Het is een
reeks episoden die als het ware los van
elkaar staan. Het laatste tafereel lijkt mij
„des Pudels Kern" te bevatten. Het is een
folkloristische dodenhulde, een „vocero",
gepaard aan een Corsicaanse dodendans
van Moorse oorsprong. Zowel de tekst
dichter, de Corsicaanse muziekcriticus Ra
fael Cuttoli, als de componist hebben hier
blijkbaar een oeroud karakteristiek gebruik
dat nagenoeg uitgestorven is, willen vast
leggen zoals het uit hun herinnering en in
hun fantasie leefde, en zij gaven er een
uitbreiding aan, die buiten alle proporties
van het stuk kwam te staan. Uit folkloris
tisch oogpunt kan men er respect voor heb
ben, maar dan los gezien van de opera,
waarvan het slechts een illustratief mo
ment is zonder actie: hoogstens een apo
théose.
Dit is echter niet het enige moment in
het werk waar de Corsicaanse folklore als
pittoresk element buiten verhouding tot de
dramatische actie toegepast is. Het werk
begint al direct met een Saltarelle en in
het tweede bedrijf is een krijgsdans inge
last die achttien minuten duurt. Dit alles
maakt, dat de bijkomstigheden de hoofd
zaak overwoekeren, te meer daar de intrige
zo onbeduidend is. En zo gaat de nadruk
liggen op het kijkspel, ten koste van wat
op het toneel om 't even of het een ge-
ADVERTENT1E
De hoveling boog en zei: „Sire
Zit nou toch niet langer te miere(n)
Met een inktpot en pen;
Ga naar DANTUMA en
Koop een vulpen. Die zal U
pleziere(n)!"
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en weer
bericht. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw.
9.40 Schoolradio. 10.00 Gewijde muziek. 10.30
Morgendienst. 11.00 Voor de zieken. 11.45
Vrouwenkoor. 12.00 Angelus. 12.03 Platen.
(12.30—12.33 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33—12.40 Voor de boeren). 12.55 Re
portage. 13.00 Nieuws en katholiek nieuws.
13.20 Pianorecital. 13.45 Platen. 14.00 Repor
tage. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Platen. 15.40
Vocaal ensemble. 16.00 Bijbeloverdenking.
16.30 Kamermuziek. 17.00 Voor de jeugd. 17.30
Platen. 17.40 Beursberichten. 17.45 Platen.
18.00 Politiekapel en solist. 18.30 Friese uit
zending. 18.45 Platen. 19.00 Nieuws en weer
bericht. 19.10 Platen. 19.20 Sociaal perspec
tief. 19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20
Radio vossenjacht. 21.30 Platen. 21.45 Idem.
22.20 Orgelconcert. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Voor de
vrouw. 9.15 Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Platen. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Kook-
praatje. 11.15 Omroep-orkest. 12.00 Piano en
orgel. 12.25 In 't spionnetje. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.35 Platen. 12.50
Uit het bedrijfsleven, causerie. 13.00 Nieuws.
13.15 Mededelingen of platen. 13.20 Proma-
nade-orkest. 13.55 Koersen. 14.00 Altviool en
piano. 14.30 Klaver Vier, hoorspel, 15.05 Pla
ten. 15.15 Voor de zieken. 16.00 Platen. 17.00
Voor de jeugd. 17.45 Regeringsuitzending:
Nederland en de Wereld: Internationale tech
nische hulp aan tot ontwikkeling te brengen
gebieden. 18.00 Nieuws. 18.15 Lichte muziek.
18.30 Tenniskampioenschappen Wimbledon.
18,40 Gesproken brief uit Londen. 18.45 Ge
varieerd programma. 19.25 Jazzmuziek. 20.00
Nieuws. 20.05 Holland Festival 1956: Fidelio,
opera. (In de pauze: pl.m. 21.1521.40 De
fluit-taal van La Gomera, causerie). 22.40
Radiojournaal. 22.50 Sportactualiteiten. 23.00
Nieuws. 23.15 Koersen en actualiteiten of
platen. 23.2524.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S., A.V.R.O.)
20.00 Journaal en weerbericht. 20.15 Proef-
parlement, een documentair programma. 21.30
—22.00 Gedeelten uit Italiaanse zang- en
muziekfilms van de laatste jaren.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgel. 14.00 Engelse
les. 14.15 Platen. 14.30 Franse les. 14.45 Pla
ten. 15.00 Kamermuziek. 16.02 Orkestcon
cert. 16.30 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen.
17.15 Voor de kinderen. 18.15 Kinderliederen.
18.30 Voor d- soldaten. 19.00 Nieuws. 19.30
Reportage. 19.40 Platen. 19.50 Causerie. 20.00
Platen. 20.10 Klankbeeld 20.40 Verzoekpro
gramma. (Om 21.20 Muzikale causerie). 21.30
Jazzmuziek. 22.00 Nieuws. 22.15 Kamermu
ziek. 22.45 Platen. 22.5523.00 Nieuws.
sproken of gezongen drama geldt de
hoofdzaak dient te zijn.
Henri Tomasi heeft in de „Revue musi-
caie" een artikel geschreven (het werd in
het programma van de Nederlandse Opera
afgedrukt) waarin hij zijn ideeën over het
componeren van een opera uiteenzet. Men
kan het daar volkomen mee eens zijn. Maar
waar hij zegt: „Het is altijd gevaarlijk in
de opera verschillende genres te vermen
gen" wijst hij in feite op een zwak punt in
zijn eigen werk. En bij alle behartenswaar-
dige dingen die hij als axioma stelt, ver
geet hij er een van hoofdzakelijk belang:
de spankracht der intrige en der psycho
logische uitdieping. Men bezorge Tomasi
een goed libretto en hij zal er, blijkens
menige effectrijke vocale passage in „Sam
piero Corso", ongetwijfeld een opera van
maken die inslaat. Hij schrijft bovendien
uitstekend voor orkest. De wijze waarop
hij de rol van de „vocéatrice" (indrukwek
kend vertolkt door Mimi Aarden) compo
neerde, geheel in de geest van de originele
Corsicaanse „Vocero's", waarvan ik er ter
vergelijking enkele op nageslagen heb, is,
op zichzelf genomen, uiterst merkwaardig.
En zo zijn ook de partijen van Sampiero,
van diens vrouw Vannina en van de Ge-
nueese gezant Ombrone, geheel geschoeid
op de maat die bij het publiek allicht in
slaat, omdat zij aan bepaalde vocale eisen
voldoen. Zij hadden in Ken Neate een
zeldzaam glansrijke tenor in Uta Graf
die er zich prachtig in manifesteerde
in de als steeds markant zingende Scipio
Colombo een stel vertolkers van uitzonder
lijk gehalte, als men het ten minste met
hun dictie niet al te nauw neemt.
Het koor van Henk van Wielink hand
haafde zijn voorname reputatie en het Bal
let van de Nederlandse Opera deed zijn
uiterste best om de choreographie van
Frangoise Adret binnen de beschikbare
ruimte aannemelijk uit te voeren; wat een
hachelijk geval leek. Tenslotte dient ge
zegd. dat Henri Tomasi uit het orkest de
muzikale vonken deed spatten van zijn
vurig temperament.
JOS. DE KLERK.
ADVERTENTIE
T egen pijnen en gr iep. Geschikt voor de gevoeligste moag,
Vant die wordt beschermd door het bestanddeel Chefarox.
In het afgelopen weekeinde heeft de Duitse verkeerspolitie het snelverkeer op de
grote autoweg van Bonn naar het Ruhrg ebied voor het eerst gecontroleerd vanuit
een helikopter. De bemanning had via een speciale radio-verbinding voortdurend
contact met de politie op de grond.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr.181, Tel. 14444
De gemeenteraad van Texel heeft in een
telegram aan de minister van Verkeer en
Waterstaat zijn bezorgdheid uitgesproken
over wat de raad noemt „de verkeerssi
tuatie Oude Schild-Den Helder". De raad
vreest grote moeilijkheden bij het verwer
ken van het toeristenverkeer.
Sinds de Rijkswaterstaat aan de Texelse
Stoombootmaatschappij een aanlegsteiger
heeft toegewezen in de mond van de ha
ven van Oude Schild en het lossen en laden
in de haven zelf de maatschappij werd ver
boden, is het verkeer tussen Texel en Den
Helder, grotendeels toeristenverkeer,
ernstig gestagneerd, zo deelt men ons mede.
Onlangs heeft zich op Texel een comité ge
vormd, dat ijvert voor uitbreiding van de
haven van Texel.
Het Noordhollands Philharmonisch Or
kest is dinsdagavond het zomerseizoen be
gonnen met een concert, dat door de Is
raëlische gastdirigent Arjé Zemanek geleid
werd. De belangstelling voor dit concert
was vrij groot, wat wel op rekening van
de programmakeuze gesteld kan worden.
De Maastrichtse pianist Jean Franssen
had de vertolking van de solopartij van het
populaire, maar technisch veeleisende
Pianoconcert in bes, opus 23, van Tjaikofs-
ky op zich genomen, een taak waarvoor de
solist een zeer gunstige virtuoze dispositie
bleek te bezitten. Vast vertrouwend op zijn
pianistische capaciteiten wierp hij zich met
een geestdriftige musiceervreugde op het
concert en speelde «met een daverende,
overbluffende klankrOnwillekeurig kwam
het hoofdaccent van de vertolking hier
mede op het virtuoze element te liggen en
daardoor op de zwakke, met uiterlijke
schittering overladen fragmenten van het
concert. Maar men kon toch ook getroffen
worden door de oasen van zuivere muziek,
waarmede Jean Franssen een grotere muzi
kale verdieping kon doen horen, met name
in de cadens van het eerste deel en in het
Andantino semplice, inderdaad een klin
kende bevestiging van de zegswijze, dat
eenvoud het kenmerk van het ware is.
Jean Franssen heeft met zijn spel ontegen
zeggelijk bewezen een pianist van formaat
te zijn, een instrumentalist, die ons ver
langend heeft gemaakt meer facetten van
zijn kunnen te leren kennen.
De dirigent Arjé Zemanek zorgde bij de
uitvoering van het concert voor een goed
aansluitende begeleiding. Een vertolking
van het Concert voor strijkorkest opus 40
van een landgenoot van de dirigent, de
componist Paul Ben-Chaim, diende als in
leiding van de avond. Het werk bevat wel
goede fragmenten, maar het heeft toch, al
thans bij de uitvoering, te weinig gepro
nonceerde gestalte en vorm en een te
weinig gunstige verhouding der klank
timbres om als een geslaagde compositie
aanvaard te worden. Misschien zou een
bewerking van het concert voor een sym
fonisch bezet orkest meer klankreliëf mo
gelijk maken. De vertolking gaf overigens
niet de indruk, dat het orkest al geheel
vertrouwd was met de klankentaai van
Ben-Chaim en met de gestes van de met
de linkerhand dirigerende aanvoerder.
Met de uitvoering van de vriendelijk-
blijde, intieme Zesde Symfonie (in C) van
Franz Schubert kwam er echter een veel
groter contact tussen de dirigent en het
orkest. Dit bewerkte een voordracht, die
uitmuntte door eenvoud, pittige ritmiek en
mooie klank. Het werd een goed, verkwik
kend besluit van dit eerste zomerconcert
van ons orkest. Het volgende concert zal
op dinsdag 3 juli gegeven worden. De diri
gent Toon Verhey hoopt dan een geheel aan
de componist Mendelssohn gewijd pro
gramma uit te voeren.
P. ZWAANSWIJK
„Bespotting van Christus"
De heer Leo Marchand, restaurateur van
schilderijen te Dordrecht, heeft in het bezit
van de oud-katholieke kerk aan het Ba-
gijnhof te Delft een groot doek van de ze-
ventiende-eeuwse Utrechtse schilder Ge
rard van Honthorst ontdekt. Het doek meet
ongeveer twee bij twee meter, is gesig
neerd en gedateerd ,,G Honthorst 1638" en
stelt voor: de bespotting van Christus.
Het doek, dat zeer dringend restauratie
behoeft, dateert uit de Utrechtse jaren van
de schilder. Op het rechterplan is Christus
afgebeeld. De kleren zijn Hem grotendeels
van het lichaam gerukt, terwijl twee Ro
meinse soldaten Hem de scherpe doornen
kroon op het hoofd drukken. Tegenover
hem, op het linkerplan van het doek, ziet
men twee jongemannen. De een steekt de
tong uit en de ander maakt het bekende
vernederende gebaar met de uitgespreide
vingers voor de neus. Een hond rukt ten
slotte venijnig aan de nog weinige kleding,
welke men de lijdende Christus heeft ge
laten.
Gerard van Honthorst, die op 4 Novem
ber 1590 in Utrecht werd geboren, kreeg
lessen in schilderen van Abraham Bloe-
maert, ging op jeugdige leeftijd naar Italië,
waar hij sterk onder de invloed raakte van
Caravaggio, werkte in Rome en Florence
en keerde in 1622 terug naar zijn geboorte
stad. Hij genoot een grote bekendheid en
werkte voor de Oranjes en de Engelse en
Zweedse koningin. Gedurende geruime tijd
woonde hij in Den Haag, waar hij mee
werkte aan de versiering aan het paleis
Huis ten Bosch.
Bij het Koninklijk Nederlands Geleide
hondenfonds zijn in 1955 114 aammagen
voor een blindengeleidehond ingediend. Op
1 januari 1955 wachtten nog 68 aanvragen
uit 1954 op afdoening. In 1955 ontving de
Blindengeleidehondenschool, die me t het
Koninklijk Nederlands Geleidehondenfonds
één geheel vormt, 101 honden. Hiervan
moesten er 27 wegens ongeschiktheid wor
den afgekeurd.
De belangstelling voor de school was
•zeer groot. Niet alleen uit eigen land, maar
ook ver over de grenzen kwamen de be
zoekers. Zo werd de school bezocht door
de directeur van de onlangs in West-
Australië opgerichte opleidingsschool voor
geleidehonden.
ADVERTENTIE
*n geheel nieuw middel tegen
Hemotabs - een geheel nieuw
middel tegen die p i j n 1 ij k e
aambeien. Deze tabletjes zijn
prettig en gemakkelijk in te
nemen - gewoon maar slikken
met een beetje water - en geven
een weldadige verlichting bij
die pijnlijke aanvallen. Ge
bruik van zalf of zetpillen
wordt hierbij overbodig.
Hemotabs werken van binnen
uit, doen de zwellingen slin
ken en bevorderen de ge
nezing. Ze zijn bovendien
zacht laxerend; herstellen
de natuurlijke functies - zo
belangrijk voor volkomen ge
nezing en geven U langdurige
vrijwaring van pijn.
f 1.5.0 per volledige kuur. - Bij
alle apothekers en drogisten.
'n Product van
E. Griffiths Hughes Ltd., Manchester.
Op de vliegbasis Vonkel zijn de 16-jarige
Klaas Zachariasse uit Goes, leerling van
het christelijk lyceum in Goes, en de rector
van het lyceum, dr. D. Barends, de gasten
geweest van het 313de jachtvliegerssqua-
dron.
Klaas heeft in februari bij de vliegtuig-
herkenningswedstrijden, uitgeschreven
door het officiële orgaan van de lucht
macht, de eerste prijs gewonnen. De vlie
gers van het 313de squadron hebben hem
uitgenodigd een dag door te brengen op de
vliegbasis. Rector Barends werd mede uit
genodigd omdat hij in de jaren 1925-1930
luitenant-vlieger is geweest op Soester-
berg. Met een helikopter zijn de beide
gasten gehaald en na het bezoek ook weer
thuisgebracht.
7. Het vliegapparaat was nu volkomen
uit zijn evenwicht geraakt. Het zwaaide
en duikelde een paar maal door de lucht,
om tenslotte ondersteooven op de schroef
neer te komen. Deze ongewone landing
liep nogal goed af, maar wat nu volgde,
was voor de inzittenden lang geen pretje.
De schroef, die nu het hele gewicht te tor
sen kreeg, kon niet langer draaien, maar
omdat de motor nog steeds aanstond, be
gon de ton in razende vaart rond te wen
telen, tot het Panda en Knutseleer groen
en geel voor ogen werd. Zo trof de veld
wachter hen aan. Hij stapte van zijn fiets
en keek hoofdschuddend naar het rond-
snorrende geval. „Tjonge jonge", mompel
de hij, „nou gebruiken ze dat ding ook
nog als draaimolen! Wat houden sommige
lui er toch rare pleziertjes op na!" Maar
Panda en de knutselaar hadden helemaal
geen plezier in dat gedraai. Duizelig klem
den zij zich vast en staarden met knippe
rende ogen naar de tollende omgeving, die
uit louter strepen en veldwachters scheen
te bestaan. „Bah", bromde Knutseleer, „dit
is een slechte demonstratie van mijn uit
vinding. Dat dit nu juist moet gebeuren,
nu een hele menigte staat toe te kijken!"
In het Stedelijk Museum te Amsterdam
vragen nog dirie tentoonstellingen onze
aandacht. Ter gelegenheid van het vijftig
jarig bestaan van het NW is tot 10 juli de
tentoonstelling „De kunstenaar als bond
genoot. in de sociale strijd" te zien. Uiter
aard bestaat zo'n tentoonstelling groten
deels uit prenten, vervaardigd in allerlei
vorm voor ruime verspreiding. Men maakt
niet één mooie of als men wil interessante
tekening of schildering om zich te verlus
tigen dan toch eigenlijk aan de ellende van
anderen of de smerigheden van een be
paalde groep mensen in een decadente pe
riode.
Er wordt hier werk vertoond, dat met
geen andere belangstelling is gemaakt dan
die bij voorbeeld van de toerist vroeger
voor Marseille's terecht opgeblazen haven
kwartier. Om mezelf niet verdacht te ma
ken zij terzijde vermeld, dat de Fransen
zelf al sanering van plan waren, voor de
Duitsers tot deze daad overgingen. Armoe
de was in een bepaalde tijd wel pittoresk.
Eerlijk gezegd vertrouw ik George Grosz'
quasi hekelende werk -an de tijd na de
eerste wereldoorlog nog minder. In staat
tot iets positiefs, gelijk Dammer dat was in
zijn schilderijen, zie ik hem niet. Een ont
roerende mislukking is verder het schilde
rij met de dode burgers en soldaten van de
Fransman Luce, een eerlijk anarchist, die
toch alleen als een eerlijk schilder van
goede landschappen voor ons zal blijven
voortleven. In de schoonste werken van de
ook eerlijke Kathe KolTwitz en Frans Ma-
sereel verbleken de tendentieuze bedoelin
gen.
Indien niet uit kunsthistorisch oogpunt
bekeken is deze tentoonstelling voor mij
niet veel interessanter dan de expositie
van kunstwerken, die betrekking hebbend
op sportmotieven, van de inzenders voor
de kunstprijs voor de sport. Deze prijs werd
uitgeloofd om de aandacht van de kunste
naars te vestigen op de sport als gewichtig
maatschappelijk verschijnsel en om te
trachten de weerslag daarvan in de kunst
èn ruimer èn beter van gehalte te doen
worden. Uiteraard komt men hier dus al
leen werk van tijdgenoten tegen, hetgeen
een beperking van de gemiddelde kwali
teit moest inhouden.
De werkelijke kunstenaar is altijd ge
ïnteresseerd in ieder maatschappelijk ver
schijnsel. Eén onzer beste beeldhouwers
van vandaag is prof. V. P. S. Esser en daar
om kon hij de schepper zijn van een tref
fend monument van Troelstra die zo
belangrijk is geweest in de sociale strijd
en thans de kunstprijs van dit jaar winnen.
Het is de moeite waard naast zijn bekroon
de beeldje ook de andere honkbalspelers
van zijn hand te gaan bekijken. Er is hier
trouwens meer de moeite van het bekijken
waard. Het vervelende is slechts dat de
anonimiteit van veel inzenders hier niet is
opgeheven. Een enkele als Groenestein,
met een draverij vertegenwoordigd, her
kent men gemakkelijk. Of deze knappe
schilder echter zo geïnteresseerd was in
paarden als een Degas of Manet is voor mij
de vraag. Zoals onder anderen Jan van
Heel een speciale opdracht kreeg als on
derdeel van deze actie voor belangstelling
van kunstenaars voor de sport, stelde
Groenestein zich zelf vermoedelijk een op
dracht om mee te dingen naar de ingestelde
kunstprijs. Zo zijn er zeker ook nog an
deren hier vertegenwoordigd.
Men moet dus wel erkennen dat de op
drachten aan de kunstenaars, door hen
zelf of anderen, een ander uitgangs
punt kunnen hebben dan die de op de
N.V.V.-tentoonstelling vertegenwoordigde
kunstenaars gesteld werden. Het belang
rijkste voor mij blijft echter het aanvaar
den van een opdracht, het zien van een
opdracht in het kunstenaarsschap. En of
die opdracht nu voldoende breed wordt ge
zien door die Zweden, wier grafiek, aqua
rellen en gouaches tot 16 juli eveneens in
het Stedelijk Museum geexposeerd worden,
betwijfel ik toch. Dit werk richt zich toch
te zeer tot die kleine groep van gespecia-
liseerden, die het verstaan iets te lezen in
het pure spel van vormpjes, kleurtjes en
lijntjes van individuen, die weiswaar hun
ervaringen niet in een ivoren toren opslui
ten, maar blijkbaar toch weinig contact
behoeven met degenen, die in gewone hui
zen leven. BOB BUYS
De vijfjarige Jantje Vermeulen uit
Culemborg is in het zwembad te Beusi
chem verdronken. Het kereltje had zijn
vader, die in dit bad badmeester is, een
briefje overhandigd en viel. toen hij naar
de wal terugkeerde, van de loopbrug af.
Onmiddellijk werden reddingspogingen
ondernomen, doch het kereltje werd niet
meer opgehaald. De politie heeft lange tijd
gedregd, maar het lijkje is nog niet ge
vonden.
Verheffing. Egypte en Tsjechoslowakije
hebben besloten hun gezantschappen te
verheffen tot de rang van ambassades.
Hiertoe is besloten vanwege „de vriend
schap en samenwerking", welke er tus
sen beide landen bestaat.
Opgeheven. De staat van beleg in Egypte
is opgeheven. Maar in het grensgebied
is hij met een jaar verlengd.
Bewapening. Van de zijde van het Ameri
kaanse ministerie van Defensie wordt
verklaard, dat de door Groot-Brittannië
ingevoerde bezuiniging op defensie
gebied geen invloed zal hebben op de
Britse bijdrage aan de NAVO. Men
sprak de hoop uit, dat andere Europese
NAVO-landen dit ter harte zullen
nemen; men heeft de indruk dat vele
landen geneigd zijn hun bijdragen voor
de NAVO te verkleinen.
Ontwapening. De ontwapeningscommissie
van de UNO zal op 3 juli in het hoofd
kwartier van deze organisatie bijeen
komen ter bespreking van het rapport
dat is opgesteld door de subcommissie
over de recente besprekingen te Londen.
Vertrouwen. Het Canadese Lagerhuis heeft
een motie van wantrouwen der con
servatieven, waarin onmiddellijke alge
mene verkiezingen gevraagd werden,
met 115 tegen 58 stemmen verworpen.
Examen. Op Formosa zijn twee personen
gearresteerd, die de antwoorden van een
medisch examen tegen hoge prijs aan
een zeventigtal studenten zouden heb
ben verkocht. Een groot aantal artsen,
die bij deze examenzwendel betrokken
zouden zijn, is ondervraagd.
Kraal. Meer dan tweeduizend negervrou
wen zijn met haar kinderen uit de
negerkraal van Evaton, bij Johannes
burg, gevlucht om niet bij de daar
steeds opnieuw uitbrekende gevechten
te worden betrokken. De spanning in de
kraal duurt nu reeds drie dagen. De
negers zijn het oneens over de boycot
van bussen, naar aanleiding van rassen
scheiding. Tot dusverre zijn er vier
doden gevallen.
Lang. De beide huizen van het Ameri
kaanse Congres hebben het wetsontwerp
goedgekeurd betreffende de aanleg van
een net van verkeerswegen voor snel
verkeer van in totaal 41.000 mijl lengte.
Dit net zal de Atlantische Oceaan met
de Stille Oceaan verbinden en de Cana
dese met de Mexicaanse grens. Het is
het omvangrijkste programma voor de
uitvoering van openbare werken in de
geschiedenis van het land.
Groot. Drie Amerikaanse astronomen heb
ben na twintig jaar studie een rapport
gepubliceerd waarin zij zeggen dat het
heelal van een centraal punt uit groter
wordt. Zij geloven dat de grootste af
stand in het heelal ongeveer twee
duizend miljoen lichtjaren moet zijn,
maar geven toe dat er in deze schatting
een marge van dertig percent moge
lijk is.
Gezien. De luchtvaartdeskundigen uit vijf
entwintig landen, waaronder de Ver
enigde Staten, Groot-Brittannië en
Frankrijk, die op het ogenblik in de
Sovjet-Unie vertoeven, hebben dinsdag
een bezoek aan een vliegtuigfabriek ge
bracht. Zij zagen onder andere elek
tronische apparaten voor het richten
van bommen, radarinstallaties, straal
motoren en een aantal straalvliegtuigen
in aanbouw
Lunch. Oud-president Truman van de Ver
enigde Staten en diens echtgenote heb
ben dinsdag op Buckingham Palace ge
luncht met koningin Elizabeth van
Engeland en de hertog van Edinburgh.
Koud hapje. Op 71 graden 11 minuten
Noorderbreedte op het Noordkaap-pla
teau zal volgende zomer het noorde
lijkste restaurant ter wereld worden ge
opend, aldus de Noorse toeristenbond.
Een huis van 26.000, een televisietoestel
van 1195 en voor ruim 1200 aan meube
len, bekende de 25-jarige schilder A. de K.
uit Gouda, voor de rechtbank te Rotterdam,
op afbetaling gekocht te hebben, terwijl hij
wel wist, dat hij deze schulden nooit zou
kunnen voldoen.
De vorige straffen wegens vermogens
delicten van De K. hebben blijkbaar niet
geholpen, zo zei de officier, die een flinke
straf nu nodig vond. Zijn eis was een jaar
gevangenisstraf met aftrek, waarvan vier
maanden voorwaardelijk met drie jaar
proeftijd. De rechtbank deed meteen uit
spraak en veroordeelde De K. tot tien
maanden gevangenisstraf met aftrek, waar
van twee maanden voorwaardelijk met drie
jaar proeftijd.
r~
DE mededeling dat spinnen draden ver
vaardigen, zou gevoegelijk achterwege
kunnen blijven, evenals de toevoeging dat
spinnen hiervan niet het monopolie be
zitten, maar dit moeten delen met de lar
ven van verscheiden soorten insecten,
ivaarvan sommige soorten zelfs uitsteken
de zijden draden maken, dienstig voor
menselijk gebruik. Dat de spinnerij ook
door weekdieren wordt beoefend, zal voor
velen echter nieuw zijn. Op
bijna alle warme kusten van
de Middellandse Zee komt een
merkwaardig schelpdier voor,
dat met de Latijnse naam „pin
na" wordt aangeduid en ge
tooid is met de niet min
der welluidende Nederlandse
naam zijdeschelp. Dit bij
zondere weekdier scheidt draden af
om zich daarmee aan de rotsen on
der water te kunnen vasthechten. Dit
moge ons vreemd toeschijnen, maar in
feite is een verankering door touwen niet
vreemdsoortig er dan het vastmetselen, zo
als vele schelpdieren doen. Ongewoon is
het echter wèl, want de metseltechniek
heeft onder water een veel grotere ver
breiding dan de kunst van het spinnen.
We geven het ogenblikkelijk toe.
Maar goed, die zijdeschelp produceert
enkelvoudige draden, die evenals bij het
spinrag, een te gering weerstandsvermogen
hebben. Daarom worden die draadjes tot
samengestelde draden aaneengekleefd,
waardoor een sterke vezel van aanzienlijk
weerstandsvermogen wordt verkregen.
Deze draad is zelfs zo sterk, dat de in
heemse bevolking van Sicilië van deze
zijdeachtige vezel èen mooie, stevige stof
kan weven, die inderdaad wel wat op na
tuurzijde lijkt en waarvan de natuurlijke
kleur varieert van goudgeel tot roodbruin.
Door verven worden de kleuren in het
algemeen echter wat heller, vrolijker en
levendiger gemaakt, wat ons van de Sici-
lianen niet zal verbazen.
Deze zijdeschelp wordt bij voorkeur in
het najaar gevangen, bij eb, wanneer de
dieren door de lage waterstand het ge
makkelijkst bereikbaar zijn. In dit jaar
getijde schijnen deze weekdieren namelijk
sterkere vezels te produceren
dan in andere seizoenen, een
verschijnsel waarvoor men nog
geen verklaring weet. Heeft
men de zijdeschelp uit het wa
ter opgevist en ontdaan van
de vezels die de zijde zullen
opleveren, dan wordt het dier
weer in het water terugge
plaatst, waar hij door hernieuwde pro-
duktie van draden weer aan de rotsen
vasthecht, als had geen mens in zijn leven
ingegrepen.
Zijn de draden geoogst, dan dienen de
slijmerige vezels terdege gewassen te wor
den, waarna al die omslachtige hande
lingen moeten volgen die we ook van an
dere textielvezels gewend zijn, zoals dro
gen, rekken, karen, en noemt u verder
maar op. Het resultaat is in de meeste
gevallen een natuurzijden lap van uit
stekende kwaliteit. En zij, die van con
crete cijfers houden en plannen hebben
hun bedrijf naar de Middellandse Zee te
verplaatsen, mogen dan weten dat 1 pond
draden ongeveer 100 gram zijde oplevert.
Maar daar moeten héél wat zijdeschelpen
voor geplukt worden.
Het zou onachtzaam zijn in dit verband
de techniek van de Ancylis te verzwijgen.
Daarover morgen.
(Nadruk verbodenH. PéTILLON
