Agenda voor Haarlem Stevenson is favoriet ondanks Trumans steun voor Harriman Labour stelt voor parlement van reces terug te roepen Bunno op zoek naar Luilekkerland De tweede oorbel' Zuidelijke delegaties wachten af wie het minst tegen rassenscheiding is Resultaat van Suez-conferentie moet aan de UNO voorgelegd worden FEUILLETON DINSDAG 14 AUGUSTUS 1956 4 Generaal Twining vreest Ruslands straaljagervloot Invoer in Nieuw-Guinea sterk gestegen Tekort van f 62,3 miljoen op handelsbalans 1955 Praag staat Duitsers toe te emigreren Nuschke en Dieckmann zijn teleurgesteld op Kerkdag Thomas Mann's litteraire nalatenschap in archief Bromfietser op onbewaakte overweg gedood Reizen van militairen op zondagen Plutonium is onbruikbaar voor vredesdoeleinden Drie verkeersongelukken: twee doden en vier zeer ernstig gewonden door Hans Martinelt Van onze correspondent in Washington) De 32ste conventie van de Amerikaanse Democratische partij is maandagmiddag in het internationale amfitheater te Chica go begonnen, in tegenwoordigheid van bijna 4300 afgevaardigden en plaatsvervan gende afgevaardigden. De conventie die tot vrijdag duren zal, zal het partijprogram voor de presidentsverkiezingen vaststellen en kandidaten voor het presidentschap en het vice-presidentschap aanwijzen. Eleanor Roosevelt, de 71-jarige weduwe van president Franklin D. Roosevelt, heeft op een receptie ter ere van Stevenson gezegd naar Chicago gekomen te zijn, om dat „Stevenson de beste kandidaat is". De meeste zuidelijke afgevaardigden naar de conventie zijn het niet eens met Steven sons opvatting over de rassenscheiding. Zij steunen voorlopig senator Johnson uit Texas, de Democratische leider in de Se naat. Sommigen verwachten, dat zij, als het er op aan komt, toch liever Stevenson dan Harriman zullen steunen.. Trumans openlijke steun voor Harriman heeft niet veel uitwerking gehad. Men schat dat Stevenson nog altijd kan rekenen op onge veer 538 stemmen; Harrimans aanhang wordt op 215 stemmen geschat. Men heeft echter 686% stem nodig om gekozen te worden als kandidaat. De situatie lijkt „bevroren". Tal van delegaties nemen een afwachtende houding aan. Johnson wordt genoemd als derde mogelijkheid, doch het is vrijwel uitgesloten dat een zuiderling het tot kandidaat zal brengen. Waarschijnlijk zal Johnson op het beslissende moment zijn aanhangers overreden te stemmen op de kandidaat zijner voorkeur. Dit kan Ste venson zijn, doch ook Symington, een senator van Missouri. De 36-jarige gouverneur van Tennessee, Clement, deed in zijn openingsrede een felle aanval op het republikeins bewind, op vice-president Nixon en op de ministers Dulles en Wilson. Na deze brallende reto riek wees mevrouw Roosevelt de afgevaar digden op hun verantwoordelijke taak. Het is niet voldoende, zo zei zij, de overwin ning te behalen in november. ADVERTENTIE DINSDAG 14 AUGUSTUS Minerva: „Maz-guerite Gautier", 18 jaar, 8.15 uur. Rembrandt: „Sissi", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Luxor: „Davy Crockett", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Safari", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Koning der manége", 14 jaar, 8 uur. Roxy: „De duivel van Okla homa", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „De fiere verleider", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio: „Phffft", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Grote Kerk: 8 uur, Orgelconcert door Piet Kee. WOENSDAG 15 AUGUSTUS Minerva: 2 uur, Martin Vinjee's kinter- toneel, met „Dik Trom". Marguerite Gautier", 18 jaar, 8.15 uur. Rembrandt: 10.30 uur, Mon- tagne's jeugd variété, „Sissi", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: 10.30, uur, Gezel schap Adrie van Oorschot. „Davy Crockett", 14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Lido: „Safari", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Ko ning der manége", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Roxy: „De duivel van Oklahoma", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Palace: „10.30 uur. „Sjors van de Rebellenclub". „Moeder wat een klap", alle leeft., 2 en 9.15 uur. „De fiere verleider", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio: 10.30 uur, Vakantieprogramma. „Phffft", 18 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Openluchttheater, Bloemendaal: 2.30 uur, Toneelstuk voor kinderen „Baron Kreeften- neus". De medische autoriteiten van Chicago hebben de afgevaardigden van de conven tie aangeboden hen tegen kinderverlam ming in te enten. In Chicago zijn sinds 1 januari meer dan zeshonderd gevallen van kinderverlamming geconstateerd, waar van kinderen onder de vijf jaar zestig percent uitmaakten. Er zijn zestien geval len met dodelijke afloop. Diefstal Inmiddels is de eerste diefstal ten na dele van een der afgevaardigden gepleegd. De vroegere Democratische senator voor Connecticut, Benton, deed maandag bij de politie aangifte van diefstal van juwelen ter waarde van 16.700 dollar uit zijn hotel kamer. Oud-president Truman heeft tijdens een wandeling door het Grant Park tegenover een verslaggever van United Pi-ess ver klaard: „Het is een goed denkbeeld, fede rale hulp te onthouden aan staten die ras senscheiding toestaan WASHINGTON (Reuter) De Ameri kaanse stafchef van de luchtmacht, gene raal Twining, die kortgeleden een bezoek aan de Sovjet-Unie heeft gebracht, heeft zaterdag in Washington verklaard, dat de Sovjet-Unie „duizenden straaljagers in operatieve eenheden" meer heeft dan de Amerikaanse lucht- en zeemacht tezamen. Hij zei dat de Verenigde Staten wat betreft „aanvalskracht" vanuit de. lucht nog steeds een overwicht hebben, maar dat zij dit, naar zijn mening, kunnen verliezen, tenzij de uitvoering van het vele miljoenen ver gende programma voor onderzoek en pro- duktie het volgend jaar zou beginnen. De generaal verklaarde, „zeer getroffen" te zijn door het tempo waarmee de Sovjet- Unie MIG-jagers heeft gebouwd. Generaal Gruenther, opperbevelhebber van de NAVO-strijdkrachten in Europa, heeft in Washington besprekingen gevoerd met president Eisenhower over de vraag of de Verenigde Staten een deel van hun landstrijdkrachten uit Europa kunnen te rugtrekken, omdat steeds meer gebouwd wordt op atoomwapens en de luchtmacht. Generaal Gruenther ontkende, dat het geschil om het Suezkanaal ter sprake zou komen. Waarnemers zijn evenwel van oor deel, dat dit nauwelijks waar kan zijn, daar Groot-Brittannië op het punt zou staan troepen uit Duitsland naar het Midden- Oosten te sturen. De handelsbalans van Nederlands Nieuw- Guinea vertoont over 1955 een tekort van f 62.3 miljoen. Dit is een belangrijke stij ging ten opzichte van 1954 toen het tekort f 44.7 miljoen bedroeg. De oorzaak is een aanmerkelijke stijging van de invoer, namelijk van f 75.8 miljoen in 1954 tot f93.2 miljoen in 1955, dus ruim 23 pet. Het dekkingspercentage liep terug van 41 tot 33. Deze gegevens zijn ontleend aan een statistiek van de afdeling Alge mene Economische Zaken van de Dienst van Financiën te Hollandia. De stijging van de import wordt zowel bij consumptie- als kapitaalgoederen ge constateerd. De import van het gouverne ment nam toe met f3.9 miljoen, die van de oliemaatschappij met f 1.1 miljoen en die van de overige particuliere maatschappijen met f 12.9 miljoen. De totale uitvoer vertoonde een geringe achteruitgang, hoofdzakelijk als gevolg van een wat lager uitvoercijfer van ruwe aard olie, namelijk f25.8 miljoen tegen f26.4 miljoen in 1954. De waarde van de totale export daalde daardoor van f31.1 miljoen in 1954 tot f30.9 miljoen in 1955. De opbrengst van de uitvoer van bevol- kingsprodukten nam over het geheel ge nomen met 7 pet. toe, ondanks het feit dat de voornaamste bevolkings-exportproduk- ten, copra en krokodillenhuiden, een terug gang vertoonden. De uitvoer van copra daalde van 4370 ton ter waarde van f 2.129.000 in 1954 tot 3875 ton ter waarde van f 1.753.000 in 1955. De uitvoer van krokodillenhuiden liep wel iswaar terug, maar de waarde daarvan daalde echter zeer weinig namelijk van f 749.000 tot f 740.000. De uitvoer van copal en damar steeg aanmerkelijk, evenals die van nootmuskaat en folie. De houtexport nam sterk toe tot een waarde van f 52.200 (1954: f 12.700). De uitgevoerde hoeveelheden hebben voor het totale exportbeeld nog weinig betekenis. De uitvoer van scrap liep naar volume sterk terug, maar de uitvoerwaarde steeg daar de uitgevoerde partijen hoofdzakelijk hoogwaardig non-ferro scrap betroffen. De uitvoer van de overige produkten was van geringe afnemende betekenis. BONN (Reuter) Alle personen van „Duitse ethnische afkomst" die in Tsjecho- slowakije wonen, zullen toestemming krij gen om naar West-Duitsland te emigreren, zo heeft de directeur van het Westduitse Rode Kruis, dr. Weitz, in Bonn bekendge maakt. Dr. Weitz heeft in Praag besprekin gen gevoerd met het Tsjechoslowaakse Rode Kruis. Duitse gevangenen in Tsjecho- slowakije en oud-gevangenen zullen even eens toestemming krijgen om naar West- Duitsland te gaan. Dr. Weitz heeft de Tsjechoslowaakse autoriteiten beloofd, dat veertig tot vijftig Tsjechoslowaakse kinderen die in West- Duitsland wonen, naar hun ouders gezon den zullen worden, als deze daarom vra gen. Ook zullen dertig Tsjechoslowaken, die op het ogenblik in Duitse gevangenis sen vertoeven, naar hun land gezonden worden. Een dergelijk akkoord is ook met Polen gesloten. Met Roemenië en Honga rije zullen onderhandelingen over een der gelijke regeling gevoerd worden. Dr. Weitz heeft aan het Tsjechoslowaak se Rode Kruis een lijst van 6175 Duitsers die familie in West-Duitsland hebben, overhandigd. Verwacht wordt, dat de lijst tot tienduizend mensen zal worden uitge breid. In Tsjechoslowakije wonen nog 160.000 Duitsers en vijftigduizend van hen hadden vroeger reeds om repatriëring ge vraagd. Men weet nog niet, hoeveel van hen nu nog naar Duitsland zullen willen terugkeren. Het percentage zal vermoe delijk niet zo groot zijn als in Polen, om dat de levensomstandigheden in Tsjecho slowakije beter zijn dan in Polen. (Van onze correspondent in Bonn) Het is de grote vraag of de Evangelische Kirchentag in Frankfort aan de Main, waaraan een half miljoen protestanten hebben deelgenomen, er toe heeft bijge dragen de politieke spanningen tussen West- en Oost-Duitsland te verminderen. Vermoedelijk heeft men het tegendeel be reikt van hetgeen men van christelijk standpunt beoogt. De plaatsvervangende Oostduitse minister-president Nuschke weigerde de uitnodiging tot een diner met de voorzitter van de Kirchentag, Von Thadden Trieglaff aan te nemen omdat men, naar hij zei, op de religieuze bijeen komst een te scherp onderscheid tussen de bezoekers uit het Oosten en die uit het Westen had gemaakt. Nuschke en de- voorzitter van de Oost duitse Volkskamer Dieckmann, die even eens aan de Kirchentag heeft deelgenomen, maar die al na twee dagen in zijn wiek geschoten naar de Duitse Demokratische Republiek terugkeerde, waren ook niet op een receptie in het stadhuis van Frankfort uitgenodigd. Men wilde voorkomen dat zij rechtstreeks in contact zouden komen met de hoogste officiële persoonlijkheden van West-Duitsland. Nuschke en Dieckmann hebben zich beiden op een persconferentie, de eerste in Frankfort en de tweede in Oost-Berlijn, beklaagd over de wijze waar op zij in Frankfort zijn behandeld. Nuschke onthield zich bij de sluiting van politieke uitspraken. De voorzitter van de Raad der Evange lische kerk in Hessen, Martin Niemöller, sprak in een preek zijn spijt uit over de „wanklanken" op de conferentie. Dr. Von Thadden-Trieglaff verklaarde, dat de con ferentie heeft aangetoond, hoezeer Duits land onder de deling lijdt. ZüRICH (U.P.) De familie van Tho mas Mann, de beroemde schrijver die het vorige jaar in Zürich is overleden, heeft de litteraire nalatenschap van de auteur vermaakt aan het Zwitserse technologische instituut in Zürich. Het instituut zal in 1958 een Mann-archief openen waarin de ma nuscripten van Thomas Mann zullen wor den opgenomen. Het archief zal worden in gericht in Mann's bibliotheek en studeer kamer in de villa te Kilchberg, waar hij de laatste jaren van zijn leven heeft doorge bracht De emancipatie van de Egyptische vrouw heeft een nieuw stadium bereikt. De vrouwen van het land aan de Nijl hebben zich in groten getale gemeld om vrijwillig te vechten in het leger van Nasser, als het rond het Suezkanaal tot wapengeweld mocht komen. Zij worden daarom - gesluierd en wel - onder wezen in het gebruik van wapens. Een officier van het pasgevormdè „bevrij dingsleger" in Cairo is bezig met dit onderricht. Een bromfietser, de heer Van de H., is door de sneltrein ApeldoornAmersfoort op een onbewaakte overweg aan de Lage Weg te Amersfoort aangereden en op slag gedood. De trein werd drie kwartier ver traagd. Deputaten van de Generale Synode der Gereformeerde Gemeenten hebben zich tot de minister van Oorlog gewend met het oog op het feit, dat militaire commandan ten op grond van een uitgegeven leger order, aan militairen in opleiding niet konden toestaan dat zij tijdens de gehele duur van de opleiding een verlof kregen met de mogelijkheid van terugkeer op maandag. De minister heeft thans aan de depu taten bericht, dat het in zijn bedoeling ligt een zodanige regeling te treffen dat het dienstplichtigen in opleiding mogelijk gemaakt wordt enige malen gedurende de periode van opleiding op een maandag in hun garnizoen terug te keren, zodat zij op zondag niet behoeven te reizen. RUSSISCH TONEEL IN LONDEN. LONDEN (U.P.) Het beroemde Moj- covische theater zal in het komende voor jaar voorstellingen in Londen geven. Op het repertoire staan Tolstoi's „Anna Kare- nina" en „School for scandal." BERKELEY (United Press) De voorra den plutonium ter waarde van miljarden dollars, die de Verenigde Staten hebben opgeslagen, zijn niet zoals wel eens ook officieel te kennen gegeven is, voor vreedzame doeleinden te gebruiken, doch alleen geschikt voor het gebruik in bom men. Deze onthutsende mededeling is door het lid van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie Libby gedaan. Jaren lang hebben zowel de leden van de com missie voor atoomenergie (A.E.C.) en offi ciële persoonlijkheden uit Congres- en re geringskringen het tegendeel beweerd. Bij herhaling is betoogd dat het uranium- 235 en plutonium, dat opgeslagen ligt, eens als de oorlogsdreiging voorbij is voor opwekking van energie gebruikt zou kunnen worden. Voor wat plutonium be treft blijkt dit niet waar te zijn. Niemand, zo onthulde Libby, is er in geslaagd plu tonium als reactor-brandstof te gebruiken. Als bijkomstige reden geeft Libby op, dat plutonium zeer vergiftig is, zodat het met het oog op bedrijfsongevallen niet gebruikt kan worden. Een ongeval zou onvermijde lijk tot een catastrofe leiden. Libby heeft deze conclusies neergelegd in een lezing voor de „American Chemical Society". Libby ontkent niet, dat de mogelijkheid van gebruik van plutonium in reactoren bestaat theoretisch wel te verstaan, maar „op het ogenblik weten we niet, hoe men het zou moeten doen". Plutonium is een zeer zwaar, kunstma tig gemaakt, metaal, dat ontstaat bij het bombarderen van het onsplitsbare uranium -238 met neutronen. Het is veel duurder dan uranium-235, dat op zijn beurt weer veel duurder is dan goud. Plutonium zal waarschijnlijk wel devalueren. De meeste reactors, die in de naaste toekomst het veelvuldigst gebruikt zullen worden, leve ren plutonium als bij-product. Indien het opwekken van energie door die reactors economisch slaagt, zal er een overvloed van plutonium ontstaan. Indien de poli tieke spanning vermindert, dan zal de vraag naar plutonium aanzienlijk dalen en indien de landen bovendien overeen zou den komen geen wapens te vervaardigen met plutonium-lading, zal de waarde van het metaal nihil zijn tenzij men het economisch zal kunnen gebruiken voor vredesdoeleinden. Boven de waterput stond een lier, waaraan men een emmer in de put kon laten zakken, om die vol water weer op te hijsen. Dit was ook zo'n gemakkelijk werkje nietBunno draaide en draaide, de ene emmer na de andere kwam naar boven. Als de twee emmers vol waren, liep hij ermee naar een tobbe, die bij de keuken stond en gooide daar de emmers in leeg. En dan putte hij maar weer door emmer na emmer (Van onze correspondent in Londen) Het schaduw-kabinet van de Labour- partij het gezamenlijke bestuur van de Lagerhuis- en Hogerhuis-fracties van de officiële Britse oppositiepartij waarin de functies ministersgewijs verdeeld zijn eist de terugroeping van het met vakantie zijnde parlement onmiddellijk na afloop van de Suez conferentie, als het kritieke stadium ingaat. De oppositie is van mening, dat, hoe de conferentie ook uitvalt, het Britse parlement zijn oordeel over de situa tie moet uitspreken. De oppositie verlangt ook dat het resultaat van de conferentie zal worden voorgelegd aan een speciale bijeen komst van de UNO. Deze verklaring is een aanval op de be dreiging met geweld tegen Egypte van de regering. Op de Britse regering wordt ook van andere zijde druk uitgeoefend om pre cies te omschrijven in welk geval tot mili taire maatregelen zal worden overgegaan. Volgens de algemene opvatting kan ge weld alleen toegepast worden als Egypte de vrije doorvaart door het Suezkanaal be lemmert. Labours schaduwkabinet werd bijeenge roepen wegens de toenemende ongerustheid dat de militaire maatregelen niet uit voor zorg genomen zijn, maar dat de Britse re gering bereid is oorlog tegen Egypte te voeren indien het weigert de beslissing van de conferentie te aanvaarden. De oppositie leider Hugh Gaitskell had op 2 augustus in het Lagerhuis reeds de waarschuwing doen horen, dat Groot-Brittannië alleen geweld moest gebruiken uit zelfverdediging en als onderdeel van een collectieve actie van de UNO. Van Labourzijde wordt toe gegeven, dat de Britse regering nooit ver klaard heeft dat zij een oorlog tegen Egypte zal beginnen wanneer Egypte halsstarrig blijft. De indruk is echter gewekt dat dit inderdaad de bedoeling is, hetgeen in het land een gevoel van grote onbehaaglijkheid heeft veroorzaakt. Radiotoespraak Men verwacht nu dat de regering zich duidelijker zal uitspreken. Mogelijk van avond, wanneer de minister van Buiten landse Zaken, Selwyn Lloyd, een radio toespraak zal houden. Het is ook mogelijk, dat de regering niet op Labours verlangen zal ingaan omdat zij de handen wil vrij houden om op alle gebeurlijkheden voorbe reid te zijn. En om politieke druk te kun nen uitoefenen. Labour heeft duidelijk gemaakt, dat het niet in alle omstandigheden tegen geweld is, maar dan alleen tegen een agressor in omstandigheden die vastgelegd zijn in het UNO-Handvest. De oppositie had geen be zwaren tegen militaire voorbereidingen. Gaits keil had zich achter Eden geplaatst, toen deze betoogde dat het Suezkanaal met alle middelen open gehouden moet worden, maar Labour acht nationalisatie geen grond voor militair ingrijpen. Op Nassers daad dient volgens de oppositie scherp te wor den gereageerd, niet wegens de nationali satie, maar wegens de schending van een internationale overeenkomst betreffende een waterweg van wereldbelang. Verzoening Gaitskell is van mening dat Nassers jong ste verklaring de deur voor onderhandelin gen open laat en dat het plan tot waarbor ging van de vrije doorvaart een zaak zal dienen te zijn van de UNO. Indien Nas-er oprecht is in zijn toezeggingen inzake de vrijheid van het kanaal, zal het niet zo moeilijk zijn een bevredigende oplossing te vinden. Indien Nasser onwillig blijft moeten volgens Labour in de eerste plaats economische maatregelen genomen worden in de hoop dat de wereldopinie hem zal dwingen zich neer te leggen bij een voor het Westen aanvaardbare regeling. Om een oorlog te voorkomen zal het de moeite lonen geduld te oefenen, zo is het stand punt van Gaitskell, dat waarschijnlijk al gemeen weerklank zal vinden. De Egyptische regering heeft het secre tariaat-generaal van de UNO zijn tegen voorstel inzake de kanaalkwestie doen toe komen. Volgens het Egyptische plan zou een internationale conferentie de conven tie van Konstantinopel over de vrije door vaart in het Suezkanaal moeten herzien. Bij een auto-ongeluk tussen Gemert en Boekei is de 38-jarige dr. G. A. H. M. W. geneesheer-directeur van de psychiatri sche inrichting voor r.-k. mannen „St. Servatius" te Venray, o mhet leven ge komen. Zijn echtgenote en een in de auto zittend nichtje werden niet ernstig ge wond; een ander nichtje werd zeer ernstig gewond. De door dr. W. bestuurde auto reed tegen een boom. De bestuurder werd uit de wagen geslingerd en op slag ge dood. Mevrouw W. en de twee meisjes zijn naar het ziekenhuis in Helmond ver voerd. De 58-jarige arts dr. J. M. N. van G. uit Arnhem is in de Majellastichting te Bussum overleden aan een hersenschud ding, die hij kreeg bij een botsing op rijksweg nummer een met een van rechts komende auto van de heer M. da S. C. uit Amsterdam. De botsing was zo hevig dat de heer Da S.C. uit zijn wagen werd ge slingerd. Hij liep slechts lichte verwon dingen op. Mevrouw N. van G., evenals haar man, een hersenschudding. Op de rijksweg onder Belfeld ter hoogte van de stuw met zven inzittenden tegen een boom gereden, tengevolge van het springen van de rechtervoorband. Alle in zittenden, het echtpaar C. uit 's-Heeren- berg, zijn drie kinderen en de ouders van mevrouw G. werden gewond. De heer G. en zijn schoonvader, die beiden voorin zaten, werden zeer ernstig gewond. Alle gewonden zijn naar het ziekenhuis te Te- gelen gebracht. Mr. Van der Meer naar Nederland. De Antilliaanse minister van Justitie, rar. S. W. van der Meer, zal dinsdag naar Nederland reizen voor het voeren van besprekingen en het regelen van enkele aangelegenheden van justitiële aard. 33) Naar de ingeving van het ogenblik deelde hij haar mee, dat hij een dringende schrif telijke boodschap voor haar zwager moest achterlaten, waarop de vrouw hem nors in het kleine zijkamertje had gelaten waar Willem Brouwer huisde. Zolang ze in de deuropening talmde, maakte hij aanstalten de brief te gaan schrijven. Nauwelijks had ze evenwel de deur achter zich dichtge daan, of de inspecteur doorzocht ook al de schamele bezittingen in het nagenoeg kale vertrekje. In een oogwenk had hij gevon den wat hij eigenlijk niet verwacht had te vinden. Nadat hij de vrouw achter de toonbank had toegeroepen, dat Brouwer zijn berichtje wel zou vinden, was hij in de auto gesprongen en had het eind straat weg naar de kroeg in een ongeoorloofde vaart gereden. Bij zijn binnenkomst zag hij met één blik dat Brouwer er niet was. Hij bestelde een biertje bij de waard, die hem opgewekt be groette. Inspecteur Beels' hoofd stond even wel niet naar gepraat en daarom vroeg hij hem onmiddellijk naar Brouwer. „Nou, anders is die er wel om deze tijd. Maar toevallig heb ik gisteren gehoord, dat hij met mijnheer Bartels een afspraak heeft gemaakt. Tegen vijven zou hij hem afhalen om naar de plek, u weet wel de plek. Anthonie Beels liet hem niet uitspre ken, het glas bier bleef onaangeroerd staan en als opgejaagd holde hij de gelagkamer uit. Verdwaasd keek de dikke waard hem na en tuurde daarop al even verdwaasd naar de pracht van een manchet die hij had ge schonken. „Proost," zei hij in de ruimte en dronk het glas in één teug leeg. „Op zijn succes en gezondheid. Maar ik krijt het aan. Dat zou me anders hier een mooie boel worden." Mijn hemel, laat me niet te laat komen! ging het als een stoomfluit door Beels' hoofd. Hij liet zijn wagen staan waar hij stond. Al zou zijn leven er van afhan gen, op dat smalle weggetje zou hij hem immers toch niet kunnen gebruiken Daarom rende hij het korte stuk straat uit, boog onmiddellijk links af, sprong over een greppel, raasde over een drassig weiland, sprong weer over een greppel en liep, nu dekking zoekend, op het zich in de verte donker aftekenende bosje toe. Zijn adem ging onregelmatig en de gedachten tolden als horzels door zijn hoofd. Ik, volmaakte idioot! sputterde hij tegen zichzelf. De ring! Toen had ik er dadelijk moeten opkomen. Dat ik deze handige manoeuvre niet had doorzien! Handig? O, nee. Dit is nu juist een van die kleine fouten die misdadigers plegen te maken. Alsof hun hersens alleen vooraf werken en achteraf verdoofd raken. Of is het bravoure? Maar hij, Anthonie Beels, hij had die kleine fout eerst toch maar niet opgemerkt. En had dokters Rijnders hem niet, hoewel onwetend, de oplossing van het raadsel aan de hand gedaan? Met zijn onnozele opmerking bij hun laatste onder houd wanneer ik nu eens met het zelfde verhaal over een ijlings verdwijnen de man èn deze gevonden ring bij u was aangekomen, had hij ironisch gevraagd. Gelijk had hij gehad! Onvergeeflijk. En nog eens zei hij hardgrondig „idioot!" tegen zichzelf. Beels begon in gebogen houding lang zaam te lopen. De eerste struiken had hij al achter zich gelaten. Hier was het smalle fietspad. Met ontzetting drong het tot hem door hoe dicht bij de bewoonde wereld de misdaad tenslotte had plaats gevonden. En toch nergens een mens, die op haar nood kreet was komen toesnellen. Die hoop moet het slachtoffer toch hebben gehad. Inder daad vreselijk. De inspecteur moest nu voorzichtiger te werk gaan. Hij naderde de bewuste plek. De situatie had hij nog goed in het hoofd. Behoedzaam tuurde hij naar links en naar rechts. Geen sterveling was er in de om trek te bekennen. Een honderd meter ver derop ontdekte hij de markeringen die niet waren opgeruimd, omdat de zaak nog niet rond was. Hij nam de naaste omgeving nog eens nauwkeurig in zich op. Vlakbij stonden een paar oude beuken. De dikste stam zocht hij uit. Achter deze reus kon hij zich goed verborgen opstellen. Ondanks het gure weer moest Anthonie Beels zich herhaaldelijk het zweet van het voorhoofd vegen. Eerst moest hij nu pro beren tot kalmte te komen. Zijn hijgen alleen zou hem al hebben verraden. Onder nam hij hier niet iets dat misschien op niets zou uitlopen? Hij omknelde het voor werp in zijn zak, als om moed te scheppen. Juffrouw Van Galens tweede oorbel....! Toch kon Brouwer die bel wel degelijk hebben gevonden. Misschien had hij eerst gras over de zaak willen laten groeien en het sieraad naderhand pas willen verkopen. Maar waarom zou hij dit dan óók niet met de ring hebben gedaan? Iets rijmde hier niet. Had hij gehoopt door het afgeven van de zogenaamd gevonden ring in een goed blaadje bij zijn oude chef te komen? In specteur Beels voelde zich onzeker worden. Hoe zat het dan met die uitlating van de kroegbaas, dat Brouwer op die zondag wél van het gebeurde op de hoogte was ge weest? Hij had nog geen gelegenheid gehad Brouwer er over te polsen. Juist de laatste dagen was hij hem aldoor misgelopen. Brouwer of Kees, één van de twee moest zich vergissen. Met opzet vergissen? Hij overdacht nog eens zijn eerste onderhoud met de ex-agent vlak na de moord. Had hij zich aanvankelijk niet wat stroef gedragen en was hij niet pas later, toen hij over zijn belangrijke ontdekking, dat mevrouw Rijn ders met haar auto voor de gesloten spoor bomen had gestaan, begon te spreken beter op dreef gekomen? Ik moet me hoeden, hield Anthonie Beels zich voor, niet achter af in ons gesprek dat te leggen wat me toen is ontgaan. Paste de morfine dan niet ook eensklaps in het kader? Brouwer had mor fine gekregen, Brouwer had doorlopend min of meer hevige pijn te verduren, door zijn karweitjes voor juffrouw Van Galen had Brouwer toegang tot de apotheek ge had.... Had ze hem al lang verdacht? Haar moest natuurlijk in de eerste plaats het verdwijnen van het verdovingsmiddel zijn opgevallen. Had ze hem die avond op heterdaad betrapt? Maar waarom had ze dan niet meteen alarm geslagen? Wie zal het zeggen. Ze was dood. Zijn malende gedachten werden plots onderbroken. Had hij in de verte niet tak ken horen kraken? De wind droeg de ge luiden uit die richting aan. Voorzichtig gluurde hij om de boom. Het schemerde al danig. Toch zag hij op een vijftig meter afstand twee vage gedaanten die naderden. Ja,dat moesten ze zijn, BartelsBrou wer. Hij onderscheidde de kleine, beweeg lijke figuur van Bartels en het grote, brede postuur van de ex-brigadier. Hoe die man vandaag weer mank liep! Beels retireerde achter zijn beuk, trok zijn jas nauwer om zich heen, zodat geen toevallig opwaaien van een slip zijn aan wezigheid zou verraden. Hij hield zijn adem in en luisterde gespannen. Nu hoorde hij ook de stemmen al, hoewel hij nog niet kon verstaan wat werd gezegd. De twee mannen kwamen van rechts. Daarom drukte zich Beels iets verder naar links tegen de stam. Duidelijk hoorde hij over het mos hun geschuifel naderkomen. Vlak voor zijn schuilplaats hield het op. Ze moesten er zijn. Dadelijk hierna drong ook Brouwers bromstem tot hem door. „Zo, hier zijn we nou, mijnheer Bartels. Had u soms gedacht, dat er nog wat te be leven viel?" „Nee, natuurlijk niet. Om je de waar heid te zeggen, Brouwer, ik weet nu ook niet goed meer waarom ik hier naar toe wilde. Het lijkt me krankzinnig achteraf. Dus op deze plek is het gebeurd? Wat af schuwelijk, als je er even bij stilstaat, niet?" Reinier Bartels' stem klonk een beetje onvast. Hij scheen te rillen. „Als u zich een beetje omdraait, kunt u het nog preciezer aan die geknakte struik jes zien. Daarop is haar fiets terechtge komen. Zij zelf lag hier op de grond Voordat het nog goed tot Bartels was doorgedrongen, dat Brouwer sprak, alsof hij er zelf bij was geweest, hoorde hij zijn anders wat temerige stem snerpend voort gaan: en jou, kleine snuffelaar, jou zal ik...." (Slot volgt).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1956 | | pagina 6