Berlijns filmfestival in tel
London's Festival Ballet
Kermis in de Stadsschouwburg
Dorati dirigeerde Bartoks
De burcht van Blauwbaard"
Prijzen van een jury en van publiek
„CABARET DER
ONBEKENDEN"
Amadeus Kwartet
in Scheveningen
Leerlingen van Toonkunst
Geen vooruitgang in
de boekverzorging
Magistrale uitvoering door
Concertgebouw-Orkest
Rapport van commissie
muziekonderwijs
HOLLAND
FESTIVAL
Burgerlijke Stand
van Haarlem
Kerkelijk Nieuws
Betaling jj
abonnementsgeld
per giro j|
HOLLAND
FESTIVAL
Dr. Van Roijen vertrokken
naar Nederland
Salarissen gemeentepolitie
en korps rijkspolitie
Dieseltrein in brand
Rhenense jongens vonden
zilverschat in oude pan
L A aÜKDAG 3 0 JUNI 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMS. .HE COt RAM
BERLIJN In vijf jaar tijds is het internationale filmfestival te Berlijn, de Berli-
nale, van een bescheiden onderneming uitgegroeid tot een machtige manifestatie. In
1951 werd de eerste Berlinale georganiseerd, een festival dat in. het toen nog groten
deels in puin liggende Berlijn te kampen had met allerlei materiële moeilijkheden en
bovendien met gebrek aan vertrouwen in ambtelijke kringen èn in de filmwereld.
Van de toen vertoonde films had een groot deel reeds overal in andere Westeuropese
landen gelopen, soms zelfs jaren tevoren al. De internationale organisatie der film
producenten wilde dit festival niet het recht geven op beoordeling van de films door
een jury, waarvoor men een oplossing vond, die later van veel nut bleek voor de film-
business: het publiek kende de prijzen toe.
Nu is in dat alles
verandering geko
men. Autoriteiten en
filmzakenlieden zijn
voor de Berlinale ge
wonnen. De deelne
ming aan het Berlijn-
se festival is zeer
groot geworden: dit
maal vertonen 34
landen hun films op
de Berlinale en dat
cijfer is des te in
drukwekkender als
men weet, dat de
Dosteuropese landen
niet tot deelneming
worden uitgenodigd
en dus niet vertegen
woordigd zijn. Intus
sen ligt het misschien
in de lijn der ontwik
keling dat. men in de
toekomst Mie film-
producerende naties
van betekenis uitno
digt, waardoor de
Berlinale werkelijk
volkomen internatio
naal zou worden, wat
ze nu minder is dan
andere festivals. De
films die nu te Ber
lijn in vertoning ko
men zijn alle van de
produktie van 1955
en 1956; er zijn ver
scheidene Europese
en zelfs enkele we
reldpremières bij.
Waren er in de eer
ste jaren slechts en
kele tientallen jour
nalisten: ditmaal zijn
er meer dan vier
honderd.
De organisatie van
de filmproducenten
erkende deze groei
in omvang en bete
kenis door de Berlinale te „bevorderen":
dit jaar voor het eerst mag nu ook een des
kundige jury prijzen toekennen. Doordat
tevens de prijstoekenning door het publiek
gehandhaafd blijft, is nu de gelegenheid
geboden tot het vergelijken van de smaak
der deskundige juryleden met die van de
gewone bioscoopbezoekers, die te Berlijn
het gros van het festival publiek vormen.
De jury is zeer internationaal van samen
stelling; voor de speelfilms staat zij onder
voorzitterschap van de beroemde Franse
regisseur Marcel Carné. Het hoofd van de
afdeling Kunsten van het Nederlandse de
partement van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, dr. J. Hulsker, maakt deel uit
van de jury voor de documentaires.
Bondsfilmprijzen uitgereikt
Naar traditie is het festival begonnen met
een prijsuitreiking, natuurlijk niet die voor
de festivalfilms, die immers nog in verto
ning moesten komen, maar voor de beste
Duitse films van 1955, die prijzen verwier
ven, welke het Westduitse ministerie van
Buitenlandse Zaken elk jaar beschikbaar
stelt. Tal van werken verwierven onder
scheidingen, die uit gouden en zilveren
filmbanden e.d. bestonden, benevens uit
geldpremies, welke in totaal bijna een
miljoen mark bedroegen! Dat cijfer toont
wel aan, hoezeer men in Duitsland ernst
maakt met de steun aan de filmindustrie,
die zeer belangrijk voor de economie en
voor het culturele aanzien van het land
wordt geacht. De speelfilms „Himmel
ohne Sterne" en „Teufel in Seide" verwier
ven de hoogste der toegekende onderschei
dingen; de acteur Wolfgang Preiss („Der
20. Juli") en de actrice Lilli Palmer („Teu
fel in Seide") kregen de prijzen als de
beste vertolkers van hoofdrollen.
Wat nu het eigenlijke festival aangaat,
tot nu toe zagen we o.a. een heel knappe
Britse film: de verfilming van Shakes-
peares Richard III door Laurence Olivier
met hemzelf in de titelrol bleek waardig
aan te sluiten bij vorige films naar
Shakespeare, die deze cineast vervaardigde.
Toneel- noch filmliefhebbers zullen bij een
zo kunstzinnige verbinding tussen de mo
gelijkheden van het toneel met die van de
film het gevoel hebben, dat ze tekort zijn
gedaan; Shakespeare wordt nader gebracht
'ot de grote massa der bioscoopbezoekers.
Deze film is in kleuren, die bijzonder knap
zijn toegepast. Van Deense zijde verraste
„Kispus", een charmante filmcomedie zon
der pretenties, ook al in heel fraaie kleu
ren, vol onverwachte, goed-gevonden
grapjes en zeer vlot gespeeld.
Italië stelde met zijn eerste festivalbij-
drage danig teleur: „Donne Sole" (Eenza
me vrouwen) bleek ronduit een misluk
king. Gelukkiger was het begin van het
festival, met een film van en met Gene
Kelly: „Invitation to the Dance". Alle vor
men van de dans, van de ballet-pantomime
ADVERTENTIE
THEATERDIRECTIE
roept medewerkers op om in het
winterseizoen te komen tot een
Bij gebleken geschiktheid optreden
met groot orkest in internationaal
programma.
Opgaven, event, met foto's no. 2919.
GEHUWD, 29 juni: Chr. Jonkman en H.
•its.
BEVALLEN van een zoon. 27 juni: D. H. G.
•i RixelAdams, W. C. P. Stroo Cloeck
>dde; 28 juni: S. W VeningsVan Teese-
■\g, G. M. Dijt—Zethof, M. A. M. Sterk—
Imeest; 29 juni: H. BlomVan den Berg.
BEVALLEN van een dochter, 29 juni: S.
B. OsterthumWempe.
OVERLEDEN, 27 juni: G. Zwan—Hasse-
voort, 77 j., Kloosterstraat; 28 juni: Tj. Hel-
linga, 84 j., Velserstraat.
Helle Virkner een uitstekende ac
trice, die te Berlijn op het festival
aanwezig is met Angelo Bruun in
een der scènes uit de verrassende
Deense film „Kispus".
tot het klassieke ballet en de moderne
dramatische dans zijn in deze aantrekke
lijke Amerikaanse film verwerkt. Aan
trekkelijk bleek ook een Japanse film,
„De Witte Slangenvrouw", ook al in prach
tige kleuren. Kleurenfilm is hier troef en
dat kon men tot nu toe nog niet betreuren!
Run op beroemdheden
In tegenstelling tot wat op andere festi
vals gebruikelijk is, is het te Berlijn ge
woonte, agtrices, acteurs, regisseurs, enz.,
die bij de 'vertoning van hun film persoon
lijk aanwezig zijn. op het toneel van het
theater voor te stellen aan het publiek. Op
die manier heeft het zin voor de artisten,
zulk een festival te bezoeken zo kunnen
ze er tenminste zeker van zijn, dat ze niet
on-herkend weer naar huis zullen rei
zen.... Er kleeft overigens voor hen ook
een nadf-el aan het systeem: veelal heb
ben ze na die kennismaking met het pu
bliek geen rustig ogenblik meer, want
geen sport wordt hier zó fervent beoefend
als de jacht op handtekeningen.
JAN KOOMEN
ADVERTENTIE
In het naar vorm en genre zeer veelzij
dige oeuvre van Wolfgang Amadeus Mo
zart neemt de kamermuziek een belangrij
ke plaats in. Daaronder worden ook de
zesentwintig strijkkwartetten geteld, een
reeks, die in de snel vervlogen jaren van
zijn korte leven een steeds rijkere muzikale
inhoud verkreeg en een steeds zuiverder
weerspiegeling werd van zijn fijnbesnaarde
menselijke natuur. Er kwam allengs een
innige synthese van pure muziek en ge
voelsexpressie en daarmede een volledige
artistieke bekering naar de romantiek in
haar hoogste geestesuiting. In Mozarts
strijkkwartet valt die ontwikkeling dui
delijk te constateren. Zij begon al met de
zes strijkkwartetten, die hij na zijn Itali
aanse reis van 1773 schreef en waarvoor
hij de geniale strijkkwartetten van Hayden
als een krachtige stimulans en ook als
voorbeeld op zich liet inwerken. Zij mani
festeerde zich overtuigend in het Strijk
kwartet in d, K.V. 421, waarin de ziel van
de kunstenaar de
muziek tot haar
taal maakt, onmis
kenbaar en aan
grijpend. Mozarts
wezen spreekt
zich in dit strijk
kwartet uit in
subtiele klank weliswaar, maar niettemin
positief en allerminst vaag en schuchter.
I Het Amadeus Kwartet, dat dit subjec-
tieve kwartet donderdagavond in de Kur-
j zaal te Scheveningen op een concert van
het Holland Festival tot uitvoering bracht,
hield de positieve kant van het werk op
de achtergrond. Het liet de melodische me
dedeling terugwijken terwille van een
uiterst verfijnde klanksfeer, die geen en
kel ogenblik verontrust werd door een
spontaan, levenwekkend accent. Alle le
den van het kwartet, de eerste violist Nor-
bert Brainin, de tweede violist Sigmund
1 Nissel, de altviolist Peter Schidlof en de
violoncellist Martin Lovett, hielden bij
hun vertolking in onverbreekbare eenheid
vast aan hun interpretatieprincipe van
overdachte klanksubtiliteit. En dit begin
sel waarborgde ontegenzeggelijk een onge
repte klankgaafheid en klankschoonheid,
maar de mens Mozart sprak niet uit dit
I toegespitst puriteins musiceren en de ont-
roering maakte plaats voor een inderdaad
zeldzame klankgenieting.
De ontwikkeling van het strijkkwartet
bij Mozart zou tenslotte overgaan in de
beoefening van een andere kamermuziek
vorm: het strijkkwintet. Mozarts strijk
kwintetten, die tot de laatste werken van
de meester zouden gaan behoren, bereik
ten een onovertroffen graad van vervolma
king. Bij deze strijkkwintetten kan ook
net prachtige klarinettenkwintet gevoegd
worden. Twee van de strijkkwintetten: het
Kwintet in Es (K.V. 614) en het Kwintet
in C (K.V. 515) werd door het ensemble
op de' kamermuziekuitvoering van don
derdag vertolkt, waarvoor de alt-violist
Cecil Aronowitz zijn medewerking ver
leende. De uitvoering van deze sublieme
muziek gaf geen nieuwe aspecten van de
muzikale gerichtheid van deze uiterst be
kwame instrumentalisten en ook nu kon
men onder de indruk komen van de klank
schoonheid in tal van overwogen nuances,
die bij het spel werd bereikt.
P. ZWAANSWIJK
Imp. A.P.K. - A'dam - Tel. 44978
Voor de achtste keer na 1945 heeft de
commissie voor de Collectieve propaganda
van het Nederlandse Boek een jury de
vijftig bestverzorgde boeken van Let jaar
(1955) laten uitzoeken. Deze worden, met
een aantal boeken waarvan welverzorgde
onderdelen vermeldenswaard bleken te
zijn, in de benedengalerij van het Stedelijk
Museum te Amsterdam lot 9 juli tentoon
gesteld.
In het juryrapport wordt opgemerkt, dat
er ook dit jaar bij de ingezonden boeken
weinig zeer goed uitgevoerde en slechts
enkele onberispelijk waren. Is het gemid
deld niveau zeer behoorlijk, in het alge
meen moet toch gezegd worden, dat er een
stilstand te constateren valt, hetgeen dus
een achteruitgang betekent. Blijkbaar be
staat de neiging, zo vervolgt het rapport,
om genoegen te nemen met eenmaal be-
reikte resultaten of tot het navolgen van
geijkte voorbeelden. Wellicht zijn de hoog
conjunctuur, het gebrek aan tijd en aan
vakmensen ook oorzaken, waardoor de uit
gevers, hun medewerkers en boekprodu-
centen minder nieuwe initiatieven nemen,
respectievelijk minder verzorgd werk af
leveren.
De jury heeft de indruk, dat bij de uit
gevers en boekverzorgers de belangstelling
voor de interpretatieve typografie, die door
haar vormgeving de inhoud van het boek
wil ondersteunen, ofwel een daarbij pas
sende stemming oproepen, groeiende is en
dat de overheersende plaats, die de meer
traditionele stijlrichting van de objectieve
typografie innam, vooral bij de romans aan
het afnemen is. Slechts weinig drukkerijen
leveren onberispelijk werk af en ook deze
bedfijven laten wel eens een steek vallen.
Het is jammer, dat vaak uitstekend opge
zette boeken uiteindelijk door ernstige te
kortkomingen bij het drukken bedorven
worden, aldus de jury.
De leerlingenuitvoering van de Haar
lemse Muziekschool van Toonkunst, die
vrijdagavond in de Stadsschouwburg werd
gegeven, was in hoofdzaak bestemd voor
ballet en toneel. Slechts aan enkele zang
leerlingen van de school, die onder leiding
van Akke de Vries studeren, was een plaats
op het programma ingeruimd. Die leer
lingen kwamen goed voor de dag met het
zingen van enkele aria's en liederen, waar
op merkbaar gewerkt was om een gewens
te, dragenda stemklank en een doorvoelde
voordracht te verkrijgen. Wat in dit op
zicht bijvoorbeeld door een leerlinge met
liederen van Franz Schubert bereikt werd,
verdient zonder twijfel een woord van
waardering, waarmede ik aan de verdien
stelijke indrukken, die de andere zang
leerlingen gaven, niet te kort wil doen.
De vocale prestaties werden voor het
eerste deel van de avond een attractief
intermezzo van een reeks uitvoeringen door
de balletklasse onder leiding van Nel Roos,
waarbij muziek van Brahms. Sjostakowitsj,
Debussy, Tjaikofsky en Schumann werd
bruikt, die van stimulerende invloed was
geweest op het ontplooien van een ruime
bewegingsfantasie, die vaak ook in over
eenstemming bleek met de muzikale in
houd van het ter begeleiding van de dans
gekozen werk. Ik denk hierbij vooral aan
de Russische „Trepak" van Tsjaikofsky en
de angstdromen opwekkende dans op Alle
gro barbaro van Béla Bartok. De aardige,
speelse pantomime „Jorinde en Joringel"
bracht alle leeftijdsgroepen van de ballet
klasse op de been. Dwaallichtjes, ranke
vogeltjes, koddig-lenige konijntjes en elf
jes plaatsten dit kinderballet in een ka
rakteristieke sprookjessfeer, welke nog
versterkt werd door de bosheks, die er
plezier in had onschuldige wezentjes te
belagen en in de ban van een nare betove
ring te brengen. Het balletje werd door
enkele oudere en veel jongere leerlingen
heel aantrekkelijk opgevoerd. De aan de
school verbonden lerares Alie Michielsen
schreef een bevattelijk en toch niet con
ventionele muziek voor het ballet, met pit
tige ritmiek en met een treffende melo
dische vorming.
En opnieuw kon men de compositorische
talenten van Alie Michielsen bij de op
voering van het zang- en dansspel ..Vlaam
se Kermis" bewonderen. Dit bewerkte na
de pauze een tijdlang uitbundige vrolijk
heid met een lange reeks van komische,
soms dolkomische gebeurtenissen. Het to
neel van de stadsschouwburg leek met al
die kramen, poppenkasten en wafelkramen
op een Bruegeliaans schilderij, kleurig en
levendig. Temidden van de „Vlaamse"
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Ommeren (toez.) J. de
Waard, vik. te Alphen aan de Rijn.
Beroepen te Koudekerk aan de Rijn W.
J. A. van 't Einde te Meeren (U.).
Aangenomen naar Bodegraven J. C. Ter
louw te Ootterloo.
Bedankt voor Gemert B. K. W. Dijkstra
te I-Ieusden.
Benoemd tot hulppred. te Lopik en te
Polsbroek G. Broere, kand. te Oegstgeest.
Geref. Kerken
Aangenomen naar Oudega (W.) F. J. Bil
te Amsterdam-Z.
Tweetal te Alphen aan de Rijn A. T. Bes-
selaar te Krabbendijke en T. Spilker te
Maassluis.
Geref. Kerken ond. art. 31 K.O.
Beroepen te IJmuiden P. Lok te Bussum.
xxcoccooooccooccccco^co^ xfj'm nrv^xxxx>:ococccccccocoo
U kunt het Uzelf gemukkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het j
volgende kwartaal te voldoen op
onze postgirorekening no 273107 ten
name van Haarlems Dagblad U
bespaart daarmee incassokosten en
vermijdt geloop aan de deur
Het te gireren bedrag is f 6.50. post- -
abonnés f 7.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdruchl te verzenden j
vóór het eind van de maand Wij
behoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkstel zijn for-
muiieren op aanvraag gaarne ter s
beschikking. In dit geval dient men
wel voor voldoende saldo op de
giro-rekening zorg te dragen
DE ADMINISTRATIE
oooooocoorrro(YYyv*>GnfYv v
*5
Voor de derde keer op een manifestatie
van het Holland Festival dirigeerde de
fameuze Hongaare dirigent Antal Dorati
Bartok's „Burcht van Hertog Blauwbaard."
In 1952 en in 1953 gebeurde dit in de Kur-
zaal met het Residentie-Orkest, dit keer
stond Dorati voor het Concertgebouw-
Orkest en kon het werk gespeeld worden
in de acoustisch-ideale ruimte van de Am
sterdamse muziektempel.
Bartok concipieerde dit werk als opera
en als zodanig wordt het in Hongarije ook
gegeven. Het kan echter de visuele uitbeel
ding best missen want Bai'tok's zeer be
wogen muziek maakt het tot een sympho-
nisch drama dat men parodoxaal uitge
drukt met de oren kan zien. Trouwens, de
kracht van deze opera, die zich in feite
tussen twee zingende personages afspeelt,
schuilt minder in de actie dan in de psy
chologische ontleding van het gruwelver
haal en dit is geheel en "al in de muziek
uitgedrukt. Het stuk speelt op de burcht
van de vrouwenmoordenaar Judith is de
zoveelste vrouw, die door liefde voor
Blauwbaard gedreven hem volgt naar zijn
luguber verblijf. Zij wil warmte en licht
brengen in het sombere kasteel en eist. dat
de zeven deuren,
waarachter de ge
heimen van de
misdadiger ver
borgen zijn, de
een na de ander
voor haar ontslo
ten worden. Met
een hardnekkigheid, die het onafwendbare
van het fatum markeert, houdt zij vol, tot
ook de zevende deur voor haar opengaat,
waaruit dan de schimmen van Blauw-
baard's vroegere vrouwen te voorschijn
treden, die Judilh tooien als een prinses
en haar meevoeren naar hun verblijf. De
deur valt dicht en weer heerst volkomen
duisternis om Blauwbaard, die tenslotte
zijn wanhoop uitzingt; want nu zal het
voor altijd nacht voor hem zijn. De psy
chologische spanning en de dynamiek van
dit sombere sprookje volstaan om een uur
lang geboeid te luisteren. Dit alles dank
zij een muziek, die op het moment van
haar ontstaan, in 1911, verrassend nieuw
geklonken moet hebben en die ook thans
eigenlijk nog niets van haar beeldende
en dwingende kracht verloren heeft. Alle
factoren werkten deze avond mee om de
geweldige partituur op het hoogste plan te
realiseren. Dorati, die de compositie tot
zijn geestelijk eigendom gemaakt heeft, kon
met het Concertgebouw-Orkest het sum
mum bereiken van zijn vitale her
schepping. En de beide Hongaarse ver
tolkers van de vocale partijen de mezzo
sopraan Klara Palankay en de bas Mihaly
Székely lieten het innerlijke drama van
het onafwendbare lot der liefde voor ons
leven met al de spanning die men daarbij
mogelijk kon achten. Men hoorde twee
fraaie en markante stemmen; hoofdzaak
was echter hun bewogenheid die het fan
tastische sprookje waar maakte en de
schurkachtige Blauwbaardfiguur herschiep
tot een beeld van menselijke ellende en
reddeloze verlorenheid. Dorati had vóór de
pauze de romantische bezieling van Sme-
tana's „Vyschrad" het eerste deel van
de cyclus „Mijn vaderland" door ons
onvolprezen Concertgebouw-Orkest over
ons laten komen. Vervolgens leidde hij de
variaties over een Hongaars lied (,.De pauw
is opgevlogen") die Zoltan Kodaly voor
het Concertgebouw-Orkest schreef ter ge
legenheid van het vijftigjarig bestaan van
het orkest.
Het is een vindingrijke compositie waar
in het orchestrale palet meesterlijk gehan
teerd is. Het bleek een kolfje naar de hand
van Dorati, dit werk van zijn landgenoot
met het orkest waarvoor het gedacht is,
te realiseren. Zijn maatstok leek een tover
staf die de instrumentale verhoudingen op
onnavolgbare wijze regelde.
De climax, die ten slotte met het werk
van Bartok bereikt werd, markeerde ech
ter, met het boeiende karakter van de com
positie, de superioriteit van deze compo
nist. Deze derde uitvoering op een Hol
land Festival binnen het bestek van vijf
jaar is geen overbodige gebleken; zij zal
velen, die nog vreemd staan tegenover de
kunst van Bartök, nader gebracht hebben
tot deze geniale toonkunstenaar. Boven
dien is de magistrale herschepping van
Dorati een prestatie die als het ware wint
aan overtuigingskracht bij elke hernieuw
de confrontatie. JOS. DE KLERK
dorpsbevolking verschenen de potsen
makers, de orgeldraaiers, een complete
circustroep, die kostelijke staaltjes van
koorddanserij en jongleerkunst liet zien,
alsmede indrukwekkende acrobatische be
hendigheden. Er werd op deze kermis dap
per gezongen door alle medespelers, origi
nele melodieën van Alie Michielsen, die
zich voor haar zangwijzen, heel conse
quent, liet inspireren door het volkslied en
ook door de straatroepen. Daar bereikte
zij een uitstekend resultaat mede. Alie Mi
chielsen beperkte zich niet tot de zang al
leen. Zij schakelde ook 'n blokfluitensem
ble in alsmede de piano. En met deze heel
eenvoudige bezetting bleken klankeffecten
mogelijk, die een gehele toneelsituatie ty
peerden. Aan de opvoering deden
niet alleen leerlingen mede, ook leer
krachten waren van de partij en allen
werkten vol ambitie en eendrachtig
samen om deze Vlaamse Kermis tot een
echt geslaagd feest te maken. Dit verslag
over de kermis zou onvolledig worden, in
dien ik de hond niet noemde, die zich op
de planken, temidden van het feestelijke
geroezemoes, opperbest thuis gevoelde.
Na afloop van de opvoering sprak de
directeur der school, de heer Piet Vincent,
zijn dank uit tot allen, waarbij hij speciaal
ook de pianisten noemde, waaronder de
lerares Bets Nederkoorn, die met haar uit
stekende begeleiding zoveel hadden bijge
dragen tot het slagen van de avond.
P. ZWAANSWIJK
Om „moeilijkheden lussen Nederland
en Amerika uit de weg te ruimen"
De Nederlandse ambassadeur in Ameri
ka. dr. J. van Roijen, is vrijdag met de
„Nieuw Amsterdam" naar Nederland ver
trokken.
Voor zijn vertrek verklaarde dr. Van
Roijen, dat het doel van zijn reis was be
paalde moeilijkheden in de betrekkingen
tussen Amerika en Nederland uit de weg
te ruimen. De ambassadeur zei verklarend,
dat het vooral de houding van Amerika
tegenover Indonesië en de vastgelopen on
derhandelingen over de KLM-route in
Amerika zijn, die in Nederland ontstem
ming hebben gewekt.
Dr. Van Roijen deelde mede, dat hij in
Nederland zal berichten, dat Amerika
„niet onvriendelijk tegenover Nederland
staat, in geen enkel opzicht, maar dat zij
het uiterst belangrijk achten het vertrou
wen der politiek niet-gebonden landen in
Azië te winnen". (U.P.)
De door de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen op 27 februari 1945
ingestelde commissie onder voorzitterschap
van de heer M. A. Reinalda, die tot taak
had rapport uit te brengen inzake het
vraagstuk van de subsidiëring van instel
lingen van muziekonderwijs, in zoverre
deze zich de vakopleiding van toonkunste
naars ten doel stellen, alsmede inzake de
erkenning van de examens van deze in
stellingen, heeft op 7 juni haar taak vol
tooid.
De commissie is er in haar rapport van
uitgegaan, dat er in het gehele land een
groeiende behoefte bestaat aan beroeps
musici, zowel voor de praktische muziek
beoefening als voor het muziekonderwijs.
Zij heeft voorts niet alleen de krachten
van het hoge en hoogste niveau in haar be
schouwingen betrokken, doch ook de musi
ci op lagere niveaus, mede uit het gezichts
punt der sociale en regionale cultuur
spreiding.
Na een zorgvuldige studie, mede op
grond van een omvangrijk statistisch ma
teriaal over de ontwikkeling gedurende de
afgelopen jaren, kwam de commissie tot
het inzicht dat, vooral voor de verre pro
vinciale gewesten, een voorziening ten op
zichte van de nodige arbeidskrachten voor
het muziekonderwijs bezwaarlijk geheel
kan worden verkregen via een opleiding
aan een der vier erkende conservatoria. Zij
zag ook de wenselijkheid van een opleiding
tot bepaalde hoogten in eigen gewest. Dit
bracht de commissie tot het inzicht, dat
erkenning op verschillend niveau wenselijk
is, zodat daardoor diverse soorten van er
kende opleidingsinstituten zullen ontstaan,
die verder als „schooltypen,, zullen worden
aangeduid. De commissie zou drie school
typen voor de opleiding van beroepsmusici
willen onderscheiden: conservatorium, mu-
zieklyceum en muziekschool met vakop
leiding. De commissie is tot de naam „mu-
zieklyceum" gekomen op historische gron
den.
Aan de conservatoria is de mogelijkheid
aanwezig opgeleid te worden tot de hoog
ste graad van uitvoerend kunstenaar. De
commissie heeft zich afgevraagd of het
naar het voorbeeld van het hoger onder
wijs op het gebied van de beeldende kun
sten wenselijk zou zijn een afzonderlijke
opleiding op academisch niveau te stichten.
Naar de mening van de commissie is het
muziekonderwijs aan de conservatoria, zo
als het thans ingericht is, te zeer afgestemd
op de vorming van pedagogen. Echter dient
ook de artistieke opleiding zo volmaakt
mogelijk te zijn. Nu doet zich op het ogen
blik de situatie voor, dat er een reorgani
satie van het onderwijs aan de conserva
toria gaande is. Pas nadat deze reorganisa
tie haar» beslag heeft gekregen, zal het mo
gelijk zijn zich een oordeel te vormen over
de vraag of een academische opleiding als
dan wenselijk en nodig zal zijn.
Met bijzonder veel succes heeft London's
Festival Ballet onder artistieke leiding van
Anton Dolin vrijdagavond in de Amster
damse Stadsschouwburg de eerste van een
kleine reeks voorstellingen in het Holland
Festival gegeven. Voor de pauze werden
„Les Sylphides" met onder anderen Belin
da. Wright, Marilyn Burr en Kenneth Mel
ville, benevens „Eerbewijs aan een prin
ses" op muziek van Stan Kenton in cho
reografie van Michael Charnley, ter ge
legenheid van het huwelijk van Prins
Rainier van Monaco en Grace Kelly ver
vaardigd, uitgevoerd. Maar het ware
enthousiasme van het publiek brak pas
tijdens de veertig minuten durende tweede
helft van het programma los: de Etudes
van Har aid Lander op muziek (naar Czer-
ny) van Knudage Riisager, een verrukkelijk
en fascinerend divertissement vol charme
en bravour, waarin vooral Toni Lander en
John Gilpin zich onderscheiden. Laatstge
noemde ziet men op bijgaande foto in actie.
De centrale commissie voor Georgani
seerd Overleg in Ambtenarenzaken is ond-
der leiding van de waarnemende voorzit
ter, mr. G. H. van Herwaarden, raadadvi
seur in algemene dienst bij het ministerie
van Binnenlandse Zaken, bijeengekomen.
De commissie verenigde zich met een aan
tal voorstellen, betrekking hebbende op
het personeel van de gemeentepolitie en het
korps rijkspolitie, namelijk de gewijzigde
regeling voor de bezoldiging van dit perso
neel, in hoofdzaak betrekking hebbende op
inspecteurs, hoofdinspecteurs, commissaris
sen, en hoofdcommissarissen van gemeen
tepolitie, alsmede op de officieren der rijks
politie; een nadere omschrijving van de
algemene eisen, welke voor bevordering in
politiedienst zijn gesteld; enkele nadere
voorzieningen met betrekking tot genees
kundige verzorging van politiepersoneel
(vergoeding van tandheelkundige voorzie
ning en voor ziekenhuis verpleging).
Voorts is in deze vergadering gediscus
sieerd over een regeringsvoorstel over een
verhoging van de salarissen van een aan
tal groepen van hogere rijksambtenaren.
De discussies zullen in een volgende ver
gadering van de centrale commissie wor
den voortgezet.
Wij komen nog uitvoerig op deze voor
stelling terug na de herhaling die heden
avond plaats heeft en die ook door Prinses
Beatrix als onderdeel van haar eerste offi
ciële bezoek aan de hoofdstad, in gezel
schap van Koningin Juliana en Prins Bern-
hard, wordt bijgewoond.
Op de lijn 's-Hertogenbosch-Oss is gister
avond een dieseltrein, kort na het vertrek
uit 's-Hertogenbosch te 20.54 uur, in brand
geraakt. Het vuur ontstond in het laatste
deel van de motorwagen en sloeg over naar
een eerste klas compartiment.
Bij aankomst van de trein in Oss sloegen
de vlammen reeds fel naar buiten. De ne
vel-tankwagen van de gemeentelijke
brandweer heeft geruime tijd werk gehad
om het vuur te blussen. Er hebben zich
geen persoonlijke ongelukken voorgedaan.
De materiële schade is aanzienlijk.
De achtjarige zoon van de heer W. Bo-
venschen te Rhenen kwam vrijdagmiddag
thuis met de broekzakken vol zilveren
rijksdaalders, guldens, halve guldens,
kwartjes en dubbeltjes. De jongen had na
melijk met zijn kornuiten op een puinhoop
bij het stationsemplacement, waar gewerkt
wordt aan de aanleg van de noord-zuid
verbinding OssRhenenAmersfoort, een
oude blauwe etenspan gevonden vol zilver
geld.
Vader en zoon gingen de pan samen op
halen. Thuis gekomen telde de heer Boven-
schen de reeds half geplunderde inhoud
van de „zilverpan". Hij kwam nog tot ruim
zevenhonderd gulden.
Hij waarschuwde onmiddellijk de politie,
die inmiddels met het onderzoek is begon
nen. Ettelijke jongelui, die ook aan de
schatgraverij hadden meegedaan, hebben
hun buit al op het politiebureau gebracht.
Het staat vast, dat het puin, waarin zich
deze „dure" pan bevond, afkomstig is van
een gesloopte schuur in de onder de ge
meente Rhenen behorende buurtschap
Achterberg, welke moest worden afgebro
ken om baan te maken voor de nieuwe ver
keersweg.
