BOSCH
Schematisch programma voor
vele afwijkingen vatbaar
Haarlems financiële positie zorgelijk
door tegenstrijdige tendenzen
Hoe Haarlem zijn geld besteedt
Gymnastiek door vakonderwijzers
in derde en vierde klassen
IN DE MIST
Ontzverp-gemeentebegroting voor 1957 verschenen
Weer beroep op reserves ter dekking
tekort van bijna vier miljoen
Markante posten
uit de begroting
Geen beloften
Wellicht begin viaductenbouw
Onderwijs toch optimistisch
Gas en water worden
in Haarlem duurder
WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1956
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURAN 1
7
Nadelige regeling
Openbare Werken in 1957
Stagnatie in voltooiing Coornhertlyceum
belemmert ontwikkeling van die school
„Amigo's" uit Bussum
spelen op Grote Markt
Wie een gemeentebegroting slechts als
een opsomming van baten en lasten ziet,
zal het geraamde tekort op de heden ver
schenen Haarlemse ontwerp-begroting de
voornaamste post vinden en wellicht met
schrik vaststellen, dat dit tekort dicht bij
de vier miljoen gulden komt, dat wil zeg
den ruim twee miljoen meer dan over het
fopende jaar werd geschat.
Men doet er echter beter aan de vraag
Wat kost het?" te vervangen door „Wat
krijg ervoor?" Een gemeentebegroting
immers is in de eerste plaats een prestatie
meter van wat het gemeentebestuur voor
de burgerij doet. Wie daarvan uitgaat, zal
met voldoening constateren, dat in de ont-
v/erp-begroting voor 1957 het beleid wordt
voortgezet, dat de ingezetenen de laatste
jarfn gewend zijn, beleid dat op vele
ounten uiterlijk niet in bijzondere mate
afwijkt van wat in andere gemeenten ge
bruikelijk is, maar dat toch in een aantal
sectoren onderwijs, volksgezondheid en
velerlei vormen van maatschappelijk werk
bijvoorbeeld tot een belangrijk hogere
dienstverlening komt dan elders.
Bestudering van het thans ingediende
ontwerp maakt echter ook duidelijk, dat in
het algemeen gesproken de gemeentelijke
voorzieningen de laatste jaren stationair
blijven, al wordt er op detailpunten die
op zichzelf soms niet van belang ontbloot
kunnen zijn wel wat bijgeschaafd. De
stijging van de lasten en het daardoor ver
oorzaakte tekort zijn voornamelijk een ge
volg van een nog steeds niet tot rust
gekomen en zich in opgaande lijn bewe
gende conjunctuur. Lonen en prijzen hou
den, op enige afstand, daarmee gelijke tred,
hetgeen voor de gemeente als werkgeefster
van 3100 personeelsleden uiteraard niet
zonder konsekwenties blijft. Van de ge
meentelijke uitgaven vormt de salarispost
meer dan de helft bijna achttien miljoen
van de ruim eenendertig miljoen met
een stijging van ruim 1.2 miljoen ten op
zichte van dit jaar. Een „eenvoudige" ver
betering van de secondaire arbeidsvoor
waarden als de verdubbeling van de
vakantietoeslag kost al 350.000 gulden per
jaar. In de huidige begrotingscijfers zijn de
per 1 september te verwachten salarisver
beteringen voor overheidspersoneel nog
niet verwerkt. In het algemeen kan men
instemmen met de door het Haarlemse
gemeentebestuur gekozen weg tot ver
betering van de materiële positie van zijn
personeel door op ruime schaal gebruik te
maken van promotiemogelijkheden. Nu het
rijk zolang in gebreke bleef, was dat de
enig mogelijke weg. Toch schuilt in dit
middel het niet te onderschatten gevaar
van ranginflatie en ongelijksoortige waar
dering. Wij menen, dat met name het door
het College in de hogere regionen gevoerde
salarisbeleid niet van critiek gevrijwaard
kan blijven, ook al omdat menigeen verge
lijkingen zal treffen met de honorering van
overeenkomstige functies in het bedrijfs
leven.
Toch is de kern van de financiële moei
lijkheden van de gemeente Haarlem
daarvan kan men nu toch wel gaan spre
ken, want de kansen op een gunstige jaar
rekening, zoals de laatste jaren steeds, ge
raamde tekorten ten spijt, het geval was,
lijken nu wel uiterst gering! niet uit
sluitend en zelfs niet in de eerste plaats te
zoeken in de stijgingen der lasten. Veeleer
vormt de financiële verhouding tussen rijk
en gemeenten het werkelijke probleem, dat
juist dit jaar door een nieuw feit wordt
geaccentueerd.
De thans van kracht geworden rijks
regeling voor het kleuteronderwijs heeft
tot gevolg dat ook daarvoor een zogenaam
de „doeluitkering" van het rijk aan de
gemeenten wordt gegeven. Nu 'is' de 'pra'k-'
tijk, dat de gemeenten op dergelijke „doel
uitkeringen", die bijvoorbeeld ook voor de
politie, de Bescherming Bevolking en on
derwijs worden gegeven, altijd toeleggen.
Het is met de thans ingevoerde rijksbij
drage voor 't kleuteronderwijs niet anders.
Reeds ter gelegenheid van de indiening
van het wetsontwerp heeft dit blad erop
gewezen, dat de voorgestelde regeling ten
nadele zou strekken aan die „gemeenten
waar het kleuteronderwijs op eigen initia
tief op uitstekende wijze ontwikkeld was.
Het rijk werkt namelijk bij de bepaling
van zijn bijdrage bij voorkeur met objec
tieve normen, welke berekend worden aan
de hand van gemiddelden. Het gevolg is,
dat gemeentebesturen, die op het punt van
het kleuteronderwijs lauw zijn gebleven,
thans een premie verdienen met hun on
verschilligheid. Haarlem, dat met het kleu
teronderwijs aan de spits staat, wordt met
een jaarlijkse boete van ongeveer drie ton
gestraft voor de betoonde zorgzaamheid.
Nu kan men op het ogenblik tamelijk
gelijkmoedig deze gang van zaken opnemen
in het besef, dat 1957 het laatste jaar is
van de vigerende financiële verhouding
tussen rijk en gemeenten. Anders zou de
amputatie van de reserves met bijna vier
miljoen ook moeilijk te verantwoorden zijn.
Maar er is geen enkele zekerheid, dat de
bestaande regeling niet voor enige tijd ge
continueerd zal worden bij gebrek aan een
nieuwe. En als die nieuwe verhouding er
eenmaal is, dan staat het nog te bezien of
zij beter zal zijn. De in ons nummer van
7 juli door ons gecritiseerde uitlating van
de ministers van Binnenlandse Zaken en
Financiën over de zogenaamde „royaliteit"
van de gemeentebesturen voorspelt niet
veel goeds.
Deze uitlating werpt een onverdiende
blaam op tal van gemeentebesturen, waar
onder ook het Haarlemse. Men kan het
wel eens met een bepaalde uitgaaf niet
eens zijn, er is geen sprake van dat de
gemeentelijke gelden over de balk worden
gesmeten. Eerder is men geneigd een
vraagteken te zetten bij sommige bestedin
gen van het rijk. In dat licht bezien is de
signatuur van het nieuwe kabinet ook voor
de gemeentelijke economie en daarmee
ook autonomie van het grootste gewicht.
Met een variant op een Frans spreekwoord
kan men zeggen, dat de welbegrepen
overheidszorg begint bij de burger op de
plaats waar hij woont en werkt. Het is het
principe waarvoor de Parijzenaars in 1871
tijdens de Commune hebben gestreden en
geleden. Maar juist op dit punt vaart men
bij de huidige verhouding tussen rijk en
gemeenten volkomen in de mist.
Burger^'' 0 Qfor>d
HAARLEM, 31 juli 1956
ONDERTROUWD: 31 juli, J. Schaan en
R. Kouffeld; W. J. Botrmf en F. M. Boer-
rigter.
GEHUWD: 31 juli, J. Jonker en M. J. M.
Bronkhorst.
BEVALLEN van een zoon: 29 juli, T. M.
Bijster—Plukker; 30 juli, S. Geijteman—de
Boer; H. .T. A. Verbatenvan der Wal: G.
JanssenBakker; M. N. vna WeesMeijer;
31 juli. C. B. BosPeperkoorn; G. D. Mul
ler— Budde.
BEVALLEN van een dochter: 30 juli, H. J.
A. Verbatenvan der Wal; 31 juli, J. M.
SmitReesink; A. H. de KoningBoogaard.
OVERLEDEN: 30 juli, J. G. Wintermans,
72 j., Kennemerplein; G. Chr. van der Vorst,
61 j., Kamperlaan; H. J. Kuiken. 91 j., Flo-
resstraat; M. M. van der Veldt, 75 j., Park
laan; M. F. H. Lamoraal Wichers—van Heus
te, 76 j., Zuiderhoullaan.
en door een
aling daarvan
Het tekort op de vandaag aan de Haarlemse gemeenteraad
ter vaststelling aangeboden begroting voor 1957 wet
houder Bakker moge dan ruim drie maanden sneller
zijn geweest dan het vorig jaar, hij werd toeh nog met één
dag door zijn Utrechtse ambtenoot geklopt! bedraagt
3.800.000.—. Het netto eindcijfer van de uitgaven is voor
1957 op 31.440.000.— geraamd, dat van de inkomsten
op 27.640.000.—. Wanneer men deze bedragen vergelijkt
met de ramingen voor het lopende jaar blijkt, dat de uit
gaven zijn toengenomen met 2.180.000.—, de inkomsten
echter verminderd met ongeveer 44 mille. De hogere uit
gaven zijn dus bij lange na niet opgevangen de
stijging der inkomsten. De oorzaken van de
moet men zoeken in de geringe toeneming van de Haarlemse
bevolking, waardoor de uitkering uit net gemeentefonds
nadelig wordt beïnvloed en vooral door de voor Haarlem
financieel ongunstige werking van de wet op het kleuter
onderwijs, waardoor bijna drie ton minder werd ontvangen.
Ook de batige saldi van de gemeentelijke nutsbedrijven ver
tonen een acnteruitgang van ongeveer honderdvijftigduizend
gulden. De belangrijkste factor van de stijging der uit
gaven is de hogere salarispost, welke van 16.7/6.000.— in
dit jaar is geklommen tot 17.993.000.— voor 1957. T.n deze
post zit een speling van ongeveer tachtig mille door een
twintigtal vacatures op de ongeveer 3100 functies. De in
komsten „van buitenaf" zoals uitkering uit het gemeente
fonds, belastinguitkeringen en „doeluitkeringen" voor politie
kosten, Bescherming Burgerbevolking en Onderwijs, belopen
in totaal 9.370.000.— tegen 9.551.000.— voor net
lopende jaar. Tegenover deze teruggang staat een toeneming
van de eigen gemeentelijke inkomsten, zoals bedrijfswinsten,
straat- en vermakelijkheidsbelastingen, retributies, pachten
en huren, van 8.L33.000.— tot 8.270.000.—. Uit deze
cijfers blijkt wel, dat de Haarlemse gemeentefinanciën in
een labiele situatie zijn geraakt. Ook in vorige jaren moesten
tekorten worden geraamd, maar zij werden steeds gecorri
geerd door gunstige jaarrekeningen. B. en W. heboen er
echter reeds vorig jaar op gewezen, dat deze gunstige uit
komsten een aflopende tendens vertonen. Voor 1957 is dan
ook een negatieve jaarrekening te verwachten. Evenals voor
1956, toen een tekort van ongeveer anderhalf miljoen uit
eindelijk werd geraamd, stellen B. en W. ook nu voor de
reserves aan te spreken voor het bedrag van het tekort. De
gemeentelijke reserves belopen nog elf miljoen vermeerderd
met een geblokkeerd tegoed bij het rijk van zeveneneenhalf
miljoen. B. en W. stellen deze procedure voor in de weten
schap van een toekomstige andere verhouding tussen rijk
en gemeenten. Maar zij stellen de raad toch ook voor om
voor 1957 een hogere uitkering uit het gemeentefonds te
vragen, omdat bij het huidige normbedrag per inwoner
eenzijdig rekening is gehouden met de natuurlijke bevol
kingsaanwas en niet met het natuurlijke accres van het
verzorgingspeil. Hoewel het College geen overdreven
sombere geluiden laat horen in zijn toelichting op de be
grotingscijfers, verheelt het de raad zijn bezorgdheid niet,
vooral in het licht van de investeringen welke in de naaste
toekomst moeten geschieden. Met name wijzen B. en W.
op de achterstand in de uitvoering van openbare werken,
scholenbouw, sportterreinen en dergelijke.
In de begroting voor 1957 bestaat een
sterke samenhang tussen de post onvoor
zien en de investeringsmogelijkheden. Be
halve voor de kapitaalsuitgaven voor de
bedrijven f 8.414.150 staan geen grote wer
ken gespecificeerd. Maar men kan op de
post Onvoorzien een bedrag van f 250.000
terugvinden wegens rente en aflossing voor
in 1957 beschikbaar te stellen kredieten
voor openbare werken gelijk aan een be
drag van vijf miljoen terwijl voorts nog
niet op de begroting de voor de woning
bouw te verwachten uitgaven van zes mil
joen zijn opgenomen. Telt men déze be
dragen op dan komt men op een bedrag
van bijna twintig miljoen, ongeveer over
eenkomende met wat indertijd in het in
vesteringsplan als norm werd gesteld.
De in de begroting van het bedrijf Open
bare Werken voorkomende, voor rekening
der gemeente ten behoeve van de kapi-
taaldienst uit te voeren werken, zijn niet
in de begroting van de algemene dienst
opgenomen, omdat de daaraan ten grond
slag liggende ramingen nog al te zeer het
karakter van een stelpost dragen. Het ligt
in het voornemen de hiervoor benodigde
kredieten by de raad aan te vragen, zodra
de desbetreffende werken voldoende zijn
rvoorber.eid en derhalveeen meer juiste
raming van de k en'van uitvoering kan
worden opgesteld. Hierdoor wordt even
eens een onnodige belasting van de begro
ting met rente en afschrijving voorkomen.
In dit verband zy nog opgemerkt, dat
van vorige dienstjaren in totaal nog een
bedrag van 31 miljoen „onverwerkte" kre
dieten voor Openbare Werken, welke door
de schaarste aan arbeidskrachten en mate
rialen en beperkingen van rijkswege niet
uitgevoerd konden worden, overstaat.
Mede hierdoor zit er een speling van on
geveer een miljoen in de begroting. De
post Onvoorzien is voorts tot ruim zeven
ton opgevoerd door de opening van een
bedrag van een ton voor afschrijving en
rente van in de tweede helft van dit jaar
nog te verlenen kredieten voor Openbare
Werken en eveneens een ton voor de ver
hoging van nog lopende subsidie-aan
vragen. Verder wordt de post Onvoorzien
natuurlijk gevormd door de ongeveer
f 250.000, welke als stelpost resulteert uit
de bepaling dat per jaar f 1,50 per inwoner
gereserveerd mag worden.
De verschillende begrotingshoofdstukken
kunnen als volgt, wat de financiële aspec
ten daarvan betreft, worden samengevat.
De stijgingen door het oplopen van lonen
en materiaalprijzen zijn algemeen. Voor
het algemeen beheer bedraagt het nadelig
verschil bijna twee ton, voor de politie
bijna 74 mille, voor de brandweer 25 mille,
voor de Bescherming Bevolking 75 mille,
voor Volksgezondheid 238 mille, voor
Openbare Werken (buiten kapitaalsuit
gaven) f 290.130, lager onderwijs ruim
twee ton, bijzonder lager onderwijs bijna
drie ton, openbaar kleuteronderwijs bijna
262 mille, bijzonder kleuteronderwijs bijna
een kwart miljoen, middelbaar onderwijs
f 180.000 gulden, Nijverheidsonderwijs bijna
190 mille, Culturele zorg ruim twee ton,
Sociale Zaken ruim f 713.000 gulden, Eco
nomische zaken bijna f 130.000 gulden.
Wat de rijksbijdrage voor het kleuter
onderwijs aangaat moet men bedenken,
dat in ruil voor deze bijdrage de algemene
uitkering aan de gemeente werd gekort
met bijna acht ton maar de rijksbijdrage
beloopt ongeveer een half miljoen. Bijna
drie ton blijft dus ten laste van de ge
meente. Wanneer men de normvergoe
dingen nader analyseert ontdekt men, dat
deze voor 1956 f 8,50 per kleuter bedroe
gen, maar dat de gemeente daar nog eens
f 8,61 boven geeft. Elke vijf jaar dient de
gemeente trouwens op basis van de gelijk
stelling deze bedragen ook aan het bij
zonder onderwijs te vergoeden, hetgeen
wil zeggen dat voor de kleuters ruim 34
mille per jaar en voor de bijdrage per lo
kaal waarvoor het rijk f 725 en de ge
meente ongeveer zestienhonderd gulden
raamt 117.000 gulden per jaar reser
veert. Per vijf jaar wil dit zeggen, dat de
gemeente ongeveer acht ton aan het bij
zonder onderwijs moet vergoeden,.
Bij het doornemen van de afzonderlijke
begrotingsposten vonden wij als nieuwe
uitgaven de kosten van de bedrijfszelfbe
scherming van het Stadhuis, waarmee nu
een begin wordt gemaakt, een aanzienlijke
verhoging van de post voor representatie
van tien mille op vijftien mille, het na
delig exploitatiesaldo van het St. Elisa
beth's Gasthuis is nu opgelopen van
f 369.000 in dit jaar tot f 424.000 in het
volgende. Verder wordt bij het hoofdstuk
Volksgezondheid gewag gemaakt van de
aanstelling van een geriater, waarover wij
reeds geruime tijd geleden berichtten, van
een nieuw bevolkingsonderzoek op tuber
culose, dat promemorie is genoteerd. De
kosten van het Jeugdpsychologisch bureau
dat onder meer met een derde psycho
loog zal worden uitgebreid worden nu
tien mille hoger geraamd.
In de kunstsector is de in mei van dit
jaar door de raad besloten verhoging van
het bedrag voor aankoop van kunstwerken
van vijftien mille tot zestig mille gehand
haafd. Dit bedrag komt niet ten laste van
het Frans Halsmuseum, maar van de
saldireserve. Verder is de reclamepost van
het museum van vier- op tienduizend gul
den gebracht. Het subsidie van de r.k.
leeszaal en bibliotheek beloopt nu veertig
duizend gulden in plaats van vijfentwintig
duizend.
De gebruikelijke subsidies aan toneel
en orkest, alsmede de een jaar geleden in
gevoerde steun aan ballet werd gehand
haafd. Voor de orgelkunst is de garantie-
post voor het orgelconcours op f 7.000 ge
bracht.
De gebruikelijke subsidies voor het
Zoals elk jaar publiceren wij ook thans weer een overzicht van de netto bedragen
welke de gemeente Haarlem besteedt aan de verschillende voorzieningen welke aan
haar hoede zijn toevertrouwd. Daar deze bedragen in hun onderlinge verhoudingen
bijzonder stabiel zijn en wij daarop van jaar tot jaar steeds een toelichting hebben
gegeven volstaan wij deze keer met deze opsomming. De cijfers zijn duidelijk genoeg.
Totaal Per inwoner In procenten
Oraschr ij ving
1956
1957
1956
1957
1956
1957
(167.000) (167.00)
Algemeen beheer
ƒ2.010.945,-
2.202.284,-
12,04 13,19
6,8
7,0
Politie
2.675.723,-
2.884.292,-
16,02
17,27
9,1
9,1
Brandweer
264.948,-
291.075,-
1,59
1,74
0,9
0,9
Overige inkomsten en uitg. betreff.
openbare veiligheid
1.087.112,-
1.204.916,-
6,51
7,22
3,7
3,8
1.059.956,-
1.265.692,-
6,35
7,58
3,7
4,0
Volkshuisvesting
1.634.942,-
1.576.446,-
9,79
9,44
5,5
5,0
Openbare werken
3.962.755,-
4.344.786,-
23,73
26,02
13,5
13,2
Eigendommen niet voor openbare
dienst bestemd
432.193,-
467.156,-
2,59
2,80
1,4
1,4
Openbaar lager onderwijs
1.453.176,-
1.639.374,-
8,70
9,82
4,9
5,2
Bijzonder lager onderwijs
1.732.906,-
2.021.455,-
10,38
12,10
5,9
6,4
Openb. en bijz. kleuteronderwijs
890.149,-
354.178,-
5,33
2,12
3,0
1,1
Lager en kleuteronderwijs (overige
kosten)
49.594,-
112.547,-
0,30
0,67
0,1
0,3
Middelbaar en gymnasiaal onderwijs
2.324.289,-
2.167.554,-
13,92
12,98
7,9
6,8
Nijverheidsonderwijs
603.271,-
786.172,-
3,61
4,71
2,0
2,5
Onderwijs, kunsten en wetensch.
(overige uitgaven)
1.589.894,-
1.785.587,-
9,52
10,69
2,0
5,6
Maatsch. steun en voorzorg
6.546.607,-
7.310.079,-
39,20
43,77
22,3
23,2
Economische aangelegenheden
171.145,-
186.613,-
1,02
1,12
0,5
0,5
Overige uitgaven
154.037,-
137.232,-
0,92
0,82
0.5
0,4
Onvoorziene uitgaven
616.408,-
708.166,-
3,69
4,24
2,1
9 2
f
jeugdwerk zijn in enige gevallen verhoogd,
onder meer voor de speeltuinen. Het Haar
lems Speeltuinverbond krijgt nu 47 in
plaats van bijna dertig mille en de r.k.
speeltuinen 21 in plaats van vijftienduizend
gulden. Voorts is er een aparte post uitge
trokken van f 7.500 gulden voor het ver
nieuwen van zand in zandbakken. De kos
ten van de sportbeoefening zijn opgelopen
van f 355.523 tot f 441.311.
Bij Sociale Zaken is nieuw de post
„hulpverlening aan blinden" van vijf
duizend gulden en hulpverlening aan „ge
handicapten" met tienduizend gulden. Het
subsidie voor het maatschappelijk buurt
werk is van 28 mille op ruim 55 mille ge
bracht. Ook bij het algemeen maatschap
pelijk werk ziet men belangrijke stijgingen
van de gemeentelijke financiële steun, de
subsidies van Humanitas, Maatschappelijk
Werk der samenwerkende kerken en Inter
parochieel sociaal-charitatief centrum wer
den alle verdubbeld en bedragen nu 28
mille. Ook Weldadigheid naar vermogen
krijgt nu een subsidie van twee mille. De
subsidies voor gezinshulp en gezinszorg
zijn toegenomen van 47 naar 79 mille.
De kosten van het gemeentelijk bureau
voor beroepskeuze zijn vrijwel stationair.
Haarlems Bloei is vertegenwoordigd met
een nog steeds bescheiden bijdrage van
58 mille, waarnaast ook nog vierduizend
gulden is uitgetrokken voor stadsversiering
en feestverlichting. Men heeft ons niet
■kunnen bevestigen, dat deze pgst wordt
aangesproken om het einde van de begro
tingsbehandeling in de Haarlemse raad te
vieren.
In tegenstelling met het vorige jaarZ
heeft het bedrijf van Openbare Werken
dit jaar geen opgave gedaq,n van de op-
nieuw te bestraten of te asfalteren stra- g
ten, wegen en pleinen. Dat heeft zijn\
goede reden. Het is met de verwezen- 8
lijking van de het vorig jaar gestelde
doelen niet zo vlot gegaan door schaar-
ste aan materialen en daardoor zullen
heel wat het .vorig jaar aangekondigde
werken in 1956 toch niet uitgevoerd
kunnen worden. Openbare Werken
„tracht te raken waar het raken i
kan", om het eens populair te zeggen. R
Dat wil zeggen, dat men zich niet aan r
een vast schema kan houden. Vorig jaar g
bijvoorbeeld stond de vernieuwing van
het wegdek in Molijnstraat, Santpoor-
terplein en Santpoorterstraat op het g
programma. Maar daar moet ook ge- g
rioleerd worden en rioolbriizen zijn zeer fi
moeilijk te krijgen: de leveringstermijn 8
is tot acht maanden opgelopen. Daarom 8
heeft men wel de Marnixstraat en de g
Duinoordstraat geasfalteerd, omdat daar 8
reeds enige jaren geleden een nieuw r
riool was gelegd. Ook kan het voorko- R
men, dat zich onder het wegdek van R;
de rijbaan belangrijke leidingen liggen, 8
die naar het voetpad verplaatst moeten H
worden. Dat is bijvoorbeeld het geval
8 met de terecht beruchte Willem de g
Zwijgerlaan. Maar in zo'n geval moet P
Openbare Werken wachten tot het be- g
ADVERTENTIE
vriende. gemeentelijke bedrijf personeel
heeft om de verplaatsing van die lei- 8
dingen uit te voeren. En daar mankeert g
het dikwijls aan. Daarom heeft Open- R
bare Werken dit jaar maar geen be- 8
loften gedaan. 8
V^O0CC0COa>3O3OD0CCC<XX>^0CO»CO3O3O:COC«X>0CO:O3OCOaX>
Reeds meer dan 50 jaar
de Bougie voor iedere motor
.Imp. N.V. Willem van Rijn
-HAAtlEMMERWfG' 475*. AMSIESDAMW - IEL «62)1 <7 IIININI
Geslaagd. Voor het examen Engels M.O.
(A) is te Amsterdam geslaagd mejuffrouw
M. W. van der Lende te Haarlem.
t
De onzekerheid, welke als gevolg van verschillende omstandigheden bestaat, met
betrekking tot de mogelijkheid van uitvoering van diverse werken maakt het zeer
moeilijk een verantwoorde voorspelling te doen ten aanzien van het programma voor
1957, zo schrijven B. en W. van Haarlem in hun toelichting op dit begrotingshoofd
stuk. De opsomming van bouwkundige en civiele werken dient dan ook slechts als
leidraad te worden gezien. In de praktijk zal het vrijwel zeker nodig zijn daarvan
af te wijken. Hoewel B. en W. het hiernavolgende programma daarom betrekkelijk
sober hebben gehouden, hopen zij toch in de gelegenheid te zijn ook enkele daarin
niet opgenomen werken in het komende begrotingsjaar ter hand te nemen. Zij den
ken daarbij onder meer aan het bevorderen van een begin van uitvoering van de
bouw der viaducten in de spoorbaan Heemstede-Haarlem, de verbetering van
schouwburg en concertgebouw, de bouw van een werkplaats ten behoeve van de
Stichting werkplaats tot herstel van antieke textiel en dergelijke.
De raming van de ten behoeve van de
algemene dienst uit te voeren werken is
volgens de begroting van Openbare Wer
ken met f 160.000 verhoogd. Deze stij
ging is onder andere een gevolg van een
hogere raming van f 34.800 voor aanschaf
fing van meubilair op enige scholen, ter
wijl voorts de kosten van schoonhouden
met f 47.500 zijn verhoogd. Verder zijn de
kosten voor stadsontwikkeling als gevolg
van in dienst te nemen verkeerstechnici en
een sociograaf mét assistentie met- f 40.000
hoger geraamd.
In de toelichting op het hoofdstuk van de Haarlemse gemeentebegroting voor 1957
dat aan onderwijs is gewijd treft een optimistische toon, ondanks vele nog onvervulde
wensen. Een daarvan betreft het geven van gymnastiekonderwijs in de derde en
vierde klassen der lagere scholen door vakleerkrachten. In de begroting is daarmee
nog geen rekening gehouden, maar B. en W. zijn wel voornemens deze maatregel aan
de raad voor te stellen, doch verwezenlijking zal door gebrek aan bevoegd en geschikt
personeel slechts geleidelijk kunnen plaats vinden.
In de inleiding wordt gesteld, dat het
onderwijs als belangrijk onderdeel van
overheidszorg steeds nieuwe eisen aan de
vernieuwing zal blijven stellen.
Het daartoe de middelen te verschaffen
stelt de gemeentelijke overheid voor de
noodzaak een belangrijk deel van de te
harer beschikking staande pelden hiervoor
te bestemmen. Het baart B. en W. zorg,
dal tengevolge van allerlei omstandighe
den buiten hun macht niet steeds aan alle
reële verlangens kan worden voldaan.
De bestaande beperkende bepalingen op
het gebied van de scholenbouw maken het
onmogelijk om de bouw en verbouw van
lagere en kleuterscholen te doen plaats
hebben in het tempo, dat voor een goede
huisvesting wenselijk zou zijn. De bouw
en verbetering van gymnastiekzalen zijn
aan nog strengere beperkingen onderhevig.
De personeelsvoorziening bij het lager
onderwijs is hevredigend; bij het middel
baar onderwijs is dit helaas in mindere
mate het geval hoewel van een noodtoe
stand gelukkig niet kan worden gesproken.
Het aantal niet volledig bevoegde docen
ten is beperkt. Het uitblijven van de ver
eiste vergunningen voor de afbouw van
het Coornhertlyceum betekent een ern
stige belemmering voor de volledige ont
plooiing van de schoolgemeenschap voor
deze school en is weinig geschikt om B.
en W. optimistisch te doen zijn ten aanzien
van de mogelijkheden tot uitbreiding van
de schoolruimte voor het middelbaar on
derwijs, welke binnen enkele jaren nood
zakelijk zal worden.
Verder is rekening gehouden met de in
werkingtreding van de Kleuteronderwijs
wet doch door het nog ontbreken van tal
van uitvoeringsbepalingen moeten de op
genomen bedragen worden beschouwd als
voorlopige. Wellicht moeten, speciaal ten
aanzien van de personeelsbezetting, welke
nog niet aan de nieuwe wet is aangepast,
een aantal maatregelen worden doorge
voerd. om het te sterk oplopen van de niet
verplichte uitgaven voor deze tak van
onderwijs te beteugelen.
In tegenstelling met een aantal andere
paragrafen geven die van het middelbaar
onderwijs een gunstiger beeld dan het
vorige jaar. omdat rekening kan worden
gehouden met vermoedelijk hogere, meer
aan de kosten aangepaste, bijdragen voor
de leerlingen uit andere gemeenten.
De stijging van de kosten van het nij
verheidsonderwijs - waarin uiteraard die
voor de nieuwe scholen, waarvan de raad
in 1956 de noodzakelijkheidsverklaring
verstrekte, nog niet zijn opgenomen - is
behalve aan de verhoging van salarissen
en van de materiële uitgaven ook een ge
volg van de opening van de r.k. lagere
technische school, welke naar het zich laat
aanzien, met een behoorlijke leerlingen-
bezetting deze cursus zal beginnen.
Uitbouw van het nijverheidsonderwijs
voor meisjes wordt eveneens door de be
perkte bouwmogelijkheden belemmerd.
Dat het nieuwe gebouw van de r.k. in
dustrie- en huishoudschool, alsmede de
uitbreiding van het scholencomplex aan
de Kleverparkweg, nog steeds niet tot
stand kunnen komen, achten B. en W.
eveneens zeer nadelig voor de goede gang
van zaken bij het nijverheidsonderwijs.
Zowel de winsten van het Haarlemse
gemeentelijk water- als het gasbedrijf ver
tonen dalende tendenzen- Voor het gasbe
drijf wordt in 1957 zelfs 136.780 minder
geraamd de baten belopen dan nog
slechts achtduizend gulden en voor het
waterbedrijf 27 mille minder. De inkom
sten daarvan zijn dan ten naaste bij ge
halveerd. Alleen de afdeling elektriciteit
van het G.E.B. floreert met een meerdere
winst van achttien mille of 1.060.000 in to
taal.
Ten aanzien van het gasbedrijf heeft
een bedrijfseconomisch onderzoek plaats,
waarvan de resultaten moeten uitwijzen
of een verdergaande tariefsverhoging al
dan niet noodzakelijk is. Bij het waterbe
drijf wordt onderzocht of ook daar tot een
tariefsverhoging gekomen moet worden.
De huidige watertarieven voor het kleine
verbruik dateren van 1925, zodat een ver
hoging niet onredelijk is, vinden B. en W.
en zij hopen een reeds in 1955 aangekon
digd voorstel nog dit jaar in te dienen.
Over het gas merken B- en W. nog op,
dat na verwerking van de te verwachten
salarisverhogingen een nadelig saldo te
verwachten is.
Op het lijstje van geheel of gedeeltelijk
uit te voeren werken komen voor: Voort
zetting bouw Prinsenbrug; aanleg sport
complex ten noorden van het Mendelcol-
lege; verbeteren oostelijke stadsrandweg;
asfalteringswerken c.a.; vernieuwen brug
gen en kademuren; aanleg speeltuinen;
aanleg vrije speelgelegenheden voor de
jeugd; verbeteren kruispunten; aanleg par
keerhavens; diverse werken ten behoeve
van onderscheidene scholen (onder andere
aanbrengen 'naadloze vloeren, meubilair,
wijziging centrale verwarmingsinstallatie
in oHestook); verbouwing schoolgebouw
aan de Tetterodestraat; voortzetting bouw
en inrichting twee scholen voor gewoon
lager onderwijs in „Delftwijk"; bouw van
noodlokalen aan het Van Zeggelenplein;
voorzieningen ten behoeve van de Albert
Schweitzerschool; bouw van een school
voor buitengewoon nijverheidsonderwijs;
bouw van een school voor uitgebreid lager
onderrvijs aan de Jan Gijzenvaart; bouw
van twee kleedgebouwen op het sport
veldencomplex „Noord Akendam"; bouw
van een kleedgebouw op het sportvelden
complex aan de mr. J. Gerritzlaan; bouw
van een centraal magazijn, alsmede een
dienstwoning bij dat magazijn, op het
sportveldencomplex ten noorden van het
Mendelcollege; bouw van drie posthuizen
voor de dienst van de Hout en Plant
soenen; plaatsing inrijhek Noorderbegraaf
plaats; voorzieningen Frans Halsmuseum
(bouw schilderijendepot annex stoelen-
bergplaats, aanbrengen van vier vitrines,
restaureren van het wandkastenfront in de
Renaissancezaal, verlichting kapelzaal, ver
nieuwen bliksembeveiligingsinstallatie);
uitbreiding archief en voorbereiding res-
tauratie voormalige Janskerk; voorberei
ding restauratie Bakenessertoren; voort
zetting bouw en inrichting vierde gedeelte
Coornhertlyceum; voortzetting bouw en in
richting gymnastiekzaal aan het Van Zeg
gelenplein.
In de raming voor 1957 is een bedrag
van f 3.032.500 begrepen voor ten behoeve
van het grondbedrijf uit te voeren onder-
houds- en kapitaalswerken. Voor de ver
hoging van dit onderdeel moge verwezen
worden naar de toelichting bij de posten
onder de baten.
De kosten van de afdeling stadsontwik
keling zijn met. de helft gestegen en be
dragen nu f 120.000 gulden als gevolg van
veel karterings-, kadaster- en tekenwerk.
Hedenavond van 8 tot 10 uur spelen in
de muziektent op de Grote Markt te Haar
lem de „Amigo's", een Bussums accordeon
gezelschap onder leiding van Frans Fre-
man. Het optreden wordt gevolgd door een
openlucht-filmvoorstelling, waarin de teelt
van koffie en de gang van het produkt
naar deze gewesten zal worden uitgebeeld.
Donderdagmiddag zal de gerenommeerde
goochelaar Truxini in het gebouw St. Bavo
voor 500 vakantievierende Haarlemse
speeltuinkinderen zijn kunst vertonen en
daarbij, naar verwacht wordt, ook met
koffie de allerwonderlijkste zaken volvoe
ren. Die avond is er géén concert op de
Grote Markt, omdat tussen 8 en 9 uur het
spel van de beiaardier Arie Peters te be
luisteren zal zijn.
De postkoets gaat vandaag óók weer
rond met het gezelschap negentiende
eeuwse proevers. Hedenmorgen waagden
zij zich in de duizelingwekkende hoogte
van de lunchroom van Vroom en Drees-
man, vervolgens hielden zij stil bij het
Heerenhek en daarna bezochten zij ,,'t
Wapen van Bloemendaal aan de Zijlvest
hoek Zijlstraat.
Hedenavond schijnt het in de bedoeling
te liggen de koffie te gaan proeven in
Brinkman aan het Houtplein, bij Van Aken
aan de Baan, in' De Witte Zwaan op de
hoek van de Zijlstraat en de Zijlvest en
op de Zijlhoeve aan de Zijlweg.
